WAT WE DOEN, NOG BETER DOEN

Transcriptie

1 WAT WE DOEN, NOG BETER DOEN GEÏNTEGREERD JAARDOCUMENT 2011 Bestuursnummer: Brinnummer: 28DE

2 1 inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave 2 2 Voorwoord College van Bestuur 4 3 Leeswijzer Indeling Afkortingen 7 7 Kwalificeren Vijf pijlers integraal herontwerp School zonder uitval Landelijke thema s Kwaliteitszorg en inspectie Thema s van helderheid (Commissie Schutte) Medezeggenschap leerlingen 28 4 Profiel ROC de Leijgraaf Missie Organogram en juridische structuur Kerngegevens 2011 ROC de Leijgraaf 9 5 Bestuur, toezicht en verantwoording Verantwoording Sturingsfilosofie Toezicht 13 6 Strategie Kaders Doelen en thema s Doorkijkje naar bedrijfsplan Participatie en Integratie Gemeenten Instanties werkpleinen Provincie Inburgering VAVO Educatietrajecten Overige participatie en integratie activiteiten 30 9 Doorleren Maatwerk voor bedrijven EVC 33 P 2 ROC DE LEIJGRAAF GEÏNTEGREERD JAARDOCUMENT 2011

3 10 Innoveren Projecten en subsidie Professionele bedrijfsvoering Onderwijs is mensenwerk Personeelsbeleid Zoveel mogelijk tijd voor onderwijs Marketing en communicatie Een financieel gezond Financiële kaders Jaarrekening Bijlage 1 Deelnemers beroepsonderwijs Bijlage 2 Personele kengetallen Bijlage 3 Nevenfuncties Raad van Toezicht Bijlage 4 Instroomniveau leerlingen Bijlage 5 Extra ondersteuning bij problematiek Bijlage 6 Verantwoording taal en rekenen Bijlage 7 Uitstroomredenen Bijlage 8 Tevredenheid deelnemers Bijlage 9 Resultaten medewerkerstevredenheid Bijlage 10 ROC de Leijgraaf in het nieuws Ontwikkelingen voor de toekomst Kaderbrief Begroting Risicomanagement 70 Colofon: Ontwerp en realisatie: david, david-raakt.nl, Veghel Redactie: Sandra Beuving, ROC de Leijgraaf P 3

4 2 Voorwoord College van Bestuur Het jaar 2011 was zoals elk jaar, een uniek jaar. Voor ROC de Leijgraaf was 2011 onder andere uniek omdat Marc Veldhoven afscheid nam. Na 10 jaar voorzitter te zijn geweest van het College van Bestuur en sterk beeldbepalend voor De Leijgraaf en voor de gehele sector, heeft hij voor een andere uitdaging binnen de publieke sector gekozen. De zorgsector kan de komende jaren zijn voordeel doen met zijn bestuurlijk vermogen. De Raad van Toezicht heeft hierna voor continuïteit gekozen en het nieuwe College van Bestuur samengesteld uit de zittende twee leden. Het jaar 2011 is echter ook consistent te noemen. Consistent als we kijken naar de resultaten die door de deelnemers van De Leijgraaf zijn behaald. Wederom zijn we er gezamenlijk in geslaagd om een hoog studierendement te combineren met een lage voortijdige schooluitval. Dit verdient complimenten en gepaste trots. Gepaste trots omdat we denken dat we de dingen die we doen, nog beter kunnen doen. In het nieuwe bedrijfsplan Staan als een huis dat we in 2011 hebben geschreven is dit ook de leidraad we gaan niet zozeer nieuwe dingen doen, maar vooral de dingen die we doen, beter doen. Uniek was 2011 ook, omdat dit het jaar is waarin het actieplan mbo focus op vakmanschap door Minister Van Bijsterveldt is geïntroduceerd. Een plan met beleidsvoornemens gericht op een kwaliteitsverhoging van het mbo en een groter concurrerend vermogen van dat mbo met het algemeen vormend onderwijs. Een plan ook dat in eerste aanleg weinig concrete invulling kende waardoor we in ieder geval binnen De Leijgraaf diverse scenario s hebben ontwikkeld ter voorbereiding op daadwerkelijke implementatie. Verder ook een plan wat zeer generiek van aard is, beetje bij beetje wordt ingevuld, maar vooral zijn problematiek kent in de hoeveelheid van maatregelen die in een korte tijd tegelijkertijd moeten worden ingevuld en uitgevoerd. Hier ligt voor de komende jaren een geweldige uitdaging. De focus op kwaliteit, continu verbeteren hadden we ook in 2011, maar is voor de komende planperiode nog eens geëxpliciteerd in het nieuwe bedrijfsplan. Daarin blijven we consistent. We mikken op een nog hogere kwaliteit van ons primaire proces en weten dat de omringende secundaire processen daarbij voorwaardelijk zijn. Terugkijkend op het jaar 2011 kunnen we stellen dat we op de goede weg zitten, maar samen gaan we voor nog beter. Nog beter, zodat we nog meer bij kunnen dragen aan de economische en maatschappelijke kracht van onze regio en de mensen die daarin wonen. Francis Joosten Voncken Peer van Summeren P 4 ROC DE LEIJGRAAF GEÏNTEGREERD JAARDOCUMENT 2011

5 P 5

6 3 LEESWIJZER Ouders, overheid, gemeenten, bedrijven, instellingen, media en vele anderen hebben vragen over wat er op het roc gebeurt. Met dit geïntegreerd jaardocument willen wij verantwoording afleggen aan al deze partijen over ons handelen, over de inspanningen die wij hebben geleverd, over de visie die wij hebben en over wat wij bereikt hebben. Dit jaarverslag is bedoeld voor alle mensen die geïnteresseerd zijn in de ontwikkeling van ROC de Leijgraaf. Het is met name geschreven voor het ministerie van OCW, de gemeenten in onze regio en inspectie, maar natuurlijk ook voor onze leerlingen en medewerkers. Lokale overheden Landelijke overheid Ouders Leerplichtige ROC de leijgraaf Om- en bijscholer Personeel Leveranciers Participatieplichtige (re)integratieplichtige Bedrijven 3.1 Indeling Dit geïntegreerd jaardocument begint in hoofdstuk 4 met een overzicht van ROC de Leijgraaf. In dit overzicht leest u wie we zijn en welke resultaten we de afgelopen jaren behaald hebben. De nadere details hebben we opgenomen in bijlagen om zo het hoofdstuk 4 overzichtelijk te houden. In hoofdstuk 5 hebben we aangegeven wie er verantwoording aflegt en aan wie er verantwoording wordt afgelegd. Daarnaast is onze sturingsfilosofie en de organisatie van het toezicht nader uitgewerkt. In hoofdstuk 6 is de hoofdlijn van onze strategie weergegeven. Hierin leest u dus welke doelen we in 2011 hadden. In de hoofdstukken 7, 8, 9 en 10 vindt u de verantwoording over ons onderwijs en de bewaking van de kwaliteit van dit onderwijs. Hierbij starten we in hoofdstuk 7 met het Kwalificeren, dus het onderwijs dat leidt tot een mbo-diploma. In hoofdstuk 8 vindt u een overzicht van de activiteiten die wij ten aanzien van Participatie en Re-integratie hebben uitgevoerd. In hoofdstuk 9 besteden wij aandacht aan Doorleren, dus het maatwerk dat wij leveren voor bedrijven in onze regio. In hoofdstuk 10 geven wij een overzicht van de innovaties die wij hebben gedaan in Om goed onderwijs te kunnen geven is er natuurlijk ook een goede ondersteuning nodig. In hoofdstuk 11 staat een overzicht van de resultaten die wij in deze ondersteuning hebben geboekt. Hierin komen onder andere personeelsmanagement, huisvesting en ICT aan de orde. In hoofdstuk 12 zijn onze jaarrekening en accountantsverklaring te vinden. Als laatste wordt in hoofdstuk 13 gekeken naar de ontwikkelingen en risico s die op ons pad komen in Vanuit de overheid zijn eisen gesteld aan dit document, bijvoorbeeld in het opgestelde controleprotocol, het burgerlijk wetboek en de richtlijnen RJ660. Al deze eisen maakt dit een omvangrijk document waarmee een goed beeld is te krijgen over de ontwikkeling van ROC de Leijgraaf. Voor de mensen die interesse hebben in de hoofdlijnen hebben wij een publieksversie gemaakt. Deze publieksversie is te lezen op: jaarverslag.leijgraaf.nl (let op: dit is zonder www!) Op deze website staan ook nog verschillende digitale documenten, zoals onderzoeksrapporten en rapportages van inspectie, waarmee u nog meer te weten komt over ROC de Leijgraaf. Indien u wilt reageren op dit jaardocument of een andere vraag heeft kan dat door het sturen van een aan: info@leijgraaf.nl Voor ons is het geïntegreerd jaardocument niet het slotstuk van een jaar, maar het begin van een nieuw jaar. Wij wensen u veel leesplezier! P 6 ROC DE LEIJGRAAF GEÏNTEGREERD JAARDOCUMENT 2011

