Essay. Hoe maken jongeren van 18 tot 25 jaar keuzes met betrekking tot hun gedrag?
|
|
- Laura Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Essay Hoe maken jongeren van 18 tot 25 jaar keuzes met betrekking tot hun gedrag? Myrthe Koops Periode D Content Design Madris Duric
2 Bij de Faculteit Communicatie en Journalistiek wordt er voor de ingang gerookt, terwijl er een groot symbool op de grond aangeeft dat het niet toegestaan is om daar te roken. De studenten, jongeren van 18 tot 25 jaar, maken een keuze om daar te gaan roken. Maar hoe maken deze jongeren keuzes? Dit essay is relevant voor de opleiding CMD omdat keuzes maken in alle takken binnen CMD voorkomt. Deze psychologische kant is essentieel voor de CMD er omdat ieder mens, dus ook iedere klant en gebruiker, keuzes maakt. De jongeren zijn een vaak voorkomende doelgroep en daarnaast ook niet de gemakkelijkste. Het brein van jongeren werkt anders dan het volwassen brein, wat het lastig maakt om op de keuzes in te spelen. Verschillende factoren beïnvloeden dit proces. In dit essay wordt uiteen gezet welke factoren dit zijn en hoe de jongeren van 18 tot 25 jaar keuzes maken. Keuzes bij jongeren Een keuze, wat is dat eigenlijk? Een keuze is het resultaat van een cognitief proces, waarbij de merites van meerdere keuzemogelijkheden tegen elkaar worden afgewogen. Het resulteert in de selectie van een van de meerdere keuzemogelijkheden. Een cognitief proces betekent het vermogen om iets te leren of te begrijpen. Een keuze mogelijkheid is vaak gekoppeld aan een bijbehorende actie. (Encyclo, 2015) In de hersenen zitten twee soorten systemen die keuzes maken. Het deliberatieve systeem is het systeem waarin we bewuste, weloverwogen beslissingen maken. Dit systeem werkt relatief traag. Het affectieve systeem werkt gevoelsmatig en snel, zonder dat we ons ervan bewust zijn. (Tiemeijer, C. 2009) Dit onbewuste deel treedt vooral op bij het probleem dat de jongeren op plekken roken waar het niet toegestaan is. Wat belangrijk is voor dit onderwerp is de rationele-keuzetheorie. De uiteindelijke keuze is gebaseerd op een rationele en logische afweging van opties, waarbij het maximaal haalbare voor het individu centraal staat. (Encyclo, 2015) Voor jongeren is dit erg belangrijk omdat zij egocentrisch zijn. Ze kunnen zich moeilijk verplaatsen in de beleving van iemand anders. (J/M ouders, 2014) Factoren gedragsbeïnvloeding Gedrag is het gevolg van een keuze die gemaakt wordt. Dit bestaat uit waarneembare handelingen en uit vormen van innerlijke activiteit die kunnen leiden tot waarneembare handelingen (Wijsman,E, 2013 ). Gedrag kan door veel verschillende factoren beïnvloed worden. Bij dit probleem zijn de volgende factoren van toepassing: - Fysische en geografische factoren - Psychische factoren - Sociale factoren Waarom zou ik in de regen en kou gaan staan als ik ook droog kan staan en een stukje warmte van binnen meekrijg. Dan is mijn keuze snel gemaakt, vertelt een geïnterviewde rokende jongen. Fysische en geografische factoren kunnen invloed hebben op het gedrag van de jongeren die roken bij de ingang. Fysische factoren zijn bijvoorbeeld het klimaat of het seizoen waarin iemand zich bevindt. Alleen voor de ingang van het FCJ is een overdekt stuk grond. Dit is precies waar de rokers niet mogen roken. Als het bijvoorbeeld regent, zullen de jongeren niet in de regen gaan staan, maar onder het afdakje.
3 Ook psychische factoren zijn van toepassing op het gedrag van de jongeren die roken op de plek waar het niet toegestaan is om te roken. Jongeren zijn vaak onzeker en hierdoor extra gevoelig voor wat anderen van hen vinden. Hierdoor hebben ze de neiging om meeloopgedrag te vertonen. (Nelis, H, 2009) Als één van hun klasgenoten op de desbetreffende plek zal gaan roken, zullen zij hem of haar ook sneller volgen in dit gedrag. Daarbij komen we bij sociale factoren. Hierbij word je beïnvloed door andere mensen. Hier gaan we wat dieper op in. Influentials Als basisregel geldt dat mensen zich gemakkelijker laten beïnvloeden als ze iemand aardig vinden. Daarnaast heeft de peergroup, maar ook thuis, school en overige opvoeders de meeste invloed op jongeren. De impact van de peergroup wordt steeds belangrijker naarmate de jongeren ouder worden.(nelis,h. 2009) Hierbij refereer ik naar de leeftijd van de rokende jongeren van 18 tot 25 jaar. De leeftijd van de jongeren laat zien dat ze aan het eind van de pubertijd zitten. Dit betekent dat de impact van de peergroup heel belangrijk is. De vriendschappen en netwerken met leeftijdsgenoten vertakken en verdiepen voortdurend. Ze zullen veel invloed hebben op het gedrag van de rokende jongeren. Een van de rokende jongeren verteld dan ook: Als mijn vrienden op de plek staan waar er niet gerookt mag worden, ga ik niet in mijn eentje ergens anders staan. Als zij het doen, doe ik het ook maar. Dit toont aan hoeveel invloed de peergroup op de jongeren heeft. Naast de peergroup zijn er ook verschillende identificatiemodellen waar jongeren zich mee identificeren. In de leeftijdscategorie (2009) waar de jongeren zich in bevinden, identificeren ze zichzelf vooral met leeftijdsgenoten. (Wijsman,E. 2013). Hieruit kan ik de conclusie trekken, dat de jongeren hun gedrag afstemmen op klas- en studiegenoten. Wanneer iemand op de verboden te roken plek staat, zullen klas- en studiegenoten snel volgen aangezien zij een identificatiemodel zijn. De klas- en studiegenoten behoren daarnaast ook tot de peergroup, waar de jongeren hun gedrag op afstemmen. Het is belangrijk om te weten of de mensen die de jongeren beïnvloeden een zogenaamde machtspositie hebben. Als dit zo is, is de desbetreffende persoon gemakkelijker te beïnvloeden. In dit geval gaat het om referentiemacht. De machthebbende is dan iemand met wie je jezelf wilt vergelijken. Dit zal leiden tot identificatie met de machthebber. (Wiekens,2012). We hebben gezien dat jongeren zich snel identificeren met iemand van dezelfde leeftijd. De identificatiemodellen zullen dan ook enige vorm van macht hebben.
