Inhoudsopgave. 2 Examenonderdelen 7. 3 Inhoudsopgave

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoudsopgave. 2 Examenonderdelen 7. 3 Inhoudsopgave"

Transcriptie

1 Inhoudsopgave 1 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc) e jaar voor studenten die beginnen in 2008/ Verplichte vakken e jaar voor studenten gestart in 2007/ Verplichte vakken Verplichte keuze e jaar voor studenten gestart in 2006/ e jaar duale variant voor studenten gestart in 2006/ Examenonderdelen 7 3 Inhoudsopgave

2 4 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc)

3 1 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc) De hier gepresenteerde informatie betreft alleen de structuur van de bacheloropleiding Bedrijfswiskunde en Informatica en de gedetailleerde vakomschrijvingen. De complete informatie over de bacheloropleiding, bijvoorbeeld invulling keuzeruimte, college- en tentamenroosters, studieadviseur enzovoorts is te vinden op de desbetreffende pagina van de facultaire website: e jaar voor studenten die beginnen in 2008/ Verplichte vakken Vakcode Vaknaam Stp. Periode Management en Organisatie Introductie BWI Calculus I voor BWI/Ect Kansrekening I voor BWI Calculus II voor BWI/Ect Inleiding besliskunde I Logica en verzamelingenleer Encyclopedie voor W/BWI Project BWI I Inleiding programmeren Inleiding besliskunde II Kansrekening II voor BWI 6 4 en Project programmeren Financial Accounting en Boekhouden Risicomanagement Project BWI II e jaar voor studenten gestart in 2007/ Verplichte vakken Vakcode Vaknaam Stp. Periode Datastructuren en algoritmen voor BWI Lineaire algebra voor BWI 6 1 en Financiering Voortgezet programmeren Project Dynamica Analyse BWI I Software Engineering C/C Algemene statistiek voor BWI 6 4 en Financiering Analyse BWI II Project Software Engineering 8 5 en 6 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc) 5

4 1.2.2 Verplichte keuze Algemene Vorming voor WenI Alle studenten van de afdelingen W en I moeten kiezen tussen Wetenschapsgeschiedenis of Maatschappelijke aspecten van de wetenschap. Vakcode Vaknaam Stp. Periode Wetenschapsgeschiedenis Maatschappelijke aspecten van wetenschap voor AI/BWI/I/IMM/W e jaar voor studenten gestart in 2006/2007 Het programma moet worden aangevuld met minimaal 9 sp aan keuzevakken. Vakcode Vaknaam Stp. Periode Bedrijfsmodellering en requirements 7 1 engineering Bedrijfseconometrie deel Statistical Data Analysis 6 1, 2 and Simulatie Machine Learning Machine Learning Practical Stochastische methoden Wijsbegeerte Databases I Bedrijfscase 9 5 en Studie en loopbaan 1 afhankelijk van opleiding 1.4 3e jaar duale variant voor studenten gestart in 2006/2007 Het programma moet worden aangevuld met minimaal 3 sp aan keuzevakken. Vakcode Vaknaam Stp. Periode Bedrijfsmodellering en requirements 7 1 engineering Bedrijfseconometrie deel Statistical Data Analysis 6 1, 2 and Simulatie Machine Learning Machine Learning Practical Stochastische methoden Wijsbegeerte Databases I Duale werkperiode Bachelor 16 variabel 6 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc)

5 2 Examenonderdelen naam Algemene statistiek voor BWI code docent dr. F. Mone-Bijma studiepunten 6 periode 4 en 5 doel Een inleiding in de basisbegrippen van de mathematische statistiek inhoud Het doel van de wiskundige statistiek is om met behulp van kansmodellen uitspraken te doen over een gegeven situatie waarin toeval een rol speelt. Daarbij kan gedacht worden aan het vergelijken van twee medische behandelingen, waarbij zelden een van de twee in alle omstandigheden beter is, het opstellen en aanpassen van een model voor voorraadbeheer, waarin rekening moet worden gehouden met stochastische fluctuaties van de vraag in de tijd of de analyse van beurskoersen, waarin het toeval een overduidelijke rol speelt. In het bijzonder wil men in de statistiek op grond van waarnemingen uitspraken doen over de kansverdeling waaruit de waarnemingen afkomstig zijn. Een statistisch model is een klasse van kansverdelingen of kansdichtheden, welke hypothesen over de situatie uitdrukken. Op grond van realisaties van de corresponderende stochastische variabelen ("waarnemingen") zoekt men de best passende hypothese. Het college Algemene Statistiek is een eerste inleiding in de wiskundige statistiek, en bouwt voort op de colleges Kansrekening uit het eerste studiejaar. De belangrijkste onderwerpen van het college zijn schatten, toetsen, en het construeren van betrouwbaarheidsgebeiden. Deze kernbegrippen worden met behulp van een reeks standaardproblemen geillustreerd. werkwijze Hoorcollege, werkcollege, inleveropgaven, computeropgaven. Zie de website voor meer informatie. literatuur Collegedictaat. toetsing Twee schriftelijke deeltentamens en computeropgaven. Zie de website voor meer informatie. doelgroep 2BWI opmerkingen Website: naam Analyse BWI I code periode 4 docent prof.dr. R.C.A.M. van der Vorst inhoud In dit college komen verschillende onderwerpen uit de analyse aan bod: Complexe Calculus: complexe getallen, modulus en argument, exponentiële schrijfwijze, oplossen polynoomvergelijkingen; Differentiaalvergelijkingen: scheiden van variabelen, lineaire d.v. van de 1ste en 2de orde, variatie van constanten, differentie vergelijkingen, Laplace-transformatie; Reeksen: complexe (macht)reeksen, genererende functies, verwisseling van limietprocessen, convolutie, Fourierreeksen. Examenonderdelen 7

6 werkwijze College met werkcollege. toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 2BWI, 2Ect voorkennis Vereiste voorkennis voor deelname aan het tentamen: Calculus I (400300) en Calculus II (400301) naam Analyse BWI II code docent dr. R. van der Hout periode 5 inhoud In dit vak worden reële functies van meer variabelen bestudeerd. Aan de orde komen: limiet en continuïteit; de gradient en de (totale) afgeleide; kettingregel en formule van Taylor; optimalisatie zonder nevenvoorwaarden; optimalisatie met nevenvoorwaarden via de methode van Euler-Lagrange. werkwijze College met werkcollege. literatuur R.A. Adams - Calculus (6th ed) toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 2BWI voorkennis Veronderstelde voorkennis: Lineaire Algebra voor BWI (400041). Vereiste voorkennis voor deelname aan het tentamen: Calculus I(400300) en Calculus II voor BWI/Ect (400301). naam Bedrijfscase code studiepunten 9 periode 5 en 6 docenten prof.dr. G.M. Koole; prof.dr. R.D. van der Mei; dr. S. Bhulai; dr. R. Bekker inhoud De studenten maken middels een bedrijfsbezoek kennis met een bedrijf waar typische BWI-problemen te vinden zijn. Daarbij krijgen ze een opdracht uitgereikt, waarin in groepjes dient te worden gewerkt. De oplossing heeft wiskundig-statistische, informatica-technische en meer algemene bedrijfskundige aspecten. Behalve aan de technische kant (analyse, oplossing) wordt ook veel aandacht besteed aan (schriftelijke en mondelinge) presentatie. In periode 5 wordt gewerkt aan het vooronderzoek: het bedrijfsbezoek, de opdrachtformulering, de planning, de methoden, het literatuuronderzoek, enz. In periode 6 wordt full-time gewerkt aan de oplossing van het probleem. werkwijze Werkgroepen. toetsing Individueel, aan de hand van een bijdrage aan onderzoek, een werkstuk en presentaties. doelgroep 3BWI voorkennis Statistical Data Analysis (400073). opmerkingen Verplicht aanmelden via coordinator Bedrijfscase Annemieke van Goor (vangoor@few.vu.nl) uiterlijk 6 weken voor aanvang. 8 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc)

7 naam Bedrijfseconometrie deel 1 code contacturen 24 (12 activerende werkvormen, 12 hoorcollege) periode 1 docent prof.dr. G.T. Timmer doel Het verkrijgen van een goed in- en overzicht van modellen en exacte en heuristische methoden uit de deterministische optimalisering. inhoud Dit college beslaat een breed spectrum van optimaliseringsproblemen uit de deterministische optimalisering. Een aantal onderwerpen behandeld in het vak inleiding Operationele Research wordt verder uitgediept (met name Lineaire Programmering). Daarnaast komen nieuwe onderwerpen zoals geheeltallige programmering en netwerkoptimalisatie aan de orde en wordt aandacht besteed aan heuristische methoden voor routeringsproblemen. literatuur Aanbevolen (niet verplicht): Jensen, P.A. & J.F. Bard, Operations Research: Models and Methods. John Wiley & Sons, Collegedictaat. toetsing schriftelijk tentamen naam Bedrijfsmodellering en requirements engineering code docent dr. J.F.M. Burg studiepunten 7 periode 1 doel Na dit vak is de student in staat: een probleem- en veranderingsanalyse uit te voeren met betrekking tot een IT vraagstuk in een bedrijfsmatige context; op modelmatige wijze in kaart te brengen hoe een informatiesysteem als oplossing past in bedrijfsstrategie en bedrijfsproces; verschillende methodieken toe te passen voor het eliciteren van door de organisatie te stellen eisen aan een te ontwikkelen informatiesysteem. inhoud Het vak BedrijfsModellering en Requirements Engineering (BMRE) behandelt de analyse van bedrijfsvraagstukken, waarbij introductie of uitbreiding van een informatiesysteem een van de mogelijke oplossingen is. Dit omvat de activiteiten en methodieken die nodig zijn om: (1) een probleemanalyse uit te voeren met betrekking tot IT vraagstukken in een bedrijfsmatige context; (2) te modelleren hoe een gewenst informatiesysteem past in het bedrijfsproces en aan te geven welke eventuele veranderingen daarbij wenselijk zijn; (3) het ontwikkelen en toetsen van het te stellen pakket van eisen aan een te bouwen informatiesysteem. werkwijze Het vak bestaat uit een college met een tentamen en een practicum. Beide moeten voldoende zijn. literatuur Syllabus. toetsing Tentamen plus practicumverslag. doelgroep 2IMM, 3I, 3BWI Examenonderdelen 9