7 3.2 Afkortingen We hebben geprobeerd dit document zo leesbaar mogelijk te maken. Toch ontkomen we er niet aan om een aantal begrippen af te korten. Hieronder staan de afkortingen uitgelegd. AWBZ Algemene wet bijzondere ziektekosten NT2 Staatsexamen Nederlands als tweede taal Bapo Bevordering Arbeidsparticipatie Ouderen (een medewerker OCW ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap boven een bepaalde leeftijd krijgt tegen een lage eigen obp onderwijs beheer personeel vergoeding extra vrije uren) op onderwijzend personeel bbl BEROEPsbegeleidende leerweg (vier dagen werken en 1 dag plc Praktijkleercentrum naar school) roc regionaal opleidingscentrum bol BEROEPsopleidende leerweg (alle dagen naar school en RvT Raad van Toezicht volgen beroepspraktijkvorming) sco Servicecenter onderwijs bpv beroepspraktijkvorming (stage) vavo voortgezet algemeen volwassenen onderwijs bve beroepsonderwijs en volwasseneneducatie vkl vrije keuze leereenheden cgo competentiegericht onderwijs vmbo voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs crebo centraal register beroepsopleidingen voa voorbereidende en ondersteunende activiteiten CvB College van Bestuur vsv voortijdig schoolverlaters (onder 23 jaar, zonder dt bol deeltijd beroepsopleidende leerweg startkwalificatie) DUO Dienst Uitvoering Onderwijs (voorheen CFI: Centrale WEB Wet educatie en beroepsonderwijs Financiën Instellingen) WI Wet inburgering ELEO Excellent leren, Excellent organiseren WIJ Wet investeren in jongeren evc ervaringscertificaat WMO Wet maatschappelijke ondersteuning hbo hoger beroepsonderwijs WPL Werkplek leren kse kwalificatiestructuur educatie WSW Wet sociale werkvoorziening lbc Loopbaancentrum WWB Wet werk en bijstand mbo middelbaar beroepsonderwijs WWNV Wet Werken naar Vermogen P 7

8 4 Profiel ROC de Leijgraaf In dit hoofdstuk vindt u een beschrijving van ROC de Leijgraaf op hoofdpunten. Missie, kernactiviteiten, organisatiestructuur en een aantal kerncijfers geven een beeld van het profiel van ROC de Leijgraaf. 4.1 Missie Geworteld in en gevoed door Noordoost Brabant Onze missie is helder. ROC de Leijgraaf wil een wezenlijke bijdrage leveren aan Noordoost Brabant door mensen kansrijk te maken en hen een leven lang te laten leren en daarmee bij te dragen aan de economische en maatschappelijke kracht van de regio en de mensen die daarin wonen. ROC de Leijgraaf is van en voor de regio. Samen met de bewoners werken we aan een bloeiende en competente regio. Verbindingskracht Mensen kansrijk maken betekent innoveren, zorgen voor kwalificatie en participatie. Voor jong en oud. Dat is onze opdracht. Theorie en praktijk verbinden, mens en maatschappij bij elkaar brengen. Door samenwerkingsverbanden te creëren, tonen we onze verbindingskracht. Samen met onze leerlingen, het bedrijfsleven en instellingen in onze regio. Hierbij zetten wij al onze opleidings- en trainingsmogelijkheden in en buiten de praktijkleercentra graag in. Gewoon doen Wij zijn een zelfbewuste, actieve en mensgeoriënteerde opleider die doordrongen is van haar verantwoordelijkheid. Wij hebben oog voor hoofd, hart en handen. Een opleider zijn met de genen van een regio waar mensen gewoon doen en producten gemaakt worden. Nog belangrijker is wat wij niet zijn, we zijn geen leerfabriek. Wij zijn kleinschalig, bereikbaar en in het bezit van een geborgen cultuur waarin we de mens centraal stellen. Bij ons ben je welkom. Nieuwe leerlingen kiezen niet bewust voor een bepaalde toekomst, ze kiezen vooral voor de juiste plek. Daar waar ze kunnen beleven en leren, en waar ze zich thuis voelen. Een overzichtelijke school in de buurt waar ze omgeven zijn door een goede en enthousiaste sfeer die aanzet tot leren. Een plek waar ze als mens meetellen, aandacht krijgen en persoonlijk begeleid worden in het maken van de juiste keuzes Kernactiviteiten Het kansrijk maken van bewoners van onze regio doen we op verschillende manieren. Het schema laat dat duidelijk zien. We helpen zo een toekomst te creëren voor jongeren en volwassenen. Dat doen we door voltijd- en deeltijd beroepsopleidingen en trainingen zo breed mogelijk aan te bieden, voor een diverse doelgroep en gericht op de behoefte die er in de regio bestaat. Iedereen van 16 jaar en ouder kan bij ons instromen, wij kennen hierbij geen drempel. In 2011 hebben wij extra aandacht besteed aan het proces van instromen. Jij wilt... Beroepsopleiding die leidt tot een diploma DIngen bijleren terwijl je al een diploma hebt Je weg vinden en werk vinden in Nederland NIeuwe ideeën voor je bedrijf Wij bieden... Kwalificeren Doorleren Participeren Innoveren Een beroepsopleiding richt zich op de kwalificatie voor verschillende niveaus van beroepsuitoefening. Het middelbaar beroepsonderwijs kent vier niveau s: 1 2 Assistent-opleiding Basisberoepsopleiding 3 4 Vakopleiding voor zelfstandig werkende Middenkader- en specialistenopleiding Geografische ligging ROC de Leijgraaf kent een ruraal verzorgingsgebied. Wij bedienen met ons onderwijs inwoners van Noordoost Brabant. Dit is het gebied dat ligt tussen de steden: Eindhoven, Den Bosch en Nijmegen. s-hertogenbosch Tiel Lith St-Michielsgestel Maasdonk Schijndel Oss Bernheze Veghel Landerd Uden Wijchen Boekel Grave Mill Nijmegen Cuijk Mook Sint Anthonis Gennep Boxmeer Bergen Dichtbij zijn ROC de Leijgraaf is letterlijk dichtbij, met diverse vestigingen verspreid in de regio en individuele loopbaanbegeleiding van onze leerlingen. Dat is waar regionaal voor staat: er concreet zijn voor leerlingen, Boxtel Best Sint-Oedenrode Eindhoven Gemert-Bakel Laarbeek Helmond Deurne Venray overheid en ondernemingen. Het maakt ons uniek. Alleen zo kunnen we de aansluiting creëren tussen theorie en praktijk, tussen mens en maatschappij. Gegarandeerd door de bescheiden grootte van onze organisatie. Geworteld in en gevoed door Noordoost Brabant. P 8 ROC DE LEIJGRAAF GEÏNTEGREERD JAARDOCUMENT 2011

