Lijst STICORDI-maatregelen wiskunde secundair onderwijs
|
|
- Joanna Peters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding Campus Centrum Hallershofstraat Deurne Tel. (03) Fax (03) Campus Noord Markt Ekeren Tel. (03) Fax (03) Campus Noord Gagelveldenstraat Merksem Tel. (03) Fax (03) Campus Oost Hallershofstraat Deurne Tel. (03) Fax (03) Campus Zuid Leopoldlei Hoboken Tel. (03) Fax (03) Lijst STICORDI-maatregelen wiskunde secundair onderwijs STIMULEREN Bevorder een controlerende houding t.o.v. eigen werk. Bepaal zelf met wie jongeren moeten samen werken bij groepswerk. Zorg voor goede begeleiding. Maak geen breekpunt van de manier waarop jongeren dingen zeggen (maak gewoon duidelijk hoe het beter kan). Doe voldoende voor en demonstreer terwijl je verwoordt wat je doet Formuleer duidelijke doelen. Wat is basisleerstof? Wat is differentiatie? Wat moet zeker door deze leerling gekend zijn? Ga bij elke nieuw leerstofonderdeel na de les eventjes na of de jongere het daadwerkelijk begrepen heeft. Voldoende oefening op probleemidentificatie. Extra-oefenmomenten voor wiskunde organiseren binnen de klas. Langer laten werken op concreet/schematisch niveau. Geef hints waar dit kan tijdens de les wiskunde, wetenschappen, boekhouden, geschiedenis, zodat de leerling niet door een klein probleempje vastloopt. Help jongeren om dagelijks alle nota s in te kijken en in orde te brengen, ook zonder dat er getoetst wordt. Desgevallend mag de leerling gebruik maken van goede nota s van medeleerlingen of van de leerkracht. Laat best de agenda van de jongeren in het begin van de les invullen. Zorg dat de agenda correct ingevuld wordt (eventueel door medeleerling of leerkracht), omdat dit het enige communicatiemiddel is waardoor ouders weten wat er moet gedaan worden. Kondig toetsen voor wiskunde en wetenschappen ruim van tevoren aan. Ondersteun bij het klaarmaken van de boekentas. Zorg dat de jongere alle boeken en schriften en werkmateriaal mee heeft om zijn/haar huistaken te maken en lessen te leren. Controleer als leerkracht of de leerling wel op de juiste plaats in zijn rekenboek of rekenwerkschrift werkt. Kies vooraf opdrachten die de leerling aan kan, zodat het positief zelfbeeld voor rekenen toeneemt door succeservaringen. Dit zal op termijn de (faal)angst van de leerling doen afnemen en de motivatie verhogen. Laat een leerling nooit onverwacht een oefening aan het bord oplossen. Moedig aan tot succesbeleving bij wat de leerling goed kan. Moedig leerlingen aan om vragen te stellen over dingen die ze niet begrijpen. Toon begrip voor het probleem, ook door aan de medeleerlingen uit te leggen wat dyscalculie is. Zorg voor een goede band en een veilig klimaat. Laat de leerling niet aan bord komen voor rekenoefeningen, tenzij hij het zelf wil Sluit aan bij de interesses van de leerling. x BH CLB-Wi Vademecum secundair onderwijs oktober 2012
2 Sobere lay-out is beter dan een methode met een drukke lay-out. Bij realistische rekenmethodes die veel contextinformatie bevatten, waardoor de leerling overbelast kan worden, differentieert men in de instructie of op taakniveau. Werk doelgericht door uit te leggen waar de leerling mee bezig is, waarom er geoefend wordt. Zorg voor continuïteit en samenhang in de begeleiding. Werk met een vorderingenkaart, of maak evolutie zichtbaar via bijvoorbeeld een grafiek. Evalueer de leerling volgens zijn eigen kunnen (vergelijken met zichzelf), en bespreek dit met de ouders. Geef kortere, maar niet gemakkelijkere toets Evalueer niet alleen de rekenfouten, beoordeel ook de oplossingsmethode. Geef enkel de basisoefeningen. COMPENSEREN Ga er niet vanuit dat basisleerstof (inzicht in metriek stelsel, situeren van getallen op een getallenas, ) gekend is. Stimuleer het gebruik van geheugensteuntjes. Vereenvoudig de opgaven tot hun essentie. Werk met halfafgewerkte voorbeelden. Indien het onwaarschijnlijk is dat de leerling zelf tot een oplossingmethode komt, bied dan uitgewerkte rekenvoorbeelden aan waarmee de leerling zijn rekenopdrachten kan oplossen. Een tutor geven tijdens oefenmomenten. Laat de leerling mondeling toelichten hoe hij aan een uitkomst komt. Laat oefeningen vooraf voorbereiden. Verwoord steeds wat je aan (visuele) leerstof aanbiedt. Let op de instructietaal (zeg niet teveel tegelijk). Ga steeds na of jongeren een verbale uitleg begrepen hebben. Ondersteun instructie met een tekening. Visualiseer: zorg voor voldoende aangepast materiaal (getallenlijn, meetlat, gradenboog, commercieel geruit papier, honderdveld, ). Gebruik geen dubbelzinnige taal (geen spreekwoorden, geen figuurlijke taal). Leg met woorden nog eens uit wat een tekening voor andere leerlingen duidelijk zou moeten maken. Laat leerlingen ontdekken in welke opdracht irrelevante informatie zit, zodat ze weten dat ze niet altijd elk cijfer in de opgave moeten gebruiken. Geef aangepaste werkbladen, bijvoorbeeld hoeveelheid oefeningen, soorten bewerkingen duidelijk onderscheiden, ruitjespapier, Geef werkbladen die niet visueel overladen, maar overzichtelijk gestructureerd zijn. Laat eigen hulpmiddelen (blokken, stroken, rekenmachine, computer) toe. Laat kaart met oplossingen voor individuele rekenproblemen toe. Leer gebruik maken van positietabellen: dit is een tabel waar de positie van een getal, een kommagetal en een maateenheid visueel ondersteund wordt. Laat gebruik maken van fiches met rekenprocedures en rekenkennis (tafelkaart, formules voor meten). Leer de leerling ezelsbruggetjes gebruiken. Zie vb. naar
3 Sta toe dat de leerling tussenoplossingen (op het oefenblad zelf) noteert bij sommen die hij uit het hoofd moet berekenen, Als dit ook niet lukt, laat hem dan cijferen, een getallijn gebruiken. Bij bepaalde sommen kan er uitsluitend gerekend worden met de rekenmachine. Sta toe dat leerkrachten, ouders of leerlingen werkbladen of kopieën van werkschriften van verschillende vakken (waar rekenaspecten aan bod komen) verknippen of gedeelten verbergen met een afdekblaadje.
