Probleemstelling allochtonen in SO/HO. Voornaamste drempels bij instroom HO. De cijfers voor allochtonen in het HO. Thuissituatie.

Transcriptie

1 Werkthema s KBS Migratie & multiculturele samenleving voor elk talent Voor meer diversiteit in het onderwijs St.A.M. congres Blankenberge Sociale rechtvaardigheid & armoede Burgersamenleving & maatschappelijk engagement Gezondheid Saïda Sakali, KBS Yves Beernaert, Educonsult 29/4/8 Filantropie Website: Werkmethodes KBS Financiële ondersteuning Ronde tafels en studiedagen Publicaties en rapporten Forumfunctie Samenwerken met overheden, verenigingen, bedrijven... Verschillende niveau s: gemeenschappen, federaal, Europees Migratie & multiculturele samenleving Opdracht Reageren op het terrein Bijdragen tot de bewustwording en aanvaarding van het feit dat migratie en aanwezigheid van deze groepen blijvende verschijnselen zijn Bijdragen tot de integratie van migranten via de bevordering van gelijke kansen Wegen op de politieke besluitvorming Bijdragen tot de uitbouw van een migratiepolitiek, zowel op Belgisch als Europees niveau Islam Kennisverspreiding over de uitdagingen die de aanwezigheid van de islam en moslims met zich meebrengt in België en Europa Focus KBS 6 8 : onder andere Slaagkansen op school voor allochtone jongeren Doel: de slaagkansen van allochtone en kansarme jongeren in het secundair en hoger onderwijs verhogen Actie: rapport van goede praktijken en beleidsaanbevelingen rond slaagkansen in het hoger onderwijs in de Vlaamse Gemeenschap Actie: projectoproepen voor jongeren uit het secundair en hoger onderwijs in de Franse Gemeenschap Manager van diversiteit Doel: diversiteitsprojecten gesteund door Vlaams minister van Inburgering, Marino Keulen Actie: publicatie van goede praktijken, in opdracht van minister Keulen Actie: studiedag begin 8 rond diversiteit en relaties tussen allochtonen en autochtonen Resultaten van onderzoek Prestaties van de leerlingen van buitenlandse herkomst in België volgens de PISA-studie: vergelijking tussen de Franse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschap, KBS, 7 Allochtonen in het hoger onderwijs: M.Lacante en andere, 6 Hoger onderwijs voor elk talent, KBS, 7 1

2 Probleemstelling allochtonen in SO/HO Deelname en rendement van allochtone leerlingen en studenten in SO en HO is problematisch! Verklaringen: Familiale en achtergrondkenmerken (SES, beroepsactiviteit) Vaardigheden en mogelijkheden (cognitief, motivationeel, affectief, gedragsvariabelen) Eerdere schoolopleiding Keuzeproces Academische en sociale integratie De cijfers voor allochtonen in het HO Instroom minder dan % van TMA jongens en minder dan 25% van TMA meisjes begint aan HO bij autochtone jongeren bijna 3X zoveel (respect.57 & 71%) Bron:N. Duquet e.a., Wit krijt schrijft beter Voornaamste drempels bij instroom HO vooropleiding en resultaten SO 15% van allochtone studenten komt uit BSO studiekeuze motivatie voor keuze, informatie, stimulansen Doorstroom - % TMA allochtonen slaagt tgo. 56% autochtonen - 35% TMA allochtonen slaagt niet tgo. 22% autochtonen - 45% drop-out bij TMA allochtonen tgo. 22% autochtonen Bron:M. Lacante e.a., Allochtonen in het HO persoonlijkheidskenmerken van jongeren motivatie, inzet thuissituatie opleiding ouders, thuistaal, gebrek aan rolmodellen en netwerken Thuissituatie Studiekeuze Hoogste onderwijsdiploma ouders Wie stimuleerde? Lager Lager Secundair Hoger Secundair Hoger hoogste onderwijsdiploma moeder hoogste onderwijsdiploma vader moeder vader leraren vrienden broer/zus één leraar buurt tutor/mentor vereniging CLB enige mate hoge mate zeer hoge mate 2

