Steunmaatregelen nr. N 170/ Nederland Verhoging van het steunbudget in de pootaardappelsector

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, 01.VI.2006 C(2006)2242 Betreft : Steunmaatregelen nr. N 170/ Nederland Verhoging van het steunbudget in de pootaardappelsector Excellentie, De Commissie vermeldt hierbij haar opmerkingen, waarmee zij artikel 88, lid 3, eerste zin, van het EG Verdrag toepast. 1. PROCEDURE (1) Bij brief van , geregistreerd op , heeft de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie bovengenoemde maatregel overeenkomstig artikel 88, lid 3, van het EG-Verdrag bij de Commissie gemeld. Bij brief van , geregistreerd op , zijn aanvullende gegevens verstrekt. 2. BESCHRIJVING 2.1. Titel (2) Verhoging van het steunbudget in de pootaardappelsector Zijne Excellentie de Heer Bernard Rudolf BOT Minister van Buitenlandse Zaken Bezuidenhoutseweg 67 Postbus NL EB s-gravenhage Rue de la Loi 200, B-1049 Bruxelles/Wetstraat 200, B-1049 Brussel - Belgium Telefoon: centrale 32 (0) Telex: COMEU B Telegramadres: COMEUR Brussel.

2 Budget (3) Het totale maximale budget van deze maatregel wordt verhoogd van per jaar (budget van de bestaande steunmaatregel N 146/ ) tot Dit maximum is als volgt onderverdeeld: Onderzoek: Promotie: Bestrijding van ziekten Looptijd (4) Onbepaald 2.4. Begunstigden (5) Ondernemers in de pootaardappelsector 2.5. Steunmaatregel (6) Steunmaatregel N 146/2001 omvat drie steunmaatregelen in de pootaardappelsector gericht op onderzoek, promotie en bestrijding van aardappelziekten. Deze maatregelen worden gefinancierd door middel van parafiscale heffingen die betaald worden door aardappeltelers aan het productschap voor akkerbouw. De parafiscale belastingen worden geheven op het areaal waarop aardappelen worden geteeld. Per hectare wordt een belasting geheven van 13. De huidige wijziging van deze steunmaatregel blijft beperkt tot een verhoging van het maximale budget zoals hierboven weergegeven onder punt Rechtsgrondslag (7) Heffingsverordening van het Hoofdproductschap Akkerbouw (HPA) fonds pootaardappelen en HPA Verordening pootaardappelen Steunintensiteit (8) Tot 100% 3. BEOORDELING (9) Opgemerkt zij dat aardappelen zijn opgenomen in bijlage I bij het Verdrag, maar niet onder een gemeenschappelijke marktordening vallen. De Commissie moet derhalve op grond van artikel 4 van Verordening nr. 26 de procedure van artikel 88, lid 1 en lid 3, eerste zin, van het Verdrag toepassen. Op grond daarvan kan de 1 PB C 247 van , p. 5.

