Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate

Transcriptie

1 Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate

2

3 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate JAARVERSLAG juni 2011

4

5 Inhoudsopgave Jaarverslag Karakteristieken van het pensioenfonds...4 Personalia, stand per 9 juni Profiel...5 Organisatie...6 Meerjarenoverzicht...9 Verslag van het verantwoordingsorgaan Verslag van het Bestuur Pensioen volop in het nieuws Financiële positie van het Pensioenfonds Overige ontwikkelingen Goed pensioenfondsbestuur Financiële paragraaf Beleggingenparagraaf Pensioenparagraaf Actuariële paragraaf Risicoparagraaf Toekomstparagraaf Jaarrekening Balans per 31 december 2010, na resultaatbestemming Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht Toelichting behorende tot de jaarrekening Overige gegevens Statutaire regeling omtrent de bestemming van het saldo van baten en lasten Gebeurtenissen na balansdatum Actuariële verklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 3

6 Karakteristieken van het pensioenfonds Personalia, stand per 9 juni 2011 De samenstelling van het Algemeen Bestuur is als volgt: Naam Functie Vertegen- woordiging Lid sinds Einde zittingsduur L.J. Kuipers Voorzitter Werkgever n.v.t. G.J. Getkate 2 e Voorzitter Werkgever n.v.t. J.H.A.J. Gritter Lid Werkgever n.v.t. F.R. Spaan Lid Werkgever n.v.t. S. Malgaz Lid Werkgever n.v.t. P.W.I. Lemmens Lid Werkgever n.v.t. J. Vlietstra Lid Deelnemers H.G.M. Arendsen Lid Deelnemers S. Canel Secretaris Deelnemers J.C.M. Halkes 2 e Secretaris Gepensioneerden J.J. de Jong Lid Gepensioneerden C. Troost Lid Gepensioneerden De samenstelling van het Dagelijks Bestuur is als volgt: Naam Functie Vertegen- woordiging Lid sinds Einde zittingsduur L.J. Kuipers Voorzitter Werkgever n.v.t. G.J. Getkate 2 e Voorzitter Werkgever n.v.t. S. Canel Secretaris Deelnemers J.C.M. Halkes 2 e Secretaris Gepensioneerden De samenstelling van het verantwoordingsorgaan is als volgt: Naam Functie Vertegen- woordiging Lid sinds Einde zittingsduur B.A.F. Keijzer Voorzitter Werkgever A.J. Oude Hergelink 2 e Voorzitter Werkgever H.B.F. Boerrigter Lid Deelnemers D. Rosman Secretaris Deelnemers M.M.H.J. Ploumen-Aldenhoff 2 e Secretaris Gepensioneerden H. Michel Lid Gepensioneerden Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 4

7 De samenstelling van de beleggingscommissie is als volgt: Naam Functie H.G. Noorlander-Bunt Voorzitter F.R. Spaan Lid C. Roozemond Lid H. Scheppink Lid De samenstelling van de uitvoeringsorganisatie is als volgt: Naam Functie W.B.E. Rutgers Manager pensioenfonds (1 fte) S.I. Kroeze-Stiggelbout Assistent manager (1 fte) N.F. Slotman-Bosma Secretarieel adm. Medewerker (0,67 fte) P.M. Pattileamonia-Pennings Secretarieel adm. Medewerker (0,44 fte) 1 Compliance officer G.J.L. Dielissen, hoofd juridische zaken van Koninklijke Ten Cate nv Actuarissen W. Eikelboom, AAG adviserend actuaris van Towers Watson D. den Heijer, AAG certificerend actuaris van Towers Watson Accountant C. Messina RA, KPMG Accountants N.V. Profiel Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate (hierna het Pensioenfonds ), statutair gevestigd te Almelo is opgericht op 30 december De laatste statutenwijziging was op 21 februari De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer Het Pensioenfonds is een ondernemingspensioenfonds en is aangesloten bij koepelorganisatie OPF. Het Pensioenfonds heeft tot doel uitvoering te geven aan het pensioenreglement, zoals dat geldt voor de aangesloten ondernemingen. Hiertoe wordt voor 14 aangesloten werkmaatschappijen van Koninklijke Ten Cate in Nederland en deelnemers en gewezen deelnemers circa EUR 312 miljoen vermogen belegd. 1 In dienst per 1 maart 2011 Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 5

