JAARVERSLAG 2006 en de Sallandse Heuvelrug

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2006 en 2007

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Overlegorgaan en werkgroepen. 3. Projecten en maatregelen 2006 en Bijzondere activiteiten 5. Onderzoek 6. Financiën 2006 en 2007 Bijlage samenstelling OO en werkgroepen. Bijlage bestedingenplan 2006 en 2007 Bijlage financieel verslag postadres Provincie Overijssel Postbus GB Zwolle T HGA.Reimerink@overijssel.nl bezoekadres Luttenbergstraat 2 Zwolle Propaanstraat 9 Rijssen

3 1. Inleiding. Het nationale park budget maakt sinds 1 januari 2007 onderdeel uit van het ILG ( Investering programma landelijke gebied ). De nieuwe systematiek betekent dat de jaarlijkse bestedingen nationaal park gecontroleerd worden via het financieel jaarverslag van de provincie. Het jaar 2006 is begin financieel afgesloten met een accountantsverklaring en is op 6 mei 2008 goedgekeurd door gedeputeerde staten. Het OO had daarvoor ingestemd met het concept. Het jaar 2007 is afgesloten via de reguliere Jaarrekening van de provincie voor de feitelijke uitgaven. In dit Jaarverslag wordt inzage gegeven in uitgevoerde activiteiten van het Jaarplan 2007 en de kosten die dat vergde. Vanwege de doorloop van Bestedingenplan 2006 tot eind van 2007 is er voor gekozen om de jaren 2006/ 2007 in één verslag weer te gegeven. Eerder al is het OO geïnformeerd over de afgelopen jaren via een beeldverslag. Het jaarverslag van het nationaal park is een terugblik op hoofdlijnen van de activiteiten en projecten die plaats vonden. Er is niet specifiek aan een kalenderjaar gerefereerd. Uit het financieel overzichten over 2006 en 2007 (bijlagen 1 en 2) kan worden opgemaakt welke projecten tot Jaarplan 2006 respectievelijk 2007 behoorden. De bijdrage van voorzitter en de secretaris aan het samenwerkingsverband van nationale parken is niet opgenomen in dit verslag, omdat het SNP een eigen jaarverslag kent (zie OO van 6 oktober 2008). 2. Het Overlegorgaan en de werkgroepen. Het Overlegorgaan heeft vijf keer vergaderd in 2006 waarvan één keer besloten. In het jaar 2007 is ook vijf keer vergaderd. In augustus 2007 was er een bestuurlijke conferentie met OO leden en adviseurs. In 2006 kende het Overlegorgaan diverse personele wisselingen. De heer A. Bakker en de heer W. ter Schure keerden na de verkiezingen van maart 2006 niet terug in het Overlegorgaan. Ze werden vervanger door respectievelijke mw. W. Paalman- Vloedgraven en de heer W. Stegeman. De heer B. Kuiper van de regio Twente zou vervangen worden door de heer J. Westendorp, maar hij is om gezondheidsredenen in 2006 niet toegetreden tot het Overlegorgaan. In 2007 is mw. R. Broeze de vertegenwoordiger van de regio Twente geworden met de portefeuille recreatie en toerisme. Mevrouw B. Van Leeuwen heeft Natuurmonumenten verlaten per 1 november 2006 en de heer J. Gorter heeft haar plaats in het Overlegorgaan ingenomen. Data 2006 Data maart OO intern overleg 12 februari OO vergadering 19 juni Excursie OO &SNP 19 april OO vergadering 19 juni OO overleg 21 juni OO vergadering 19 september B&W en raadsleden 22 augustus bestuurlijke conferentie 16 oktober OO vergadering 22 oktober OO vergadering 27 november OO vergadering 22 november OO vergadering 18 december OO vergadering