4 Voorzie meer rekentijd, ook bij toetsen Geef kopieën mee als het overschrijven van het bord niet goed lukt (of te belastend is). Val niet over onnauwkeurigheden in het tekenen. Sta kleine afwijkingen toe bij het tekenen van hoeken, vlakken en rechten. Geef niet te veel huiswerk voor wiskunde en wetenschappen (kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit). De oefeningen die hij/zij in de klas niet heeft kunnen afwerken mogen niet als extra huiswerk meegegeven worden Gebruik van ICT: bijvoorbeeld instructievideo rond meetkunde. REMEDIËREN Veel van deze interventies verschillen niet fundamenteel van wat voor alle leerlingen met rekenproblemen geldt. Bij leerlingen met dyscalculie zal men extra inspanningen moeten leveren. Het is wel van belang om realistische doelen te stellen om de leerlingen niet te demotiveren. Bied oplossingsmethodes aan die ruim toepasbaar zijn. Maak ook voldoende tijd vrij om te leren versnellen (automatiseren), verkorten (weglaten van stappen) en weten wanneer iets van toepassing is. Voorzie voldoende inoefentijd. Geef complete instructies (leg alles goed uit), leer deeltaken/deelhandelingen analyseren en laat hierbij voortdurend verwoorden (hoe en waarom). Extra begeleiding door zorgteam. Gebruik zeer expliciete instructie en verfijnde tussenstappen. Laat de leerling stappenplannen gebruiken. Bijvoorbeeld dit van L. Verschaffel 1. o stap 1: ik stel me het probleem voor; o stap 2: ik beslis hoe ik het probleem zal oplossen; o stap 3: ik reken uit; o stap 4: ik interpreteer mijn uitkomst en formuleer mijn antwoord en o stap 5: ik controleer 1 Verschaffel L. e.a., Leren oplossen van vraagstukken, Plantyn, Mechelen, Zie bijlage: EHBOboekje. Laat dit toepassen op specifieke typeoefeningen zodat ervan een persoonlijk onthoudschema (specifieke strategie) kan opgemaakt worden. Gebruik dezelfde wijze van oplossen als de gangbare in de klas. Pas indien deze manier van werken niet helpt een andere oplossingsmethode aanbieden. Leer leerlingen met rekenproblemen bepaalde type-rekenopgaven niet op verschillende manieren oplossen. Dit zorgt voor verwarring. Eén oplossingmethode (die het best bij deze leerling past) voor een bepaalde typeoefening is al moeilijk genoeg. Splits meervoudige opdrachten uit. Leer elke stap (wat eerst, wat dan) afzonderlijk aan, leer later combineren. Oefen voldoende en herhaal vaak voorgaande stappen. Benoem procenten als volgt: 20 % = 20 van de 100 gelijke delen of laat het in breuken omzetten. Dit bevordert het inzicht. Gebruik een ondersteunend bordschema. Grijp terug naar aanschouwelijk materiaal en visuele voorstellingen.
5 Opfrissen van al aangeboden leerstof vooraleer een nieuw leerstofonderdeel aan te snijden. Schenk aandacht aan het correct noteren door de leerling. Voorzie niveaugroepen en bespreek hoe je kunt omgaan met de gevoelens van jongeren bij het indelen in niveaugroepen (minderwaardigheidsgevoelens, superioriteitsgevoelens). Heb ook aandacht voor de manier waarop de leerling tot een resultaat komt, het welbevinden en niet enkel het resultaat DISPENSEREN Dispenseren is het vrijstellen van bepaalde activiteiten, vakonderdelen, vakken of doelen en de vervanging ervan door evenwaardige activiteiten en doelen. Binnen de grenzen van de regelgeving2 kan dispenseren tot op het niveau van de leerplandoelstellingen. 2 Zie Onderwijsdecreet XV, en verder: MO SO/2005/05 van , punt 5 3 Gelderblom G., Effectief omgaan met zwakke rekenaars, CPS onderwijsontwikkeling en advies, Amersfoort, 2008 Bij het vaststellen van dispensaties moet het toekomstperspectief van de leerling centraal staan. De dispenserende maatregelen mogen de inzetbaarheid in het beroepsveld of de mogelijkheid voor het vervolgonderwijs niet hypothekeren. Dit zou de eindcertificering in het gedrang brengen. Er dient eerst nagegaan worden met welke hulpmiddelen een leerling taken wel kan uitvoeren. Reken rekenfouten niet aan in niet-wiskundevakken. De leerling wordt vrijgesteld van hoofdrekenen met moeilijke getallen. Beperk het rekenen tot honderd en het geautomatiseerd beheersen van de basisvaardigheden. Laat het cijferen of kolomsgewijs rekenen met grote getallen of kommagetallen achterwege. Beperk meten tot wat praktisch nodig is binnen een beroepscontext. Beperk rekenen tot rekenen met geld en werken met eenvoudige grafieken. Bewerkingen met breuken, kommagetallen, verhoudingen en procenten mogen op de tweede plaats komen3. Formuleren van toetsbare minimumdoelen voor rekenen/wiskunde in het vijfde en zesde leerjaar van de basisschool. Zwakke rekenaars niet langdurig zelfstandig laten werken. Bij mogelijke eindtoetsen van het zesde leerjaar moeten de dispensaties vermeld worden in een gemotiveerd verslag bij overgang naar het secundair onderwijs. Een pakket STICORDI-maatregelen ligt complex in het secundair onderwijs, met de vele vakleerkrachten. In het secundair onderwijs verdelen die zich in een aantal algemene, vakoverschrijdende maatregelen (bijvoorbeeld gebruik van rekenmachine) en vakgebonden afspraken (bijvoorbeeld bij wiskunde).
VCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding
VCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding www.vclbdewisselantwerpen.be Campus Centrum Hallershofstraat 7 2100 Deurne Tel. (03) 285 34 50 Fax (03) 285 34 51 Campus Noord Markt 3 2180
Nadere informatieBijlage: lijst STICORDI-maatregelen
Bijlage: lijst STICORDI-maatregelen Basisonderwijs STIMULEREN Moedig aan tot succesbeleving bij wat de leerling goed kan. Doelgericht werken door uit te leggen waar de leerling mee bezig is, waarom er
Nadere informatiePARAGRAAF Protocol bij ernstige rekenwiskunde-problemen en/of dyscalculie 1. Doel van het protocol. 2. Signalering
Samengesteld door BZT WPC Versie 23-06-2015 Bestuur Door DO vastgesteld op 02-07-2015 DO Door BG als voorgenomen besluit vastgesteld op 09-07-2015 GMR Door GMR van advies/instemming voorzien op nvt Medewerkers
Nadere informatieZandakkerlaan 17 9070 Heusden Tel.: 09 230 03 48 E-mail: zorgco@sportbasisschool.be. Sticordi-maatregelen
Zandakkerlaan 17 9070 Heusden Tel.: 09 230 03 48 Email: zorgco@sportbasisschool.be Sticordimaatregelen Doel van de invoering van sticordimaatregelen Het team een leidraad bezorgen met verschillende toepasbare
Nadere informatieResultaten/foutenanalyse Intergemeentelijke toets IGEAN. Hoofdrekenen Juni 2010. Stedelijke basisschool PRINS DRIES
Resultaten/foutenanalyse Intergemeentelijke toets IGEAN Hoofdrekenen Juni 2010 Stedelijke basisschool 1 Hoofdrekenen juni 2010 Prins Dries PRINS DRIES In deze bundel vind je a) De opdrachten waarbij de
Nadere informatieHandelingsplan. Dyscalculie
Handelingsplan Dyscalculie Datum van invullen: Omschrijving van dit plan: Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de basisvaardigheden van het
Nadere informatieREKENVAARDIGHEID BRUGKLAS
REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS Schooljaar 008/009 Inhoud Uitleg bij het boekje Weektaak voor e week: optellen en aftrekken Weektaak voor e week: vermenigvuldigen Weektaak voor e week: delen en de staartdeling
Nadere informatieVCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding www.vclbdewisselantwerpen.be
VCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding www.vclbdewisselantwerpen.be Campus Centrum Hallershofstraat 7 2100 Deurne Tel. (03) 285 34 50 Fax (03) 285 34 51 Campus Noord Markt 3 2180
Nadere informatieVCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding www.vclbdewisselantwerpen.be TOELICHTING GEMOTIVEERD VERSLAG DYSCALCULIE
VCLB De Wissel Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding www.vclbdewisselantwerpen.be Campus Centrum Hallershofstraat 7 2100 Deurne Tel. (03) 285 34 50 Fax (03) 285 34 51 Campus Noord Markt 3 2180
Nadere informatieBEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN
BEGELEIDING LEERLINGEN DYSCALCULIE EN ERNSTIGE REKENPROBLEMEN Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenproblemen en/of dyscalculie Definitie van dyscalculie Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt
Nadere informatieAutomatiseren in de rekenles: Wat je moet weten
Automatiseren in de rekenles: Wat je moet weten Er is veel aandacht voor het verbeteren van basisvaardigheden rekenen. Terecht, want deze vaardigheden zijn onmisbaar voor het succes van kinderen in andere
Nadere informatieinhoud Dyscalculie Rekenproblemen Presentatie_gebruikersdag_najaar2013 1 Onderhoudsproblemen
inhoud Rekenblokken voor de zwakke rekenaar Over wie hebben we het? Welke problemen zijn er zoal? Wat is er aan te doen? Rekenproblemen Dyscalculie Onderhoudsproblemen Beschikbaarheidsproblemen Ernstige
Nadere informatieBegeleidingswijzer Dyscalculie
Begeleidingswijzer Dyscalculie Dyscalculie De term dyscalculie komt uit het Latijn (dys = slecht) en Grieks (calculus = rekenen) en kan vertaald worden als het niet kunnen uitvoeren van berekeningen. Voor
Nadere informatieLEZE L1 L2 L3 L4 L5 L6
Schoolloopbaanrooster Overzicht sticordi-maatregelen voor leerlingen met (een vermoeden van) dyslexie Vrije Basisschool Zandvoorde Handelingsplan: Ondersteunende maatregelen voor.. (naam leerling) 0 vermoeden
Nadere informatieStart u met zwiso in verschillende leerjaren tegelijkertijd?
Start u met zwiso in verschillende leerjaren tegelijkertijd? Start u met zwiso in verschillende leerjaren tegelijkertijd? Geef dan eventueel aan het begin van het schooljaar enkele lessen uit het voorafgaande
Nadere informatieDraaiboek voor de begeleiding van leerlingen met DYSORTHOGRAFIE of SPELLINGSproblemen en dyslexie (schrijven)
Draaiboek voor de begeleiding van leerlingen met DYSORTHOGRAFIE of SPELLINGSproblemen en dyslexie (schrijven) Naam leerling: Klas:.. Wat is het? DYSORTHOGRAFIE Moeizame automatisatie aan de klank-tekenkoppeling.
