Bij dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de navolgende overwegingen:

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, C(2003) 222 Betreft : Steunmaatregelen van de Staten / België (Vlaanderen) Steunmaatregel nr. N 704/02 Stopzetting van de productiecapaciteit in de pluimvee- en de rundvleessector Excellentie, De Commissie wenst België mee te delen dat zij, na bestudering van de door de Belgische autoriteiten verstrekte gegevens over bovengenoemde steunmaatregel, besloten heeft geen bezwaar te maken tegen deze steunmaatregel, aangezien hij verenigbaar is met het EG- Verdrag. Bij dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de navolgende overwegingen: 1. PROCEDURE Bij brief van 7 oktober 2002, geregistreerd op 9 oktober 2002, heeft de Permanente Vertegenwoordiging van België bij de Europese Unie bovengenoemde maatregel overeenkomstig artikel 88, lid 3, van het Verdrag bij de Commissie aangemeld. Bij brieven van 20 december 2002 en 11 februari 2003, respectievelijk geregistreerd op 26 december 2002 en 13 februari 2003, hebben de Belgische autoriteiten aanvullende gegevens verstrekt. Zijne Excellentie de Heer Louis MICHEL Minister van Buitenlandse Zaken Karmelietenstraat 15 B BRUSSEL Wetstraat 200, B-1049 Brussel - België Telefoon: centrale 32 (0) Telex: COMEU B Telegramadres: COMEUR Brussel.

2 BESCHRIJVING 2.1. Titel Ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de vrijwillige, volledige en definitieve stopzetting van de productie van alle dierlijke mest, afkomstig van pluimvee. Ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de vrijwillige, volledige en definitieve stopzetting van de productie van alle dierlijke mest, afkomstig van rundvee Budget Max wordt rechtstreeks toegekend aan de rundvee- en de pluimveesector (respectievelijk ca en ). Het niet-gespendeerde gedeelte van het voor 2003 in het kader van de eerder goedgekeurde maatregel N 699/00 (zie hieronder) aan de varkenssector toegekende budget (naar schatting ongeveer ) zal worden overgedragen naar de rundvee- en de pluimveesector Looptijd 2.4. Begunstigden Pluimvee- en rundveehouders in het Vlaamse gewest 2.5. Maatregel Bij brief van 27 februari heeft de Commissie een door de Belgische autoriteiten aangemelde regeling 2 goedgekeurd, waarbij een wettelijk kader werd ingevoerd op grond waarvan de Vlaamse autoriteiten steun konden verlenen voor de stopzetting van de productie van alle dierlijke mest (Decreet tot regeling van de vrijwillige, volledige en definitieve stopzetting van de productie van alle dierlijke mest, afkomstig van een of meerdere diersoorten). Op hetzelfde ogenblik is een eerste uitvoeringsbesluit (Besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de vrijwillige, volledige en definitieve stopzetting van de productie van alle dierlijke mest, afkomstig van varkens), met betrekking tot de varkenssector, door de Commissie goedgekeurd. De maatregel was één van de middelen om de verontreiniging van het milieu door mest (een ernstig probleem in Vlaanderen) te beperken en heeft er dan ook toe bijgedragen dat 1 SG (2001)D/ Staatssteundossier N 699/00. 2