4 Hoofdpunten van bespreking in werkgroepen en Overlegorgaan Belangrijke punten op de agenda van het Overlegorgaan in 2006 en 2007 waren: - De werkwijze van het Overlegorgaan en de werkgroepen. Naar aanleiding van een notitie van het provinciaal lid Suurmond. Er is besloten om een lid van het Overlegorgaan voorzitter te laten zijn van de werkgroepen. Het ging om : werkgroep beheer : voorzitter Mevr. B. Van Leeuwen ; Natuurmonumenten (was al geruime tijd voorzitter van deze werkgroep), werkgroep recreatie: voorzitter Mevr. W. Paalman Vloedgraven; gemeente Hellendoorn werkgroep Communicatie en Educatie: voorzitter de heer M. Roos; Staatsbosbeheer. vervangend voorzitter Overlegorgaan : de heer W. Stegeman; gemeente Rijssen-Holten. Dat betekende een versteviging van werkzaamheden van werkgroepen en Overlegorgaan. - Document werkwijze OO en werkgroepen. Er is volgend op de keuze van het Overlegorgaan om de OO leden voorzitters van de werkgroepen te laten zijn, in 2006 een document Werkwijze Overlegorgaan en werkgroepen opgesteld. Daarin is functioneren en manier van besluitvorming e.d. van het Overlegorgaan en de werkgroepen beschreven. Dit document is vastgesteld in het OO van 16 oktober Bestuurlijke vernieuwing. Nadien is medio 2007 door landelijke ontwikkelingen bij het SNP door het lid Gorter bestuurlijke vernieuwing wederom geagendeerd. Deze discussie is in 2007 niet afgesloten. De heer Gorter heeft in afwachting van de discussie over de bestuurlijke vernieuwing het voorzitterschap van de werkgroep beheer niet overgenomen. - Brief Vogelwerkgroep Midden Overijssel Er is in het OO uitvoerig stilgestaan bij een brief van de Vogelwerkgroep Midden Overijssel die van mening was dat de aandacht voor natuur groter moet zijn. De accenten en de discussie in het Overlegorgaan gaan teveel over recreatieve voorzieningen en ontwikkelingen zo was de opvatting. Recreatieve zaken zijn inderdaad vaker onderwerp van discussie in het OO. Meer en prominente aandacht aan de natuur besteden is op zijn plaats zo luidde de conclusie. - Miniconferentie met IUCN Black Grousse Groupe De resultaten van een miniconferentie over het korhoen (samen met de Black Grousse Groupe van de IUCN) naar maatregelen en monitoring zijn toegelicht in het Overlegorgaan. De resultaten van de conferentie vormden een belangrijk toetsingskader voor onderzoek en beheer van de Sallandse heuvelrug.

5 - Bezoek SNP en B&W met raadscommissies. Er is in 2006 een werkbezoek van de directie van de Samenwerkende Nationale Parken (SNP) geweest en van de B&W leden en de raadsleden van beide gemeenten zijn door het OO ontvangen en rondgeleid. - Hoofdsteunpunt De Holterberg In 2006/2007 is het inrichtingsplan voor de Holterberg uitgevoerd met nauwe betrokkenheid van voorzitter en leden van het Overlegorgaan. De start vond plaats op 1 november Hoofdsteunpunt Holterberg met TOP en parkeerplaats - Uitwerking Eelerberg en Hellendoornse berg Er is besloten om de uitwerking van het noordelijk deel van de heuvelrug (Eelerberg en Hellendoornse berg) niet vanuit het nationaal park maar onder vlag van de reconstructie te laten plaats vinden. De gemeente is daarbij de trekker. - Wandelnetwerk en fietsknooppunten netwerk De regio Twente heeft fietsknooppunten netwerk en wandelnetwerk voor geheel Twente ontwikkeld. Het Overlegorgaan heeft in verband met noodzakelijke afstemming enkele keren aandacht besteed aan deze toeristisch routenetwerken. Dat was in 2007 ook het geval voor Nordic walking routes. - Kwaliteitsimpuls natuur Eind 2006 is gestart met het opstellen van een Natuuroffensief voor de natuur in nationale parken. Het heeft geleid tot het tekenen van een manifest Nationale parken verdienen meer begin Het manifest bevat een grote lijst van projecten waarmee kwaliteit verbeterd kan worden in de parken. - Benschmark nationale parken; O meting Alterra In opdracht van het SNP heeft Alterra een o-meting uitgevoerd bij alle parken over het functioneren. Onderzoek kan naar oordeel van Alterra beter of blijft onderbelicht. In dit jaarverslag is en overzicht van onderzoeken opgenomen in hoofdstuk 5 - Bestuursconferentie met OO leden In augustus 2007 heeft een bestuursconferentie plaats gevonden waarin de vijf speerpunten voor de komende jaren zijn bepaald. Het betreft: noordrand, heide, Toeristenweg, westrand en draagvlak versterken