4 Factoren keuzes beïnvloeden Bij jongeren zijn vier fases vast te stellen. 1. Lichamelijke en seksuele ontwikkeling 2. Cognitieve ontwikkelingen. 3. Ontwikkeling van de professionele identiteit: doorontwikkeling van je eigen identiteit. 4. Sociaal emotionele ontwikkeling: inzicht in jezelf in verhouding tot andere. In de tweede fase leren de jongeren keuzes maken. Dit start rond hun 14e levensjaar en is niet voor de leeftijd van 23 jaar klaar. Omdat deze vaardigheid nog niet voldoende ontwikkeld is in de hersenen van de puber, kun je concluderen dat de keuzes die jongeren maken nog niet van optimale kwaliteit zijn. Deze foutieve keuzes leiden dan ook tot foutief gedrag. We hebben gezien dat pubers foutief gedrag gemakkelijker overnemen van iemand met een invloedrijke positie. Jongeren kunnen gevolgen van handelingen slecht inzien.(smits, A. 2014) Ze denken niet na over de consequenties. Ze handelen dan ook volgens de deontologische theorie. Deze theorie gaat ervan uit dat mensen bepalen wat goed is aan de hand van het moment en de actie zonder na te denken over gevolgen. De jongeren zullen gaan roken op de plek waar het niet toegestaan is, maar denken niet na over dat andere mensen hier last van zouden kunnen hebben. Hierbij komt ook kijken dat jongeren geen empathie en voorstellingsvermogen hebben. Dit heeft zich nog niet ontwikkeld in het puberbrein.(nelis, H, 2009) Ze kunnen zich niet voorstellen dat andere mensen misschien last van de rook kunnen hebben. Normen behoren tot de belangrijkste sturingsmechanismen voor gedrag. Deze normen kunnen worden gedeactiveerd. Als duidelijk wordt dat normen niet belangrijk gevonden worden, leidt dit tot deactivering van die normen bij anderen. (Tiemeijer, C. 2009) Als andere rokers zien dat er al op de plek gerookt wordt waar het eigenlijk niet mag, zullen de andere rokers sneller gaan roken op de plek waar roken niet toegestaan is. Dit komt omdat de norm is. Jongeren leren belangrijke sociale vaardigheden van elkaar. Denk hierbij aan luisteren en initiatief nemen. Tegelijkertijd wordt er gesteld dat jongeren elkaar minder corrigeren. De remmende werking is in de hersenen van pubers nog niet sterk aanwezig, waardoor ze zichzelf en anderen minder afremmen en ontmoedigen bij risicovol gedrag. (Nelis, H. 2009) Deze theorie is goed toe te passen op de rokende jongeren. De rokende jongeren vertonen verkeerd gedrag. Dit is te verklaren doordat de remmende werking in de hersenen nog niet sterk aanwezig is.
