B Beleggingsplan Stichting Notarieel Pensioenfonds 20 maart /26

Transcriptie

1 Beleggingsplan 2014 Stichting Notarieel Pensioenfonds 20 maart /26

2 Inhoud Inhoud Inleiding Implicaties externe ontwikkelingen rond SNPF Macro-economische omgeving Ontwikkelingen beroepsgroep Ontwikkelingen SNPF Roadmap Beleggingsovertuigingen Beleggingsovertuigingen 2012/ Organisatie balans- en vermogensbeheer Inleiding Organisatie vermogensbeheer Bestuur Beleggings- en balansmanagementcommissie (BBC) Bestuursbureau Uitvoeringsorganisatie Externe vermogensbeheerder(s) Bewaarnemer Beleggingsadministrateur Organisatie proces Bestuurlijke cyclus risico- en vermogensbeheer Vaststelling van de strategie Vaststellen jaarlijks beleggingsplan Operationeel uitvoeren van de strategie Verantwoording Risico- en beleidsrestricties Renterisico Valutarisico Kredietrisico Concentratierisico /26

3 5.5 Herbalanceringsbeleid Securities Lending Liquiditeitsrisico Monitoring Normportefeuille Inleiding Normportefeuille Inleiding Inrichting strategische beleggingsportefeuille Matching portefeuille Inleiding Inrichting matching portefeuille Staatsobligaties Hypotheken Rentederivaten Return portefeuille Inleiding Inrichting return portefeuille Bedrijfsobligaties EUR Aandelen Wereld Direct vastgoed Private equity Liquiditeiten Overzicht beleggingsportefeuille /26

4 1 Inleiding Dit document vormt het strategisch beleggingsplan / jaarplan 2014 van Stichting Notarieel Pensioenfonds (SNPF). De hoofdstukindeling luidt: 1) Implicaties externe ontwikkelingen rond SNPF; 2) Beleggingsovertuigingen; 3) Organisatie balans- en vermogensbeheer; 4) Risico- en beleidsrestricties; 5) Normportefeuille. 4/26

5 2 Implicaties externe ontwikkelingen rond SNPF 2.1 Macro-economische omgeving Het fonds volgt de financiële- en economische ontwikkelingen in de wereld nauwgezet, maar het fonds heeft geen visie op de ontwikkeling op korte- en middellange termijn. Het strategisch beleggingsbeleid is gebaseerd op lange termijn verwachtingen. 2.2 Ontwikkelingen beroepsgroep Sinds de invoering van de nieuwe Wet op het notarisambt in 1999, hebben zich grote en ingrijpende veranderingen voorgedaan in het notariaat. De marktwerking en de economisch slechte tijden hebben (nog steeds) hadden een forse impact op het notarieel verdienmodel. Met de economische crisis is de werkgelegenheid in de beroepsgroep afgenomen. Het aantal notarissen daalt; deze trend zet zich door. De veranderingen in de economie, het inkomen en de (blijvende daling van de) populatie van notarissen hebben effect op het pensioen. Zo neemt met een kleinere populatie en een dalende inkomstenstroom de pensioenopbouw af. Het fonds is inmiddels al een uitkerend fonds geworden, de premie-inkomsten zijn lager zijn dan de pensioenuitkeringen. Groei van de dekkingsgraad moet voornamelijk uit (extra) rendement komen. 2.3 Ontwikkelingen SNPF De toekomstige inrichting van het fonds is onzeker: er zijn meerdere toekomstpaden mogelijk. Eén van de scenario s is een mogelijk samengaan met een ander pensioenfonds. De ontwikkelingen van het nieuwe FTK zijn eveneens nog niet zeker. Daarnaast zal in het bestuur een fundamentele discussie worden gevoerd over de toekomstige inrichting van de aansturing van het vermogensbeheer. Hierbij valt te denken aan een verdere versteviging of verankering van het bestuursbureau, dan wel de aanstelling van een fiduciair manager, dan wel een combinatie van beide. Voor het beleggingsbeleid en de inrichting van de organisatie rond het vermogensbeheer betekent dit dat er in 2014 geen ingrijpende veranderingen worden aangebracht. Wel vinden er aanpassingen plaats in de operationele inrichting van de portefeuilles. Dit ter versterking van de grip op de portefeuille en de risico s. Voorbeeld hiervan zijn de aanstelling van een nieuwe matching manager en een mogelijke herinrichting van de portefeuille aandelen De normportefeuille 2014 wordt overeenkomstig het staande beleid vastgesteld. 5/26