3 - 3 - werd voldaan aan de verplichtingen uit hoofde van Richtlijn 91/676/EEG 3. Volgens het verslag over de uitvoering van de regeling in de varkenssector, dat de Vlaamse autoriteiten overeenkomstig hun verbintenissen hebben ingediend, heeft de maatregel geleid tot een vermindering van het aantal varkens, wat strookt met de doelstellingen van de regeling. Gezien het succes van de regeling in de varkenssector wensen de Vlaamse autoriteiten ze ook in de pluimvee- en rundveesector toe te passen, om dezelfde milieuredenen. In dit verband zijn twee ontwerp-uitvoeringsbesluiten bij de Commissie aangemeld (Ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de vrijwillige, volledige en definitieve stopzetting van de productie van alle dierlijke mest, afkomstig van pluimvee en Ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de vrijwillige, volledige en definitieve stopzetting van de productie van alle dierlijke mest, afkomstig van rundvee). De in de varkenssector goedgekeurde maatregel wordt door de aangemelde maatregelen niet gewijzigd. In het kader van de aangemelde uitvoeringsbesluiten zou steun worden toegekend aan landbouwers die respectievelijk de pluimvee- of de rundveeproductie volledig stopzetten. In ruil voor de steun levert de veehouder zijn milieuvergunning voor het houden van respectievelijk pluimvee of rundvee in. De vergunning komt hierdoor te vervallen. Alle in de pluimvee- of rundveeproductie werkzame veehouders met een geldige vergunning komen in aanmerking voor de steun, die wordt uitgekeerd in de vorm van een rechtstreekse subsidie. Voor de indiening van de aanvragen is een termijn van twee maanden vastgesteld. Wanneer de eerste respons te mager is, kan een extra aanvraagperiode worden vastgesteld. Met het oog op een snelle reactie van belangstellende veehouders, kan de minister de steun per extra aanvraagperiode met 10% verminderen. De aanvragen worden chronologisch behandeld. Zoals bij de eerder goedgekeurde steunmaatregel nr. N 699/00 wordt met de maatregel in het algemeen beoogd de mestproductie te beperken door het aantal dieren te verminderen (met naar schatting ongeveer in de pluimveesector en ongeveer of eventueel zelfs in de rundveesector). Naar analogie van het eerder in de varkenssector goedgekeurde uitvoeringsbesluit zal voor de berekening van de steun worden uitgegaan van de beginselen die gelden voor de berekening van de vergoeding in geval van onteigening 6. 3 Richtlijn 91/676/EEG van de Raad van 12 december 1991 inzake de bescherming van water tegen verontreiniging door nitraten uit agrarische bronnen, PB L 375 van 31/12/1991, blz Als slechts bepaalde rundveehouders zouden deelnemen. 5 Als alle veehouders in gelijke mate zouden deelnemen. 6 Vier maal de jaarlijkse semi-brutowinst, in voorkomend geval verminderd met bepaalde kosten zoals honoraria van de dierenarts/kosten van geneesmiddelen/kosten van agrarische bedrijfsverzorging/pacht. 3

4 - 4 - Op basis van deze berekeningsmethode zal de vergoeding 7 in de pluimveesector als volgt worden vastgesteld: legkip 3,54 opfokpoelje van legkippen 4,05 slachtkuiken 2,28 slachtkuikenouderdier 12,00 opfokpoelje van slachtkuikenouderdieren 4,05 Op basis van deze berekeningsmethode zal de vergoeding 8 in de rundveesector als volgt worden vastgesteld: melkkoe 1318,00 vervangingsvee jonger dan 1 jaar 320,40 vervangingsvee tussen 1 en 2 jaar oud 640,80 zoogkoe 1318,00 mestkalf 280,00 rund jonger dan 1 jaar 320,40 rund tussen 1 en 2 jaar oud 640,80 andere runderen 640,80 Bovengenoemde bedragen omvatten geen vergoeding voor gebouwen of installaties, noch voor de eventuele sloop van leegstaande gebouwen. Melkveehouders moeten hun melkquotum inleveren bij het quotumfonds. Het bedrag dat ze van het quotumfonds ontvangen, wordt vervolgens in mindering gebracht op de stopzettingsvergoeding. 7 De vergoeding wordt berekend op basis van gegevens over de semi-brutowinst die zijn verstrekt door de Vereniging voor Pluimvee, Eieren en Konijnen (VEPEK), een handelsvereniging van pluimvee-, eier- en konijnenproducenten. Voor de categorieën pluimvee wordt uitgegaan van die van de mestbank. 8 De vergoeding wordt berekend op basis van gegevens over de semi-brutowinst die zijn verstrekt door het Centrum voor landbouweconomie (CLE), een openbare wetenschappelijke instelling voor onder andere landbouwstatistieken, en het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS). 4