5 Interne motivatietechnieken Er worden interne motivatietechnieken gebruikt bij het maken van keuzes. Wat we net zagen is dat sociale factoren erg belangrijk zijn voor jongeren om keuzes te maken. Dit zien we goed terug in de piramide van Maslow. Volgens deze theorie vormen je motivatietechnieken je gedrag. De piramide is zo opgebouwd dat pas wanneer de ene behoefte voltooid is, het mogelijk is voor het individu om een hogere behoefte te voltooien. Onderaan de piramide staat de lichamelijke behoeften. Hierna volgt de behoefte aan veiligheid en zekerheid. Op de derde plek komt de sociale behoefte. De sociale behoefte kunnen we koppelen aan het gedrag van de jongeren. Pubers hechten veel waarde aan vriendschap en sociale relaties, maar denken ook veel na over het aanzien van groepsverbanden. (Leren. nl, 2013) Deze piramide wordt veel gebruikt om gedrag aan te koppelen. Toch denk ik (Zomer,W.-) dat we niet het gedrag van jongeren met deze theorie volledig kunnen verklaren. Volgens C. Wiekens is deze piramide slechts een beschrijving en heeft het geen verklarende functie. (2012) Gedragsverandering Nu is het van belang dat de rokende jongeren op een of andere manier hun gedrag veranderen. Een belangrijk punt is om van te voren aandacht te vragen van de jongeren om de boodschap over te brengen. (Wiekens, C.J. 2012) Zoals we gezien hebben is het bij dit proces belangrijk wie de persoon is die aandacht vraagt. Tijdens het overbrengen van de boodschap moet goed gelet worden op een positieve benadering naar de jongeren. Met behulp van symbolen staat duidelijk aangegeven dat er niet gerookt mag worden op de desbetreffende plek. Dit is een rood en streng bord. Ze worden hierbij niet positief benaderd, terwijl dit aspect erg belangrijk is bij de communicatie met jongeren. Negatieve benadering zal niet helpen bij het veranderen van het gedrag.(nelis,h ) Wat ook belangrijk is bij het veranderen van gedrag bij jongeren, is dat straffen vaak niet effectief is. Het beloningscentra is in het puberbrein veel gevoeliger dan het strafcentra. Daarnaast is het strafcentra bijna onvindbaar in het brein van een puber. Om gedrag te veranderen is belonen effectiever dan straffen. Voor eenzelfde effect moet de straf zes keer zwaarder zijn dan de beloning. Je moet zes keer zo zwaar straffen als belonen om gedragsverandering voor elkaar te krijgen. Je kunt dus beter de consequenties duidelijk maken om daarna met een beloning het probleem op te lossen. (Tiemeijer, C. 2009) Ook moeten we goed beseffen is dat het gedrag bij elke puber anders is. De hersenen groeien en ontwikkelen zich op allemaal verschillende manieren. Het gedrag zal dus ook per puber anders zijn. (Smits, A. 2014)
6 Conclusie Uit deze onderzoeken is te concluderen hoe jongeren keuzes maken en welk gedrag ze daarbij vertonen. Dit wordt veroorzaakt door verschillende processen in de hersenen van pubers. Een keuze is het resultaat van een cognitief proces, waarbij de merites van meerdere keuzemogelijkheden tegen elkaar worden afgewogen. Daarbij is de rationale keuze theorie, waarbij het maximale haalbare voor het individu centraal staat, belangrijk. Keuzes worden beïnvloed door verschillen factoren. Zo heeft de peergroup een heel grote invloed op de jongeren omdat de vriendschappen voortdurend verdiepen en vertakken. Het gedrag wat de peergroup vertoont wordt dan ook snel overgenomen door de jongeren. De vaardigheid om keuzes te maken is nog niet volledig ontwikkeld bij de jongeren. Ook kunnen de jongeren gevolgen van handelingen slecht inzien. Ze zullen zich niet beseffen dat hun gedrag negatieve gevolgen kunnen hebben. Het gedrag wordt ook gestuurd door normen. Deze normen kunnen gedeactiveerd worden, wat invloed heeft op het gedrag van de jongeren. Een andere factor is dat jongeren elkaar minder corrigeren. Ook is de remmende werking in hun hersenen is nog niet ontwikkeld. De keuzes worden door deze factoren beïnvloed. Om het gedrag van de jongeren uiteindelijk te veranderen, moet men rekening houden met verschillende elementen. Hierbij is positieve benadering erg belangrijk en is het verstandig om de het beloningscentra in de hersenen te raken. Daarnaast werkt straffen vaak niet op een effectieve manier.
7 Bronnen - Wijsman,E.(2013). Psychologie en Sociologie. Amsterdam, Nederland: Noordhoff Uitgevers B.V. - Nelis,H. Van Sar,Y. (2009). Puberbrein binnenstebuiten. Utrecht, Nederland: Kosmos Uitgevers - Smits,A (2014). College Puberbrein. Geraadpleegd op: 1 mei Leren.nl. (2013). Behoeftepiramide van Maslow. Geraadpleegd op: 26 april motiveren/maslow.html - J/M ouders. (2012) Pubergedrag. Geraadpleegd op: 2 mei Goldstein, J. Martin, J. Cialdini,H (2010) Overtuigingskracht. Amsterdam, Nederland: Uitgeverij Niewezijds. - Tiemeijer, W. Thomas,C. (2009). De menselijker beslisser. Amsterdam/Den Haag. Nederland: Amsterdam University Press. - Wiekens,C.J. (2012). Beinvloeding en veranderen van gedrag. Amstrdam. Nederland: Pearson Benelux bv. - Encyclo. (2013). Rationale-keuzetheorie. Geraadpleegd op: 30 april Encyclo. (2015). Keuze. Geraadpleegd op: 30 april
HOE MAKEN JONGEREN VAN 18 TOT 25 JAAR KEUZES MET BETREKKING TOT HUN GEDRAG?
ONDERZOEKSVERLSAG HOE MAKEN JONGEREN VAN 18 TOT 25 JAAR KEUZES MET BETREKKING TOT HUN GEDRAG? Myrthe Koops 1604860 Madris Duric DreamDiscoverDo JDE-SCONT.3V-13 PERIODE D 1 Inhoudsopgave Inleiding Relevantie
Nadere informatieFijn, mijn kind heeft een puberbrein
Fijn, mijn kind heeft een puberbrein drs. Anje de Vries Bureau Meesterschap Oosterhoutstraat 9a 9401 NA Assen Ontwikkelingsgebieden Ontwikkeling A. Lichamelijke ontwikkeling groei, zintuigen en de motoriek
Nadere informatieHet puberbrein een handleiding. Eindhoven Bisschop Bekkers Lyceum 15 april 2015 dr. Aletta Smits
Het puberbrein een handleiding Eindhoven Bisschop Bekkers Lyceum 15 april 2015 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie
Nadere informatieFijn, mijn kind heeft een puberbrein
Fijn, mijn kind heeft een puberbrein drs. Anje de Vries Bureau Meesterschap Oosterhoutstraat 9a 9401 NA Assen Ontwikkeling Ontwikkelingsgebieden A. Lichamelijke ontwikkeling groei, zintuigen en de motoriek
Nadere informatieBetrokken bij Buiten. Het puberbrein als basis. Welkom. 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl
Betrokken bij Buiten Welkom Het puberbrein als basis 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl Pubers Welk (puber)gedrag valt jou het meest op? We zijn allemaal puber geweest Leef je in!
