Ondersteuningsplan

Transcriptie

1 Ondersteuningsplan Versie 28 juni 2015

2 Inhoudsopgave Ondersteuningsplan Molenwiek Dalton Inleiding 1. Passend onderwijs op de Molenwiek 2. Taak IBers 3. Inhoud IB gesprekken gedurende een schooljaar 4. Leerlingvolgsysteem 5. Organisatie en planning Cito afname M/E toetsen 6. Onderwijs op maat Samenstellen groepsplannen Invullen overzicht specifieke onderwijsbehoeften Samenstellen organisatieplan Bijlagen: B1 - Overzicht Cito toetsen per leerjaar B2 - Format groepsplan B3 - Format overzicht specifieke onderwijsbehoeften B4 - Rooster handen in de klas groep 1-2 schooljaar B5 - Rooster handen in de klas groep 3-8 schooljaar B6 - Afspraken over methode gebonden toetsen B7 - Afspraken over de overdracht van gegevens naar de volgende leerkracht B8 - Schoolafspraken over de klassenmappen B9 - Schoolafspraken LOVS individuele leerlingen B10 - Coachgesprekken en kindplannen B11 - Gedragsbeelden en hun aanpak B12 - Dyslexie protocol B13 - Dyscalculie protocol B14 - Schoolafspraken over de advisering voor het VO B15 - Schoolafspraken plusklas B16 - De zorgschil externe hulp B17 - Afspraken over huiswerk B18 - Effectieve communicatie met ouders B19 - Ouderbetrokkenheid B20 - Schoolafspraken over schoolverandering BAO- BAO B21 - Schoolafspraken over verwijzing naar SBO/SO B22- Schoolafspraken over de afname van de NSCCT B23 - Schoolafspraken over doubleren of een klas overslaan B24 - Ontwikkelingsperspectieven 2

3 Inleiding De inhoudelijke aansturing van het onderwijsaanbod op de Molenwiek Dalton en de coördinatie van de zorg voor onze leerlingen is het werk van de IBers. Het ondersteuningsplan beschrijft hoe de IBers dit schooljaar de leerlingenzorg vorm geven. Leerlingenzorg gaat over onderwijs op maat, ook wel passend onderwijs genoemd. Het onderwijsaanbod staat beschreven in het onderwijsprofiel. Het ondersteuningsplan is een handig document voor ouders. Zij krijgen een goed beeld van wat zij van de Molenwiek kunnen verwachten ten aanzien van de zorg voor leerlingen. Voor ouders die zich een algemeen beeld van de leerlingenzorg willen vormen, voldoet het artikel over passend onderwijs in hoofdstuk 1. Ouders die zich zorgen maken over de ontwikkeling van hun kind en meer willen weten over wat de school biedt aan de specifieke zorg voor hun kind, is de tweede helft van hoofdstuk 1 informatief evenals de bijlagen bij dit ondersteuningsplan. Voor de leerkrachten is dit ondersteuningsplan een neerslag van vele jaren onderwijsontwikkeling waaraan zij hebben bijgedragen. Het ondersteuningsplan is voor hen een naslagwerk met alle afspraken rondom de leerlingenzorg op een rij. Voor nieuwe leerkrachten is dit ondersteuningsplan een handleiding voor de leerlingenzorg. De Molenwiek Dalton blijft zich ontwikkelen. Aan het eind van dit schooljaar worden de nieuwe items die ontwikkeld zijn geborgd in de diverse documenten. Zo zal van dit ondersteuningsplan elk jaar een aangepaste versie verschijnen. IBers en team Molenwiek, september

4 Hoofdstuk 1 Passend onderwijs op de Molenwiek schooljaar Inleiding Bij de start van passend onderwijs, augustus 2014, kregen de ouders van de Molenwiek Dalton onderstaand artikel om zich een beeld te vormen van wat passend onderwijs op de Molenwiek Dalton inhoudt. Omdat dit artikel een goed beeld geeft van de manier waarop de Molenwiek de leerlingenzorg organiseert, is het als eerste hoofdstuk van dit ondersteuningsplan opgenomen. Jaarlijks wordt dit artikel aangepast aan de nieuwste ontwikkelingen betreffende de leerlingenzorg op de Molenwiek Dalton. Beste ouders van de Molenwiek Dalton In dit artikel krijgt u een indruk hoe passend onderwijs op de Molenwiek gerealiseerd wordt. In de bijlage van dit artikel leest u gedetailleerde informatie over ons onderwijs op maat. In een klein kamertje in de bovenbouwgang geeft orthopedagoog Hennie Horeman leesbegeleiding aan vier kinderen met een vertraagde leesontwikkeling. Naast de groepsleerkrachten geven ook Gladys, Marije en Lonneke (leerkrachtondersteuners) en Inge en Agnes (leerkrachten) extra instructie aan groepjes kinderen tijdens het zelfstandig werken. In de IB ruimte in de gymgang overleggen IBer Roswitha Gerrits en ouders over een onderzoek dat door een externe psycholoog is afgenomen. Ellen Pater, gedragsspecialist van de Dumontschool (SBO), observeert in de onderbouw en geeft een leerkracht adviezen voor de begeleiding van een kind met gedragsproblemen. Aan de grote tafel bij de bar is de plusklas onder leiding van Luc Opdam aan het werk. Na schooltijd geeft gymleerkracht Marieke van Huit motorische remedial teaching aan kinderen uit de middenbouw. Wie door de Molenwiek loopt, kan deze taferelen op een gemiddelde dag allemaal tegenkomen. Want op de Molenwiek doen we al aan passend onderwijs. Passend onderwijs draait om onderwijs op maat. Scholen in het basis- en middelbaar onderwijs moeten zich inspannen om zorgleerlingen op te vangen: Kinderen in een rolstoel, kinderen met ernstige lees- of rekenproblemen, kinderen met gedragsproblemen. Deze kinderen moeten minder vaak naar het speciaal onderwijs worden doorverwezen en in hun eigen wijk naar school. Dat is goed voor zorgleerlingen, maar ook voor andere kinderen, die op die manier kennismaken met kinderen die net even anders zijn. De rugzakjes zijn verdwenen. In de regio Zuid- Kennemerland is er voor gekozen om de gelden, die het ministerie beschikbaar stelt voor passend onderwijs, voor een groot deel aan de scholen toe te kennen. Scholen ontvangen een zorgbudget per leerling. Dit geld mag de school naar eigen inzicht besteden. De Molenwiek heeft er voor gekozen om van dit geld Hennie Horeman, orthopedagoog, en Marije Verheul, Lonneke Oostdam en Gladys Doekharan, leerkrachtondersteuners, aan te trekken. Hennie geeft twintig uur leesbegeleiding aan kinderen met een vertraagde leesontwikkeling. Marije, Lonneke en Gladys zijn onderdeel van het systeem dat wij handen in de klas noemen. Vier dagen in de week zijn zij tijdens het zelfstandig werken ingeroosterd om, net als de leerkracht, tijdens het zelfstandig werken extra instructie te geven. Ook uit de gewone formatie (het aantal leerkrachturen op basis van het leerlingenaantal) kunnen leerkrachten voor het systeem van handen in de klas in worden gezet waardoor aan alle groepen, vier dagen per week en een uur per dag, een extra leerkracht kan worden toegevoegd. Dit schooljaar zijn leerkracht Inge en Agnes ook handen in de klas. 4