Nadere informatieOpleiding docent rekenen MBO. 23 januari 2014 vijfde bijeenkomst Groep 3
Opleiding docent rekenen MBO 23 januari 2014 vijfde bijeenkomst Groep 3 Inhoud 1. Opening 2. Getallen hoofdrekenen en rm 3. Portfolio & onderzoek 4. Lunch 5. ERWD 6. Huiswerk en afsluiting domein getallen
Nadere informatieBegeleidingsplan voor een leerling met ADHD 3 1 2 3 4 5 6 +: van toepassing -: nog niet aan bod
Naam: Geboortedatum: Diagnose ADHD gesteld op: Diagnose ADHD gesteld door: Begeleidingsplan voor een leerling met ADHD 3 1 2 3 4 5 6 +: van toepassing -: nog niet aan bod Accepteren 1 De leerling te kennen
Nadere informatieReferentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen
Referentieniveaus uitgelegd De beschrijvingen zijn gebaseerd op het Referentiekader taal en rekenen'. In 'Referentieniveaus uitgelegd' zijn de niveaus voor de verschillende sectoren goed zichtbaar. Door
Nadere informatieReken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand
Reken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand Presentatie Alledaags Rekenen Nieuwegein woensdag 21 november 2012 Giel Hanraets en Vincent Jonker deel 0 PROGRAMMA Programma 1. Korte schets van de
Nadere informatieUit De Ophaalbrug, werkmateriaal bij de overstap basisonderwijs voortgezet onderwijs, sept. 2003
Uit De Ophaalbrug, werkmateriaal bij de overstap basisonderwijs voortgezet onderwijs, sept. 2003 REKENEN-WISKUNDE VERSLAG Samenstelling De BOVO-kwaliteitsgroep rekenen-wiskunde bestond uit: Sira Kamermans,
Nadere informatie1 Dispenserende maatregelen voor leerlingen met leerproblemen
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel GEADRESSEERDE FAXBERICHT AFZENDER De heer Rik Logghe Hoofdbegeleider S.O. DPB Brugge Baron Ruzettelaan 435 8310 Assebroek
Nadere informatieSchrift en schrijven:
65 Schrift en schrijven: Je mag gebruik maken van een aangepaste stoel, tafel en/of voetenbankje. Je mag gebruik maken van een aangepaste pen of stift. Je mag in je eigen tempo schrijven. Als je linkshandig
Nadere informatiehandleiding handleiding Real Life Rekenen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg - www.realliferekenen.nl * 27-06-2012 1
handleiding handleiding Real Life Rekenen Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg - www.realliferekenen.nl * 27-06-2012 1 Inleiding Real Life Rekenen zorgt ervoor dat de leerling optimaal wordt voorbereid op
Nadere informatieOnze schooleigenvisie op huiswerk
Huistaken en lessen uit het schoolreglement De leerlingen zijn steeds verplicht de opgegeven lessen te leren. De leerkracht is steeds gerechtigd deze leerstof mondeling of schriftelijk op te vragen. De
Nadere informatieBijlage 11 - Toetsenmateriaal
Bijlage - Toetsenmateriaal Toets Module In de eerste module worden de getallen behandeld: - Natuurlijke getallen en talstelsels - Gemiddelde - mediaan - Getallenas en assenstelsel - Gehele getallen met
Nadere informatieAfspraken hoofdrekenen eerste tot zesde leerjaar
24/04/2013 Afspraken hoofdrekenen eerste tot zesde leerjaar Sint-Ursula-Instituut Rekenprocedures eerste leerjaar Rekenen, hoe doe ik dat? 1. E + E = E 2 + 5 = 7 Ik heb er 2. Er komen er 5 bij. Dat is
Nadere informatieWerkvormen voor automatisering bij rekenen
Workshop Automatiseren Werkvormen voor 8 september 2010 Henk Logtenberg Hogeschool Windesheim Agenda (1) 1. Introductie 1.1 Voorstellen 1.2 Warming - up 1.3 Doelen vandaag 2. Delen van kennis en ervaringen
Nadere informatieCursus voor Rekenondersteuners rekenen de 3 e slag. Bijeenkomst 3 28 februari 2012 Ceciel Borghouts & Monica Wijers Freudenthal Instituut
Cursus voor Rekenondersteuners rekenen de 3 e slag Bijeenkomst 3 28 februari 2012 Ceciel Borghouts & Monica Wijers Freudenthal Instituut deel 0 EVEN DE KRANT 1. Huiswerk Programma 16 februari doen
Nadere informatieGroep 7, blok 1, week 1 Passende Perspectieven, leerroute 3
Groep 7, blok 1, week 1 Passende Perspectieven, leerroute 3 LES 1 LES 2 LES 3 LES 4 LES 5 (tot 1000 en boven 1000 getallen herkennen, benoemen en noteren) (tot 1000) (1/10) (1/2 en 1/5) (10 cm = 0,10 m,
Nadere informatieZwakke rekenaars sterk maken. Bijeenkomst monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut
Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 1 26-01-2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vandaag Inleiding en voorstellen Rekenen in mbo (kort) Wat is een zwakke rekenaar?
Nadere informatieScore. Zelfevaluatie. Beoordeling door de leerkracht. Datum: Klas: Nr: Naam:
Datum: Klas: Nr: Naam: Score G1 /5 /5 Opgave 1 G2 / / Opgave 2 G3 /10 /10 Opgave 3 G4 /5 /5 Opgave 4 G5 /4 /4 Opgave 5 G6 /5 /5 G7 /5 /5 G8 /10 /10 G9 /10 /10 G10 /7 /7 G11 /10 /10 Totaal Zelfevaluatie
Nadere informatie8000-4000=4000 900-600=300 90-90 =0 7-8= 1 tekort! 4000 + 300+0-1 = 4299
Rekenstrategieën Voor de basisbewerkingen optellen en aftrekken, vermenigvuldigen en delen en voor het rekenen met breuken en rekenen met decimale getallen, wordt een overzicht gegeven van rekenstrategieën
Nadere informatieDyscalculie gediagnostiseerd. En dan? MBO conferentie Dyscalculie
Niet alle rekenproblemen zijn dyscalculie 2 1 T O M B R A A M S Dyscalculie gediagnostiseerd. En dan? MBO conferentie Dyscalculie PPON 2004 en 2011 De onderzoeken van PPON 2004 en 2011 laten zien dat routinematige
Nadere informatieOnderwijsbehoeften: - Korte instructie - Afhankelijk van de resultaten Test jezelf toevoegen Toepassing en Verdieping
Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL 1 Wiskunde Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 5 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.