6 - Reacties op Natura 2000 en Natuurgebiedsplan Het overlegorgaan heeft een zienswijze verstuurd naar aanleiding van ontwerp beschikking Natura2000 (LNV) en het ontwerp Natuurgebiedsplan (provincie). - Afsprakenkader zichtbaarheid Deze landelijke notitie is besproken om de situatie in ons nationaal park te kunnen vaststellen. De werkgroepen vergaderden telkens voorafgaand aan het Overlegorgaan. De werkgroepen wisselden ervaring uit, bespraken lopende zaken en bereidden onderwerpen voor, die twee tot drie weken later in het Overlegorgaan kwamen. Een belangrijke activiteit vormde het opstellen van een Jaarplannen voor 2007 respectievelijk Projecten en maatregelen. In het jaar 2006 waren ruim dertig activiteiten en projecten geprogrammeerd. In 2007 was het aantal gestegen naar vijftig. Veel daarvan vormden reguliere C&E activiteiten en terugkerende activiteiten zoals gastheerschap, monitoring en organisatiekosten. Een aantal projecten uit 2006 en 2007 worden toegelicht. Hoofdsteunpunt Holterberg en steunpunt Numendal gereed. Betrokken partijen hebben samen met bewoners een ontwerp gemaakt voor dit hoofdsteunpunt. In 2006/2007 heeft een totale opknapbeurt van de buitenruimte plaats gevonden en is het Informatiepunt voor het De Sallandse Heuvelrug in het Natuurdiorama gerealiseerd. Natuurdiorama: Informatiepunt Nationaal park Opknappen lokaal steunpunt Helhuizen De opknapbeurt heeft alom positieve reacties opgeleverd. Het lokale steunpunt Numendal is eveneens aangelegd en samen met buurtbewoners geopend. Het steunpunt aan de Bathmerweg is in ontwikkeling in 2007.

7 Het onderzoek naar het korhoen Het monitoren van het korhoen (populatieontwikkeling en het terreingebruik) is in 2006/2007 voortgezet. In 2006 zijn 23 hanen geteld en in 2007 waren dat er 15. Het is gebleken dat de gebieden waar bos in heide omgezet is goed gaan functioneren als korhoen biotoop. Fietsknooppunten en wandelnetwerk van de regio Twente. Dit onderwerp was eerder in 2005 aangekondigd en toegelicht door de heer B. Kuiper van de regio Twente. Toch leverde de uiteindelijke routes van het wandelnetwerk nog de nodige discussie op. Diverse paden weken af van de routes in Levend Paars. De ontvlechting van diverse door elkaar lopende routes en enkele verleggingen waren echter nodig voor een logisch geheel. In 2007 is het fietsroutenetwerk gerealiseerd en in de loop van 2008 wordt het wandelnetwerk uitgezet door de regio Twente. gastheer A. Spijker op pad Schaapskooi optwilhaar (opgeknapt door SBB) Samenwerking landgoed Holterberg en Noetselenberg. De samenwerking met de landgoederen is gecontinueerd onder meer met de steun aan de functie van gastheer/handhaver van beide landgoederen. Een droeve gebeurtenis was het onverwacht overlijden van de heer A. Hegeman in december Hij was lange tijd werkzaam als boswachter/beheerder bij het landgoed De Noetselenberg.

