Inhoudsopgave. 2 Examenonderdelen 7. 3 Inhoudsopgave

Transcriptie

1 Inhoudsopgave 1 Informatica (BSc) e jaar voor studenten die beginnen in 2008/ Verplichte vakken Verplichte keuze van minimaal 6 sp e jaar voor studenten gestart in 2007/ e jaar voor studenten gestart in 2006/ Verplichte vakken Vrije keuze Orientatie op de C-, E- of M-variant 6 2 Examenonderdelen 7 3 Inhoudsopgave

2 4 Informatica (BSc)

3 1 Informatica (BSc) De hier gepresenteerde informatie betreft alleen de structuur van de bacheloropleiding Informatica en de gedetailleerde vakomschrijvingen. De complete informatie over de bacheloropleiding, bijvoorbeeld invulling keuzeruimte, college- en tentamenroosters, studieadviseur enzovoorts is te vinden op de desbetreffende pagina van de facultaire website e jaar voor studenten die beginnen in 2008/ Verplichte vakken Vakcode Vaknaam Stp. Periode Privacy en beveiliging AI-Kaleidoscoop Pervasive Computing Verzamelingen en relaties Logische structuren Webtechnologie Inleiding programmeren Netwerken Online informatiesystemen Project programmeren Encyclopedie voor I/AI/IMM Probleemoplossen 3 Periode 1 voor 1I, 1AI- CWI, periode 2 voor 1AI- HA,1-IMM Verplichte keuze van minimaal 6 sp Vakcode Vaknaam Stp. Periode Project interactive multimedia Project applicatieontwikkeling e jaar voor studenten gestart in 2007/2008 Vakcode Vaknaam Stp. Periode Datastructuren en algoritmen Inleiding logica Lineaire algebra voor Informatica Inleiding theoretische informatica Voortgezet programmeren Software Engineering Kennissystemen Computerorganisatie Databases I Wijsbegeerte Project Software Engineering 8 5 en Computernetwerken 6 5 en 6 Informatica (BSc) 5

4 1.3 3e jaar voor studenten gestart in 2006/ Verplichte vakken Vakcode Vaknaam Stp. Periode Bedrijfsmodellering en requirements 7 1 engineering Systems Programming Algebra en discrete wiskunde I Formele talen Bachelorproject Informatica 6 3 of Bedrijfssystemen Algebra en discrete wiskunde II Scientific Communication in Computer 2 4 and 5 Science Studie en loopbaan 1 afhankelijk van opleiding Algemene Vorming voor WenI Alle studenten van de afdelingen W en I moeten kiezen tussen Wetenschapsgeschiedenis of Maatschappelijke aspecten van de wetenschap. Vakcode Vaknaam Stp. Periode Wetenschapsgeschiedenis Maatschappelijke aspecten van wetenschap voor AI/BWI/I/IMM/W Vrije keuze De in het programma aanwezige keuzeruimte moet zo worden ingevuld dat het totaal aantal studiepunten in het bachelorprogramma 180 sp bedraagt. Deze keuze moet worden gemaakt in overleg met de studieadviseur. Hieronder een aantal suggesties. Vakcode Vaknaam Stp. Periode Neural Networks Design of Multi-Agent Systems E-Business Innovation 7 1 and Human-Computer Interaction 6 2 and Design of Multi-Agent Systems Practical Web-gebaseerde kennisrepresentatie Voortgezette logica Orientatie op de C-, E- of M-variant Oriëntatie op de C/E/M variant Studenten die overwegen hun studie in de masteropleiding voort te zetten in de Communicatie (C), Educatie (E) of de Maatschappijgerichte (M) variant kunnen één van de genoemde oriëntatiecursussen op deze varianten volgen (elk 6 sp in omvang). Vakcode Vaknaam Stp. Periode Wetenschapscommunicatie voor Bètaonderzoekers Oriëntatie op de M-variant 6 maart Science educatie en oriëntatie op het beroep van leraar 6 maart Informatica (BSc)

5 2 Examenonderdelen naam AI-Kaleidoscoop code docent prof.dr. F.A.H. van Harmelen periode 1 inhoud Het college geeft een overzicht van de belangrijkste deelgebieden van de Kunstmatige Intelligentie (waaronder kennissystemen, zoektechnieken, machine learning, productiesystemen, planning, spelprogramma's, enzovoort). In de eerste 4 weken worden de basisbegrippen van zoekmethoden behandeld. In de daaropvolgende periode wordt tijdens elk college steeds een deelgebied in grote lijnen behandeld, alsmede een representatief element van het deelgebied in detail. Bij deze elementen staat de representatie van kennis en het zoeken naar oplossingen in zoekruimten centraal. werkwijze Eerste 4 weken: werkcollege en werkboek daarna hoorcollege en huiswerkopgaven. literatuur Luger & Stubblefield, Artificial Intelligence. Benjamin Cummings Publishing. toetsing Twee deeltentamens. doelgroep 1AI-CWI, 1AI-HA, 1I, 1-IMM naam Algebra en discrete wiskunde I code docent prof.dr. R.M.H. de Jeu studiepunten 3 periode 2 doel Ontwikkeling van basale kennis omtrent eindige lichamen. Enkele intermediaire noties (ring, vectorruimte) worden gebruikt in een vervolgcollege over discrete wiskunde. inhoud Modulorekenen, Commutatieve unitaire ringen, veeltermringen, eindige lichamen. werkwijze Hoorcollege met practicum. literatuur Er wordt een dictaat beschikbaar gesteld. toetsing Schriftelijk. doelgroep 3I voorkennis Logische taal en redeneermethoden (400043). naam Algebra en discrete wiskunde II code docent prof.dr. R.M.H. de Jeu studiepunten 3 periode 4 inhoud Teltheorie: combinaties en rangschikkingen met/zonder herhaling, laatjesprincipe, inclusie-exclusie principe, Mobius inversie, recursie, machtreeksen (theorie en toepassingen). Inleiding coderingstheorie. werkwijze Hoorcollege met practicum. Examenonderdelen 7

