68e jaargang - SEPTEMBER Nr. 9. Biodiversiteit met verrassend resultaat
|
|
- Antoon Baert
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 68e jaargang - SEPTEMBER Nr. 9 Biodiversiteit met verrassend resultaat
2 Ilse Pennings Hoek Hoveniers Kinderen spelen steeds vaker binnen, veelal in een digitale speelwereld. En wanneer zij wel buiten spelen, is dit vaak op een betonnen plein met de bekende speeltoestellen. Vaak is er op deze pleinen niets dat groeit en bloeit. Geen enkele uitdaging, de fantasie wordt niet geprikkeld en de kinderen belanden snel weer binnen Terug naar de natuur Natuurbeleving op Kinderen willen wel buiten spelen, als je ze uitdaagt om actief te spelen en te ontdekken. Om te beginnen met ruimte óm te spelen, een uitdagende en groene ruimte. Wij zien een grote kans en uitdaging om kinderen weer in een groene en avontuurlijke omgeving te laten spelen, zegt Fred Hoek, projectleider bij Hoek Hoveniers. Groen bevordert de gezondheid, ook die van kinderen. Daarom vinden wij het belangrijk om de natuur terug te brengen naar de kinderen. De kinderen zijn de toekomst! En waar kun je dan beter beginnen dan op het kinderdagverblijf en op school! Al spelenderwijs komen de kinderen zo dagelijks in contact met groen en leren zij de natuur te respecteren en waarderen. Met slechts enkele aanpassingen kunnen speelpleinen al een groener en natuurlijker karakter krijgen. Het verschil tussen een betonnen plein en een groen speelplein is enorm. Biodiversiteit, gezond, nuttig en noodzakelijk De aanleg van natuurlijke speelpleinen biedt grote voordelen voor onze gezondheid. Uit resultaten van het Vitamine G onderzoeksprogramma van Jolanda Maas (Alterra) is gebleken dat mensen die wonen in een groenere leefomgeving, zich gezond voelen. Ze bezoeken minder vaak de huisarts. Ook uit onderzoek van Alterra blijkt dat in wijken met veel groen, kinderen meer bewegen en dat het percentage overgewicht daar vijftien procent lager ligt dan in wijken zonder groen. Door de aanleg van natuurlijke speelpleinen wordt ook de bestaande 44 GROEN
3 Met natuurlijk spelen verleggen kinderen hun grenzen, zij worden geprikkeld hun fantasie te gebruiken en uitgedaagd in hun fysieke ontwikkeling. Zowel op cognitief, lichamelijk als sociaal vlak zie je de kinderen ontwikkelen. Kinderen kunnen zich beter ontladen en opladen door beweging in een vrije natuurlijke ruimte. Ook kinderen met gedrags- of concentratieproblemen zijn positief gehet speelplein natuur direct gestimuleerd. De hergebruikte natuurlijke materialen zorgen voor spontane natuurontwikkeling. Deze biotopen zorgen voor aanwas van flora en fauna. Met het gebruik van inheemse plantmaterialen en zaden vergroot je tegelijkertijd de biodiversiteit. Wij zien het vergroten van de biodiversiteit met de aanleg van natuurlijke schoolpleinen als een inspiratie, legt Fred Hoek uit. Biodiversiteit is behalve mooi, ook nuttig en noodzakelijk. Het zorgt niet alleen voor schoon water, vruchtbare grond en een schone lucht, maar levert ook voedsel en grondstoffen. Het ontwikkelen en terugbrengen van de oorspronkelijke natuurlijke begroeiing in de leefomgeving in stad, dorp en buitengebieden is niet alleen belangrijk voor flora en fauna, maar zeker ook voor de gezondheid en belevingswaarde van mensen. Natuurlijk spelen zorgt voor ontwikkeling Het idee dat je kinderen achter de computer en voor de televisie weghaalt en laat spelen op een groen plein dicht in de buurt, spreekt aan. Het concept van een groen plein gaat uit van natuurlijke en hergebruikte materialen om de fantasie van kinderen te prikkelen. Uit TNO onderzoek blijkt dat kinderen nauwelijks spelen op formele speelplekken, het klimrek kennen ze nu wel. De natuur is elke dag weer anders en biedt wel die uitdaging. Zo worden boomstammen bijvoorbeeld gebruikt als stap- en klimelementen of bewerkt tot zitmeubels. Ook oude stenen, rioolbuizen en andere materialen vinden een nieuwe bestemming. Grotendeels wordt gebruik gemaakt van lokale, in de natuur aanwezige, materialen. Zo kan een boom dienen als klimboom en een omgewaaide boom omgevormd worden tot een uitdagende speelaanleiding. Daarnaast maken waterelementen, oerstenen, gras op verschillende hoogten en ondergrondse kruipdoor-sluip-doorgangen een natuurlijke speelplaats avontuurlijk. Natuurlijk spelen biedt kinderen uitdagende en veilige speelaanleidingen. En al spelenderwijs komen kinderen weer dichterbij de natuur. Een betonnen speelplein werd een groen speelplein. Hoek Hoveniers (www. hoekhoveniers.nl ) is één van de partners van Speelnatuur, een samenwerkingsverband voor ontwerp en aanleg van natuurlijke speelpleinen. GROEN 45
4 baat bij spelen in de natuur. Kinderen gebruiken de ruimte van een groen schoolplein beter door de variatie aan speelaanleidingen. Zoekt een kind juist actie en interactie of liever de rust en gaat het zelf op ontdekkingreis in het bamboebos: de mogelijkheden zijn legio. De kinderen blijven minder bij elkaar plakken en dat vermindert het pestgedrag. Na het speelkwartier is de klas weer opgeladen en geconcentreerd voor nieuwe leerstof. Een buitenklas. Een insectenhotel. Start met een uniek gezamenlijk ontwerp Aan een groen speelplein gaat een intensief proces van voorbereidingen, inventarisatie van wensen en eisen en visieontwikkeling vooraf. Ook een subsidieaanvraag behoort tot de mogelijkheden. De bestaande omgeving dient altijd als basis voor het unieke ontwerp. De kinderen staan bij dit ontwerp centraal. Het mobiliseren en betrekken van ouders, kinderen en omwonenden vergt energie en is het meer dan waard. Om kinderen te laten participeren in het ontwerpproces, kunnen zij tekeningen maken van hun ideale schoolplein. Niet alles is realiseerbaar, wel laten deze tekeningen zien