Samenvatting Maatschappijleer Criminaliteit

Transcriptie

1 Samenvatting Maatschappijleer Criminaliteit Samenvatting door een scholier 3598 woorden 14 jaar geleden 4,2 11 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Criminaliteit1. Rechtsregels: normen die zulke belangrijke waarden in de samenleving vertegenwoordigen dat ze vastgelegd zijn in wetten. (Zonder wetboek zouden er geen overtredingen kunnen zijn want in het wetboek staat hoe het wel en hoe het niet moet.) Rechtsregels gelden voor iedereen, ze zijn een richtlijn voor de mensen en vormen verhoudingen tussen mensen. Ze zijn een belangrijk instrument voor de overheid om: o Ongewenst gedrag tegen te gaan o Orde aan te brengen in de maatschappij o Conflicten naar behoren te regelen o Onafhankelijke rechtsspraak en daardoor rechtvaardigheid te waarborgen In 1881 zijn deze regels vastgelegd in het wetboek van strafrecht, dit wetboek is inde loop der tijd herhaaldelijk aangepast. Redenen hiervoor: 1. de normen en waarden zijn veranderd 2. onze samenleving is complexer geworden sommige rechtsregels zijn zelfs geschrapt omdat ze zijn gaan afwijken van wat maatschappelijk aanvaardbaar word geacht.homoseksualiteit en spugen worden bijvoorbeeld niet meer als misdrijf gezien, ze zijn uit het wetboek gehaald en zodoende gelegaliseerd. Overspel en nudisme waren tot in 1970 strafbaar. Dit soort aanpassingen zijn nodig omdat mensen zich eerder aan rechtsregels zullen houden als die aansluiten op hun opvattingen. Maar er wordt natuurlijk niet alleen geschrapt, ook komen er nieuwe regels by, zoals cyberstalken en hacken. Deze regels komen erbij omdat er nieuwe vormen van criminaliteit komen door nieuwe ontwikkelingen. Maar soms duurt het heel lang voordat er een nieuwe wet word aangenomen (zoals by euthanasie)mar bij anderen is het zo gebeurt. Euthanasie is zo lastig omdat men niet zeker weet (in bepaalde situatie)of t nou hulp by zelfdoding is of simpelweg moord. Rechtsregels zijn niet alleen tijdsgebonden maar ook plaatsgebonden. In het ene land gelden weer andere wetten dan in het andere (bijv drugs mag by ons wel, maar in andere lande niet). Maar in het buitenland Pagina 1 van 11

2 word over het algemeen strenger gestraft dan by ons. 1.2 wat is criminaliteit. Niet alle gedragingen die strafbaar zijn worden crimineel gedrag genoemd, er wordt hierin onderscheid gemaakt in overtredingen en misdrijven, Misdrijven: meer ernstige strafbare feiten (diefstal, mishandeling, moord en bv rijden onder invloed) Overtredingen : de minder ernstige strafbare feiten (door roodlicht rijden) Dit verschil komt ook in uitdrukking in de strafmaat, misdrijven kome wel op je strafblad, overtredingen niet. Criminaliteit kun je omschrijven als alle misdrijven die in de wet staan omschreven. Soorten misdrijven o Delicten tegen openbare orde en t gezag (verbranden NL vlag en telgesprekken afluisteren) o Misdrijven tegen leven en persoon (moord en mishandeling) o Ruwheidsmisdrijven (vernielingen) o Vermogensmisdrijven (diefstal, verduistering) o Seksuele misdrijven (aanranding, verkrachting) o Verkeersmisdrijven (rijden onder invloed) o Misdrijven tegen de Opiumwet (verkoop&bezit van soft-harddrugs) o Economische delicten (verkopen voedsel met teveel conserveermiddelen of onwettig manipuleren met BV s) o Milieudelicten Ander onderscheid in criminaliteit is de tusse veelvoorkomende, zware en georganiseerde. Kleine criminaliteit: veelvoorkomende criminaliteit (voetbalvandalisme, winkeldiefstal, graffiti) Ze versterken gevoelens van onveiligheid:s?? worden relatief licht gestraft. Vaak geen gevangenisstraf. Zware criminaliteit: ernstige vormen van criminaliteit zoals moord, inbraak. Speciale vorm van zware criminaliteit is georganiseerde criminaliteit. Hiervan is er sprake van een organisatie die misdrijven begaan met een hiërarchische structuur en een min of meer vaste taakverdeling waarvan de criminele activiteiten zich over een lange periode uitstrekken,.kenmerken: o Aanwezigheid van internsanctiesysteem o Gebruik van geweld op positie van eigen organisatie te versterken in crimiwereld. o Witwassen van zwart verdiend geld o Plegen van meerdere misdrijven o Gebruik van bedrijven als dekmantel o Activiteiten in meerdere landen tegelijkertijd. Veelal actief in drugshandel, mensensmokkel en prostitutie. 1.3 cijfers van politie zijn niet reëel omdat niet iedereen aangifte doet (misdaad aangeeft) het geeft alleen de Pagina 2 van 11