5 Wat doen die extra leerkrachten en de leerkrachtondersteuners? Zij realiseren met de leerkracht de extra instructie die in het groepsplan beschreven staat. Op basis van observaties en toetsen stellen alle leerkrachten een groepsplan voor hun groep op. In dat groepsplan staat welke extra instructie welk groepje kinderen nodig heeft. Extra instructie voor kinderen die rekenen (spelling, lezen) moeilijk vinden maar ook extra instructie voor uitdagend rekenwerk voor kinderen die dat aankunnen. Het groepsplan wordt uitgevoerd tijdens zelfstandig werken. Eén van de kenmerken van een Dalton school is dat de verwerking van de leerstof geclusterd wordt tot een dag- of weektaak. Deze taak wordt tijdens het zelfstandig werken uitgevoerd. In die tijd werken de eigen- en de extra leerkracht, ieder aan een instructietafel, met groepjes kinderen volgens het opgestelde groepsplan. De extra leerkracht of leerkrachtondersteuner maakt mogelijk dat er twee keer zoveel groepjes extra instructie krijgen waardoor er optimaal onderwijs op maat gegeven kan worden. De extra leerkrachten en leerkrachtondersteuners ìn de klas inzetten, is een bewuste keuze en verkiezen wij boven het systeem waarbij kinderen om de beurt uit de klas worden gehaald om in een aparte ruimte door een remedial teacher te worden bijgewerkt. Naast de leesbegeleiding door Hennie Horeman en het systeem handen in de klas biedt de Molenwiek ook de volgende faciliteiten om passend onderwijs, onderwijs op maat, te realiseren: De plusklas Motorische remedial teaching na schooltijd Samenwerking met de Dumontschool (SBO) op het gebied van observaties Inzet van externe psychologen voor het afnemen van toetsen Inzet van gedragsspecialist Ellen Pater Inzet van gezinscoach Crista den Braber Inzet van maatschappelijk werker Leendert van Nes Een gratis aanbod van diverse cursussen voor kinderen op het gebied van faalangst, weerbaarheid etc. Samenwerking met diverse kindertherapeuten: In overleg is behandeling van kinderen onder en na schooltijd mogelijk In de bijlage leest u hier meer over. Wordt de Molenwiek bij de invoering overspoeld met kinderen uit het speciaal onderwijs? Nee. Kinderen die in het speciaal onderwijs zitten zullen daar gewoon blijven. De Molenwiek zal wel steeds beter in staat zijn om ook zorgleerlingen onderwijs op maat te bieden. Worden er dan geen kinderen meer naar het speciaal onderwijs verwezen? Verwijzen naar het speciaal basisonderwijs kan nog steeds. Omdat de Molenwiek steeds beter in staat is onderwijs op maat te bieden, neemt het aantal kinderen dat per jaar verwezen wordt wel sterk af. Passend onderwijs stelt hoge eisen aan leerkrachten. Leerkrachten moeten in staat zijn om op drie niveaus onderwijs te geven èn om zorgleerlingen te begeleiden. De laatste jaren is er middels cursussen, trainingen en studiedagen veel geïnvesteerd in de kennis en vaardigheden van onze leerkrachten. Met elkaar hebben wij een vorm van onderwijs ontwikkeld waarin onderwijs op maat goed te realiseren is. Ik ben dan ook bijzonder trots op ons professionele en hardwerkende team elke dag weer klaar staat om de kinderen van de Molenwiek uitdagend onderwijs op maat te bieden! Josée Warnaar, directeur Molenwiek Dalton 5

6 Bijlage: Hoe werkt passend onderwijs op de Molenwiek precies? Als u zich zorgen maakt Als u zich zorgen maakt over de ontwikkeling of het welbevinden van uw kind verwachten we dat u een afspraak met de leerkracht maakt om uw zorg te bespreken. De leerkracht zal goed naar u luisteren en met u de zorgen in kaart brengen. Wat kan de oorzaak zijn? Wat kunnen wij als school doen? En wat kan de bijdrage van de ouder zijn? Bij twijfel overlegt de leerkracht met de IBer en bespreekt de ingewonnen informatie daarna weer met u. Van ons kunt u verwachten dat wij uw kind goed kennen. De ontwikkeling van uw kind wordt vanaf groep 1 gevolgd. Via observaties, toetsen en uw informatie (uit de kennismakingsgesprekken) krijgen wij een beeld van uw kind en bepalen we welke aanpak passend is. Als uw kind zich niet zo ontwikkelt als wij verwachten nemen we contact met u op. Aan het eind van een schooljaar worden alle leerlingen met de volgende leerkracht besproken en maakt de leerkracht een groepsplan voor de volgende leerkracht op basis van zijn eigen ervaringen en toets- uitslagen. De IBers monitoren dit proces. Zo zorgen we voor een goede overdracht van de ene naar de andere leerkracht. Oudergesprekken Meestal zijn de standaard oudergesprekken voldoende om u te informeren over de ontwikkeling van uw kind. Jaarlijks wordt u uitgenodigd voor: Een kennismakingsgesprek aan het begin van het schooljaar. Ouders maken vooraf een woordveld over hun kind: Zij schrijven de naam van hun kind in het midden van een A4 vel en schrijven daaromheen kenmerken van hun kind. Positieve eigenschappen, belemmerende eigenschappen, hobby s, sport, vriendjes, bijzonderheden. Aan de hand van dit woordveld vertellen ouders over hun kind. Daarna vertelt de leerkracht hoe de start van het schooljaar is verlopen en wat de verwachtingen ten aanzien van de ontwikkeling van uw kind zijn gezien de overdracht van de vorige leerkracht. Een rapportgesprek in februari waar ook de resultaten van de Cito toetsen besproken worden Een rapportgesprek in juni waar ook de resultaten van de Cito toetsen besproken worden Tijdens inloopavonden krijgt u een indruk van het werk van uw kind. Na schooltijd bent u altijd welkom om met uw kind even naar zijn of haar werkjes te kijken. Tijdens het kennismakingsgesprek kunt u aangeven of de standaardgesprekken u voldoende lijken of dat u graag tussendoor nog extra afspraken wilt maken met de leerkracht. Ook de leerkracht kan aangeven dat zij graag extra gesprekken met u wil plannen. Onderwijsprofiel Binnen ons samenwerkingsverband Zuid- Kennemerland behoort elke school een onderwijsprofiel te maken. In het onderwijsprofiel beschrijft de school op welke manier zij passend onderwijs realiseert. U vindt ons onderwijsprofiel op de website van 6