9 4.2 Organogram en juridische structuur ROC de Leijgraaf is juridisch als volgt opgebouwd: ROCV DE LEIJGRAAF B.V. 100% STICHTING ROC DE LEIJGRAAF LEIJGRAAF GLASVEZEL B.V. 100% Stichting ROC de Leijgraaf kent een aantal juridische entiteiten waar personeel in dienst kan zijn. Op dit moment zijn dat ROC de Leijgraaf en ROCV de Leijgraaf. Op personeel van ROC de Leijgraaf is de cao bve van toepassing. Op personeel van ROCV de Leijgraaf zijn eigen arbeidsvoorwaarden van toepassing. Deze arbeidsvoorwaarden sluiten grotendeels aan bij cao bve. In de Glasvezel B.V. wordt het glasvezelnetwerk waar ROC de Leijgraaf gebruik van maakt beheerd. In deze B.V. is geen personeel in dienst. WARMM B.V. is een re-integratie-/detacheringsbedrijf, opgericht door ROC de Leijgraaf en Bounce. Later is ook IBN toegetreden als aandeelhouder. WARMM B.V. werkt samen met marktpartijen in de regio Noordoost Brabant die serieus, laagdrempelig en blijvend werk aanbieden. In 2011 zijn er in deze BV geen activiteiten uitgevoerd. ROC de Leijgraaf is als volgt georganiseerd: WARMM B.V. 40% 4.3 Kerngegevens 2011 ROC de Leijgraaf In dit hoofdstuk worden de kerngegevens van ROC de Leijgraaf op overzichtelijke wijze weergegeven. Meer details zijn te vinden in de diverse hoofdstukken en bijlagen Financiële kerngegevens De liquiditeitsratio geeft aan in hoeverre ROC de Leijgraaf aan haar verplichtingen op korte termijn kan voldoen. Door het uistellen van investeringen en het positieve resultaten is de liquiditeitsratio het afgelopen jaar verder gestegen. Liquiditeit ROC de Leijgraaf 0,60 1,15 1,45 1,76 Vergelijkingsgroep ROC 0,68 0,7 0,73 - De rentabiliteit geeft aan welk deel van de totale opbrengsten overblijft na aftrek van de lasten. De rentabiliteit geeft dus aan in hoeverre de inkomsten en uitgaven met elkaar in evenwicht zijn. De rentabiliteit van ROC de Leijgraaf is in ,3%. Het positieve resultaat is met name veroorzaakt door hogere subsidie opbrengsten, boekwinst op verkoop gebouw, minder investeringen en meer rente opbrengst. Rentabiliteit ROC de Leijgraaf -4,6% 0,1% 2,9% 3,3% Vergelijkingsgroep ROC -0,8% 0,0% 0,7% - Raad van toezicht College van Bestuur Ondernemingsraad en deelnemersraad secretariaat speciale projecten directeur bedrijfsvoering de leijacademie personeel & organisatie huisvesting & facilitaire zaken Financiële Zaken ICT Bedrijfsinformatie & Cursistenadm. directeur onderwijs & ontwikkeling directeur marketing, verkoop & communicatie Onderwijs innovatie Examinering Projectleiderspool front office C&t marketing & communicatie Organogram ROC de Leijgraaf Kwaliteitszorg Internationalisering economie & bedrijf techniek & samenleving mens & maatschappij loopbaancentrum Een beschrijving van de organisatie-onderdelen is te vinden op P 9

10 De solvabiliteit geeft aan op welke wijze de bezittingen, die op de actiefzijde van de balans staan, zijn gefinancierd, namelijk met eigen vermogen en/of vreemd vermogen. Een lage solvabiliteit bemoeilijkt het vinden van nieuwe vermogensverstrekkers. Door het positieve resultaat is de solvabiliteit in 2011 gestegen naar 46%. Deelnemers overig onderwijs C&T INBUR KSE NT2 Vavo Eindtotaal Loopbaancentrum 1-okt Loopbaancentrum 1-okt Loopbaancentrum 1-okt Solvabiliteit ROC de Leijgraaf 33% 30% 44% 46% Vergelijkingsgroep ROC 33% 36% 43% - C&T = cursussen en trainingen KSE = Kwalificatiestructuur Educatie NT2 = Staatsexamen Nederlands als tweede taal VAVO = Voortgezet algemeen volwassenen onderwijs Aantallen deelnemers beroepsonderwijs ROC de Leijgraaf heeft de afgelopen jaren een geleidelijke stijging van leerlingenaantallen in het beroepsonderwijs meegemaakt. Deze stijging heeft zich in 2011 voortgezet. Hierbij dient wel te worden aangetekend dat het een voorlopige telling betreft die nog geaccordeerd moet worden door de accountant. Uitgebreide informatie over de deelnemers in het beroepsonderwijs is opgenomen in bijlage 1. Aantal leerlingen bol, deeltijd bol en bbl Aantal leerlingen beroepsonderwijs 1 oktober De verdeling over de onderwijsafdelingen was als volgt: Deelnemers 1 oktober 2011 bbl bol Deeltijd bol Eindtotaal Economie, Bedrijf, Horeca & Toerisme Loopbaancentrum Mens & Maatschappij Techniek & Samenleving Eindtotaal onderwijsrendement Diplomaresultaat is door het ministerie van OCW gedefinieerd als het percentage studenten dat met een diploma het roc verlaat, ten opzichte van alle studenten die in het verslagjaar de instelling verlaten. In de onderstaande tabel en grafiek staat het resultaat van de afgelopen schooljaren: Diplomaresultaat ROC de Leijgraaf 64,6% 69,4% 74,2% 74,7% Vergelijkingsgroep ROC 62,3% 64,6% 66,5% 67,5% ROC de Leijgraaf heeft in de afgelopen jaren een gestage stijging van het diploma-resultaat laten zien. Hiermee scoort ROC de Leijgraaf qua rendement beter dan het gemiddelde ROC. Het jaarresultaat is door het ministerie van OCW gedefinieerd als het aantal studenten dat een diploma heeft behaald (dus uitstromers en doorstromers) ten opzichte van alle studenten die de instelling uitstromen plus de doorstromers die een diploma behaalden. In onderstaande tabel staan de jaarresultaten van de afgelopen schooljaren Aantallen deelnemers overig onderwijs Naast beroepsonderwijs verzorgen wij diverse andere onderwijstrajecten. De aantallen deelnemers in deze trajecten variëren sterk door het jaar heen. Hieronder ziet u de deelnemersaantallen op 1 oktober 2010 en Hierin kunt u zien dat het aantal deelnemers met overig onderwijs licht afneemt. Bij deze onderwijsvormen vindt gedurende het jaar instroom en uitstroom plaats. De aantallen op 1 oktober vormen voor ons een indicatie voor groei of afname. Jaarresultaat ROC de Leijgraaf 67,9% 72,1% 74,7% 75,3% Vergelijkingsgroep ROC 63,6% 65,9% 67,3% 67,7% ROC de Leijgraaf heeft in de afgelopen jaren een gestage stijging van het jaarresultaat laten zien. Hiermee scoort ROC de Leijgraaf qua rendement beter dan het gemiddelde ROC. P 10 ROC DE LEIJGRAAF GEÏNTEGREERD JAARDOCUMENT 2011

11 4.3.5 Voortijdig schooluitvallers Een voortijdig schoolverlater is een deelnemer die aan het begin van het schooljaar jonger is dan 22 jaar en niet is ingeschreven in voortgezet onderwijs, mbo of hbo en geen startkwalificerend diploma heeft behaald (minimaal HAVO, VWO of mbo niveau 2). ROC de Leijgraaf heeft sterk geïnvesteerd in het terugdringen van het aantal voortijdig schoolverlaters. Dit heeft de afgelopen jaren geresulteerd in een sterke daling van het vsv-percentage. Nadere gegevens over voortijdige schooluitval zijn te vinden op In onderstaande tabel is te zien dat ROC de Leijgraaf sterk blijft scoren. Percentage nieuwe VSV ers ROC de Leijgraaf 6,3% 5,7% 5,9% 5,4% Vergelijkingsgroep ROC 9,60% 9,1% 8,8% 8,2% ROC de Leijgraaf scoort nog steeds ruim onder het gemiddelde van ROC s Aantallen medewerkers Op 1 oktober 2011 werkten bij ROCV 146 personeelsleden en bij ROC de Leijgraaf 567. In totaal dus 713 personeelsleden. In bijlage 2 staan een aantal aanvullende gegevens omtrent ons personeel. Aantal personeelsleden 31 december ROCV ROC Totaal Instellingsprofiel De inspectie publiceert vanaf december 2010 voor de bekostigde en niet-bekostigde instellingen beroepsonderwijs en volwasseneneducatie (bve) een instellingsprofiel (zie: Deze instellingsprofielen zijn gebaseerd op de gegevens die geregistreerd staan bij DUO. Met de publicatie van deze profielen wil de inspectie meer inzicht geven in de algehele kwaliteit van deze instellingen. Wij zijn bijzonder trots op ons instellingsprofiel. P 11