8 Organisatie Bestuur Het Pensioenfonds staat onder leiding van een Bestuur, dat samengesteld is uit werkgevers- (50%), werknemers- (25%) en gepensioneerdenleden (25%). De deelnemersleden (werknemers) worden benoemd door de Centrale Ondernemingsraad, de werkgeversleden worden benoemd door de Raad van Bestuur van Koninklijke Ten Cate nv en de gepensioneerdenleden worden benoemd door de Vereniging van Gepensioneerden Koninklijke Ten Cate. Het Bestuur van het Pensioenfonds heeft de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden uitbesteed aan een uitvoeringsorganisatie. Deze werkzaamheden betreffen met name de pensioenadministratie en bestuursondersteuning. Uitgangspunt is dat het Bestuur, conform de eisen van de Pensioenwet, verantwoordelijk blijft voor de juiste uitvoering van de uitbestede taken. Het Bestuur heeft uitsluitend bevoegdheden conform de statuten, reglementen en de actuariële en bedrijfstechnische nota van het Pensioenfonds. Dagelijks Bestuur Uit het Bestuur wordt een Dagelijks Bestuur gevormd, bestaande uit een voorzitter, een secretaris, een 2 e voorzitter en een 2 e secretaris. Het Dagelijks Bestuur is verantwoordelijk voor de dagelijkse uitvoering en monitoring van het afgesproken beleid en vergadert hiertoe ongeveer één keer per maand. Verantwoordingsorgaan Het Bestuur heeft met ingang van 21 februari 2008 een Verantwoordingsorgaan (VO) ingesteld. De inrichting en bevoegdheden zijn vastgelegd in de statuten en in een reglement. In het VO worden actieve deelnemers, pensioengerechtigden en werkgever gelijkelijk vertegenwoordigd door twee leden. Het Bestuur zal verantwoording afleggen aan het VO over het beleid en uitvoering daarvan en over naleving van de zogenaamde Principes voor goed pensioenfondsbestuur. Het VO heeft de bevoegdheid een oordeel te geven over het handelen, het gevoerde beleid en de beleidskeuzes van het Bestuur aan de hand van onder meer het jaarverslag. In dit jaarverslag wordt separaat verslag gedaan van de bevindingen van het VO ten aanzien van het door het Bestuur in 2010 gevoerde beleid. Intern toezicht Het Bestuur zorgt voor de organisatie van transparant intern toezicht. Het intern toezicht betreft het kritisch bezien van het functioneren van het Bestuur door onafhankelijke deskundigen, ten minste één maal in de drie jaar. Intern toezicht zal plaatsvinden door middel van visitatie. De inrichting en bevoegdheden van de Visitatiecommissie zijn vastgelegd in de statuten en in een reglement. De visitatiecommissie rapporteert na visitatie aan het Bestuur. Het Bestuur bespreekt het rapport met het VO en de bevindingen worden in het jaarverslag van het fonds vermeld. De Visitatiecommissie beoordeelt de beleids- en bestuursprocedures en -processen en checks en balances, de wijze van aansturen en de omgang met risico s op langere termijn. Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 6