8 Het nationaal park heeft bijgedragen aan het wegwerken van achterstallig onderhoud van de laan beplanting langs de Schouwenburgweg. Bij het wegwerken van de stormschade van 14 januari 2007 heeft het nationaal park de particulieren financieel gesteund. Er is een onderzoek in gang gezet over de reewildslachtoffers op de Ligtenbergerweg en wat daaraan gedaan kan worden. Zonering recreatie op zandwegen en aanleg van ruiterpad. Het Overlegorgaan heeft bij het opstellen van het plan Levend Paars en bij het nemen van besluiten over afsluiten van zandwegen gemerkt dat zonering van autoverkeer een maatschappelijk gevoelig punt is waar grote betrokkenheid van het burgers en dus lokaal bestuur aan de orde is. In 2006 zijn in beide gemeenten de besluiten genomen de zandwegen alleen nog toegankelijk te maken voor niet gemotoriseerd verkeer uitgezonderd een aantal rondrijdroutes voor ouderen en invaliden. Het is een zorgvuldig proces geweest waarbij aan de Rijssen-Holten kant er slechts een enkele zienswijze was. De ter visie legging in de gemeente Hellendoorn leverde wat meer zienswijzen op maar ook daar is het besluit over de zonering vastgesteld. In Levend Paas stond ook de ontwikkeling van een ruiterroute. Aan de Nijverdalse kant en aan de Haarlense zijde is deze route gerealiseerd met steun van het nationaal park. Pictogrammen voor ruiterroute en route met aangespannen voertuigen Reconstructie en nationaal park. In vervolg op de doelstellingen van het reconstructieplan heeft de gemeente Rijssen- Holten een landschapsontwikkelingsplan (LOP) opgesteld. Het nationaal park heeft gereageerd op het ontwerp LOP en dan vooral gelet op het nationaal park en op de gebieden aan de west- en oostzijde van het nationaal park. Het speerpunt uitwerking westzijde (Holten, Helhuizen, Nieuw Heeten, Haarle) gaat uit van de doelstellingen van de reconstrcutie en de kansen van het gebied.

9 Natura 2000 Aan het eind van 2006 heeft de minister van LNV de eerste tranche van de Natura2000 gebieden ter visie gelegd. In de loop van 2007 is DLG gestart met het Plan van Aanpak voor het opstellen van een beheerplan voor dit Vogel- en habitatrichtlijn gebied. Vrijwilligersbeleid. De beheerders maar ook het nationale park zijn erg gesteld op vrijwilligers. Er is in gestart met het ontwikkelen van een vrijwilligersbeleid gericht op samenwerking, onderlinge afstemming en het aanbieden van cursussen en contactavonden voor de diverse groepen vrijwilligers. Het bleek in 2007 nog niet mogelijk om tot eenduidige afstemming over het excursie beleid te komen. Er is een voorstel ingediend om een pilot te starten ten aanzien van vrijwilligersbeleid in Eind 2007 is echter gebleken dat hier vanuit SNP geen gelden voor beschikbaar waren. 4. Bijzondere activiteiten en bijeenkomsten van het nationaal park Miniconferentie 29/6-1/ en andere kennisuitwisseling In juni 2006 is een miniconferentie geweest met diverse deskundigen van de IUCN Black Grouse groupe. Deze conferentie heeft aanbevelingen gedaan voor optimalisatie van heide beheer en bestrijding van predatoren. In 2007 is de uitwisseling van kennis voortgezet; een Tagung over het Korhoen in Schneverdingen (Naturschutzpark Lünenburg) is bezocht. In Wales is door een medewerker van Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer kennis opgedaan over draagvlak ontwikkeling en predatiebestrijding en in het najaar van 2007 is een workshop gehouden over bestrijding predatoren.