Nadere informatieJaarplanning WISKUNDE 1B schooljaar
1 School: Vakleerkracht: Vak: wiskunde (4 lestijden per week) Klassen: Leerplannummer VVKSO: D/2011/7841/021 Jaarplanning WISKUNDE 1B schooljaar 2011-2012 Week LEERINHOUDEN Leerplandoelen DO-GB-ME-MK 35
Nadere informatieattitudes zelfstandig leren kennis vaardigheden
zelfstandig leren Leren leren is veel meer dan leren studeren, veel meer dan sneller lijstjes blokken of betere schema s maken. Zelfstandig leren houdt in: informatie kunnen verwerven, verwerken en toepassen
Nadere informatieOverig nieuws Hulp ouders bij rekenen deel 3.
Overig nieuws Hulp ouders bij rekenen deel 3. Het rekenonderwijs van tegenwoordig ziet er anders uit dan vroeger. Dat komt omdat er nieuwe inzichten zijn over hoe kinderen het beste leren. Vroeger lag
Nadere informatieWISo. Handleiding breukendoos. www.zwiso.be. Inhoud breukendoos. Gebruik van de breukendoos. Inzicht in breuken
Handleiding breukendoos Inhoud breukendoos De breukendoos bevat: - metalen breukenbord met vermelding van het geheel en de stambreuken van t.e.m. en ruimte voor de kommagetallen- en de procentstrook -
Nadere informatieLeren automatiseren met. Rekensprint. Rekensprint
Leren automatiseren met Inspectierapport 2011 Scholen die tevreden zijn over aanbod automatiseren methode hebben significant lagere eindopbrengsten. Veel scholen scoren onvoldoende op de doorgaande lijn
Nadere informatiebasistekst opgesteld door de zorgteams van de scholengemeenschap
Huiswerk ligt in het verlengde van het leerproces wat in de klas is gestart. Het vormt de brug tussen de school en de ouders. Via het huiswerkbeleid willen we spanningen en conflicten vermijden en inspelen
Nadere informatieInhoud: 1. Visie. 2. Regelgevend kader. 3. Wat verstaan we onder huiswerk? 4. Hoeveel tijd besteden we aan huiswerk? 5. Waarom huiswerk?
Huiswerkbeleidsplan Inhoud: 1. Visie 2. Regelgevend kader 3. Wat verstaan we onder huiswerk? 4. Hoeveel tijd besteden we aan huiswerk? 5. Waarom huiswerk? 6. Wat verwachten we van de ouders? 7. Wat als
Nadere informatieOnderwijs-, opvoedings- en ondersteuningsbehoeften formuleren
Onderwijs-, opvoedings- en ondersteuningsbehoeften formuleren Voor het concreet formuleren van onderwijs- en opvoedingsbehoeften kunnen een aantal hulpzinnen ondersteuning bieden. Deze worden gebruikt
Nadere informatieʻIk heb het niet verstaan, kunt u het nog een keer uitleggen?ʼ
ʻIk heb het niet verstaan, kunt u het nog een keer uitleggen?ʼ Verlengde instructie nader bekeken Ceciel Borghouts 21 januari 2011 Indeling van de lezing Wat verstaat men onder (verlengde) instructie?
Nadere informatieA. Cooreman. 56 DBP Breuken 2 Techniek en bewerkingen. Breukenschema. optellen + en aftrekken - vermenigvuldigen x delen :
A. Cooreman 56 DBP Breuken 2 Techniek en bewerkingen Leerjaar Groep Breukenschema Voor alle bewerkingen 1. breuk per breuk vereenvoudigen 2. gehele getallen op noemer 1 3. decimale getallen op noemer 10,
Nadere informatieDyspraxie - DCD. DCD = Developmental Coördination Disorder
Dyspraxie - DCD DCD = Developmental Coördination Disorder DCD = ONTWIKKELINGSSTOORNIS is niet verworven, maar aanwezig vanaf de geboorte verandert voortdurend tijdens de ontwikkeling, er duiken leeftijdsgebonden
Nadere informatieAlgemene maatregelen: basiszorg voor alle leerlingen van VISO, afspraken voor elk personeelslid
Algemene maatregelen: basiszorg voor alle leerlingen van VISO, afspraken voor elk personeelslid BEGIN- SITUATIE BEGINSITUATIE De school zorgt bij de inschrijving voor bevraging i.v.m. extra zorg. De school
Nadere informatieHuistaken in Vrije Basisschool DE KIEVIT Een zorg van de school, de ouders en de kinderen Versie 04.02.2012
Huistaken in Vrije Basisschool DE KIEVIT Een zorg van de school, de ouders en de kinderen Versie 04.02.2012 Waarom vinden wij huistaken zinvol? Wanneer krijgen ouders toelichting bij het huistaakbeleid?
Nadere informatiekommagetallen en verhoudingen
DC 8Breuken, procenten, kommagetallen en verhoudingen 1 Inleiding Dit thema gaat over rekenen en rekendidactiek voor het oudere schoolkind en voor het voortgezet onderwijs. Beroepscontext: als onderwijsassistent
Nadere informatieWerkvormen voor automatisering bij rekenen
Werkvormen voor automatisering bij rekenen 2 november 2011 Henk Logtenberg Agenda (1) 2. Introductie 1.1 Voorstellen 1.2 Warming - up 1.3 Doelen vandaag 2. Delen van kennis en ervaringen 2.1 Wat is automatiseren?