9 De Visitatiecommissie is in de loop van 2009 ingesteld en heeft haar werkzaamheden in het eerste kwartaal van 2010 afgerond. De visitatie had betrekking op de periode 1 januari 2007 tot 1 oktober De bevindingen zijn opgenomen in het jaarverslag over boekjaar Uitvoeringsorganisatie De uitvoeringsorganisatie bestaat ultimo 2010 uit vier medewerkers (3,1 fte), waaronder de manager pensioenfonds. Drie medewerkers hebben een dienstverband met het Pensioenfonds en één medewerker werd ingeleend en in de loop van 2011 in dienst genomen. De werkzaamheden betreffen op hoofdlijnen het uitvoeren van de pensioenadministratie en bestuursondersteuning. Vermogensbeheer Het vermogensbeheer is uitbesteed aan de volgende vermogensbeheerders: Vastrentende waarden: BNP Paribas en Pimco; Aandelen: BlackRock en Lupus Alpha; Vastgoed: Altera Vastgoed en ING Real Estate; Alternatieve beleggingen: State Street Global Advisors en Amundi Alternative Investments. Balansrisicomanager Het Bestuur heeft in de loop van 2010 een gespecialiseerde balansrisicomanager (NewMont) aangesteld teneinde de balansdynamiek en de risico s die hieruit voortvloeien te kunnen monitoren en daarbij de benodigde acties te kunnen nemen. De balansrisicomanager is met name verantwoordelijk voor: - het in kaart brengen van de balansrisico s en het aandragen van oplossingen ten behoeve van de mitigering van ongewenste financiële risico s; - het uitvoeren van derivatentransacties ten behoeve van de overlayportefeuille op basis van het verleende mandaat; - het rapporteren over de overlay portefeuille; - het uitvoeren van Asset Liability Management -studies gericht op beleggingen; en - het geven van het strategisch beleggingsadvies op basis van voornoemde Asset Liability Management -studie. Beleggingscommissie De beleggingscommissie heeft als mandaat het monitoren van de vermogensbeheerders en de balansrisicomanager, het uitvoeren van het door het Bestuur vastgestelde beleggingsbeleid en het doen van voorstellen aan het Bestuur. De commissie is samengesteld uit leden van het Bestuur en niet-leden die deelnemer zijn van het Pensioenfonds. De leden van de beleggingscommissie worden benoemd door het Bestuur. De beleggingscommissie wordt geadviseerd door de heer Drs. P.L.M. Laven, CFA van Montesquieu Finance. Compliance officer De compliance officer bewaakt dat het Pensioenfonds voldoet aan de van toepassing zijnde actuele wet- en regelgeving, zoals onder andere opgenomen in de gedragscode en de klachten- en geschillenregeling. In het verslagjaar zijn door de compliance officer geen bijzonderheden gemeld. Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 7

10 Externe ondersteuning Het Pensioenfonds wordt bijgestaan door een externe adviserende actuaris, een externe beleggingsadviseur en een externe balansrisicomanager. Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 8

11 Meerjarenoverzicht 2 Bedragen x EUR Aantal deelnemers Actieve deelnemers Inactieve deelnemers Gewezen deelnemers Gepensioneerden Totaal aantal deelnemers Indexatie Indexatie actieve deelnemers (1 januari volgend op boekjaar) 0,00% 2,60% 0,00% 1,50% 1,50% Cumulatieve indexatie-achterstand actieve deelnemers 4,43% 3,91% 3,50% n.v.t. n.v.t. Indexatie inactieve deelnemers (1 januari volgend op boekjaar) 0,00% 0,00% 0,00% 1,48% 1,25% Cumulatieve indexatie-achterstand inactieve deelnemers 4,36% 2,94% 2,53% n.v.t. n.v.t. Pensioenuitvoering Feitelijke premie Kostendekkende premie Gedempte kostendekkende premie Pensioenuitkeringen Pensioenuitvoeringskosten Vermogenssituatie en solvabiliteit Pensioenvermogen Pensioenverplichtingen Aanwezige dekkingsgraad 102,6% 106,7% 98,4% 132,4% 123,8% Vereiste dekkingsgraad DNB 115,6% 115,6% 116,8% 118,4% 126,6% Tot en met boekjaar 2006 waren de cijfers gebaseerd op Actuariële Principes Pensioenfonds (APP). Vanaf boekjaar 2007 zijn de cijfers gebaseerd op het Financieel Toetsingskader (FTK). Arbeidsongeschikte deelnemers worden meegeteld bij de actieve deelnemers. Vanaf boekjaar 2009 is de grondslag voor de berekening van de gedempte kostendekkende premie gewijzigd. In de jaren 2007 en 2008 is gerekend met een vaste discontovoet van 4,0%. Vanaf 2009 wordt gerekend met een vaste discontovoet van 4,9%. Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 9