Nadere informatieHet puberbrein een handleiding. Calibris dr. Aletta Smits
Het puberbrein een handleiding Calibris dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie zijn pubers? En wie zijn wij? Wie zei
Nadere informatieHet puberbrein een handleiding. 26 juni 2014 dr. Aletta Smits
Het puberbrein een handleiding 26 juni 2014 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie zijn pubers? En wie zijn wij? Twee
Nadere informatieHet GROW-model. Deze onderdelen worden hieronder toegelicht. Per onderdeel worden er voorbeeldvragen aangegeven.
Het GROW-model Een ontwikkelingsgesprek is het meest effectief als je de vragen in een bepaalde structuur stelt. Het GROW-model biedt deze structuur. (Whitmore, 1995) Het GROW model bestaat uit de volgende
Nadere informatieHoe worden consumenten psychologisch beïnvloedt op de website bookings.com zodat zij een hotel boeken? Tessa Kolfschoten
Hoe worden consumenten psychologisch beïnvloedt op de website bookings.com zodat zij een hotel boeken? Tessa Kolfschoten INHOUD Wat is booking.com? Wat is persuasive design? Hoe laat de consument zich
Nadere informatieOUDERAVOND FRISSE START. Het Hooghuis 31 januari Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering
OUDERAVOND FRISSE START Het Hooghuis 31 januari 2017 Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering Programma Overgang van groep 8 naar de brugklas Het puberbrein Consequenties in gedrag (roken en alcohol)
Nadere informatieGedrag en gebruik van hulpmiddelen: wat is de link?
Gedrag en gebruik van hulpmiddelen: wat is de link? Eva Vandenheede 0475/907374 Eva.vandenheede@securex.be Analyseren Signaleren Creatief denken Verplaatsings -beleid Evalueren Kiezen Organiseren 2 1 Analyseren
Nadere informatieHet puberbrein een handleiding. Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits
Het puberbrein een handleiding Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie
Nadere informatieNLP PRACTITIONER 2015
2015 ERKEND, PRAKTIJKGERICHT EN VERBREDEND De erkende NLP Practitioner opleiding van the Sphere is praktijkgericht en verbredend. Het biedt een uitstekende structuur voor effectieve communicatie, persoonlijke
Nadere informatieFeedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren.
FEEDBACK WAT IS FEEDBACK EIGENLIJK? Feedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren. Hiermee is feedback een belangrijk middel
Nadere informatieHoe bevorder je integer gedrag? Hoe verschillende triggers de integriteit binnen organisaties beïnvloeden
Hoe bevorder je integer gedrag? Hoe verschillende triggers de integriteit binnen organisaties beïnvloeden Dr. S.N. Ponsioen Rijksuniversiteit Groningen Faculteit Economie en Bedrijfskunde 1 2 3 Integriteit
Nadere informatieMediaopvoeding. workshop 2015. Mediaopvoeding
Mediaopvoeding workshop 2015 Mediaopvoeding Contents Wat is mediaopvoeding?... 2 De jeugd van tegenwoordig... 3 Kinderen overzien niet alle gevaren van de media... 3 Opvoedingsstijlen... 4 Opvoedingscompetenties...
Nadere informatieWetenschappelijk onderzoek. Prof. Dr. Dick Swaab Wij zijn ons brein
Wetenschappelijk onderzoek Prof. Dr. Dick Swaab Wij zijn ons brein Gedrag - Agressie Ja Homofilie door inwerking aanwezige testosteron op brein Ja en Nee Adolescentie (10-25 jaar) is de ontwikkelfase
Nadere informatieIs snel starten wel effectief?
Is snel starten wel effectief? Stijn van Merendonk Trainer Motivational Interviewing Elke week 1 tip? @stijnvmerendonk Programma Gedragsverandering Welke uitspraken wil je zeker niet hebben Ambivalentie
Nadere informatieOuderavond Bornego jr.