12 5 Bestuur, toezicht en verantwoording 5.1 Verantwoording Het jaarverslag is voor ROC de Leijgraaf meer dan verantwoording en verslaglegging van het jaar Het is voor ons een manier om onze meerwaarde voor de regio te toetsen. Om de horizontale en verticale verantwoording vorm te geven, wordt naast dit geïntegreerd jaardocument voor het verslagjaar 2011 ook een publieksversie van het jaarverslag opgesteld (deze verkorte versie is te lezen op: jaarverslag.leijgraaf. nl). Tevens wordt ieder jaar een bijeenkomst met belanghebbenden georganiseerd om de koers van de Leijgraaf en de behaalde resultaten met elkaar te delen. Deelnemers: Sinds 2010 worden er op basis van de 2-maandelijkse deelnemerstevredenheidsonderzoeken gesprekken gevoerd met leerlingen. Deze panelgesprekken geven het afdelingsmanagement inzicht in de goede punten en verbeterpunten in het onderwijs. Bedrijven en instellingen: Bedrijven en instellingen zijn vertegenwoordigd in adviesraden van de onderwijsafdelingen. Deze adviesraden voorzien wij van informatie over onze resultaten en betrekken wij bij onze strategische keuzes Wie legt verantwoording af? In dit geïntegreerd jaardocument legt het college van bestuur van ROC de Leijgraaf verantwoording af over de resultaten die in 2011 geboekt zijn. Verklaring Bevoegd Gezag ROC de Leijgraaf heeft inmiddels ruime ervaring met het verzamelen en interpreteren van de bedrijfsgegevens. De volgende stap bestaat uit het gebruiken van deze gegevens om risico s beter in te kunnen schatten. Begin 2012 is een plan opgesteld ten aanzien van risicomanagement en control. Het doel hiervan is de risico s en beheersmaatregelen te expliciteren en te normeren. Uit dit plan blijkt welke risico s wij signaleren en welke beheersmaatregelen wij inmiddels getroffen hebben. Aangezien de plannen die gemaakt zijn nog formeel vastgesteld moeten worden, kunnen wij nu formeel nog geen in-control statement afgeven Aan wie wordt verantwoording afgelegd? ROC de Leijgraaf heeft te maken met verschillende klantgroepen en belanghebbenden. Elke groep heeft zijn eigen wensen, eisen en doelen. ROC de Leijgraaf wil samen met deze partners toekomst voor jongeren en volwassenen in de regio creëren. Opleidingstrajecten en projecten worden daarom samen met onze partners tot stand gebracht. Gemeenten, bedrijven en instellingen zien ons als een belangrijke speler vanwege onze vele en kwalitatief hoogwaardige activiteiten. ROC de Leijgraaf heeft zich gecommitteerd aan de principes van good governance. Belangrijke principes hierbij zijn inbreng van belanghebbenden, verantwoording naar belanghebbenden en een volwaardige rol voor toezichthouders. Dit betekent transparantie, naar ouders, gemeenten, bedrijven, media en andere mensen met vragen over wat er op het ROC gebeurt. Onze belanghebbenden verschillen erg in de kennis over het ROC en in de belangen die zij hebben bij ons onderwijs. Aangezien wij hechten aan goed overleg met de verschillende partijen is er voor alle partijen een andere manier van communiceren gezocht. Overleg met onze partners vormt een bijzondere inspiratiebron voor het organisatiebeleid. Gemeenten: Gemeenten zijn voor ons zowel partners als klanten. Dat maakt overleg met gemeenten vaak heel bijzonder. Overleg met gemeenten vindt structureel plaats in het portefeuillehoudersoverleg. Bij dit overleg geven wij inzicht in de resultaten die wij behalen en de koers die wij uitzetten voor de toekomst. Het jaar 2011 was het laatste jaar van de planperiode van het bedrijfsplan Vuurvast. Om te komen tot een nieuw bedrijfsplan zijn eind 2010 en begin 2011 bijeenkomsten met diverse belanghebbenden georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten is gesproken over het profiel van ROC de Leijgraaf, de ontwikkelingen op het gebied van beroepsonderwijs en de ontwikkelingen in de regio. Deze bijeenkomsten hebben uiteindelijk geleid tot input voor het nieuwe bedrijfsplan Staan als een huis. Het concept van dit bedrijfsplan is met diverse belanghebbenden besproken. Hierdoor ligt er nu een koers die aansluit bij de Leijgraaf, het bedrijfsleven en wensen vanuit OCW. De resultaten die behaald zijn in het jaar 2010 zijn tijdens een stakeholders -bijeenkomst gedeeld met diverse belanghebbenden. 5.2 Sturingsfilosofie Verantwoorden doen we om aan externen te laten zien welke resultaten wij in 2011 geboekt hebben en hoe ROC de Leijgraaf zich ontwikkeld heeft. Intern gebruiken we gedurende het jaar een aantal instrumenten om in de gaten te houden of we op koers zijn. Hierbij hebben we instrumenten waarmee teams kunnen sturen, zoals het managementdashboard en Qualiscoop. Het afdelingsmanagement kan de financiële resultaten volgen middels tussentijdse financiële rapportages. Deze tussentijdse financiële rapportages worden gevolgd door financiële prognoses. Het maken van deze financiële prognoses zorgt ervoor dat er periodiek wordt gereflecteerd op behaalde resultaten en dat daar waar nodig de koers wordt bijgesteld Ontwikkeling van control ROC de Leijgraaf heeft de afgelopen jaren een ontwikkeling doorgemaakt in de manier van ondersteunen van het management. Waar het management eerst vakinhoudelijk ondersteund werd is nu een P 12 ROC DE LEIJGRAAF GEÏNTEGREERD JAARDOCUMENT 2011

13 ontwikkeling naar managementcontrol te zien. Hierbij wordt vanuit ondersteunende diensten meegedacht in de problematiek van de Leijgraaf en wordt het management ondersteund bij het besturen en beheersen van de organisatie. Al met al hebben we een heleboel instrumenten om sturing te geven aan de organisatie. Toch vinden auditing en control nog regelmatig op ad hoc basis plaats. De volgende stap in deze ontwikkeling naar management control is het meer gestructureerd uitvoeren van control werkzaamheden op basis van een auditing en controlplan. Dit betekent dat er simultaan met de begroting 2012 een auditing en controlplan voor 2012 opgesteld is. Om door te kunnen ontwikkelen in de richting van management control is het van belang nog meer vanuit gezamenlijkheid het management te ondersteunen en de verantwoordelijkheden eenduidig te beleggen. Bijkomend aandachtpunt voor de managementinformatie is dat informatie niet alleen gericht is op het verantwoorden achteraf maar ook op plannen vooraf en sturen tijdens het proces. Hierbij gaat het niet alleen om control ten aanzien van financiële zaken, maar ook control in het onderwijsproces Sturing op kwaliteit van het onderwijs Bij ROC de Leijgraaf hebben we kwaliteitszorg ingericht met als doel: Het kwaliteitsbesef in de resultaatverantwoordelijke teams verder ontwikkelen. Dit gebeurt door het leveren van sturingsinformatie en sturingsinstrumenten. Urennorm Het sturen op voldoende onderwijstijd (850 uren voor bol-opleiding en 300 uren voor bbl-opleiding) is een van de belangrijke aandachtspunten van ons management. Wij gebruiken hiervoor een managementrapportage urennorm. Tevens is registratie van aan- en afwezigheid (in I-pas) gedurende de bufferweken extra bewaakt. Effect van deze instrumenten is dat er vroegtijdig bijgestuurd kan worden op de urennorm waardoor alle opleidingen voldoen aan de klokurennorm Management dashboard ROC de Leijgraaf beschikt al enkele jaren over een managementdashboard waarop de belangrijkste prestatie-indicatoren tot op teamniveau inzichtelijk gemaakt worden. In 2011 is dit dashboard uitgebreid met een aantal indicatoren om met name de sturing op instroom van deelnemers te verbeteren. De belangrijkste indicatoren op ons managementdashboard zijn: Aantal openstaande verzuimmeldingen Aantal VSV-ers Doel bereikt inclusief loopbaancentrum (diplomaresultaat) Solvabiliteit Aantal bekostigde leerlingen Voortgang functionering en beoordeling-gesprekken Ziekteverzuim Tevredenheid deelnemers Monitor nieuwe instroom Begeleiding geregeld (mentor + dossierstukken) Qualiscoop (zelfevaluatie) Qualiscoop is één van de instrumenten die de teams inzetten om de onderwijs- en examenkwaliteit te monitoren. In 2011 hebben de teams de kwaliteit van de zelfevaluatie verhoogd en zijn daarmee in staat om te sturen op kwaliteitsverbetering. Interne audits Interne audits maken deel uit van het kwaliteitsbeleid van De Leijgraaf. Door het interne auditteam wordt de stand van zaken opgemaakt zowel ter verbetering van de eigen onderwijs- en organisatiekwaliteit als met het oog op een externe beoordeling door de onderwijsinspectie. In 2011 is een start gemaakt met een 2-jaarlijkse cyclus. Studiewijzers In 2011 zijn drie maandelijkse managementrapportages indicator vastgestelde studiewijzers opgeleverd. Doel hiervan is het ondersteunen van het management. Resultaat hiervan was dat 66% van de studiewijzers digitaal vastgesteld zijn. Streven voor 2012 is het papieren beheer volledig om te zetten naar digitaal beheer. 5.3 Toezicht ROC de Leijgraaf heeft haar toezicht ingericht op basis van de branchecode Goed bestuur in de bve-sector. Deze code bevat afspraken en handreikingen op het terrein van bestuur, toezicht en horizontale dialoog, geldend voor de instellingen voor middelbaar beroepsonderwijs en volwasseneneducatie (bve-instellingen).de Raad van Toezicht houdt integraal toezicht op het beleid van het College van Bestuur. Het College van Bestuur bestuurt de Stichting ROC de Leijgraaf. De Raad van Toezicht vervult zijn taken bij: het strategisch (meerjaren)beleid van ROC de Leijgraaf; het aannemen en ontslaan van het College van Bestuur; het goedkeuren van jaarverslagen, begrotingen en jaarrekeningen; het accorderen van majeure strategische beslissingen; het versterken van onze externe relaties binnen en buiten de regio. P 13