6 literatuur Dictaat "Combinatoriek" (deel 1 van het dictaat Combinatoriek, grafentheorie en getaltheorie van de Open Universiteit). Er worden nota's over coderingstheorie beschikbaar gesteld. toetsing Schriftelijk. doelgroep 3I voorkennis Algebra en Discrete Wiskunde I (400002). naam Bachelorproject Informatica code docent Diverse docenten periode 3 of 6 doel de student in aanraking brengen met onderzoek in een deelgebied van de informatica en daar zo mogelijk een bijdrage in laten leveren; het leren van het (onder begeleiding) zelfstandig uitvoeren van een project; het presenteren van de gevonden resultaten; het project kan ook dienen voor orientatie of als voorbereiding op een van de masterspecialisaties. inhoud Het project is bedoeld als afsluiting van de bachelorstudie informatica en heeft een invulling die verschilt per student en per onderzoeksgroep, altijd in overeenstemming met de begeleider. Een student kan daarvoor een keuze maken uit onderwerpen die worden aangeboden, maar eventueel ook zelf een onderwerp voorstellen. Naast de individuele invulling van het project wordt de student intensief begeleid: 1. inleidend college, uitleg over het bachelorproject 2. aanmelding van projectonderwerpen en begeleider bij de organisator (docent) 3. uitvoering project met persoonlijke begeleiding 4. inleveren schriftelijke rapportage en mondelijke presentatie Het hele traject wordt doorlopen in de onderwijsperiode van het vak, periode 2 en 3 of periode 5 en 6. Voor meer gedetailleerde informatie raadpleeg de webpagina over het Bachelorproject: toetsing Individuele beoordeling op basis van werkstuk en mondelinge presentatie. entreevoorwaarden Studenten kunnen dit vak doen als de overige vakken van het bachelorprogramma (vrijwel) zijn afgerond. doelgroep 3I opmerkingen Dit vak wordt twee keer per jaar aangeboden. naam Bedrijfsmodellering en requirements engineering code docent dr. J.F.M. Burg studiepunten 7 periode 1 doel Na dit vak is de student in staat: 8 Informatica (BSc)

7 een probleem- en veranderingsanalyse uit te voeren met betrekking tot een IT vraagstuk in een bedrijfsmatige context; op modelmatige wijze in kaart te brengen hoe een informatiesysteem als oplossing past in bedrijfsstrategie en bedrijfsproces; verschillende methodieken toe te passen voor het eliciteren van door de organisatie te stellen eisen aan een te ontwikkelen informatiesysteem. inhoud Het vak BedrijfsModellering en Requirements Engineering (BMRE) behandelt de analyse van bedrijfsvraagstukken, waarbij introductie of uitbreiding van een informatiesysteem een van de mogelijke oplossingen is. Dit omvat de activiteiten en methodieken die nodig zijn om: (1) een probleemanalyse uit te voeren met betrekking tot IT vraagstukken in een bedrijfsmatige context; (2) te modelleren hoe een gewenst informatiesysteem past in het bedrijfsproces en aan te geven welke eventuele veranderingen daarbij wenselijk zijn; (3) het ontwikkelen en toetsen van het te stellen pakket van eisen aan een te bouwen informatiesysteem. werkwijze Het vak bestaat uit een college met een tentamen en een practicum. Beide moeten voldoende zijn. literatuur Syllabus. toetsing Tentamen plus practicumverslag. doelgroep 2IMM, 3I, 3BWI naam Bedrijfssystemen code docent ir. M.R. Rieback studiepunten 5 periode 4 doel Het inzichtelijk maken van de basisprincipes van bedrijfssystemen voor single-processormachines. inhoud Het college geeft een inleiding op het gebied van bedrijfssystemen (Operating Systems). De volgende onderwerpen komen aan de orde: processen, synchronisatie, geheugenallocatie, multiprogrammering, invoer/uitvoer, protectie. Als voorbeeld van een bedrijfssysteem zal het MINIX-systeem worden behandeld. werkwijze Hoorcollege van 5 sp (400011) met separaat practicum Operating Systems Practical (400196). literatuur Tanenbaum, A.S., Woodhull, A.S., Operating Systems, Design and Implementation 3rd edition. Prentice-Hall, toetsing Schriftelijk. doelgroep 3I, 3IMM naam Computernetwerken code docent dr.ir. H.J. Bos periode 5 en 6 doel Het inzichtelijk maken van de architectuur van computernetwerken. inhoud De nadruk ligt op het behandelen van de architectuur van communicatieprotocollen, zowel voor hoog- als Examenonderdelen 9

8 laagniveau-communicatie. Onderwerpen die aan de orde komen zijn: de fysieke laag, de datalinklaag, de netwerklaag, de transportlaag en de applicatielaag. Voorbeelden die aan de orde komen zijn onder meer het Internet, Internet via de kabel, en draadloze netwerken. Aandacht wordt ook besteed aan beveiligen van netwerken. werkwijze Hoorcollege. literatuur Tanenbaum, A.S., Computer Networks 4th edition. Prentice-Hall, toetsing Schriftelijk. doelgroep 2I, 2IMM voorkennis Inleiding Computersystemen OF Pervasive Computing opmerkingen Actuele informatie over het vak is te vinden op: naam Computerorganisatie code periode 4 docent dr.ir. H.J. Bos inhoud Op het college wordt de architectuur van computersystemen behandeld. Een computersysteem kan worden gezien als een hierarchie van virtuele machines, deels geïmplementeerd in hardware, deels in software. Aan de orde komen: hardwareorganisatie; geheugenstructuur; adresseringsmogelijkheden; assembleertaal-programmering; microprogrammering; parallelle computers; RISC-machines. De behandelde concepten worden gellustreerd aan de hand van een aantal op de markt zijnde machines (zoals de Pentium4, ultrasparc en JVM). werkwijze Hoorcollege van 6 sp (400017). literatuur Andrew S. Tanenbaum, Structured Computer Organisation 5th edition. Pearson/Prentice-Hall, ISBN toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 2I opmerkingen Voor studenten die de aantekening Natuurkundige informatica wensen is dit een keuzevak uit de kerninformatica. naam Databases I code docent dr. A.S. Klusener periode 5 doel Het bijbrengen van kennis en vaardigheden met betrekking tot het ontwerp van relationele databases en het gebruik van relationele DBMS-en. inhoud In dit college worden enkele algemene principes en belangrijke aspecten van relationele database management systemen (DBMS-en) behandeld. 10 Informatica (BSc)

