Vitaliteit en leeftijd Symposium Vitaliteit voor organisatie en individu

Transcriptie

1 Symposium Vitaliteit voor organisatie en individu 21 september 2010 Tinka van Vuuren

2 Inhoud presentatie Waarom is beleid gericht op vitaliteit en leeftijd noodzakelijk? Is er verband tussen vitaliteit en leeftijd? Wat zijn de gevolgen van de vergrijzing voor het personeelsbestand van UWV, CBS en APG? Welk beleid gericht op vitaliteit en leeftijd is het beste? Hoe staan werknemers tegenover interventies gericht op vitaliteit? Pagina 2

3 Wat is vitaliteit? Productief zijn Duurzaam inzetbaar zijn Fit zijn Eeuwig jong zijn; Gezond zijn Gelukkig zijn Bevlogen zijn Pagina 3

4 Wat is vitaliteit? Veel beschrijvingen van vitaliteit bevatten de woordstam "vita", dat "leven" betekent, zoals "levenskracht", "levendigheid", "levenslust", "levensenergie", etcetera. Gezond en energiek zijn waardoor men gezond langer kan doorwerken en het plezier in het werk behoudt Pagina 4

5 Is er verband tussen vitaliteit en leeftijd? Vitaliteit hoeft niet af te nemen met de leeftijd. In vitaliteit (en niet in leeftijd) zit het geheim van 'niet-oud oud worden'. Zo zijn er jonge ouderen en oude jongeren: vitale tachtigers en bejaarde dertigers Pagina 5

6 Pagina 6

7 Vergrijzing 65+: 65+ : (20-65) AOW ers AOW ers : werkenden 1957: : : : : : : : : : 100 Pagina 7

8 Arbeidsparticipatie oudere werknemers in Nederland (SCP, 2009) Mannen jr. 58% 77% jr jr. 4 8,5 Vrouwen jr. 22% 47% jr jr. 1 2,5 Pagina 8

9 Ouderen en werk jr. (SCP, 2007) aan het werk (50% wil meer, 50% minder) prepensioen/vut ziek/arbeidsongeschikt werkloos Gemiddeld 34 uur per week Pagina 9

10 Leeftijdsopbouw UWV < 26 jaar > 60 Pagina 10

11 Leeftijdsopbouw APG > 59 Pagina 11

12 Leeftijdsopbouw CBS Heerlen 30 % leeftijd en ouder Pagina 12

13 Pagina 13

14 Prognose personeelsbestand UWV Krimpdoelstelling Waarschijnlijk extra krimp als gevolg van de bezuinigingsmaatregelen Deel van UWV werkt anticyclisch. Bij neergang in economie: meer werklozen en dus meer werk voor UWV Werkbedrijf en UWV Uitkeren. Voor een deel wordt deze beweging opgevangen door inzet van tijdelijk personeel Pagina 14

15 Verwachte uitstroom wegens pensionering bij APG Pagina 15

16 Senioren verlof APG Leeftijd extra uren vrij per week. Hiervan is 1/3 voor rekening van de werknemer en 2/3 voor werkgever Pagina 16

17 Verwachte verminderde beschikbare capaciteit vanwege senioren verlof APG fte's Pagina 17

18 Functieniveau UWV t/m 4 5 t/m 7 8 t/m 10 > 10 0 functiegroep Pagina 18

19 Functieniveau ABP & Loyalis functiegroep 1 t/m 4 5 t/m 7 8 t/m 10 > 10 Pagina 19

20 Opleidingsniveau personeel CBS Heerlen % mannen vrouwen totaal lbo mbo hbo wo wo + Pagina 20

21 Noodzaak voeren beleid vitaliteit en leeftijd Vergrijzing van personeelsbestand Afschaffing vertrekregelingen Aandeel oudere werknemers boven 55 jaar stijgt aanmerkelijk Grote uitstroom van personeel vanwege pensionering: Overheid en Onderwijs 1 op 3 komende 10 jaar; bij APG is dat zelfs 1 op de 4 en de komende 15 jaar bijna de helft Seniorenverlof vermindert beschikbare capaciteit van werknemers van 55 jaar en ouder bij APG en CBS Belangrijk om rekening te houden met het opleidingsniveau van de medewerkers. Bij CBS en UWV hebben grootste groep medewerkers functie op mbo-niveau. Bij ABP en Loyalis op HBO en Universitair niveau. Pagina 21

22 Welk beleid gericht op vitaliteit en leeftijd is het beste? Curatie Preventie Amplitie Ouderen Behandelen van klachten; ontzien Voorkomen van klachten en ziekteverzuim Versterken van gezondheid, bevlogenheid Alle leeftijden Behandelen Voorkomen; Pagina 22 Versterken; Leeftijdsfasebewust personeelsbeleid Vitaliteitmanagement

23 Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden! Pagina 23

24 Voor iedereen. Pagina 24

25 Vitaliteitmanagement Activiteiten die werkgevers ontplooien om hun werknemers te stimuleren tot gezond langer doorwerken en het behouden van plezier in het werk. Positieve invalshoek: dus niet alleen verminderen en voorkomen van ziekteverzuim, werkstress en arbeidsongeschiktheid, uitval, klachten, etc, maar ook bevorderen van gezondheid, welbevinden, motivatie en bevlogenheid. Pagina 25