12 Bedragen x EUR Beleggingsportefeuille Vastgoedbeleggingen Aandelen Vastrentende waarden Derivaten, saldo activa en passiva Overige beleggingen Totaal belegd vermogen Beleggingsperformance Beleggingsrendement in % 5 8,9 10,9-9,8 2,3 7,2 Benchmark in % 8,1 13,5-9,1 2,1 5,6 Outperformance / underperformance (-) 0,8-2,6-0,7 0,2 1,6 5 De rendementen zijn berekend volgens de gestandaardiseerde methode GIPS (Global Investment Performance Standard). Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 10

13 Verslag van het verantwoordingsorgaan Het bestuur is in control en heeft een open oog voor de risico s van het Pensioenfonds, concludeerde het verantwoordingsorgaan (VO) in het jaarverslag Het VO constateert dat het bestuur, conform haar voornemen, in 2010 verder is gegaan op het pad van risicobeheersing onder andere door het invoeren van een systeem voor balansrisicomanagement. Ondanks het feit dat risico s goed gemonitoord worden blijft ons pensioenstelsel kwetsbaar door onzekerheden ten aanzien van beleggingen, rekenrente en de ontwikkeling van de levensverwachting. Het VO constateert dan ook dat dit jaar de gedaalde rekenrente en de nieuwe overlevingstabellen een negatieve impact hebben gehad op de dekkingsgraad die aan het eind van het jaar is bereikt bij ons fonds. Het behaalde beleggingsresultaat heeft dit niet kunnen compenseren. Verder dient naar het oordeel van het VO, gezien de complexiteit van de pensioenmaterie, blijvend aandacht te worden besteed aan de deskundigheid van de leden van de diverse gremia van ons fonds. Ook de kwetsbaarheid van de (kleine) uitvoeringsorganisatie dient een punt van voortdurende aandacht te zijn. Gezien het feit dat uit onderzoek blijkt dat 70% van de Nederlanders zich onvoldoende bewust is van hun pensioen, en dit naar de mening van de VO ook geldt voor de deelnemers van ons fonds, vindt het VO het van grootste belang dat aan de communicatie naar de deelnemers veel aandacht wordt besteedt. Het VO ziet dat het bestuur door middel van UPO s, nieuwsbrieven, voorlichtingsbijeenkomsten en een website het bewustzijn van de deelnemers tracht te vergroten. Ook in 2010 heeft het VO alle bestuursverslagen en managementrapportages ontvangen en heeft het VO geparticipeerd in de (voor)bespreking van dit verslag met de accountant, certificerend actuaris en adviserend actuaris. Het VO is dan ook van mening dat het bestuur op een bijzonder transparante wijze met haar communiceert. Tenslotte is het VO van mening dat het bestuur van het Pensioenfonds, waarin zowel vertegenwoordigers van werkgever, actieven en niet actieven zijn vertegenwoordigd, op adequate wijze haar beleid heeft uitgevoerd, waarbij de belangen van alle betrokkenen, conform de actuariële en bedrijfstechnische nota, evenwichtig zijn behartigd. Almelo, 9 juni 2011 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate Het verantwoordingsorgaan Reactie van het Bestuur Het VO constateert terecht dat conform de afspraken in 2010 veel aandacht is besteed aan het balansrisicomanagement. Samen met NewMont is een professioneel systeem ingevoerd, dat het bestuur in staat stelt de risico s continue te monitoren. Voor wat betreft communicatie met de deelnemers is het bestuur zich bewust van het feit dat continue aandacht en verbetering nodig is. Ook in 2011 zullen we daaraan veel aandacht besteden. Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 11