9 Ter sprake komen onder meer de begrippen: UML Class diagrams, het relationele model, database ontwerp en normalisatie, integriteitseisen, SQL en de tupelcalculus. Vervolgens worden nog enkele meer gespecialiseerde onderwerpen geselecteerd, zoals bijv. transacties en concurrency control. werkwijze Als aanvulling op het hoorcollege is er een verplicht practicum. literatuur Het materiaal is on-line beschikbaar. toetsing Schriftelijk, de studenten dienen de practicumopgaven naar behoren te hebben gemaakt alvorens aan het tentamen te mogen deelnemen. doelgroep 2I, 3BWI, 2IMM voorkennis naam Datastructuren en algoritmen code docent dr. F. van Raamsdonk studiepunten 4 periode 1 doel Het vertrouwd worden met de ontwerp-principes en complexiteit van operaties en algoritmes op diverse datastructuren. inhoud We behandelen elementaire datastructuren zoals stacks, queues, trees, heaps, hash tables. Het college gaat verder voornamelijk over operaties en algoritmes op deze datastructuren, zoals het sorteren van lijsten, het vinden van kortste paden in grafen, het zoeken van een patroon in een tekst. Aan de hand van voorbeelden komen de ontwerp-principes van gulzige algoritmen, verdeel-en-heers algoritmen, en dynamisch programmeren aan bod. Om de algoritmes te kunnen vergelijken bestuderen we ook de complexiteit, meestal in termen van grote-o en grote-theta. werkwijze Per week twee keer twee uur hoorcollege en twee uur werkcollege literatuur Michael T. Goodrich and Roberto Tamassia, Algorithm Design Foundations, Analysis, and Internet Examples. John Wiley & Sons, Inc., 002 ISBN: doelgroep 2I, 2AI, 2BWI, 2IMM, 3W, 3Ect voorkennis Inleiding Programmeren voor Ect (400037) of Inleiding Programmeren II (400151) subject Design of Multi-Agent Systems code lecturer dr. M. Hoogendoorn credits 6 period 1 content This course discusses the design techniques of knowledge-based systems that consist of various intelligent agents and centers around the notion of compositional architecture. The design method used is DESIRE. A number of examples of agent models and generic task models are treated. In the associated practical work in spring, hands on experience is gained in the design of compositional multi-agent and knowledge systems using DESIRE tools. form of tuition Combination of lectures and practical assignments. literature Reader. mode of assessment On the basis of the homework assignments, practical assignments and a Examenonderdelen 11

10 written exam. entry requirements Kennissystemen (400126) and Logische taal en redeneermethoden (400043). target audience 3AI, 3I, mcs remarks More information can be found on Blackboard. subject Design of Multi-Agent Systems Practical code lecturer dr. M. Hoogendoorn credits 6 period 3 aim After completing the practical course, the student has advanced skills in designing multi-agent systems. He/she has learned to use the most important concepts of agent technology such as beliefs, desires, intentions, goals in practice, and has experience in solving coordination and cooperation problems using agent technology. content In two practical assignments the students work in teams to design multi-agent systems. The assignments differ per year, but always the problems of coordination and cooperation play a central role. form of tuition Practical assignments in groups of 2-3 students under supervision of a project-leader. literature Reader. mode of assessment Assessment is made on the basis of the effectiveness and eloquence of the systems designed as well as on the written report of the design and the design process. entry requirements The student has successfully attended the course Design of Multi-Agent Systems (400054). target audience 3AI, 3I, mcs, mai-t remarks More information can be found on Blackboard. subject E-Business Innovation code lecturers dr.ing. J. Gordijn; drs. E. Schulten credits 7 period 1 and 2 aim To understand and systematically analyze a business model for an innovative e-business idea. To develop and present an e-business plan with the goal to attract venture capital. content We will introduce a methodology called e3value for understanding and analyzing business models for networked value constellations. Additionally, we discuss how to write a business plan for venture capitalists. form of tuition Combination of lectures, topical workshops and project. literature Reader. mode of assessment On the basis of an e-business project, workshops and a written exam. entry requirements Advance knowledge equivalent to Bedrijfsmodellering en requirements engineering (400010) and Software Engineering (400071) is recommended. target audience 3IK, mis, mcs, mbmi 12 Informatica (BSc)

11 naam Encyclopedie voor I/AI/IMM code docent dr.ir. T. Koetsier studiepunten 3 periode 5 inhoud Aan de orde komen onderwerpen uit de geschiedenis van de informatica en de kunstmatige intelligentie en onderwerpen uit de filosofie van de AI (zwakke/sterke AI, de Turing test, het Chinese kamer experiment, Gödel argumenten, etc.). werkwijze Hoorcollege. literatuur Dictaat. toetsing Schriftelijk tentamen en werkstuk. doelgroep 1AI, 1I, 1IMM, 1Ect naam Formele talen code studiepunten 4 periode 2 docent prof.dr. W.J. Fokkink doel Vertrouwd raken met belangrijke begrippen en resultaten uit de theorie van formele talen, automaten en berekenbaarheid. inhoud Het college is gewijd aan formele talen, grammatica's en automaten. De volgende onderwerpen komen aan bod: eindige automaten, reguliere talen en grammatica's, contextvrije talen, pushdown automaten, Turing-machines en onbeslisbaarheid, context- sensitieve talen, de Chomsky-hierarchie. werkwijze 2 uur per week hoorcollege; 2 uur per week werkcollege. literatuur Linz, P., An Introduction to Formal Languages 3rd edition. toetsing Schriftelijk tentamen (plus twee collecties inleveropgaven waarmee maximaal 0,5 bonus punt kan worden verdiend). doelgroep 3I, 3W, 3AI voorkennis Formele structuren (400118). subject Human-Computer Interaction code lecturer dr. L.M. Aroyo credits 6 period 2 and 3 aim Learn the fundamental concepts of human-computer interaction and usercentered design through hands-on experience in course projects, and supported by lectures and readings. Learn to evaluate and design useable and effective graphical user interfaces for interactive systems. content The lectures in this course will discuss and present examples of concepts and methods in the field of human-computer interaction. It will outline general usability challenges associated with existing case studies. It will also cover in detail the most important methods used in requirements gathering, iterative testing of interfaces, and summative evaluation phases of the user-centered design process. Next to the lectures in individual assignment students will be able to practice the use of relevant methods within the context of the the case study systems. Some of the topics covered in the course are: User Needs Examenonderdelen 13