8 naam C/C++ code Het vak wordt geven in de eerste 4 weken van periode 4. docent dr. N. Silvis-Cividjian studiepunten 2 periode 4 doel Het verwerven van basiskennis in C en C++, nodig voor o.a. het schrijven van computersimulaties inhoud Het college is een korte introductie van C/C++ als tweede programmeertaal. Ervaring met een andere programmeer taal zoals Java is vereist. Een paar belangrijke programmeeraspecten worden tijdens het college besproken en in kleine opdrachten wekelijks geoefend. Drie verschillende manieren van programmeren in C++ worden belicht: procedureel, object georienteerd en generiek programmeren. Topics : C/C++ basic data types, arrays, strings, functions, file I/O, pointers, linked lists, classes, separate compilation, templates, generic algorithms, the standard template library (STL). werkwijze 4 hoorcolleges en 4 verplichte programmeeropdrachten. literatuur Stephen Prata, C++ Primer Plus, SAMS, Website met nuttige links en documentatie is beschikbaar via Blackboard toetsing Op basis van de verplichte programmeeropdrachten. doelgroep 2BWI, 3Ect voorkennis Vereist voor deelname: Inleiding programmeren II practicum (400085) of Inleiding programmeren practicum voor Ect (400200). naam Calculus I voor BWI/Ect code docent dr.ir. R.F. Swarttouw studiepunten 6 periode 1 doel Kunnen toepassen van basale calculus technieken in vraagstukken. Vertalen van een eenvoudige praktijkbeschrijving naar een calculus opgave. Zelfstandig bestuderen van wiskundetekst in de engelse taal. inhoud Functies van één reële veranderlijke: limiet, continuiteit, afgeleide met toepassingen, l'hospital, primitieve, substitutie en partiële integratie, eenvoudige differentiaalvergelijkingen. werkwijze Werkcollege met huiswerkcorrectie. De cursus wordt gegeven in groepen van circa 40 studenten. Elke groep heeft één of meerdere assistenten literatuur Adams, Calculus: A Complete Course, Sixth Edition. Pearson, 2006 vd Craats en Bosch, Basisboek Wiskunde. Pearson toetsing Schriftelijk tentamen doelgroep 1BWI,1Ect naam Calculus II voor BWI/Ect code docent dr.ir. R.F. Swarttouw periode 2 doel Kunnen toepassen van basale calculus technieken in vraagstukken. Vertalen van een eenvoudige praktijkbeschrijving naar een calculus opgave. 10 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc)

9 Zelfstandig bestuderen van wiskundetekst in de engelse taal. inhoud De cursus is een voortzetting van Calculus I (400567). De behandelde onderwerpen zijn: integraal, oneigenlijke integraal, rijen, reeksen, machtreeksen, Taylorontwikkeling, functies van meer veranderlijken, partiële afgeleiden, gebiedsintegraal, herhaalde integraal, poolcoordinaten. werkwijze Werkcollege met huiswerkcorrectie. De cursus wordt gegeven in groepen van circa 40 studenten. Elke groep heeft een docent en een assistent. literatuur Adams, Calculus: A Complete Course, Sixth Edition. Pearson, 2006 toetsing Schriftelijk tentamen, met schriftelijke herkansing. doelgroep 1BWI, 1Ect naam Databases I code docent dr. A.S. Klusener studiepunten 6 periode 5 doel Het bijbrengen van kennis en vaardigheden met betrekking tot het ontwerp van relationele databases en het gebruik van relationele DBMS-en. inhoud In dit college worden enkele algemene principes en belangrijke aspecten van relationele database management systemen (DBMS-en) behandeld. Ter sprake komen onder meer de begrippen: UML Class diagrams, het relationele model, database ontwerp en normalisatie, integriteitseisen, SQL en de tupelcalculus. Vervolgens worden nog enkele meer gespecialiseerde onderwerpen geselecteerd, zoals bijv. transacties en concurrency control. werkwijze Als aanvulling op het hoorcollege is er een verplicht practicum. literatuur Het materiaal is on-line beschikbaar. toetsing Schriftelijk, de studenten dienen de practicumopgaven naar behoren te hebben gemaakt alvorens aan het tentamen te mogen deelnemen. doelgroep 2I, 3BWI, 2IMM naam Datastructuren en algoritmen voor BWI code docent dr. F. van Raamsdonk studiepunten 6 periode 1 doel Het vertrouwd worden met de ontwerp-principes en complexiteit van operaties en algoritmes op diverse datastructuren. inhoud We behandelen elementaire datastructuren zoals stacks, queues, trees, heaps, hash tables. Het college gaat verder voornamelijk over operaties en algoritmes op deze datastructuren, zoals het sorteren van lijsten, het vinden van kortste paden in grafen, het zoeken van een patroon in een tekst. Aan de hand van voorbeelden komen de ontwerp-principes van gulzige algoritmen, verdeel-en-heers algoritmen, en dynamisch programmeren aan bod. Om de algoritmes te kunnen vergelijken bestuderen we ook de complexiteit, meestal in termen van grote-o en grote-theta. Daarnaast is er bovendien een opdracht over geavanceerdere algoritmes. werkwijze Per week twee keer twee uur hoorcollege en twee uur werkcollege Examenonderdelen 11

10 literatuur Algorithm Design Foundations, Analysis, and Internet Examples, Michael T. Goodrich and Roberto Tamassia. John Wiley & Sons, Inc., 2002 ISBN: toetsing schriftelijk tentamen en aanvullende schriftelijke opdracht doelgroep 2BWI voorkennis Inleiding Programmeren II (400151) naam Duale werkperiode Bachelor code studiepunten 16 periode variabel doelgroep 3BWI opmerkingen Voor meer informatie over de duale bachelor BWI: naam Encyclopedie voor W/BWI code docent dr.ir. T. Koetsier periode 3 inhoud Aan de orde komen onderwerpen uit de geschiedenis van de wiskunde en de bedrijfswiskunde. werkwijze Hoorcollege. literatuur Machiel Keestra (redactie), Een cultuurgeschiedenis van de wiskunde, Uitgeverij Nieuwezijds toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 1W, 1BWI, 1Ect, 1WN naam Financial Accounting en Boekhouden 1.5 code studiepunten 6 contacturen 36 (12 activerende werkvormen, 24 hoorcollege) Activerende werkvormen: wekelijks twee uur. In het eerste uur worden de uitwerkingen van cases die de studenten zelfstandig hebben uitgewerkt besproken. In het tweede uur krijgen de studenten de gelegenheid om (met behulp van het boek) een opgave uit te werken en in te leveren, die betrekking heeft op de leerstof van die week. Hoorcollege: wekelijks 4 uur. periode 5 coördinator drs. F. Duimstra docenten drs. F. Duimstra; drs. P.C.M. Claes; drs. P.J.W. Struive doel Het doel van Financial accounting en boekhouden is het verwerven van kennis van en inzicht in de financiële verslaggeving en de wijze van totstandkoming van die verslaggeving van organisaties vanuit de behoefte aan informatie van geïnteresseerden buiten de organisaties. Een nevendoel van het vak is om de aanpak van complexe problemen en analysevaardigheden van studenten te ontwikkelen en/of te verbeteren door middel van het operationaliseren van de kennis door het uitwerken van opgaven. inhoud Accounting betreft de financieel-economische berichtgeving van 12 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc)

11 organisaties. Het vak Financial accounting en boekhouden richt zich op externe belangstellenden. Gebruikelijke communicatiemiddelen zijn daarbij: de balans (een overzicht op een bepaald moment, van de investeringen in een organisatie (bedrijf) en de bronnen waarmee deze investeringen zijn gefinancierd), de resultatenrekening (een overzicht waarop de kosten en de opbrengsten over een periode staan vermeld) en een kasstroomoverzicht (een overzicht dat inzicht geeft in ontvangsten en uitgaven van liquide middelen in een bepaalde periode). De toevoeging 'boekhouden' aan dit vak geeft aan dat er niet alleen op de uiteindelijke informatie wordt gelet, maar ook op de wijze van totstandkoming van deze informatie: het administratieve proces. literatuur Wordt nog bekend gemaakt. toetsing schriftelijk tentamen Het tentamen bestaat uit mc- en open vragen. opmerkingen Het inleveren (en kunnen verdedigen) van serieuze individuele uitwerkingen van de cases is verplicht. De opgaven van het tweede uur van de activerende werkvormen kunnen een positieve invloed van maximaal 1 bonuspunt op het tentamencijfer hebben. naam Financiering 2.2 code contacturen 18 (6 activerende werkvormen, 12 hoorcollege) Een bonuspunt kan worden verdiend d.m.v. activerende participatie tijdens de drie AWV-s en succesvolle toetsing middels quizzes en tests op MyFinanceLab. periode 2 docent ir. F.W. van den Berg doel Voortbouwend op Financiering 1.5 inzicht geven in en omgaan met risico voor investeringsbeslissingen. Kennis en inzicht geven hoe financiële markten kosten in rekening brengen voor onzekerheid. Tevens basis leggen voor Portfolio Theory, Behavioral Finance, Fusies en Overnames, Venture Capital en Initial Public Offerings (IPO). inhoud Dit vak bouwt voort op de stof over waardering van investeringen en de werking van kapitaalmarkten, zoals ingezet in Financiering 1.5. Het vak wordt ook in nauwe samenwerking gegeven met het vak Financieel Modelleren dat simultaan wordt gegeven. Centraal staat de investeringsbeslissing vanuit de onderneming en vanuit de financiële markt. De waardering van onzekere projecten wordt besproken. De risk-return relationship, de moderne portefeuille theorie (MPT) en het capital asset pricing model (CAPM) worden geïntroduceerd als bouwstenen voor een integratie van de stof van blok 1.5 met die van waarderen onder onzekerheid. Ook op de werking van financiële markten wordt nader ingegaan met de eerste emissie van aandelen van nieuwe bedrijven (IPO), de efficiënte markt hypothese (EMH) en de anomalieën daarop. Op deze manier krijgen studenten een fundamenteler inzicht in de werking van waardecreatie door ondernemingen. Onderwerpen van de hoorcolleges: Risico, standaard deviatie, diversificatie, beta Portfolio theorie (MPT), CAPM, APT Cost of equity, cost of capital, WACC Examenonderdelen 13