5 - 5 - Veehouders met een zoogkoeienquotum verbinden zich ertoe het quotum niet over te dragen, op straffe van afwijzing van hun aanvraag. Gedurende de eerste vijf jaar na stopzetting van de pluimvee- of rundveeproductie hoeven deelnemende veehouders geen leegstandsheffing te betalen. Deze bijzondere heffing had niet moeten worden betaald als ze de pluimvee- of rundveeproductie hadden voortgezet. De milieuvergunning voor het houden van de betrokken diersoort komt te vervallen. De mestbank en de autoriteiten die de milieuvergunningen afgeven, worden hiervan in kennis gesteld. De mestbank en de Administratie Land- en Tuinbouw zien erop toe dat aan het betrokken bedrijf geen nieuwe vergunning wordt afgegeven. Veehouders die in een bepaalde sector hun activiteiten stopzetten, kunnen bijgevolg geen vergunning krijgen voor het houden van een andere diersoort en evenmin hun bedrijf verkopen aan een andere persoon die dan opnieuw activiteiten zou opstarten die aanleiding geven tot mestproductie. De maatregel is niet gericht op de herstructurering of redding van bedrijven in moeilijkheden. Er worden geen flankerende maatregelen ter vergemakkelijking daarvan genomen. Volgens de Vlaamse autoriteiten is er in de pluimveesector geen overcapaciteit. In de rundveesector daarentegen is er een tijdelijk probleem van overcapaciteit Rechtsgrondslag Decreet van de Vlaamse Raad tot regeling van de vrijwillige, volledige en definitieve stopzetting van de productie van alle dierlijke mest, afkomstig van een of meerdere diersoorten. Besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de vrijwillige, volledige en definitieve stopzetting van de productie van alle dierlijke mest, afkomstig van pluimvee. Besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de vrijwillige, volledige en definitieve stopzetting van de productie van alle dierlijke mest, afkomstig van rundvee Steunintensiteit Maximaal 100% 3. BEOORDELING 3.1. Is hier sprake van steun in de zin van artikel 87, lid 1, van het Verdrag? Artikel 87, lid 1, van het Verdrag is van toepassing als de steun wordt toegekend door een lidstaat of met staatsmiddelen wordt bekostigd, bepaalde ondernemingen begunstigt in die zin dat de betrokken onderneming een economisch voordeel wordt geboden dat zij onder 5

6 - 6 - normale marktvoorwaarden niet zou hebben gehad, de mededinging vervalst of dreigt te vervalsen en het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt. De door de Belgische autoriteiten aangemelde maatregel wordt uit staatsmiddelen toegekend aan bepaalde veehouders (pluimvee- en rundveehouderijen in Vlaanderen). Bijgevolg kan worden gesteld dat de maatregel de mededinging tussen de lidstaten vervalst of dreigt te vervalsen 9. Aangezien de Belgische productie van rundvlees en pluimveevlees in 1999 respectievelijk ongeveer 3,55 % en 3,69% bedroeg van de totale productie van rundvlees- en pluimveevlees in de EU (respectievelijk en t.) 10, en gelet op het Belgische aandeel 11 in het intracommunautaire handelsverkeer in landbouwproducten, kan de maatregel het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloeden. Artikel 87, lid 1, van het Verdrag is derhalve van toepassing. Op grond van artikel 87, leden 2 en 3, kan evenwel een afwijking van het in artikel 87, lid 1, vastgestelde verbod worden toegestaan. Gelet op de kenmerken van het onderhavige geval, is de enige mogelijke afwijking die van artikel 87, lid 3, onder c), op grond waarvan steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken, als verenigbaar met de gemeenschappelijke markt kunnen worden beschouwd, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad. Om voor een dergelijke afwijking in aanmerking te komen, moet de onderhavige steunmaatregel voldoen aan de voorwaarden van de Richtsnoeren voor staatssteun in de landbouwsector 12 (hierna: "de Richtsnoeren") Toepassing van de Richtsnoeren Op grond van het bepaalde in punt 9 van de Richtsnoeren is steun voor de sluiting van productiecapaciteit toegestaan, mits voldaan is aan de volgende voorwaarden: Een voorafgaande voorwaarde, wil de steun niet als zuivere exploitatiesteun aan de betrokken ondernemingen worden beschouwd, is dat moet worden aangetoond dat de steun in het belang van de sector als geheel is. Is er geen overcapaciteit en is duidelijk dat de 9 Volgens de rechtspraak van het Europees Hof van Justitie moet, wanneer financiële steun van een staat de positie van een onderneming ten opzichte van andere concurrerende ondernemingen in het intracommunautaire handelsverkeer versterkt, dit handelsverkeer worden geacht door de steun te worden beïnvloed, Zaak 730/79, HJEG 1980, blz. 2671, leden 11 en Bron: Europese Commissie (Eurostat). 11 In 1999 bedroeg het Belgische aandeel in het intracommunautaire handelsverkeer in landbouwproducten ongeveer 8,6 % van de intracommunautaire invoer en ongeveer 11% van de intracommunautaire uitvoer. Bron: Europese Commissie (Eurostat). 12 PB C 232 van 12/8/2000, blz

