Verslag Congres De toekomst van de klinisch fysiotherapeut?

Transcriptie

1 Verslag Congres De toekomst van de klinisch fysiotherapeut? Lezingen Het congres werd geopend door dagvoorzitter Herman Berndt (Hoofd opleiding Fysiotherapie HAN). Daarna gaf hij het woord aan Piet Hein Buiting. Piet Hein Buiting (Voorzitter Raad van Bestuur Canisius Wilhelmina Ziekenhuis) gaf aan dat de klinisch fysiotherapeut geen toekomst heeft. De klinische fysiotherapeut is zo 20e eeuw gaf Piet Hein aan. In de toekomst is er wel ruimte voor de 2 e lijns fysiotherapeut / ziekenhuis fysiotherapeut. Zijn taak is het de patiënt een goed leven te laten leiden. Dit kan door vooraf, dus voor opname, te voorspellen wat de opname voor invloed heeft / kan hebben op het fysieke gestel van de patiënt en tijdens de opname aan te geven welke richting de patiënt moet volgen om tot (volledig) herstel te komen. Daarbij is van het belang de technische ontwikkelingen mee te nemen. De trends van die ontwikkelingen zijn er, we weten nog niet alles, maar gebruik ze. In de samenwerking met de verwijzer ligt een rol in het samen doen. De fysiotherapeut is bij uitstek de bewegingsspecialist die kan voorspellen hoe de ontwikkeling bij de patiënt zal verlopen. Ook daar zijn technische ontwikkelingen, waarbij de trends zichtbaar zijn en die samen met de verwijzers opgepakt moeten worden. Het systeem van de gezondheidszorg staat onder druk nu het economisch minder gaat. De patiënt en zijn omgeving krijgen steeds minder ondersteuning. Ook op die ontwikkeling moet de ziekenhuis fysiotherapeut inspelen. De verantwoording steeds meer bij de patiënt leggen. Henri Kiers (Domeinhoofd musculoskeletale aandoeningen Hogeschool Utrecht, Bestuurslid KNGF) ging daar in zijn voordracht verder op in. Al ging zijn verhaal in het algemeen over de fysiotherapeut. De fysiotherapeut is de professional die in de kern staat van het voorspellen van het bewegingsprofiel van de patiënt. De onderbouwing van het vakgebied is sterk. Wat zwak blijft is het inzicht in de kwaliteit van de individuele professional. De (ziekenhuis)fysiotherapeuten moeten hun eigen professionele standaard ontwikkelen. Iedere ziekenhuisfysiotherapeut zal hieraan moeten voldoen, waarbij toetsing door de eigen mensen moet plaats vinden. Aan de hand van de uitkomsten zullen dan individuele verbetertrajecten moeten worden uitgezet. Alleen op deze manier kunnen we komen tot een kwaliteitsborging van het vak (ziekenhuis) fysiotherapeut. Daarbij is het van essentieel belang dat er meer wordt samengewerkt met de 1 e lijns fysiotherapeut. Door het systeem van de gezondheidszorg wordt steeds meer zorg richting de 1 e lijn geschoven. Afstemming tussen de 1 e en 2 e lijn is cruciaal. Let wel think big, start small and act fast zoals Henri stelde.