12 Mergers and Acquisitions Capital budgeting, investment decisions NPV, EVA, forecasting, agency problems Issuance securities, IPO, underwriting werkwijze Behalve zes hoorcolleges horen bij dit vak drie AWV-colleges. Studenten dienen zelf voor ieder hoorcollege de betreffende hoofdstukken te bestuderen. Voor iedere AWV zullen studenten tests tevoren per PC moeten maken in de digitale leeromgeving die bij het boek hoort (MyFinanceLab). literatuur Berk & DeMarzo, Corporate Finance. 1st edition. Pearson / Addison Wesley. Dit boek omvat uitgebreide digitale ondersteuning en wordt daarom voortaan gebruikt voor Financiering 1.5, Financiering 2.2, Financiering 2.5 en Corporate Finance 3.2. toetsing schriftelijk tentamen zowel over theorie als toepassingen en vraagstukken. naam Financiering 2.5 code contacturen 18 (6 activerende werkvormen, 12 hoorcollege) periode 5 docent dr. J. Koeter-Kant doel Voortbouwend op eerdere verplichte financieringsvakken, benoemen we de aandachtsgebieden voor de internationale financiële manager en ontwikkelen we inzicht in deze gebieden op basis van bestaande theorie. inhoud In dit vak wordt kennisgemaakt met de belangrijkste inzichten en concepten op het gebied van internationaal financieel management. Tijdens de activerende werkvormen wordt de student in de gelegenheid gesteld om de aangereikte theorie toe te passen met behulp van actuele vraagstukken. Dit kunnen recente artikelen zijn of andersoortige voorbeelden uit de praktijk. De activerende werkvormen hebben dan ook een hoog praktijkgehalte. literatuur Berk & DeMarzo, Corporate Finance.1th edition Additionele literatuur kan worden toegewezen. toetsing schriftelijk tentamen entreevoorwaarden Dit vak bouwt voort op de stof behandeld in financieringscolleges in eerdere blokken. De student wordt geacht deze stof, die in eerdere financieringscolleges is behandeld, te beheersen. naam Inleiding besliskunde I code periode 2 docent prof.dr. H.C. Tijms doel De student vertrouwd te maken met het modelleren en het oplossen van lineaire optimaliseringsproblemen. inhoud In deel I van Inleiding besliskunde zal de nadruk liggen op lineaire programmering. In de praktijk is dit de meest gebruikte optimaliseringsmethode uit de deterministische optimalisering. Veel praktijkproblemen laten zich wiskundig formuleren als het optimaliseren van een lineaire doelfunctie in beslissingsvariabelen onder een aantal lineaire bijvoorwaarden in deze beslissingsvariabelen. De kunst van het formuleren 14 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc)

13 van een praktisch probleem als een lineair programmeringsprobleem en het interpreteren van de wiskundige oplossing in het kader van het oorspronkelijke probleem zullen centraal staan. Naast de simplex algoritme voor het doorrekenen van het wiskundige model met behulp van software, zal ingegaan worden op de zogenoemde gevoeligheidsanalyse om aan de hand van de computeroplossing uitspraken te doen over de effecten van kleine veranderingen in de coefficienten van de doelfunctie of de bijvoorwaarden. Verder zal in het college kort aandacht besteed worden aan enkele belangrijke deterministische voorraadmodellen. werkwijze Hoorcollege: 2 uur per week; practicum: 2 uur per week. literatuur Tijms, H.C., Inleiding in de Operationele Analyse tweede druk. Utrecht: Epsilon, toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 1BWI naam Inleiding besliskunde II code periode 4 docent prof.dr. H.C. Tijms doel De student vertrouwd te maken met de beginselen van de modelbouw en de oplosmethoden voor geheeltallige optimalisering, dynamische optimalisering en netwerkoptimalisering. inhoud Het geheeltallige optimaliseringsmodel is een lineair optimaliseringsmodel waarin de beslissingsvariabelen alleen geheeltallige waarden mogen aannemen. Veel combinatorische optimaliseringsproblemen kunnen met behulp van binaire variabelen als een geheeltallig optimaliseringsprobleem geformuleerd worden. Behandeld worden de modelleringsaanpak met binaire variabelen en het branch-and-bound oplossingsprincipe. Verder wordt uitgebreid aandacht besteed aan het gerelateerde oplossingsprincipe van dynamische optimalisering voor sequentiele beslissingsproblemen. Tenslotte komen het kortste pad algoritme van Dijkstra en het algoritme van Prim voor optimalisatie in netwerken aan de orde. werkwijze Hoorcollege: 2 uur per week; practicum: 2 uur per week. literatuur Tijms, H.C., Inleiding in de Operationele Analyse tweede druk. Utrecht: Epsilon, toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 1BWI naam Inleiding programmeren code docent ir. M.P.H. Huntjens studiepunten 6 periode 4 doel Het doel van de cursus is: algoritmisch leren denken, gestructureerd leren programmeren en het verwerven van inzicht in de manier waarop computers gebruikt kunnen worden om problemen op te lossen. inhoud primitieve types, declaraties, expressies, toekenningsopdracht, keuze-opdrachten, herhalingsopdrachten, methodes, I/O via Printstream en Scanner, arrays, classes, instanties van classes (objecten), standaard classes Examenonderdelen 15

14 String, StringBuffer en Math, ontwerpen maken, twee-dimensionale arrays, meerdere objecten tegelijk in een programma gebruiken, recursie, gebruik van grafische interfaces uit een voorgeprogrammeerd package, linear search, binary search werkwijze Hoorcollege met een parallel practicum. literatuur Absolute Java, Walter Savich, Pearson International Edition, Third Edition, ISBN: toetsing schriftelijk tentamen en practicumopgaven doelgroep 1I, 1BWI, 1AI, 1IMM naam Introductie BWI code periode 1 docent dr. R. Bekker doel Het geven van een overzicht van doel en inhoud van de BWI-opleiding. Het bevorderen van samenwerking in groepsverband. inhoud De studenten maken middels een bedrijfsbezoek kennis met een bedrijf waar typische BWI-problemen te vinden zijn. Daarbij krijgen ze een opdracht uitgereikt, waaraan in groepjes dient te worden gewerkt. Deze opdracht, een vereenvoudiging van een probleem dat bij het betreffende bedrijf speelt (of speelde), wordt gedurende de op het bezoek volgende weken opgelost. Tevens zijn er inleidende colleges en wordt aandacht besteed aan vaardigheden met Excel. werkwijze Bedrijfsbezoeken en groepsopdrachten. 3 studenten werken als groep onder begeleiding aan een opdracht. toetsing Werkstuk per groep. doelgroep 1BWI opmerkingen Aanwezigheid is verplicht. naam Kansrekening I voor BWI code docent dr. W. Kager periode 2 doel kennis van basisbegrippen uit de discrete en kansrekening; kennis van de hoofdresultaten uit de elementaire kansrekening; inzicht in de wijze waarop de resultaten worden verkregen. inhoud We behandelen discrete kansrekening, waarin de uitkomstenruimten van de experimenten die we bekijken aftelbaar zijn. We definieren gebeurtenissen en kansen. Onafhankelijkheid en conditionele kansen komen daarna aan de orde. Vervolgens houden we ons bezig met discrete stochastische grootheden en vectoren, verwachtingen en variantie. We geven vele voorbeelden van discrete verdelingen met toepassingen en behandelen de zwakke wet van de grote aantallen. werkwijze Hoorcollege met zelfstudie, huiswerk en werkcollege. literatuur Sheldon Ross, A first course in probability, Seventh edition. Prentice Hall. toetsing Schriftelijk tentamen doelgroep 1BWI 16 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc)

15 naam Kansrekening II voor BWI code docent dr. W. Kager studiepunten 6 periode 4 en 5 doel kennis van basisbegrippen uit de discrete en continue kansrekening; kennis van de hoofdresultaten uit de elementaire kansrekening ; inzicht in de wijze waarop de resultaten worden verkregen. inhoud We introduceren continue kansrekening en verdiepen onze kennis van discrete kansverdeling. Met behulp van veel voorbeelden zullen we continue stochastische grootheden bespreken. Hierbij komen ook verwachtingen, onafhankelijkheid en gezamenlijke verdelingen aan bod. We behandelen onder andere conditionele verdelingen, functies van stochastische vectoren en covariantie. Daarna behandelen we enige limietstellingen zoals de zwakke wet van de grote aantallen en de centrale limietstelling en toepassingen hiervan. werkwijze Hoorcollege en werkcollege. literatuur Sheldon Ross, A first course in probability, Seventh edition. Prentice Hall. toetsing Twee schriftelijke deeltentamens doelgroep 1BWI naam Lineaire algebra voor BWI code docent dr. J.A.M. de Groot studiepunten 6 periode 1 en 2 doel bekendheid met de opbouw van de algemene theorie van eindig dimensionale vectorruimten; operationele kennis van het begrippen-apparaat van de matrixrekening en (eindig dimensionale) lineaire algebra; kunnen oplossen van stelsels lineaire vergelijkingen met behulp van matrices; bekendheid met elementaire toepassingen in differentievergelijkingen, statistiek en meetkunde; inhoud De volgende onderwerpen worden behandeld: stelsels lineaire vergelijkingen; lineaire (on)afhankelijkheid; lineaire transformaties en matrices; matrixoperaties; determinanten; vectorruimten en deelruimten; basis en dimensie; rang van een matrix, dimensiestelling; coördinatiesystemen; eigenwaarden en eigenvectoren; diagonalisatie; inwendig product, lengte en orthogonaliteit; orthogonalisering en de methode van de kleinste kwadraten; diagonalisatie van symmetrische matrices; kwadratische vormen. Examenonderdelen 17