14 Verslag van het Bestuur Pensioen volop in het nieuws Het jaar 2010 gaat waarschijnlijk de geschiedenis in als het jaar waarin steeds meer Nederlanders interesse kregen in hun pensioen. In 2010 was pensioen dan ook een onderwerp dat regelmatig in het nieuws kwam. Zeker vanaf augustus werden de kolommen van de kranten en de actualiteitenrubrieken op televisie regelmatig gevuld met berichten over pensioen. Over het algemeen was de teneur van de berichten negatief. De pensioenwereld leek in 2009 juist hersteld te zijn van de financiële crisis in Leek inderdaad, want het zware weer kwam in 2010 dubbel zo hard terug. Korten op pensioenen? Voor 14 pensioenfondsen was de situatie op een geven moment zo nijpend dat zij van minister Donner een korting op de (opgebouwde) pensioenen moesten aankondigen. Het eventuele korten op de pensioenen als laatste redmiddel in tijden van crisis was natuurlijk wel bekend. Maar niemand had serieus rekening gehouden met de mogelijkheid dit ooit mee te maken. En nu gebeurde het alsnog. Uiteindelijk hebben slechts een handvol pensioenfondsen aangekondigd dat zij mogelijk begin 2012 moeten gaan korten. Het zware weer waar pensioenfondsen in terecht kwamen had vooral te maken met twee ontwikkelingen: oudere Nederlanders en een lagere rentestand. Bij het Pensioenfonds resulteerde dit in een daling van de dekkingsgraad van respectievelijk 4,2% en 7,6%. Langer leven In 2010 publiceerde het Actuarieel Genootschap (AG) nieuwe overlevingstafels. Deze publicatie was in 2009 reeds aangekondigd omdat bekend was dat de levensverwachting was gestegen. Vooruitlopend op de nieuwe overlevingstafels had het pensioenfonds ultimo 2009 daarom reeds een reservering in de technische voorzieningen opgenomen. Het pensioenfonds is ultimo 2010 voor de waardering van de pensioenverplichtingen overgegaan naar de nieuwe overlevingstafels van het AG. Daarbij steeg de hoogte van de pensioenverplichtingen omdat de feitelijke stijging van de levensverwachting nog groter was dan verwacht. De financiële consequenties zijn terug te vinden in de financiële paragraaf. Lage rente Een tweede negatieve ontwikkeling voor pensioenfondsen was de dalende rente in 2010, vooral rond augustus. De rente bereikte een (bijna historisch) dieptepunt van 2,6% op 31 augustus. Deze rente behoort bij een duration van 15 van de pensioenverplichtingen van het Pensioenfonds. Een hoge rentestand heeft een positief effect op de financiële positie van pensioenfondsen; in dat geval mogen zij hun verplichtingen lager waarderen. Bij een dalende rente, gaat de waarde van de verplichtingen dus juist omhoog. Met als gevolg een dalende dekkingsgraad. Eind 2010 is de rente weer enigszins gestegen, waardoor veel pensioenfondsen een redelijk herstel hebben laten zien ten opzichte van de situatie medio Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 12