Ouderavond Bornego jr. 27 oktober 2015 Thema Loslaten?! Deze avond... - - - - : hoe houd je het leuk? Met tips! Wie staat er voor u? Wie staat voor u Voorlezen Schrijfster: actuele puberonderwerpen Oud-lerares
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatieOefening 3: Keuzes maken
Oefening 3: Keuzes maken In oefening 2 heeft u gezien dat keuzes gemaakt kunnen worden op basis van belangrijkheid en urgentie. Wat belangrijk is wordt deels extern bepaald en is deels persoonlijk. De
Nadere informatieRijksuniversiteit Groningen
De adolescentiefase: over puberen, hersenontwikkeling, studiekeuze, risicogedrag en de relatie met ouders. Dr. Saskia Kunnen i.s.m. Dr. Anna Lichtwarck-Aschoff Afdeling Ontwikkelingspsychologie Rijksuniversiteit
Nadere informatieNLP PRACTITIONER 2016
2016 ERKEND, PRAKTIJKGERICHT EN VERBREDEND De erkende NLP Practitioner opleiding van ISEMI is praktijkgericht en verbredend. Het biedt een uitstekende structuur voor effectieve communicatie, persoonlijke
Nadere informatieIn verbinding zelf keuzes maken. Petri Embregts
In verbinding zelf keuzes maken Petri Embregts Cliënten eigen keuzes laten maken, ze regie geven over hun eigen leven, dat is wat we nastreven Dhr Hans Bouter Leidsch Dagblad Eigen regie, zelf keuzes maken
Nadere informatieBeinvloeding van glossylezers door middel van persuasive design.
Beinvloeding van glossylezers door middel van persuasive design. Fleur Bukman User Experience Design - Seminar CMD - jaar 3 Studentnummer: 1618817 Docent: Hans Kemp Mei 2015 1 Inhoudsopgave Inleiding 3
Nadere informatieVerandering van leefstijl begint toch echt bij jezelf!
Verandering van leefstijl begint toch echt bij jezelf! Peter Dona Er is en er wordt steeds meer geschreven, onderzocht en nieuwe methoden bedacht om de leefstijl van werknemers positief te veranderen.
Nadere informatieAls opvoeden even lastig is
Als opvoeden even lastig is Hoe pak je dat dan aan? Soms weet ik niet meer wat ik moet doen om hem stil te krijgen. Schattig? Je moest eens weten. Hoezo roze wolk? Mijn dochter kan af en toe het bloed
Nadere informatieHET PUBERBREIN een handleiding
DE LOEF HET PUBERBREIN een handleiding Let s get started Waar gaan we het vandaag over hebben? ONDWERPEN voor het komende uur WIE ZIJN PUBERS? Je bent puber tussen 10 en 25 De puberteit start met de veranderende
Nadere informatieHet gedragmodel. 1. Inleiding
Het gedragmodel 1. Inleiding Het gedragmodel is een NLP-techiek, ontwikkeld door Peter Dalmeijer (zie www.vidarte.nl) en Paul Lenferink. Het model leert ons feedback te geven waarbij we anderen op hun
Nadere informatieKinderen Ontwikkelen en Leren 201-2012. Bijeenkomst 11: ontwikkeling
Kinderen Ontwikkelen en Leren 201-2012 Bijeenkomst 11: ontwikkeling Terugblik bijeenkomst 10 Presentatie ontwikkelingsgebieden Indeling ontwikkelingsgebieden Casus: stel je probleemverklaring op. Bijeenkomst
Nadere informatieStellingen en normering leerlingvragenlijst
Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 2.0 juli 2012 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 2.0 Stellingen
Nadere informatieecourse Moeiteloos leren leidinggeven
ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder
Nadere informatieStudiekeuze: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief
11-2-2015 1 Studiekeuze: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief Facta, 12-02-2015 Saskia Kunnen Afdeling Ontwikkelingspsychologie Rijksuniversiteit Groningen 11-2-20152 Programma Studiekeuze als ontwikkelingsproces:
Nadere informatieAfstudeeronderzoek over het perspectief van de burger op het verrichten van vrijwilligerswerk
Afstudeeronderzoek over het perspectief van de burger op het verrichten van vrijwilligerswerk EEN BEELD VAN HET TYPE VRIJWILLIGER EN HET TYPE NIET-VRIJWILLIGER De centrale vraag in het onderzoek Hebben
Nadere informatieVan huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie
Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,
Nadere informatieOei, ik kan bijdragen aan mijn omzetgroei! Ja, mits
Oei, ik kan bijdragen aan mijn omzetgroei! Ja, mits De markt is in beweging en we weten niet waar we aan toe zijn. 2 Spanningsveld in het waarderen van optimale samenwerking binnen de zorg Zekerheidstreven
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieSTIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding
STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING Inleiding De door leidinggevenden gehanteerde stijlen van beïnvloeding kunnen grofweg in twee categorieën worden ingedeeld, te weten profileren en respecteren. Er zijn twee profilerende
Nadere informatieHet puberbrein een handleiding. Breda Newmancollege 18 november 2014 dr. Aletta Smits
Het puberbrein een handleiding Breda Newmancollege 18 november 2014 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie zijn pubers?
Nadere informatie1 Het sociale ontwikkelingstraject
1 Het sociale ontwikkelingstraject Tijdens de schoolleeftijd valt de nadruk sterk op de cognitieve ontwikkeling. De sociale ontwikkeling is in die periode echter minstens zo belangrijk. Goed leren lezen,
Nadere informatieHoe ons brein ons bij de neus neemt!
Hoe ons brein ons bij de neus neemt! Wie is hier de baas, jij of je verstand? Over een half uur: 1. Verstand is heel slim met taal 2. Kan zijn eigenaar tot uitputting drijven 3. Hoe help je medewerkers
Nadere informatieJONG HOEZO ANDERS?! EN HOOGGEVOELIG. Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren
Ellen van den Ende in samenwerking met Mariëtte Verschure JONG EN HOOGGEVOELIG HOEZO ANDERS?! Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren Uitgeverij Akasha Inhoud Hooggevoelig, hoezo anders?!