16 werkwijze Werkcollege aan de hand van het boek. Voor elke les bereiden de studenten een paragraaf uit het boek voor, maken oefenopgaven en huiswerkopgaven. Deze worden in de les besproken. literatuur David C. Lay, Linear Algebra and its applications third edition (update). Addison-Wesley. toetsing Schriftelijk, met voortentamen na 7 weken. doelgroep 2BWI naam Logica en verzamelingenleer code docent dr. J.A.M. de Groot periode 2 doel De bedoeling van het college is: de student vertrouwd te maken met overal in de wiskunde voorkomende begrippen en wijzen van uitdrukken en het vastleggen van afspraken over notatie. Er wordt gestreefd naar een operationele kennis van basisbegrippen uit de logica en verzamelingentheorie, en een basaal begrip van de notie "Bewijs" en van de meest gangbare werkwijzen, waaronder natuurlijke inductie. inhoud In deze cursus ligt de nadruk op logica, verzamelingen, bewijsmethoden en bewijzen. Hierbij valt te denken aan het ontwikkelen van gevoel voor het verschil tussen "aannemelijk maken" en "bewijzen". Naast de eenvoudige oefeningen met het zelf construeren van een bewijs dient de student ook bewijzen te analyseren en te vergelijken. werkwijze College en werkcollege literatuur Collegedictaat toetsing schriftelijk tentamen doelgroep 1BWI naam Maatschappelijke aspecten van wetenschap voor AI/BWI/I/IMM/W code docent prof.dr. J.F.G. Bunders-Aelen periode 3 doel Het verwerven van kennis en inzicht in de interacties tussen wetenschap en maatschappij. Het verwerven van kennis en inzicht in de dynamiek van wetenschap- en technologie ontwikkeling en de rol van sociale processen daarbij. Het verwerven van kennis en inzicht in verschillende visies ten aanzien van de sturing van wetenschap, o.a. technologisch determinisme en sociaal constructivisme. De student beschikt over de vaardigheden om een gefundeerd oordeel te geven over maatschappelijke en ethische aspecten van wetenschap. De student beschikt over de vaardigheden om te reflecteren op zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid als wetenschapper. De student heeft inzicht in de maatschappelijke gevolgen van ICT ontwikkelingen voor de 3e wereld. inhoud In het theoretische gedeelte van deze cursus wordt ingegaan op de verschillende factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling van de ICT. Daarna komen de maatschappelijke gevolgen van deze technologische 18 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc)

17 ontwikkeling aan de orde en de positie van de individuele wetenschapper? In hoeverre is technologische ontwikkeling bij te sturen en in hoeverre ben je als wetenschapper verantwoordelijk? Vervolgens wordt gekeken naar ICT en ontwikkelingslanden. Wat zijn de gevolgen van ICT voor de derde wereld? Hoe zou ICT kunnen bijdrage aan de bestrijding van armoede? In het praktische gedeelte van deze cursus schrijven studenten een businessplan voor een ICT toepassing in de derde wereld, waarbij gekeken moet worden naar vraag, sociaal en economisch rendement en lange termijn kansen. literatuur Reader. CD-ROM. toetsing Werkstuk, mondelinge presentatie. doelgroep 2AI, 2BWI, 3I, 2IMM, 2W opmerkingen Alle studenten van de afdelingen W en I moeten kiezen tussen Wetenschapsgeschiedenis of Maatschappelijke aspecten van wetenschap. Inlichtingen bij Joske Bunders kamer U-552 de Boelelaan 1081, tel. (020) Inschrijven in TIS, is voor dit vak verplicht! Inschrijven is mogelijk tot 14 dagen voor aanvang van de cursus. subject Machine Learning code lecturer drs. E.W. Haasdijk credits 6 period 2 aim The course Machine Learning (ML) surveys methods of acquiring and/or modifying theories from observations. content Learning is one of the fundamental attributes of intelligence, and ML is currently the most active area of research in AI. The main topics covered in the course are: concept learning and the general-to-specific ordering decision tree learning; artificial neural networks; evaluating hypotheses; bayesian learning; instance-based learning; Genetic Algorithms; learning sets of rules; reinforcement learning. form of tuition Lectures with final written examination. literature Tom Mitchell, Machine Learning. Mc Graw Hill, 1997 ISBN mode of assessment Written eximination. target audience 3BWI, 2AI, mcs remarks Students are required to sign up for this course at Blackboard and via TIS: subject Machine Learning Practical code docent drs. E.W. Haasdijk credits 3 period 3 Examenonderdelen 19

18 aim The aim of this project is to conduct experimental work using some of the methods you have learnt during the Machine Learning (ML) course. content The practicum consists of the design of ML methods for the solution of a given learning problem. form of tuition Practical assignments. mode of assessment Assignments. entry requirements Machine Learning. target audience 3BWI,3AI remarks Students are required to sign up for this course at Blackboard and via TIS: naam Management en Organisatie 1.1 code contacturen 18 (6 activerende werkvormen, 12 hoorcollege) periode 1 coördinator drs. G.P. Melker docenten drs. G.P. Melker; drs. M.J. Visser doel Het ontwikkelen van je theoretische kennis op het gebied van strategisch management, besluitvorming en maatschappelijk verantwoord ondernemen; Het ontwikkelen van vaardigheden om relevante informatie te verzamelen en te analyseren met betrekking tot actuele vakrelevante cases; Het ontwikkelen van je schriftelijke rapportagevaardigheden en je mondelinge presentatievaardigheden inhoud In dit vak staat het interne en externe functioneren van een bedrijf in de markt en de maatschappij centraal. De organisatie wordt gezien als een samenwerkingsverband van belanghebbenden gericht op het realiseren van specifieke organisatiedoelen (marktpositie, winst, maatschappelijke verantwoordelijkheid et cetera). Binnen het vak wordt ingegaan op strategisch management, strategieformulering, besluitvorming en denkrichtingen binnen het vakgebied van management en organisatie. Tijdens de activerende werkvormen word je in de gelegenheid gesteld om de aangereikte theorie toe te passen met behulp van actuele cases. Dit kunnen recente krantenartikelen zijn of andersoortige voorbeelden uit de praktijk. De activerende werkvormen hebben dan ook een hoog praktijkgehalte. werkwijze Hoorcolleges en activerende werkvormen. Tijdens de hoorcolleges worden de hoofdlijnen van de verplichte literatuur behandeld. Bij de activerende werkvormen staan de toepassing van de theorie en de voorbereiding op het tentamen centraal. literatuur Keuning, D. & D.J. Eppink, Management & Organisatie. Theorie en Toepassing. 9e druk. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff, Keuning, D. & D.J. Eppink, Werkboek Management & Organisatie. 9e druk.groningen/houten: Wolters-Noordhoff, Keuning, D., (2008). Management & Organisatie. 33 Cases. 9e druk.groningen/houten: Wolters-Noordhoff, De overige literatuur wordt via de studiewijzer van periode 1.1 bekend gemaakt. toetsing schriftelijk tentamen 20 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc)

19 Multiple choice vragen over de verplichte literatuur en de stof die tijdens de hoorcolleges is behandeld; kennis- en toepassingsgerichte multiple choice vragen. entreevoorwaarden Geen. De inhoud van het vak Management & Organisatie 1.1, 2.1 en 2.5 wijkt sterk af van de inhoud van het vak Management & Organisatie dat op het vwo wordt gedoceerd. Voorkennis van het vwo-vak Management & Organisatie is dan ook niet noodzakelijk. opmerkingen Tijdens de activerende werkvorm zullen de studenten werken aan een praktijkcase waarmee de studenten reeds een indruk krijgen op welke wijze de aangereikte leerstof kan worden toepast binnen organisaties. Ook in de perioden 2.1 en 2.5 zal het vak Management & Organisatie worden verzorgd. De complexiteit van de cases neemt naarmate de perioden vorderen steeds verder toe. Uiteindelijk ben je in staat om de verschillende inzichten en concepten op het gebied van management en organisatie te integreren en om de aangereikte theorie te vertalen in praktisch toepasbare oplossingen. Bij het oplossen van cases zal gebruik worden gemaakt van de 'casemethodiek-invijf-stappen'. naam Project BWI I code docent dr. R. Bekker periode 3 doel De student kan een praktisch probleem met behulp van methoden uit de besliskunde en met gebruikmaking van Excel oplossen en daarover schriftelijk en mondeling verslag doen. inhoud Studenten krijgen een sterk vereenvoudigd bedrijfsprobleem voorgeschoteld, dat met methoden en technieken van de vakken uit de eerste blokken moet worden opgelost. Dat betreft vooral Inleiding Besliskunde. Ook is dit project gericht op het opdoen van vaardigheid in Excel, en in schriftelijke verslaglegging. Het project wordt afgesloten met een individuele mondelinge presentatie. werkwijze Individueel en groepswerk in groepjes van 3 personen. toetsing In de eerste week van periode 3 worden individueel Excel-opgaven gemaakt. Alleen de studenten die hiervoor slagen worden toegelaten tot de volgende fase van het project, waarin het groepswerk plaatsvindt. De eindbeoordeling vindt plaats op basis van de individuele Excel opdrachten, het schriftelijk verslag per groep en de individuele mondelinge presentaties. doelgroep 1BWI opmerkingen Aanwezigheid is verplicht. naam Project BWI II code docent dr. R. Bekker periode 6 doel De student kan een praktisch probleem met behulp van methoden uit de waarschijnlijkheidsrekening oplossen en daarover mondeling en schriftelijk presenteren. inhoud Studenten lossen met behulp van Excel en Crystal Ball een vereenvoudigd Examenonderdelen 21

20 bedrijfsprobleem op, gebruikmakend van kennis opgedaan in het afgelopen jaar, met name kansrekening. Er is ruime aandacht voor het mondeling presenteren. werkwijze Er wordt in een groep van 3 studenten onder begeleiding aan een opdracht gewerkt. toetsing Halverwege de eerste week van periode 6 wordt een individuele toets afgelegd, waarin de student een eenvoudig kansrekeningsprobleem moet oplossen m.b.v. Excel in combinatie met Crystal Ball. Alleen de studenten die hiervoor slagen worden toegelaten tot de volgende fase van het project, waarin het groepswerk plaatsvindt. De eindbeoordeling vindt plaats op basis van het te ontwikkelen rekenprogramma en het schriftelijk verslag per groep en de individuele mondelinge presentaties. doelgroep 1BWI naam Project Dynamica code docent dr.ir. R.F. Swarttouw studiepunten 4 periode 3 doel De student kan een praktisch probleem met behulp van methoden uit de Analyse en de Lineaire Algebra en met gebruikmaking van het computeralgebra pakket Maple oplossen en daarover mondeling en schriftelijk rapporteren. inhoud Studenten werken aan een vereenvoudigd praktijkprobleem, dat met methoden en technieken uit de Lineaire Algebra en de Analyse moet worden opgelost. Het gaat hier met name om het opstellen en uitrekenen van stelsels differentiaal- en differentievergelijkingen. Gecombineerd met dit project is het opdoen van vaardigheid met Maple, en het ontwikkelen van vaardigheid in schriftelijke en mondelinge verslaglegging. werkwijze Groepswerk in groepjes van 3 personen. toetsing Schriftelijk verslag per groep en individuele Maple opdrachten en individuele mondelinge presentatie. doelgroep 2BWI opmerkingen Aanwezigheid bij de Maple cursus is verplicht. naam Project programmeren code docent ir. M.P.H. Huntjens periode 5 doel Het doel van de cursus is om meer praktische ervaring op te doen met het geleerde van het vak Inleiding Programmeren inhoud primitieve types, declaraties, expressies, toekenningsopdracht, keuze-opdrachten, herhalingsopdrachten, methodes, I/O via Printstream en Scanner, arrays, classes, instanties van classes (objecten), standaard classes String, StringBuffer en Math, ontwerpen maken, twee-dimensionale arrays, meerdere objecten tegelijk in een programma gebruiken, recursie, gebruik van grafische interfaces uit een voorgeprogrammeerd package, linear search, binary search 22 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc)

