Oriëntering, Flexibilisering, Democratisering, Participatie, Ludo Melis,

Transcriptie

1 Oriëntering, Flexibilisering, Democratisering, Participatie, Ludo Melis,

2 Minder dan 50, 40, 30% geslaagden in het HO! Studieduur stijgt steeds. Te weinig studenten lerarenopleiding, STEM, te veel studenten in onnuttige richtingen Participatie allochtonen te laag. Deelname aan HO moet hoger.

3 Diagnose? Verkeerde inzet van middelen Gebrek aan efficiëntie Beleid rond instroom en doorstroom: o Oriënterings- en toelatingsbeleid o Studievoortgangsbeleid o Flexibilisering

4 Excursie Stijgende participatie aan hoger onderwijs en eerste democratisering Omnivalentie diploma s secundair onderwijs; maturiteitsexamen als (snel afgevoerde) correctie Overgang SO HO als probleem Aanzetten tot flexibilisering (vrijstellingen IAJ) als antwoord op studieduurverlenging Structurele flexibilisering als instrument van individualisering en van participatie Blijvende vraag naar hogere participatie en naar tweede democratisering

5 Klachten en oplossingen zijn niet fundamenteel gewijzigd. Gewijzigde context maakt de klachten ernstiger o Verruiming van de recruteringsbasis o Structuurwijzigingen o Mentaliteitswijzigingen individualisering prestatiemaatschappij

6 Hypothesen Principieel correcte oplossingen, maar slecht geïmplementeerd Oplossingen bestreden het symptoom, maar niet de fundamentele problemen De symptomen zijn dezelfde, maar de problemen niet Falen is inherent aan het systeem

7 Paradoxen Vrije studiekeuze Omnivalentie Eigen finaliteit van SO Rendement Arbeidsmarktgerichtheid Eigenkenmerken van richtingen in SO en HO Ongelijke resultaten per richting en per school Doorstroom naar HO als verwachte finaliteit SO

8 Wie of wat bepaalt wat? Het individu: de leerling student De belangengroep: economisch, socio-cultureel De staat Het supra-nationale? Geslaagde studiekeuze Studiesucces

9 2 x 2 Overgang SO HO Studievoortgang in HO Instelling - systeem Leerling - student

10 Acties in het verleden Beleid rond overgang SO HO o Systeem: o Student: hervorming SO informatie, keuzebegeleiding instrumenten, toelatingsproeven, studiebegeleiding Beleid rond studievoortgang o Systeem: brugprogramma s o Student: studievoortgangsbeslissingen

11 SO HO suggesties : systeem SO Verwachtingen afstemmen op doorstroom o algemene kenmerken o academische en professionele Profielverwachtingen inbouwen in richtingen of belangstellingsgebieden Voorzien in aanvullingstrajecten HO Verwachtingen consequent vertalen o in aanbod o In aanpak Continuüm tussen academische en professionele opleidingen sterker vormgeven Voorzien in instroomtrajecten

12 Keuzeproces Leerling student centraal Positief, motiverend Ontwikkelingsproces over jaren Niet lineair Multi-dimensioneel Geïntegreerd Complementariteit van talrijke actoren

13 Een studie kiezen of toegelaten worden? 3 rollen van toelating: o inkomcontrole, o controle van competenties, o Uitverkiezing Een keuze maken: o Verkennen en zich oriënteren, o Zich hechten en zich voorbereiden

14 De instellingen in het keuzeproces SO o Kennis vanuit nabijheid o Kennis van ontwikkeling o Informatie over cognitie, attitude en motivering HO o Kennis vanuit de breedte o Kennis van de toekomst o Informatie over de verwachtingen CLB als mediator Complementariteit als troef

15 Instrumenten: het HO Oriënteringsinstrument: algemene verwachtingen voor ac. en prof. HO eerste orïentatie op domeinen einde jaar 5 SO Positiebepaling verwachtingen voor een domein feed-back en opvolging midden jaar 6 SO Instapinstrumenten jaar 1 HO

16 Instrumenten: het HO Bestaande instrumenten valoriseren op elkaar afstemmen ijken: betrouwbaar, valide, gevoelig voor diversiteit Opvolging verzekeren duiding, feed-back remediëring Statistische betekenis van het advies verduidelijken

17 Studievoortgang 2 invullingen van flexibilisering: leerladders individualisering van parcours Bewaken van studievoortgang wordt stimuleren van studievoortgang indien het proces van studiekeuze kwalitatief beter is Maatregelen aanpassen in functie van de evolutie

18 Studievoortgang Flexibilisering: dimensies in evenwicht houden o Duur van de studie o Keuzevrijheid in aanbod o Wijze van leren Keuzes in functie van missie en ethiek. Brugprogramma s en instapmodules concipiëren als instrumenten van studiekeuze en -voortgang