RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ DE VAN HEEMSKERCKSCHOOL VSO CLUSTER 4

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ DE VAN HEEMSKERCKSCHOOL VSO CLUSTER 4 Plaats: Groningen BRIN-nummer: 02YM Onderzoek uitgevoerd op: 3 maart 2009 Conceptrapport verzonden op: 8 april 2009 Rapport vastgesteld te Groningen op: 27 mei 2009 Reproductie het rapport zonder toestemming de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm. Rapfiort Bevindingen 02YM Van Heemskerckschool Groningen

2 hetonderwms 1. INLEIDING De Inspectie het Onderwijs heeft op 3 maart 2009 een onderzoek uitgevoerd op de Van Heemskerckschool om na te gaan of er sprake is tekortkomingen in de kwaliteit het onderwijs en de naleving wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Tijdens kwaliteitsonderzoeken die zijn uitgevoerd op 12 en 13 april 2005 en 8 juni 2006 zijn tekortkomingen vastgesteld in de onderwijskwaliteit en de naleving wettelijke voorschriften. Deze zijn beschreven in de inspectierapporten die zijn vastgesteld op 8 juni 2005 en 18 juli Op basis de uitkomsten heeft de inspectie een aangepast arrangement toegekend. Nu voert de inspectie een onderzoek uit om na te gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven. In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke voorschriften voldoet. Onderzoeksopzet Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse de zelfevaluaties en rapportages de school. Onderzoek op locatie, waarbij o schooldocumenten zijn bestudeerd; o de onderwijspraktijk is geobserveerd; o gesprekken met de directie, coördinatoren leerlingenzorg en leerlingen zijn gevoerd. Uit het waarderingskader is de basisset indicatoren onderzocht aangevuld met de indicator uit het aspect 'kwaliteitszorg' die betrekking heeft op het planmatig werken aan verbeteringen. Naast deze aspecten heeft de inspectie tevens een aantal wettelijke aspecten onderzocht. Toezichtkader Het onderzoek is uitgevoerd op basis het 'Toezichtkader (voortgezet) speciaal onderwijs 2005'. Dit document is te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op het gebied de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 2 7

3 o hetonderwijs 2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader EC. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm een score. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving enkele wettelijke voorschriften. Legenda: slecht onvoldoende voldoende goed niet te beoordelen (alleen bij resultaten) Resultaten 11.4 De resultaten de leerlingen aan het einde de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond de kenmerken de leerlingen mag worden verwacht Kwaliteitszorg 1.6 De schooi werkt planmatig aan verbeteractiviteiten 3.1 De commissie voor de begeleiding bepaalt de onderwijsrelete beginsituatie de leerlingen 3.3 De school stelt een handelingsplan vast in overeenstemming met de ouders 3.5 De school gebruikt een samenhangend systeem instrumenten en procedures voor het volgen de vorderingen en ontwikkeling de leerlingen 3.8 De commissie voor de begeleiding evalueert de uitvoering het handelingsplan. SSfetS ift^ftffjslsl, 4.1 De leerinhouden komen overeen met de afspraken in de documenten voor handelingsplanning 5.1 De school hanteert een leerstofaanbod voor de schoolse vakken 5.4 Het leerstof aanbod sluit aan op het uitstroomperspectief de leerlingen 5.5 Het leerstof aanbod maakt het mogelijk gericht in te spelen op verschillen tussen leerlingen 6.3 De teamleden maken efficiënt gebruik de geplande onderwijstijd 6.4 De school stemt de hoeveelheid tijd af op de onderwijsbehoeften (individuele) leerlingen Pagina 3 7

4 Pedagogisch handelen hetonderwijs o*». it? sjst.t&x' *Jr 7 2 De teamleden gaan op een respectvolle wijze met de leerlingen om 7.4 De teamleden handhaven de gedragsregels 7 6 De teamleden stemmen hun (ortho)pedagogisch handelen af op de onderwijsbehoeften de leerlingen fipfdacösch handelen-a-, 7^ *-r~.v^z? J Z"2-szrr*vX"?'*" 8.2 De leraren leggen duidelijk uit 8 4 De leraren stimuleren de leerlingen tot denken 8 5 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer 8 7 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de onderwijsbehoeften de leerling 3 ~J"lLrr? " *>~ * ^ J*, 4 'j 9.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten 9.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie hun leerproces, die past bij hun ontwikkelingsniveau Schoolklimaat 10.1 De school heeft inzicht in de beleving de sociale veiligheid door leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied sociale veiligheid op school voordoen 10.2 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen incidenten in en om de school 10.3 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op afhandeling incidenten in en om de school 10.4 De leerlingen en de teamleden voelen zich aantoonbaar veilig op school 10.6 De ouders tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt Wet- en regelgeving ja De school heeft het vastgestelde schoolplan aan de inspectie toegestuurd (WEC, artikel 21). De onderwijstijd voldoet aan de wettelijke voorschriften (WEC, artikel 11). Pagina 4 7