7 samenwerkingsverband Zuid- Kennemerland zk.nl. en op onze eigen website haarlem. Passend onderwijs in de klas via handen in de klas Het onderwijsaanbod voor groep 1-8 is op de Molenwiek zorgvuldig vormgegeven. De leerkrachten hebben met elkaar een rode lijn ontwikkeld voor de diverse vakken maar ook voor het pedagogisch- en didactisch handelen en het klassenmanagement. In het onderwijsprofiel leest u hier meer over. Op basis van deze afspraken geeft elke leerkracht les. Voor alle vakken geldt: er wordt gestart met een instructie aan de hele klas. Dit betekent dat alle leerlingen aan hetzelfde leerstofonderdeel werken. Het betreffende leerstofonderdeel wordt echter op drie niveaus aangeboden: intensief, basis en plus. Het intensieve aanbod is voor kinderen die onvoldoende profiteren van de instructie van de leerkracht. Zij hebben extra instructie en begeleide inoefening nodig om de minimumdoelen van de leerstof te behalen. Kinderen die zich ontwikkelen zich zoals verwacht krijgen een basisaanbod. Kinderen die extra uitdaging nodig hebben krijgen het plusaanbod. Kinderen hoeven niet voor alle vakken in hetzelfde aanbod te zitten: Zij kunnen bijvoorbeeld voor rekenen in het plusaanbod zitten en voor lezen in het intensieve aanbod. Via de analyse van observaties, methode gebonden en Cito toetsen wordt voor elk kind bepaald welk aanbod voor welk vak het effectiefst is. Op basis hiervan worden de kinderen ingedeeld in subgroepen die eenzelfde aanbod nodig hebben. Hierna maakt de leerkracht een groepsplan voor de vakken spelling, rekenen, technisch- en begrijpend lezen waarin de extra instructie voor elke subgroep gepland wordt. Deze extra instructie vindt plaats tijdens zelfstandig werken. Als de kinderen zelfstandig aan hun taak werken, geeft de leerkracht extra instructie aan de subgroepen volgens het groepsplan. Het geven van extra instructie wordt regelmatig onderbroken voor een servicerondje. Tijdens het servicerondje kunnen de kinderen die een vraag hebben even geholpen worden. Tijdens het zelfstandig werken komt er vier keer per week een extra leerkracht of onderwijsassistent in de klas. Aan een tweede instructietafel geeft ook zij extra instructie volgens het groepsplan. Door dit systeem van handen in de klas worden de mogelijkheden voor onderwijs op maat sterk vergroot. Intern begeleiders ( IBers ) Een intern begeleider heeft tot taak leerkrachten te begeleiden bij het realiseren van onderwijs op maat. Daarnaast coördineert een IBer de zorg rond kinderen en/of gezinnen met een specifieke problematiek. Leerkrachten en IBers overleggen regelmatig over de gang van zaken in de groep. Naast overleg over de aanpak van onderwijs op maat voor de hele groep, wordt gesproken over specifieke zaken zoals leer- en gedragsproblemen, gezinsproblematiek etc. Uit dit overleg komt een plan van aanpak voort dat in de klas wordt uitgevoerd. Dit plan van aanpak heet groepsplan. Naar aanleiding van dit overleg vinden ook oudergesprekken plaats waarbij de IBer aanwezig kan zijn. De IBer regelt, na toestemming van ouders, aanvragen voor onderzoek, inzet van de gezinscoach etc. Naast de begeleiding van leerkrachten en zorgleerlingen spelen de IBers ook een rol in de onderwijskundige ontwikkeling van de Molenwiek. Onze IBers zijn: 7

8 Groep 1-2: Yvonne van de Scheur Groep 3-4: Roswitha Gerrits Groep 5-6: Mandy Mulder Groep 7-8: Heleen Verspoor Ouders kunnen een afspraak maken met de IBer van hun leerjaar. Licht van te voren wel even de leerkracht in. Methode gebonden toetsen en Cito toetsen De methode gebonden toetsen en Cito- toetsen zijn al enkele keren genoemd. Wat zijn dit? Methode gebonden toetsen: De leerstof voor een jaar voor een bepaald vak is verdeeld in blokken. Na elk blok vindt een methode- gebonden toets plaats. Uit de resultaten kan de leerkracht opmaken of de net aangeboden stof begrepen is. Cito toetsen: Eens per half jaar kan met een Cito toets bepaald worden of alle leerstof van de voorgaande jaren nog paraat is. De Cito M toetsen worden in januari afgenomen, de Cito E toetsen in mei. Er wordt regelmatig een verschil geconstateerd in de resultaten van de methode gebonden toetsen en de Cito toetsen. De eersten worden vaak beter gemaakt. Wat is hiervan de oorzaak? Tijdens het verwerken van de leerstof van een bepaald blok worden de leerlingen intensief begeleid. Als de methode gebonden toets wordt afgenomen zit deze leerstof nog vers in het geheugen. De resultaten zijn meestal minstens voldoende. De vragen van een Cito toets gaan over leerstof die al langere tijd geleden is aangeboden. Die zit niet meer vers in het geheugen. Reden waarom de resultaten van een Cito toets kunnen tegenvallen. Leerlingvolgsysteem, leerstofniveaus en onderzoek De ontwikkeling van een kind wordt vastgelegd in het leerlingvolgsysteem. Voor het volgen van de ontwikkeling van een kind worden, naast observaties in de klas, de resultaten van methode gebonden toetsen en de Citotoetsen in de groepsoverzichten van het leerlingvolgsysteem opgenomen. Leerkracht en IBer analyseren deze gegevens en stellen op basis daarvan vast of het kind voor een bepaald vak het intensieve-, basis- of plusaanbod gaat volgen. Als er voor een kind intensieve maatregelen zijn genomen die geen of onvoldoende effect hebben, wordt in overleg met de ouders bekeken of er extra onderzoek of een extra observatie door externen nodig is. Observaties en onderzoek kunnen plaats vinden via: De Dumontschool. Dit is een school voor speciaal basisonderwijs (SBO) waarmee wij veel samenwerken. Scholen voor SBO hebben een ruime expertise op het gebied van leer- en gedragsproblemen. Daarom begeleiden zij gewone basisscholen. Bij de Dumontschool kan een observatie aangevraagd worden. De orthopedagoog of gedragsspecialist komt dan (na toestemming van de ouders!) in de klas kijken. Na de observatie vindt een gesprek plaats met de ouders en de leerkracht. Op basis van deze observatie krijgen de ouders en de leerkracht adviezen voor de aanpak van de betrokken leerling. 8