10 Soortenbeleid Niet alleen het korhoen maar ook de nachtzwaluw is zeer karakteristiek voor het nationaal park. Tijdens een bezoek van de raadscommissies van beide gemeenten is aandacht geschonken aan het nationaal park als geheel maar in het bijzonder aan de nachtzwaluw. De 63 paartjes in 2007 op de gehele Sallandse Heuvelrug laten zien dat deze soort profiteert van de maatregelen om de heide afwisselender te maken. Europarc conferentie De secretaris en coördinator C&E hebben van september 2006 deelgenomen de Eurprac conferentie in Oxford. Bijzondere aandacht trok het Rangers project dat Europarc heeft ontwikkeld. Bodiversiteit Nationale parken In 2007 is het thema biodiversiteit gekozen als trekker bij een publieksdag in ons nationaal park. De deelname viel wat tegen. Activiteit oor ouderen Eind 2007 vond een bijzondere activiteit voor ouderen plaats. Er is voor bewoners van de verzorgingshuizen uit Holten en uit Nijverdal een uitje georganiseerd naar Natuurdiorama Holterberg en Bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer. 5. Onderzoeken en studies Er zijn diverse onderzoeken in 2006 en 2007 ondersteund door het nationaal park. In een 0 meting kwam naar voren dat de aandacht voor het onderzoek beter kon. Naar oordeel van de secretaris is dat vooral te wijten aan het feit dat we de onderzoeken bij de Alterra meting weinig voor het voetlicht hebben gebracht. Onderzoeken staan nu op de site en er is een overzicht van onderzoeken beschikbaar. De rapporten zijn ook digitaal opvraagbaar. Het gaat om de volgende onderzoeken: 1. Tienstra, N.S.A e.a., 2006: Het vizier op het land van het Korhoen. Beleving van vanuit (cultuur) historisch perspectief : Het Oversticht i.s.m. Ecologisch adviesbureau Maes. 2. Maes.B en E. van den Dool, 2006: Oude boskernen, houtwallen en struwelen op de Sallandse Heuvelrug 3. Jansma. H, e.a. 2006: Report of the mini conference on: The Consevation of the Black grouse in the Netherlands & Western Europe; 29 June-1 st July Alterra, Wageningen UR: Benschmark Nationale Parken. Onderzoek naar nulsituatie Eelerwoude, 2006: Bewegwijzering en bebording in het de Sallandse Heuvelrug. 6. Onderzoek naar de hydrologie van het hellinghoogveen op de Sprengenberg, Grontmij Route IV, april 2007: Monitoringplan recreatie de Sallandse Heuvelrug 8. Brouwer,T. en r. Krekels, mei 2007: Faunavoorziening bij N35 en spoor. Natuurdoelen en schetsplan voor de inrichting.

11 9. Advies Bureau Lynx, 2006 : Imago onderzoek de Sallandse Heuvelrug 10. Uitgaven van C&E (zie bijlage) 6. Financiën 2006 en 2007 (zie Excell tabel in de bijlage). Het jaar 2006 kon door uitloop van diverse projecten eerst begin 2008 worden afgesloten. Op 6 mei door GS het financieel overzicht 2006 goedgekeurd. Met name op gebied van recreatieve projecten kregen te maken met vertraging vanwege procedures, uitgelopen planningen en werkdruk. Ook was er een vrijval omdat diverse projecten niet zijn opgestart. Aan het eind van 2006 is door het OO het besluit genomen om ,- van projecten over te hevelen naar het investeringsproject Holterberg. Dat betekende voor 2007 een minder groot beslag op het investeringspotje waarover het nationaal park beschikt. De kosten van kennisuitwisseling voor o.a. mini conferentie kon door low cost aanpak en door kostenloze inzet van beheerders laag blijven. Op dat onderdeel is wel een overschrijding te zien. Bestedingenplan 2006 Vastgesteld door GS op 6 mei 2008 Begroot Besteed Verschil Deel 1. Voorlichting en educatie , ,00 Deel 2. Gastheerschap , ,50 127,50 Deel 3. Recreatie , , ,93 Deel 4. Beheer- en inichtingsprojecten natuur , ,39-165,39 Deel 5. Onderzoek en planvorming , ,32-269,32 Deel 6. Kosten Overlegorgaan, werkgroepen 4.400, ,17 178,83 Deel 7 Overig en onvoorzien 2.000, , ,95 Extra bijdrage hoofdsteunpunt Holterberg ,- Kosten accountant over , ,00 TOTAAL Investering , ,00 JAARBUDGET , , ,40