5 2.2 Beschouwing hetonderwms Algemeen beeld Rondom de Van Heemskerckschool is sprake verschillende ontwikkelingen, die over het algemeen een positieve invloed hebben gehad op de kwaliteit het onderwijs. Het is de bedoeling dat de Van Heemskerckschool samen met twee andere vso-scholen uit de stad Groningen één scholengemeenschap voor vso-onderwijs gaat vormen. Niet iedereen juicht deze ontwikkeling toe en daardoor ontstaat enige onrust binnen het team. De verhuizing de afdeling Paterswolde naar een nieuwe locatie in de stad Groningen heeft bijgedragen aan verbetering de kwaliteit het onderwijs. Vooruitlopend op de nieuwe situatie met één vso-school, investeert de Van Heemskerckschool nu echter weinig in samenwerking tussen de beide locaties. Binnen de school is een omslag gaande waarbij de school zich profileert als schakelonderwijs, met daarbij behorende onderwijszorgprofielen en een passend leerstofaanbod. De leerlingenzorg heeft eveneens een goede ontwikkeling doorgemaakt, maar de ontwikkeling het didactisch handelen is gestagneerd. In relatief korte tijd zijn binnen de school een aantal veranderingen doorgevoerd. De samenhang tussen de verschillende ontwikkelingen en tussen theorie en praktijk vraagt nog de nodige aandacht. In de praktijk is de uitvoering leraarafhankelijk en de directie houdt te weinig systematisch toezicht op de uitvoering. Dat geldt bijvoorbeeld voor de verdeling de onderwijstijd over de verschillende vakken, het gebruik de onderwijstijd en de afstemming tussen individuele handelingsplannen en groepsplannen. Gezien de vele ontwikkelingen in en om de school, de tijd die dat vraagt de directie, het feit dat het didactisch handelen achterblijft en de leerlingenzorg hiaten vertoont, is de inspectie oordeel dat er sprake is enige risico's. Om die reden zal zij over een jaar opnieuw een onderzoek uitvoeren. Hieronder licht de inspectie haar oordeel toe. Toelichting Resultaten en kwaliteitszorg De resultaten de leerlingen kunnen niet beoordeeld worden. Daarvoor zijn nog geen criteria beschikbaar. Bovendien kan dit pas na het doorlopen een aantal cycli met 'smart' geformuleerde doelstellingen en een nauwkeurige registratie het al dan niet behalen die doelstellingen. Hiervoor zijn op de school inmiddels goede aanzetten aanwezig. Hoewel de opbrengsten niet te beoordelen zijn, is uit de verslaglegging en de evaluatie de individuele handelingsplannen op te maken dat leerlingen vooruitgaan. Of dit een vooruitgang is die past bij de mogelijkheden en de beperkingen de leerlingen is zoals gezegd, niet vast te stellen. Wat betreft de kwaliteitszorg stelt de inspectie vast dat uit het jaarplan blijkt dat de school systematisch werkt aan verbetering de kwaliteit het onderwijs. Een groot deel de verbeteringen wordt op bovenschools niveau aangestuurd. Pagina 5 7