6 2.4 Roadmap 2014 Onderstaand is een schets opgenomen van de onderwerpen die in 2014 aan de orde zullen komen met een grove tijdsindicatie. Q1 Inrichting en transitie matching portefeuille ALM-doorrekening Q2 Discussie risicobereidheid bestuur (mogelijk anticiperen op samengaan met ander fonds) Q3 Evaluatie aandelen Inrichting valuta-overlay Q4 Fundamentele discussie inrichting vermogensbeheer Beleggingsplan /26

7 3 Beleggingsovertuigingen 3.1 Beleggingsovertuigingen 2012/2013 Het balans- en beleggingsbeleid van het SNPF is gebaseerd op bepaalde visies en overtuigingen. Het doel van het fonds voor de verschillende belanghebbenden staat daarbij voorop. Overtuigingen vertalen zich in beleidskeuzes en drukken een stempel op de inrichting van het vermogensbeheer. Daarbij wordt gewerkt vanuit de volgende beleggingsovertuigingen: 1. Horizon De periode waarin pensioenaanspraken worden opgebouwd en vervolgens in uitkering zijn, is lang. De blik van het fonds is daarom gericht op een lange horizon. De uitdaging is om de fondsdoelen te realiseren door het beleid in te richten op de lange termijn, maar waar nodig bij te sturen op de korte termijn. Het fonds is geen kortetermijnbelegger gericht op snel rendement. De prioriteit van het fonds is bescherming van de dekkingsgraad en het kunnen garanderen van de aanspraken en uitkeringen. Het fonds ambieert hierbij het waardevast houden van de pensioenuitkeringen. Om deze reden streeft het fonds naar: het garanderen van de toekomstige nominale uitkeringen; te allen tijde over voldoende middelen beschikken om hieraan te voldoen; afdekking van de kasstromen die nodig zijn voor pensioenbetalingen; 2. Rendement - risico SNPF is een pensioenbelegger. Het fonds belegt om pensioenverplichtingen te financieren. Er is geen risicoloze mogelijkheid om de waardevaste pensioenverplichtingen na te komen. Uitgangspunt is het vereiste rendement om een waardevast pensioen te kunnen realiseren. Het doel is daarbij om niet meer risico te nemen dan nodig. Als het benodigde risico hoger is dan voor het bestuur acceptabel is, dan zal de ambitie naar beneden moeten worden bijgesteld. Het belangrijkste risico voor het bestuur is dat het fonds niet meer aan zijn verplichtingen kan voldoen: het risico dat het fonds in onderdekking raakt. Het bestuur zet zich dan ook volop in om dit risico te beheersen. Om deze reden: worden risico s waar geen additioneel rendement tegenover staat, zoveel mogelijk beperkt; is de allocatie naar een beleggingscategorie mede afhankelijk van de verwachte risicopremie in de markt; is een deel van het vermogen geïnvesteerd in beleggingscategorieën met een hoger marktrisico. 7/26