3 geregistreerde criminaliteit aan. Werkelijke aantal ligt hoger omdat: o Mensen doen niet altijd aangifte van misdrijven, diefstal fiets word meestal niet aangegeven, slachtoffers gaan er toch vanuit dat daders nooit gevonden worde. Soms wordt het ook niet aangegeven omdat men zich schaamt of omdat er een taboe heerst op t strafbare feit ( bijv incest). o Diverse delicten worden niet ontdekt. Zoals dronken rijden, milieumisdrijven, zakkenrollerij (men denkt dat portemonnee ergens is blijven liggen). Doordat de cijfers niet juist zijn is het lastig te bepalen of de criminaliteit toe of afneemt.dat wordt ook nog versterkt door volgende factoren o Opsporingsactviteit is van invloed op de cijfers. Als politie meer surveilleert word r meer ontdekt en geregistreerd, by alcoholcontroles zal t aantal geregistreerde dronken rijder toenemen terwijl t werkelijke aantal juist afneemt o Registratie gebeurd niet nauwkeurig en systematisch genoeg, hierdoor kunnen allerlei slordigheidsfouten optreden. En hierbij spelen ook subjectieve oordelen een rol. Slachtofferenquêtes. Om beter beeld te krijgen is men sinds 1980 onder de bevolking gaan vragen of die int afgelopen jaar slachtoffer is geweest van criminaliteit. Dit heeft niet alleen voordelen mar ook nadelen o t gaat niet om objectieve meting, antwoorden zijn afhankelijk van persoonlijke beleving. De een voelt zich na n klap in café (vanwege drukte)al slachtoffer en de ander vin t doodnormaal. o Er worde alleen veel voorkomende delicten gemeten, ernstige delicten kunne niet goed worde gemeten (neuh als je vermoord ben kan je t ook niet navertellen!)voor deze enquêtes gebruikt men een steekproef, dit gaat maar om enkele duizenden mensen. o De slachtofferloze criminaliteit valt buiten de boot, te hard rijden en belastingontduiking bijv. Daarom heeft het CBS ook nog een daderenquête Gemaakt.maar de kans dat n crimineel alles opbiecht is natuurlijk niet groot. Is Nederland onveilig. Men voelt zich onveilig omdat de statistieken niet goeie cijfers aantonen. Ondanks dat kunnen we wel conclusies uit de grafieken trekken. o Cijfers geregistreerde criminaliteit laten toename zien. Bijna 1, 5 miljoen misdrijven komen er jaarlijks ter kennis van de politie, dit is 10keer zoveel als in maar niet alle criminaliteit is gestegen, kleine diefstallen zijn van naar gegaan (tussen 1900 en 2000). Dit zou kunne komen door de betere beveiliging maar ook omdat t niet meer aangegeven word. o Uit slachtofferenquêtes blijkt dat 35% van nl bevolking van 15 jaar of ouder jaarlijks slachtoffer word van 1 of meer misdrijven, bij 15 tot 30jarige in grote stede is dat zelfs 50%. o Uit statistieken van Minister van Justitie blijkt dat van alle geweldsmisdrijven er mar 45% word opgehelderd, tegen de 89% in by vernielingen ligt het oplospercentage zelfs op 12% terwijl in 1970 dat 55% was. Gevoelens van onveiligheid hebben veel te maken met de angst voor geweld. Dit soort misdrijven zijn inderdaad toegenomen 1990 waren er nog 8000 straat roven, in 2000 ware dat r Pagina 3 van 11