14 5.3.1 Samenstelling Raad van Toezicht De raad van toezicht is als volgt samengesteld: Leden van RvT R.P. Prins (Voorzitter) Deelnemer commissie Auditcommissie Remuneratiecommissie H. Brouwers Onderwijscommisie J.L.G.M. Claassen J.W. Kersten Auditcommissie (Voorzitter) Onderwijscommissie Remuneratiecommissie M. Peters Onderwijscommissie (Voorzitter) R.P.M. Peters Remuneratiecommissie (Voorzitter) Een overzicht van de (neven)functies van de Raad van Toezicht is opgenomen in bijlage 3. De Raad van Toezicht wordt ondersteund door secretaris J. van den Elzen, tevens secretaris van het College van Bestuur. De Raad van Toezicht heeft in 2011 vijf keer vergaderd. Er zijn 2 bijeenkomsten met de Ondernemingsraad geweest. In 2011 hebben de volgende Commissies gefunctioneerd: Auditcommissie (2 bijeenkomsten in 2011), Onderwijscommissie (2 bijeenkomsten in 2011) en Remuneratiecommissie (1 bijeenkomst in 2011). De voorzitter van de Raad van Toezicht neemt deel aan het landelijk Platform Raden van Toezicht van de mbo-raad en rapporteert daarover naar de eigen Raad van Toezicht Verslag 2011 Raad van Toezicht De Raad van Toezicht gebruikt de code Goed bestuur in de BVE- sector als leidraad voor de toezichthoudende taak. Hierbij hoort het afleggen van verantwoording over het functioneren van het toezicht bij ROC de Leijgraaf. In deze paragraaf is de verantwoording over toezicht in 2011 opgenomen. In 2011 heeft de heer R.P. Prins het voorzitterschap overgenomen van de heer R.P.M Peters. De heer J.L.G.M. Claassen is per maart 2011 toegetreden tot de Raad van Toezicht. Per die datum is afscheid genomen van de heer H. van Konijnenburg. De RvT is de heer van Konijnenburg zeer erkentelijk voor zijn werkzaamheden als penningmeester en als lid van de RvT. In de bijeenkomsten van de Raad zijn naast de formele goedkeuringen tal van onderwerpen aan de orde geweest ter oriëntatie en advisering aan het College van Bestuur: Benoeming van een nieuwe voorzitter CvB De ontwikkelingen in het Loopbaancentrum, waar een daling van de vraag optrad Huisvestingsplannen en ontwikkelingen rond de Talentencampus in Oss Afronding plannen rond de Vrije Teugel in Uden Bedrijfsplan De Leijgraaf Strategisch HRM beleid Actieplan Focus op vakmanschap Belangrijke zaken voor ROC de Leijgraaf in 2011 waren onder meer de nieuwe onzekerheden met betrekking tot onderwijsplannen voor het mbo (Actieplan Focus op Vakmanschap), de ontwikkelingen in het Loopbaancentrum en de wisseling van de bestuursvoorzitter. Er is dit jaar afscheid genomen van de heer M. Veldhoven, die na een periode van 10 jaar zijn carriëre elders voortzet. Hij heeft op inspirerende wijze leiding gegeven aan De Leijgraaf en op zeer correcte wijze het samenspel met de Raad van Toezicht vorm gegeven. Per 1 april is P. van Summeren benoemd als voorzitter van het College van Bestuur. Samen met F. Joosten-Voncken vormen zij het College van Bestuur. Voor het uitvoeren van toezicht is informatie van essentieel belang. Een maandelijks overleg tussen voorzitter van de RvT en het College van Bestuur, het overleg met de Ondernemingsraad, directe contacten met medewerkers bij diverse bijeenkomsten vormen de basis waarop de Raad zich van informatie voorziet. In een aantal vergaderingen van de RvT wordt tevens ruimte genomen voor overleg met leden van het Management Team van ROC de Leijgraaf. In dit verslagjaar heeft een zelfevaluatie van het functioneren van de RvT plaatsgevonden. Geconcludeerd werd dat de onderwijsinhoudelijke kant van het toezicht nog meer aandacht verdient. In 2011 hebben een aantal leden van de Raad van Toezicht zich meer verdiept in de onderwijsinhoudelijke kant door lessen te bezoeken. Tussen Raad van Toezicht en College van Bestuur zijn, in de vorm van een Managementcontract de belangrijkste doelen en indicatoren voor het realiseren hiervan vastgelegd. Het blijft verheugend te zien dat op bijna alle meetbare terreinen De Leijgraaf voldoendes blijft scoren. De Raad van Toezicht ziet terug op een vruchtbaar jaar waarin evenwichtige resultaten op tal van terreinen zijn gerealiseerd. Dank is daarvoor verschuldigd aan College van Bestuur en medewerkers van ROC de Leijgraaf. De raad ziet de toekomst van ROC de Leijgraaf met vertrouwen tegemoet. P 14 ROC DE LEIJGRAAF GEÏNTEGREERD JAARDOCUMENT 2011

15 6 Strategie Kaders 2011 De kaders voor het jaarplan en de begroting van het jaar 2011 zijn beschreven in de onderwijs kaderbrief en in de financiële kaderbrief. In onderstaande paragrafen is de kern uit deze documenten weergegeven. 6.2 Doelen en thema s Onderwijsdoelen De ambitie van ROC de Leijgraaf is al enkele jaren: transformatie naar een kennisonderneming. Om deze ambitie te realiseren is de afgelopen jaren een grootschalig veranderproces in gang gezet onder de noemer integraal herontwerp. Dit vormde ook in 2011 onze basis. De onderwijskundige doelen voor 2011 zijn verder onder te verdelen naar uitvoering en ontwikkeling. In de uitvoering was het doel om de positieve ontwikkeling van de cijfers op zowel rendement als Voortijdig schooluitval (VSV) door te zetten. Ten aanzien van de ontwikkeling was 2011 het jaar waarin gewerkt is aan het verder invoeren van de nieuwe kwalificatiestructuur beroepsonderwijs en het op orde brengen van de basics. Niets is meer funest voor ons imago dan dat we de basale zaken niet op orde zouden hebben. En terecht, onze deelnemers hebben immers recht op voldoende onderwijstijd, de juiste informatie over hun opleidingstraject, passende onderwijsvormen, begeleiding en coaching door bevoegd en bekwaam personeel en goede examinering. Tegelijk met deze actielijn is een nieuw onderwijsmodel ontworpen. Dit model is een uitwerking van onze visie op maatwerk/flexibiliteit in onderwijsaanbod en is gebouwd op de toenemende maatwerkvraag van bedrijven en leerlingen in de toekomst. In hebben in alle opleidingen de basiscompetenties Nederlands en Rekenen extra aandacht gekregen. waarin zowel processen als cultuur in de organisatie structureel worden aangepakt. We sturen al jaren op rendement en VSV. De resultaten hiervan zijn te lezen in het instellingsprofiel. Ten slotte heeft het actieplan Focus op Vakmanschap in 2011 al geleid tot een aantal extra maatregelen, in 2011 nog hoofdzakelijk op het gebied van Taal en Rekenen. Het beleidplan Taal en Rekenen is vastgesteld en remediering in deze vakken is opgepakt door het loopbaancentrum. De Leijgraaf neemt ook deel aan de landelijke pilot centraal ontwikkelde examens om ervaring op te doen met deze nieuwe manier van werken. Aanpassingen aan curricula en opleidingsprogramma s zijn ingezet; effecten daarvan zullen eerst in schooljaar worden ervaren. Doorrekening van de plannen focus op vakmanschap levert een geprognosticeerde omzetdaling vanuit OCW op oplopend tot 8% in De plannen kennen echter nog vele open eindjes dus de effecten zijn nog onvoldoende in te schatten. Het actieplan kwaliteit 2015 dat focus op vakmanschap in lijn brengt met het staande beleid van de Leijgraaf is opgeleverd in oktober 2011 en voorziet naast ingezet beleid in een systematiek om gaandeweg invulling aan deze open eindjes te geven Bedrijfsvoeringdoelen Bij het opstellen van de financiële kaderbrief voor het jaar 2011 hadden wij de verwachting dat de overheid in zou grijpen op incidentele inkomsten en dat ook het onderwijs niet zou ontkomen aan de gevolgen van bezuiniging op de collectieve sector. Deze bezuinigingen leken nog mee te vallen. Toch was de verwachting dat we op enige termijn een korting op onze budgetten van tussen de 5 en 10% (bij gelijkblijvende prestatie-eisen) konden verwachten. Bij het opstellen van de kaderbrief 2011 wisten we zeker dat de incidentele gelden (zoals de extra bijdrage in verband met de conjuncturele effecten) weg zullen vallen. Daarnaast vielen de innovatie- en stagebox gelden weg. Uiteindelijk bleken deze zaken anders te verlopen dan wij toen dachten. Naast deze speerpunten was de planning om eind 2011 een tweetal (HPBO-)innovatieprojecten op te leveren: Werkplekleren en Excellent Leren; Excellent Organiseren. Verder hebben de projecten Edictis (registratie van deelnemers) en Effectieve Instroom in 2011 verder vorm gekregen. Het project Effectieve doorstroom is eind 2011 opgestart Focus op vakmanschap Focus op vakmanschap kent twee hoofddoelstellingen: het huis op orde en de lat omhoog. De Leijgraaf ziet hierin een bevestiging van het al geruime tijd ingezette beleid. Sinds de overgang van eindtermen onderwijs naar competentiegericht onderwijs is hard gewerkt aan de basics. Onderwijstijd, studiewijzers en aanwezigheid zijn thema s Ten aanzien van deelnemersinstroom was de verwachting dat deze licht zou stijgen. Ten aanzien van de commerciële markt zagen wij dat de omzet langzaam aan weer beter werd. Voor 2011 was de taakstelling zijn om euro meer aan omzet te genereren dan in de begroting van Het loopbaancentrum had in 2010 laten zien dat zij in staat is de omslag naar meer marktgericht werken te maken. Voor 2011 werd toch een daling in de omzet van het loopbaancentrum verwacht. De reden hiervan is de verschuiving van de WEB-gelden naar het participatiebudget, hierbij vindt er geleidelijke afbouw plaats in voorbereiding op marktwerking. Ten aanzien van bedrijfsvoering werden de volgende speerpunten benoemd: P 15