8 3. Risico s verplichtingen en beleggingen zijn ongelijksoortig Het fonds beschouwt risico s van de verplichtingen als ongelijksoortig aan risico s die ontstaan bij het beleggen van middelen. Het fonds maakt daarom expliciet een onderscheid tussen een: matching portefeuille ten behoeve van het beheer van de risico s van de verplichtingen; return portefeuille gericht op het creëren van toegevoegde waarde. Matching portefeuille De primaire doelstelling van de matching portefeuille is het afdekken van het renterisico. De secundaire doelstelling van deze portefeuille is het verschaffen van voldoende liquiditeit. Het creëren van andersoortige risico s dient waar mogelijk te worden voorkomen en dus wordt een optimale inrichting gezocht van de portefeuille waarbij als leidraad wordt gehanteerd: de portefeuille bevat Europese staatsobligaties met een hoge kredietkwaliteit; balansverlenging (met gebruik van derivaten) wordt zoveel als mogelijk beperkt; tegenpartijrisico wordt daar waar mogelijk, beperkt. Return portefeuille Keuzes in de toewijzing van risico s en de selectie van beleggingscategorieën (strategische asset allocatie) bepalen in belangrijke mate de ontwikkeling van de dekkingsgraad. Dit binnen randvoorwaarden als maximaal te lopen risico, verwacht rendement en het profiel van de verplichtingen. Om deze reden: hanteert het fonds een top-down benadering bij de samenstelling van portefeuille. Dit betekent dat na de bepaling van de strategische doelen van het beleggingsbeleid, eerst wordt geanalyseerd wat de gewenste asset-mix (inclusief %-rentehedge) is in relatie tot het risicobudget; besteedt het fonds veel tijd en energie aan de bepaling van de strategische asset-mix en afdekking van onrendabele risico s. Hierdoor krijgt het pensioenfonds een goed inzicht in de toegevoegde waarde van diverse beleggingscategorieën; formuleert het fonds richtlijnen omtrent de inzet van de beleidsinstrumenten in relatie tot de hoogte van de dekkingsgraad. 4. Diversificatie loont Diversificatie zorgt voor spreiding van het risico. Dit effect treedt op wanneer de diverse beleggingen niet gelijktijdig stijgen en dalen in waarde. Door dit effect is het mogelijk een deel van de portefeuille met meer risico te beleggen, zonder dat het totale risico toeneemt. Diversificatie kent ook een grens: een belegging moet een significante bijdrage kunnen leveren aan het rendement/risicoprofiel van de totale portefeuille. Om deze reden: wordt het vermogen geïnvesteerd in meerdere beleggingscategorieën; is er uitgebreid onderzoek naar de toegevoegde waarde van een specifieke belegging voor de gehele portefeuille, alvorens een investering wordt gedaan; bedraagt een strategisch gewicht van een beleggingscategorie minimaal 5%; weegt het bestuur af of toegevoegde waarde en complexiteit van een beleggingscategorie (of een specifieke beheerder) opwegen tegen de kosten. 8/26

9 5. Actief - passief In beginsel belegt SNPF passief, tenzij actief effectiever is, bijvoorbeeld daar waar de markten nog niet efficiënt zijn. Uitgangspunt is passief waar het kan, actief waar het moet. Beleggers kunnen actief beleggen (bewust, met kennis van zaken) afwijken van markt indices en benchmarks, of passief beleggen (volgen van een benchmark met een vaste beleggingsmix). Daar waar markten niet efficiënt zijn kan actief beheer zorgen voor een beter rendement. Om deze reden: wordt de portefeuille (als de beleggingscategorie hiervoor geschikt) is bij voorkeur passief belegd. wordt actief beheer toegepast in die markten die hiervoor geschikt zijn. Actief beheer is beleggen met de doelstelling de markt of een benchmark te verslaan. worden bandbreedtes gehanteerd met betrekking tot de allocatie tussen de verschillende beleggingscategorieën. 6. Kosten Kosten zijn zeker, rendementen zijn dat niet. De consequentie hiervan is dat SNPF kostenbewust belegt. Beleggingsoplossingen met hoge kostenstructuren worden indien mogelijk vermeden. Om deze reden: weegt het bestuur de kosten zorgvuldig mee en bepaalt of een investering ook na kosten een voldoende hoog verwacht rendement genereert. zal het fonds enkel in actieve strategieën investeren indien redelijkerwijs verwacht mag worden dat deze strategie de extra kosten ruimschoots compenseert. bewaakt het bestuur het verkrijgen van zoveel mogelijk transparantie in de kosten van vermogensbeheer. Dit betreft zowel de beheerkosten als de transactiekosten. Dit geldt zowel voor het geheel als voor de afzonderlijke mandaten. 7. Kennis Het bestuur streeft naar eenvoud in de beleggingsportefeuille. De beleggingen dienen transparant te zijn alsmede effectief in het kader van het doel van het fonds. Het bestuur dient het beleid te kunnen uitleggen aan de belanghebbenden. Om deze reden: beoordeelt het fonds iedere belegging in de context van de andere investeringen. onderzoekt het fonds nieuwe investeringen uitgebreid, totdat alle elementen en risico s inzichtelijk zijn. investeert het pensioenfonds slechts in fondsen waarvan onderliggende portefeuilles transparant worden beheerd. Bovendien moet de impact van onderliggende instrumenten helder zijn voor het bestuur. stapt het fonds niet in beleggingsstructuren waarin het onvoldoende zeggenschap heeft. 9/26