21 werkwijze practicum literatuur Absolute Java, Walter Savich, Pearson International Edition, Third Edition, ISBN: toetsing practicumopgaven doelgroep 1I, 1IMM, 1BWI naam Project Software Engineering code docent dr. P. Lago studiepunten 8 periode 5 en 6 inhoud Het doel van het SE project is de theorie opgedaan in het SE college toe te passen in een zo'n realistisch mogelijke praktijksituatie. Het project bestaat uit het construeren van een groot programma in teamverband volgens de RAD (Rapid Application Development) methode. Zoveel mogelijk aspecten van projectmatig werken en software engineering zullen hierbij aan de orde komen, waaronder het opstellen van een projectplan, requirements engineering, design, implementatie en testen, maar ook het samenwerken in een team. werkwijze Het uitvoeren van een project in teamverband (4 à 5 personen) met 'progress report' presentaties van ongeveer 15 minuten. literatuur Vliet, H. van, Software Engineering, Principles and Practice, John Wiley. Third edition (2008). Martin Fowler, UML Distilled 3rd edition. Addison Wesley, toetsing Een team wordt beoordeeld op samenwerking (10%), kwaliteit van de documentatie (25%), kwaliteit van de opgeleverde producten (25%), de consistentie van de documentatie en het eindproduct (10%), projectpresentatie (10%) en een individuele evaluatie (20%). doelgroep 2I, 2IMM, 2BWI, 3AI, 3IMM-BI, 3IMM-MMC voorkennis Vereiste voorkennis: Software engineering (400071) opmerkingen Inschrijven voor dit vak is verplicht via Blackboard en via TIS tot 2 weken voor aanvang. Voor meer informatie zie Blackboard: naam Risicomanagement code periode 6 inhoud wordt nader bekend gemaakt. doelgroep 1BWI naam Simulatie code docent dr. A.A.N. Ridder periode 2 doel De basisprincipes van discrete-event simulatie te behandelen en de student deze principes te laten toepassen in zelf geschreven C++ programma's. inhoud Inzicht in de random generator en het trekken uit kansverdelingen wordt eerst gegeven. Het principe van discrete-event simulatie wordt toegelicht aan Examenonderdelen 23

22 de hand van een concreet wachttijdmodel met meerdere bedieningsstations. Zowel simulatieproblemen met een duidelijk afgebakende planningsduur als simulatieproblemen met een onbegrensde planningsduur komen aan de orde alsmede de bijbehorende statistische methoden om een verantwoorde statistische analyse van de output van het simulatieprogramma te geven. Tijdens het college moeten een aantal simulatieprogramma's geschreven worden voor concrete toepassingen. werkwijze Hoor/werk college literatuur Tijms, H.C., Inleiding in de Operationele Analyse. Epsilon, Utrecht. toetsing Praktische werkstukken tijdens de collegeperiode met inachtneming van gestelde deadlines. doelgroep 3BWI voorkennis C/C++ opmerkingen De laatste grotere werkopdracht mogen studenten in groepjes van twee uitvoeren. naam Software Engineering code docent dr. P. Lago studiepunten 4 periode 4 inhoud Het construeren van grote programma's is ingewikkeld, niet alleen vanwege de schaal die vereist dat een programma in teamverband moet worden ontwikkeld, maar ook omdat vaak niet duidelijk is wat een programma precies moet doen. Het doel van software engineering is om grote programma's op een systematische wijze te ontwikkelen en te onderhouden. In het college zal worden ingegaan op een aantal veel toegepaste software engineering methoden en technieken. In het practicum zal een aantal software engineering aspecten, zoals het werken in een team, zo realistisch mogelijk worden nagebootst. werkwijze Hoorcollege in voorbereiding voor het vak Project Software Engineering (400067). literatuur Vliet, H. van, Software Engineering, Principles and Practice, John Wiley. Martin Fowler, UML Distilled 3rd edition. Addison Wesley, Material handed out by the lecturer and on Blackboard. toetsing Schriftelijk, werkopdrachten kunnen bonuspunten opleveren. De specifieke regels van de toetsing worden in het eerste college verteld en gepubliceerd op Blackboard. doelgroep 2I, 2IMM, 2BWI, 3AI voorkennis Programmeren opmerkingen Inschrijven voor dit vak is verplicht via Blackboard and via TIS tot 2 weken voor aanvang. Voor meer informatie zie Blackboard: subject Statistical Data Analysis code lecturer prof.dr. M.C.M. de Gunst credits 6 period 1, 2 and 3 aim The course introduces the students to several widely used statistical models 24 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc)

23 and methods, and the students are taught how to apply these tools to real data while using the statistical software package R. content The following subjects are covered: introduction to the statistical package R; summarizing data; investigating the distribution of data; Q-Q plots; robust methods; non-parametric methods; bootstrap; two-sample problems; contingency tables; regression analysis. form of tuition Lectures, exercises with computer, discussion of exercises. literature Lecture notes and R manual. mode of assessment Via weekly homework assignments and extended final assignment. entry requirements Algemene Statistiek (400004) or Algemene Statistiek voor BWI (400218) target audience 3W, mmath, 3BWI remarks Please note: Admission is limited; enrollment via TIS, is compulsory. The statistical package R can be downloaded for free from: naam Stochastische methoden code docent prof.dr. H.C. Tijms studiepunten 4 periode 4 doel In deze cursus staan stochastische modelbouw en toepassingen met name op wachttijdproblemen centraal en niet zozeer de diepte van de wiskunde hierachter. Het doel van de cursus is een gedegen basiskennis aan te brengen over Markov ketens. Dit is praktisch gezien de meest belangrijke klasse van stochastische processen met toepassingen op velerlei gebied. inhoud Het discrete-tijds Markov keten model wordt eerst besproken met aandacht voor zowel het tijdsafhankelijke gedrag als het evenwichtsgedrag. In discrete-tijds Markov ketens kan de toestand van het dynamische systeem alleen op vaste tijdstippen veranderen. Vervolgens wordt het contine-tijds Markov keten model besproken waarin de toestand op elk tijdstip kan veranderen. De nodige aandacht zal worden gegeven aan toepassingen op wachttijdsystemen zoals het Erlang wachtmodel en het Erlang verliesmodel. Voor continue-tijds Markov ketens is ook kennis van het Poisson proces vereist en dit belangrijke telproces zal dan ook behandeld worden in de cursus. werkwijze Hoor/werkcollege. literatuur Tijms, H.C., Inleiding in de Operationele Analyse. Epsilon, Utrecht toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 3BWI voorkennis Kansrekening I en II voor BWI. Examenonderdelen 25

24 naam Studie en loopbaan code studiepunten 1 periode afhankelijk van opleiding doel Orientatie op de keuze van een mastervariant en specialisatiegebied ter voorbereiding op de arbeidsmarkt. inhoud Diverse vaardigheden zoals het maken van een persoonlijk profiel, individuele en groepsgewijze orientatie op de arbeidsmarkt (advertentieanalyse, schriftelijke en mondelinge rapportage van een netwerkinterview) en het gemotiveerd kiezen voor een mastervariant en/of specialisatiegebied op de arbeidsmarkt. werkwijze In kleine werkgroepen maak je een competentieanalyse. Via o.a. een netwerkinterview orienteer je je op de arbeidsmarkt en schrijf je een gemotiveerde variantkeuze. Tijdens de cursus zal voorlichting gegeven worden over de masterspecialisaties. toetsing Aanwezigheid en attitude. Uitvoering van opdrachten. doelgroep 3I, 3W, 3BWI, 3WN opmerkingen Diverse externe docenten. naam Voortgezet programmeren code docent ir. M.P.H. Huntjens studiepunten 6 periode 2 doel Het opdoen van praktijkervaring met de in de colleges Datastructuren en algoritmen behandelde stof. inhoud Een drietal opgaven over de stof van Datastructuren en algoritmen. De eerste opgave is een introductie met abstracte datatypen (ADT's), de tweede opgave gaat over parseren, formele specificaties en lijsten. De derde opgave gaat over het gebruik van de API, bomen en het gebruik van command line arguments. werkwijze hoorcollege en practicum literatuur Absolute Java, Walter Savich, Pearson International Edition, Third Edition, ISBN: toetsing schriftelijk tentamen en practicumopgaven doelgroep 2I, 2AI, 2BWI, 2-IMM, 3W, 3Ect voorkennis Inleiding Programmeren voor wiskunde & Econometrie (400580) of Inleiding programmeren II practicum (400085) naam Wetenschapsgeschiedenis code docent dr. I.H. Stamhuis periode 3 inhoud Het algemene thema is gebruik van getal en wiskunde. Getal en wiskunde worden zowel in andere wetenschappen gebruikt als in de samenleving als geheel. Voorbeelden van beide aspecten worden behandeld. De subthema's zijn: getal en wiskunde in de oudheid, wereldbeelden tot de 17e eeuw, wetenschappelijke revolutie in de zeventiende en probabilistische revolutie in 26 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc)

Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding

Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Faculteit der Exacte Wetenschappen Onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Bedrijfswiskunde en Informatica Deel B Preambule In dit document wordt een A en een B gedeelte onderscheiden. In

Nadere informatie

Bedrijfswiskunde en informatica BSc Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Exacte Wetenschappen - B Bedrijfswiskunde en Informatica - 2010-2011

Bedrijfswiskunde en informatica BSc Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Exacte Wetenschappen - B Bedrijfswiskunde en Informatica - 2010-2011 Bedrijfswiskunde en informatica BSc Vrije Universiteit Amsterdam - der Exacte Wetenschappen - B Bedrijfswiskunde en Informatica - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - der Exacte Wetenschappen - B Bedrijfswiskunde

Nadere informatie

Business Analytics BSc Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Exacte Wetenschappen - B Business Analytics - 2011-2012