Nadere informatieStellingen leerlingvragenlijst
Stellingen leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 1.0 sept 2011 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst Stellingen en toelichtingen
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatie3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?
Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat
Nadere informatiePedagogisch contact. Verbondenheid door aanraken. De lichamelijkheid van pedagogisch contact. Simone Mark
Pedagogisch contact Verbondenheid door aanraken Simone Mark Mag je een kleuter nog op schoot nemen? Hoe haal je vechtende kinderen uit elkaar? Mag je een verdrietige puber een troostende arm bieden? De
Nadere informatiePubers opvoeden. Veranderingen in de puberteit
Pubers opvoeden Pubers opvoeden De puberteit is de ontwikkelingsfase tussen 10 en 18 jaar. Maar die puberteit is er natuurlijk niet opeens. Vanaf ongeveer 9 jaar kan je al merken dat kinderen beginnen
Nadere informatieAgressiebeheersing vanuit het emotionele ontwikkelingsprofiel 28/04/2015 EMOTIONELE ONWIKKELING. buitenkant versus binnenkant
Agressiebeheersing vanuit het emotionele ontwikkelingsprofiel Dr. Iris Van den Brandei.o. SEN vzw Centrum voor Therapie en Welzijn Balans EMOTIONELE ONWIKKELING buitenkant versus binnenkant intrapsychisch
Nadere informatiePubertijd volgens Midas Dekkers (bioloog)
Pubertijd volgens Midas Dekkers (bioloog) Pubertijd is als je vader verandert van een held in een ouwe zak en je moeder van een warme haven in een theemuts Wensen en Grenzen Elizabeth Hamelinck GGD Hollands
Nadere informatieZoveel verschillende. mensen,. zoveel verschillende. uitvaarten...
Zoveel verschillende. mensen,. zoveel verschillende. uitvaarten... Training Authentiek in de uitvaart door Het Tiende Huis Jan Dop Uitvaartverzorging Het was niet voor het eerst dat ik mij meer dan ooit
Nadere informatieverslavingspreventie binnen het onderwijs
verslavingspreventie binnen het onderwijs In dit overzicht is per type onderwijs en de verschillende leeftijdsfasen te zien welke preventieve interventies er ingezet kunnen worden. De richtlijnen geven
Nadere informatieCultuur & Media Werkgroep 4 nee hoor! ik laat me nooit leiden door groepsdruk!
Cultuur & Media Werkgroep 4 nee hoor! ik 1 Wat gaan we doen? vragen over hoorcollege en huiswerk ik en de groep: sociale psychologie huiswerk 2 BELANGRIJK: HUISWERK! nogmaals: twee maal niet je huiswerk
Nadere informatie1.1 Mijn kind under construction
1.1 Mijn kind under construction bij sessie 1 Mijn kind pubert - Wat is er gaande? Het overvalt je of misschien heb je al met spanning uitgekeken naar de eerste tekenen. Puberen, wat gebeurt er? Onder
Nadere informatieVisual Storytelling Analyse van een Infographic. Het Frisia-Nederland conflict
Visual Storytelling Analyse van een Infographic Het Frisia-Nederland conflict Student: Yannick van Hierden Id-code : 1609791 E-mail : Yannickvanhierden@student.hu.nl Docent: Gerard Smit Minor: Editorial
Nadere informatieINHOUD Verantwoording 1 De macht van de situatie 2 Koester je zeurende collega 19 3 De calculerende medewerker 4 Respect!
INHOUD Verantwoording 7 1 De macht van de situatie 11 We hebben de neiging te denken dat we zelf bepalen wat we doen, maar in werkelijkheid worden we ook gestuurd door allerlei omstandigheden. 2 Koester
Nadere informatieHOOFDSTUK 2: KLANTGERICHTE MERKMEERWAARDE
HOOFDSTUK 2: KLANTGERICHTE MERKMEERWAARDE 1 INTRODUCTIE H:2 Waaraan kun je een effectieve merkenpositionering herkennen? Wat zijn de bronnen van klantgerichte merkmeerwaarde en welke effecten of voordelen
Nadere informatieTOPSIDE staat in het Engels voor Training Opportunities for Peer Supporters with Intellectual Disabilities in Europe. Richtlijnen
TOPSIDE TOPSIDE staat in het Engels voor Training Opportunities for Peer Supporters with Intellectual Disabilities in Europe Richtlijnen voor Mentoren Inclusion Europe www.peer-training.eu Auteurs: TOPSIDE
Nadere informatiePubers en het nieuwe leren. Anneke E. Eenhoorn
Pubers en het nieuwe leren Anneke E. Eenhoorn Het nieuwe leren De nadruk wordt gelegd op sociale vaardigheden zoals samenwerken en naar elkaar luisteren. Nadruk op inspiratie vanuit het kind zelf (intrinsieke
Nadere informatieArtikel. Lara Peeters. Laurens Vreekamp JDE-SEMUX.3V-13. Seminar. Blok C. Aantal woorden: 1221
Artikel Lara Peeters 1622966 Laurens Vreekamp JDE-SEMUX.3V-13 Seminar Blok C 1 Aantal woorden: 1221 Voorwoord Mijn keuze om persuasive design nog verder te gaan onderzoeken is gebaseerd op mijn toekomst
Nadere informatieSTOP MAAR MET FEEDBACK GEVEN. HET HEEFT GEEN ZIN
E-blog STOP MAAR MET FEEDBACK GEVEN. HET HEEFT GEEN ZIN In samenwerken Het is tijd voor een next level feedback geven; gewoon kijken naar het resultaat i.p.v. het gedrag. In dit blog 5 gedachtenkronkels