9 Via de psychologengroep nul tot 23 kan ook de aanleg van een kind getest worden. Dit noemen we een niveaubepaling of IQ onderzoek. Dit onderzoek wordt (na toestemming van de ouders!) uitgevoerd door een orthopedagoog of psycholoog en vindt plaats op de Molenwiek. De orthopedagoog of psycholoog bespreekt het onderzoeksverslag met de ouders, leerkracht en IBer en geeft n.a.v. de resultaten van het onderzoek adviezen aan leerkracht en ouders. De gezinscoach Via het CJG (Centrum jeugd en gezin) heeft elke school van het samenwerkingsverband een gezinscoach toegewezen gekregen. De gezinscoach met wie wij samenwerken is Crista den Braber. Mocht ze overbezet zijn, dan adviseert zij één van de andere gezinscoaches van het CJG. Crista helpt ouders met opvoedingsvragen. Dat kunnen eenvoudige tot ingewikkelde opvoedingsvragen zijn. Crista heeft al veel gezinnen van de Molenwiek terzijde gestaan waardoor problematiek in een vroeg stadium verholpen werd. Veel ouders hebben haar hulp als toegewijd, professioneel en prettig ervaren. Crista graaft niet in het verleden maar pakt de huidige problemen in het gezin samen met de ouders aan. Ouders kunnen zelf, via de leerkracht of IBer, om begeleiding van de gezinscoach vragen. Leerkrachten kunnen de gezinscoach ook adviseren aan ouders. Het eerste gesprek met de gezinscoach vindt vaak op school plaats met de betrokken IBer en de leerkracht. Ouders kunnen het eerste gesprek ook thuis aanvragen, zonder verdere inmenging van school. De CJG coach houdt tijdens haar traject in het gezin contact met school indien ouders dit willen. Fysiotherapie, motorische remedial teaching (MRT), logopedie. Fysiotherapie - Een goede motoriek is een belangrijke basis voor de ontwikkeling van een kind. Een achterblijvende grove- of fijne motoriek kan oorzaak zijn van leerproblemen of een ongewenst effect hebben op het zelfvertrouwen van een kind. Indien nodig kan de leerkracht, na overleg met de IBer, ouders adviseren om hun kind op te geven voor fysiotherapie. Voor fysiotherapie werken wij samen met fysio Santwee, een in kinderfysiotherapie gespecialiseerde praktijk die dicht naast de school ligt. De fysiotherapeuten van Santwee adviseren de leerkrachten van de in behandeling zijnde kinderen over wat zij op school kunnen bijdragen aan een voorspoedige motorische ontwikkeling van deze kinderen. Ouders kunnen uiteraard ook voor een andere fysiotherapie praktijk kiezen. MRT: Marieke van Huit, gymleerkracht, heeft zich gespecialiseerd in motorische remedial teaching. MRT vindt altijd plaats met een groepje kinderen en wordt na schooltijd gegeven. Marieke benadert via de leerkracht ouders van kinderen die een opvallende motoriek in de gymzaal laten zien. Voor het volgen van MRT is geen verwijsbrief nodig, het is een gratis service van de Molenwiek. Logopedie - Een goede uitspraak en een goede taalontwikkeling is al even belangrijk als een goed ontwikkelde motoriek. Vandaar dat een leerkracht ouders kan adviseren logopedie te gaan volgen met hun kind. Voor logopedie werken wij samen met de logopedie- praktijk die gevestigd is in het medisch centrum aan de Frieslandlaan. Ouders kunnen uiteraard ook voor een andere logopedie praktijk kiezen. VVE Voor- en vroegschoolse educatie 9

10 Voorleesexpres - Voor de taalontwikkeling is voorlezen van groot belang. Via voorlezen ontwikkelt een kind een goede woordenschat en leert het veel over allerhande onderwerpen. In gezinnen waar ouders de Nederlandse taal nog niet goed spreken kan de voorleesexpres komen voorlezen. U kunt zich hiervoor bij Yvonne van de Scheur (IBer groep 1-2) aanmelden. Het Opstapproject Voor ouders die zelf het Nederlands nog niet optimaal beheersen, is er de mogelijkheid deel te nemen aan het Opstap programma. Via dit programma krijgt u materialen waarmee u thuis met uw kind kunt oefenen om het nog beter op groep 3 voor te bereiden. U wordt deskundig begeleid bij de uitvoering van het programma en u overlegt regelmatig met andere ouders die het Opstap programma ook doen. Als u interesse heeft in dit Opstap programma kunt u zich opgeven bij Yvonne van de Scheur, IBer groepen 1-2. Dyslexie onderzoek- en behandeling Kinderen met een vertraagde leesontwikkeling krijgen vanaf groep 3 een intensieve aanpak. In een leesdossier wordt hun lees- en spelontwikkeling vastgelegd. In overleg met de IBer kunnen kinderen naast het intensieve programma in de klas ook nog extra ondersteuning krijgen van Hennie Horeman onze leesspecialist. Deze ondersteuning vindt meestal plaats in een klein groepje dat drie tot vier keer per week met Hennie leest. Sommige kinderen komen op basis van hun toets uitslagen in aanmerking voor vergoede diagnostiek naar eventuele dyslexie. Mocht een kind naar aanleiding van dit onderzoek inderdaad dyslectisch blijken, dan kan het een vergoede behandeling krijgen via een dyslexie instituut. Al deze maatregelen zijn beschreven in het dyslexieprotocol dat u kunt vinden op onze website. Naschoolse trainingen voor kinderen Het samenwerkingsverband Zuid- Kennemerland biedt gratis trainingen aan voor kinderen op het gebied van faalangstreductie, weerbaarheid, sociale vaardigheden en mindfulness. Mocht u belangstelling hebben voor een bepaalde training: Meld dit bij de leerkracht van uw kind. 10

11 Hoofdstuk 2 Taak IBers schooljaar Werkterrein: De IBer coördineert de leerlingenzorg en is verantwoordelijk voor de trajecten rondom kinderen met een grote onderwijsbehoefte. De IBer organiseert de Cito toetsafname en zorgt voor de cijfermatige verwerking er van in groepsoverzichten en trend analyses. De IBer begeleidt de leerkrachten bij het samenstellen van een groepsoverzicht met specifieke onderwijsbehoeften, groepsplannen voor rekenen, spelling, technisch- en begrijpend lezen en het organisatieplan. De IBer organiseert opbrengstgerichte teamvergaderingen over de Cito opbrengsten. De IBer begeleidt de leerkrachten bij het realiseren van een optimaal onderwijsaanbod. De IBer begeleidt het team bij het ontwikkelen van continue leerlijnen voor rekenen, spelling, technisch- en begrijpend lezen van groep 1-8. De IBer verzorgt professionalisering via studiedagen. De IBer begeleidt leerkrachten bij het uitvoeren van de Daltonwerkwijze zoals die met het team is ontwikkeld. Overlegmomenten Elk klein team heeft een eigen IBer. De IBer is aanwezig tijdens het overleg in de kleine teams en tijdens het paralleloverleg. De IB gesprekken zijn in de jaarkalender gepland (zie ondersteuningsplan H3). Coaching leerkrachten De IBer maakt regelmatig rondjes langs de leerkrachten, heeft een luisterend oor en geeft advies. Indien er sprake is van een coachingstraject van leerkrachten op het gebied van didactische- of pedagogische vaardigheden, dan is de IBer betrokken bij het opstellen, uitvoeren en evalueren daarvan. Professionalisering- innovatie De IBer schoolt zich bij via de bijeenkomsten van WSNS, de daltonvereniging, literatuur, cursussen,. De IBer verzorgt informatie overdracht aan het team. Leerlingenzorg: De IBer organiseert de overdracht aan het eind van het schooljaar. De IBer organiseert aan het begin van het schooljaar een gesprek met de leerkracht over de nieuwe groep leerlingen. 11