wat kinderen leuk vinden. Trek voldoende tijd uit voor brainstormsessies en ideeënvorming. Door mensen te activeren, verbind je hen met elkaar. De ontwerper en uitvoerende partij zorgen voor een passend en veilig ontwerp en snelle realisatie. Het Keurmerkinstituut keurt alle speelaanleidingen. Op deze manier wordt het speelplein een gezamenlijk gedragen project door de school, omwonenden, ontwerper en uitvoerende partij. Een klimboom is natuurlijk geweldig! Speelelementen hand in hand met levendige natuureducatie Kortom, het is tijd om de natuur naar de kinderen te brengen! Op die plekken waar zij dagelijks komen, op schoolpleinen, kinderopvang en in hun eigen buurt. Bij het kiezen van de onderdelen voor het speelplein is het belangrijk om een evenwicht te vinden tussen de onderdelen rust, creativiteit, natuurbeleving en spel. In een natuurspeeltuin gaat het vooral om natuurbeleving en creativiteit. Concreet spelen, zoals klimmen, glijden of voetballen, is gemakkelijk te combineren met natuurlijke elementen. Voldoende bomen en heesters, in clusters geplaatst, voorkomen speelerosie. De plaatsing van het groen bepaalt de looproutes van de kinderen. Pas bijvoorbeeld een waterelement zoals een waterloop of waterbak toe. Water blijkt steeds weer favoriet bij vele kinderen. Water en zand zijn veranderbaar en prikkelen de creativiteit. En water trekt naast kin- 46 GROEN
5 deren ook flora en fauna aan. Naast het spelaanbod is het ook belangrijk om verschillende rustplekken te maken met bijvoorbeeld grote boomschijven en keien of een wilgenhut waar je je even kunt onttrekken aan alle drukte. Ook een insectenhotel vormt een start van natuureducatie. Welke insecten wonen waar en waar leggen ze hun eitjes het liefst? De verschillende speelelementen versterken elkaar en vormen een goede balans. Ook het schoolplein van de Célestin Freinetschool in Hoofddorp sluit nu helemaal aan op de belevingswereld van kinderen waardoor zij worden gestimuleerd om samen te werken, te bewegen en te spelen. Het zorgvuldig ingerichte schoolplein biedt speelse leermogelijkheden en verlevendigt natuuronderwijs. De buitenklas is een goed voorbeeld. Tussen bomen, struiken en bloemen krijgen de leerlingen buiten les over natuur- en milieuvraagstukken. Het zelf kweken van groente en fruit in de moestuin draagt bij aan de kennis over de zorg voor de bodem en het putten uit natuurlijke eerlijke processen. Het proeven van de aardbeientoren en kruidenspiraal prikkelt de zintuigen. Kinderen komen zo op een leuke manier in aanraking met groen en natuur. Ze komen te weten waar groente en fruit vandaan komt en hoeveel moeite het kost om alles te laten groeien. Sociale cohesie ook buiten schooluren Met het groene plein worden in samenwerking met diverse partijen en scholen prachtige, unieke plekken gerealiseerd waar kinderen én buurtbewoners in aanraking kunnen komen met een natuurlijke en duurzame leefomgeving. Door een schoolplein openbaar te maken, kunnen meer mensen genieten van de groene omgeving. De ervaring Een spannende tunnel. GROEN 47
6 Lekker kliederen met water. Net als vroeger! Een echte waterpomp. leert dat wanneer een plein gezamenlijk met de kinderen en omwonenden is ontworpen, het plein ook een stuk minder onderhevig is aan vandalisme. Het plein vormt een ontmoetingsplek voor jong en oud, een stukje groene ontspanning in de buurt. Mensen van uiteenlopende leeftijden en sociale herkomst kunnen elkaar daar ontmoeten. Contacten ontstaan door regelmatige ontmoetingen waardoor sociale isolatie en eenzaamheid kunnen worden doorbroken. Een verrijking van uw buurt of wijk, niet alleen voor kinderen. Natuurlijk spelen inspireert tot een groene en gezonde leefomgeving. Het is een oplossing voor het terugbrengen van de natuur en het vergroten van de biodiversiteit. Kinderen kunnen weer kind zijn, bewegen meer en worden gezonder. Tegelijkertijd biedt natuurlijk spelen grote voordelen voor de hele samenleving, van jong tot oud. Natuurlijk spelen = samen gezond. 48 GROEN
7 Waar: Witte School, Noordwijk Wat: Samen met het enthousiaste projectteam van ouders en leerkrachten is een uniek ontwerp voor de Witte School gerealiseerd: een groene speelheuvel met een enorme wilgentunnel, een insectenhotel die als basis kan dienen voor natuuronderwijs en stap- en klauterelementen. Aan de voorzijde van de school is een duintuin met een zintuigenpad gemaakt met beplanting waarmee het ruiken, proeven, kijken en voelen wordt gestimuleerd. De kinderen kunnen op ontdekkingsreis in de natuur en lekker struinen door het groen. Bijzonder: een uniek ontwerp aangepast aan het duinlandschap ter plekke. Waar: Kinderdagverblijf Eigenwijs, Ede Wat: De nieuwe locatie van het kinderdagverblijf die midden op een bosperceel is herrezen, bood een geweldige uitdaging voor het ontwikkelen van een nieuw groen speelplein. Binnen een kort tijdsbestek (zes weken) is het speelplein aangelegd. Het uitgangspunt van het ontwerp was de bestaande en omliggende boomrijke natuur. Zo is de natuurlijke, al aanwezige, ondergrond is door keuring veilig bevonden als valdempende ondergrond. In afstemming met schoolleiding en kinderen zijn speelelementen ontworpen. Suzanne van Ginneken (Speelnatuur) verwerkte diverse elementen als een klimmuur, natuurlijke paden, wilgentunnel, baby- en kleuterhoek, waterloop, zandbak, klimbomen, klauter- en stapstenen, kruiptunnels en stapelmuurtjes in een fantasierijk ontwerp. Bijzonder: een bosperceel omgevormd tot groen speelplein. GROEN 49
GRADATIES VAN GROEN VAN TEGELPLEIN TOT SPEELNATUUR
VAN TEGELPLEIN TOT SPEELNATUUR PAGINA 2 SPELEN EN LEREN IN EN MET GROEN INTRODUCTIE Een Gezond Schoolplein geeft kinderen de ruimte om te bewegen en te spelen in een uitdagende, groene en rookvrije omgeving.