3 - 3 - Commissie alleen voorstellen doen wat betreft de verenigbaarheid van de maatregel met het gemeenschappelijk beleid De aanwezigheid van staatssteun (10) Om artikel 87, lid 1, van het Verdrag van toepassing te laten zijn, moeten de maatregelen een economisch voordeel aan een onderneming bieden dat het niet ontvangen zou hebben bij de normale uitoefening van haar bedrijf, moet de steun worden verleend aan bepaalde ondernemingen, moet het voordeel worden verstrekt door een lidstaat of via overheidsmiddelen en moet de steun het handelsverkeer tussen lidstaten zichtbaar kunnen beïnvloeden (11) Wat betreft de vraag of de opbrengst van de parafiscale heffingen kan worden gezien als staatsmiddelen, dient te worden opgemerkt dat er voor staatsmiddelen geen onderscheid hoeft te worden gemaakt tussen gevallen waarin de steun rechtstreeks door de staat wordt verstrekt of door openbare of particuliere instanties die hiertoe door de staat zijn aangewezen of gecreëerd 2. (12) Op 15 juli 2004 heeft het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen in zijn arrest inzake de Pearle zaak 3 (zaak C-345/02) erop gewezen dat verplichte bijdragen die door een intermediair orgaan voor alle ondernemingen van een bedrijfssector worden geïnd alleen niet als staatsmiddelen kunnen worden beschouwd indien aan de volgende vier cumulatieve voorwaarden is voldaan: 1. de betrokken maatregel wordt vastgesteld door de beroepsorganisatie die de ondernemingen en de werknemers van een bedrijfssector vertegenwoordigt en dient niet als instrument voor de uitvoering van een door de staat vastgesteld beleid; 2. de aldus vastgestelde doelstellingen worden volledig gefinancierd door bijdragen van de ondernemingen van de sector; 3. de wijze van financiering en het percentage/bedrag van de bijdragen worden in de beroepsorganisatie van de bedrijfssector vastgesteld door de vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers, zonder enig ingrijpen van de staat; 4. de bijdragen worden verplicht aangewend voor de financiering van de maatregel, zonder mogelijkheid voor de staat om in te grijpen. (13) De genotificeerde maatregel lijkt niet aan al deze voorwaarden te voldoen.aan tenminste één ervan is niet voldaan, aangezien verordeningen van het productschap voor akkerbouw dienen te worden goedgekeurd door de minister van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit. De Nederlandse regering heeft hierdoor de mogelijkheid in te grijpen in de bepaling van de financiële modaliteiten van de maatregel. 2 3 Zie de arresten van 13 maart 2001 in zaak C-379/98, punt 58, en 20 november 2003 in zaak C-126/01, punt 23. Arrest van het Hof (Eerste Kamer) van 15 juli 2004 Pearle BV, Hans Prijs Optiek Franchise BV, Rinck Opticiens BV en het bedrijfslichaam Hoofdbedrijfschap Ambachten.

4 - 4 - (14) Aangezien niet aan alle voorwaarden van het Pearle arrest is voldaan, kan geconcludeerd worden dat de opbrengsten van de parafiscale heffingen van de genotificeerde maatregel in feite staatsmiddelen betreffen. (15) Aangaande de andere vereisten voor het van toepassing zijn van artikel 87, lid 1, kan er worden opgemerkt dat de aangemelde maatregel bepaalde ondernemingen begunstigt (ondernemingen in de pootaardappelensector), in de zin dat zij een economisch voordeel krijgen dat zij bij de normale uitoefening van hun bedrijf niet ontvangen zouden hebben. Hierdoor kan hun concurrentiepositie zich verbeteren ten opzichte van andere ondernemers in de Gemeenschap die niet een zelfde soort steun ontvangen 4. Gegeven de Nederlandse productie van aardappelen 5, kan de maatregel tevens een effect hebben op de positie van Nederland in deze sectoren en daarmee op de handel tussen lidstaten. De maatregel vormt dus een steun en artikel 87, lid 1, van het Verdrag is van toepassing. (16) De bepalingen van artikel 87, leden 2 en 3, staan echter uitzonderingen toe op het verbod op staatssteun uit artikel 87, lid 1. Gezien de kenmerken van de maatregel is de enige mogelijk toepasbare uitzondering die onder artikel 87, lid 3, onder c), waarin steun verenigbaar kan worden geacht met de gemeenschappelijke markt indien de steun de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën vergemakkelijkt, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijke belang wordt geschaad. (17) Het betreft steun voor onderzoek, promotie en de bestrijding van ziekten Steun voor onderzoek (18) De Nederlandse autoriteiten hebben bevestigd dat men blijft voldoen aan de 4 criteria van de mededeling van de Commissie tot wijziging van de communautaire kaderregeling inzake staatssteun voor onderzoek en ontwikkeling 6. Aangezien noch de maatregel, noch de toe te passen rechtsregels gewijzigd zijn, hoeft dit aspect van de aangemelde regeling niet opnieuw te worden beoordeeld Steun voor promotie (19) Deze maatregel is onderzocht in het kader van de steunmaatregel N 146/2001. Sindsdien zijn nieuwe communautaire richtsnoeren beschikbaar gekomen voor staatssteun voor reclame voor in bijlage 1 van het verdrag vermelde producten voor voor bepaalde niet in bijlage 1 vermelde producten 7. De Nederlandse autoriteiten hebben verzekerd dat de promotiemaatregelen in overeenstemmming zijn met deze richtsnoeren Volgens het Hof van Justitie wijst een verbetering van de concurrentiepositie van een onderneming die het gevolg is van staatssteun in het algemeen op een verstoring van de concurrentie met andere ondernemingen die niet zulke steun ontvangen, Zaak C-730/79, [1980] ECR 2671, paragraaf 11 en 12. In 2004 was Nederland de derde producent van aardappelen in de EU-25, Bron: Landbouw in de EU Statistische en economische informatie 2004, EC PB C 45 van , p. 5. PB C 252 van , p. 5.