Nadere informatieHet zorgbeleid in het Pierenbos
Het zorgbeleid in het Pierenbos Indien je als ouder vragen hebt, stap je in de eerste plaats naar de klasleerkracht. Deze zal overleggen met de ondersteuner en/of zorgcoördinator en bekijken welke trajecten
Nadere informatieLESSTOF. Rekenen op maat 7
LESSTOF Rekenen op maat 7 2 Lesstof Rekenen op maat 7 INHOUD INLEIDING... 4 DOELGROEP... 4 STRUCTUUR... 5 INHOUD... 9 Lesstof Rekenen op maat 7 3 INLEIDING Muiswerkprogramma s zijn programma s voor het
Nadere informatieZorg om je toekomst. Wat is. dyscalculie?
Zorg om je toekomst Wat is dyscalculie? 2 Inleiding Patrick is 14 jaar, maar weet in een winkel niet hoe hij met briefjes en muntstukken moet betalen en heeft geen idee hoeveel hij terug kan verwachten.
Nadere informatieProgramma. Geschiedenis Uitgangspunten IJsberg- denken
Programma Inleiding Geschiedenis Uitgangspunten IJsberg- denken De rekenkaarten De opzoekkaarten RTAmersfoort Opzoekkaarten en het drieslagmodel Oefenen met de transfer Het rekendossier Rollenspel De rekenschouw
Nadere informatieOpleiding docent rekenen MBO. 26 januari 2017 Bijeenkomst 5 Groep Da Vinci 2
Opleiding docent rekenen MBO 26 januari 2017 Bijeenkomst 5 Groep Da Vinci 2 Inhoud Domein getallen Onderzoek Lunch Kees Hoogland: ontwikkelingen in het vak rekenen en het bijbehorende onderzoek domein
Nadere informatieHet Fundament voor goed rekenonderwijs
Het Fundament voor goed rekenonderwijs september 2011 Ina Cijvat Door vroegtijdige interventies kunnen alle kinderen getalbegrip ontwikkelen. Preventie van rekenproblemen Leerlijnen / tussendoelen kennen
Nadere informatieRekenen Wiskunde Ondersteuning
Schooljaar 2014-2015 Rekenen Wiskunde Ondersteuning Handvatten voor leerlingen met (ernstige) reken- en/of wiskundeproblemen Naam leerling:... Klas: 0 Inleiding In deze bundel probeer ik je wegwijs te
Nadere informatieRekenen op maat 7. Doelgroepen Rekenen op maat 7. Doelgroepen Rekenen op maat 7
Rekenen op maat 7 Rekenen op maat 7 richt zich op de belangrijkste vaardigheden die nodig zijn voor het rekenwiskundeonderwijs. Er wordt nauw aangesloten bij de oefenstof van de verschillende blokken van
Nadere informatieHuiswerkbeleid September 2015
Huiswerkbeleid September 2015 Bondgenotenlaan 6 3400 Landen www.hofpepijn.be 1 1. Inhoudsopgave Inhoud 1. Inhoudsopgave 2 2. Situering 3 Noodzaak huiswerkbeleid 3 Begripsomschrijving 3 Regelgevend kader
Nadere informatieOp stap naar 1 B Minimumdoelen wiskunde
Campus Zuid Boomsesteenweg 265 2020 Antwerpen Tel. (03) 216 29 38 Fax (03) 238 78 31 www.vclbdewisselantwerpen.be VCLB De Wissel - Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding Op stap naar 1 B Minimumdoelen
Nadere informatieTalig rekenen. Drs. Martin Ooijevaar - Onderwijsadviseur M.ooijevaar@sbzw.nl 0299-783422 @mooijevaar @sbzwtweet SBZW 10-4-2016 2
SBZW 10-4-2016 1 Talig rekenen Drs. Martin Ooijevaar - Onderwijsadviseur M.ooijevaar@sbzw.nl 0299-783422 @mooijevaar @sbzwtweet SBZW 10-4-2016 2 Onderwerpen Inschatten van beginniveau Taal binnen de rekenles
Nadere informatieDE GET ALLENLIJN. Van getallenlijn. naar. sommen langer opschrijven. Jacob Dijkstra Janneke van Oosten. Remedial Teaching
INFO BROCHURE DE GET ALLENLIJN Van getallenlijn naar sommen langer opschrijven Jacob Dijkstra Janneke van Oosten Remedial Teaching Mogelijkheden voor optel- en aftreksommen over het tiental deel 1, 2,
Nadere informatieInstructie voor Docenten. Hoofdstuk 14 VERDER REKENEN MET KOMMAGETALLEN
Instructie voor Docenten Hoofdstuk 14 VERDER REKENEN MET KOMMAGETALLEN Instructie voor docenten H14: VERDER REKENEN MET KOMMAGETALLEN DOELEN VAN DIT HOOFDSTUK: Leerlingen leren via verschillende manieren
Nadere informatieVOORBEELDMATERIAAL HOEKENBOX LEERJAAR 4 WISKUNDE
VOORBEELDMATERIAAL HOEKENBOX LEERJAAR WISKUNDE P. 02-03 Metend Rekenen KLOKKWARTET De leerlingen leren de klok lezen, zowel analoog als digitaal. P. 0-05 Getallenkennis GEHEUGENTRAINING De leerlingen zetten
Nadere informatieTips voor het diagnostische gesprek. Marisca Milikowski Rob Milikowski
Tips voor het diagnostische gesprek Marisca Milikowski Rob Milikowski Herkent u deze leerling? Zwakke automatisering, Tellend rekenen vaak op de vingers Nieuwe kennis zakt snel weg Eenvoudige bewerkingen
Nadere informatieHUISWERKBELEID VAN t NIEUWLAND: Sint-Michiel, Regina Pacis en Heilig hart.