6 hetonderwus Begeleiding en handelingsplanning Op het gebied de leerlingbegeleiding en de handelingsplanning heeft de inspectie de indicatoren die betrekking hebben op het systematisch volgen de vorderingen en ontwikkeling de leerlingen en de overeenkomst tussen de leerinhouden en de documenten voor handelingsplanning niet als voldoende beoordeeld. De overige indicatoren zijn positief gewaardeerd. Het geheel de leerlingenzorg dient meer in samenhang met elkaar gebracht te worden. Het beleid en de praktijk zijn nu nog niet volledig op elkaar afgestemd. Wat betreft het volgen de ontwikkelingen en vorderingen de leerlingen ontbreekt het aan een systeem om de sociaal-emotionele ontwikkeling in kaart te brengen. Voor de andere vak- en vormingsgebieden zijn er geen eenduidige afspraken over de wijze waarop de vorderingen worden bijgehouden en ook de criteria voor de beoordeling zijn leraarafhankelijk. De ouders tekenen het individuele handelingsplan, maar omdat daarin ook verwijzingen naar het groepsplan zijn opgenomen hoort ook dat plan in overeenstemming met ouders te worden opgesteld. Dat gebeurt nu niet. Afhankelijk de leraar krijgen de ouders dit groepsplan al of niet ter inzage mee. Dit is een belangrijk aandachtspunt dat vraagt om verbetering. Wat de inhoud de handelingsplannen en de groepsplannen betreft, is het opvallend dat de inhoud niet dekkend is voor het aanbod dat de leerlingen krijgen. Bovendien vullen het groepsplan en het individuele plan elkaar soms onvoldoende aan. Om deze redenen beoordeelt de inspectie de indicator die betrekking heeft op de overeenkomst tussen de leerinhouden en de documenten voor handelingsplanning als onvoldoende. Onderwijsleerproces Het merendeel de indicatoren die betrekking hebben op het onderwijsleerproces waardeert de inspectie als voldoende. Op het gebied het didactisch handelen is echter winst te boeken. De leraren stellen weinig eisen aan de leerlingen en uit hun opstelling blijkt dat ze niet altijd hoge verwachtingen de leerlingen hebben. Dit geldt bijvoorbeeld voor de inschatting de spanningsboog de leerlingen en de hoeveelheid tijd die ze nodig hebben om te schakelen de ene activiteit naar de andere. De leerlingen krijgen bovendien weinig verantwoordelijkheid voor de organisatie het eigen leerproces, bijvoorbeeld door te werken met dag- of weektaken. Het didactisch handelen de leraren is doorgaans beperkt tot het beantwoorden vragen leerlingen. De activiteiten de leerlingen kunnen in veel gevallen worden gekenschetst als zelfstudie; ze gaan verder waar ze gebleven zijn en bij knelpunten vragen ze de leraar om hulp. Er is nauwelijks sprake beredeneerde instructie met een duidelijke uitleg waarbij het denken de leerling wordt gestimuleerd. Dat is jammer, temeer daar in sommige groepen slechts een paar leerlingen aanwezig zijn. De andere leerlingen zijn dan op stage of volgen elders cursussen. Deze momenten zijn bij uitstek geschikt voor het geven gerichte aandacht. Een efficiëntere inzet de leraren over de aanwezige leerlingen is bovendien het overwegen waard. Over het algemeen zijn de leerlingen voldoende taakgericht bezig, hoewel dit beslist een aandachtspunt is. Wat betreft het leerstofaanbod heeft de school in vergelijking met eerdere bezoeken een grote stap voorwaarts gezet. Voor de belangrijkste vak- en vormingsgebieden zijn eigentijdse methoden aanwezig en de koppeling het aanbod aan de onderwijszorgprofielen is in volle gang. Wat het schoolklimaat betreft stelt de inspectie vast dat de leraren en de leerlingen zich overwegend respectvol opstellen. Pagina 6 7

7 0 Q hetonderwijs De school heeft geen inzicht in de veiligheidsbeleving de leerlingen maar uit gesprekken die de inspectie met hen heeft gevoerd komt naar voren dat zij zich over het algemeen veilig voelen. Het sociale veiligheidsbeleid als zodanig is nog te fragmentarisch aard. 3. TOEZICHTARRANGEMENT De kwaliteit het onderwijs kent een aantal risico's. Desondanks kent de Inspectie het Onderwijs aan de Van Heemskerckschool een basisarrangement toe. Met het bevoegd gezag is echter afgesproken dat de kwaliteit de begeleiding en de handelingsplanning op 1 maart 2010 voldoende niveau is. De inspectie voert in de eerste helft 2010 onderzoek uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. Dit onderzoek richt zich naast de leerlingenzorg op het didactisch handelen, de stages inclusief de beleidsdocumenten de school hieromtrent, en de onderwijstijd. Tekortkomingen in naleving Er zijn tekortkomingen in naleving wettelijke voorschriften, namelijk: Onderwijstijd: De school realiseert onvoldoende onderwijstijd. Uiterlijk 15 april dient de inspectie nieuw vastgestelde lesroosters inclusief een urenberekening, die in overeenstemming is met de wettelijke voorschriften te hebben ontgen. (WEC, art. 11, lid 4 en 5). Daarbij ontgt de inspectie een document waaruit blijkt hoe wordt toegezien op deze nieuwe afspraken. Handelingsplannen: De school stelt, indien maar enigszins mogelijk, binnen 4 weken na instroom, op voorstel de commissie voor de begeleiding (WEC, art. 40b), voor iedere leerling in overeenstemming met de ouders een individueel handelingsplan vast (WEC, art. 41a). Stage: De stage voldoet niet aan de wettelijke voorschriften: het stageplan ontbreekt (Onderwijskundig besluit WEC, art. 7), de maximale duur de stage wordt niet geregistreerd (Onderwijskundig besluit WEC, art. 8) en de stage-overeenkomst is niet volledig (Onderwijskundig besluit WEC, art. 9). Inhoud schoolgids: In de schoolgids ontbreekt informatie omtrent het onderwijskundig rapport en het telefoonnummer het meldpunt vertrouwensinspecteurs. De school zal de laatstgenoemde tekortkomingen met ingang het nieuwe schooljaar opheffen. Pagina 7 7