7 - 7 - capaciteit om gezondheids- of milieuredenen wordt gesloten, dan is daarmee voldoende aangetoond dat aan de genoemde voorwaarde is voldaan. 1. de steun moet in het algemeen belang van de betrokken sector zijn; 2. de Commissie kan verzoeken om een verslag over de tenuitvoerlegging van de regeling; 3. de steun mag de werking van de gemeenschappelijke marktordeningen niet verstoren; 4. de begunstigde van de steun moet een tegenprestatie leveren; 5. de mogelijkheid dat steun voor de redding en herstructurering van ondernemingen in moeilijkheden wordt betaald, moet kunnen worden uitgesloten; 6. de regeling moet voor alle ondernemers in de betrokken sector op dezelfde voorwaarden toegankelijk zijn; 7. het steunbedrag dient strikt beperkt te zijn tot de vergoeding van het waardeverlies van de activa, vermeerderd met een stimuleringselement dat niet meer dan 20% van de waarde van de activa mag bedragen; 8. de sector dient bij te dragen in de kosten van de steun, tenzij de capaciteit om milieuredenen wordt gesloten. 1. Het algemeen belang van de sector Uit de door de Vlaamse autoriteiten verstrekte gegevens blijkt duidelijk dat de capaciteit zowel in de pluimveesector als in de rundveesector om milieuredenen wordt gesloten (beperking van de verontreiniging door mest). In het geval van de pluimveesector, waar volgens de door de Vlaamse autoriteiten verstrekte gegevens geen sprake is van overcapaciteit, is de milieudoelstelling op zich voldoende om ervan uit te gaan dat de maatregel in het algemeen belang van de sector is. Met betrekking tot de rundveesector, die volgens de door de Vlaamse autoriteiten verstrekte gegevens met een tijdelijk probleem van overcapaciteit kampt, accepteert de Commissie dat de maatregel, gelet op de doelstellingen en de beperkte duur van de maatregel, evenzeer in het algemeen belang van de sector is. De Commissie is derhalve van oordeel dat aan het bepaalde in de punten 9.1 en 9.2 van de richtsnoeren is voldaan. 2. Verslag De Vlaamse autoriteiten hebben zich ertoe verbonden een verslag aan de Commissie over te leggen met een evaluatie van de resultaten van de maatregel. 3. Gemeenschappelijke marktordeningen De steun verstoort de werking van de gemeenschappelijke marktordeningen 13 voldoet bijgevolg aan het criterium van punt 9.3 van de Richtsnoeren. niet en 13 Verordening (EG) nr. 1254/1999 van de Raad van 17 mei 1999 houdende een gemeenschappelijke ordening der markten in de sector rundvlees, Publicatieblad L 160 van 26/06/1999, blz , en Verordening 7