Nadere informatie67e jaargang - JANUARI Nr. 1
67e jaargang - JANUARI 2011 - Nr. 1 De twee beste Natuurontwikkelingsprojecten 2010... 10 De Schinkeleilanden... 17 Groene waterzuivering... 32 Speelnatuur: een hype of een visie?... 40 Goed ontworpen
Nadere informatieScholen in het groen. Nieuwe wijken krijgen veel te weinig en te kleine speelhoekjes! Veldjes missen we echt.
Nieuwe wijken krijgen veel te weinig en te kleine speelhoekjes! Veldjes missen we echt. Scholen in het groen 1 Scholen in het groen Opgroeien in een groene omgeving is belangrijk voor kinderen en draagt
Nadere informatieBuiten spelen in een natuurlijke omgeving. Freiburg, Kreuzstr. Een reliefrijk speelparkje vlakbij Freiburg C.S. Foto: Marianne van Lier/Willy Leufgen
Buiten spelen in een natuurlijke omgeving 1 van 7 Freiburg, Kreuzstr. Een reliefrijk speelparkje vlakbij Freiburg C.S. Foto: Marianne van Lier/Willy Leufgen Kind in de natuur Buiten spelen in een natuurlijke
Nadere informatieOuderparticipatie: stemming ideeënbundel www.springzaad.nl
Participatie ouders Ouderparticipatie: stemming ideeënbundel www.springzaad.nl Elke ouder/grootouder kreeg drie stemmen, waarmee ze op de posters van springzaad konden stemmen. Ze konden een lijsstem doen
Nadere informatiemadera Natuurlijk Spelen, een Trend Duurzaamheid met RVS De uitstraling van hout maar de kwaliteit van RVS.
madera N atuurlijk RVS 4 7 Natuurlijk Spelen, een Trend De uitstraling van hout maar de kwaliteit van RVS. Duurzaamheid met RVS Hernieuwbaar en sluit aan op de oneindige kringloop van Cradle to Cradle.
Nadere informatieNATUUR OP SCHOOL CAMPUS KOMPAS (WETTEREN)
NATUUR OP SCHOOL CAMPUS KOMPAS (WETTEREN) participatietraject Elke leeftijdscategorie gebruikt de speelplaats op een andere manier. Daarom hebben we bij de participatieen inspraakmomenten hiermee rekening
Nadere informatieREPORTAGE: DE APPELTUIN (LEUVEN)
NOTA REPORTAGE: DE APPELTUIN (LEUVEN) Datum: 1 september 2010 REPORTAGE: DE APPELTUIN (LEUVEN) 1 september 2010 pagina 1 > 10 1 Freinetschool De Appeltuin 1.1 KORT Adres Weldadigheidsstraat 74 3000 Leuven
Nadere informatiegeïntegreerde benadering
Groener leren groener leren Zorgeloos en samen actief; zo zien we kinderen het liefst. Hun ontwikkeling is onlosmakelijk verbonden met spelen en ontdekken. Daarom is een groene buitenruimte onmisbaar bij
Nadere informatieVErgroening van schoolpleinen
Vergroening van schoolpleinen VErgroening van schoolpleinen Een groene (speel)omgeving heeft een bewezen positief effect op een evenwichtige ontwikkeling van kinderen. Maar kinderen komen steeds minder
Nadere informatiede Warande & Speelnatuur
de Warande & Speelnatuur 1 april 2010 luisteren, dromen, kennismaken,... teveel tijd wordt er doorgebracht achter tv- of computerscherm waarom speelnatuur speelplek voor scharrelkinderen vraag... wanneer
Nadere informatieEen uitdagend, en groen, schoolplein
Een uitdagend, en groen, schoolplein Aan: Van: Datum: College van B&W en leden van de gemeenteraad Gulpen-Wittem Leerkrachten, ouders en leerlingen van BS Klavertje Vier te Eys Woensdag 8 mei 2013 (t.b.v.
Nadere informatieBiodiversiteits heg. www.enand-design.com. 2007 De Biodiversiteits heg is een auteursrechtelijk beschermd werk van Jacqueline Couwenberg 06-52088979
Biodiversiteits heg 2007 De Biodiversiteits heg is een auteursrechtelijk beschermd werk van Jacqueline Couwenberg 06-52088979 www.enand-design.com Voor vogels zijn er plekken gemaakt waarin ze kunnen nestelen,
Nadere informatie1. Toelichting op de begrippen casco en groen pleinonderdeel
Q&A Aanvraagformulier Groene schoolpleinen Veel gestelde vragen en antwoorden over de subsidieaanvraag Groene Schoolpleinen van de provincie Overijssel (versie 11-02-2019) Inhoud: 1. Toelichting op begrippen
Nadere informatieHet project Erasmustuinen is een initiatief van Tom Schneider van het Erasmus MC Sophia, Rini Biemans van Creatief Beheer.