2 Ad Hendrickx (Fysiotherapeut Nij Smellinghe Drachten, Bestuurslid NVZF) ging in zijn verhaal terug naar de vraag van Piet Hein Buiting wat gebeurt er als je niet meer bestaat? Een klinisch fysiotherapeut bestaat niet meer, wel een ziekenhuisfysiotherapeut. Een expert op het gebied van het menselijk functioneren, bezien vanuit het beweegdomein, in hoog complexe, acute situaties, waarbij interdisciplinair werken noodzaak is. Een teamworker, uitstekend in staat klinisch te redeneren van préklinisch, naar klinisch, naar post klinisch. Hij/zij werkt in deskundigheidsnetwerken met de 1 e en 3 e lijn. Ziekenhuizen worden stop en go instituten zei Ad. De effectiviteit van zijn/haar handelen is de uitkomst van zijn/haar kwaliteit en de rol die de patiënt daar in neemt. Er is een toename van chronische aandoeningen die veel aandacht vragen rondom de leefstijl van de patiënt en zijn omgeving. Neem daar ook in mee dat er steeds minder solidariteit is binnen de maatschappij. Er worden steeds meer eisen gesteld aan de patiënt. De ziekenhuisfysiotherapeut moet de ambassadeur zijn van zijn afdeling. Hij/zij is de aangewezen persoon om de fysieke (on)mogelijkheden van de patiënt te inventariseren. Daarbij moet je onderscheidend zijn ten opzichte van de 1 e lijn door de regie te nemen in de training vooraf, de nazorg en het verbeteren van de leefstijl van de patiënt. De toekomst is er een van onderbouwen, kwaliteitsborging en samenwerken. André Veldman (Hoofd afdeling Fysiotherapie Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede) gaf inzicht in hoe zijn afdeling fysiotherapie zich heeft weten te ontwikkelen tot wat het nu is. Door een fusie van ziekenhuizen kregen de teams de kans hun positie als fysiotherapeut binnen het nieuwe ziekenhuis op nieuw te bepalen. Aan de hand van een korte beleidsnota werden vakgroepen gevormd, gericht op kwaliteit maar ook op profileren en positioneren. Hier werd een specifiek personeelsbeleid op gericht met onder andere fysiotherapie-assistenten en master-fysiotherapeuten. De doelstelling was innovaties inderdaad te implementeren en de ligduur te verkorten. André gaf aan dat 2% van het budget van de zorgverzekeraar is voor innovatie, maak daar gebruik van. Zij kregen de kans daar LPC gelden voor te gebruiken en hebben zich gefocust op pre- operatieve fysiotherapie, de kwetsbare ouderen en behoud van het zelfstandig functioneren en daarnaast de speerpunten van het ziekenhuis, namelijk het voedingsziekenhuis van Nederland. Essentieel hierin is de samenwerking met de universiteit van Wageningen, ook door de fysiotherapeuten en de diëtisten. Jasper de Boer (Fysiotherapeut UMCN) heeft onderzoek gedaan naar factoren die het OK resultaat mede bepalen. Duidelijk is dat bio-psycho sociale factoren mede het OK resultaat bepalen. Voor een goede bewegingsanalyse zijn goede meetinstrumenten nog niet voorradig. Jaap Brunnekreef (Docent fysiotherapie HAN) vertelde in zijn presentatie over de rol van de HAN bij de opleiding van studenten fysiotherapie richting het werk in de ziekenhuizen. De studenten wordt geleerd om te werken met een intramurale risico analyse. Het geeft van de patiënt een pré, momentaal en verwacht beeld van zijn locomotere, psychosociale en cardio respiratoire conditie. Voor veel toehoorders een hernieuwde kennismaking met klinische predictieregels.