12 De IBer komt regelmatig in de klas om kinderen te observeren of met groepjes uit het groepsplan te werken. De IBer ondersteunt de leerkracht in het maken van een kindplan voor kinderen met een specifieke onderwijsbehoefte (zowel intensief als plus) en zorgt dat de evaluatie en bijstelling van dit plan regelmatig plaatsvindt. De IBer neemt het initiatief. De IBer neemt het initiatief tot knopen doorhakken, geeft de grens aan van wat van de Molenwiek verwacht mag worden op het gebied van passend onderwijs. De IBer overlegt met de leerkracht over inzet van externe specialisten indien nodig en coördineert aanvraag en verloop van trajecten met een externe specialist. De IBer houdt van kinderen met een vertraagde lees- of rekenontwikkeling een lees- of rekendossier bij. De IBer verzorgt de informatie uit het LOVS voorafgaand aan diagnostisch onderzoek door externen. De IBer verzorgt de aanvraag voor de diverse soorten onderzoek die door externen uitgeveord worden. Cito afname De IBer levert de toetsen aan. De IBer houdt, in overleg met de leerkracht, per groep bij wat de uitzonderingen zijn qua Cito afname en zorgt voor de juiste toetsen. Oudergesprekken: Gesprekken over kinderen met een grote onderwijsbehoefte worden met de IBer voorbereid. De leerkracht voert deze gesprekken met de IBer samen indien gewenst. Overdracht: De IBer van groep 1-2 onderhoudt het contact met de peuterspeelzaal betreffende overdracht van peutergegevens, de continuïteit in het aanbod en het LOVS. De IBer van groep 7-8 coördineert de overdracht naar het VO (o.a. MDO). Bij tussentijdse instroom of verhuizing voert de IBer de afspraken Wisseling Bao- Bao uit (zie Ondersteuningsplan bijlage B20). HIK handen in de klas: klassenmaatjes De IBer verdeelt de HIK tijd per team. Het team verdeelt de HIK tijd over de verschillende groepen. De leerkrachten instrueren de klassenmaatjes, evalueren en passen aan. Voor de Cito periode maakt het team een aangepaste planning voor het klassenmaatje i.v.m. speciale afname Cito toetsen, afname individuele leestoetsen etc. Het klassenmaatje vervangt de leerkracht tijdens IB gesprekken. Bij uitzondering kan het klassenmaatje ingezet worden voor projecten, excursies etc. 12

13 Hoofdstuk 3 Inhoud IB gesprekken gedurende een schooljaar Inhoud IB gesprekken schooljaar IB gesprekken vinden zoveel mogelijk onder schooltijd plaats. De leerkrachten worden vervangen door de leerkrachtondersteuners. Data Laatste vakantie week Inhoud Alle info van de nieuwe leerlingen binnen? Mappen op orde? Cito LOVS gelezen, zijn er nog vragen? Actiepunten n.a.v overdrachtsgesprek juni uitgevoerd? Verdeellijst bij Ingrid? 14/9 Klassenbezoek IBers: Groepsplannen Klassenmanagement Regels/daltonvaardigheden Bijzonder gedrag IB gesprek met individuele leerkrachten: 28/9 Evaluatie overdracht Evaluatie kennismakingsgesprekken - bespreken groep Groepsplannen bijstellen? Aanpassen overzicht specifieke onderwijsbehoeften? HIK- Ralfi- plusklas* Samenwerking met duo Parallel overleg Groep 8: Voorbereiden MDO met het VO 9/11 IB gesprek over tussentijdse gesprekken met ouders Groepsplannen bijstellen op basis van methodegebonden toetsen? Schaduwrapport per leerling Zorgleerlingen, plan van aanpak bijstellen? Verder onderzoek? Welke ouders uitnodigen Interventies aanbod leerstof nodig? HIK- Ralfi- plusklas Groep 8: Voorbereiden voorlopig advies VO* 8/2 IB gesprek met individuele leerkrachten Evaluatie groepsplannen eerste halfjaar Bespreken Cito resultaten Bespreken concept groepsplannen tweede half jaar Bespreken aangevulde overzicht specifieke onderwijsbehoeften Zorgleerlingen, plan van aanpak bijstellen? Verder onderzoek? Hoeveel HIK tijd is er nodig? Voorbereiden oudergesprekken (doublure) Groep 8: Voorbereiden adviesgesprekken VO 22/2 IB gesprek met parallelcollega s van elk leerjaar Bespreken definitieve groepsplannen, groepsplannen starten in Citoweek 7 Welke interventies worden gedaan op basis van de Cito uitslagen? Welke hulp bij nodig? 13

14 14/3 IB gesprek met individuele leerkrachten Evaluatie oudergesprekken Acties voor komende periode Groep 6: Bespreken NSCCT* 13/6 IB gesprek met individuele leerkrachten Evaluatie groepsplannen tweede halfjaar Bespreken Cito resultaten Bespreken concept groepsplannen start volgend schooljaar Bespreken aangevulde overzicht specifieke onderwijsbehoeften Zorgleerlingen, plan van aanpak bijstellen? Verder onderzoek? Hoeveel HIK tijd is er nodig? Voorbereiden oudergesprekken 27/6 en 3/7 Overdrachtsgesprekken met huidige en ontvangende leerkracht en de betrokken IBers. Deze gesprekken worden na schooltijd gevoerd. Bespreken overzicht specifieke onderwijsbehoeften Zorgleerlingen, achtergrond en aanpak Bespreken groepsplannen HIK- Ralfi- Plusklas Bespreken pedagogische aanpak groep Bespreken daltonvaardigheden/klassenmanagement * HIK- Ralfi- plusklas: HIK: Afkorting voor handen in de klas. Wat is Handen in de klas? Via de analyse van observaties, methode gebonden en Cito toetsen wordt voor elk kind bepaald welk aanbod voor welk vak het effectiefst is. Op basis hiervan worden de kinderen ingedeeld in subgroepen die eenzelfde aanbod nodig hebben. Hierna maakt de leerkracht een groepsplan voor de vakken spelling, rekenen, technisch- en begrijpend lezen waarin de extra instructie voor elke subgroep gepland wordt. Deze extra instructie vindt plaats tijdens zelfstandig werken. Als de kinderen zelfstandig aan hun taak werken, geeft de leerkracht extra instructie aan de subgroepen volgens het groepsplan. Het geven van extra instructie wordt regelmatig onderbroken voor een servicerondje. Tijdens het servicerondje kunnen de kinderen die een vraag hebben even geholpen worden. Tijdens het zelfstandig werken komt er vier keer per week een extra leerkracht of onderwijsassistent in de klas. Aan een tweede instructietafel geeft ook zij extra instructie volgens het groepsplan. Door dit systeem van handen in de klas worden de mogelijkheden voor onderwijs op maat sterk vergroot. Voor handen in de klas wordt na elk half jaar een nieuw rooster gemaakt op basis van de onderwijsbehoefte van de diverse groepen. Tijdens IB gesprekken overlegt de IBer met de leerkracht of de beschikbare HIK- tijd voldoet. Ralfi: Kinderen die een vertraagde lees- en spellingontwikkeling doormaken, worden in de klas intensief begeleid. Van deze kinderen wordt ook een leesdossier bijgehouden waarin de resultaten van lees- en spellingtoetsen zijn opgenomen evenals de extra lees- en spelling hulp die geboden wordt en de effecten daarvan. Op basis van de gegevens uit het leesdossier kan een kind in aanmerking komen voor leesbegeleiding door Hennie Horeman. Hennie is orthopedagoog en gespecialiseerd in de hulp aan kinderen met een vertraagde lees- en spellingontwikkeling. Deze hulp vindt buiten de klas plaats in groepjes van 2-4 leerlingen. 14