Erasmustuinen in iedere wijk een wytemaweg BABYTUIN: PEUTER/KLEUTER TUIN: Het project Erasmustuinen is een initiatief van Tom Schneider van het Erasmus MC Sophia, Rini Biemans van Creatief Beheer. We willen
Nadere informatieNu: Stichting Schoolplein Kindcentrum Onder de Linde Hegelsom: Projectplan realisatie natuurlijk speel- en leerplein. Straks:
Nu: Stichting Schoolplein Kindcentrum Onder de Linde Hegelsom: Projectplan realisatie natuurlijk speel- en leerplein. Straks: 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave... 2 2. Inleiding... 3 3. Aanleiding voor
Nadere informatieHelp mij het zelf te doen [ Maria Montessori ]
Samen werken aan schoolpleinen voor de toekomst: Help mij het zelf te doen [ Maria Montessori ] Sigrun Lobst Aardrijk Stichting Springzaad Nederland Stichting Springzaad: Landelijk bestuur Ontwerp Aanleg
Nadere informatieNATUURSPEELOMGEVING OOSTERVELDSCHOOL UFFELTE
NATUURSPEELOMGEVING OOSTERVELDSCHOOL UFFELTE Schetsontwerp Natuurspeelomgeving Oosterveldschool Uffelte Opdrachtgever adres Tel. E-mail: aangeboden door:, Appelscha, Nederland in samenwerking met Ruurd
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan
Pedagogisch beleidsplan Het kinderdagverblijf en buitenschoolsopvang De Bosuil is een opvang in de natuur. Onze opvang is gevestigd op een mooie locatie aan de rand van het bos in Amerongen, waar de kinderen
Nadere informatie1-toelichting. locatie natuurlijke speelplek
1-toelichting Natuurlijk spelen: Spelen in de natuur prikkelt onze zintuigen en is vooral gezond. En niet onbelangrijk: Kinderen leren hun creativiteit te gebruiken en vormen spelenderwijs hun gedrag en
Nadere informatieInspiratieboekje Chiardino Tuindesign. Tuingeluk. Voor kinderen
Inspiratieboekje Chiardino Tuindesign Tuingeluk Voor kinderen Ieder mens is uniek De natuur als uitlaatklep Om te ontdekken en te inspireren Welke elementen vormen de basis voor het tuingeluk van kinderen,
Nadere informatieMaak van je tuin, een levende tuin!
Maak van je tuin, een levende tuin! Ontdek hoe je van jouw tuin een duurzame tuin kan maken. 2 Samen bouwen aan meer leven in de tuin. Gewoonweg door een paar stenen in jouw tuin te vervangen door groen.
Nadere informatiePRAKTIJK. Natuurlijk. bewegen. op het plein. Lichamelijke opvoeding magazine
Natuurlijk 20 bewegen op het plein Natuurrijke speelplekken dagen kinderen uit om meer te bewegen en gevarieerder te spelen. En kinderen wíllen ook meer spannende speelmogelijkheden. Geen voorgeprogrammeerde
Nadere informatieSpelen! 'De wereld ontdekken door te rennen, te klimmen en te ravotten!' BTL maakt speelruimte leefbaar!
Spelen! 'De wereld ontdekken door te rennen, te klimmen en te ravotten!' BTL maakt speelruimte leefbaar! Het nieuwe spelen! Onze Tuin- en Landschapsarchitecten zien al langer een nieuwe trend binnen de
Nadere informatiePlan Vlampijpzone. Bureau Niche Februari 2014
Plan Vlampijpzone Bureau Niche Februari 2014 Omschrijving Het Idee Sociale cohesie versterken door middel van een groene, inspirerende ontmoetingsplek. Het Plan Een ontmoetingsplek in het groen; een boomgaard
Nadere informatieNaar aanleiding van de avond met de klankbordgroep is de keuze gemaakt om te zoeken naar avontuurlijk spelen / spelen in het groen in plaats van het
1 2 Naar aanleiding van de avond met de klankbordgroep is de keuze gemaakt om te zoeken naar avontuurlijk spelen / spelen in het groen in plaats van het traditionele spelen. Ook is op die avond gesproken
Nadere informatie3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur
3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur Activiteiten en bereik 2011: Vrije bezoekers: 23.119 NME activiteiten: 1046 Avonturenclubs: 1474 Speciale doelgroepen 20 Openbare
Nadere informatieDe Levende tuin, met een levende omheining. De Levende tuin laat uw tuin leven. Wilt u van uw tuin een groene oase maken?
FOTO S: TUINEN VAN APPELTERN met een levende omheining De omheining van een levende tuin leeft mee. Deze biedt beschutting, maar is ook toegankelijk voor kleine dieren. Van oude stenen bijvoorbeeld, zijn
Nadere informatieCool Nature. Park Meeuwstraat. Didam. Spelen, leren en bewegen in een natuurlijke omgeving
Cool Nature Park Meeuwstraat Didam Spelen, leren en bewegen in een natuurlijke omgeving bron: http://www.speeldernis.nl/publicaties/speelnatuurindestad Cool Nature Herinrichting Park Meeuwstraat Gemeente
Nadere informatieMOS duurzame scholen straffe scholen GoodPlanet Belgium I I I
Mijn natuurbeleving MOS duurzame scholen straffe scholen I www.mosvlaanderen.be GoodPlanet Belgium I Edinburgstraat 26 Rue d Edimbourg I Brussel 1050 Bruxelles I T +32 (0)2 893 08 08 I www.goodplanet.be
Nadere informatieSpeelnatuur op school. Bouwstenen voor Waterproef schoolpleinen 9 november 2015
Speelnatuur op school Bouwstenen voor Waterproef schoolpleinen 9 november 2015 Inhoud! Waarom groene schoolspeelplaatsen: visie! Hoe pak je het aan?! Even aanstippen: klimaat en water op school! WORKSHOP:
Nadere informatieHoe speelnatuur goed doet
Groene pedagogiek in de naschoolse opvang t Speelhuis Hoe speelnatuur goed doet Kansen voor een betere ontwikkeling van onze kinderen ONZE NATUURBELEVING in onzen tijd speelden we HAAL JE EEN INTENSE HERINNERING
Nadere informatieSpringen Lekker vies worden Scheppen
Voetballen Klauteren Verstoppert je Springen Lekker vies worden Scheppen Rennen En nog Naar buiten! Ontdek en beleef de natuur! Buiten spelen is van groot belang voor de ontwikkeling van een kind. Bewegen
Nadere informatieUitvoeringsplan speelplekken Nieuwland
1 De speelruimtevisie van de gemeente Amersfoort is vertaald naar zeven spelregels voor goed buitenspelen. Deze zijn in 2017 opgesteld in samenwerking met de gemeenteraad en kinderen uit de gemeente. In
Nadere informatieVoor"u"ligt"onze"vrucht"van"2,5"jaar"natuurlijk"samenwerken"in"de"tuin"van"de"Rudolf"Steinerschool."