3 Workshops Samen excelleren - Edwin Geleijn, Fysiotherapeut en Coordinator Innovatie Revalidatiegeneeskunde VUmc Doel van deze workshop is het onderwerp vernieuwing aanscherpen. Om te vernieuwen zijn mensen nodig die dit starten. Iets anders dan anderen doen. In deze workshop werd als eerst opdracht gegeven om aan de hand van een filmpje elkaar te interviewen hoe de andere omgaat met leiderschap. Verder is het belangrijk dat fysiotherapeuten gaan samenwerken, maar ook dat de patiënten bij elkaar komen door de netwerken. Aan het einde werden groepen gemaakt. Deze groepen moesten samen een verbeterplan maken voor patiënten (bepaalde groep). Ook kwam bezuinigen hierbij aan bod. Dit hangt vast aan het vernieuwen. Heroriëntatie en interpretatie van de klinische fysiotherapeutische diagnose: kan het efficiënter? Dr. Jaap Brunnekreef, docent Fysiotherapie HAN & Henk van Enck, Fysiotherapeut en docent Fysiotherapie HAN Tijdens de workshop werd een toelichting gegeven op de intramurale risico-analyse, die studenten van de HAN leren om de complexe en vaak moeilijke casuïstiek die in het ziekenhuis speelt, op een systematische wijze te analyseren. Het doel van de risico-analyse is de patiënt te screenen op de aanwezigheid van herstelbelemmerende factoren. Indien deze aanwezig zijn, kunnen deze leiden tot een afwijkend beloop en daarmee tot een vertraagd herstel. Tijdens de workshop werd besproken in hoeverre de risico-analyse standaard preoperatief afgenomen zou moeten worden. In hoeverre de risico-analyse zou kunnen leiden tot een indeling in patiëntenprofielen, met een verschillende intensiteit en frequentie van behandelen. Daarnaast werd besproken in hoeverre de risico-analyse zou kunnen leiden tot een meer doelgerichte en efficiëntere zorg. Als laatste werd besproken of de risicoanalyse een kansrijke manier van denken is om vervolgonderzoek mee te doen. De workshop leidde tot veel levendige discussies. De meerderheid van de deelnemers stond positief tegenover de risicoanalyse. Twee schakels in een hand Drs. Frank Verhoeff, Hoofd Fysiotherapie en Ergotherapie St. Antonius ziekenhuis Nieuwegein. De opzet van deze workshop was als volgt: - Een powerpoint presentatie als info vooraf - In kleine groepen werken aan een opdracht - Het bespreken van de resultaten De titel van de workshop wil zeggen: de twee schakels (eerste en tweede lijn) die als één samenwerken. Tijdens de presentatie werd de groep geïnformeerd over hoe Drs. Verhoeff

4 vond dat dit nu gaat, en waar volgens hem kansen en bedreigingen liggen m.b.t. deze samenwerking. Ook besprak hij aan de hand van voorbeelden twee ingevulde SWOTanalyses, die de sterkes, zwaktes, kansen en bedreigingen van dat onderwerp op een rijtje zette. Het was hierna de bedoeling dat elke groep een praktijkvoorbeeld bedacht, en hierover ook een SWOT-analyse invulde. Voor de aanwezige studenten was dit lastig i.v.m. een gebrek aan praktijkervaring, maar de aanwezige therapeuten konden dit enthousiast doen. Tijdens het invullen was Drs. Verhoeff op de achtergrond aanwezig om de groepen te ondersteunen. Tenslotte werden er twee SWOT-analyses uit de groep besproken en was er ruimte voor discussie. Het feit dat de discussie wegens tijdgebrek moest worden onderbroken zegt genoeg over het enthousiasme van de groep! Een geslaagde workshop dus! Fysiotherapeutische zorg van IC/neurocare tot ontslag - Karin Barentsz MSc., Fysiotherapeut UMC St. Radboud & Jenny Joosten, Fysiotherapeut Canisius Wilhelmina Ziekenhuis De workshop fysiotherapeutische zorg van IC/neurocare tot ontslag was opgebouwd uit meerdere delen. Per onderdeel van de presentatie werd er eerst een inleidend stuk vertelt en daarna werden er passend bij het thema stellingen genoemd. Na het voorlezen van een stelling konden de deelnemers aangeven of zij het eens of oneens waren met de stelling. Daarna waren er per stelling 4 minuten de tijd voor discussie. De stellingen: 1. Op de IC is fysiotherapie belangrijker dan op een verpleegafdeling. 