12 Analysis, Conceptual Design, Task Analysis, Mockups and Prototypes, Usability Evaluation. form of tuition Lectures literature Tom Brinck, Darren Gergle and Scott Wood (2001). Usability for the Web: Designing Web Sites that Work, ISBN Lecture notes and study guide in mode of assessment 4 assignments and examination target audience 2IMM, 3AI, 3I, mcs, mis naam Inleiding logica code docent dr. R.C. de Vrijer studiepunten 5 periode 1 doel Kennis van en vaardigheid met de belangrijkste logische systemen: propositielogica, predikatenlogica, modale logica. Leren deze systemen te hanteren als uitdrukkingsmiddel en ermee te redeneren. Inzicht in toepassingen en ook in wat kan wat niet kan, bijvoorbeeld qua uitdrukkingskracht en het bestaan van beslissingsalgoritmen. inhoud In het college staan syntax en semantiek van propositielogica en eerste-orde predicatenlogica centraal. Er wordt gewerkt met natuurlijke deductie als bewijssysteem. De relatie tussen semantiek en syntactische methoden is belangrijk, met als kernbegrippen correctheid, consistentie en volledigheid. Daarnaast is er aandacht voor uitdrukkingskracht en voor algoritmische aspecten. Met name het gebruik van binary decision diagrams voor de propositielogica en de onbeslisbaarheid van de predikatenlogica (via een codering van het Post Correspondence Problem). Als variatie op de genoemde logica's wordt de modale logica behandeld, met belangrijke toepassingen in de informatica. werkwijze Hoorcollege, vraagstukkenpracticum en computerpracticum literatuur Michael Huth, Mark Ryan, Logic in Computer Science (tweede druk). Cambridge University Press, 2004 ISBN X. toetsing Schriftelijk: tentamen en voortentamen. Het computerpracticum maakt deel uit van de toetsing. doelgroep 2I, 2AI, 3W, 3IMM voorkennis Vereiste voor deelname aan het tentamen: Logische taal en redeneermethoden (400043). naam Inleiding programmeren code docent ir. M.P.H. Huntjens periode 4 doel Het doel van de cursus is: algoritmisch leren denken, gestructureerd leren programmeren en het verwerven van inzicht in de manier waarop computers gebruikt kunnen worden om problemen op te lossen. inhoud primitieve types, declaraties, expressies, toekenningsopdracht, keuze-opdrachten, herhalingsopdrachten, methodes, I/O via Printstream en Scanner, arrays, classes, instanties van classes (objecten), standaard classes String, StringBuffer en Math, ontwerpen maken, twee-dimensionale arrays, 14 Informatica (BSc)

13 meerdere objecten tegelijk in een programma gebruiken, recursie, gebruik van grafische interfaces uit een voorgeprogrammeerd package, linear search, binary search werkwijze Hoorcollege met een parallel practicum. literatuur Absolute Java, Walter Savich, Pearson International Edition, Third Edition, ISBN: toetsing schriftelijk tentamen en practicumopgaven doelgroep 1I, 1BWI, 1AI, 1IMM naam Inleiding theoretische informatica code studiepunten 5 periode 2 docenten dr. F. van Raamsdonk; dr. R.C. de Vrijer doel Een kennismaking met de lambda calculus, equationele specificaties, en functioneel programmeren. inhoud In het college en werkcollege worden lambda calculus en equationele specificaties behandeld. In het lambda calculus deel bestuderen we enkele onderwerpen die voor functioneel programmeren van belang zijn: typering, evaluatiestrategieen en fixed points. Het equationele specificaties deel gaat over het gebruik van equationele logica bij het specificeren van datatypes. In het practicum werken we met de functionele programmeertaal OCaml. De practicumopdrachten gaan onder andere over het definieren van datatypes en recursie, en sluiten aan bij wat behandeld wordt aan lambda calculus en equationele specificaties. werkwijze Per week is er twee uur hoorcollege, twee uur werkcollege, en twee uur practicum. literatuur Collegedictaat. toetsing schriftelijk tentamen Het practicum OCaml moet met een voldoende zijn afgesloten om het schriftelijk tentamen te kunnen doen. doelgroep 2I voorkennis Inleiding logica. naam Kennissystemen code docent dr. M. Klein studiepunten 4 periode 4 doel Na afloop van de cursus kan de student: beschrijven wat een kennissysteem is en bepalen of een kennissysteem een geschikt oplossing is voor een bepaald probleem; uitleggen uit welke fasen de ontwikkeling van een kennissysteem bestaan en omschrijven welke activiteiten in de verschillende fasen worden uitgevoerd; beargumenteerde keuzes maken voor een specifieke representatie van tijd, ruimte, vaagheid of onzekerheid; een aantal redeneermethoden toepassen op productieregels, Examenonderdelen 15

14 tijdsintervallen, ruimte en vaagheid; beschrijven wat de kenmerkende eigenschappen zijn van de volgende vaak voorkomende taken: classificatie, configuratie en diagnose; op basis van een realistisch probleem een oplossings-sjabloon uitkiezen en toepassen. aim After this course, a student is able: to describe what a knowledge-based system is and decide whether a knowledge-based system is an adequate solution for a specific problem; to explain the different development phases of a knowledge-based system and describe the activities in each of the phases; to make rational choices for a specific representation of time, space, vagueness or uncertainty; to apply a number of reasoning methods for production rules, time intervals, space and vagueness; to describe the characteristic properties of the following common tasks: classification, configuration and diagnosis; to choose and apply a specific method for tasks in a realistic problem. inhoud Kennissystemen zijn computersystemen die gebruik maken van kennis voor het uitvoeren van taken. In deze cursus wordt een aantal technieken besproken die gebruikt worden in kennissystemen. Ook worden drie vaak voorkomende taken behandeld waarvoor standaard manieren zijn ontworpen om die uit te voeren. Het ontwikkelen van kennissystemen wordt in dit college op twee manieren bekeken: op het zogenaamde symboolniveau en het zogenaamde kennisniveau. Op het symboolniveau gaat het om de technieken die kunnen worden gebruikt om verschillende soorten kennis te representeren en ermee te redeneren. Het college behandelt de representatie en het redeneren over tijd en ruimte en het redeneren met onzekere of onvolledige kennis. Op het kennisniveau wordt een kennissysteem bekeken vanuit het perspectief van de gebruiker: er wordt een analyse gemaakt van de verschillende taken die door een kennissysteem worden uitgevoerd en van het soort kennis dat voor die taken benodigd is. content Knowledge-based systems are computer systems which represent and use knowledge to accomplish a task. In this course, a number of techniques that are often used in knowledge-based systems will be discussed. In addition, three frequently occurring tasks will be analysed and standard methods for these tasks will be presented. In this course, the development of knowledge-based systems is treated as an activity at two levels: the symbol level and the knowledge level. At the symbol level, the focus is on the representations that can be used to represent different types of knowledge and to reason with it. The course addresses representation, reasoning over time and space, and reasoning with uncertain or incomplete information. At the knowledge level, the system is viewed from the perspective of a user: an analysis is made of the different types of tasks that are performed by the knowledge system, and of the knowledge that is needed these tasks. werkwijze Hoorcollege met verplichte opdrachten. literatuur Mark Stefik, Introduction to Knowledge Systems. Morgan Kaufmann Publishers, toetsing Schriftelijk. doelgroep 2I 16 Informatica (BSc)