8 Tegenprestatie Deelnemers moeten hun milieuvergunning voor de pluimvee- of rundveeproductie inleveren. Aangezien geen nieuwe vergunningen worden afgegeven (voor geen enkele mestproducerende veehouderijtak), is het uitgesloten dat zij later opnieuw op de markt komen of dat de bedrijfsinrichting wordt overgedragen aan een koper die er later opnieuw veehouderijactiviteiten zou opstarten. De Commissie is derhalve van oordeel dat de betrokken productiecapaciteit onherroepelijk wordt gesloten. 5. Geen reddings- en herstructureringssteun De steun wordt niet toegekend op basis van eerdere of huidige financiële moeilijkheden, doch staat open voor alle veehouders. Voorts worden de betrokken activiteiten onherroepelijk stopgezet. 6. Toegankelijk voor iedereen Gelet op het feit dat de Vlaamse autoriteiten, op verzoek van de Commissie, de mogelijkheid hebben uitgesloten dat aanvragen van veehouders in kwetsbare gebieden in de zin van bovengenoemde Richtlijn 91/676/EEG prioritair worden behandeld, en dat de aanvragen in chronologische volgorde van ontvangst door de betrokken autoriteiten zullen worden behandeld, is de Commissie van oordeel dat de maatregel voor alle ondernemers in de sector op dezelfde voorwaarden toegankelijk is. 7. Steunbedrag In het licht van bovenstaande gegevens over de berekening van de vergoeding en gelet op het feit dat bij de eerder goedgekeurde steunmaatregel nr. N 699/00 een analoge berekeningsmethode is gebruikt, is de Commissie van oordeel dat de steun strikt beperkt zal zijn tot de vergoeding van het waardeverlies van de activa. De steun bevat dus geen extra stimuleringselement. Evenals in het geval van steunmaatregel nr. N 699/00 zullen de deelnemende landbouwers gedurende de eerste vijf jaar na de stopzetting van de varkensproductie worden vrijgesteld van de bijzondere belasting op leegstaande bedrijfsruimten. Er zij evenwel op gewezen dat deze heffing niet had moeten worden betaald als ze hun activiteiten hadden voortgezet. Aangezien de belasting op leegstaande bedrijfsruimten voortvloeit uit de uitvoering van de regeling, acht de Commissie, conform haar beoordeling in het kader van steunmaatregel nr. N 699/00, de heffingsvrijstelling in overeenstemming met het bepaalde in punt 9.6 van de richtsnoeren, op basis waarvan steun mag worden verleend ter vergoeding van de verplichte sociale kosten die de uitvoering van de regeling meebrengt. 8. Bijdrage van de sector Er zij op gewezen dat geen bijdrage van de sector vereist is aangezien de capaciteit om milieuredenen wordt gesloten. (EEG) nr. 2777/75 van de Raad van 29 oktober 1975 houdende een gemeenschappelijke ordening der markten in de sector slachtpluimvee, Publicatieblad L 282 van 01/11/1975, blz

9 - 9 - In het licht van het bovenstaande kan worden gesteld dat de regeling voldoet aan de voorwaarden van punt 9 van de Communautaire richtsnoeren voor staatssteun in de landbouwsector. De maatregel kan derhalve op grond van artikel 87, lid 3, onder c), van het Verdrag als verenigbaar met de gemeenschappelijke markt worden beschouwd. 4. BESLUIT Na bestudering van de aangemelde maatregel in het licht van de geldende voorschriften inzake staatssteun concludeert de Commissie dat aan alle relevante voorwaarden voor de toepassing van artikel 87, lid 3, onder c), van het Verdrag is voldaan. Gelet op het bovenstaande heb ik de eer u te melden dat de Commissie besloten heeft geen bezwaar te maken tegen de aangemelde steunmaatregel. Mocht deze brief vertrouwelijke gegevens bevatten die niet aan derden mogen worden bekendgemaakt, dan wordt u verzocht de Commissie daarvan binnen 15 werkdagen vanaf de ontvangst ervan in kennis te stellen. Als de Commissie binnen de gestelde termijn geen met redenen omkleed verzoek ontvangt, neemt zij aan dat u instemt met mededeling aan derden en bekendmaking van de volledige tekst van deze brief in de authentieke taal op de volgende internetsite: Dit verzoek dient per aangetekend schrijven of per fax te worden gericht aan: Europese Commissie Directoraat-generaal Landbouw Directoraat Wetgeving Landbouweconomie Kamer: L 130 5/128 B-1049 Brussel (fax (+322) ). Met bijzondere hoogachting, Voor de Commissie Franz Fischler Lid van de Commissie 9