5 Bestrijding van ziekten (20) De maatregelen betreffen de volgende ziekten: phytophthora infestans, aardappelmoeheid en de aardappelwratziekte. Deze maatregelen zijn in het verleden beoordeeld op basis van punt 11.4 van de communautaire richtsnoeren voor staatssteun in de landbouwsector 8. Aangezien er geen sprake is van nieuwe wetgeving op dit punt, is er geen reden voor de Commissie haar eerdere positieve beoordeling te wijzigen Financiering van de steun (21) Volgens vaste rechtspraak moet de Commissie, wanneer een steunmaatregel wordt gefinancierd uit een belastingheffing op bepaalde bedrijven of producenten, zowel met de steunmaatregel zelf als met de wijze van financiering ervan rekening houden (Zaak 47/69, HJEG, , blz. 487). De parafiscale heffingen worden niet toegepast op ingevoerde producten aangezien de heffingen betrekking hebben op het areaal waarop pootaardappelen worden verbouwd. De financiering via parafiscale heffingen kan daarom worden verondersteld niet tot een verstoring te leiden van de mededinging of van het handelsverkeer Garanties (22) De Nederlandse autoriteiten hebben opnieuw de garantie gegeven dat in voorkomend geval een openbare aanbesteding wordt georganiseerd overeenkomstig Richtlijn 92/50/EEG. In gevallen waarin de richtlijn niet van toepassing zou zijn, zouden de Nederlandse autoriteiten de organisaties en bedrijven selecteren die zouden worden belast met de uitvoering van de diensten op transparante en nietdiscriminerende wijze en op basis van objectieve criteria (prijs, kwaliteit en bekwaamheid). 4. CONCLUSIE (23) Aangezien de steun verenigbaar is met artikel 87, lid 3, van het EG Verdrag, heeft de Commissie geen verdere opmerkingen. (24) Mocht deze brief vertrouwelijke gegevens bevatten die niet aan derden mogen worden bekendgemaakt, dan wordt U verzocht de Commissie daarvan in kennis te stellen binnen vijftien werkdagen vanaf de ontvangst van dit schrijven. Wanneer de Commissie binnen de vastgestelde termijn geen met redenen omkleed verzoek ontvangt, gaat zij ervan uit dat U instemt met mededeling aan derden of bekendmaking van de volledige tekst van deze brief in de authentieke taal op Internet ( Dit verzoek dient per aangetekend schrijven of per faxbericht te worden gericht aan: Europese Commissie, Directoraat-generaal Landbouw en Plattelandsontwikkeling Directoraat H Landbouwwetgeving 8 PB C 28 van , p. 2.

6 - 6 - Afdeling H2 Mededinging Wetstraat 130 5/128 B-1049 Brussel (fax (+322) ). Met de meeste hoogachting Voor de Commissie Mariann FISCHER BOEL Lid van de Commissie