Het puberbrein een handleiding. 26 juni 2014 dr. Aletta Smits

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het puberbrein een handleiding. 26 juni 2014 dr. Aletta Smits"

Transcriptie

1 Het puberbrein een handleiding 26 juni 2014 dr. Aletta Smits

2 Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan?

3 Wie zijn pubers? En wie zijn wij?

4 Twee dingen Pubers hebben een ander tijdsbesef dan wij en Pubers zijn sociaal gemotiveerd

5 Wie zei dit? Onze jeugd heeft tegenwoordig een sterke hang naar luxe, heeft slechte manieren, minachting voor het gezag en geen eerbied voor ouderen. Ze geven de voorkeur aan kletspraatjes in plaats van training jonge mensen spreken hun ouders tegen en tiranniseren hun leraren. Socrates (ca BC)

6 Lesgeven aan pubers/ouder zijn van pubers Wat kom je tegen? / Wat is prachtig aan ze? / Wat is ongelooflijk irritant aan ze? Ze worden opeens brutal Je krijgt ze met geen mogelijkheid aan hun huiswerk Ze komen te laat Ze vergeten het stage Ze vergeten afspraken Als ze een keuze maken is die gelijk vol overgave Ze kleden zich niet altijd handig Ze vragen niets terwijl ik gezegd had als je vragen hebt kom je maar Waarom helpt straffen niet zo goed?

7 Puber/Adolescent maakt vier dingen mee 1. Lichamelijke en seksuele ontwikkeling - puber-ontwikkeling, slaap- en waakritme 2. Doorontwikkeling van hersenschors/cortex - complexe vaardigheden; cognitieve ontwikkeling 3. Doorontwikkeling van de eigen identiteit - ontwikkeling van de professionele identiteit 4. Sociaal-emotionele ontwikkeling - inzicht in jezelf en anderen

8 1. Lichamelijke en seksuele ontwikkeling Vandaag Gisteren

9 2. Doorontwikkeling van cortex

10 2. Doorontwikkeling van cortex Impulscontrole Beoordelingsvermogen Abstracte redeneringen Probleemoplossing Planning Sociaal gedrag Geheugen

11

12 Ontwikkeling van de identiteit EXACTITUDES Ari Versluis / Ellie Uyttenbroek

13

14 3. Drie identiteiten, hartstikke veel werk Hoe ik echt ben Hoe ik doe Hoe anderen mij zien

15 4. Sociaal-emotionele ontwikkeling Met m n vrienden chillen op een random plek Dat kun je niet maken! Wie zegt mij dat ik dat niet kan?

16 Wat zie je? Wat ziet een puber?

17 Reflectievragen (Korthagen) Wat deed ik? Wat wilde ik? Wat dacht ik? Wat voelde ik? Wat deed de ander? Wat wilde de ander? Wat dacht de ander? Wat voelde de ander?

18 De mens is een chemisch proces

19 Witte stof (myeline): Verbinding tussen de hersencellen

20 Witte stof (myeline): Verbinding tussen de hersencellen

21 Witte stof (myeline): Verbinding tussen de hersencellen

22 Onderwijs en begeleiding Steunen met structuur betekent niet: niet meer zelf plannen Aansluiten bij hun context betrek emoties bij ratio Begrip voor echte pijn Beloningsstructuur ipv strafstructuur Slapen en wakker zijn: vroeg is heel vroeg Toon de empathie die ze zelf niet altijd kunnen tonen Ze zijn aan het leren, en wat ze leren is belangrijk, alleen niet altijd wat jij op het rooster had staan Lange termijn is lastig te overzien: be prepared to fight

23 Onderwijs en begeleiding Steunen met structuur betekent niet: niet meer zelf plannen Neem het niet te persoonlijk Aansluiten bij hun context betrek emoties bij ratio Begrip voor echte pijn Neem het niet te persoonlijk Beloningsstructuur ipv strafstructuur Neem Slapen en het wakker niet zijn: te vroeg persoonlijk is heel vroeg Neem het niet te persoonlijk Toon de empathie die ze zelf niet altijd kunnen tonen Ze zijn aan het leren, en wat ze leren is belangrijk, alleen niet altijd wat jij op het rooster had staan Neem het niet te persoonlijk Lange termijn is lastig te overzien: be prepared to fight

24 Selectie uit referenties Crone, E Het puberende brein: Over de ontwikkeling van de hersenen in de unieke periode van de adolescentie. Amsterdam: Bert Bakker. Nelis, H & Y. van Sark Puberbrein binnenstebuiten: wat beweegt jongeren van 10 tot 25 jaar? Utrecht: Kosmos Uitgevers Paap, M Het kiezen van een MBO-opleiding. PvdA Concept-voorstellen verbetering VMBO. Tbv. PvdA congres 24 november Smits, A Checlist Studierendement. Leiden: Universiteit Leiden Traineepool Weten wat je wilt. Amsterdam: Gemeente Amsterdam Van der Boom, E., R. van der Aa & G. de Bruin Goed voorbeeld doet goed volgen. Rotterdam: Ecorys. Onderzoek uitgevoerd in opdracht van Ministerie van OC&W. Van Grinsven, V & E. Elphick Aansluiting vmbo mbo: een gedeelde zorg. Utrecht: Adviesgroep MBO Van Reijendam, W. Het studeert niet makkelijk met euro schuld. In: Mbo Magazine, december Elk, R. van, Steeg, M. van der & Webbink, D. (2009). The effect of early tracking on participation in higher education. Den Haag: Centraal Planbureau. Kemenade, J. van. (2008). Een voorwerp van aanhoudende zorglijkheid. Rede bij zijn afscheid als hoogleraar bij de Open Universiteit. Congresmap Lustrumcongres Ruud de Moor Centrum.