15 opmerkingen De praktische vaardigheden van het bouwen van een kennissysteem komen aan de orde in Project Kennissystemen (400201), 7 sp. Zie ook blackboard. naam Lineaire algebra voor Informatica code docent dr. J.A. Sanders studiepunten 3 periode 1 doel kunnen oplossen van stelsels lineaire vergelijkingen met behulp van matrices; opbouwen van operationele kennis van het begrippenapparaat van de matrixrekening en de lineaire algebra. inhoud De volgende onderwerpen worden behandeld: lijnen en vlakken; stelsels vergelijkingen; determinanten. werkwijze Hoor-/werkcollege. literatuur Leslie Mustoe, Engineering Maths. Prentice Hall. toetsing Schriftelijk. doelgroep 2I naam Logische structuren code docenten dr. F. van Raamsdonk; dr. R.C. de Vrijer studiepunten 3 periode 2 doel De student vertrouwd maken en leren werken met boolese structuren, in het bijzonder de propositielogica. Logisch en exact redeneren. inhoud Propositielogica, waarheidstafels, logische equivalentie en logisch gevolg, Boolese functies functionele volledigheid, Boolealgebra, satisfiability checking, binary decision diagrams, logische schakelingen. Predikatenlogica, formules, logische equivalentie, vertalen in predikatenlogica. werkwijze Per week 2 uur hoorcollege en 2 uur werkcollege literatuur Michael Huth, Mark Ryan, Logic in Computer Science, Modelling and Reasoning about Systems, 2nd edition, Cambridge University Press, 2004, ISBN X. (Dit boek wordt ook gebruikt bij het college Inleiding Logica.) en Elliott Mendelson, Boolean Algebra and Switching Circuits, Schaum's Outline Series in Mathematics, McGraw-Hill, 1970, ISBN toetsing Schriftelijk tentamen doelgroep 1I, 1AI voorkennis geen Examenonderdelen 17

16 naam Maatschappelijke aspecten van wetenschap voor AI/BWI/I/IMM/W code docent prof.dr. J.F.G. Bunders-Aelen studiepunten 3 periode 3 doel Het verwerven van kennis en inzicht in de interacties tussen wetenschap en maatschappij. Het verwerven van kennis en inzicht in de dynamiek van wetenschap- en technologie ontwikkeling en de rol van sociale processen daarbij. Het verwerven van kennis en inzicht in verschillende visies ten aanzien van de sturing van wetenschap, o.a. technologisch determinisme en sociaal constructivisme. De student beschikt over de vaardigheden om een gefundeerd oordeel te geven over maatschappelijke en ethische aspecten van wetenschap. De student beschikt over de vaardigheden om te reflecteren op zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid als wetenschapper. De student heeft inzicht in de maatschappelijke gevolgen van ICT ontwikkelingen voor de 3e wereld. inhoud In het theoretische gedeelte van deze cursus wordt ingegaan op de verschillende factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling van de ICT. Daarna komen de maatschappelijke gevolgen van deze technologische ontwikkeling aan de orde en de positie van de individuele wetenschapper? In hoeverre is technologische ontwikkeling bij te sturen en in hoeverre ben je als wetenschapper verantwoordelijk? Vervolgens wordt gekeken naar ICT en ontwikkelingslanden. Wat zijn de gevolgen van ICT voor de derde wereld? Hoe zou ICT kunnen bijdrage aan de bestrijding van armoede? In het praktische gedeelte van deze cursus schrijven studenten een businessplan voor een ICT toepassing in de derde wereld, waarbij gekeken moet worden naar vraag, sociaal en economisch rendement en lange termijn kansen. literatuur Reader. CD-ROM. toetsing Werkstuk, mondelinge presentatie. doelgroep 2AI, 2BWI, 3I, 2IMM, 2W opmerkingen Alle studenten van de afdelingen W en I moeten kiezen tussen Wetenschapsgeschiedenis of Maatschappelijke aspecten van wetenschap. Inlichtingen bij Joske Bunders kamer U-552 de Boelelaan 1081, tel. (020) Inschrijven in TIS, is voor dit vak verplicht! Inschrijven is mogelijk tot 14 dagen voor aanvang van de cursus. naam Netwerken code docent prof.dr.ir. M.R. van Steen periode 4 doel De student een eerste kennis laten maken met de moderne wetenschap van netwerken. Na afloop zal de student: kennis hebben van de belangrijkste (wiskundige) begrippen waarmee netwerken beschreven en gekarakteriseerd kunnen worden. in staat zijn om inleidende (wetenschappelijke) literatuur met betrekking 18 Informatica (BSc)