16 Naleving van procedures Ò Dit blijft een aandachtspunt, met name op het gebied van tekenbevoegdheden en tijdschrijven. Financiering van private activiteiten met publieke middelen Ò Wij dekken dit risico af door transparante verslaglegging en heldere keuzes. Het opstellen van voor- en nacalculaties voor commerciële projecten door de onderwijsafdelingen hoort bij deze transparante verslaglegging. Tevens richten wij onze planning en control-cyclus in om aan te sluiten op het steeds minder voorspelbaar worden van onze inkomstenbronnen. Dit betekent voor de begroting 2011 dat wij een transparante scheiding maken tussen structurele gelden en incidentele gelden. Dit zowel aan de baten als aan de lasten kant. Informatie-beveiliging Ò Door de ontwikkelingen op het gebied van informatietechnologie zijn de risico s op dit gebied niet geheel in beeld. Er zal een risico-analyse ten aanzien van informatie-beveiliging worden uitgevoerd. Huisvestingsbeleid Ò De komende jaren zal ons deelnemers aantal ongeveer gelijk blijven, maar vanaf 2015 voorzien wij op basis van demografische ontwikkeling een teruggang van deelnemers aan het beroepsonderwijs. Hier zullen wij op huisvestingsgebied mogelijk op moeten anticiperen. Dit had voor de begroting 2011 nog geen directe consequenties. Een en ander hangt mede af van de ontwikkelingen bij cursus en training en het kenniscentrum. HRM Ò verder professionaliseren van de HR-afdeling en het HR-beleid. 6.3 Doorkijkje naar bedrijfsplan Het jaar 2011 kenmerkt zich door het aflopen van het Bedrijfsplan Vuurvast en het opstellen van het bedrijfsplan Staan als een huis. Het opstellen van een nieuw bedrijfsplan heeft ervoor gezorgd dat er ook in 2011 al gestuurd is op de strategische thema s die voor de komende jaren benoemd zijn Strategische thema s Wij willen mensen kansrijk maken en hen faciliteren bij een leven lang leren. Wij willen een bijdrage leveren aan de competente regio. Dat doen we door voor onze deelnemers kwalitatief sterke opleidingen en trajecten te verzorgen gericht op kwalificatie en/of participatie. Dat doen we ook door mee te werken aan kennistransfer en kennisvalorisatie in onze regio. Om dit alles te kunnen realiseren en mede op grond van de input van vele belanghebbenden, de SWOT analyse, onze kernkwaliteiten en kernwaarden, hebben wij voor de periode de volgende drie strategische thema s benoemd: 1. Kwaliteit en continu verbeteren 2. HRM en professionaliteit; de mens 3. Verbinding naar binnen en buiten; partnerships Kwaliteit Kwaliteit van onderwijs is geen eenduidig begrip. Waar voor de een de behaalde onderwijsrendementen maatgevend zijn, is voor de ander het pedagogisch klimaat het meest wezenlijke. Waar voor de een de mate van begeleiding als meest belangrijk wordt gezien, is voor de ander een kloppend rooster de maatstaf. Feitelijk moeten al deze kwaliteitsaspecten op orde zijn. Doelmatigheid en toegevoegde waarde zijn beide kanten van dezelfde medaille. De maatschappij en onze regio verwachten dat wij de onderwijskwaliteit in de meest brede zin op orde hebben. Zowel input, proces als output moeten op orde zijn en we moeten een kwalitatieve bijdrage leveren aan innovatie in de regio. Onze deelnemers in het mbo en het Loopbaancentrum verwachten dit van ons en we moeten ook de durf hebben elkaar er op aan te spreken. Kwaliteit en kwaliteitszorg zijn voor iedereen een vraagstuk, moeten voor iedereen een vraagstuk zijn, door de gehele organisatie heen. We moeten onze processen doorlichten en evalueren, we moeten leren van klachten, we moeten de kwaliteitsbeleving verhogen door dicht bij onze deelnemers c.q. onze klanten te zijn en hen daadwerkelijk horen, klantnabij zijn. Kortom we moeten structureel leren verbeteren. Ons professionele bestaan moet doordesemd zijn van kwaliteit en kwaliteitszorg met een goed functionerende PDCA cyclus als bijbehorend systeem. We moeten de stap maken van kwantitatief verantwoorden naar continu verbeteren in teams. In het kwaliteitszorgsysteem verschuift het accent hierdoor van achteraf verantwoorden (door de instelling) naar vooraf sturen (door de teams) Professionaliteit Binnen De Leijgraaf is de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in projecten die de ontwikkeling van onze vijf pijlers ondersteunden en als doel hadden te komen tot beter onderwijs voor een betere begeleiding van onze deelnemers. Loopbaanleren, werkplekleren en projecten rondom onderwijslogistiek zijn daar voorbeelden van. In deze projecten was de vraag: En wat betekent dit voor onze medewerkers?, ook altijd een factor. En terecht, goed personeel is immers de motor voor goed onderwijs. Toch menen wij de komende planperiode meer te moeten focussen op HRM en professionaliteit. We zullen dit richten op drie niveaus te weten: de organisatie, het team en het individu. Het individu moet kunnen groeien, maar is tegelijkertijd samen met zijn teamgenoten verantwoordelijk voor het geheel van hun opdracht. Ook het team moet dus kunnen groeien om als organisatie op een hoger plan te kunnen komen. Er moet dus meer aandacht komen voor professionele groei. Groei die er toe moet leiden dat we ook echt aanspreekbaar en aansprakelijk durven te zijn. Op basis van heldere resultaatafspraken draagt iedereen naar vermogen bij en is er een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor deze resultaten. Resultaatafspraken die we in dialoog hebben vastgesteld en die we proberen te realiseren door met passie en betrokkenheid ons werk te doen, in verbinding met onze omgeving en daarbij de nodige dosis ondernemerschap te tonen. P 16 ROC DE LEIJGRAAF GEÏNTEGREERD JAARDOCUMENT 2011