15 Plusklas: Kinderen die zeer goed scoren op de Cito toetsen en in de klas blijk geven van creativiteit en een hoge mate van zelfstandigheid, komen in aanmerking voor de plusklas. In de plusklas krijgen zij een extra aanbod passend bij de kenmerken van kinderen met een hoog IQ. NSCCT: In groep 6 wordt een klassikale intelligentietest afgenomen, de NSCCT (Niet Schoolse Cognitieve Capaciteiten Test). Waarom wordt deze test afgenomen? De meeste leerlingen presteren op school overeenkomstig hun leermogelijkheden. Sommige leerlingen laten op school minder zien dan wat ze in werkelijkheid kunnen: ze presteren onder hun niveau, terwijl andere kinderen bijvoorbeeld door een goede motivatie of werkhouding juist boven hun niveau presteren. De NSCCT helpt om diverse groepen leerlingen op te sporen. De school kan vervolgens op basis van de resultaten uit het NSCCT onderzoek het onderwijs nog beter afstemmen op het ontwikkelingsniveau van de leerlingen. De kans op leersucces van leerlingen wordt zo vergroot. Schoolafspraken over de advisering voor het VO zie bijlage

16 Hoofdstuk 4 Leerlingvolgsysteem 4.1 Het volgen van de ontwikkeling van kinderen Vanaf de start in groep 1 wordt de ontwikkeling van kinderen gevolgd. De ontwikkeling op het gebied van: Sociale vaardigheden Daltonvaardigheden (zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, samenwerken, taakgerichtheid, reflectie) Cognitieve vaardigheden (spelling, taal, rekenen, lezen, wereldoriëntatie) Creatieve vaardigheden Sportieve vaardigheden De ontwikkeling van kinderen wordt gevolgd door observaties en toetsen en vastgelegd in het leerlingvolgsysteem dat uit de volgende onderdelen bestaat: Het individuele deel waarin een samenvatting van oudergesprekken wordt bijgehouden evenals bijzonderheden over achtergrond, gezondheid, extra onderzoek en begeleiding door externen. Groepsoverzichten van de methode gebonden toetsen Groepsoverzichten van de Cito toetsen Groepsplannen Overzichten met specifieke onderwijsbehoeften per groep Organisatieplannen 4.2 Methode gebonden toetsen en Citotoetsen Methode gebonden toetsen Bij de spelling-, taal-, reken-, WO- en leesmethodes (technisch lezen en begrijpen lezen) horen methode gebonden toetsen. Methode gebonden toetsen worden om de drie tot vier weken afgenomen aan het eind van een leerstofblok. Aan de hand van de resultaten van deze toetsen kan een leerkracht bepalen of de aangeboden stof van het laatste leerstofblok door de kinderen wordt beheerst. Kinderen krijgen veel begeleiding bij het verwerken van de leerstof van een blok: Ze worden intensief betrokken bij het behalen van hun leerstofdoelen, er wordt gebruik gemaakt van preteaching, extra instructie in kleine groepjes en begeleide inoefening. Ook worden er tijdens een blok tussentoetsen afgenomen waarvan de resultaten met de kinderen besproken worden, waarna extra hulp kan worden ingezet gericht op het alsnog behalen van de doelen. Deze maatregelen leiden er toe dat de methode gebonden toetsen veelal voldoende tot goed gemaakt worden. De planning van de methode gebonden toetsen kan per leerjaar verschillen omdat de planning afhankelijk is van de methodes voor dat leerjaar. Cito toetsen Cito toetsen zijn halfjaarlijkse toetsen met een ander doel dan de methode gebonden toetsen. Cito toetsen zijn landelijke toetsen en niet verbonden met een bepaalde leermethode. Met een Cito toets wordt bepaald wat een kind heeft onthouden van alle aangeboden leerstof en hoe het die kan 16

17 toepassen bij diverse soorten vraagstukken. De planning van Cito toetsen is voor alle leerjaren hetzelfde. Verschil in resultaten tussen methode gebonden toetsen en Cito toetsen Het komt vaak voor dat kinderen beter scoren op de methode gebonden toetsen dan op de Cito toetsen. Een verklaring ligt voor de hand: Methode gebonden toetsen toetsen een klein deel van de leerstof dat net intensief is geoefend. Cito toetsen toetsen de leerstof over een veel langere periode evenals de toepassing van deze leerstof in complexere situaties. Onderwijs op maat Op basis van observaties, resultaten van methode gebonden toetsen en Cito toetsen worden groepsplannen, een overzicht specifieke onderwijsbehoeften en een organisatieplan samengesteld. Op basis van deze documenten realiseren de leerkrachten onderwijs op maat. Meer hierover leest u in hoofdstuk 6. 17

18 Hoofdstuk 5 - Organisatie en planning Cito afname M/E toetsen Planning Cito toetsen De data van de Citoweken staan in de jaarplanning voor leerkrachten en de ouderkalender Zie voor welke Cito toetsen er worden afgenomen de toetskalender (B1) Rol Hennie (leesspecialist) tijdens de Cito- weken Werkt in de Cito periode met een aangepast rooster (in overleg met de leerkrachten). Neemt de DMT en AVI af van haar groepjes en van de kinderen in groep 8 die AVI plus nog niet gehaald hebben. Bereid de Cito BL voor met de dyslecten van haar eigen leesgroepjes (en ook de dyslecten die niet in haar groepjes zitten) door de tekst van de toets met de kinderen door te lezen. Hennie neemt de Cito BL zelf af bij de kinderen uit groep 3 en 4. Als er teveel Cito BL voorbereid moeten worden bij de kinderen van groep 5-8, vraagt Hennie assistentie van Roos en Marije. De kinderen van groep 5-8 maken de Cito BL zoals bedoeld in de eigen klas na de voorbereiding door Hennie (Roos- Marije). Rol Marije, Gladys en Lonneke (leerkrachtondersteuners) tijdens de Cito- weken Werken met aangepast rooster in overleg met de leerkrachten en Roos. Nemen DMT en AVI af evenals andere speciale toetsen. Week 1 Voorbereiding Cito s Alle leerkrachten krijgen een Cito planning van de IBers. De IBer overlegt met elk leerjaar over deze planning en de uitzonderingen. Leerkrachten houden bij de planning rekening met het feit dat de dyslecten eerst door Hennie voorbereid moeten worden. Van de vorige leerkracht is er een lijstje Cito uitzonderingen bekend. Dit lijstje is bij de overdracht doorgenomen. Leerkrachten bekijken die aandachtspunten en nemen actie, zij raadplegen bij twijfel de IBer. Groep 3-4: nemen de Cito s af aan de helft van de groep Groep 5-8: nemen de Cito s af aan de hele groep met assistentie van de leerkrachtondersteuner. Week 2 en 3 Afname Cito s Cito rekenen wordt volgens de Cito handleiding afgenomen, in groep 3-8 mag kladpapier gebruikt worden. Cito technisch lezen (DMT en AVI) worden volgens de Cito handleiding afgenomen. Hennie neemt de DMT/AVI af bij haar leeskinderen. 18