15 Beurzen: goed herstel Daar kwam nog eens bij dat de beleggingsbeurzen de eerste maanden van 2010 niet al te best presteerden. Een eventueel toegenomen vermogen kon de toegenomen verplichtingen bij de (meeste) pensioenfondsen dus niet compenseren. Tijdens de tweede helft van 2010 wisten de beurzen zich trouwens goed te herstellen. Hierdoor konden veel pensioenfondsen aan het eind van de rit alsnog een positief beleggingsresultaat noteren. Langzaam beter Die positieve beleggingsresultaten droegen zeker bij aan de stijgende dekkingsgraden tijdens de laatste maanden van Bovendien trok de rente weer wat aan. Hierdoor eindigden veel pensioenfondsen 2010 met een dekkingsgraad die hoger ligt dan de kritische ondergrens volgens het herstelplan en werden zodoende niet genoodzaakt om kortingen op pensioenen aan te kondigen. Alles bij elkaar was 2010 voor de pensioenwereld natuurlijk een enerverend jaar. Niet eerder werden de risico s die we met ons pensioenstelsel lopen zo duidelijk aan het licht gebracht. Voor de sociale partners was dit voldoende aanleiding om op 4 juni 2010 een akkoord te sluiten in de Stichting van de Arbeid (STAR), waarin ideeën voor de toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel zijn opgenomen. In het kort: mensen zullen later met pensioen gaan, en meer dan voorheen zelf een aantal risico s dragen. Dit akkoord wordt nog verder in detail uitgewerkt door de STAR. Financiële positie van het Pensioenfonds Pensioenverplichtingen De pensioenverplichtingen zijn in het verslagjaar toegenomen van 276,7 miljoen naar 305,8 miljoen. De toename van de pensioenverplichtingen is veroorzaakt door de daling van de markrente en de aanpassing van de overlevingstafels als gevolg van de gestegen levensverwachting. Pensioenvermogen Het pensioenvermogen is in het verslagjaar toegenomen van 295,2 miljoen naar 313,9 miljoen. De toename in het pensioenvermogen is met name ontstaan door positieve gerealiseerde en ongerealiseerde koersresultaten in de beleggingsportefeuille gedurende het verslagjaar. Dekkingsgraad De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is in het verslagjaar gedaald van 106,7% naar 102,6%. Dit is een daling van 4,1 procentpunt. De daling is met name het gevolg van de gestegen pensioenverplichtingen. De ontwikkeling van de dekkingsgraad is verder gespecificeerd op pagina 22. (Minimaal) vereiste dekkingsgraad De solvabiliteit onder het Financieel Toetsingskader dient zodanig te zijn dat het fonds met 97,5% zekerheid volgend jaar nog voldoende vermogen heeft om de pensioenverplichtingen op marktconforme basis over te dragen. De vereiste solvabiliteit wordt bepaald met behulp van een door De Nederlandsche Bank aangereikt standaardmodel. De vereiste dekkingsgraad ultimo 2010 bedraagt 115,6%. De minimaal vereiste dekkingsgraad bedraagt ultimo ,2%. Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 13

16 De aanwezige dekkingsgraad is ultimo 2010 lager dan de minimaal vereiste dekkingsgraad. Hierdoor is sprake van een reservetekort en een dekkingstekort. Wijziging grondslagen berekening pensioenverplichtingen Het Bestuur heeft besloten om voor de berekening van de pensioenverplichtingen ultimo 2010 over te gaan op de prognosetafel , zoals op 30 augustus gepubliceerd door het Actuarieel Genootschap, waarbij de sterftekansen worden gecorrigeerd conform de Towers Watson ervaringssterfte. Het Bestuur acht met deze aanpassing dat de grondslagen voor de berekening van de pensioenverplichtingen voldoende prudent zijn ingeschat. Overige ontwikkelingen Balansrisicomanagement In 2009 is onderzocht hoe het balansrisicomanagement van het Pensioenfonds verder verbeterd kan worden. Gebleken is dat het Pensioenfonds vanwege vergrijzing van het deelnemersbestand steeds afhankelijker wordt van beleggingsresultaten. De rendementen op beleggingen zijn de laatste jaren erg volatiel geworden, waardoor de risico s vooral op de korte termijn zijn toegenomen. Ook het managen van het renterisico van de pensioenverplichtingen is sinds de invoering van het Financieel Toetsingskader erg belangrijk geworden. Het Pensioenfonds heeft in het verleden al belangrijke stappen gemaakt in het beheersen van de balansrisico s door beleggingen te spreiden over meerdere categorieën, regio s, sectoren, het valutarisico van de belangrijkste valuta s volledig af te dekken en het renterisico van de pensioenverplichtingen gedeeltelijk af te dekken. Het beleggingsbeleid werd vooral gebaseerd op de uitkomsten van een ALM-studie die eens in de drie jaar werd gedaan. Het Bestuur is zich ervan bewust dat de balansrisico s erg afhankelijk zijn van de financiële positie van het Pensioenfonds en heeft daarom besloten over gaan naar een meer dynamische methode van balansrisicomanagement. Dit houdt in dat naarmate de dekkingsgraad van het Pensioenfonds stijgt het renterisico van de pensioenverplichtingen zal worden verminderd. De ambitie is om bij een dekkingsgraad van 140% het renterisico volledig af te dekken. In het voorjaar van 2010 is na een uitgebreide due dilligence een overeenkomst afgesloten met een professionele dienstverlener die het (dynamische) balansrisicomanagement voor het Pensioenfonds uitvoert. Herstructurering beleggingsportefeuille Eén van de belangrijke onderdelen van balansrisicomanagement is het managen van het renterisico. Tot het 4 e kwartaal van het verslagjaar werd de afdekratio verhoogd door participaties in Long Duration Investment (LDI) fondsen. Door deze beleggingen in zogenaamde bucket-fondsen werd de duration van de portefeuille vastrentende waarden verhoogd en hiermee dus de afdekratio. Omdat dit een vrij grove manier van afdekken was, bij mutaties hoge transactiekosten gemoeid zijn en het Bestuur een betere beheersing van het risicomanagement wenst, is besloten om de matchingportefeuille met ingang van het 4 e kwartaal te wijzigen. De participaties in de LDI-fondsen en de participaties in een Europees staatsobligatiefonds (inclusief zogenaamde PIIGS-landen) zijn verkocht. Van de opbrengst zijn staatsobligaties uit het eurogebied Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 14