17 Daarvoor is een veilige basis en een thuisgevoel noodzakelijk, fouten maken mag als je er maar van leert. Er is (meer) aandacht nodig voor de professional. Meer aandacht door beter geëquipeerd en geschoold management. Management dat zowel het individu als de teams kan coachen, dat kan sturen op teamvolwassenheid, maar ook kwaliteitseisen durft te stellen en op resultaat wil sturen. Dit alles zodat wij in 2014 teams hebben die in alle opzichten professioneel opereren Partnership ROC de Leijgraaf heeft inbedding in de regio altijd als een van haar meest belangrijke uitgangspunten beschouwd. We krijgen van diverse stakeholders te horen (bedrijven, instellingen en lokale overheden) dat we daar goed in zijn geslaagd en onze positie inmiddels hebben verworven. De Leijgraaf wil er dus zijn en blijven, wij willen in de verschillende netwerken participeren omdat we voor die netwerken de natuurlijke partner in leren zijn. Daar richten we de focus dan ook op. Met leren als uitgangspunt willen we partnerships aangaan in en met de regio. Partnerships op het gebied van doorlopende leerlijnen, kennisvalorisatie, sociale innovatie, blended- en e-learning, maatschappelijke participatie, maar ook op het gebied van duurzaamheid en ondernemerschap. Partnerships met partijen die opereren op het snijvlak onderwijs arbeidsmarkt, maar ook met andere onderwijsinstellingen om een beter antwoord te krijgen op de nieuwe onderwijsen leervragen. Voor de toekomst is partnership des te belangrijker omdat bedrijven / instellingen in de plannen Focus op vakmanschap een rol krijgen bij de beoordeling van de prestaties van het ROC. P 17

18 7 Kwalificeren ROC de Leijgraaf biedt onderwijs voor diverse doelgroepen. Een van deze doelgroepen zijn de leerlingen die een beroepsopleiding volgen om daarmee een diploma te behalen. Een diploma dat hen een goede startpositie geeft op de arbeidsmarkt. In deze paragraaf staat beschreven welke acties wij hebben ondernomen in 2011 om goed kwalificerend beroepsonderwijs te blijven bieden. Jij wilt... Beroepsopleiding die leidt tot een diploma DIngen bijleren terwijl je al een diploma hebt Je weg vinden en werk vinden in Nederland NIeuwe ideeën voor je bedrijf Wij bieden... Kwalificeren Doorleren Participeren Innoveren 7.1 Vijf pijlers integraal herontwerp De ambitie van ROC de Leijgraaf is: transformatie naar een kennisonderneming. Om deze ambitie te realiseren is de afgelopen jaren een grootschalig veranderproces in gang gezet onder de noemer integraal herontwerp. Dit herontwerp steunt op vijf pijlers, te weten: Team ontwikkeling Wij laten dit vernieuwingsproces onderzoeken in een longitudinaal onderzoek door o.a. prof. dr. Sietske Waslander en drs. Maaike van Kessel. Het onderzoek is bekend onder de naam Horizononderzoek. In onderstaande paragrafen wordt nader ingegaan op de vijf pijlers Horizon onderzoek Praktijkleren Maatwerk/ Loopbaanleren ROC en regio Flexibilisering Stabiele basis Het Horizononderzoek volgt het integraal herontwerp gedurende vijf jaar. Het is gestart in 2008/2009 en loopt in ieder geval tot en met schooljaar 2012/2013. Jaarlijks wordt via case studies en interviews met sleutelfiguren in de organisatie achterhaald hoe het proces van herontwerp verloopt. Ook gegevens uit divers ander onderzoek naar Leijgraaf-activiteiten worden in dit onderzoek meegenomen. In 2011 is met 13 personen een interview gevoerd, en zijn drie case studies uitgevoerd. De onderzochte teams waren AKA, Maatschappelijke Zorg en Bouwkunde. De opbrengsten uit deze onderzoeken zijn voorgelegd aan een klankbordgroep. Het onderzoek is nu halverwege, de tussenrapportage geeft globaal het volgende beeld: Lange adem Onderwijsvernieuwing is een kwestie van lange adem, zo ook bij ROC de Leijgraaf. Vanaf 2004 is er structureel nagedacht over het beklijven van de vernieuwingen. In de bedrijfsplannen zijn de uitgangspunten van het integraal herontwerp consistent terug te vinden. Continuïteit Duurzame vernieuwing vraagt om continuïteit. Binnen het managementteam van ROC de Leijgraaf zijn een aantal wisselingen geweest. Dit blijkt uit het horizononderzoek echter geen afbreuk te hebben gedaan aan het integraal herontwerp. De ontwerpers van het eerste uur zijn grotendeels nog aanwezig. Dit heeft gezorgd voor continuïteit in de vernieuwing. Druk van buiten Bij de start was er sprake van druk van buiten, door de ontwikkeling van competentiegericht onderwijs in het middelbaar beroepsonderwijs. In de afgelopen jaren zijn er diverse invloeden van buiten geweest, die invloed konden hebben op de koers. Binnen de Leijgraaf geeft men aan koersvast te blijven, maar er is ook ongerustheid over de ontwikkelingen. Deze ontwikkelingen vragen om tijd en aandacht en zullen daarmee concurreren met de tijd die beschikbaar is voor de ingezette vernieuwingen. Druk van binnen Druk van binnen was er ook. De teams zijn met veel zaken tegelijk aan de gang en hebben soms het gevoel van deadline naar deadline te werken. Er wordt gevraagd om duidelijkheid, maar tegelijk ook om ruimte om de zaken zelf op te zetten. Het is balanceren tussen enerzijds voldoende duidelijkheid om gezamenlijk in een bepaalde richting te werken en anderzijds het bieden van ruimte om werkende weg verder te ontwikkelen. Eigenaarschap Het thema eigenaarschap is met name terug te vinden in de discussie rondom flexibilisering. Al een aantal jaren speelt bij docenten de vraag of flexibilisering zinnig en haalbaar is. Daarbij blijken docenten weliswaar voor meer maatwerk voor leerlingen ten zijn, maar zien ze de oplossing niet in organisatiebrede logistieke modellen. Professionele gemeenschap Binnen het herontwerp moeten de resultaatverantwoordelijke teams gaan functioneren als professionele gemeenschappen. Het blijft zoeken voor teams hoe ze vormgeven aan deze resultaatverantwoordelijkheid. Sommige teams zijn misschien teveel in het diepe gegooid en hebben te weinig begeleiding en structuur gehad. Aandacht verdelen In de afgelopen jaren heeft ROC de Leijgraaf zich voortdurend gericht op het implementeren van vernieuwingen. Hierbij is echter niet op alle pijlers gelijktijdig en gelijkmatig gestuurd. Het is blijkbaar moeilijk om op elke pijler gelijktijdig even sterk te sturen. Het kwaliteitssysteem P 18 ROC DE LEIJGRAAF GEÏNTEGREERD JAARDOCUMENT 2011