3 Studiekeuze Wat droeg bij tot slagen? 7 Info en advies bij keuze HO Infobrochures Website van de hogeschool/ universiteit Informatiedagen op de hogeschool/ universiteit Uw vrienden Stimulerende factoren in de familiale situatie Sid-ins voor alle leerlingen Uw ouders Informatiedagen op de secundaire school Eén bepaalde leraar Het CLB Een studiekeuzebegeleider De klassenraad Sid-ins voor specifieke doelgroepen Familieleden die studeren Thuis Nederlands praten Eigen studeerkamer Ouders stimuleren Bron: enquête succesvolle (oud-) studenten Studiekeuze Studiekeuze en instroombegeleiding Motivatie voor keuze HO Efficiëntie instrumenten studiekeuzebegeleiding 1 Zelfevaluatie specifieke vakken 9 Speciale infodagen in instelling 8 7 Inzetten van promotieteams 6 Samenwerking met CLB's 5 Tutoraat van studenten in SO Zelfevaluatie taal 3 1 Zelfevaluatie studievaardigheden Informatiedagen in Sec. school Interesse opleiding Interesse beroep Uitdaging Aanzien beroep Aansluiting op Bezoldiging Vraag SO beroep arbeidsmarkt Korte duur opleiding Vrienden Samenwerking met Sec. school een beetje sterk zeer sterk matig goed zeer goed Bron: enquête HO-instellingen Bron: enquête HO-instellingen Wat droeg bij tot slagen? Wat droeg bij tot slagen? Visie studenten Elementen van persoonlijkheid die bijdroegen tot slagen Motivatie diploma Doorzetter Benutte remediëring Geen uitstelgedrag enige mate hoge mate Bron: enquête succesvolle (oud-) studenten 3

4 Wat droeg bij tot slagen? visie HOI Efficiëntie instrumenten doorstroom Doelstellingen van activiteiten ten voordele van allochtone jongeren (Lacante) Speciale studietrajecten Vakspecifiek monitoraat Ruime openingsuren bib - Onderzoek Studievaardigheidstraining Studietrajectbegeleiding Faalangsttraining Bevorderen deelname allochtonen aan SO en HO Studieloopbaan verbeteren in SO en HO Rekening houden met het socio-economisch profiel, met persoonskenmerken en achtergrondgegevens allochtonen Studiekeuzeproces en studiemotieven bevorderen Bron: enquête HO-instellingen matig goed zeer goed Instroom, doorstroom en uitstroom HO bevorderen Remediërende acties voor autochtonen en allochtonen met lage SES (Lacante) Cognitieve tests begin SO: allochtone lln scoren lager op verbale, numerieke en ruimtelijke proeven Test bij aanvang HO: voor studiemotivatie, taal Flexibele leertrajecten SO: cf Brussels programma Flexibele leertrajecten HO: ODILE Ehsal Taal in SO: specifieke initiatieven opzetten Taal in het HO: initiatieven academisch NL Groep met NL als moedertaal: slaagt 36% Groep met andere taal als moedertaal: slaagt 22% Aanbevelingen voor Taal in SO (Lacante) Werk op alle vlakken / niveaus aan NL Zet tutoring projecten op met HOI Zet tandemprojecten op Werk aan taal binnen en buiten de lessen Ondersteun het actief taalgebruik Ondersteun het aanleren van de moedertaal, waar mogelijk! Aanbevelingen aan secundaire scholen Enkele aanbevelingen op basis van het uitgevoerde onderzoek Wees goed geïnformeerd over het GOK en alle mogelijkheden Wees geïnformeerd over onderwijsvernieuwing (AOT) Bouw samenwerking uit met LOP (Lokale Overlegplatform) en FOB (Flankerend Beleid) Zet een GOK en diversiteitsbeleid op binnen de school met een duidelijke verantwoordelijke Vorm de leraars: maak ruim gebruik van het vormingsaanbod van Steunpunt GOK Bevorder de participatie van alle betrokkenen Neem deel aan de proeftuinen of leer van deze proeftuinen (AOT) 4