10 8. Flexibiliteit Het beheer van de risico s vindt plaats binnen een omgeving die continu verandert. Het fonds stelt daarom een beleid op dat rekening houdt met zich wijzigende omstandigheden en dat in opzet niet rigide is. Om deze reden belegt het fonds (lopende de discussie inzake de toekomst van het fonds) geen extra middelen in illiquide beleggingsinstrumenten. 9. Sterke organisatie vermogensbeheer draagt bij aan bereiken van de doelstelling. Het beheer van de middelen van het fonds, de bijbehorende risico s en de omgeving zijn complex. Een adequate organisatie van het vermogensbeheer draagt bij aan het bereiken van de doelstelling. Om deze reden: ondersteunt een deskundige beleggingscommissie het bestuur; is er aanvullende beleggingsexpertise ondergebracht in het bestuursbureau van het fonds; maakt het bestuur eenduidige afspraken met haar vermogensbeheerders en andere dienstverleners betrokken bij het vermogensbeheer; laat het fonds haar vermogen beheren door vermogensbeheerders met een transparante organisatiestructuur; wordt het beleggingsbeleid niet ingewikkelder gemaakt dan beheersbaar is. 10. Duurzaamheid Het fonds gelooft dat bedrijven die duurzaam en sociaal verantwoord hun bedrijfsprocessen inrichten op lange termijn meer waarde creëren vergeleken met bedrijven die dit niet doen. Het fonds kiest uit pragmatische overwegingen om te werken met een beperkte uitsluitingenlijst met ondernemingen die betrokken zijn bij de productie van clustermunitie. Hiermee voldoet het fonds aan artikel 21a Besluit Marktmisbruik Wet op het financieel toezicht. 10/26

11 4 Organisatie balans- en vermogensbeheer 4.1 Inleiding Het beleggingsproces staat centraal in het beleggingsbeleid. Onder het beleggingsproces wordt verstaan het geheel van (interne) regels, dat toeziet op de voorbereiding en de uitvoering van het beleggingsbeleid en het beheer van de beleggingen. Dit leidt tot een consistent en beredeneerd beleggingsgedrag. Voor iedere stap in het beleggingsproces moeten inhoudelijke en organisatorische beslissingen worden genomen. In het beleggingsproces hebben verschillende organen (bestuur, bestuursbureau en de beleggings- en balansmanagementcommissie) elk eigen taken en verantwoordelijkheden. Schema organisatie vermogensbeheer Bovenstaand overzicht toont de organisatie van het vermogensbeheer van SNPF. Het groene blok betreft de interne organisatie. Het oranje blok geeft een overzicht van de door SNPF aangestelde externe dienstverleners: de vermogensbeheerders, de bewaarnemer en de beleggingsadministrateur. 11/26

12 4.2 Organisatie vermogensbeheer Bestuur Het bestuur heeft de eindverantwoordelijkheid voor het beleid, de totstandkoming hiervan en de uitvoering hiervan. Alle beleggingsbeslissingen voor zover niet gedelegeerd binnen de operationele uitvoering van het beleggingsbeleid worden genomen door het bestuur, gehoord hebbende het advies van de beleggingscommissie. Dit heeft betrekking op de totstandkoming van het strategisch beleid, de richtlijnen vermogensbeheer, ontslag en benoeming van vermogensbeheerders, ontslag en benoeming bewaarnemer en de beleggingsadministrateur Beleggings- en balansmanagementcommissie (BBC) De beleggings- en balansmanagement commissie bestaat uit tenminste vier leden, waarvan minimaal twee leden van het bestuur. De overige leden zijn externe deskundigen met aantoonbare deskundigheid op het gebied van beleggingen en financiële markten. De samenstelling van de commissie is zodanig dat een afgewogen oordeel kan worden gevormd over alle facetten van de financiële aansturing van het fonds. Dit omvat tenminste de volgende kennisgebieden: wet en regelgeving. integrale aansturing financiële positie. financiële markten en beleggingsproducten. operationele aansturing vermogensbeheer. verantwoording. De BBC heeft tot taak het bestuur (gevraagd of ongevraagd) te adviseren over het strategische beleggingsbeleid en zij ziet toe op de uitvoering van het beleggingsbeleid. De BBC is daarnaast betrokken bij de nadere invulling van het strategisch beleggingsbeleid Bestuursbureau Het bestuursbureau ondersteunt inzake het balans- en vermogensbeheer de BBC. De rollen van het bestuursbureau hierbij zijn; Beleidsvoorbereiding Het bestuursbureau bewaakt de bestuurlijke cyclus risico- en vermogensbeheer en bereidt beleidsdocumenten voor. Het fungeren als secretaris van de BBC Het bestuursbureau bereidt de agenda van de BBC voor en legt de discussie vast in notulen. BBC adviezen worden door het bestuursbureau, ter besluitvorming, voorgelegd aan het Bestuur. Het uitvoering geven aan bestuursbesluiten en aansturing, waaronder selectie en monitoring van vermogensbeheerders, geven aan de operationele uitvoering hiervan. 12/26