12 Het jaar 2007 kreeg ook te maken met uitloop van projecten welke eind 2008 nog niet afgesloten zijn. In het financieel overzicht zijn de bestede bedragen dus feitelijk nog niet besteed maar wel ter beschikking gesteld voor de genoemde projecten (zie grijs gemarkeerde regels). De onderbesteding op gebied van onderzoek en planvorming is veroorzaakt doordat diverse pm posten (zie bijlage III) niet verder ontwikkeld zijn en tot een subsidieaanvraag gekomen zijn. Aan het eind van het jaar 2007 is een herziening van het Bestedingenplan genomen en zijn reserve projecten binnen de doelen van levend Paars voorgesteld. Bestedingenplan 2007 WBS dd 5 november 2008 Begroot Besteed Verschil Deel 1. Voorlichting en educatie , ,00 Deel 2. Gastheerschap , ,00-60,00 Deel 3. Recreatie , , ,94 Vertraagd en nog afrekenen Bedrag Geopad Staatsbosbeheer 5.218,20 Informatiepanelen AC A-1 Lokaal steunpunt Noetselenberg (inv. en 4.000,00 65+) Plan van Aanpak/onderzoek: steunpunt 5.000,00 De Pas Deel 4. Beheer- en inichtingsprojecten natuur , , ,00 Deel 5. Onderzoek en planvorming , , ,41 Deel 6. Kosten Overlegorgaan, werkgroepen 4.900, , ,65 Deel 7 Overig en onvoorzien 2.104,00 823, ,98 TOTAAL , , ,80 Investering , ,00 Vertraagd en nog afrekenen Bedrag Hoofdsteunpunt Holterberg ,00 JAARBUDGET , , ,80

13 BIJLAGEN WERKPLAN 2006 en I: Samenstelling van het Overlegorgaan. de heer R. Lanning (voorzitter) de heer A. Bakker (tot maart 2006) gemeente Hellendoorn Mevr. W. Paalman-Vloedgraven gemeente Hellendoorn de heer A. van Beek (tot >>> 2007) St. Ondernemersplatform Sallandse Heuvelrug de heer C. Schagen St. Ondernemersplatform Sallandse Heuvelrug de heer H.J.L. ter Horst Particulier eigenaar de heer A. Perik Ministerie van LNV, Directie Regionale Zaken Oost de heer J.L.H. de Jong Schouwenburg Particulier eigenaar de heer T. Kemper Land- en Tuinbouw Organisatie Noord de heer B. Kuiper (tot maart 2006) Regio Twente Mevr. R. Broeze (april 2007) Regio Twente Mevr. B.J.L. van Leeuwen (tot nov. 2006) Vereniging Natuurmonumenten De heer J. Gorter Vereniging Natuurmonumenten de heer M.J. Roos Staatsbosbeheer, regio Oost Nederland de heer W. Stegeman Gemeente Rijssen-Holten de heer F. Suurmond provincie Overijssel de heer W.P.J. van Haren de heer H. Reimerink mevrouw J. Popping toehorend lid Kring bewoners Holterberg provincie Overijssel (secretaris) provincie Overijssel (notulist) II Financiële resultaten 2006 III Financiële resultaten 2007