2. Hydrotherapie voor IC-patiënten zou in de toekomst in elk ziekenhuis toegepast moeten worden. 3. De fysiotherapeut op de Neuro care is een meetboer en komt niet meer aan behandelen toe. 4. Voor een CVA-patiënt is het noodzakelijk 7 dagen/week 48 minuten fysiotherapie te ontvangen. 5. De fysiotherapeutische interventie begint pas in het herstelhotel. 6. Voor een snelle overdracht binnen de keten is een landelijk digitaal fysiotherapeutisch patiënt dossier een goede oplossing. 7. De fysiotherapeutische zorg in het ziekenhuis is zo specialistisch dat dit om een aparte masteropleiding vraagt. 8. De 1ste lijns fysiotherapeut wordt een serieuze concurrent van de klinisch fysiotherapeut. Tijdens de discussie werden er notulen opgeschreven over de meningen van de workshopdeelnemers en aan het einde van de workshop werd er een samenvatting voorgelezen en een conclusie getrokken. De toekomstige klinische fysiotherapeut werkt in een Herstelhotel! Olaf van de Berk Mft., Fysiotherapeut ZZG Zorggroep, docent Fysiotherapie HAN & Hans Joosten, docent Fysiotherapie HAN De fysiotherapeuten startte de workshop met een sketch waarbij ze in de huiden van Kees en Jan kropen. Kees lag al 2 dagen in het ziekenhuis nadat hij gevallen was, waarschijnlijk als gevolg van hartproblematiek. Hij vond het wel lekker rustig zo zonder het gezeur van zijn vrouw, maar verder vond hij er niet zo veel aan in het ziekenhuis. Jan is een vriend van Kees en kwam op bezoek. Kees had op het internet iets gevonden over een herstelhotel en liet dit aan Jan zien. Het idee van de kwaliteit, service en luxe sprak hem wel aan. Na de sketch draaide ze zich naar de groep en stelde de vraag hoe de toekomst van de klinisch fysiotherapeut eruit ziet met de snelgroeiende populatie herstelhotels. En of de klinische fysiotherapeut nog wel nodig zal zijn in de toekomst? Deze vragen zorgden natuurlijk voor de nodige discussie in de workshopgroep. Na een tijd gediscussieerd te hebben over de kosten van een ziekenhuisopname, de bedreiging of kans die de herstelhotels bieden, specialisaties, ervaring, onzekerheid,

5 verschil van de klinische setting toen en nu en het verschil tussen een revalidatiecentrum en een herstelhotel, werd de workshop afgerond. Het was een interessante workshop waarbij de deelnemers veel stof tot nadenken meenamen naar huis. Fast track: kans of bedreiging voor fysiotherapie in het ziekenhuis? Niels Hoogveld, Fysiotherapeut Canisius Wilhelmina Ziekenhuis & Geert van der Sluis MSc., Fysiotherapeut Nij Smellinghe Drachten, Fysiotherapiewetenschapper Tijdens de workshop werd het Fast Track concept behandeld. Aan de hand van een TKP en THP werd dit begrip uitgelegd. De vraag die daarbij werd gesteld was als volgt: wat zijn de verschillen van een TKP en THP volgens het fast track concept? Wat gaat er anders? Met het fast track concept wordt gestreefd naar een sneller ontslag van de patiënt. Dit gaat niet om het economische aspect, maar juist voor de patiënt is dit beter. Hoe korter de ligduur in het ziekenhuis, hoe minder hij/zij inlevert. In het tweede deel van de workshop werd de groep in drieën verdeeld (preklinisch, klinisch en postklinisch). De opdracht was: vanuit je rol als fysiotherapeut te bedenken hoe jij er in deze 3 fasen toe doet, met het fast track concept in je achterhoofd. De workshop werd afgesloten met presentaties van iedere groep. Kwetsbare ouderen: risico s in beeld - Siebrand Zoethout Msc, Fysiotherapeut Deventer Ziekenhuis. Hoe kun jij het beste jezelf profileren binnen het ziekenhuis. Door middel van een Prezi presentatie