13 4.3 Uitvoeringsorganisatie Het uitgangspunt van SNPF is om uitvoering van het beleid daar waar mogelijk extern neer te leggen. Aansturing en control op de uitbestede processen vindt plaats door het inrichten van een adequate functiescheiding tussen de verschillende dienstverleners en het vastleggen van ieders verantwoordelijkheid in contracten. In een SLA wordt bovendien het vereiste niveau van dienstverlening vastgelegd. (SLA, Service Level Agreement). SNPF maakt gebruik van verschillende dienstverleners in de operationele uitvoering van het vermogensbeheer. Hieronder worden de verschillende dienstverleners benoemd Externe vermogensbeheerder(s) Het beheer van de beleggingsportefeuille is uitbesteed aan externe vermogensbeheerders. Zij beleggen daadwerkelijk de middelen van SNPF. Het bestuur is verantwoordelijk voor het selecteren, aanstellen, evalueren en ontslaan van deze vermogensbeheerders. De selectie en periodieke evaluatie van de externe vermogensbeheerders wordt voorbereid door de BBC, daarbij ondersteund door het bestuursbureau Bewaarnemer De bewaarnemer zorgt dat de beleggingen, de effecten, op naam van het fonds staan en niet bij een eventueel faillissement verdwijnen in de boedel van dat faillissement. Behalve het bewaren van de stukken zorgt de bewaarnemer ervoor dat transacties worden uitgevoerd bijvoorbeeld door het leveren van de stukken tegen betaling. De bewaarnemer acteert hierin op basis van transacties die vermogensbeheerders onder de hen toegewezen volmacht uitvoeren. In het geval van obligaties en aandelen betreft dit altijd levering tegen betaling. Beleggingsproducten die niet ter beurze worden verhandeld worden niet door de custody bank bewaard. Voorbeelden hierbij kunnen zijn; niet beursgenoteerd vastgoed, niet beursgenoteerde beleggingsfondsen én derivaten. Behalve bewaren van effecten zorgt de bewaarnemer ervoor dat de directe opbrengsten op effecten worden geïncasseerd en zorgt zij dat corporate actions, waaronder bijvoorbeeld stock dividend of een openbaar bod, wordt verwerkt. Tenslotte heeft de bewaarnemer een rol bij het terugvorderen van dividend belasting en mogelijke uitkeringen uit class actions Beleggingsadministrateur De beleggingsadministrateur zorgt ervoor dat alle posities en transacties vanuit de custody administratie ook in de beleggingsadministratie worden opgenomen. Dagelijks vindt er tussen beide administraties een reconciliatie plaats. Op basis van de dagelijkse vastlegging en waardering van de beleggingen vindt er door de administrateur compliance monitoring plaats. Hierbij worden de beleggingen vergeleken met de beleggingsregels zoals vastgelegd in het beleggingsbeleid. Overtredingen worden op dag- en maandbasis gerapporteerd aan het pensioenfonds. Behalve de compliance monitoring en -rapportage 13/26