Business Analytics BSc Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Exacte Wetenschappen - B Business Analytics - 2011-2012 Business Analytics BSc Vrije Universiteit Amsterdam - der Exacte Wetenschappen - B Business Analytics - 2011-2012 Vrije Universiteit Amsterdam - der Exacte Wetenschappen - B Business Analytics - 2011-2012

Nadere informatie

Lineaire algebra en vectorcalculus

Lineaire algebra en vectorcalculus Lineaire algebra en vectorcalculus dr. G.R. Pellikaan Studiewijzer voor het studiejaar 2013/2014 College 2DN60 Contents 1 Algemeen 2 2 Inhoud van het vak 2 3 Leerdoelen 3 4 Berekening tijdsplanning 3 5

Nadere informatie

Studiewijzer. Bachelor Informatica. Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1)

Studiewijzer. Bachelor Informatica. Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1) Studiewijzer Bachelor Informatica Vak: Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1) Coördinator: J. Lagerberg Docenten: R. Poss en J. Lagerberg Studielast: 6 EC Studiegidsnummer:

Nadere informatie

Praktische informatie m.b.t. College Lineaire Algebra en Beeldverwerking Bachelor Informatica en Economie 2 e jaar Voorjaar semester 2013 Docent:

Praktische informatie m.b.t. College Lineaire Algebra en Beeldverwerking Bachelor Informatica en Economie 2 e jaar Voorjaar semester 2013 Docent: Praktische informatie m.b.t. College Lineaire Algebra en Beeldverwerking Bachelor Informatica en Economie 2 e jaar Voorjaar semester 2013 Docent: D.P. Huijsmans LIACS Universiteit Leiden College Lineaire

Nadere informatie

Lineaire Algebra voor E (VKO)

Lineaire Algebra voor E (VKO) Lineaire Algebra voor E (VKO) dr. G.R. Pellikaan Studiewijzer voor het studiejaar 2006/2007 College 2DE01 Faculteit Wiskunde en Informatica, Capaciteitsgroep Wiskunde, Leerstoelgebied Coderingstheorie

Nadere informatie

Modulewijzer Tirdat01

Modulewijzer Tirdat01 Modulewijzer Tirdat01 W. Oele 25 augustus 2008 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding en leerdoelen 3 2 Voorkennis 3 2.1 tirprg01 en tirprg02........................ 3 2.2 tirprg03.............................. 4

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 7 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Huiswerkopgaven 10 8 Het tentamen

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Tekstboek 7 2.2 Voorkennis 8 2.3 Leerdoelen 8 2.4 Opbouw van de cursus 9 3 Leermiddelen en wijze van studeren

Nadere informatie

Overgangsregelingen Bachelor Econometrie en Operationele Research - vanaf 2007

Overgangsregelingen Bachelor Econometrie en Operationele Research - vanaf 2007 Overgangsregelingen Bachelor Econometrie en Operationele - vanaf 2007 Overgangsregeling 2015 N.v.t. Overgangsregeling 2014 Algemeen Per september 2014 zijn de volgende wijzigingen in het curriculum Econometrie

Nadere informatie

Studiehandleiding. Calculus 2 voor Wiskunde en Natuurkunde november en december 2007

Studiehandleiding. Calculus 2 voor Wiskunde en Natuurkunde november en december 2007 Studiehandleiding Calculus 2 voor Wiskunde en Natuurkunde november en december 2007 Versie 2 (19 november 2007) Docent: F. van Schagen kamer: R 3.25 email: freek@few.vu.nl tel: 598 7693 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

ONBETWIST ONderwijs verbeteren met WISkunde Toetsen. Overzicht bestaande content. Deliverable 3.6. Hans Cuypers. ONBETWIST Deliverable 3.

ONBETWIST ONderwijs verbeteren met WISkunde Toetsen. Overzicht bestaande content. Deliverable 3.6. Hans Cuypers. ONBETWIST Deliverable 3. Overzicht bestaande content Deliverable 3.6 Hans Cuypers Inleiding Binnen het ONBETWIST project worden toetsen en items voor verschillende deelgebieden van de wiskunde gemaakt. In voorgaande projecten,

Nadere informatie

Modulewijzer tirprog02/infprg01, programmeren in Java 2

Modulewijzer tirprog02/infprg01, programmeren in Java 2 Modulewijzer tirprog02/infprg01, programmeren in Java 2 W. Oele 17 november 2009 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Studiehouding 3 3 Voorkennis 4 4 Inhoud van deze module 5 5 Leermiddelen 5 6 Theorie en

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus Inhoud introductietalen en ontleders Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en

Nadere informatie

Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006

Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006 Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006 Overgangsregeling 2011 Vanwege afbouw van de Bacheloropleiding E&I wordt het Bachelor-2 niet meer aangeboden. Ouderejaars studenten E&I

Nadere informatie

Studiewijzer Calculus A voor T (2DS05), cursus 2011/2012

Studiewijzer Calculus A voor T (2DS05), cursus 2011/2012 Studiewijzer Calculus A voor T (2DS05), cursus 2011/2012 Inleiding In de cursus Calculus A voor T (2DS05) wordt gebruikt het boek Calculus, a complete course, Robert A. Adams, seventh edition, Pearson,

Nadere informatie

BSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2

BSc Kunstmatige Intelligentie. : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 1, periode 2 Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 1, periode 2 Coördinator(en) : dr. Maarten van Someren

Nadere informatie

Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006

Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006 Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006 Overgangsregeling 2010 Ouderejaars studenten E&I kunnen in het studiejaar 2010/2011 verder studeren in hun bachelorprogramma, evenwel met

Nadere informatie

Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE EXTRA KEUZENVAK VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN

Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE EXTRA KEUZENVAK VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN Studiewijzer BACHELOR KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE VAK: C++ PROGRAMMEERMETHODEN EXTRA KEUZENVAK Semester, periode : 2 e semester, periode 4 en 5 Coördinator(en) : Arnoud Visser en Bas Terwijn Docent(en) :

Nadere informatie

Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006

Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006 Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006 Overgangsregeling 2013 Vanwege afbouw van de Bacheloropleiding E&I wordt er onderwijs meer aangeboden. Ook worden tentamens en hertentamens

Nadere informatie

Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2012-2013

Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2012-2013 Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - - P Sociologie - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Sociologie - 2012-2013 I Inhoudsopgave Premasterprogramma Sociologie 1 Vak: Beschrijvende en inferentiële

Nadere informatie

Praktische informatie. m.b.t. College. Lineaire Algebra en Beeldverwerking. Bachelor Informatica. 1e jaar. Voorjaar semester 2012

Praktische informatie. m.b.t. College. Lineaire Algebra en Beeldverwerking. Bachelor Informatica. 1e jaar. Voorjaar semester 2012 Praktische informatie m.b.t. College Lineaire Algebra en Beeldverwerking Bachelor Informatica 1e jaar Voorjaar semester 2012 Docenten: Jesse Goodman en Charlene Kalle Universiteit Leiden Praktische informatie

Nadere informatie

Modulewijzer InfPbs00DT

Modulewijzer InfPbs00DT Modulewijzer InfPbs00DT W. Oele 0 juli 008 Inhoudsopgave Inleiding 3 Waarom wiskunde? 3. Efficiëntie van computerprogramma s............... 3. 3D-engines en vectoranalyse................... 3.3 Bewijsvoering

Nadere informatie

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 1.1 Positie in de opleiding 7 1.2 Functie 7 2 Cursusmateriaal 8 2.1 Tekstboek 8 2.2 Werkboek 8 2.3 Software 9 2.4 Cursussite 9 3 Planning 10

Nadere informatie

WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Marketing - 2010-2011

Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Marketing - 2010-2011 Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - - P Marketing - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Marketing - 2010-2011 I De premasteropleiding duurt maximaal één jaar en is bestemd voor

Nadere informatie

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal Vakbeschrijvingen derde jaar EBM: In het derde jaar volg je enkele verdiepende vakken, schrijf je de bachelorscriptie en heb je een vrije keuzeruimte. Je kunt deze ruimte invullen met keuzevakken (o.a.

Nadere informatie

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde - 2012-2013

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde - 2012-2013 Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2012-2013 I Inhoudsopgave Premasterprogramma Bestuurskunde 1 Vak: Beleid en

Nadere informatie

Fundamentele. Informatica 1. Eerste college: introductie

Fundamentele. Informatica 1. Eerste college: introductie Fundamentele 1 Informatica 1 Eerste college: introductie Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard (1592-1635), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele Informatica 1 Docent: Jeannette de

Nadere informatie

Examenprogramma wiskunde D vwo

Examenprogramma wiskunde D vwo Examenprogramma wiskunde D vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kansrekening en statistiek

Nadere informatie

Studiehandleiding. Differentiëren en Integreren 3. voor. Wiskunde, Natuurkunde en Medische Natuurwetenschappen

Studiehandleiding. Differentiëren en Integreren 3. voor. Wiskunde, Natuurkunde en Medische Natuurwetenschappen Studiehandleiding Differentiëren en Integreren 3 voor Wiskunde, Natuurkunde en Medische Natuurwetenschappen februari en maart 2013 Docent: F. Pasquotto kamer: R 5.46 f.pasquotto@vu.nl tel: 020 598 7689

Nadere informatie

Fundamentele. Informatica 1. Eerste college: -introductie -verzamelingen I

Fundamentele. Informatica 1. Eerste college: -introductie -verzamelingen I Fundamentele 1 Informatica 1 Eerste college: -introductie -verzamelingen I Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard (1592-1635), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele Informatica 1 Docent:

Nadere informatie

WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Lineaire Algebra WI1048WbMt. I.A.M. Goddijn, Faculteit EWI 4 september 2016

Lineaire Algebra WI1048WbMt. I.A.M. Goddijn, Faculteit EWI 4 september 2016 Lineaire Algebra WI1048WbMt, 4 september 2016 Informatie over de docent Mekelweg 4, kamer 4.240 tel : (015 27)86408 e-mail : I.A.M.Goddijn@TUDelft.nl homepage : http: //fa.its.tudelft.nl/ goddijn blackboard

Nadere informatie

B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie

B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie Djoerd Hiemstra, Klaas Sikkel, Luís Ferreira Pires, Maurice van Keulen, en Jan Kamphuis 1 Inleiding Studenten hebben in modules 1 en 2 geleerd om moeilijke

Nadere informatie

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 I Inhoudsopgave

Nadere informatie

Studiewijzer 5A050 Schakeltechniek

Studiewijzer 5A050 Schakeltechniek Studiewijzer 5A050 Schakeltechniek Inhoud dr.ir. L. Jóźwiak augustus 2005 1 Inleiding 1 2 Algemene informatie 1 3 Inhoud van het vak 2 4 Operationele doelstellingen 3 5 Plaats in het curriculum 3 6 Onderwijsvorm

Nadere informatie

LANDSEXAMEN VWO Het examenprogramma Het examenprogramma voor het commissie-examen Wiskunde D bestaat uit de volgende (sub)domeinen:

LANDSEXAMEN VWO Het examenprogramma Het examenprogramma voor het commissie-examen Wiskunde D bestaat uit de volgende (sub)domeinen: LANDSEXAMEN VWO 2017-2018 Examenprogramma WISKUNDE D (V.W.O. ) (nieuw programma) 1 Het eindexamen Wiskunde D kent slechts het commissie-examen. Er is voor wiskunde D dus geen centraal schriftelijk examen.