25 Aletta Smits Facebook: Wilt u de presentatie? Mail even, en ik zend hem toe! Wilt u meer informatie? Bestel via Het puberbrein - de missende handleiding

26 Aletta Smits - info@deloeftraining.nl De Loef Training en Advies: Lezingen & Presentatietrainingen & Gesprekstechnieken Workshops Activerende didactiek & E-learning Onderwijsontwikkeltrajecten Docentprofessionalisering en -coaching

Het puberbrein een handleiding. Eindhoven Bisschop Bekkers Lyceum 15 april 2015 dr. Aletta Smits

Het puberbrein een handleiding. Eindhoven Bisschop Bekkers Lyceum 15 april 2015 dr. Aletta Smits Het puberbrein een handleiding Eindhoven Bisschop Bekkers Lyceum 15 april 2015 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie

Nadere informatie

Het puberbrein een handleiding. Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits

Het puberbrein een handleiding. Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits Het puberbrein een handleiding Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie

Nadere informatie

Het puberbrein een handleiding. Breda Newmancollege 18 november 2014 dr. Aletta Smits

Het puberbrein een handleiding. Breda Newmancollege 18 november 2014 dr. Aletta Smits Het puberbrein een handleiding Breda Newmancollege 18 november 2014 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie zijn pubers?

Nadere informatie

Het puberbrein een handleiding. Calibris dr. Aletta Smits

Het puberbrein een handleiding. Calibris dr. Aletta Smits Het puberbrein een handleiding Calibris dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie zijn pubers? En wie zijn wij? Wie zei

Nadere informatie

De jeugd van tegenwoordig

De jeugd van tegenwoordig De jeugd van tegenwoordig Alphen aan den Rijn 22 juni 2011 Aletta Smits Agenda Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Ervaringen Wetenschap Hoe kunnen wij er mee omgaan? Dilemma: aansluiten of hard

Nadere informatie

De jeugd van tegenwoordig. Apeldoorn 18 mei 2011 Aletta Smits

De jeugd van tegenwoordig. Apeldoorn 18 mei 2011 Aletta Smits De jeugd van tegenwoordig Apeldoorn 18 mei 2011 Aletta Smits Agenda Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Ervaringen Wetenschap Hoe kunnen wij er mee omgaan? Dilemma: aansluiten of hard zijn? Wie

Nadere informatie

HET PUBERBREIN een handleiding

HET PUBERBREIN een handleiding DE LOEF HET PUBERBREIN een handleiding Let s get started Waar gaan we het vandaag over hebben? ONDWERPEN voor het komende uur WIE ZIJN PUBERS? Je bent puber tussen 10 en 25 De puberteit start met de veranderende

Nadere informatie

Ontwikkeling en ondersteuning van zelfsturing bij pubers

Ontwikkeling en ondersteuning van zelfsturing bij pubers Ontwikkeling en ondersteuning van zelfsturing bij pubers Ontwikkeling en ondersteuning van zelfsturing bij pubers VMBO-conferentie 13-3-2019 Lilian van der Bolt Zelfsturing en pubers Inleiding: wat is

Nadere informatie

Het puberbrein. Het vermogen om te leren is een talent. De kunde om te leren is een vaardigheid, maar de bereidheid om te leren is een keuze.

Het puberbrein. Het vermogen om te leren is een talent. De kunde om te leren is een vaardigheid, maar de bereidheid om te leren is een keuze. Het puberbrein Het vermogen om te leren is een talent. De kunde om te leren is een vaardigheid, maar de bereidheid om te leren is een keuze. Ze kunnen er niets aan doen Verbeter je kind, begin bij jezelf

Nadere informatie

Ouderavond MAVOXL 3D

Ouderavond MAVOXL 3D Welkom Ouderavond MAVOXL 3D Antoon van Wolferen Menselijk awolferen@sondervick.nl Maandag afwezig Maatschappijleer Leerlingbegeleider Vertrouwenspersoon Coaching Mentor is de spil Klagen bij mij Complimenten

Nadere informatie

Het puberbrein; werk in uitvoering. Anneke E. Eenhoorn

Het puberbrein; werk in uitvoering. Anneke E. Eenhoorn Het puberbrein; werk in uitvoering Anneke E. Eenhoorn Bij 12 begint het pas! Uitspraak van Nelis en Sark in Puberbrein binnenstebuiten Hoe zo? Tot 12 jaar moeten ouders hun kinderen goed begeleiden, daarna

Nadere informatie

QUIZ. oungworks. De klas van 2018 PUBERBREIN BINNENSTEBUITEN

QUIZ. oungworks. De klas van 2018 PUBERBREIN BINNENSTEBUITEN PUBERBREIN BINNENSTEBUITEN oungworks MARK VAN RIJN ADVISEUR / TRAINER De klas van 2018 09 OKT 2018 - STL ONTBIJTSESSIE - HOLTEN lezingen Het geheim achter gemotiveerde pubers, leerlingen en werknemers

Nadere informatie

Ontwikkeling van het Puberbrein Wouter Camps

Ontwikkeling van het Puberbrein Wouter Camps Wat halen ze in hun hoofd? Ontwikkeling van het Puberbrein Wouter Camps Dit zijn ze nou.. 3 Fasen Vroege adolescentie Midden adolescentie Late adolescentie Doelstellingen Kennismaking met informatie over

Nadere informatie

DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG

DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG YOUNGWORKS OVER ONS YOUNGWORKS OVER ONS YOUNGWORKS DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG MARK VAN RIJN @MARKVRIJN Reclame Onderzoek Lezingen 14 NOVEMBER 2016 - CUBISS - TILBURG YOUNGWORKS OVER ONS DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG

Nadere informatie

YOUNGWORKS. MARK VAN HET GEHEIM ACHTER GEMOTIVEERDE PUBERS, LEERLINGEN EN WERKNEMERS

YOUNGWORKS. MARK VAN HET GEHEIM ACHTER GEMOTIVEERDE PUBERS, LEERLINGEN EN WERKNEMERS YOUNGWORKS OVER ONS JONGEREN ZIJN 24/7 ONLINE 17 FEBRUARI 2017 - #WERKWEEK - UTRECHT YOUNGWORKS MARK VAN RIJN @markvrijn KLANTNAAM DIT IS PLAATS VOOR EEN ONDERTITEL YOUNGWORKS EVENTUEEL 2DE REGEL PLAATS

Nadere informatie

Pubers en het nieuwe leren. Anneke E. Eenhoorn

Pubers en het nieuwe leren. Anneke E. Eenhoorn Pubers en het nieuwe leren Anneke E. Eenhoorn Het nieuwe leren De nadruk wordt gelegd op sociale vaardigheden zoals samenwerken en naar elkaar luisteren. Nadruk op inspiratie vanuit het kind zelf (intrinsieke

Nadere informatie

DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG

DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG YOUNGWORKS OVER ONS DE JEUGD VAN TEGENWOORDIG 23 MEI 2016 - THEMA/DEBAT AVOND JEUGD - GEMEENTE ROERMOND BINDEN & BOEIEN YOUNGWORKS JAMES SMITH james@youngworks.nl Al meer dan 16 jaar een autoriteit op

Nadere informatie

Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills. Frank van 21stcenturyskillsnl

Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills. Frank van  21stcenturyskillsnl Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills Frank van den Oetelaar @frankoetelaar @21stcskills 21stcenturyskillsnl http://www.21stcenturyskills.nl Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills

Nadere informatie

Puberbrein, huiswerk en ouders..

Puberbrein, huiswerk en ouders.. Puberbrein, huiswerk en ouders.. Opbouw Introductie Deel 1: Het puberbrein Deel 2: Pubers, huiswerk en hun ouders Deel 3: Tips Introductie Wie Jongeren aan het woord Stellingen Deel 1: Het puberbrein Breinfeit

Nadere informatie

HUISWERK!!! Begeleiden of strijden? Ilse Land Griftland College Soest

HUISWERK!!! Begeleiden of strijden? Ilse Land Griftland College Soest HUISWERK!!! Begeleiden of strijden? Ilse Land Griftland College Soest Wat gaan we vanavond doen? Wat verwacht u te halen? Overzicht begeleiding binnen en buiten de school. Time management van uw kind:

Nadere informatie

Betrokken bij Buiten. Het puberbrein als basis. Welkom. 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl

Betrokken bij Buiten. Het puberbrein als basis. Welkom. 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl Betrokken bij Buiten Welkom Het puberbrein als basis 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl Pubers Welk (puber)gedrag valt jou het meest op? We zijn allemaal puber geweest Leef je in!

Nadere informatie

Ouderavond Bornego jr.

Ouderavond Bornego jr. Ouderavond Bornego jr. 27 oktober 2015 Thema Loslaten?! Deze avond... - - - - : hoe houd je het leuk? Met tips! Wie staat er voor u? Wie staat voor u Voorlezen Schrijfster: actuele puberonderwerpen Oud-lerares

Nadere informatie

Het puberbrein. 1 Inleiding

Het puberbrein. 1 Inleiding DC 50 Het puberbrein 1 Inleiding Over het puberbrein is veel geschreven. Ging men er eerst vanuit dat de hersens van kinderen met 6 jaar volgroeid waren, tegenwoordig weet men dat dat pas rond het 23e

Nadere informatie

JAMES SMITH JONGERENPANEL

JAMES SMITH JONGERENPANEL JAMES SMITH BINNENSTEBUITEN ETTY HILLESUM LYCEUM BOERHAAVE - 20 MEI - DEVENTER @jaimzssmith @youngworks INTRODUCTIE YOUNGWORKS ONZE BOEKEN JONGERENPANEL INTRODUCTIE YOUNGWORKS WAT MAAKT JONGEREN ANDERS?

Nadere informatie

Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills. Frank van 21stcenturyskillsnl

Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills. Frank van  21stcenturyskillsnl Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills Frank van den Oetelaar @frankoetelaar @21stcskills 21stcenturyskillsnl http://www.21stcenturyskills.nl Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills

Nadere informatie

Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills. Frank van 21stcenturyskillsnl

Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills. Frank van  21stcenturyskillsnl Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills Frank van den Oetelaar @frankoetelaar @21stcskills 21stcenturyskillsnl http://www.21stcenturyskills.nl Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills

Nadere informatie

Executieve functies ontwikkelen met denkspellen.

Executieve functies ontwikkelen met denkspellen. Executieve functies ontwikkelen met denkspellen. Heeft uw leerling moeite met plannen en organiseren? Is hij zijn huiswerk weer eens vergeten of kwijt? Kan hij moeilijk aan een taak beginnen maar nog moeilijker

Nadere informatie

het lerende puberbrein

het lerende puberbrein het lerende puberbrein MRI / fmri onbalans hersenstam of reptielenbrein automatische processen, reflexen, autonoom het limbisch systeem of zoogdierenbrein cortex emotie, gevoel, instinct, primaire behoeften

Nadere informatie

WELKOM! MENTIMETER Ga naar Code Wat vind jij van het opvoeden van pubers?