Vooruligtonzevruchtvan2,5jaarnatuurlijksamenwerkenindetuinvandeRudolfSteinerschool. Ditboekwerkjeisontstaanuitdebehoefteomonzerijkeervaringeninwoordenbeeldvastteleggen alsnaslagwerkvooranderen,vooroudersdiestraksonzetaakovernemenenvooronszelf.
Nadere informatieGezonde Schoolpleinen
Gezonde Schoolpleinen Gezonde Schoolpleinen Een Gezond Schoolplein geeft jongeren uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroeps onderwijs de ruimte om te bewegen en te spelen in een
Nadere informatieEvaluatie Kindermiddag Pilotproject Tarthorst,
Evaluatie Kindermiddag Pilotproject Tarthorst, 05-04-2017 Het doel van de kindermiddag betrof: Het ophalen van de voorkeur van de kinderen, wat betreft spelen in het groen, op inrichtingselement niveau.
Nadere informatieKinderen spelen voor hun ontspanning, maar spelen is ook goed voor de persoonlijke ontwikkeling van het kind.
1 2 Kinderen spelen voor hun ontspanning, maar spelen is ook goed voor de persoonlijke ontwikkeling van het kind. Een van de ontwikkelingen is de emotionele ontwikkeling. Een voorbeeld van het opdoen van
Nadere informatieLeerkrachten kijken deze week hoeveel complimenten ze aan kinderen geven (en wellicht aan ouders of aan elkaar...)
Zevensterstraat 3 7521 GN Enschede 053-4316428 g.pereboom@vco-oostnederland www.zevenstervco.nl nr 31 Nieuwsbrief 17 mei 2019 PBS/Dalton De week van 20 mei staat veiligheid centraal: Zet je fiets in het
Nadere informatieprojectdefintie & concept 27/06/2017
Akkerwindestraat, Jan van Heelulaan, Julius Vuylstekelaan, Theophile Gautierstraat, Tijl Uilenspiegellaan en Willem Klooslaan projectdefintie & concept 27/06/2017 Inhoud inleiding advies concept Inleiding
Nadere informatieHet Tangram nieuwsbrief
Katholieke Dalton Basisschool Jaargang 2013-2014 Nummer 7 28 februari 2014 Van de directie Olifanten De eerste week na de voorjaarsvakantie is alweer voorbij. De kinderen en leerkrachten zijn allen afgelopen
Nadere informatie10 dingen om te doen op je GROENE SCHOOLPLEIN
10 dingen om te doen op je GROENE SCHOOLPLEIN Avontuurlijk spelen Buitenlessen geven Eten van je plein Natuur beleven Onderzoekend leren Planten en dieren leren kennen Risico s leren nemen Spelen met water
Nadere informatieDe levende en duurzame schooltuin van De Brede School Dwingeloo O.B.S. Storkschool ( de Eemster ) - C.B.S de Fontein
Als er ergens een plaats is om kinderen vertrouwd te maken met de natuur, is het wel op school. Hier kunnen ze, naast het spelen met de standaard speelvormen op het schoolplein, op een speelse manier in
Nadere informatieVEILIG SPELEN EN HET WAS OVER HET WAS EN HET KEUREN VAN SPEELTOESTELLEN
VEILIG SPELEN EN HET WAS OVER HET WAS EN HET KEUREN VAN SPEELTOESTELLEN PAGINA 2 VALLEN EN OPSTAAN... Voor speeltoetsellen geldt dat een risico onaanvaardbaar is als het risico... Op een schoolplein voelen
Nadere informatieGroen in de stad. ontwerpen en aanleggen. Groen in de stad. onderhouden en beheren. Inhoudsopgave. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Groen in de stad ontwerpen en aanleggen. Hoofdstuk 2 Groen in de stad onderhouden en beheren Hoofdstuk 3 Groen in de stad promoten Groen in de stad ontwerpen en aanleggen 6 ORIËNTATIE
Nadere informatieREPORTAGE: LEEFSCHOOL DE OOGAPPEL (GENT)
NOTA REPORTAGE: LEEFSCHOOL DE OOGAPPEL (GENT) Datum: 1 september 2010 REPORTAGE: LEEFSCHOOL DE OOGAPPEL (GENT) 1 september 2010 pagina 1 > 8 1 Leefschool De Oogappel 1.1 KORT Adres Bisdomkaai 1 9000 Gent
Nadere informatieDe stap naar duurzaam tuinieren. Vzw Tuinhier Seminariestraat 2 9000 Gent
De stap naar duurzaam tuinieren VORMINGSAANBOD VZW TUINHIER Vzw Tuinhier Seminariestraat 2 9000 Gent Vzw Tuinhier wil de belangstelling voor duurzaam, aangenaam en milieubewust tuinieren bevorderen, en
Nadere informatieMAAK JE BUURT GROENER MET EEN PARK OM DE HOEK
MAAK JE BUURT GROENER MET EEN PARK OM DE HOEK WAT IS EEN PARK OM DE HOEK? Een Park om de Hoek is een groene ontmoetingsplek in de wijk. Een plek om bij te komen en bij te kletsen met buren. We toveren
Nadere informatieSamen Inspireren Ontdekken. Informatiegids. IKC de Plattenburg.