Nadere informatie

Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Marketing

Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Marketing Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - - P Marketing - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Marketing - 2012-2013 I De premasteropleiding duurt maximaal één jaar en is bestemd voor

Nadere informatie

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Minor Goede doelen, filantropie en non-profits I Inhoudsopgave Vak: Geschiedenis van de filantropie 1 Vak: Inleiding Filantropie 1 Vak: Non-Profit and Charity Marketing 2 Vak: Verklaringen voor prosociaal

Nadere informatie

vwo A deel 4 13 Mathematische statistiek 14 Algebraïsche vaardigheden 15 Toetsen van hypothesen 16 Toepassingen van de differentiaalrekening

vwo A deel 4 13 Mathematische statistiek 14 Algebraïsche vaardigheden 15 Toetsen van hypothesen 16 Toepassingen van de differentiaalrekening vwo A deel 4 13 Mathematische statistiek 13.1 Kansberekeningen 13.2 Kansmodellen 13.3 De normale verdeling 13.4 De n -wet 13.5 Discrete en continue verdelingen 13.6 Diagnostische toets 14 Algebraïsche

Nadere informatie

Beleid en Management in de Publieke Sector

Beleid en Management in de Publieke Sector Beleid en Management in de Publieke Sector Course information C OURSE FSWBMNBMPS AC ADEMIC YEAR 2017-2018 EC 15 LANGUAGES Nederlands PROGRAMME Bestuurskunde / Minor Pre-master dagprogramma / Bestuurskunde

Nadere informatie

Bijlagen van het onderwijs- en Examenreglement van de bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde

Bijlagen van het onderwijs- en Examenreglement van de bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde Bijlagen van het onderwijs- en Examenreglement van de bacheloropleiding Technische Bedrijfskunde Inhoud: I. Eindtermen van de bacheloropleiding; II. Doorstroommasteropleidingen; III. Majoren en minoren

Nadere informatie

Studiehandleiding Basiswiskunde cursus

Studiehandleiding Basiswiskunde cursus Studiehandleiding Basiswiskunde cursus 2008 2009 Materiaal Bij dit college heb je nodig: Het boek Basisboek wiskunde van Jan van de Craats en Rob Bosch Isbn: 90 430 1156 8 De syllabus Aanvulling basiscursus

Nadere informatie

Premaster Communicatie- en Informatiewetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Communicatie- en

Premaster Communicatie- en Informatiewetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Communicatie- en Premaster Communicatie- en Informatiewetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Communicatie- en Informatiewetenschap - 2016-2017 I Als je niet voldoet aan de vooropleidingseisen,

Nadere informatie

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde - 2013-2014

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde - 2013-2014 Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2013-2014 I In het premasterprogramma Bestuurskunde staat het aanleren van

Nadere informatie

Software Ontwikkeling

Software Ontwikkeling Overzicht Bachelor Software Ontwikkeling Voorbereiding Visitatie ZAP vergadering donderdag 7/2/2008 2/15 Situatie Inleiding 6sp Klassiek ex-cathedra basisvak Oberon-2 Basisprincipes programmeren Inhoud

Nadere informatie

Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Marketing - 2011-2012

Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Marketing - 2011-2012 Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - - P Marketing - 2011-2012 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Marketing - 2011-2012 I De premasteropleiding duurt maximaal één jaar en is bestemd voor

Nadere informatie

Praktische Numerieke Wiskunde

Praktische Numerieke Wiskunde Wiskunde, Utrecht Praktische Numerieke Wiskunde Gerard Sleijpen Paul Zegeling Department of Mathematics http://www.math.uu.nl/people/sleijpen Gerard Sleijpen Kamer 504, WG Tel: 030-2531732 sleijpen@math.uu.nl

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Uitgangspunten, plaats en globale doelstelling van de cursus 5 2 Inhoud van de cursus 5 3 De structuur van het schriftelijk materiaal 6 4 Het bestuderen van de cursus

Nadere informatie

Modulen voor Calculus- en Analysevakken

Modulen voor Calculus- en Analysevakken Modulen voor Calculus- en Analysevakken Versie juni 2005 Deze indeling in modulen is zoveel mogelijk onafhankelijk van enig leerboek. Echter, om de invulling ervan concreet te maken is er aangegeven waar

Nadere informatie

Fundamentele. Informatica 1. Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard ( ), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler

Fundamentele. Informatica 1. Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard ( ), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele 1 Informatica 1 Rechenmaschine (1623) von Wilhelm Schickard (1592-1635), gebaut für seinen Freund Johannes Kepler Fundamentele Informatica 1 Hendrik Jan Hoogeboom di. 11.15-13.00 college Snellius

Nadere informatie

Premaster Taalwetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Taalwetenschappen

Premaster Taalwetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Taalwetenschappen Premaster Taalwetenschappen I Als je niet voldoet aan de vooropleidingseisen, dan kun je tot de masteropleiding Taalwetenschappen worden toegelaten nadat je de premaster Taalwetenschappen (waarin je je

Nadere informatie

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 I Inhoudsopgave

Nadere informatie

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014

Nadere informatie

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Technische Bedrijfskunde

Where innovation starts. Vakken eerste jaar Technische Bedrijfskunde Where innovation starts Vakken eerste jaar Vakken eerste jaar In de major krijg je uiteenlopende vakken en projecten op het gebied van wiskunde, technische bedrijfskunde en integratie (het toepassen van

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Het cursusmateriaal 7 3 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 4 Voorkennis 9 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Het tentamen 11 Introductie tot de

Nadere informatie

Inhoud introductie. Introductie tot de cursus

Inhoud introductie. Introductie tot de cursus Inhoud introductie Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 8 2.1 Voorkennis 8 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 9 2.4 Leermiddelen 9 3 Tentaminering

Nadere informatie

Curriculum Informatica 2003/04

Curriculum Informatica 2003/04 Curriculum Informatica 2003/04 Curriculumcommissie Informatica 18 juni 2003 Inleiding, toelichting De voornaamste veranderingen ten opzicht van het curriculum 2002/03 staan hieronder aangeduid. Nieuwe

Nadere informatie

Studiewijzer Calculus A voor T, 2DS05 duaal, cursus 2005/2006

Studiewijzer Calculus A voor T, 2DS05 duaal, cursus 2005/2006 Studiewijzer Calculus A voor T, 2DS05 duaal, cursus 2005/2006 Inleiding In de cursus Calculus A voor T (2DS05) wordt gebruikt het boek Calculus, a complete course, Robert A. Adams, fifth edition, Addison

Nadere informatie

Beschrijving onderwijseenheden

Beschrijving onderwijseenheden Bachelorgids Wiskunde 2006 23-06-2006 15:28 Pagina 166 Bijlage C Beschrijving onderwijseenheden Deze bijlage behoort bij artikel 1.2, eerste lid, van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding

Nadere informatie

Premaster Accounting and Control Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Accounting and Control

Premaster Accounting and Control Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Accounting and Control Premaster Accounting and Control I The pre-master programme consists of 30 ECTS (5 courses of 6ECTS each) and runs for half a year (February till July). The pre-master programme is only to be taken by

Nadere informatie

Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie -

Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie - Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen

Nadere informatie

Matrix- en vectorrekening

Matrix- en vectorrekening Hogeschool Rotterdam / CMI Matrix- en vectorrekening (matrices, vergelijkingen, determinanten, vectoren en transformaties) TIRLIN01 Aantal studiepunten: 2 ects Modulebeheerder: P.J. den Brok (tijdelijk)

Nadere informatie

Studiewijzer Calculus 2 voor Bouwkunde (2DB90), cursus 2011/2012

Studiewijzer Calculus 2 voor Bouwkunde (2DB90), cursus 2011/2012 Studiewijzer Calculus 2 voor Bouwkunde (2DB90), cursus 2011/2012 Inleiding In de cursus Calculus 2 voor Bouwkunde (2DB90) wordt evenals in de cursus Calculus 1 gebruikt het boek: Calculus, Early Transcendental

Nadere informatie

ICTM-44 Internetmarketing Analytics

ICTM-44 Internetmarketing Analytics ICTM-44 Internetmarketing Analytics Studiewijzer Faculteit voor IT & Design Blok KB44 Minor Periode 3-2015-2016, februari 2016 1 Blok: KB44 Internetmarketing Analytics Course Blackboard: minor KB44 Internet

Nadere informatie

TU/e 2DD50: Wiskunde 2 (1)

TU/e 2DD50: Wiskunde 2 (1) TU/e 2DD50: Wiskunde 2 (1) Organisatorische informatie Wat Dag Tijd Zaal Docent College Tue 5+6 Aud 6+15 Gerhard Woeginger Thu 1+2 Aud 1+4 Gerhard Woeginger Clicker session Tue 7+8 Aud 6+15 Gerhard Woeginger

Nadere informatie

2015-2016 Laatste nieuws 2DN60 Lineaire algebra en vectorcalculus

2015-2016 Laatste nieuws 2DN60 Lineaire algebra en vectorcalculus 2015-2016 Laatste nieuws 2DN60 Lineaire algebra en vectorcalculus Kwartiel 2, week 7.b Op het college op donderdagochtend 7 januari is behandeld: - hoek tussen vectoren en cosinus regel - driehoeksongelijkheid

Nadere informatie

Aanbevelingen voor de Commissie Leermiddelen Instellingspakket Lineaire Algebra

Aanbevelingen voor de Commissie Leermiddelen Instellingspakket Lineaire Algebra Aanbevelingen voor de Commissie Leermiddelen Instellingspakket Lineaire Algebra Op verzoek van de Directeur Interfacultair Onderwijs (DIO) dr. H.J. Smid formuleren wij enkele aanbevelingen ten behoeve