17 tot netwerken te kunnen begrijpen. vaardigheden hebben ontwikkeld om relatief eenvoudige netwerkeigenschappen aan te kunnen tonen. vaardigheden hebben ontwikkeld om een eerste analyse op bestaande netwerken uit te kunnen voeren. inhoud Het vak beoogt de student kennis te laten maken met netwerken als abstractie voor de structuur van vele hedendaagse interacties zoals die voorkomen binnen o.a. het Internet, het Web, zogeheten peer-to-peer systemen, en electronische (sociale) gemeenschappen. Daartoe zal enerzijds een accent gelegd worden op de standaard wiskundige basisbegrippen en -technieken zoals ontwikkeld binnen grafentheorie. Anderzijds zal er een accent komen te liggen op de experimentele analyse van netwerken op basis van ruwe gegevens. werkwijze De stof zal aangeboden worden in een combinatie van hoor- en werkcolleges, alsmede huiswerkopdrachten (waaronder het doornemen van een of meerdere wetenschappelijke artikelen). Er zal gebruik gemaakt worden van Mathematica als gereedschap om netwerken te maken, analyseren, en visualiseren. Nadrukkelijk zal in de werkwijze aandacht besteed worden aan ontwikkeling van academische vaardigheden zoals analyse van (andermans) werk, schriftelijke rapportage, en presentatie van resultaten. literatuur Syllabus, wordt nader bekend gemaakt. toetsing Een combinatie van een schriftelijke toets, schriftelijke rapportage van het analyseren van een netwerk, alsmede presentatie van de resultaten van die analyse. doelgroep 1I, 1IMM voorkennis Veronderstelde voorkennis: Verzamelingen en Relaties (400564) subject Neural Networks code lecturer dr. W.J. Kowalczyk credits 6 period 1 aim Introduce the student to the most popular neural network models and their applications. content The course provides an introduction to the basic neural networks architectures and learning algorithms. The following main topics are covered: single layer perceptrons, LMS algorithm, multilayer perceptrons, radial-basis function networks, support vector machines, self-organizing maps, discrete Hopfield model, brainstate- in-a-box model. Moreover, typical applications of neural networks are discussed. form of tuition Oral lectures and compulsory programming assignments. literature To be announced later. mode of assessment Assignments and written examination. target audience 3AI, 3I, 3BWI, mcs, mbmi remarks Lectures in English. Course registration is compulsory and must be done on the first day of lecture directly with the lecturer. Examenonderdelen 19

18 naam Online informatiesystemen code docent onbekend periode 5 doel Kennis en vaardigheden bijbrengen van informatiesystemen die bedrijfsprocessen ondersteunen. De nadruk ligt op het in kaart brengen van bedrijfsbehoeften, gegevensstructuren, en het realiseren van informatiesystemen middels een relationele database en forms. inhoud wordt nader bekend gemaakt werkwijze hoorcollege, werkcollege literatuur wordt nader bekend gemaakt toetsing wordt voor aanvang van het college bekend gemaakt doelgroep 1I, 2AI, 1IMM naam Oriëntatie op de M-variant code docenten dr. J.F. Caron-Flinterman; prof.dr. J.F.G. Bunders-Aelen periode maart 2009 doel Het verwerven van kennis en inzicht in de beleidswetenschappen; met name in beleidsprocessen, beleidstheorie en beleidsanalyse; Het verwerven van kennis en inzicht in de structuur en het beleid van de Nederlandse overheid met name op het gebied van wetenschap; Het verwerven van kennis en inzicht in managementprocessen, en - theorieën, met specifieke aandacht voor kennismanagement en projectmanagement; De student is instaat om beleid te analyseren en beleidsopties te identificeren; De student is instaat tot projectmatig werken in teamverband; De student beschikt over vaardigheden, zoals onderzoeksopzet maken, literatuurstudie, kritisch analyseren, argumenteren, en schriftelijk en mondeling presenteren; Oriëntatie op de M-variant, dan wel de masters Management, Policy- Analysis and Entrepreneurship. inhoud Beleid speelt op vele manieren en niveaus een rol in onze samenleving. Ook binnen de wetenschap heb je eigenlijk altijd met beleid te maken. Enerzijds speelt beleid een rol bij het stimuleren en/of reguleren van wetenschappelijk onderzoek. Anderzijds wordt wetenschap ingezet om beleid rondom een maatschappelijk probleem te ondersteunen of te adviseren. Ook management speelt in allerlei situaties en op allerlei niveaus een rol. Zo wordt wetenschappelijk onderzoek altijd intern aangestuurd door het management of direct door het hoofd van de afdeling, maar ook meer indirect door het faculteitsbestuur en College van Bestuur. Ook al lijken beleid en management veelal ad hoc vorm gegeven te worden, toch zijn er structurele processen en ordenende principes aan te wijzen. Inzicht in deze processen en principes maakt dat je begrijpt waarom bepaalde keuzes gemaakt worden en bijvoorbeeld waarom beleid er uitziet zoals het in een beleidsnota geformuleerd wordt. In het eerste deel van deze cursus krijg je colleges over diverse beleids- en 20 Informatica (BSc)

19 managementaspecten geïllustreerd aan de hand van praktische casussen. Dit deel wordt afgesloten met een tentamen. Het tweede deel van de cursus bestaat uit een projectopdracht waarin de analyse van een actueel, maatschappelijk en natuurwetenschappelijk vraagstuk in relatie tot (overheids)beleid centraal staat. Voorbeelden zijn kernenergie, vogelgriep of biobrandstof, onderwerpen die al tijdens het eerste deel van de cursus aan de hand van mediabronnen (bijv. kranten) worden gekozen. De nadruk ligt hierbij op zelfwerkzaamheid, eigen initiatief en oordeelsvorming en op het werken in teamverband. Wij willen daarmee een leersituatie creëren die nauw aansluit bij de praktijk van beleidsmatig onderzoek en projectmatig werken. De problematiek en de verschillende beleidsopties rond dit vraagstuk worden kritisch geanalyseerd. De resultaten, conclusies en aanbevelingen worden weergegeven in een beleidsadviesrapport dat aan het eind van de cursus mondeling gepresenteerd wordt. werkwijze De eerste helft van de cursus zal bestaan uit werkcolleges, de tweede helft uit het uitvoeren van een projectopdracht in teamverband. literatuur Syllabus. Aanschaf van de syllabus is tijdens het eerste college. Prijs ca. 15 Euro. toetsing Individuele toetsing bestaat uit: (1) tentamen (50%), en (2) projectopdracht (50%). Individuele beoordeling van de projectopdracht vindt plaats op basis van individuele producten, het functioneren in de projectgroep en de beoordeling van groepsproducten. Zowel voor het tentamencijfer als voor cijfer voor de projectopdracht is minimaal een 5,0 vereist. doelgroep Derdejaars FEW-studenten. opmerkingen Onderdeel van de M-oriëntatie. Inschrijven in TIS is voor dit vak verplicht! Inschrijven is mogelijk tot 14 dagen voor aanvang van de cursus. naam Pervasive Computing code docent dr. N. Silvis-Cividjian periode 2 doel Na afloop van de cursus kan een student: een pervasive computing systeem analyseren, een paar van zijn typische componenten beschrijven en hun functioneren uitleggen een simpele pervasive system ontwerpen waarin meerdere computing devices samenwerken ter verbetering van het levenskwaliteit mogelijke problemen die pervasive computing in de moderne maatschappij met zich brengt identificeren en bespreken. werken in een team, dat zijn keuzes beargumenteert en zijn resultaten schriftelijk en mondeling presenteert. inhoud Pervasive computing is een trend gebaseerd op een visie waarbij software en hardware onzichtbaar wordt voor gebruikers door ze naar de achtergrond te laten verdwijnen. Een computer zit niet alleen in de saaie kale doos op ons bureau, maar kan tegenwoordig geïntegreerd worden in veel alledaagse voorwerpen om ons heen, zoals thermostaten, mobiele telefoons, personal digital assistants (PDA)s, hartmonitoren, meubels, speelgoed en kleren. Examenonderdelen 21