4 Zinloos geweld. De gevoelens worden ook versterkt omdat er bepaalde misdrijven de laatste jaren veel in de media zijn geweest. Denk aan moorden op Joes Kloppenburg (in Adam), Meindert Tjoelker (Leeuwarden), Rene Steegmans (Venlo). Hierbij ging het om jongens die andere op hun gedrag aanspraken en corrigeerden. Kloppenburg sprak jongens aan die n ander in elkaar sloegen, Tjoelker zei tegen 4 jongens dat t niet nodig was een fiets te mollen en Steegmans sprak 2 jongens aan die met hun scooter n oude dame aanreden (doodgeslagen met de helmen, op klaarlichte dag op parkeerplaats supermarkt). Nieuwe term werd uitgevonden: zinloos geweld. Toename van geweld ligt ook aan de veranderingen in ons uitgaansleven. Vroeger ging men lang niet zo vaak uit als nu. Er wordt nu ook meer alcohol gedronken en drugs gebruikt. Ook ligt het aan de beveiliging van banken en bedrijven, die werden niet vaak meer overvallen, maar de benzinestations en winkels wel. Deze beveiliging heeft geleid tot meer geweld (Ramkraken, overvallen op transsport auto s) Ondanks de stijging van geweldsdelicten is NL nog relatief veilig, in VS komen verhoudingsgewijs 5 keer zoveel mensen om t leven door n misdrijf van in NL. T aantal moord en doodslag slachtoffers is in ons land ook lager dan verw8. t gaat om enkele honderden doden per jaar (weinig:s k vind dat nog enkele honderden teveel!) t gaat meestal om persoonlijke drama s in familie of vriendenkring of om afrekeningen In crimineelcircuit. De kans dat iemand toevallig slachtoffer van moord/doodslag word is klein, verkeersongeluksdood is veel grotere kans. 1.5 Criminaliteit is er altijd gewest, maar nu is t extra int nieuws, tis n belangrijk maatschappelijk probleem geworden.alleen de materiele schade loopt al in de 10tallen miljarden per jaar. T gaat hierbij zowel om vernieling als om belastingontduiking (schatkist mist geld). Bovendien moet r meer geld naar beveiliging en verhogen de verzekeringsmaatschappijen hun premies. Schade van milieudelicten kunnen we pas jaren later weten, Naast materiele schade hebben bepaalde delicten ook immateriële schade. Misdrijven hebben vaak ook inbreuk op geestelijke en lichamelijke integriteit (seksuele delicten), inbreuk op persoonlijke levenssfeer (inbraak). Mensen kunnen bijv aan een overval niet alleen fysiek letsel maar ook psychische problemen overhouden. Massaal verschijnsel zelf lezen! 2.oorzaken van criminaliteit o Geslacht. Criminaliteit word meer gepleegd door mannen dan door vrouwen, er is hiervoor een culturele en biologisch argument. toename criminele vrouwen. o Leeftijd. Uit onderzoek blijkt dat vooral adolescenten delicten plegen (vooral veelvoorkomende criminaliteit) meestal stoppen ze als ze ouder zijn.zware criminaliteit komt meer voor by oudere mannen. o Maatschappelijke positie. Mensen die laag op de maatschappelijke ladder staan zullen eerder crimineel gedrag vertonen omdat ze toch een bepaalde welvaart willen hebben die ze blijkbaar niet eerlijk kunnen Pagina 4 van 11

5 krijgen. Vermogensdelicten komen veel voor by hogere posities (witteboordencriminaliteit) o Etnische afkomst. In harde kern van criminaliteit zijn er evenveel allochtonen als autochtonen. By delicten zoals drugs en diefstal zijn er meer allochtonen. o Locatie. In een drop ben je niet anoniem, dan weet iedereen het, in een stad is dat anders (Vandaar datr meer delicten zijn) vroeger dacht men dat crimineel gedrag biologisch bepaald is, het is dus aangeboren. nu denkt men dat de sociale omgeving ook veel invloed heeft. maar dit neemt niet weg dat aangeboren eigenschappen zoals driftige aard en ongeremdheid geen invloed hebben op het gedrag. sommige mensen zoals pyromanen, of kleptomanen (ziekelijke neiging tot stelen) zijn zo vanwege een psychische stoornis. de invloed van de sociale omgeving speelt zich op 2 niveaus af. o het niveau van de primaire socialisatie van t individu (microniveau) o het niveau van de maatschappelijke omstandigheden en ontwikkelingen waarmee het individu te maken heeft (macroniveau) primaire socialisatie op microniveau heeft t kind te maken met t gezin waar het opgroeit (t 1e sociale milieu), daarna met school, de buurt&leeftijdsgenoten (2e sociale milieu). invloed van deze milieus bepalen mede de kans op crimineel gedrag. t gezin is de voedingsbodem voor t latere functioneren van mensen. kids plegen soms vandalisme of diefstal en als deze verkenningen niet gecorrigeerd worden door ouders, zulle de kinderen dat als normaal gaan zien en de normen&waarden van de samenleving niet leren. ze kunnen snel crimineel gedrag vertonen. verwaarlozing, mishandeling en incest leiden ook tot latere gedragsstoornissen jongeren die mislukken op school lopen een grotere kans met justitie in aanraking te komen, rondom scholen met hoog spijbelpercentage worden vaker vernielingen en diefstallen gepleegd. veel jeugdcriminaliteit zoals agressie en vernieling is t gevolg van bepaald rollenpatroon (vooral by jongens), t groepsgdrag stimuleert stoerdoenerij (dit kan worden gestimuleerd door media die met geweld en actiefilms negatieve voorbeeldfuncties uitoefenen) maatschappelijke omstandigheden en ontwikkelingen op macroniveau heeft criminaliteit andere oorzaken, mensen hebben te maken met allerlei maatschappelijke omstandigheden en ontwikkelingen waarop zij weinig invloed hebben, maar die crimineel gedrag welkunne bevorderen. hier de belangrijkste: 1. maatschappelijke achterstanden. mensen die zich bevinden in n uitzichtloze situatie kunne t vertrouwen verliezen in de samenleving. ze kunne denken: de maatschappij trekt zich niks aan van ons, wij dus ook niet van hen. 2. vervaging van maatschappelijke normen&waarden. de kleine criminaliteit hangt hiermee samen. Pagina 5 van 11

6 3. afnemende sociale controle omdat er meer anonimiteit is dan vroeger. mensen letten minder op elkaar en voelen zich niet verantwoordelijk voor wat r om hen heen gebeurt. duidelijk vb: NY stroom viel uit, halve stad geplunderd. 4. afnemende pakkans. de kans dat je word aangehouden bij sommige delicten is klein (dankzij personeelstekort bij justitie), denk aan winkeldiefstal, milieudelicten&belastingfraude. biologische theorieën volgens de Italiaans gevangenisarts Lombroso uit de 19e eeuw was crimineelgedrag biologisch bepaald. hij onderzocht dode gevangenen en concludeerde dat er n bepaald crimineel type mens bestaat met bepaalde uiterlijke kenmerken zoals laag voorhoofd, specifieke haarinplant, doorlopende wenkbrauwen&lage gevoeligheid voor pijn. deze theorie bleek later voorledig uit de lucht gegrepen, tegenwoordig probeert de sociobiologie Het sociale gedrag van mensen uit biologische factoren te verklaren. psychologische theorieën psychologen gaan ervan uit dat de belangrijkste oorzak van crimigedrag by de dader zelf ligt, ze ontdekten dat criminelen relatief vaak mensen met psychiatrische stoornissen waren maar ze konden niet aantonen dat het de oorzaak was. persoonlijkheidstheorie Sigumund Freud zei dat er n verband tussen crimigedrag van volwassenen en hun ervaringen in de kinderfase was. hij gaat r vanuit dat elke persoonlijkheid is opgebouwd uit3delen. o het Id. t instinctieve drift in t onbewuste van de mens (Seks en agressie) o t Ego. bewuste deel van persoonlijkheid dat overhand krijgt als we volwassen worden. o t superego. ontwikkelt zich doordat de samenleving op de mens inwerkt, we vormen een geweten en ontwikkelen gevoelens van schuld&schaamte. Wanneer de balans tussen deze delen verstoord raakt kan dat volgens Freud afwijkend of crimineelgedrag veroorzaken. vb: kind word altijd gestraft, mocht nooit iets verkeerds doen, krijgt later destructieve neigingen of overmatige behoefte aan macht. sociologische theorieën aangeleerd-gedrag-theorie Volgens de Amerikaan Sutherland zijn karaktertrekken niet zo belangrijk, hij kwam tot de conclusie dat crimigedrag word aangeleerd. wanneer jongeren intensief contact hebben met andere die al crimineel zijn, zulle ze ook crimineel worden. t gezin, de buurt en de vrienden zijn hierbij bepalend. hoewel deze theorie verklaart hoe crimigedrag doorgegeven word, beantwoord hij niet de vraag waar crimigedrag begint. Anomietheorie (anomie = niet volgens de wet) de socioloog Merton zoekt de verklaring voor het gedrag in de problemen dat mensen hebben om hun levensdoelen te bereiken. sommige mensen merken dat hun kansen beperkt worden vanwege hun afkomst Pagina 6 van 11