19 en Horizon signaleren wanneer een pijler relatief te weinig aandacht heeft gehad en het management stuurt dan bij. Inbedding in de regio ROC de Leijgraaf heeft zich in de afgelopen jaren goed verankerd in de regio. Men is vertegenwoordigd in vele samenwerkingsverbanden. Bedrijven hebben een rol in examinering en helpen mee bij de ontwikkeling van opleidingen. Risico s Voor de toekomst zijn er twee risico s: Veranderend extern beleid kan zorgen voor tegenwerkende invloeden en interne druk kan zorgen dat de pijler maatwerk/flexibilisering onder druk komt te staan. Docenten zijn op zich voor maatwerk/flexibilisering, maar lijken het niet eens te zijn met de gekozen vorm. De kunst is om de meerwaarde van de gekozen vorm te laten zien of te zoeken naar vormen die beter aansluiten bij zowel de vraag van bedrijven en deelnemers als de behoeften van docenten Praktijkleren als beroepsdidactiek Praktijkleren is één van de vijf pijlers van het beleid van de Leijgraaf. Competentiegericht onderwijs betekent binnen de Leijgraaf dat de praktijk centraal staat. Onze leerlingen zijn de toekomstige werknemers van de regio. Bedrijven in de regio zijn nauw betrokken bij het aansluiten van de opleiding op de toekomstige werkplek. Bedrijven en instellingen zijn mede betrokken bij het ontwikkelen van onderwijsprogramma s, als leerbedrijf en als werkgevers voor leerlingen die een diploma behaald hebben. In onderstaande tabel is te zien voor hoeveel opleidingen nog eindtermen onderwijs verzorgd werd in 2010 en Per augustus 2012 mag er geen onderwijs meer gegeven worden in eindtermen crebo s, dan moet de transitie dus gereed zijn. is het in enkele praktijkleercentra mogelijk om fouten en storingen te simuleren. In 2011 is het artikel d iedactiek verschenen binnen de Leijgraaf. Dit is het theoretisch fundament waarop praktijkleren en de samenhang van leren in de praktijk en leren op school is gebaseerd. Dit artikel met als ondertitel Beter worden waar je goed in bent heeft als doel in de teams ook een discussie te starten als het gaat om dit aspect van de beroepspedagogische visie van ons ROC. Daarnaast is in 2011 het HPBO project Werkplekleren afgerond. In dit project heeft de Leijgraaf de methodiek van de werkplekanalyse ontwikkeld. Met name voor volwassenen een waardevolle methodiek in het kader van leven lang leren Loopbaanleren als begeleidingsmethodiek Tegenwoordig ligt de loopbaan van werknemers geen tientallen jaren meer vast. Zelfs niet als zij gediplomeerd zijn en hun droombaan hebben gevonden. Functies veranderen (bijvoorbeeld door technologische ontwikkelingen) en medewerkers hebben allerlei redenen om van baan te wisselen (meer keuze in beroepen, meer mogelijkheden om werk en privé te combineren). 5 loopbaancompetenties 1 Ontdek je talent kwaliteitenreflectie Waar ben je goed in? Waar wil je het beste in worden? 2 Ontdek je passie Wat houdt je bezig? Waar wil je moeite voor doen? motievenreflectie 3 Ontdek je werkplek Welke uitdagingen en dilemma s kom je tegen? 4 Zelf aan zet Wat ga je ontdekken, oefenen of bewijzen? 5 In gesprek met Wie heb je nodig om wensen te realiseren? werkexploratie loopbaansturing netwerken Economie & Bedrijf eindtermen crebo s CGO crebo s Loopbaancentrum CGO crebo s 1 1 Mens & Maatschappij eindtermen crebo s 5 3 CGO crebo s Techniek & Samenleving eindtermen crebo s CGO crebo s Naast beroepspraktijkvorming en praktijkonderwijs geven de verschillende onderwijsclusters op eigen wijze vorm aan samenwerking met het bedrijfsleven of instellingen door middel van praktijkleercentra. Onze praktijkleercentra zijn samen met bedrijven opgezet en zijn zeer divers van aard. Wij beschikken over een fabriek, een hotel, een restaurant, een fitnesscentrum, een verpleegafdeling en nog veel meer. Een voordeel van deze praktijkleercentra is dat er geleerd kan worden in de praktijk, maar wel onder begeleiding van een docent. Daarnaast Bij leerlingen zien wij dat het door alle keuzemogelijkheden steeds moeilijker is geworden om keuzes te maken. Daarnaast zien wij dat bij competentiegericht onderwijs van leerlingen verantwoordelijkheid en zelfstandigheid gevraagd wordt. Dit sluit ook aan bij wat er straks in een baan van werknemers gevraagd wordt; zelf de tijd indelen en eigen verantwoordelijkheid nemen. Wanneer leerlingen weten wat ze willen zijn ze beter gemotiveerd voor de opleiding. Dit is dan ook één van de pijlers van ons beleid om vroegtijdige schooluitval te beperken. Dit betekent wel dat een goede begeleiding tijdens de studie erg belangrijk is. Elke leerling heeft een eigen coach. Deze coach begeleidt de leerling in het leerproces, hierbij gaat het om studieresultaten en studievoortgang, maar zeker ook om loopbaanleren. Loopbaanleren heeft als doel om leerlingen in staat te stellen een stabiele beroepswens te ontwikkelen en daardoor betere studiekeuzes te maken. P 19

20 In 2010 is het project Loopbaanleren afgesloten. In 2011 zijn afspraken gemaakt over het scholen van medewerkers die niet bij het project betrokken zijn geweest. Deze scholing zal in 2012 uitgevoerd worden. Coach loopbaanleren Ik praat mét deelnemers. 3ialoog Ik zet aan tot denken. Ik waardeer en activeer. Ik hanteer de 5 loopbaancompetenties. 3 echte loopbaanvragen: Wat voor soort mens ben ik? Wat wil ik gaan doen in de toekomst? Wat voor soort werk(omgeving) past bij mij? Flexibiliteit naar tijd en inhoud Flexibiliteit in onderwijsprogramma is op dit moment onder andere vormgegeven door Vrije Keuze Leereenheden (VKL). Hiermee kunnen leerlingen zelf een deel van hun leerplan samenstellen. Deze leereenheden kunnen ook bij andere afdelingen gevolgd worden. Voor leerlingen die op een bepaald gebied wat meer ondersteuning zoeken, zijn er allerlei aanvullende begeleidingstrajecten. Het invoeren van VKL s is een majeur traject, waarbij niet alles vanaf het begin vlekkeloos liep. Eind mei is een taakgroep VKL ingesteld met de opdracht om te komen met een voorstel voor verbeteracties op het gebied van kwaliteit, organisatie, communicatie en managementinformatie. In 3 sessies heeft deze taakgroep een set aan verbetervoorstellen opgeleverd. Het rapport heeft als hoofdpunten de duidelijke benoeming van verantwoordelijkheden, de centralisatie van de informatievoorziening en de suggestie om operationele informatievoorziening en sturing te beleggen in een VKL-bureau. Ook is het advies om het draaiboek- VKL bij te werken. De taakgroep beschikte, naast de eigen ervaringen van betrokken managers en docenten, over de VKL-evaluaties van en Daaruit blijkt dat het knelpunt niet zozeer lag in de kwaliteit van de VKL s door de ogen van de deelnemers, maar in het managen van het aanbod en meer bepaald afspraken over definities, procedures en dergelijke. Doelmatigheid In Noord-Brabant wordt in het Brabants Beroepsonderwijs Overleg (BBO) het opleidingsaanbod provinciebreed geagendeerd. De eigen ontwikkelde methodiek mboatlas is inmiddels via het procesmanagement macrodoelmatigheid van OCW breder in Nederland geïntroduceerd. Noord Brabant is door haar aanpak gekozen door het procesmanagement als één van de vijf pilotregio s macrodoelmatigheid. Als eerste onderwerp van studie zijn de spreiding van Horecaopleidingen en de clustering van technische opleidingen ter hand genomen. Het project moet in 2012 naast concrete producten voor Noord Brabant ook voor het land informatie opleveren over een methodiek om tot macrodoelmatigheid te komen Resultaatverantwoordelijke teams als eenheid van onderwijs De resultaatverantwoordelijke teams zijn de spil waaromheen de totale Leijgraaforganisatie is gestructureerd. In 2011 zijn een aantal concrete stappen gezet om de teams in hun kracht te zetten. De teamplannen zijn als instrument geïntroduceerd waardoor de teams hun eigen beleid kunnen ontwikkelen, uitvoeren en evalueren. De teams worden ondersteund om in lijn hiermee hun eigen kwaliteitszorg in te richten en er is een proces gestart om de managementinformatie uit te breiden met informatie specifiek ten behoeve van de teams. 7.2 School zonder uitval De ambitie van ROC de Leijgraaf is een school zonder uitval te zijn. School zonder uitval betekent voor ROC de Leijgraaf dat geen enkele deelnemer ons ROC mag verlaten zonder dat hij of zij gebruik heeft gemaakt van de juiste ondersteuning en begeleiding. Als het gaat om uitvallen op het mbo scoort ROC de Leijgraaf met 5,4 % voortijdig schoolverlaters landelijk het best van roc s waar opleidingen worden aangeboden waarbij sprake is van een drempelloze instroom. Het beleid is gebaseerd op goede samenwerking met de toeleverende scholen en met de diverse gemeentes in de regio. Samen dragen we zorg voor een zo laag mogelijke uitval. Het Integraal Deelnamebeleid kent een viertal aandachtsgebieden met daaraan gekoppeld specifieke doelstellingen: 1. De overstap voortgezet onderwijs mbo 2. Monitoring en registratie verzuim en uitval 3. Interventie 4. Maatwerktrajecten afgestemd op de individuele leerling Regionale inbedding In 2010 is een enquête bij BPV-bedrijven uitgevoerd. De resultaten van deze enquête staan in het geïntegreerd jaardocument In 2011 is er geen meting geweest. In het hoofdstuk doorleren staat meer te lezen over onze regionale inbedding. P 20 ROC DE LEIJGRAAF GEÏNTEGREERD JAARDOCUMENT 2011