WELKOM! MENTIMETER Ga naar   Code Wat vind jij van het opvoeden van pubers? WELKOM! MENTIMETER Ga naar www.menti.com Code 61 95 41 Wat vind jij van het opvoeden van pubers? 8 oktober 2018 Hartelijk welkom programma 19.30 Mentimeter 19.35 welkom 19.40 Scene puber opvoeden 19.50

Nadere informatie

PUBERBEURS LEIDERDORP

PUBERBEURS LEIDERDORP PUBERBEURS LEIDERDORP P R O G R A M M A 19:45 Inloop koffie /thee 20:00 Opening 20:10 Presentatie & Theater 20:40 Pauze 21:00 Presentatie & Theater 21:45 Afsluiting DE PUBERTEIT VROEGE ADOLESCENTIE vroege

Nadere informatie

PUBERTEIT & SOCIAL MEDIA

PUBERTEIT & SOCIAL MEDIA PUBERTEIT & SOCIAL MEDIA PUBERTEIT JE VOET IS DE KLUTS KWIJT Deze oefening laat zien dat je niet altijd de baas bent over jouw brein. Wat is er aan de hand? Ledematen aan dezelfde kant van je lichaam zijn

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Laser Focus. De 6 Concentratie Technieken Die Ze Je Niet Op Je Opleiding Leren..

Laser Focus. De 6 Concentratie Technieken Die Ze Je Niet Op Je Opleiding Leren.. Laser Focus De 6 Concentratie Technieken Die Ze Je Niet Op Je Opleiding Leren.. 1 Delen uit dit E-BOOK zijn afkomstig van de site van StudieVitaminen.nl en het boek Haal meer uit je hersenen. MTcompany

Nadere informatie

Mondial College Nijmegen. Themabijeenkomst Ouderraad

Mondial College Nijmegen. Themabijeenkomst Ouderraad De ouder als leercoach 13 februari 2019 Mondial College Nijmegen Themabijeenkomst Ouderraad Topcoach Oscar Groenewout 078 880 45 90 06 479 46 186 www.topcoach.pro info@topcoach.pro Praktijk: Gezondheidscentrum

Nadere informatie

Diepteanalyse loopbaangesprekken Welk docentgedrag helpt?

Diepteanalyse loopbaangesprekken Welk docentgedrag helpt? Diepteanalyse loopbaangesprekken Welk docentgedrag helpt? Peter den Boer Esther Stukker Lectoraat keuzeprocessen ROC West-Brabant Opzet workshop 1. Introductie en voorstellen 2. U (kort) 3. Presentatie

Nadere informatie

Rijksuniversiteit Groningen

Rijksuniversiteit Groningen De adolescentiefase: over puberen, hersenontwikkeling, studiekeuze, risicogedrag en de relatie met ouders. Dr. Saskia Kunnen i.s.m. Dr. Anna Lichtwarck-Aschoff Afdeling Ontwikkelingspsychologie Rijksuniversiteit

Nadere informatie

INHOUD VAN DIT BULLETIN:

INHOUD VAN DIT BULLETIN: infobulletin 3 OUDERS / LEERLINGEN (schooljaar 2018-2019) In dit informatieblad staan allerlei wetenswaardigheden en wordt de aandacht gevestigd op activiteiten die op Sg. Sint Ursula, locatie Horn plaatsvinden.

Nadere informatie

Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills

Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills Leren in de 21 e eeuw en 21st Century Skills Henk Lamers @henkla @21stcskills 21stcenturyskillsnl http://www.21stcenturyskills.nl leerkracht, directeur, schoolbegeleider, pabo docent, Min OCW (Comenius-project),

Nadere informatie

MOTIVATIE INTRODUCTIE

MOTIVATIE INTRODUCTIE BINNENSTEBUITEN 12 MAART 2015, BÈTAPARTNERS Al meer dan 16 jaar een autoriteit op het gebied van jongerencultuur Jaarlijks contact met duizenden jongeren Research, trends, campagnes, lezingen, trainingen

Nadere informatie

HIGHCOACHING. Hartcoherentie trainingen binnen Onderwijs en Jeugdzorg. Brochure Trainingen binnen Onderwijs en Jeugdzorg. Coaching op een hoger niveau

HIGHCOACHING. Hartcoherentie trainingen binnen Onderwijs en Jeugdzorg. Brochure Trainingen binnen Onderwijs en Jeugdzorg. Coaching op een hoger niveau HIGHCOACHING Brochure Trainingen binnen Onderwijs en Jeugdzorg Coaching op een hoger niveau Dit is een uitgave van Highcoaching Hartcoherentie trainingen binnen Onderwijs en Jeugdzorg 1 HighCoaching Early

Nadere informatie

OUDERAVOND FRISSE START. Het Hooghuis 31 januari Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering

OUDERAVOND FRISSE START. Het Hooghuis 31 januari Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering OUDERAVOND FRISSE START Het Hooghuis 31 januari 2017 Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering Programma Overgang van groep 8 naar de brugklas Het puberbrein Consequenties in gedrag (roken en alcohol)

Nadere informatie

Hersenen. Puberontwikkeling begint op? Cijfers. 10-14 jaar. Mogelijke oorzaken 12/14/2011. Nog te ontwikkelen en leren beheersen

Hersenen. Puberontwikkeling begint op? Cijfers. 10-14 jaar. Mogelijke oorzaken 12/14/2011. Nog te ontwikkelen en leren beheersen Oudervoorlichting Puberwereld Robert van der Gaag GGD Hollands Midden Functionaris gezondheidsbevordering Aandachtsgebieden : Gezond op School, genotmiddelen, seksualiteit en voeding bronnen : Puberbrein

Nadere informatie

Sprekende Congressen. spies&spreken. Individuele presentatietraining & coaching voor sprekers op congressen

Sprekende Congressen. spies&spreken. Individuele presentatietraining & coaching voor sprekers op congressen Sprekende Congressen Individuele presentatietraining & coaching voor sprekers op congressen Heel leerzaam en reflectief. Ik kijk met een gerust hart uit naar mijn presentatie op het komende congres Charlotte

Nadere informatie

LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc.

LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc. LUPUS: HOE GA JE ER MEE OM? Workshop voor de Lupus Patiënten Groep op zaterdag 7 november 2009 door Ditta van Dijk, MSc. Twee thema s Ik, mijn ziekte en de buitenwereld Piekeren De oplossingsgerichte methode

Nadere informatie

Ouderavond 2 HAVO Van harte welkom!

Ouderavond 2 HAVO Van harte welkom! Ouderavond 2 HAVO Van harte welkom! Doel van deze avond: Informeren over o.a.: - Onderwijs en begeleiding - Wat is specifiek voor leerjaar 2 - Toetsweken en overgangsrichtlijnen Teamleider & coördinatoren

Nadere informatie

Wetenschappelijk onderzoek. Prof. Dr. Dick Swaab Wij zijn ons brein

Wetenschappelijk onderzoek. Prof. Dr. Dick Swaab Wij zijn ons brein Wetenschappelijk onderzoek Prof. Dr. Dick Swaab Wij zijn ons brein Gedrag - Agressie Ja Homofilie door inwerking aanwezige testosteron op brein Ja en Nee Adolescentie (10-25 jaar) is de ontwikkelfase

Nadere informatie

Essay. Hoe maken jongeren van 18 tot 25 jaar keuzes met betrekking tot hun gedrag?

Essay. Hoe maken jongeren van 18 tot 25 jaar keuzes met betrekking tot hun gedrag? Essay Hoe maken jongeren van 18 tot 25 jaar keuzes met betrekking tot hun gedrag? Myrthe Koops 1604860 Periode D 27-05-2015 Content Design Madris Duric Bij de Faculteit Communicatie en Journalistiek wordt

Nadere informatie

Het'+enerbrein,'risicogedrag'en' ontplooiing''

Het'+enerbrein,'risicogedrag'en' ontplooiing'' 22"04"16 Het+enerbrein,risicogedragen ontplooiing JelleJolles CentrumBrein&Leren,VrijeUniversiteitAmsterdam Toelichting Dezehandouthoortbijdelezingdieikop21april2016gafinDeRode HoedinAmsterdam.Hetgingomeenavond,georganiseerdvanuit

Nadere informatie

Welkom op Wolfert PRO!

Welkom op Wolfert PRO! VMBO/MAVO in Bergschenhoek/Lansingerland Welkom op Wolfert PRO! Informatieavond leerjaar 1 9 september 2014 19.30 21.00 uur VMBO/MAVO in Bergschenhoek/Lansingerland PROGRAMMA Programma Voorstellen Welkomstwoord

Nadere informatie

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet?

De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? TIPS VOOR DE EXAMENS De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? Wat moet je doen? 1. Lees de tekst op

Nadere informatie

Meten van mediawijsheid Bijlage 5 Vakdoelstellingen en ontwikkeling van het nieuwe schoolvak Moderne media

Meten van mediawijsheid Bijlage 5 Vakdoelstellingen en ontwikkeling van het nieuwe schoolvak Moderne media Meten van mediawijsheid Bijlage 5 Vakdoelstellingen en ontwikkeling van het nieuwe schoolvak Moderne media terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 5: Vakdoelstellingen en ontwikkelingen van het nieuwe

Nadere informatie

Onderzoek Hoe scoren je docenten?

Onderzoek Hoe scoren je docenten? Onderzoek Hoe scoren je docenten? 13 maart 2013 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 6 tot en met 12 maart 2013, deden 1.122 scholieren mee. De uitslag is na weging representatief

Nadere informatie

Puberbrein in breed perspectief Wouter Camps

Puberbrein in breed perspectief Wouter Camps Wat halen ze in hun hoofd? Puberbrein in breed perspectief Wouter Camps Dit zijn ze nou.. 3 Fasen Vroege adolescentie Midden adolescentie Late adolescentie Doelstellingen Kennismaking met informatie over

Nadere informatie

Puberteit en ASS; een goede combinatie? Anneke E. Eenhoorn

Puberteit en ASS; een goede combinatie? Anneke E. Eenhoorn Puberteit en ASS; een goede combinatie? Anneke E. Eenhoorn Gedrag komt nooit alleen. Vier factoren spelen een rol bij het ontstaan en in stand houden van gedrag. Kindfactor Opvoedvaardighedenfactor Ouderfactor

Nadere informatie

Studiekeuze: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief

Studiekeuze: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief 11-2-2015 1 Studiekeuze: Een ontwikkelingspsychologisch perspectief Facta, 12-02-2015 Saskia Kunnen Afdeling Ontwikkelingspsychologie Rijksuniversiteit Groningen 11-2-20152 Programma Studiekeuze als ontwikkelingsproces:

Nadere informatie

U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u?

U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u? U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u? Uw hart luchten Adviezen inwinnen Uw problemen bespreken Mevrouw Meijers weet wat het is om te zorgen voor iemand met dementie: Zowel mijn buurvrouw

Nadere informatie

Eerste hulp bij planning

Eerste hulp bij planning Eerste hulp bij planning Druk, druk, druk, iedereen heeft het druk. Je hebt school, werk, sport, verjaardagen, hobby s, afspraken met vrienden en ga zo maar door. Het is iedereen wel eens overkomen dat

Nadere informatie

Deze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten.