7 of door t feit dat ze geen diploma hebben. soms stelle ze hun doel bij (dan maar geen groothuis) anderen proberen het op de criminele manier Bindingstheorie volgens criminoloog Hirschi is ieder mens voorn deel tot t slechte geneigd. in ieder mens zit n misdadiger, maar omdat de meeste mensen bindingen (zoals werk, familie, vrienden)hebben die ze niet kwijt willen gedragen ze zich netjes. maar mensen die geen bindingen hebben zijn eerder geneigd naar crimigedrag. met deze theorie benadrukt Hirschi t belang van sociale controle om maatschappelijke bindingen te versterken. Etiketteringtheorie socioloog Becker beweert dat sociale afkeuring van een persoon de oorzak is van zijn afwijkende of criminele gedrag. als je n mens t etiket crimineel opplakt zal hij gestimuleerd worden om zichzelf zodanig te gaan gedragen. zo heeft bestraffing juist meer afwijkend gedrag tot gevolg dan dat het voorkomt. 3. bestrijding van criminaliteit de overheid mag geweld gebruiken bij het bestraffen van de overtreder ( geweldsmonopolie van de overheid ) n wapenstok tegen hooligans of zelfs op een verdachte schieten. de overheid moet zich ook aan regels houden, als ze dat ook doet spreke we van n rechtstaat. de ongebondenheid van rechterlijke macht zie je ook terug in de trias politica. Waarin rechtelijke macht als enige instantie beoordeelt of wetten naar behoren worden nageleefd en waarin rechters beoordelen of iemand de wet overtreedt. dictatorachtige dingen kunne dus voorkomen worden. in 1948 name de VN de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aan. dit is goede maatstaf om macht overheid te controleren. belangrijke zaken die VN geregeld hebben: o niet discrimineren o mens niet martelen o niet zo maar iemand gevangen zetten o iedereen heeft recht op eerlijk proces o iedereen heeft recht op vrijheid (van meningsuiting) specifieke bepalingen. hieraan moet overheid zich houden bij bestraffing van crimineel gedrag o legaliteitsbeginsel: je kunt alleen worden bestraft voor iets dat in de wet strafbaar gesteld is ( geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke strafbepaling ) o elk wetsartikel in het strafrecht bevat telkens n nauwkeurige omschrijving van t delict en de strafmaat die n rechter maximaal kan opleggen o wanneer n rechter uitspraak heeft gedaan in een zaak mag je niet voort zelfde strafbare feit voon 2e keer bestraft worden. ne bis in idem-regel: Niet 2 keer voort zelfde o verdachte is onschuldig totdat hij door de rechter schuldig is verklaard. Pagina 7 van 11

8 politieke visies van oudsher leggen linkse partijen nadruk op de maatschappelijke oorzaken van criminaliteit.rechts benadrukt meer de individuele verantwoordelijkheid van de daders, dit verschil zie je ook in het voorgestelde beleid. Links wil preventieve maatregelen (verbeteren maatschappelijke omstandigheden van mensen). Rechts wil handhaving van rechtsregels en wil rol politie en justitie meer vergroten. per partij: o cda. eenmaal geformuleerde regels moeten strikt nageleefd worden, by preventie benadrukt t cda t belang van sociale instanties zoals gezin en school. maatschappelijk middenveld kan vooral rol spelen in strijd tegen normvervaging (hoofdoorzaak criminaliteit volgens cda) o Pvda. samenleving duidelijke grenzen stellen&misdaad straffen, normen moeten duidelijk zijn maar ook moeten betrokkenen t eens zijn over de waarde ervan, anders zijn regels niet te handhaven. mens moet voldoende perspectief voor deelneem aan samenleving tonen. in sociale rechtvaardige samenleving zulle mensen minder snel