26 Human Resources Management Arbo- verzuim- en Active Aging en HRM re-integratiebeleid /gezondheidsmanagement Werving en selectie Leidinggeven, feedback en beoordeling Loopbaan- en mobiliteitbeleid Vitaliteitmanagement Personeel en planning Pagina 26 Opleiding en ontwikkeling Arbeidsvoorwaarden en beloning

27 Vitaliseren: draagkracht versterken Workshopdag voor jonge medewerkers (werk en privé in balans) Nestorproject Opzetten van intervisiegroepen Inventarisatie van aanwezige talenten Gesprekkencyclus levensfasegericht benaderen Loopbaanorientatie Pagina 27

28 Vitaliseren: Scholing en opleiding: functiegerichte of ontwikkelingsgerichte scholing Persoonlijk budget voor ontwikkeling Taakverbreding en taakverdieping Horizontale en verticale mobiliteit Studiedagen met workshops op het gebied van leefstijl:gezonde voeding, fitness, stoppen met roken Leefstijlinterventies Pagina 28

29 Verlichtende maatregelen: draaglast verminderen Meer functiedifferentiatie Efficiënter vergaderen/minder vergaderingen Deeltijd werken Flexibele werktijden Demotie Pagina 29

30 Hoe staan werknemers tegenover interventies gericht op vitaliteit? Twee opdrachten Bespreek deze met je linker en rechter buurman of buurvrouw Pagina 30

31 Opdracht 1: Hoe sta je zelf tegenover scholing? Pagina 31

32 Opdracht 1: 1. Ervaar je steun van jouw omgeving in je werk? 2. Van je collega's of je leidinggevende? 3. Vinden je partner of vrienden het belangrijk dat je iets aan scholing gaat doen? 4. Denk je wel eens na over je toekomst en welke scholing je zou kunnen volgen? 5. Maak je wel eens plannen en bespreek je deze ook met iemand? 6. Heb je vertrouwen in jezelf als het gaat om het volgen en afronden van een scholing? Pagina 32

33 Opdracht 2: Hoe denk je dat de oudere lager opgeleide werknemer tegenover scholing staat? Pagina 33

34 Opdracht 2: 1. Ervaart hij steun van zijn omgeving in zijn werk? 2. Van zijn collega's of zijn leidinggevende? 3. Vinden zijn partner of vrienden het belangrijk dat hij iets aan scholing gaat doen? 4. Denkt hij wel eens na over zijn toekomst en welke scholing hij zou kunnen volgen? 5. Maakt hij wel eens plannen en bespreekt hij deze ook met iemand? 6. Heeft hij vertrouwen in zichzelf als het gaat om het volgen en afronden van een scholing? Pagina 34

35 Wat houdt de werknemer misschien tegen? Niet WETEN Niet KUNNEN Niet DURVEN Niet WILLEN Pagina 35

36 Wat houdt de werknemer misschien tegen? NIET WETEN Waarom scholing nodig is Dat scholing en opleiding leuk is Dat extra begeleiding mogelijk is Wat de mogelijkheden voor scholing zijn Dat leren niet uitzonderlijk is Pagina 36

37 Wat houdt de werknemer misschien tegen? NIET KUNNEN Ongunstige werktijden Geen energie meer om te leren na het werk Financiële problemen Onvoldoende kunnen lezen en schrijven Pagina 37

38 Wat houdt de werknemer misschien tegen? NIET DURVEN Slechte ervaring(en) op school Van school gegaan omdat het niet leuk was Weinig zelfvertrouwen als het om scholing gaat Pagina 38

39 Wat houdt de werknemer misschien tegen? NIET WILLEN Zich niet betrokken voelen bij het bedrijf Weinig steun van het thuisfront Niet geïnteresseerd in scholing, alleen op zoek naar veiligheid Niet fit voelen voor het volgen van een opleiding Het nut er niet van inzien Pagina 39

40 Wat bepaalt weten? Communicatie Pagina 40

41 Wat bepaalt willen en kunnen? Psychosociale factoren: arbeidsinhoud, werksfeer, balans werk/privé Financieel-juridische zaken Vitaliteit en gezondheid Capaciteiten en competenties Aansluiting tussen opleiding en de wil en de energie van de werknemer zelf. Pagina 41

42 Wat bepaalt durven? Zelfvertrouwen Successen/positieve ervaringen Pagina 42

43 Wat houdt werkgevers misschien tegen? Geen noodzaak Economische recessie Angst voor uitstroom na opleiding Afwezigheid op de werkvloer (kosten/tijd) Ontbreken van personeelsinstrumenten Geen lange-termijn planning Pagina 43

44 Opleiding op leeftijd: project in Energie, Afval, Kabel en Telecom sectoren Nooit te oud. om te leren! Deze handleiding voor leidinggevende gaat in op het voeren van scholingsgesprekken, om de oudere en laag opgeleide werknemers (max. mbo niveau) tot om- herof bijscholing te bewegen en hen te stimuleren de verantwoordelijkheid te nemen voor hun loopbaan. Zie ook: Pagina 44

45 Meer informatie bij: Tinka van Vuuren Tel Pagina 45