HUISWERKBELEID VAN t NIEUWLAND: Sint-Michiel, Regina Pacis en Heilig hart. Huiswerk is nog steeds een belangrijk onderdeel van het onderwijs en van het leren leren van kinderen. Huiswerk ligt dus in het
Nadere informatieReken uit en Leg uit 4 e bijeenkomst maandag 15 februari 2013 monica wijers en vincent jonker
Reken uit en Leg uit 4 e bijeenkomst maandag 15 februari 2013 monica wijers en vincent jonker deel 0 WAT DEDEN WE DE 3 E KEER? samengevat Inleveropgaven Breuken context ondersteunt berekening en betekenis
Nadere informatieRekenverbeterplan Basisschool Crescendo: algemeen
Rekenverbeterplan Basisschool Crescendo: algemeen Visie Doel Concreet te bereiken In het schooljaar 2011-2012 Uitgangspunten Concrete actiepunten Het rekenverbeterplan richt zich op: het optimaliseren
Nadere informatieDidactisch Groepsplan Leerjaar 2 BK
Didactisch Groepsplan Leerjaar 2 BK Lesmodel: DAIM 45 min 5 min Oriëntatie: herhalen vorige les 5 min Instructie: doel benoemen aan het begin van de les Na de klassikale instructie tenminste een verlengde
Nadere informatieGroepsplan voor rekenen
Groepsplan voor rekenen Groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: wiskunde A - B wiskunde C wiskunde D-E TTR A-B TTR - C TTR D-E Verkorte instructie Verkorte instructie- Basis instructie Basis instructie
Nadere informatiePROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS: LAGER ONDERWIJS LESONTWERP
PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS: LAGER ONDERWIJS LESONTWERP Student: Lize Peeters Studietrajectbegeleider:Katrin Ceulemans Mentor : Ann Rutten Feedback op lesvoorbereiding in orde kleine aanpassingen
Nadere informatieWelkom bij de workshop van groep 7 8!
Welkom bij de workshop van groep 7 8! Doelen van deze ouderavond: U krijgt een idee hoe uw kind les krijgt in groep 7 of 8. U ervaart zelf de manier waarop wij lesgeven (directe instructiemodel). U krijgt
Nadere informatieHet Odulphuslyceum gebruikt voor dit Protocol de volgende definitie van dyscalculie (Ruijssenaars et al. 2004)
Dyscalculieprotocol Odulphuslyceum I Wat is dyscalculie? Het Odulphuslyceum gebruikt voor dit Protocol de volgende definitie van dyscalculie (Ruijssenaars et al. 2004) Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt
Nadere informatieHuiswerkregels Sint Martinusschool
Huiswerkregels Sint Martinusschool Wat is het doel van huiswerk? a) Huiswerk is in de eerste plaats een belangrijk middel om de zelfstandigheid van de kinderen te bevorderen. b) Een ander belangrijk doel
Nadere informatieVerdiepingsmodule Getallen Tweede bijeenkomst maandag 8 april 2013 monica wijers en vincent jonker
Verdiepingsmodule Getallen Tweede bijeenkomst maandag 8 april 2013 monica wijers en vincent jonker Programma Breuken PPON Leerlijn Didactiek van bewerkingen Breuken en kommagetallen in het echt Kommagetallen
Nadere informatieHUISWERK IN VBSH. Huiswerk in VBSH 1
HUISWERK IN VBSH Huiswerk in VBSH 1 INHOUD KIJK WAT IK AL KAN! blz. 3 WAT IS HUISWERK? blz. 3 WAAROM KRIJG IK HUISWERK? blz. 4 WE MAKEN AFSPRAKEN blz. 5 WE DOEN HET SAMEN blz. 7 Huiswerk in VBSH 2 HUISWERK
Nadere informatieLeerlijnen groep 8 Wereld in Getallen
Leerlijnen groep 8 Wereld in Getallen 1 2 3 4 REKENEN Boek 8a: Blok 1 - week 1 Oriëntatie - uitspreken en schrijven van getallen rond 1 miljoen - introductie miljard - helen uit een breuk halen 5/4 = -
Nadere informatieThema 1: Getallen. 1. Leerplandoelen die in dit thema aanbod komen:
Naam: Klas: 1A Klas: Datum: Permanente - / Procesevaluatie bundel Vak: Wiskunde Thema 1: Getallen 1. Leerplandoelen die in dit thema aanbod komen: Opdracht: Zelfevaluatie - Kruis de gepaste smiley aan.
Nadere informatieNaar beter rekenonderwijs
Naar beter rekenonderwijs 1 Wat komt aan de orde? Actuele ontwikkelingen Ontdekkingen mbt goed rekenonderwijs Naar beter rekenonderwijs Praktische tips 2 Over een groot aantal jaren, en de laatste jaren
Nadere informatieMeesterwerk. Harrie Meinen
Geproduceerd door Op de markt gebracht door Meesterwerk Harrie Meinen INHOUD Voorwoord Toetskaarten Leerlingenkaarten Nakijken Toets 1 Antwoordenblad toets 1 Nakijkblad toets 1 Toets 2 Antwoordenblad toets
Nadere informatieDomein A: Inzicht en handelen
Tussendoelen wiskunde onderbouw vo vmbo Preambule Domein A is een overkoepeld domein dat altijd in combinatie met de andere domeinen wordt toegepast (of getoetst). In domein A wordt benoemd: Vaktaal: het
Nadere informatieHandleiding. Reken-wiskundemethode voor het primair onderwijs. Katern 1S en 1F
I Handleiding Reken-wiskundemethode voor het primair onderwijs Katern 1S en 1F Handleiding bij de katernen 1F en 1S 1 In 2010 hebben de referentieniveaus een wettelijk kader gekregen. Basisscholen moeten
Nadere informatieDIDACTISCH GROEPSPLAN
SBO De Boei DIDACTISCH GROEPSPLAN GROEP: Kof LEERKRACHT(EN): Anke Heijs/Margriet Wouda VAKGEBIED: Rekenen PERIODE: Jan.-juni Samenstelling van de groep: Stimulerende factoren: Belemmerde factoren: Beginsituatie:
Nadere informatieHoofdstuk 1 : REKENEN
1 / 6 H1 Rekenen Hoofdstuk 1 : REKENEN 1. Wat moet ik leren? (handboek p.3-34) 1.1 Het decimaal stelsel In verband met het decimaal stelsel: a) het grondtal van ons decimaal stelsel geven. b) benamingen
Nadere informatieProtocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie
Protocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie Olympus College 2016-2017 1 Inhoud Inleiding 3 Definitie 4 Signalering en diagnostiek 5 Faciliteiten 6 Organisatie 7 Bijlage 1 Aanmeldformulier dyscalculie
Nadere informatieDe Graankorrel Wervik. Mijn wiskundehulpschrift. van 1 tot 6 leerjaar
De Graankorrel Wervik Mijn wiskundehulpschrift van 1 tot 6 leerjaar We gebruiken de rekenmethode Zo gezegd, zo gerekend! van het eerste tot het zesde leerjaar. Eerste leerjaar blz. 2 Tweede leerjaar blz.