17 (exclusief zogenaamde PIIGS-landen) gekocht. Om de afdekratio op het gewenste niveau van 50% te krijgen zijn tegelijkertijd rentederivaten afgesloten bij drie verschillende banken. Hiervoor zijn de gebruikelijke ISDA-overeenkomsten met de tegenpartijen afgesloten. De matchingportefeuille bestaat nu uit staatsobligaties, bedrijfsobligaties en (forward starting) renteswaps. Wijziging in de governance-structuur In het verleden was het Algemeen Bestuur zowel voor het strategische als het tactische beleggingsbeleid verantwoordelijk. Het Dagelijks Bestuur en de beleggingscommissie hadden geen beslissingsbevoegdheid. Vanwege het vergaderschema duurde het soms erg lang voordat bepaalde beleggingsvoorstellen konden worden behandeld. Om in de toekomst sneller te kunnen reageren op onder andere voorstellen van de balansrisicomanager, is besloten om de beleggingcommissie aan te vullen met twee leden van het Dagelijks Bestuur (voorzitter en 2 e voorzitter). Deze combinatie heeft adviestaken met betrekking tot het tactische beleid van de matchingportefeuille. De beleggingscommissie heeft adviestaken met betrekking tot het tactische beleid van de returnportefeuille. Het Dagelijks Bestuur beslist bij meerderheid over alle tactische beleggingsbeslissingen. Het Algemeen Bestuur blijft verantwoordelijk voor strategische beleggingsbeslissingen. Communicatiebeleid Het Pensioenfonds heeft een communicatiebeleid vastgesteld met als doel een zo toegankelijk en open mogelijke communicatie tussen het Pensioenfonds en de deelnemers. Met het beschikbaar stellen van informatie over de pensioenregeling in duidelijke en voor iedereen begrijpelijke taal, voldoet het fonds aan de in de Pensioenwet vastgelegde verplichtingen op dit gebied. Ter illustratie noemen we de volgende onderdelen van het beleid: - Ongeveer tweemaal per jaar verschijnt PensioenNieuws voor werknemers en de PensioenKrant voor gepensioneerden. Via deze PensioenNieuws/PensioenKrant worden deelnemers op de hoogte gehouden van de pensioenactualiteit en ontwikkelingen binnen hun pensioenfonds en -regeling. - In 2010 hebben de deelnemers een Uniform Pensioenoverzicht (UPO) ontvangen. Uitgangspunt voor het UPO is dat dit model ten minste alle informatie bevat die wettelijk verplicht moet worden verstrekt; - Voor de deelnemers is een website beschikbaar onder de naam Binnen de website is specifieke informatie opgenomen voor medewerkers, gepensioneerden en oud-medewerkers. Via de website zijn de statuten en reglementen te downloaden, maar ook formulieren, nieuwsbrieven en jaarverslagen. Toeslagenlabel De invoering van het zogenaamde toeslagenlabel heeft heel wat voeten in aarde gehad. Het toeslagenlabel is een beeldmerk met muntjes dat laat zien hoe waardevast het pensioen van een (gewezen) deelnemer of pensioengerechtigde is; nu en in de toekomst. Uit onderzoek bleek dat dit plaatje door veel mensen niet (juist) werd begrepen. Er volgde een periode waarin pensioenuitvoerders keer op keer uitstel kregen bij het invoeren van het label. Dat had vooral te maken met de economische situatie op dat moment. Uiteindelijk besloot de AFM pas vanaf april 2010 te gaan controleren op het (juiste) gebruik van het label. Daarom besloten veel pensioenfondsen, zo ook Pensioenfonds TenCate, invoering van het toeslagenlabel tot die datum uit te stellen. Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 15