Nadere informatieTieners, een vergeten groep? Wil van Nus
Tieners, een vergeten groep? Wil van Nus Tieners over wie hebben we het eigenlijk? Tieners: - Van Dale: iemand tussen de 10 en 20 jaar - alternatief: puber, jeugdige, bakvis -> Iemand tussen de 10 en 13
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieInge Test 07.05.2014
Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij
Nadere informatieSamen sta je sterk. Adviesrapport. Project: Communicatieplan
Project: Communicatieplan Smokeless Nathalie Kooiman, 0863131 Charlotte Voorn, 0847183 Wendy Lanser, 0862815 Rowan Lens, 0857190 CDM1A Hogeschool Rotterdam Rowan Lens - CDM1A - Hogeschool Rotterdam 1 Inhoudsopgave
Nadere informatieOUDERAVOND METAMEER PUBERBREIN. Metameer Boxmeer 27 maart Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering
METAMEER OUDERAVOND PUBERBREIN Metameer Boxmeer 27 maart 2017 Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering Programma Heldertheater Het puberbrein Seksualiteit en media Zelfbeeld Social media Verschillende
Nadere informatieE-LEARNING. Beroepsoriëntatie 2014/2015. HEART4HAPPINESS Eva Hendrix s1081296
E-LEARNING Beroepsoriëntatie / HEARTHAPPINESS Eva Hendrix s896 Voorwoord De zoektocht naar geluk is zo oud als de mensheid zelf en heeft in de loop van de geschiedenis verschillende vormen aangenomen.
Nadere informatieAan de hand van 11 kleine stapjes, kan deze methode jou helpen om jou einddoel te bereiken!
Oplossingsgericht werken Misschien wil je graag iets veranderen in je leven? Zit je met een probleem waar je graag zelf een oplossing voor wil vinden? Hier onder staat een methode beschreven, die het mogelijk
Nadere informatieOMGEVINGSSCAN 10 NOVEMBER 2016 NICOLE BLOK
OMGEVINGSSCAN 10 NOVEMBER 2016 NICOLE BLOK INHOUDSOPGAVE inhoudsopgave omgevingsscan onderzoek voor omgevingsscan - Brainstormen - Belangen, pijnpunten, voordelen - Waarde propositie canvas OMGEVINGSSCAN
Nadere informatieCurriculum Vitae Paula Ingelse
Curriculum Vitae Paula Ingelse Paula Ingelse is opvoedkundige en werkt vanuit eigen praktijk LiefdevolleLeiding. Ze adviseert gezinnen met vragen én zorgen rond het grootbrengen van hun kinderen. Ze is
Nadere informatieBrandmanagement. persuasive storytelling. TIPS OM storytelling als brandingsstrategie toe te passen. aan de hand van
Brandmanagement aan de hand van persuasive storytelling TIPS OM storytelling als brandingsstrategie toe te passen Lorem ipsum Brandmanagement, wat is het? Brand management is een strategie waarbij een
Nadere informatieOmgaan met een moeilijke klas. Susan de Bruin
Omgaan met een moeilijke klas Susan de Bruin SWV Amsterdam Zuid-Oost 31 oktober Welkom 39 jaar 10 jaar leerkracht SBAO te Alkmaar Susan de Bruin 6 jaar werkzaam bij Gedragpunt Ambulant begeleider & Trainer
Nadere informatieWat is puberteit? Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities. Wat gaan we doen? Definities. Dr.
Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren Wat is puberteit? Dr. Renate de Groot" Centre for Learning Sciences and Technologies" (CELSTEC)" Open Universiteit Weekend van de Wetenschap 2012 Definities Definities
Nadere informatie9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie
9 Communicatie-tools voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie Maar één persoon Je hebt maar een persoon nodig om nieuwe ervaringen te introduceren VOORWOORD Geen enkel
Nadere informatieHet puberbrein; werk in uitvoering. Anneke E. Eenhoorn
Het puberbrein; werk in uitvoering Anneke E. Eenhoorn Bij 12 begint het pas! Uitspraak van Nelis en Sark in Puberbrein binnenstebuiten Hoe zo? Tot 12 jaar moeten ouders hun kinderen goed begeleiden, daarna
Nadere informatie1. Welke fases binnen de sociaal-emotionele ontwikkeling zijn er?
1. Welke fases binnen de sociaal-emotionele ontwikkeling zijn er? 2. Wat staat er centraal in elke fase en welke begeleidingsbehoefte heeft het kind in deze fase? 3. Waar steek je op in als er een discrepantie
Nadere informatieDoelstellingen van PAD
Beste ouders, We kozen er samen voor om voor onze school een aantal afspraken te maken rond weerbaarheid. Aan de hand van 5 pictogrammen willen we de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze leerlingen
Nadere informatieCentrum Bergkristal Studieplan Deelopleiding Holistisch Integratief Coach en/of Counsellor
Centrum Bergkristal Studieplan Deelopleiding Holistisch Integratief Coach en/of Counsellor Modules Holistisch Integratief Coach en/of Counsellor 1. Psychologie en Psychopathologie 2. Sociale psychologie
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieJe oefent deze vaardigheid in het praktijklokaal aan de hand van het handelingsformulier Voorlichting geven.