14 levert de beleggingsadministrateur een risicorapportage op kwartaalbasis en een performancerapportage op maandbasis. 4.4 Organisatie proces Bestuurlijke cyclus risico- en vermogensbeheer Het bestuur bepaalt de beleggingsstrategie van het fonds. Vervolgens moet de uitvoering van de strategie aansluiten bij de strategische keuzes en moeten rapportages en verantwoording zodanig zijn dat het bestuur de uitvoering van het beleid daadwerkelijk kan controleren en beoordelen. De bestuurlijke cyclus van SNPF kent vier te onderscheiden fasen in de besluitvorming. Deze zijn: 1) vaststelling van de strategie. 2) vaststellen jaarlijks beleggingsplan 3) operationeel uitvoeren van de strategie; 4) verantwoording Vaststelling van de strategie De uitgangspunten onderliggend aan het balans- en beleggingsbeleid worden in beginsel iedere drie jaar opnieuw vastgesteld. Onderdeel van deze strategische heroriëntatie is het vaststellen van het strategisch risicobeleid en het strategisch beleid vermogensbeheer. Het strategisch beleid vermogensbeheer zorgt ervoor dat het bestuur de beschikbare middelen op een prudente manier inzet. Het vaststellen van het strategisch beleid is de uitkomst van een bestuurlijke discussie. Het bestuur voert de discussie op basis van een ALM studie. De ALM dienstverlener vertaalt de uitgangspunten van het bestuur naar relevante vragen met betrekking tot de toekomstige inzet van de instrumenten, premie, indexatie en beleggingsbeleid. Het bestuur besluit op basis van een evenwichtige belangenbehartiging van verschillende groepen deelnemers. De uitkomst van de ALM studie is een beleid dat rekening houdt met verschillende scenario s die zich kunnen voordoen met betrekking tot de financiële positie van het fonds. Met betrekking tot de vertaling van de beleid naar een strategisch beleid vermogensbeheer wordt het bestuur ondersteund door de BBC. De BBC werkt de globale uitgangspunten van de strategie uit. In deze fase wordt bepaald hoe portefeuilles op categorieniveau (zoals aandelen en vastrentende waarden) wordt ingericht. Het bestuur stelt deze beleggingsstrategie vast gehoord het advies van de BBC. Periodiek worden de uitgangspunten van het beleid getoetst en wordt door middel van de continuïteitsanalyse vastgesteld of het strategisch beleid leidt tot de gewenste uitkomst. 14/26

15 4.4.3 Vaststellen jaarlijks beleggingsplan Jaarlijks, in december, stelt het bestuur het beleggingsplan, voor het aankomende jaar, vast. Het beleggingsplan fungeert als jaarplan met betrekking tot het risicobeleid en het vermogensbeheer. Het geeft het operationele kader waarbinnen de BBC, geholpen door het bestuursbureau, in het aankomende jaar de balans en de beleggingsportefeuille aanstuurt. Tenminste onderdeel van dit plan zijn: de verdeling van middelen tussen de matching portefeuille (dit is de portefeuille gericht op het beheersen van het renterisico) en de rendementsportefeuille. de mate waarin het fonds de afdekking van het renterisico nastreeft. de allocatie van middelen over verschillende belegging categorieën. de bandbreedte waarin verschillende categorieën mogen bewegen. de maatstaven voor de inrichting van de portefeuilles en het beoordelen van het beleggingsresultaat (de benchmark). de specifieke invulling van het valutabeleid. Het beleggingsplan wordt opgesteld door de BBC en ter besluitvorming voorgelegd aan het bestuur. De BBC laat zich ondersteunen door het bestuursbureau en indien nodig externe adviseurs. De BBC houdt toezicht op de uitvoering van het beleid binnen het kader van het beleggingsplan. Op kwartaalbasis toetst de beleggingscommissie de portefeuille aan dit kader Operationeel uitvoeren van de strategie De kaders van het beleggingsplan vormen het uitgangspunt voor de inrichting van de beleggingsportefeuille. De BBC stelt in samenwerking met het bestuursbureau een advies op inzake de samenstelling van de beleggingsportefeuille. Dit advies wordt ter besluitvorming voorgelegd aan het bestuur. Onderwerpen hierbij zijn: de selectie, monitoring en aansturing van de vermogensbeheerders. aanstelling van vermogensbeheerders (na goedkeuring van het bestuur) inclusief de juridische afwikkeling. de inrichting van de matching portefeuille. het afdekken van het valutarisico. mandaatcontrole. Op kwartaalbasis beoordeelt de BBC de portefeuille, de risico s en de beleggingsresultaten en eventuele overtredingen van de richtlijnen. 15/26

16 4.4.5 Verantwoording Door het bestuur wordt beoordeeld of het gevoerde beleid naar verwachting heeft gepresteerd. Aansturing door het bestuur van het risicobeheer en het vermogensbeheer vindt plaats op kwartaalbasis. Dit op basis van het oordeel van de BBC over: de samenstelling van de portefeuille. de impliciete risico s op balansniveau en binnen de portefeuille. de resultaten van de portefeuille. de prestaties van de vermogensbeheerders. De BBC baseert haar oordeel op basis van de rapportages die worden aangeleverd door de beleggingsadministrateur en het Bestuursbureau. De rapportages worden door de Kasbank opgesteld en worden op kwartaalbasis besproken binnen de BBC. De conclusie van de BBC worden samengevat. Deze samenvatting wordt samen met de kwartaalrapportage besproken op de reguliere bestuursvergaderingen. Om een juist oordeel te kunnen vormen over de feitelijke gang van zaken bevatten de kwartaalrapportages ten minste de volgende informatie: de stand en samenstelling van het vermogen. het rendement van het vermogen. de toegevoegde waarde boven het strategisch rendement. richtlijnen per manager. overtredingen van de richtlijnen. debiteuren- en tegenpartijrisico. marktrisico. valutarisico. liquiditeitsrisico. 16/26