liet hij zien hoe hij zich geprofileerd heeft in het Ziekenhuis. Door een 1e quickscan uit te voeren kwam je erachter in hoe breed jij je prikkels binnen krijgt en in hoeverre je waar kunt nemen. De 2e quick-scan ga je kijken naar de waarom-, de hoe- en de wat vraag om een probleem in het ziekenhuis aan te kunnen pakken. De workshop heeft fysiotherapeuten aan het denken gezet, wat tot actie moet gaan leiden. Discussie Na de workshops vond de discussie plaats aan de hand van drie stellingen. De stellingen die werden voorgelegd aan de zaal waren: 1. De ziekenhuisfysiotherapeut is een specialist. 2. De ziekenhuisfysiotherapeut is de regisseur van het mobilisatiebeleid. 3. Fysiotherapie in het ziekenhuis is overbodig in het curriculum van de opleiding. Met de eerste stelling waren niet alle aanwezigen het eens. Er werd aangegeven dat de fysiotherapeut in het ziekenhuis noodzakelijk geen specialist is of hoeft te zijn, maar wel een hele belangrijke schakel in de keten. Anderen waren het wel eens met de stelling, de klinische redenatie gedachtes die de fysiotherapeut namelijk maakt op het gebied van het

6 bewegend functioneren van patiënten met complexe pathologie en veel co-morbiditeiten vereisen veel kennis en zorgvuldige overwegingen en is daarmee specialistenwerk. Verder wordt aangegeven dat, om het belang van klinische fysiotherapie ook te onderbouwen, er naast fysiotherapeutisch inhoudelijke informatie ook meer transparantie moet zijn in de bijdrage van fysiotherapie binnen bijvoorbeeld een DBC. Volgens Rudie Steenbruggen moeten klinisch fysiotherapeuten daarom ook meer een bijdrage leveren aan het transparant maken van de eigen bijdragen en dus ook management-informatie beschikbaar stellen: doelmatigheid van zorg, snellere doorlooptijd van opnames, minder complicaties na operaties en méér of volledig hervatten van participatie na operaties/opnames zijn items die voor het management van belang zijn om fysiotherapie een duidelijke plaats te geven binnen het totaalpakket aan diensten die vanuit het ziekenhuis aangeboden worden in de DBC s. Steenbruggen zei: we hebben het zelf ook voor een gedeelte in de hand hoe we ons positioneren! Met de tweede stelling waren de meeste aanwezigen het eens. Zij waren van mening dat op het gebied van het mobilisatiebeleid, de fysiotherapeut een belangrijke rol heeft. Echter, deze rol wordt niet altijd even goed onderkend. Met name door artsen, er werden voorbeelden gegeven waarin de samenwerking door artsen eenzijdig werd beëindigd. Zo werden er op bepaalde afdelingen physician assistants ingehuurd die de taken van de fysiotherapeut overnamen. De aanwezige deelnemers gaven aan dat de zichtbaarheid van de fysiotherapeut in het ziekenhuis nog beter kan. Op de derde stelling, of fysiotherapie in het ziekenhuis overbodig is in het curriculum van de opleidingen, werd aangegeven dat enkele opleidingen Fysiotherapie nog nauwelijks aandacht hebben voor de fysiotherapeut in het ziekenhuis. Dit vonden de aanwezigen een slechte zaak. Opvallend was daarop de reactie van Denise Jennekens, zij reageerde op de stelling met ik ben Denise en ik zoek werk. Bij dezen haar mailadres: Tot slot werd geconcludeerd dat de rol en de zichtbaarheid van de fysiotherapeut in het ziekenhuis duidelijker geprofileerd mag worden. En dat wetenschappelijk onderzoek om de meerwaarde van fysiotherapie in het ziekenhuis aan te tonen noodzakelijk is en moet worden geïntensiveerd. Tot slot bedankt Ad Hendrickx (Bestuurslid NVZF) alle aanwezigen voor hun bijdrage aan dit succesvolle symposium en doet hij een oproep om sàmen met de vereniging verder te profileren. Hij nodigt iedereen nadrukkelijk uit om ook ideeën in te brengen en met het bestuur van NVZF actief te blijven. Suggesties en vragen kunnen gesteld worden via