geneigd zijn naar criminaliteit. o vvd. overtuigd van belang van rechtsregels. toezien op naleving van wette, door opsporingen en bestraffingen van overtreders vormt volgens liberale een kerntaak van overheid. partij keert zich tegen toegenomen normvervaging. tweesporenbeleid er word telkens weer gezocht naar combi van preventie en repressie= tweesporenbeleid. bij veelvoorkomende criminaliteit word gezocht naar preventieve maatregelen zoals versterking van sociale controle (stewards bij voedbal, stadswachten, conducteurs, wijkagenten)ook word r gezocht naar alternatieven voor gevangenisstraf, ook word meer snelrecht toegepast zoals by winkeldiefstal bij zware georganiseerde misdaad wordt de oplossing juist gezocht in repressieve maatregelen (gevangenisstraffen). t aantal opgelegde lange gevangenisstraffen is drom de laatste 20 jaar ver4voudigd preventie soms wil men liever preventie bij bepaalde vormen van criminaliteit omdat dit meer effect heeft. gebruik van repressie geeft overbelasting bij dit soort criminaliteit. Hier volgen enkele vb s voor veel voorkomende criminaliteit financiert de overheid ruim 250 preventieprojecten (aanstellen van huismeesters in flats met veel vandalisme, tramconducteurs, stadswachten) via HALT-PROJECT kunne jonge vandalen de schade die ze veroorzaken zelf herstellen (lik op stuk (lik me reet dus!)). dit heeft op 60% van de betrokkenen een gunstig effect. projecten rusten op 2 pijlers. 1= meer functioneel toezicht. 2= meer binding van (potentieel) daders met samenleving. winkeldiefstal 6 miljoen winkeldiefstallen met schade van 750 miljoen euro per jaar. maatregelen hiertegen van winkelier o technische preventie zoals camera, spiegels, afsluitbare vitrines, poorten o meer winkel-bewakingsprersoneel o training van t personeel zoals betere kassa-instructie. Pagina 8 van 11

9 overheid doet: o centrale registratie van winkeldieven in een landelijk pcsysteem o uitbreiding van bevoegdheden van politie om meteen een boete op te leggen. o zwaardere aanpak van heling voetbalvandalisme in stadions is t goed bestreden maar dr buiten is het vandalisme juist uitgebreid, vernielingen in OV, rustplaatsen etc etc. overheid en betaald VBclubs doen: o t aanstellen van stewards die supporters van de eigen club in de gaten houden, ook tijdens vervoer. o verkoopverbod van alcohol in stadions o invoering pasjes regeling o terughoudende berichtgeving door media o toepassen van snelrecht en uitdelen van flinke straf en stadionverbod aan schuldigen van vbvandalisme repressie als preventie niet werkt past overheid repressie toe. verdachte van strafbaar feit krijgt dan, op basis van wetgeving, te maken met politie, officier van justitie en rechter.verdachte moet zich aan bepaalde regels houden, die komen tot uitdrukking in procedure die moet worde nagevolgd als er n strafbar feit word geconstateerd. iemand is verdacht wanneer er n redelijk vermoeden bestaat dat ie n strafbaar feit heeft gepleegd, politie verzamelt info over strafbare feit. verhoort (indien mogelijk)de verdachte en eventuele getuige en gaat na wat r precies is gebeurt. proces-verbaal van politie gaat naar officier van justitie, die t opsporingsonderzoek leidt. verdachte word aan de officier voorgeleid en door hem verder verhoord, da kan ook gelde voor getuige. verder moet r bewijsmateriaal gezocht worde. officier kan rechter-commissaris inschakelen om bijv. toestemming te krijgen voor telefoon afluisteren. als de officier van justitie voldoende bewijsmateriaal heeft, stuurt ie t dossier naar rechter, deze moet tijdens een rechtszaak vaststellen of de verdachte inderdaad strafbaar is. hij kan in dat geval straf opleggen. opsporing en aanhouding (politie + officier van justitie) vervolging (officier van justitie) rechtszaak (rechter) drugscriminaliteit vb 2sporenbeleid is drugscriminaliteit. overheid maakt onderscheid tussen drugshandel en drugsgebruik. bezit van softdrugs= geen misdrijf, maar overtreding. bestrijding drugsgebruik heeft geen prioriteit bij politie.drugshandel word wel streng aangepakt, speciale narcoticateams richten zich op drugstransport in Pagina 9 van 11