5 Aanbevelingen aan Secundaire scholen Werk met rolmodellen Benadruk de kennis van het Nederlands Benadruk de ondersteuning van de jongeren door verschillende leraars Geef duidelijke informatie aan ouders Betrek ouders actief bij schoolactiviteiten Doe beroep op de CLB s voor studiebegeleiding en studiekeuzebegeleiding Zet brede verkenning van studie- en beroepsmogelijkheden op vanaf de middenschool Benadruk succeservaringen Geef duidelijke begeleiding en feedback Aanbevelingen aan secundaire scholen Begin snel aan begeleiding van leerlingen Benadruk doorzettingsvermogen, inzet en motivatie Werk aan huiswerkattitudes zo mogelijk in samenwerking met tutoren Celebrate diversity: Maak actief gebruik van de diversiteit binnen de school Crossculturele groepsactiviteiten Wees bewust dat elke jongere talenten heeft en laat hem / haar deze talenten omzetten in competenties op school Creëer een actieve leeromgeving o.a. Extra-curriculaire keuzeactiviteiten Zet activiteiten voor actief burgerschap op die competentieverwerving bevorderen: de mobiele school Aanbevelingen aan secundaire scholen Bouw partnerschappen (zie FOB!) uit met: basisscholen HOI (nodig promoteam HO uit, buddy s) lokale partners (allochtone verenigingen, bedrijven, lokale overheid, Huis van het Nederlands enz.) andere middenscholen in Europa (gebruik de Comenius financiële middelen!) Maak gebruik van / ontwikkel (peer) tutoring activities Studenten HO (bijv. Lerarenopleiding) begeleiden lln hoger SO Concrete goede praktijkvoorbeelden Inspiratie voor scholen Samenwerking mogelijk scholen - HO Lln Hoger SO begeleiden lln lager SO Mensen uit bedrijven (afgestudeerden) begeleiden lln Instrumenten voor diversiteitsbeleid: studiekeuze en instroom Aangepaste informatie Promotieteams (Artevelde, KdG, KHM ) Aangepaste websites en folders spiegel van de diversiteit van de Universiteit of HS INTIZE (Zweden), Via sport jongeren interesse bijbrengen voor wiskunde en wetenschappen Meeloopactiviteiten en infospel (KHLimburg) Via infospel kennis maken van HS Instrumenten voor diversiteitsbeleid: Hoe zorgen voor een betere instroom? Samenwerking met SO Telemachus (UHasselt) samenwerking met leerkrachten intervisiegroep van leerkrachten ASO ondersteund door U Hasselt. doel: jonge anderstaligen begeleiden en stimuleren in hun schoolloopbaan, Tutoraat en mentoraat van leerlingen Tutoraat ULB, Brutus (Associatie VUB), Associatie UA, Smart (Ehsal), Buddyproject (Leuven), De Katrol (HOWEST) etc. Laatste twee projecten werken ook samen met gezinnen Belang van rolmodellen en motivatie voor scholieren Belang van vroege ondersteuning Nadruk soms op het vakinhoudelijke, soms op taal 5

6 Instrumenten voor diversiteitsbeleid Hoe doorstroom verbeteren? Personeelsbeleid (UHasselt) personeel vertrouwd maken met de diversiteit van de studentenpopulatie (interculturele communicatietraining) Kader voor diversiteit: Pedagogy of Excellence UCLA: Nadruk op talentontwikkeling enorme stijging slaagcijfers Instrumenten voor diversiteitsbeleid Hoe doorstroom verbeteren? Peer tutoring Studenten die elkaar wederzijds begeleiden en helpen University of Dundee, Studentenmentoren HS Amsterdam Cursussen en verplichte taaltoets academisch Nederlands Athos (VUB), Taal op maat (UA), Taalacademie KHM Verplichte taaltoets:tew UHasselt, DLO Ehsal, Xios, KdG Flexibele of deeltijdse trajecten Soms deeltijds (Ehsal, Arte), soms verkorte trajecten (KHLeuven, Katho) De Europese Unie en diversiteit / gelijke kansen in het onderwijs Richtlijn 77/486/EEG van de Raad van 25 juli 1977 inzake het onderwijs aan de kinderen van migrerende werknemers Verschillende losse acties vanaf 1977 Socrates I (1995-1) actie 2: intercultureel onderwijs Vanaf Socrates II en in het LLP geïntegreerd als transversaal element in alle acties Groenboek en Migratie is in voorbereiding voor 8 Aandachtspunten Groenboek EU Analyse oorzaken: individuele factoren versus maatschappelijke factoren Mogelijke oplossingen Nood gelijke kansen (equity) overal in onderwijs te bevorderen / maatschappelijke kost van ongelijkheid gebaseerd op onderzoek en (goede) praktijk Belang alle actoren bij oplossingen te betrekken Bijzondere aandacht aan kleuteronderwijs, taal, mentoring, partnerschappen families en gemeenschappen Bijzondere aandacht Roma-kinderen Prioriteit voor Europese projecten! Dank voor uw aandacht! Zijn er nog vragen? 6