19 Cito spelling wordt volgens de Cito handleiding afgenomen. Cito begrijpend lezen wordt volgens de Cito handleiding afgenomen. De dyslecten worden door Hennie voorbereid. De kinderen van groep 3-4 maken de Cito BL met Hennie samen. De kinderen van groep 5-8 worden door Hennie voorbereid maar maken de toets zoals bedoeld in/met de eigen klas. Zie voor afname Cito begrijpend lezen bij dyslectische leerlingen in groep * Leerkrachten kijken de toetsen meteen zelf na en voeren ze zelf in (leerkrachten mogen dit ook door Ingrid, administratie) laten doen. De IBers checken de resultaten zodra ze ingevoerd zijn en overleggen met de leerkrachten over eventuele herkansingen. Week 4 Inhaal zieken, herkansingen afronden, aan de slag met groepsplannen Herkansingen: in overleg met de IBer Laatste inhaal zieken Aan het eind van week 4 heeft elke leerkracht alle groepsoverzichten van de afgenomen Cito toetsen compleet. Week 5 Analyse Cito door leerkrachten, start groepsplannen Ter voorbereiding van de IB gesprekken in week 6 analyseren leerkracht en IBer ieder de Cito resultaten. De leerkracht start met de groepsplannen en het schema specifieke onderwijsbehoeften en mailt dat op donderdag naar de IBer. Week 6 IB gesprekken met elke leerkracht apart IB overleg met elke leerkracht apart over: - De concept groepsplannen - Het overzicht specifieke onderwijsbehoeften - De benodigde HIK tijd - Voorbereiding oudergesprekken (week 8) Start schrijven rapporten IBers stellen concept HIK- en Ralfi rooster op Week 7 Overlegdag op maandag Groepsplannen afronden, interventies per leerjaar of per groep duidelijk aangeven Overzicht specifieke onderwijsbehoeften afronden Organisatieplan maken Concept rooster HIK- en Ralfi rooster bespreken en definitief maken 19

20 Week 8 na de M- toetsen: IB gesprekken met de duo s van één leerjaar en oudergesprekken Start nieuwe organisatieplan en HIK- en Ralfi rooster IB gesprekken met beide leerkrachten van een leerjaar. Welke interventies gaat het leerjaar doen gezien de resultaten? Noteer in het LOVS de essentie van de oudergesprekken. Week 8 na de E- toetsen: IB overdrachtsgesprekken met huidige en ontvangende leerkracht en bij de overgang 2-3, 4-5, 6-7 ook beide IBers Tijdens deze overdrachtsgesprekken wordt besproken: - De groepsplannen voor de start van het schooljaar - Het overzicht specifieke onderwijsbehoeften en de achtergrondgegevens van de leerlingen die in dit overzicht staan - De HIK tijd die nodig zal zijn in het nieuwe schooljaar Noteer in het LOVS de essentie van de oudergesprekken. * Richtlijn voor toets afname bij dyslectische leerlingen groep i.v.m. VO- advies. Regio Zuid- Kennemerland, ingaande mei De richtlijn per mei 2015: Kies die ondersteuning voor dyslectische leerlingen bij de toets Begrijpend Lezen die in de dagelijkse praktijk ook wordt gebruikt. Dit moet echter wel altijd worden vastgelegd en gecommuniceerd met het VO zodat bij aanmelding de uitkomsten geïnterpreteerd kunnen worden. Hieronder volgt een toelichting op de richtlijn: Tot op heden gold dat de teksten voor de begrijpend lezentoets niet voorgelezen werden bij dyslectische leerlingen, wel mochten algemene aanpassingen gehanteerd worden (extra afnametijd, toets in meerdere delen afnemen, vergroten van de teksten van A4 naar A3). Tevens gold de afspraak dat dyslectische leerlingen altijd bespreekleerlingen zijn bij de aanmelding VO. De gehanteerde richtlijn, vanaf mei 2015, is opgesteld omdat de procedure voor de toelating naar het VO is gewijzigd. Het advies van de leerkracht (school) is leidend en de LVS- toetsen dienen ter onderbouwing van dit advies. Tevens bleek dat een papieren afname van de begrijpend lezentoets voor ernstig dyslectische leerlingen zeer frustrerend is. Om welke toetsen gaat dit? Rekenen- wiskunde E6, M7, E7, M8 (of B8) Begrijpend lezen M6, M7, M8 (of B8) We hanteren de richtlijn van de Stichting Dyslexie Nederland. Kies die ondersteuning voor dyslectische leerlingen bij de toets Begrijpend Lezen die in de dagelijkse praktijk ook wordt gebruikt. Dit moet echter wel altijd worden vastgelegd en gecommuniceerd met het VO zodat bij aanmelding de uitkomsten geïnterpreteerd kunnen worden. Waarom kiezen we voor deze richtlijn? Voor veel dyslectische leerlingen zijn de aanpassingen zoals Cito deze adviseert voldoende. Voor begrijpend lezen zijn dit: - Extra afnametijd - Toets in meerdere delen afnemen (bijvoorbeeld in drie of vier keer, in plaats van twee keer) - Vergroten van de teksten van A4 naar A3 20

21 Bij de toets Rekenen- Wiskunde is het naast de algemene aanpassingen ook mogelijk om de teksten voor te lezen aan leerlingen met dyslexie, zoals dit standaard gebeurt bij de toetsen voor groep 3 en 4. Het heeft de voorkeur om bij deze leerlingen de toetsen digitaal af te nemen om te voorkomen dat door het stemgebruik de leerlingen onbewust hints worden gegeven.er zijn ook dyslectische leerlingen waarvoor dit niet genoeg is. In uitzonderlijke gevallen kan het zinnig of zelfs noodzakelijk zijn om een toets onder aangepaste condities af te nemen. Heel specifiek hebben we het dan over leerlingen met ernstige dyslexie, die in het onderwijs ook al gebruik maken van voorleessoftware of andere aanpassingen en die onvoldoende in staat zijn een tekst zelfstandig technisch te doorgronden. Voor hen is het zinvol de tekst voorgelezen te krijgen. Bij de Eindtoets is voor leerlingen met dyslexie overigens toegestaan een gesproken versie van de opgavenboekjes op cd of daisy- cd te gebruiken. Bij leerlingen met ernstige dyslexie kan de technische leesvaardigheid zo zwak zijn, dat dit de score op een toets voor begrijpend lezen volledig bepaalt. Deze score is daarmee niet meer informatief, de toets meet in dat geval ook niet wat hij moet meten nl. het concept begrijpend lezen van tekst. Bij sommige leerlingen is de technische leesvaardigheid zo zwak dat zij helemaal niet aan tekstlezen toekomen. Afname van de toets voor begrijpend lezen wordt daarmee onmogelijk of zeer belastend voor de leerling. Als uit de dagelijkse lespraktijk blijkt dat de dyslectische leerling wel tot tekstbegrip (informatie afleiden uit geschreven teksten) komt met inzet van compenserende hulpmiddelen, kan het zinnig zijn om zicht te krijgen op de mate van tekstbegrip en de ontwikkeling daarvan. Bij ernstig dyslectische leerlingen ligt het immers voor de hand dat in het voortgezet onderwijs veel van de informatie uit geschreven bronnen met inzet van hulpmiddelen verworven zal moeten worden. Om zicht te krijgen op deze mate van tekstbegrip is het nuttig om de toets voor begrijpend lezen in voorgelezen vorm of met auditieve of andere ondersteuning af te nemen. Hierbij wordt dus aanbevolen om die ondersteuning te kiezen die in de dagelijkse lespraktijk ook al wordt gebruikt. Dit moet echter wel altijd worden vastgelegd en gecommuniceerd met het VO zodat bij aanmelding de uitkomsten geïnterpreteerd kunnen worden. Voorwaarden voor rapportage van de aangepaste toets afname De aangepaste afnameconditie wordt concreet omschreven en met onderbouwing vastgelegd. De aangepaste afnameconditie wordt gecommuniceerd met de VO- school bij aanmelding van de desbetreffende leerling. Gedeelde verantwoordelijkheid Alle betrokkenen, PO- scholen, VO- scholen en ouders, hebben een taak in het voorkomen van overmatig of onjuist gebruik van aanpassingen. De mogelijkheid is slechts bedoeld voor die leerlingen bij wie sprake is van ernstige dyslexie en van wie aannemelijk gemaakt kan worden dat zij niet goed op de gangbare wijze getoetst kunnen worden. Scholen dienen hier zelf verantwoord mee om te gaan. Bron: 21