Deze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten. Ik wil EmoKnallen. Sjoelen en uiten van emoties en gevoelens met jongeren en volwassenen. Benodigdheden: een sjoelbak en sjoelschijven. Te spelen op school, in jongeren en opvangcentra, in het gezin, bij

Nadere informatie

Module 2. Afleren. Tekstboek een nieuwe geest in 28 dagen Doe het zelf mindset transformatie voor de moedige mens _ en wereldverbeteraar.

Module 2. Afleren. Tekstboek een nieuwe geest in 28 dagen Doe het zelf mindset transformatie voor de moedige mens _ en wereldverbeteraar. Module 2. Afleren. Dag 11. Het immuunsysteem van je geest. Vandaag leer je hoe je beperkende overtuigingen uit je systeem kunt opruimen door een lang vergeten vriend weer op te zoeken en te omarmen. Deze

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Test je kennis van het brein!

Test je kennis van het brein! 2 4 2015 Wat kun je als schoolpsycholoog met kennis over het brein? Dr. Sanne Dekker Centrum Brein & Leren, Vrije Universiteit Amsterdam & Het ABC Schoolpsychologencongres, 13 maart 2015 Over het brein

Nadere informatie

Februari 2012 Workshop Eviont

Februari 2012 Workshop Eviont Het Brein heeft een doel nodig! Februari 2012 Workshop Eviont Het Brein heeft een doel nodig! Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE...2 LEESWIJZER...3 INLEIDING...4 STAP 1: HET KADER...5 STAP 2: STATE, GEDRAG EN

Nadere informatie

bewezen hacks om betere cijfers te halen

bewezen hacks om betere cijfers te halen 10 bewezen hacks om betere cijfers te halen Luister muziek terwijl je studeert Als je tijdens het studeren naar muziek met een hoog tempo luistert, leer je beter. Daar kwamen onderzoekers van de universiteit

Nadere informatie

YOUNGWORKS OVER ON PB & MOTIVATIE BINNENSTEBUITEN YOUNGWORKS. Sander van 4 FEB 2016 FORMAAT

YOUNGWORKS OVER ON PB & MOTIVATIE BINNENSTEBUITEN YOUNGWORKS. Sander van 4 FEB 2016 FORMAAT YOUNGWORKS OVER ON PB & MOTIVATIE BINNENSTEBUITEN 4 FEB 2016 FORMAAT YOUNGWORKS Sander van Duijn @youngworksnl YOUNGWORKS OVER ON YOUNGWORKS OVER ON Reclame Onderzoek Lezingen DEEL 2 PUBERBREIN IN ONTWIKKELIN

Nadere informatie

Ouderavond Bataafs Lyceum 4H/V. Executieve vaardigheden. Welkom! Nancy Lussing

Ouderavond Bataafs Lyceum 4H/V. Executieve vaardigheden. Welkom! Nancy Lussing Ouderavond Bataafs Lyceum 4H/V Executieve vaardigheden Welkom! Nancy Lussing Even voorstellen 25 jaar voor de klas (speciaal en regulier) 10 jaar achterin de klas Ondersteuning algemeen Coördinator masterclass

Nadere informatie

Lesmateriaal en leermiddelen voor het stimuleren van (neuro)cognitieve vaardigheden

Lesmateriaal en leermiddelen voor het stimuleren van (neuro)cognitieve vaardigheden Lesmateriaal en leermiddelen voor het stimuleren van (neuro)cognitieve vaardigheden Jelle Jolles, Marleen van Tetering, Mathilde van Gerwen & Bianca Koomen Tetering, Gerwen, Koomen, Jolles. Workshop voor

Nadere informatie

Is iemand in jouw omgeving verslaafd?

Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie

Nadere informatie

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

Presentatie Ineke Vliem: anders denken, anders leren 9 oktober 2012. anders denken, anders leren. anders denken, anders leren

Presentatie Ineke Vliem: anders denken, anders leren 9 oktober 2012. anders denken, anders leren. anders denken, anders leren Presentatie Ineke Vliem: 9 oktober 2012 Dia 1 anders denken anders leren Ineke Vliem Dia 2 Anders denken, anders leren: en -problemen bij hoogbegaafdheid, ADHD, ADD, dyslexie Hoog sensitiviteit (HSP) Beelddenken

Nadere informatie

Cultuur in de Spiegel Naar een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs. Regioconferenties Maart 2012

Cultuur in de Spiegel Naar een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs. Regioconferenties Maart 2012 Cultuur in de Spiegel Naar een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs Regioconferenties Maart 2012 Inhoud Aanleiding tot dit onderzoek De inhoud: wat is cultuur? Wat betekent dit voor cultuuronderwijs?

Nadere informatie

Intensief Onderwijs. Onderwijs waar je van wakker ligt

Intensief Onderwijs. Onderwijs waar je van wakker ligt Intensief Onderwijs Onderwijs waar je van wakker ligt Teun Dekker - Vice-Dean of Academic Affairs - University College Maastricht Fried Keesen - Director of Education - University College Utrecht Leo de

Nadere informatie

Vragenlijst Depressie

Vragenlijst Depressie Vragenlijst Depressie Deze vragenlijst bestaat uit een aantal uitspraken die in groepen bij elkaar staan (A t/m U). Lees iedere groep aandachtig door. Kies dan bij elke groep die uitspraak die het best

Nadere informatie

Wiskunde en informatica: innovatie en consolidatie Over vragen in het wiskunde- en informaticaonderwijs

Wiskunde en informatica: innovatie en consolidatie Over vragen in het wiskunde- en informaticaonderwijs Tijdschrift voor Didactiek der β-wetenschappen 22 (2005) nr. 1 & 2 53 Oratie, uitgesproken op 11 maart 2005, bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar Professionalisering in het bijzonder in het onderwijs

Nadere informatie

OUDERAVOND METAMEER PUBERBREIN. Metameer Boxmeer 27 maart Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering

OUDERAVOND METAMEER PUBERBREIN. Metameer Boxmeer 27 maart Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering METAMEER OUDERAVOND PUBERBREIN Metameer Boxmeer 27 maart 2017 Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering Programma Heldertheater Het puberbrein Seksualiteit en media Zelfbeeld Social media Verschillende

Nadere informatie

Wat kan ik van de positieve psychologie leren om mijn werk prettiger en beter te maken?