20 Deze "altijd en overal" aanwezigheid van computers heeft veel nuttige toepassingen in gezondheidszorg, werk, verkeer en vrijetijdsbesteding. Denk aan het op afstand monitoren van patiënten of gevaarlijke virussen, ondersteuning van ouderen om zelfstandig te blijven wonen, intelligente kantoren en verkeersystemen. Maar pervasive computing verandert ook onze gedrag ten opzichte van computers en ten opzichte van elkaar en vraagt daarom aandacht voor aspecten zoals: privacy en veiligheid, milieuvervuiling. Een multidisciplinaire aanpak is dus nodig om pervasive computing te begrijpen. Dit vak geeft een theoretische en praktische inleiding in pervasive computing door een combinatie van onderwerpen uit drie convergerende gebieden te bestuderen: devices, communicatie en gebruikers interfaces. De volgende onderwerpen zullen aan de orde komen: (computer) architectuur, operating systems, computernetwerken, sensoren en actuatoren, mobiliteit en mens-machine interactie. Studenten zullen in groepjes werken aan een miniproject om een pervasive computing probleem op te lossen. Hun resultaten zullen ze schriftelijk en mondeling presenteren. werkwijze hoorcolleges, practicum en project literatuur wordt later bekend gemaakt toetsing schriftelijk tentamen, huiswerk opdrachten, projectverslag en voordracht doelgroep 1I, 1IMM, 3AI naam Privacy en beveiliging code docent prof.dr. F.M.T. Brazier studiepunten 3 periode 1 inhoud This bachelor's course is designed to understand the principles of privacy, trust and security in a society in which distributed autonomous systems (both human and automated) interact continuously. Interaction between systems often mandates some knowledge of each others' credentials. This course will focus on management of privacy, trust and security, and not on detailed technical specifics of individual security measures. In addition to lectures, students will be required to work through a number of case studies, identifying threats for mismangement of data, and proposing measures/procedures to prevent abuse. werkwijze hoorcollege, werkcollege, en opdrachten literatuur wordt nader bekend gemaakt toetsing opdrachten (50%) en tentamen (50%) doelgroep 1I, 1IMM naam Probleemoplossen code docent drs. A. Bhulai studiepunten 3 periode Periode 1 voor 1I, 1AI-CWI, periode 2 voor 1AI-HA,1-IMM. doel In deze cursus leren de studenten de fundamentele programmeer concepten om problemen op te lossen m.b.v. het programma Alice. 22 Informatica (BSc)

21 inhoud Tijdens het college en practicum maken studenten kennis met o.a. het vertalen van scenario's naar storyboards om problemen op te lossen. Zij leren problemen op te lossen door logisch te redeneren en door gebruik te maken van kennis uit andere vakgebieden. Het probleemoplossend denken wordt bij dit vak gestimuleerd, evenals de creatieve en innovatieve vaardigheden van de studenten. Na het volgen van dit vak - heeft de student(e) kennis om scenario's te vertalen naar een (visuele en tekstuele) storyboard om problemen op te lossen of een planning te maken om taken uit te voeren die gespecificeerd staan in de scenario's. - heeft de student(e) kennis om problemen in kleine stappen op delen en op te lossen. - heeft de student(e) kennis om door logisch te redeneren problemen aan te pakken. - heeft de student(e) kennis om problemen op te lossen door integratie van kennis uit andere vakgebieden. werkwijze Hoorcollege en practicum literatuur Dann, Wanda P., Cooper, Stephen en Pausch, Randy, Learning to Program with Alice, ISBN: toetsing De studenten worden beoordeeld op een praktische eindopdracht en presentaties die tijdens de collegebijeenkomsten worden gehouden door de studenten. doelgroep 1AI-HA, 1IMM, 1I, 1AI-CWI naam Project applicatieontwikkeling code docent ir. M.P.H. Huntjens periode 6 doel Zonder sturing in de vorm van deelopdrachten een probleem, dat dezelfde moeilijkheidsgraad heeft als het probleem van Programmeren, kunnen oplossen. subject Project interactive multimedia code lecturer dr. A. Eliens credits 6 period 6 aim To design and develop a moderately complex multimedia application, with both educational and game elements, as part of a communication strategy for some particular goal or issue of societal relevance. More specifically, the course aims to teach: elementary web-based multimedia technology programming and tools for interactive animation and video first principles of information visualisation basic media and cummunication theory the design of an effective communication plan the business and societal context of media deployment content Each year a special theme will be selected around which the interactive multimedia application will be built, e.g. the climate issue or an interactive Examenonderdelen 23

22 museum. The course will cover one month of intensive full time work, of which the first two weeks will be devoted to learning elementary multimedia techniques, including interactive video, flex and actionscript, and the following two weeks to develop the application, formulate a business/communication plan, and set out a strategy for positioning a viral game or video. During the course there will be lectures dealing with media and communication theory, semiotics, as well as critical theory concerning the creative industry. Apart from theoretical lectures, there will be regular workshops and presentation sessions in which the students present their work and get feedback. The course will include sessions on the design and game aspects of interactive multimedia information systems. The end product will be shown in a public session, with a jury of among others members the CAMeRA institute. form of tuition large group college, small group workshops, presentation sessions and practicum literature information presentation in flex -- animation in actionscript -- interactive video -- References: [1] Eliëns A., van de Watering M., Huurdeman H., Bhikharie S.V., Lemmers H., Vellinga P., Clima VU -- communicating (unconvenient) science, In Proc. GAME-ON 07, Nov 20-22, University of Bologna, Marco Roccetti (ed.), pp , EUROSIS-ETI Publication, ISBN [2] Kress G. and van Leeuwen T. (1996), Reading Images: The Grammar of Visual Design, Routledge [3] Geert Lovink and Ned Rossiter (eds), MyCreativity Reader, A Critique of Creative Industries, Institute of Network Cultures, Amsterdam 2007 [4] A. Eliëns, topical media & game development -- mode of assessment Final grading will be determined by: (10%) basic assignments flex/actionscript (20%) design of the interactive multimedia application (20%) the business/communication plan (10%) essay on one of the theoretical topics (10%) presentation in class (30%) delivery and presentation of the application entry requirements Students must have succesfully followed web technology, be familiar with XML, CSS and javascript, and have elementary knowledge of programming and algorithms target audience 1IMM, 1I remarks This course does require some level of technical expertise and practical skills of programming and web development, as well as (minimal) knowledge of mathematics, needed for animation and visualisation. It does allow, however, for students to find creative solutions to communication and in applying multimedia, using a variety of techniques. 24 Informatica (BSc)