Samen Inspireren Ontdekken Ontwikkelen Informatiegids IKC de Plattenburg www.deplattenburg.nl Kiezen Het kiezen van een basisschool voor uw kind: een belangrijke stap. Bij de Plattenburg gaat er voor uw
Nadere informatiePark De Veldpost Badhoevedorp
Park De Veldpost Badhoevedorp Beeldverslag inbreng herkend-avond 1 april 2015 Introductie Dit beeldverslag doet verslag van de 2 e participatie avond die op 1 april 2015 is georganiseerd voor het toekomstige
Nadere informatieDe groene. schoolomgeving. februari 2014. Speciale uitgave bij Nieuwsbrief. over natuur- en milieueducatie
Aanleg van het groene schoolplein van OSB de Bieshaar. Speciale uitgave bij Nieuwsbrief van het CNME over natuur- en milieueducatie in Amersfoort De groene schoolomgeving februari 2014 Een groene leefomgeving
Nadere informatieIs het gras wel groener bij de buren? Een uiteenzetting over de voor- en nadelen van een groen schoolplein
Is het gras wel groener bij de buren? Een uiteenzetting over de voor- en nadelen van een groen schoolplein Een ebook ontwikkeld door Van Ee Speeltoestellen EEN PRAATJE VOORAF... Spetter, spetter spat!
Nadere informatieNatuurlijk vrij Speelplein Vrije School Kennemerland Locatie: Korte Verspronckweg Haarlem
Natuurlijk vrij Speelplein Vrije School Kennemerland Locatie: Korte Verspronckweg Haarlem Mijn hoofd zit vol gedachten Vol geluiden, geuren, kleuren Ik kan niet langer wachten Wil naar buiten door die
Nadere informatieWelkom bij Vlietkinderen
Welkom bij Vlietkinderen 1 Colofon Redactie Robert Heusinkveld Yvonne Bood Vormgeving Dare to Design* Contact Bucaillestraat 6 2273 CA Voorburg Klantenservice klantenservice@vlietkinderen.nl T 070 317
Nadere informatieZo kijkt KinderRijk naar kinderen
Zo kijkt KinderRijk naar kinderen Samen kijken naar kinderen... Bij KinderRijk worden kinderen volop uitgedaagd en krijgen zij kansen om eigen ontdekkingen te doen en zelf oplossingen te vinden voor de
Nadere informatieOnze Binnentuin Plein Koningspage, Kannenburg, Zandkever, Meikever
Onze Binnentuin Plein Koningspage, Kannenburg, Zandkever, Meikever Plan van aanpak Deventer Wijkaanpak, wijk 5 Deventer, november 2009 1. Waarom? doel Het plein tussen de vier straten moet weer een ontmoetingsplek
Nadere informatieWat vinden de leerlingen van de Lea Dasbergschool van hun schoolplein? Groep 7 zocht het uit!
Wat vinden de leerlingen van de Lea Dasbergschool van hun schoolplein? Groep 7 zocht het uit! Het onderzoek Groepsinterviews Wat vinden leerlingen van het huidige schoolplein en hoe zou het plein volgens
Nadere informatieDoe ut lekkâh zelluf!
Doe ut lekkâh zelluf! Bouwen aan je eigen bespeelbare woonomgeving Een spel voor het spel Kinderen weten vaak precies wat ze willen! In het Regentessekwartier is dat niet anders. Wij dagen hen uit om hun
Nadere informatieSluipgroen en kinderosie,
De bel klinkt. Even is het nog stil. Dan slaan de deuren open en komt er een vloedgolf van kinderen naar buiten stormen, stuiterend van energie en schreeuwend van enthousiasme. Vogels zoeken een andere
Nadere informatieNatuur als uitdaging voor kinderen
Natuur als uitdaging voor kinderen Wat is de betekenis van natuurervaringen voor de ontwikkeling van kinderen? Ontdekken van nieuwe literatuur Accentverschuiving van Kinderen voor natuur naar Natuur
Nadere informatieAgenda. Welkom Project Op Avontuur. Achtergrond & aanleiding De plannen Realisatie Ondersteuning Budget - Activiteiten
Op Avontuur Agenda Welkom Project Op Avontuur Achtergrond & aanleiding De plannen Realisatie Ondersteuning Budget - Activiteiten Welkom Op Avontuur De doelstelling van de nieuwe natuurspeelplaats is: Kinderen
Nadere informatieRapportage Online kwantitatief onderzoek Spelen op schoolpleinen
Rapportage Online kwantitatief onderzoek Spelen op schoolpleinen Onderzoeksresultaten augustus 2010 ter attentie van: Jantje Beton Joost Vonk - Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1 Inleiding... 3 2 Samenvatting...
Nadere informatievoel je tuin... hoor je tuin... zie je tuin... ontdek je tuin... proef je tuin... maak je tuin... in je tuin... tuinontwerp objectontwerp
voel je tuin... hoor je tuin... zie je tuin... ontdek je tuin... proef je tuin... maak je tuin... Sandschap maakt bijzondere tuinontwerpen en objecten voor in uw tuin. Onder de werknaam Sandschap werkt
Nadere informatieGoed spelen. Voorstel voor een ruimer speelruimtebeleid
Goed spelen Voorstel voor een ruimer speelruimtebeleid Voorwoord De raadsfracties van het CDA en de PvdA zijn al geruime tijd bezig met onderzoek naar speelgroen in de gemeente Leeuwarden. In veel wijken
Nadere informatieUitdagend groen op het schoolplein
Uitdagend groen op het schoolplein Voorstel Uitvoering Uit te voeren elementen (overzicht): Winnende elementen: Van: 1. Klimboom (met touw) en klimrotsen Groep 1 2 Groep 3 4 2. Hut / tunnel van wilgentenen
Nadere informatieHet Groenste Idee. De Vrije School. Wie Zijn Wij. Onderwijs voor hoofd, hart en handen
Het Groenste Idee De Vrije School Onderwijs voor hoofd, hart en handen Wie Zijn Wij De Vrije School Almelo vierde in 2018 haar 40-jarig bestaan. De school telt ruim 200 leerlingen die verdeeld zijn over
Nadere informatieVISIE OP SPELEN IN KERCKEBOSCH
VISIE OP SPELEN IN KERCKEBOSCH September 2011 Kerckebosch in beweging! Speelplan neemt dit letterlijk Het doel van onze visie is kinderen en ouderen in beweging te krijgen Met de veelzijdige natuur van
Nadere informatie4.3 Kern 3: Leuvenheim
4.3 Kern 3: Leuvenheim Kern 3 bestaat uit het dorp Leuvenheim. Voor het opstellen van dit kernspeelplan is de speelplek in Leuvenheim bezocht. Ook zijn de bewoners in het onderzoek betrokken. Er is een
Nadere informatieEen geslaagde middag over speelnatuur in Utrecht.