17 5 Risico- en beleidsrestricties 5.1 Renterisico Het renterisico is één van de belangrijkste risico s voor het fonds. Dit risico ontstaat als het gevolg van het onvoldoende afgestemd ( gematched ) zijn van de verplichtingen en het vermogen van het fonds voor veranderingen van het renteniveau. Door het verschil in rentegevoeligheid te beperken wordt de dekkingsgraad stabieler. Echter, vermindering van de rentegevoeligheid kan de kwetsbaarheid van het fonds voor andere risico s vergroten. Bijvoorbeeld in een situatie dat de inflatie langdurig hoog is. Het fonds dekt 80% van het renterisico af (op basis van de ongemiddelde UFR-curve) van de nominale verplichtingen. Dit met een bandbreedte van 75% - 85%. 5.2 Valutarisico In beginsel wil het fonds niet worden blootgesteld aan valutarisico. Om die reden wordt het valutarisico daar waar mogelijk volledig afgedekt. Alleen de beleggingen in opkomende markten worden niet afgedekt. De valuta-afdekking van deze categorie is duur (hoge tarieven wat ten koste gaat van het rendement) en onpraktisch (in een dergelijke portefeuille zitten veel verschillende valuta). Als maatstaf geldt dat het valutarisico voor de ontwikkelde markten volledig wordt afgedekt. 5.3 Kredietrisico Het fonds spreidt de beleggingen in schuldpapier over verschillende tegenpartijen. Er gelden een aantal specifieke restricties ten aanzien van partijen waarmee in het kader van door het fonds ingezette financiële instrumenten een kredietrelatie kan ontstaan. Hierbij is er een onderscheid gemaakt tussen de matching portefeuille en de Europese credit portefeuille. Inzake de matching portefeuille wordt jaarlijks (indien nodig tussentijds) bij de vaststelling van de normportefeuille vastgesteld in welke Europese landen mag worden belegd en tot welk volume. Voor wat betreft rentederivaten geld dat met de tegenpartijen een ISDA overeenkomst is afgesloten en dat deze partijen bij aanvang van de swapovereenkomst tenminste gemiddelde een A- rating hebben op basis van Moody,s, S&P en Fitch). Voor wat betreft de credit portefeuille geldt dat bij aankoop van een obligatie de credit rating van de issuer minimaal BBB- moet zijn. De gemiddelde credit rating van de credit portefeuille is tenminste BBB+. Als spreidingslimiet geldt dat per issuer met een kredietbeoordeling lager dan A+ maximaal 3% van de credit portefeuille wordt belegd. Voor issuers met een kredietbeoordeling hoger dan A+ is dit 10%. De genoemde restricties dienen te worden verwerkt in de mandaatrichtlijnen van de vermogensbeheerders. 17/26