OPDRACHTFORMULIER Voorlichting geven Naam student: Datum: Opdracht Je geeft voorlichting aan een of meer zorgvragers. Voordat je gaat oefenen Je oefent deze vaardigheid in het praktijklokaal aan de hand
Nadere informatieeuzedossier ouderparticipatie keuzedossier vmbo osb in de onderbouw theoretische leerweg
euzedossier ouderparticipatie keuzedossier vmbo osb in de onderbouw theoretische leerweg Op vijf bladzijden in het werkboek wordt de medewerking van de ouders of verzorgers van de leerlingen gevraagd.
Nadere informatieFeedback geven en ontvangen
Feedback geven en ontvangen 1 Inleiding In het begeleiden van studenten zul je regelmatig feedback moeten geven en ontvangen: feedback is onmisbaar in de samenwerking. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord 7 Inleiding 11
Inhoudsopgave Voorwoord 7 Inleiding 11 1 Gevoel en verstand in de liefde 15 2 De partnerkeuze 21 3 Mythes over de liefde 29 4 De liefde ontraadseld 35 5 Verbetering begint bij jezelf 43 6 De vaardigheden
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,
Nadere informatieWat is jouw verhaal?
E E N E - B O O K V A N L E T T E R S & C O N C E P T S Wat is jouw verhaal? Passie en plezier overbrengen in een notendop Storytelling Verhalen vertellen is een belangrijk onderdeel van ons leven. Het
Nadere informatieHOE WERKEN ONZE HERSENEN IN HET KOOPPROCES?
HOE WERKEN ONZE HERSENEN IN HET KOOPPROCES? EN WAT KUNNEN WE DAARVAN LEREN? Algemene inleiding (deel 1 uit een serie van 6) NIEUWE ONTDEKKINGEN IN DE NEUROLOGIE NIEUWE KANSEN IN HET VERKOOPGESPREK We are
Nadere informatieTips voor Ouders van niet-drinkende pubers
Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf
Nadere informatieAls je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.
Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen
Nadere informatieNypels Speelt. 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken
Nypels Speelt 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken Inleiding Het Nypels wordt steeds leuker, doe jij ook mee? Nypels Speelt, onder die titel wordt op een nieuwe manier gewerkt aan de betrokkenheid
Nadere informatieHogere Verleidingskunde. Van marketing / psychologie 1.0.. naar marketing / psychologie 3.0
Hogere Verleidingskunde Van marketing / psychologie 1.0.. naar marketing / psychologie 3.0 Even voorstellen Werkzaam bij: Partner 5plus1 Stichting Duurzame Winkelstraat oprichter/ dagelijks bestuur Nyenrode
Nadere informatieVertrouwen na hersenletsel, hoe zit dat?
Vertrouwen na hersenletsel, hoe zit dat? Hersenen een populair item Hersenen een populair item Hersenen een populair item Hersenen een populair item Hersenen een populair item Hersenen een populair item
Nadere informatieLeonie Linssen www.veranderjewereld.nl
Verbonden in Vrijheid Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 1 IS HET MOGELIJK? 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 2 DE MYTHE 04-11-2009 Leonie
Nadere informatieBEGRIJPEND LEZEN 1 NEDERLANDS TEKSTSOORTEN EN TEKSTDOELEN
BEGRIJPEND LEZEN 1 NEDERLANDS TEKSTSOORTEN EN TEKSTDOELEN 0 AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je het onderwerp uit een zin bepalen. - Kun je het onderwerp van een tekst bepalen. - Kun je een soort tekst
Nadere informatieBij pesten zijn er altijd 5 partijen: de pester, het slachtoffer, de grote zwijgende groep, de leerkrachten en de ouders.
Versie nov. 2012 Pestprotocol. Inclusief regels en afspraken binnen de school. Wat is pesten? Pesten betekent iemand op een gemene manier lastig vallen: bewust iemand kwetsen of kleineren. Het gebeurt
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieFEED BACK COMMENTAAR GEVEN EN ONTVANGEN MARIETA KOOPMANS
FEED BACK COMMENTAAR GEVEN EN ONTVANGEN MARIETA KOOPMANS INHOUD Inleiding 7 1 Zelfonderzoek feedback geven en ontvangen 9 Checklist feedback geven en ontvangen 11 2 Communicatie en feedback 15 Waarnemen,
Nadere informatiePuberteit en ASS; een goede combinatie? Anneke E. Eenhoorn
Puberteit en ASS; een goede combinatie? Anneke E. Eenhoorn Gedrag komt nooit alleen. Vier factoren spelen een rol bij het ontstaan en in stand houden van gedrag. Kindfactor Opvoedvaardighedenfactor Ouderfactor
Nadere informatieToolkit. Mijn kind wil een kind. Kinderen, waar kies ik voor?
Toolkit Kinderen, waar kies ik voor? Mijn kind wil een kind Informatiefolder voor ouders van mensen met een verstandelijke beperking en een kinderwens 2 Vraag een willekeurige persoon wat voor hem belangrijk
Nadere informatieNieuwsbrief 3 De Vreedzame School
Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten
Nadere informatieZelfsturend leren met een puberbrein
Zelfsturend leren met een puberbrein Jacqueline Saalmink In het hedendaagse voortgezet onderwijs wordt een groot beroep gedaan op zelfsturend leren. Leerlingen moeten hiervoor beschikken over vaardigheden
Nadere informatie