Een geslaagde middag over speelnatuur in Utrecht. Verslag van de bijeenkomst op 26 mei van Netwerk Speelnatuur Utrecht over veiligheid en participatie. Op avontuur Wat een geluk, deze heerlijke zonnige
Nadere informatieOntwerp je eigen schoolplein
Ontwerp je eigen schoolplein Een stappenplan om het schoolplein in te richten Een ebook ontwikkeld door Van Ee Speeltoestellen EEN PRAATJE VOORAF... Mam! Mam! Weet u wat we vandaag voor knutselwerkje hebben
Nadere informatieSport, Spel en Recreatie
Prachtwijk Presikhaaf Arnhem Project: Sport, spel en recreatie in Presikhaaf, Arnhem. Opdracht: wijkvisie voor sport spel en recreatie. Opdrachtgever: Portaal Vastgoedontwikkeling. Planfase: 2009. SPORT
Nadere informatieKUNSTGRAS SPORT SPEELVELDEN
KUNSTGRAS SPORT SPEELVELDEN WIE ZIJN WIJ? JONG BEDRIJF, ERVAREN IN KUNSTGRAS Sports & Playgrass is een jong en dynamisch bedrijf dat wordt gerund door eveneens jonge ondernemers. Toch heeft ons aanlegteam
Nadere informatieNieuwsbrief, 01-07-2015
Nieuwsbrief, 01-07-2015 Laatste nieuwsbrief U leest nu de laatste nieuwsbrief van dit schooljaar. We hebben nog een goede 2 weken te gaan, met heel veel leuke activiteiten. Hierover leest u in deze nieuwsbrief
Nadere informatieNatuur doet je goed. Natuurbeleving met cliënten. Training voor begeleiders van: ouderen, mensen met dementie, mensen met een (meervoudige) beperking
Natuur doet je goed Natuurbeleving met cliënten Training voor begeleiders van: ouderen, mensen met dementie, mensen met een (meervoudige) beperking Op naar buiten Frisse buitenlucht en beweging is gezond
Nadere informatiePraktijk NUMMER 7 Jaargang 103 augustus 2015
Lichamelijke opvoeding magazine Praktijk NUMMER 7 Jaargang 103 augustus 2015 KATERN Spelen in kleine groepen: Kingen, Belgisch voetbal 3 tegen 3, tafelvolleybal met maximaal 6 kinderen en lekker chillen
Nadere informatieSINT JOOST AAN ZEE. Natuur op school BIODIVERSITEIT BEVORDEREN EN ERVAN LEREN EN GENIETEN
SINT JOOST AAN ZEE Natuur op school BIODIVERSITEIT BEVORDEREN EN ERVAN LEREN EN GENIETEN Ouders en kinderen brengen eigenhandig meer natuur binnen de schoolmuren, ze beleven de natuur in de stad en samen
Nadere informatieVeel gestelde vragen over peuterschool t Koggeschip
Veel gestelde vragen over peuterschool t Koggeschip Juni 2014 Wat is een peuterschool? De peuterschool is een combinatie van kinderdagverblijf en voorschool. Hier komen alle kinderen in de wijk van 2,5
Nadere informatieKids2b. Een koffer vol bagage. Kleine kinderen worden groot. REIS vormt de kern van ons handelen; RES PEC VOOR. Het pedagogisch beleid
Op REIS met Kids2b Kids2b Kids2b is zeer verheugd dat u uw kind aan ons toevertrouwd. Wij begrijpen dat het voor S I E R u als ouder een grote stap is om een deel van de zorg en opvoeding van uw kind te
Nadere informatiePag. 1. Februari 2016
Februari 2016 In het schooljaar 2014-2015 heeft een groep vrijwilligers, onder leiding van de werkgroep Groen Schoolplein, een groen schoolplein aangelegd rondom de onderbouw van de Josefschool. De vrijwilligers
Nadere informatieHet Nachtegaaltje: Een Groene Start (visie 05/2015)
Het Nachtegaaltje: Een Groene Start (visie 05/2015) In het Nachtegaaltje gaan wij voor Groene kinderopvang: in onze activiteiten laten wij ons leiden door de mogelijkheden van de natuur. Groen is goed
Nadere informatieTransition Town Castricum filmavond 19 mei 2011. Visie op voedsel
Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011 Visie op voedsel WAT KAN IK IK DOEN? Cursus Permacultuur organiseren in Castricum en zelf meedoen Seizoenbewuster kopen Zinvolle planten in de tuin en beter
Nadere informatieSPEELPLEK HARBRINKHOEK MARIAPAROCHIE
SPEELPLEK HARBRINKHOEK MARIAPAROCHIE Het project Speelberg Harbrinkhoek Mariaparochie is een deelproject dat komt uit de dorpsagenda. Het ontwerp en de begeleiding is mogelijk gemaakt met een ruimte- en
Nadere informatieNr. 2008-014 Houten, 8 april 2008. Beslispunten: 1. In te stemmen met het ontwerp van het Speelnatuurgebied Nieuw Wulven.