Wat kan ik van de positieve psychologie leren om mijn werk prettiger en beter te maken? Wat kan ik van de positieve psychologie leren om mijn werk prettiger en beter te maken? Traditionele psychologie Positieve psychologie VOORBEELD VAN QUIZ 1 stelling, twee antwoorden, leerlingen evt. laten

Nadere informatie

3/4/13. Executieve functies GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: OVER DE ROL VAN EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ KINDEREN EN PUBERS

3/4/13. Executieve functies GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: OVER DE ROL VAN EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ KINDEREN EN PUBERS GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: OVER DE ROL VAN EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ KINDEREN EN PUBERS SAMENVATTING PRESENTATIE SCHOOLPSYCHOLGENCONGRES; AMSTERDAM; 15 MAART 2013 Dr. Mariëtte Huizinga Vrije Universiteit

Nadere informatie

Welkom bij. Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer

Welkom bij. Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer Welkom bij Mijn puber en de sociale media hoe ga ik daar mee om? Gaby Herweijer Welkom in de Puberteit Pubers ondergaan veel veranderingen Vrienden School Lichamelijk Seksualiteit Hersenen Pubers vragen

Nadere informatie

Ouderraad De Werveling. Ben Tiggelaar

Ouderraad De Werveling. Ben Tiggelaar Het Optimistische Kind Ouderraad De Werveling Ben Tiggelaar 1. De postbode belt aan. Hij wil je een brief overhandigen, maar wil eerst je paspoort zien. Wat denk je? a) Ik krijg waarschijnlijk een dwangbevel.

Nadere informatie

exemplaren verkocht! Herziene uitgave met de nieuwste cijfers. nu 15 e. puber brein. Huub Nelis & Yvonne van Sark.

exemplaren verkocht! Herziene uitgave met de nieuwste cijfers. nu 15 e. puber brein. Huub Nelis & Yvonne van Sark. 50.000 exemplaren verkocht! Herziene uitgave met de nieuwste cijfers nu 15 e puber brein binnenstebuiten Wat beweegt jongeren van 10 tot 25 jaar? Huub Nelis & Yvonne van Sark puberbrein binnenstebuiten

Nadere informatie

Aanmelding en monitoring warme overdracht V(S)O-mbo Uitstroom V(S)O leerlingen 2013 Instroom bij MBO instellingen regio Utrecht

Aanmelding en monitoring warme overdracht V(S)O-mbo Uitstroom V(S)O leerlingen 2013 Instroom bij MBO instellingen regio Utrecht Aanmelding en monitoring warme overdracht V(S)O-mbo Uitstroom V(S)O leerlingen 2013 Instroom bij MBO instellingen regio Utrecht Uitgangspunten warme overdracht V(S)O-MBO RMC 19 1. De leerlingen zijn bekend

Nadere informatie

Ouderavond Puberwereld

Ouderavond Puberwereld Ouderavond Puberwereld bronnen : Puberbrein binnenstebuiten en Beter omgaan met pubers Van de Brugghenschool Katwijk R van der Gaag GGD Hollands Midden Gezondheidsbevorderaar Aandachtsgebieden : genotmiddelen,

Nadere informatie

Jelle Jolles Centrum Brein & Leren Amsterdam-VU. 29 oktober LAKS, jaarcongres Amsterdam. Jelle Jolles 29 oktober 2009, LAKS Amsterdam

Jelle Jolles Centrum Brein & Leren Amsterdam-VU. 29 oktober LAKS, jaarcongres Amsterdam. Jelle Jolles 29 oktober 2009, LAKS Amsterdam Jelle Jolles Centrum Brein & Leren Amsterdam-VU 29 oktober LAKS, jaarcongres Amsterdam 1 Enorme kosten zijn gemoeid met de consequenties van verkeerd kiezen 2 Nodig: kennis, structuur, inspiratie 3 4 5

Nadere informatie

Hooggevoeligheid & Energie. Zomerweekend op de Veluwe door Henk Janssen, Selma Weideman en Alex Ruijter

Hooggevoeligheid & Energie. Zomerweekend op de Veluwe door Henk Janssen, Selma Weideman en Alex Ruijter Hooggevoeligheid & Energie Zomerweekend op de Veluwe door Henk Janssen, Selma Weideman en Alex Ruijter Thema s: Herkennen van & omgaan met (Hoog)gevoeligheid en spiritualiteit. Energetisch reinigen en

Nadere informatie

Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013

Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013 Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013 Deze fotoserie is ontwikkeld in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013. In Utrecht wonen zo n 30.000 mensen die

Nadere informatie

WERKBOEK. compassiechallenge. 10 dagen / minder perfectie meer mildheid. Stephanie van Workum ACT COACH. Naam: Datum:

WERKBOEK. compassiechallenge. 10 dagen / minder perfectie meer mildheid. Stephanie van Workum ACT COACH. Naam: Datum: WERKBOEK compassiechallenge 10 dagen / minder perfectie meer mildheid Stephanie van Workum ACT COACH Naam: Datum: compassiechallenge 10 dagen / minder perfectie meer mildheid Wat fijn dat je meedoet met

Nadere informatie

Pubers. En de verleidingen van nu!