Nadere informatie

MODULEBESCHRIJVING Databases DBS1

MODULEBESCHRIJVING Databases DBS1 MODULEBESCHRIJVING Databases DBS1 Samensteller(s): Richard van den Ham Datum: 30-08-2012 Versie: 1.0 Module: Databases Identificatie Progresscode: DBS1 Semester: 1 Omvang: 140 SBUs/ 5 ECTS-punten Lestijd:

Nadere informatie

Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie -

Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie - Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - - P Beleid, communicatie en organisatie - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Beleid, communicatie en organisatie - 2013-2014

Nadere informatie

MBAprogramma. MBA in Innovation & Technology (MIT) Polytechnic College Suriname. TSM Business School Nederland. Lectoraat

MBAprogramma. MBA in Innovation & Technology (MIT) Polytechnic College Suriname. TSM Business School Nederland. Lectoraat MBAprogramma MBA in Innovation & Technology (MIT) Polytechnic College Suriname TSM Business School Nederland Lectoraat Duurzaamheid & Ondernemerschap Dr. Paul C. J. Linders 2 Inleiding In de afgelopen

Nadere informatie

Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014

Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 I Inhoudsopgave Vak: Filosofische

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling van de masteropleiding

Onderwijs- en examenregeling van de masteropleiding vrije Universiteit amsterdam Faculteit der Exacte Wetenschappen Onderwijs- en examenregeling van de masteropleiding Computer Science Deel B Preambule In dit document wordt een A en een B gedeelte onderscheiden.

Nadere informatie

ICTM-44 Internetmarketing Analytics

ICTM-44 Internetmarketing Analytics ICTM-44 Internetmarketing Analytics Studiewijzer Faculteit voor IT & Design Blok KB44 Minor Periode 4-2016-2017, april 2017 1 Blok: KB44 Internetmarketing Analytics Course Blackboard: minor KB44 Internet

Nadere informatie

PTA VWO wiskunde A 1518

PTA VWO wiskunde A 1518 PTA VWO wiskunde A 1518 Inleiding Wiskunde A is wiskunde waarin vooral gewerkt wordt vanuit realistische contexten. Vaak is het lastig om de wiskundige inhoud uit de context te halen en daar wordt dan

Nadere informatie

Examenprogramma wiskunde D havo

Examenprogramma wiskunde D havo Examenprogramma wiskunde D havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kansrekening en statistiek

Nadere informatie

Colloquium: Start. Econometrics & Operations Research. Charles S. Bos. 1 september Vrije Universiteit Amsterdam

Colloquium: Start. Econometrics & Operations Research. Charles S. Bos. 1 september Vrije Universiteit Amsterdam Col1-EOR, p. 1/18 Econometrics & Operations Research Charles S. Bos Vrije Universiteit Amsterdam c.s.bos@vu.nl 1 september 2015 Col1-EOR, p. 2/18 Plan van de sessie Introductie Colloquia: Programma & Regels

Nadere informatie

SQL & Relationele datamodellen in interactieve media

SQL & Relationele datamodellen in interactieve media SQL & Relationele datamodellen in interactieve media HVA-IAM-V1-TDI-SQL Algemene handleiding bij het vak 2010-2011 Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Leerdoelen:... 3 Competenties:... 3 Plaats in het leerplan:...

Nadere informatie

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde

Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Vernieuwing Bacheloropleidingen Informatica en Informatiekunde Marko van Eekelen, Remko Helms, Evert van de Vrie TouW Informatica symposium 21 november 2015 Aanleiding vernieuwing Open Universiteit Ministerie

Nadere informatie

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010

FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE. Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010 FOR DUTCH STUDENTS! ENGLISH VERSION NEXT PAGE Toets Inleiding Kansrekening 1 8 februari 2010 Voeg aan het antwoord van een opgave altijd het bewijs, de berekening of de argumentatie toe. Als je een onderdeel

Nadere informatie

Program overview. Year 2013/2014 Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science

Program overview. Year 2013/2014 Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science Program overview 5-Jun-017 0:17 Year 013/014 Organization Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science Education Minors EWI Code Omschrijving ECTS TI-Mi-110-13 TI-Mi-110-13 Software Ontwerpen

Nadere informatie

Testplan Module 12: Bachelor assignment ( )

Testplan Module 12: Bachelor assignment ( ) Testplan Module 12: Bachelor assignment (201500466) BSc Chemical Engineering, academic year: 2017-2018 Module information Module examiners Module parts EC Gardeniers, Bouwmeester, Betlem, Huskens, Brilman,

Nadere informatie

Aansluiting vwo - wo. wiskunde op het vwo versus wiskunde op de UT. 16-6-2015 Presentatietitel: aanpassen via Beeld, Koptekst en voettekst

Aansluiting vwo - wo. wiskunde op het vwo versus wiskunde op de UT. 16-6-2015 Presentatietitel: aanpassen via Beeld, Koptekst en voettekst Aansluiting vwo - wo wiskunde op het vwo versus wiskunde op de UT 16-6-2015 Presentatietitel: aanpassen via Beeld, Koptekst en voettekst 1 Opzet Korte introductie Overzicht wiskunde in het eerste jaar

Nadere informatie

Exacte wetenschappen. Studiegids 2009/2010. Bachelorgids

Exacte wetenschappen. Studiegids 2009/2010. Bachelorgids Exacte wetenschappen Studiegids 2009/2010 Bachelorgids Inhoudsopgave 1 Bedrijfswiskunde en informatica (BSc) 9 1.1 1e jaar voor studenten die beginnen in 2009/2010 9 1.1.1 Verplichte vakken 9 1.2 2e jaar

Nadere informatie

Calculus, A Complete Course, Adams

Calculus, A Complete Course, Adams Inhoud Basiswiskunde 2DL00 Cursus 2012-2013, Semester 2 Avondonderwijs Versie 8 januari 2013 De stof voor dit vak is te vinden in Calculus, A Complete Course, Adams, Essex, 7th Edition, Pearson Bij bijna

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING studiejaar 2010-2011. Deel B. HOOFDSTUK 1 - Doelstellingen en eindtermen van de opleiding

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING studiejaar 2010-2011. Deel B. HOOFDSTUK 1 - Doelstellingen en eindtermen van de opleiding UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING studiejaar 2010-2011 Deel B MASTEROPLEIDING SOFTWARE ENGINEERING 1 september 2010 HOOFDSTUK

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 2 Examenonderdelen 7. 3 Inhoudsopgave

Inhoudsopgave. 2 Examenonderdelen 7. 3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Informatica (BSc) 5 1.1 1e jaar voor studenten die beginnen in 2008/2009 5 1.1.1 Verplichte vakken 5 1.1.2 Verplichte keuze van minimaal 6 sp 5 1.2 2e jaar voor studenten gestart in 2007/2008

Nadere informatie

Studiewijzer Keuzedeel Verdiepingsoftware (AO)

Studiewijzer Keuzedeel Verdiepingsoftware (AO) Studiewijzer Keuzedeel Verdiepingsoftware (AO) Keuzedeel: Verdieping software AO versie 1.0 Crebo: 25187 Cohort: 2016-2017 Keuzedeelhouder(s): Dhr. J.A. van Helden Datum: 18-1-2017 Keuzedeel: Verdieping

Nadere informatie

Programmeren en Wetenschappelijk Rekenen in Python. Wi1205AE I.A.M. Goddijn, Faculteit EWI 22 april 2014

Programmeren en Wetenschappelijk Rekenen in Python. Wi1205AE I.A.M. Goddijn, Faculteit EWI 22 april 2014 Programmeren en Wetenschappelijk Rekenen in Python Wi1205AE, 22 april 2014 Inleiding Cursus coördinator e-mail Docent e-mail : Jacco Hoekstra : J.M.Hoekstra@TUDelft.nl : Ingeborg Goddijn : I.A.M.Goddijn@TUDelft.nl

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

Curriculum 2015-2016 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting

Curriculum 2015-2016 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting Curriculum 2015-2016 Opleidingen Open Universiteit, faculteit Management, Science & Technology, wetenschapsgebied Informatica en informatiekunde, geldig vanaf 1-9-2015 Afkortingen European Credits (studiepunten)

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 8 2.1 Voorkennis 8 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Leermiddelen 9 3 Aanwijzingen voor het bestuderen

Nadere informatie

Where innovation starts. Vakken eerste jaar major Technische Bedrijfskunde

Where innovation starts. Vakken eerste jaar major Technische Bedrijfskunde Where innovation starts Vakken eerste jaar major Technische Bedrijfskunde TU/e Bachelor College De Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) bundelt haar bacheloronderwijs in het Bachelor College. Als student

Nadere informatie

Informatica. VWO 5 en 6 HAVO 4 en 5

Informatica. VWO 5 en 6 HAVO 4 en 5 Informatica VWO 5 en 6 HAVO 4 en 5 informatiekunde - informatica Onderbouw: Word Excel Bovenbouw: Nieuw vak Inhoud komt straks Powerpoint E-mail Internet Studielast Havo HAVO 4 3 lesuren per week HAVO

Nadere informatie

FINANCE & CONTROL - BEDRIJFSECONOMIE

FINANCE & CONTROL - BEDRIJFSECONOMIE FINANCE & CONTROL - BEDRIJFSECONOMIE 2018-2019 PROGRAMMA Jouw profiel Na je opleiding: beroepen Opbouw studiejaren Studieprogramma Studievereniging BE Adam Verschil financiële opleidingen Wat biedt F&C?

Nadere informatie

Software Processen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 4 Slide 1. Het software proces

Software Processen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 4 Slide 1. Het software proces Software Processen Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 4 Slide 1 Het software proces Een gestructureerd set van activiteiten nodig om een software systeem te ontwikkelen Specificatie;

Nadere informatie

Stochastiek 2. Inleiding in the Mathematische Statistiek. staff.fnwi.uva.nl/j.h.vanzanten

Stochastiek 2. Inleiding in the Mathematische Statistiek. staff.fnwi.uva.nl/j.h.vanzanten Stochastiek 2 Inleiding in the Mathematische Statistiek staff.fnwi.uva.nl/j.h.vanzanten 1 / 12 H.1 Introductie 2 / 12 Wat is statistiek? - 2 Statistiek is de kunst van het (wiskundig) modelleren van situaties

Nadere informatie