22 Hoofdstuk 6 Onderwijs op maat: Groepsplannen, overzicht specifieke onderwijsbehoeften, organisatieplan 6.1 Onderwijs op maat Het onderwijsaanbod voor groep 1-8 is op de Molenwiek zorgvuldig vormgegeven. De leerkrachten hebben met elkaar een rode lijn ontwikkeld voor de diverse vakken maar ook voor het pedagogisch- en didactisch handelen en het klassenmanagement. Dit staat beschreven in het onderwijsprofiel (link naar WSNS en website) Op basis van deze afspraken geeft elke leerkracht les. Voor alle vakken geldt: er wordt gestart met een instructie aan de hele klas. Dit betekent dat alle leerlingen aan hetzelfde leerstofonderdeel werken. Het betreffende leerstofonderdeel wordt echter op drie niveaus aangeboden: intensief, basis en plus. Het intensieve aanbod is voor kinderen die onvoldoende profiteren van de instructie van de leerkracht. Zij hebben extra instructie en begeleide inoefening nodig om de minimumdoelen van de leerstof te behalen. Kinderen die zich ontwikkelen zich zoals verwacht krijgen een basisaanbod. Kinderen die extra uitdaging nodig hebben krijgen het plusaanbod. Kinderen hoeven niet voor alle vakken in hetzelfde aanbod te zitten: Zij kunnen bijvoorbeeld voor rekenen in het plusaanbod zitten en voor lezen in het intensieve aanbod. Via de analyse van observaties, methode gebonden en Cito toetsen wordt voor elk kind bepaald welk aanbod voor welk vak het effectiefst is. Op basis hiervan worden de kinderen ingedeeld in subgroepen die eenzelfde aanbod nodig hebben. Hierna maakt de leerkracht een groepsplan voor de vakken spelling, rekenen, technisch- en begrijpend lezen waarin de extra instructie voor elke subgroep gepland wordt. Deze extra instructie vindt plaats tijdens zelfstandig werken. Als de kinderen zelfstandig aan hun taak werken, geeft de leerkracht extra instructie aan de subgroepen volgens het groepsplan. Het geven van extra instructie wordt regelmatig onderbroken voor een servicerondje. Tijdens het servicerondje kunnen de kinderen die een vraag hebben even geholpen worden. Tijdens het zelfstandig werken komt er vier keer per week een extra leerkracht of onderwijsassistent in de klas. Aan een tweede instructietafel geeft ook zij extra instructie volgens het groepsplan. Door dit systeem van handen in de klas worden de mogelijkheden voor onderwijs op maat sterk vergroot. In de volgende paragrafen wordt beschreven hoe groepsplannen, het overzicht specifieke onderwijsbehoeften en een organisatieplan worden samengesteld 6.2 Samenstellen groepsplannen Er wordt een groepsplan gemaakt voor spelling, rekenen, technisch- en begrijpend lezen. Het format groepsplan is te vinden in B2 VERWERKING RESULTATEN TOETSEN Leerkrachten kijken de toetsen zelf na Leerkrachten vullen voor spelling en rekenen de toetsen per vraag in het LOVS in i.v.m. bepalen individuele- en groepshiaten 22

23 De leerkrachten zetten (voorlopig nog) de vaardigheidsscores om in 4D waardes en noteren die in het groepsplan. ANALYSE ACTIES 1. Bepaal m.b.v. het Cito overzicht welke hiaten er in de leerstof zijn voor individuele ll. en op groepsniveau (B3). 2. Invullen groepsplan: Bepaal welke kinderen tot de 20% hoogst scorende ll. en de 20% laagst scorende ll. behoren. Zet de 20% hoogst scorende ll. bij plus, de 60% overige ll. bij basis en de 20% laagst scorende bij intensief. Deze grove indeling kan worden aangepast op basis van de gegevens uit het overzicht specifieke onderwijsbehoeften (2.3 laatste bullit). 3. Vul achter elk kind in: - De vorige 4D waarde - De huidige 4D waarde 4. Vul bij de groep basis in: - De vorige laagste- en hoogste 4D waarden - De huidige laagste- en hoogste 4D waarden 5. Voer de volgende analyses uit: - Hoe hebben de ll. ten opzichte van zichzelf gepresteerd? Is de 4D waarde gelijk gebleven, gedaald of gestegen? Zijn er verklaringen? Leg verband met de hiaten die je ontdekt hebt bij de Cito analyse. - Hoe hebben plus/basis/intensief als groep gepresteerd? Vergelijk de vorige laagste- en hoogste 4D waarden van de basis groep. Zijn er verklaringen? 1. Moeten de standaard schooldoelen worden aangepast? Groepen verschillen. Dat kan betekenen dat de schooldoelen voor een groep gewijzigd kunnen worden op basis van de trend die de Cito curve van de reeds afgenomen toetsen laat zien. Als voor een groep de doelen gewijzigd worden heeft dit invloed op het aanbod. Tijdens het IB gesprek wordt dit besproken en vastgelegd in interventies op groepsniveau. Dit wordt in het groepsplan genoteerd in de kolom: Aanbod 2. Leerstofhiaten: - Hiaten op groepsniveau: Welke hiaten pak je aan voor plus/basis/intensief op groepsniveau? Noteer die in de kolom: Aandachtspunten leerstof (geef aan WAT en HOE). - Hiaten op individueel niveau: Welke hiaten pak je aan op individueel niveau? Noteer die ook in de kolom: Aandachtspunten leerstof (geef aan WAT en HOE). - In de MB/BB hebben we afgesproken: Bij spelling neem je het wegwerken van hiaten op bij de volgende keer dat de spellingcategorie waar veel fouten in gemaakt zijn aan bod komt. Bij rekenen is het vaak zaak hiaten eerst weg te werken voor nieuwe stof aan de orde komt. 3. Individuele maatregelen. In het groepsplan wordt met een sterretje achter de naam van het kind aangegeven dat er specifieke, individuele maatregelen worden genomen. In het overzicht specifieke onderwijsbehoeften staan die individuele maatregelen genoemd. 6.3 Overzicht specifieke onderwijsbehoeften 23