23 naam Project programmeren code docent ir. M.P.H. Huntjens studiepunten 3 periode 5 doel Het doel van de cursus is om meer praktische ervaring op te doen met het geleerde van het vak Inleiding Programmeren inhoud primitieve types, declaraties, expressies, toekenningsopdracht, keuze-opdrachten, herhalingsopdrachten, methodes, I/O via Printstream en Scanner, arrays, classes, instanties van classes (objecten), standaard classes String, StringBuffer en Math, ontwerpen maken, twee-dimensionale arrays, meerdere objecten tegelijk in een programma gebruiken, recursie, gebruik van grafische interfaces uit een voorgeprogrammeerd package, linear search, binary search werkwijze practicum literatuur Absolute Java, Walter Savich, Pearson International Edition, Third Edition, ISBN: toetsing practicumopgaven doelgroep 1I, 1IMM, 1BWI naam Project Software Engineering code docent dr. P. Lago studiepunten 8 periode 5 en 6 inhoud Het doel van het SE project is de theorie opgedaan in het SE college toe te passen in een zo'n realistisch mogelijke praktijksituatie. Het project bestaat uit het construeren van een groot programma in teamverband volgens de RAD (Rapid Application Development) methode. Zoveel mogelijk aspecten van projectmatig werken en software engineering zullen hierbij aan de orde komen, waaronder het opstellen van een projectplan, requirements engineering, design, implementatie en testen, maar ook het samenwerken in een team. werkwijze Het uitvoeren van een project in teamverband (4 à 5 personen) met 'progress report' presentaties van ongeveer 15 minuten. literatuur Vliet, H. van, Software Engineering, Principles and Practice, John Wiley. Third edition (2008). Martin Fowler, UML Distilled 3rd edition. Addison Wesley, toetsing Een team wordt beoordeeld op samenwerking (10%), kwaliteit van de documentatie (25%), kwaliteit van de opgeleverde producten (25%), de consistentie van de documentatie en het eindproduct (10%), projectpresentatie (10%) en een individuele evaluatie (20%). doelgroep 2I, 2IMM, 2BWI, 3AI, 3IMM-BI, 3IMM-MMC voorkennis Vereiste voorkennis: Software engineering (400071) opmerkingen Inschrijven voor dit vak is verplicht via Blackboard en via TIS tot 2 weken voor aanvang. Voor meer informatie zie Blackboard: Examenonderdelen 25

24 naam Science educatie en oriëntatie op het beroep van leraar code coördinator drs. M.N.S. Vossen docent Diverse docenten (De cursus wordt verzorgd door docenten van het Onderwijscentrum VU.) periode maart 2009 doel Studenten maken kennis met het beroep van eerstegraads docent in het voortgezet onderwijs en kunnen doordacht een antwoord geven op de vraag: Ben ik geschikt voor dit beroep? Studenten oefenen met diverse educatieve werkvormen: (wetenschappelijke) presentatie, workshop, onderwijs en onderzoek in de klas. Studenten kennen een aantal aspecten van de doelgroep (jongeren tussen de 12 en 18 jaar) die van belang zijn voor educatie. inhoud De cursus bestaat uit werkcolleges en een stage op een school voor voortgezet onderwijs. De stage is het belangrijkste onderdeel van de cursus, deze voer je uit samen met een medestudent. In totaal zal de stage ongeveer 10 dagen in beslag nemen. Tijdens de werkcolleges komen de volgende onderwerpen aan de orde: Hoe bouw je een presentatie op, hoe kom je over? Hoe vertaal je (wetenschappelijke) informatie naar het niveau van je doelgroep? Aspecten van het schoolvak, didactiek, pedagogiek en leraarschap; Wat is het verschil tussen presenteren en onderwijzen? Hoe krijg je je doelgroep actief? Oefenen in het geven van een wetenschappelijke presentatie (bijvoorbeeld over je bachelorproject). Tijdens de stage onderneem je in elk geval de volgende activiteiten: observeren van lessen; zelf minimaal vier lessen geven, in zowel onderbouw als bovenbouw; uitvoeren van een klein onderzoek; zo veel mogelijk deelnemen aan alle activiteiten op school en zo (hernieuwd) kennis maken met het voortgezet onderwijs vanuit het docenten perspectief. werkwijze Tijdens de cursus houd je een logboek bij en verwerk je opdrachten in een digitaal portfolio. Door regelmatige reflectie leer je optimaal van je ervaringen en krijg je een goed inzicht in je eigen mogelijkheden. Werkcolleges en stage vormen samen een voltijds programma, het is niet mogelijk gelijktijdig andere colleges te volgen. toetsing Beoordeling geschiedt op basis van het portfolio, het logboek en de stage en het afsluitend eindgesprek. doelgroep Deelname aan de cursus staat open voor derdejaars bachelorstudenten van de faculteiten Exacte Wetenschappen en Aard- en Levenswetenschappen. De cursus wordt aangeraden voor studenten die overwegen de lerarenopleiding te gaan volgen binnen de masteropleiding (E-variant) of aansluitend op hun masteropleiding. Ook voor studenten die vaardigheden op willen doen in het verzorgen van wetenschappelijke presentaties is de cursus interessant. opmerkingen Aanmelding via TIS (zoek bij "aanmelden cursus" onder "IDO") én via Blackboard minimaal vier weken voor het begin van de cursus. 26 Informatica (BSc)