18 De AFM heeft in de wetgevingsbrief aan de minister van SZW aandacht gevraagd voor het feit dat het toeslagenlabel in bepaalde situaties geen goed beeld geeft van de waardevastheid van het pensioen. Naar aanleiding van deze brief gaat het ministerie nu bezien of het indexatielabel voldoende effectief is of afgeschaft gaat worden. In de nieuwsbrief van de AFM van februari 2011 heeft de AFM pensioenuitvoerders de bevoegdheid gegeven om zelf te beslissen of zij het toeslagenlabel wel of niet willen toepassen. Het Pensioenfonds heeft daarop besloten het toeslagenlabel niet te communiceren en niet op te nemen in de pensioencommunicatie. Pensioenregister Op 6 januari 2011 is de website mijnpensioenoverzicht.nl gelanceerd. Op deze site kunnen deelnemers zien hoe hun pensioenopbouw er voor staat. Niet alleen het pensioen via de werkgever, maar ook de AOW en wat nabestaanden krijgen bij overlijden van de deelnemer. De site is ontwikkeld door de Stichting Pensioenregister. Dit is een samenwerkingsverband tussen de circa 600 pensioenfondsen en -verzekeraars in Nederland en de Sociale Verzekeringsbank. Ook de deelnemers van Pensioenfonds TenCate kunnen vanaf 6 januari 2011 hun pensioengegevens raadplegen via deze site. Stichting Financiering Voortzetting Pensioenverzekering (FVP) Er is een einde gekomen aan de FVP-regeling. Dit betekent dat werknemers die vanaf 1 januari 2011 ontslagen worden en ouder dan 40 jaar zijn, niet meer in aanmerking komen voor een bijdrage in de pensioenopbouw tijdens werkloosheid. De FVP-bijdragen voor degenen die in 2010 werkloos zijn geworden, zullen opgeschort worden tot uiterlijk 1 januari Deze bijdragen kunnen zonodig worden gekort als blijkt dat volledige betaling leidt tot een negatief vermogen voor de Stichting FVP. In twee situaties wordt de FVP-bijdrage wel in een eerder stadium vastgesteld en uitbetaald. Dit geldt ten eerste voor werkloze werknemers die tussen 1 januari 2010 en 1 januari 2014 de pensioenleeftijd bereiken. Daarnaast geldt het voor nabestaanden van overleden werkloze werknemers die recht hebben op een FVP-bijdrage voor de inkoop van partnerpensioen. Klachten en geschillen In het afgelopen jaar zijn er geen klachten ontvangen of geschillen van deelnemers binnengekomen. Goed pensioenfondsbestuur Intern toezicht en verantwoordingsorgaan Het Bestuur van het Pensioenfonds besteedt conform de Pensioenwet en de daarin opgenomen eisen voor goed pensioenfondsbestuur veel aandacht aan de opzet en inrichting van de organisatie, inclusief de interne beheersing. Reglementair is bepaald hoe het Bestuur omgaat met de rol als bestuur en invulling geeft aan begrippen als goed bestuur, verantwoording en intern toezicht. Vanaf 21 februari 2008 is het VO actief. Het VO bestaat uit een vertegenwoordiging van werknemers, pensioengerechtigden en werkgever. De verantwoording die het Bestuur aflegt is onderdeel van de jaarverslagcyclus. Voor het Intern Toezicht is gekozen voor een visitatiecommissie, die minimaal eens in de drie jaar de beleids- en bestuursprocedures en -processen, de checks and balances, de wijze waarop de uitvoering Jaarverslag 2010 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 16