10 havens&schiphol, ook drugsproductie (zoals xtc) in laboratoria word bestreden. Gevangenisstraf voor handelaren. politie, de taken 1. hulpverlening. denk aan wegwijzen, opsporen ouders van verdwaald kind, assistentie van slachtoffers van verkeersongeval. 2. handhaving van openbare orde. bemiddeling bij burenruzies, alcoholcontrole, t regelen van verkeer en ordehandhaving by voetbalwedstrijd 3. opsporing. voorkoming van strafbare feite en opsporen van verdachten verdachte. by politie opsporingstaak mag politie alleen optreden als iemand verdacht is. er moet redelijk vermoede zijn dat de persoon zich schuldig heeft gemaakt aan strafbaar feit. redelijk vermoeden als: o de politie iemand op heterdaad betrapt o er aangifte is gedaan er moeten aanwijzingen aanwezig zijn, als dat zo is komt politie in actie, verzameld info over strafbare feit. verdachte heeft basisrecht: verdachte hoeft niet actief mee te werken en mag bijv weigeren iets te zeggen. wanneer verdachte betrapt word op liegen kan er geen boete of gevangenisstraf worden opgelegd.uitzondering voor dit recht=alcoholcontrole: verplicht, als je niet meewerkt ben je strafbaar. bevoegdheden. opsporing is niet altijd makkelijk, politie heeft speciale bevoegdheden: zogeheten dwangmiddelen mogen alleen gebruikt worden bij opsporingstaak (er moet verdachte zijn). iemand mag pas onder bepaalde voorwaarden gearresteerd/in cel gezet worden. belangrijkste bevoegdheden: 1. staande houden. politie mag verdachte staande houden (vasthouden om te vragen naar naam, adres, geboortedatum=personalia) deze gegevens hoeft ie niet te noemen, maar als ie ze noemt moete ze juist zijn.je bent je in bepaalde omstandigheden verplicht te legitimeren. legitimatieplicht geld in voetbalstadion, zwartrijden, op t werk 2. aanhouden. politie mag verdachte aanhouden (arresteren) verzet hier tegen is niet toegestaan. iemand word gearresteerd als ie verdacht word van n strafbaar feit. aanhouding heeft als doel verdachte naar n (hulp)officier van justitie te brengen, deze kan verder bepalen wat r met m gebeurt. hulpofficier= hogere politieambtenaar, die taak s nachts of s weekends kan uitoefenen. 3. fouilleren. verdachte mag gefouilleerd worden (kleding/lichaam word onderzocht).dit mag alleen als t bijdraagt aan oplossing van strafbaar feit. bijv politie treft iemand in tabakszaak waar net is ingebroken, nu zou t kunne dat ie de inbreker is en gestolen spul bij zich heeft. sinds kort mag men ook preventief fouilleren. by sprake van veiligheidsrisicogebied kan officier toestemming geve voor preventieffouilleren. van zo n gebied is sprake als r veel incidenten met (vuur)wapens zijn geweest, iedereen in dat gebied mag dan gefouilleerd worden en ook diens tas of auto. 4. vrijheidsbeneming. politie mag verdachte in belang van onderzoek enkele dag op bureau vasthouden, drna kan de verdachte overgebracht worden naar Huis van Bewaring nog voor ie bij de rechter is geweest, dit heet voorarrest (max 3 maand). 5. huiszoeking. politie mag alleen woning binnengaan om iemand te arresteren met machtiging tot Pagina 10 van 11

11 binnentreding. dit is formulier waarin officier van justitie toestemming geeft voor binnentreding. zo n machtiging kan ook gegeven worden voorn huiszoeking (huisdoorzoeken) dan mag politie in woning naar bewijzen zoeken. word woning doorzocht zonder de machtiging? dan is t bewijs onrechtmatig verkregen en dit kan later tot vrijspraak leiden 6. inbeslagnemen. bewijsmateriaal zoals gestolen dvds, opgevoerde brommer, mag in beslag genomen worden. de officier of rechter beslist later of iemand na de rechtszaak zn spullen terug krijgt. Pagina 11 van 11