Nadere informatiebetrokkenen? klasleerkracht logopediste ZOCO ouders leerling door diagnose: diagnose dyslexie aanvullen en, indien nodig, aanvullen maatregelen.
Naam:. Geboortedatum: GEEN diagnose dyslexie STI-(CO) diagnose dyslexie STI-CO-R-DI Diagnose dyslexie: door wie (naam + functie)? wanneer (datum + klas)? Invoer STICORDI-maatregelen: wanneer? betrokkenen?
Nadere informatieVervolgcursus Proeftuin Rekenen Eerste bijeenkomst woensdag 13 januari 2016 monica wijers en vincent jonker
Vervolgcursus Proeftuin Rekenen Eerste bijeenkomst woensdag 13 januari 2016 monica wijers en vincent jonker Groep van 16 Fabian van Aarle Han Acke Alfons Benen Mark van den Berg (KdG) Milou van den Boogaard
Nadere informatieZwakke rekenaars sterk maken
Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 3 9 maart 2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut In de planning Hoe geef je lessen vorm waarin je rekening houdt met zwakke rekenaars? De volgende
Nadere informatieH u i s w e r k b e l e i d
H u i s w e r k b e l e i d Voor maken. sommige een Voor kinderen aantal anderen kinderen een is complexe het levert huiswerk huiswerk taak echter waarbij geen een zij problemen bron een beroep van op,
Nadere informatieOverzicht evolutie lln G
Overzicht evolutie lln G Meer uitleg over de aanpak kan je op mijn weebly of in agenda terugvinden. Oktober 2015 In oktober nam ik G nog niet wekelijks een aantal keer uit de klas. Ik bood vooral ondersteuning
Nadere informatieHet ABC van de leerstoornissen
Het ABC van de leerstoornissen 23 oktober 2012 K.A. Redingenhof Leuven Nadia Gielen Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek PraxisP Inhoud Leerstoornissen, dyslexie, dyscalculie een beknopt overzicht
Nadere informatieWelkom. Uitkomst. Uitkomst. J.P. De Beleyr M. De Sadeleer E. Vanbiesbrouck M. Vanlede
Welkom J.P. De Beleyr M. De Sadeleer E. Vanbiesbrouck M. Vanlede Uitkomst Uitkomst Methode wiskunde voor B-stroom en tweede graad BSO Decennialang: jarenlange ervaring met bso-leerlingen 1 Uitkomst Remediërend
Nadere informatie1. Optellen en aftrekken
1. Optellen en aftrekken Om breuken op te tellen of af te trekken maak je de breuken gelijknamig. Gelijknamig maken wil zeggen dat je zorgt voor 'gelijke noemers': Om de breuken met 'derden' en 'vijfden'
Nadere informatieBijlage 6 uit het schoolreglement
Bijlage 6 uit het schoolreglement Visietekst huistaken Sint-Paulus, De Deynestraat / Rerum Novarumplein Gent Inleiding Met een visietekst willen we de fundamentele ideeën formuleren van het huistakenbeleid
Nadere informatieSabine Sommer is Interne begeleider van de bovenbouw.. Zij gaat vooral over de zorg van de kinderen.
Informatie over de gang van zaken in leerjaar 5 Sabine Sommer is Interne begeleider van de bovenbouw.. Zij gaat vooral over de zorg van de kinderen. ALGEMEEN Het allerbelangrijkste vinden wij dat de kinderen
Nadere informatieBlok 7 G/B vraag 1: natuurlijke getallen, kommagetallen en breuken structureren en op een getallenas situeren
Blok 7 G/B vraag : natuurlijke getallen, kommagetallen en breuken structureren en op een getallenas situeren Natuurlijke getallen, kommagetallen en breuken structureren 0 2 0,5 0,75,25,8 2 3 4 en 4 Kijk
Nadere informatieDomeinbeschrijving rekenen
Domeinbeschrijving rekenen Discussiestuk ten dienste van de Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Rekenen en Taal auteur: Jan van de Craats 11 december 2007 Inleiding Dit document bevat een beschrijving van
Nadere informatieBlok 7 G/B vraag 1: natuurlijke getallen, kommagetallen en breuken structureren en op een getallenas situeren
Blok 7 G/B vraag : natuurlijke getallen, kommagetallen en breuken structureren en op een getallenas situeren Natuurlijke getallen, kommagetallen en breuken structureren 0 2 0,5 0,75,25,8 2 3 4 en 4 Kijk
Nadere informatieEen doelgericht en efficiënt handelingsplan bevat wenselijk de volgende onderdelen:
HULPMIDDEL WERKEN MET EEN HANDELINGSPLAN Een mogelijke manier om de planmatige aanpak op school efficiënt te organiseren is het werken met een handelingsplan. Dat beschrijft de concrete aanpak en de interventies
Nadere informatie