18 5.4 Concentratierisico Het concentratierisico (risico van beperkte mate van spreiding) wordt beperkt aan de hand van een aantal specifieke inrichtingseisen voor de portefeuille per asset class. Voor de vastrentende portefeuille zijn de belangrijkste spreidingskarakteristieken opgenomen onder de paragraaf over het kredietrisico. De spreiding van de overige asset classes wordt bewerkstelligd aan de hand van het in het mandaat vast te leggen restrictie dat binnen een mandaat een individuele naam maximaal 5% van dat mandaat mag uitmaken en de 10 grootste namen niet meer dan 40%. 5.5 Herbalanceringsbeleid Het fonds heeft een matching portefeuille en een return portefeuille. De allocatie naar deze twee portefeuilles wordt eenmaal per jaar vastgesteld door het bestuur (op basis van een advies van de BBC). Tussentijds vindt er (tussen deze twee portefeuilles) geen herbalancering plaats. Binnen de return portefeuille is er een normverdeling met bandbreedtes. Deze bandbreedtes zijn bedoeld om de portefeuille (tot op zekere hoogte) te laten meebewegen met de marktontwikkelingen en hierdoor transactiekosten (als gevolg van veelvuldig herbalanceren) te voorkomen. Ten aanzien van herbalancering binnen de returnportefeuille geldt: 1) Bij overschrijding van de bandbreedte(s) op kwartaalultimo zal deze overschrijding worden opgeheven door een mechanische herbalancering tot de helft van de maximaal toegestane bandbreedte. Herbalancering geschiedt niet automatisch maar vereist een besluit daartoe van het bestuur, gehoord hebbende het advies van de BBC 2) Eénmaal per half jaar (in april en oktober) wordt door het bestuur een besluit genomen om de portefeuille wel of niet te herbalanceren (ook indien er geen overschrijdingen van de bandbreedtes zijn). 5.6 Securities Lending Securities lending is het uitlenen van beleggingen aan een derde waarbij de uitlener het economisch eigendom behoudt. Voor het uitlenen ontvangt de uitlener een vergoeding. SNPF staat in beginsel geen securities lending toe, tenzij: 1) De vermogensbeheerder voldoet aan eisen met betrekking tot risico monitoring (zware eisen aan het proces en het tegenpartijrisico); 2) De vermogensbeheerders bij verlies het fonds volledig schadeloos stelt; 3) De vermogensbeheerder het proces van collateral management adequaat heeft ingericht. Het fonds controleert dit op basis van een ISAE3402 van de beheerder; 4) De vermogensbeheerder een voldoende financieel robuuste organisatie is. 18/26

19 5.7 Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico niet over voldoende liquide financiële middelen te beschikken om op het beoogde moment aan de pensioenuitkeringenverplichtingen te voldoen. 1) Op jaarbasis wordt een prognose gemaakt van de liquiditeitsbehoefte van het fonds en de wijze waarop hierin door het fonds zal worden voorzien. 2) Het bestuursbureau rapporteertover het liquiditeitsrisico via de kwartaalrapportage. 5.8 Monitoring Het fonds monitort de verschillende risico- en beleidsrestricties op maand- en kwartaalbasis via de rapportages van de vermogensbeheerders en de custodian. Ten behoeve van het bestuur maakt het fonds zelf verschillende rapportages. 19/26

20 6 Normportefeuille 6.1 Inleiding Het strategisch beleid geeft het kader waarbinnen het fonds de beleggingsportefeuille aanstuurt. De belangrijkste financiële doelstelling van het fonds is dat zij haar financiële verplichtingen kan nakomen, binnen de kaders van het door het fonds uitgesproken ambitie, wet- en regelgeving en de overige uitgangspunten uit bijvoorbeeld ALM-studies. De hiervoor bedoelde kaders worden nader geëxpliciteerd door het opstellen van verschillende risicorestricties. Bij de invulling en monitoring van het beleggingsbeleid moet hier rekening mee worden gehouden. 6.2 Normportefeuille Inleiding Eind 2011 heeft het fonds een ALM-studie verricht met als doel richting te geven aan het strategisch beleid. Onderdeel van deze studie was een optimalisatieanalyse voor de inrichting van de beleggingsportefeuille. De geoptimaliseerde portefeuille bevatte twee nieuwe beleggingscategorieën te weten indirect vastgoed en grondstoffen. In 2012 zijn deze categorieën niet ingevuld. Eind 2012 / begin 2013 is besloten om deze categorieën definitief niet in te vullen. Om alle toekomstscenario s in verband met de discussie rondom de toekomst van het fonds open te houden is besloten om geen extra nieuwe illiquide beleggingen op te nemen. De voorziene allocatie naar indirect vastgoed en grondstoffen is verdeeld over de categorieën hoogrentende staatsobligaties en aandelen. Eind 2013 / begin 2014 zal er een ALM-doorrekening plaatsvinden (alsmede een continuïteitsanalyse) op basis van het huidige beleid. Met een dergelijke doorrekening wordt inzicht verstrekt in de verwachte ALM-resultaten op lange termijn Inrichting strategische beleggingsportefeuille De strategische beleggingsportefeuille is gescheiden in twee onderdelen: een matching portefeuille en een return portefeuille. De matching portefeuille heeft tot doel het afdekken van het renterisico van de nominale verplichtingen. De return portefeuille heeft tot doel het creëren van rendement om de pensioenaanspraken te indexeren. De allocatie naar de matching portefeuille en de return portefeuille wordt eenmaal per jaar geherbalanceerd. Tussentijd wordt de verhouding tussen de twee portefeuilles ongemoeid gelaten. In onderstaande tabel is het overzicht van de strategische normportefeuille opgenomen: 20/26