Nr. 2008-014 Houten, 8 april 2008 Aan de gemeenteraad Onderwerp: Speelnatuurgebied Nieuw Wulven Beslispunten: 1. In te stemmen met het ontwerp van het Speelnatuurgebied Nieuw Wulven. 2. In te stemmen met
Nadere informatieHet sprookje van. Wonen. op het mooiste plekje van. Uden
Het sprookje van Wonen op het mooiste plekje van Uden park maashorst parkmaashorst.nl P ark M aashorst 1 Uden Noord, grenzend aan Maashorst, is het ideale gebied voor een bijzondere ontwikkeling. Op de
Nadere informatieWerkbezoek kinderopvang
Werkbezoek kinderopvang 6 o k t o b e r 2008 Uitgave: Amsterdams NME Centrum Werkbezoek kinderopvang 6 oktober 2008 Redactie/layout: Marijntje van Gisbergen, Betty Wijnhoven Vermenigvuldiging voor overige
Nadere informatieGroene SCHOOL speelplaats EEN VIRTUELE WANDELING IN BEELDEN
Groene SCHOOL speelplaats EEN VIRTUELE WANDELING IN BEELDEN Basisschool Prins Dries, Antwerpen De kleurige natuur-muur geeft sfeer aan de bouwspeelplek Gevelgroen, groenten- en bloembakken verzorgd door
Nadere informatieEen duurzame ontwikkeling sluit aan op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties in gevaar te brengen 1.
Duurzaamheidsbeleid De bijzondere locatie van Buitenkans Kinderopvang bij het stadslandbouwproject biedt een uitstekende basis voor duurzame kinderopvang. Natuur, ons voedselketen en respect voor mens
Nadere informatieHeerhugowaard Stad van kansen. Bestuursdienst I advies aan Burgemeester en Wethouders
Heerhugowaard Stad van kansen Bestuursdienst I advies aan Burgemeester en Wethouders Reg.nr: BW13-0053 Sector/afd.: Stadsbeheer/Wijkbeheer Portefeuillehouder: L.H.M. Dickhoff Casenr.: Cbb 130041 Steller/tst.:
Nadere informatieSamen maken we het groen!
Samen maken we het groen! 10 tips voor meer natuur in je omgeving Een groene omgeving is leuk om naar te kijken, maar ook gezonder om in te leven en wonen en beter voor het klimaat. Planten en bomen houden
Nadere informatieParticulier Aandacht voor de natuur
Particulier Aandacht voor de natuur Voorwoord Inhoudsopgave Een tuin is veel meer dan gras, heesters, bomen of een vijver. Het is uw leefomgeving. Een plek waar u zich optimaal thuis moet voelen en tot
Nadere informatieTUIN INSPIRATIE. De tuin van Rian Mol en Mark Klompmaker Buitenleven Tuin van het jaar Beeldentuinen Drenthe
TUIN INSPIRATIE De tuin van Rian Mol en Mark Klompmaker Buitenleven Tuin van het jaar Beeldentuinen Drenthe Inhouds opgave, aparte pdf Melle Wierper, GROENPARTNERS Melle Wierper is eigenaar van Groenpartners
Nadere informatieTotaalbeleving Voor elke branche
Een huisje wordt een bakkerij. Vier wieken maken een vliegtuig. En die appelboom is een raket. Fantasie leert ons verder te kijken dan het hier en nu. En is onmisbaar voor de ontwikkeling van kleine kinderen.
Nadere informatieDe Maatjes Kinderopvang en basisschool De Kreek Spelenderwijs van kinderopvang naar onderwijs
De Maatjes Kinderopvang en basisschool De Kreek Spelenderwijs van kinderopvang naar onderwijs Samen op weg naar een IKC baby/dreumes, peuter, bso en basisschool onder één dak Ondertekening intentieverklaring
Nadere informatieWat vinden bewoners? Uitslag wijkraadpleging
Wat vinden bewoners? Uitslag wijkraadpleging Wijkraadpleging over groen en natuur(beleving) in de wijk Leidsche Rijn als input voor deze themavond. Aanleidingen: gemeente Utrecht start op korte termijn
Nadere informatieDe stap naar duurzaam tuinieren
De stap naar duurzaam tuinieren Vormingsaanbod Vormingsaanbod vzw Tuinhier Vzw Tuinhier Woodrow Wilsonplein 2 9000 Gent Vzw Tuinhier wil de belangstelling voor duurzaam, aangenaam en milieubewust tuinieren
Nadere informatieFictieve case uitkomsten Bergeendstraat, Petten
Fictieve case uitkomsten Bergeendstraat, Petten 1. Opening 2. Voorstellen 3. Status project 4. Resultaten enquête 5. Pauze/koffie 6. Presentatie vlekkenplan 7. Vervolg project 8. Vragen 9. Afsluiting Programma
Nadere informatieProgramma Natuur Avonturen
Programma Natuur Avonturen voor basisscholen Landgoed De Hoevens Alphen/Goirle i.s.m. Scholenwerkgroep IVN Tilburg Algemene informatie Landgoed De Hoevens Coördinator natuureducatie: Fran Husstege Bezoekadres:
Nadere informatieVitamine G Het belang van natuur voor de gezondheid van kinderen. Dr. Jolanda Maas VU Medisch Centrum
Vitamine G Het belang van natuur voor de gezondheid van kinderen Dr. Jolanda Maas VU Medisch Centrum Eerder onderzoek Een groene woonomgeving is gezond! Heeft dit gevolgen voor onze gezondheid? Ja! Mensen
Nadere informatieMEDIAKIT 2016. Inspiratiebron voor spelen, sporten en bewegen in de buitenruimte
MEDIAKIT 2016 Inspiratiebron voor spelen, sporten en bewegen in de buitenruimte Platform BuitenSpelen werkt, in nauwe samenwerking met krachtige partners in het veld, aan de verzameling, interpretatie
Nadere informatieen Alzheimer Nederland ADOPTIE PROJECT - Jong adopteert Oud
en Alzheimer Nederland ADOPTIE PROJECT - Jong adopteert Oud Foto: Marcel van Hoorn Voor meer informatie: 043-387 41 75 adoptieproject@maastrichtuniversity.nl www.alzheimercentrumlimburg.nl Ontwerp: Erik
Nadere informatie