Pubers. En de verleidingen van nu! Pubers En de verleidingen van nu! PUBERTEIT/FUNCTIE Lichamelijke ontwikkeling ONTWIKKELING, HORMONEN, ONZEKERHEID + Cognitieve ontwikkeling DE GROEI VAN DE HERSENEN + Sociaal-emotionele ontwikkeling HOE

Nadere informatie

Mentorlessen. Klas:...

Mentorlessen. Klas:... Mentorlessen Naam: Klas:... 1 En hier begint het! Voor jou ligt jouw persoonlijke mentormap. Deze map is voor de individuele oefeningen vanuit de mentor-module die jij en je klasgenoten volgt. In deze

Nadere informatie

Inleiding. Inleiding

Inleiding. Inleiding Inleiding Inleiding Voor jou als professional is het van belang dat je vakkundig kunt presenteren. Dat begint wellicht met jezelf introduceren op een bijeenkomst of het geven van een workshop. Later kan

Nadere informatie

Fijn, mijn kind heeft een puberbrein

Fijn, mijn kind heeft een puberbrein Fijn, mijn kind heeft een puberbrein drs. Anje de Vries Bureau Meesterschap Oosterhoutstraat 9a 9401 NA Assen Ontwikkeling Ontwikkelingsgebieden A. Lichamelijke ontwikkeling groei, zintuigen en de motoriek

Nadere informatie

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een

Nadere informatie

Netwerken Sturen Op Informatieverspreiding. Pieter Baay

Netwerken Sturen Op Informatieverspreiding. Pieter Baay Netwerken Sturen Op Informatieverspreiding Pieter Baay Kennisdelingsbijeenkomst LOB MBO Diensten Tilburg, Zwolle, Utrecht, Januari 2014 Programma Wat is een netwerk? Definitie & Theorie Je eigen netwerk

Nadere informatie

Wat is puberteit? Het Puberbrein. Definities. Definities. Wat gaan we doen? Hoe komt leren tot stand? Dr. Renate de Groot!! Welten instituut!

Wat is puberteit? Het Puberbrein. Definities. Definities. Wat gaan we doen? Hoe komt leren tot stand? Dr. Renate de Groot!! Welten instituut! Wat is puberteit? Het Puberbrein Dr. Renate de Groot!! Welten instituut!! Open Universiteit Graaf Huyn, 19 november 2014 Definities Definities Puberteit: - Periode van lichamelijke verandering - Periode

Nadere informatie

MRI. fmrt. HELP mijn kind heeft huiswerk! 30-11-2015. Frontaal kwab. In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen

MRI. fmrt. HELP mijn kind heeft huiswerk! 30-11-2015. Frontaal kwab. In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen HELP mijn kind heeft huiswerk! MRI In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen fmrt Frontaal kwab Groei rond het 12e jaar Hersenen bereiden zich voor op snelle groei in puberteit. Use it

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

INFORMATIE VMBO BORNEGO COLLEGE GOED VOOR ELKAAR! WWW.BORNEGO.NL

INFORMATIE VMBO BORNEGO COLLEGE GOED VOOR ELKAAR! WWW.BORNEGO.NL INFORMATIE VMBO 2014 BORNEGO COLLEGE GOED VOOR ELKAAR! WWW.BORNEGO.NL Eigenlijk houd ik niet zo van leren, maar meer van doen. Daarom doe ik ook kader. Dan heb je wat minder leerstof en wat meer praktijk.

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

De kunst om met jezelf te leven. Met praktische tips, humoristische verhalen, psychologische inzichten en prachtige afbeeldingen. Hannah Elisa Walsh

De kunst om met jezelf te leven. Met praktische tips, humoristische verhalen, psychologische inzichten en prachtige afbeeldingen. Hannah Elisa Walsh De kunst om met jezelf te leven Met praktische tips, humoristische verhalen, psychologische inzichten en prachtige afbeeldingen. Hannah Elisa Walsh 1 Voorwoord. Het idee voor dit boek kwam in mij op terwijl

Nadere informatie

De onzichtbare grens van online privacy. Essay

De onzichtbare grens van online privacy. Essay De onzichtbare grens van online privacy Essay Auteur: Estelle Heijneman Studentnummer: 1619340 Docent: Dick Swart Format: Essay Specialisatie: Visual Design Seminar: 2014-B Datum: 16-12-2014 Inleiding

Nadere informatie

Onderzoek Alcohol en Zwangerschap

Onderzoek Alcohol en Zwangerschap Pagina 1 Onderzoek Alcohol en Zwangerschap Juni 2011 - Nieuwsbrief Nr 3 Beste verloskundige en assistente, Dit is de derde nieuwsbrief over het onderzoek Alcohol en Zwangerschap van het Nederlands Instituut

Nadere informatie

Definities. Het Puberbrein moet kiezen: hoe, wat, waar, wanneer? Wat gaan we doen? Definities. Conclusie. Hoe komt leren tot stand?

Definities. Het Puberbrein moet kiezen: hoe, wat, waar, wanneer? Wat gaan we doen? Definities. Conclusie. Hoe komt leren tot stand? Het Puberbrein moet kiezen: hoe, wat, waar, wanneer? Dr. Renate de Groot" " Centre for Learning Sciences and Technologies" (CELSTEC)" " Open Universiteit Definities Puberteit: - Periode van lichamelijke

Nadere informatie