EINDVERSLAG KENNISNETWERK LEEFBAARHEID & GEMEENSCHAPSVOORZIENINGEN IN DE PROVINCIE GELDERLAND 13 JANUARI 2016

Transcriptie

1 EINDVERSLAG KENNISNETWERK LEEFBAARHEID & GEMEENSCHAPSVOORZIENINGEN IN DE PROVINCIE GELDERLAND 13 JANUARI 2016

2 2/34 INHOUD 1. Vier organisaties vormen samen het kennisnetwerk L&G... 3 Effecten van het Kennisnetwerk L&G... 3 Ontwikkelingen... 4 Het kennisnetwerk in de toekomst Resultaten Kennisnetwerk L&G Thema s... 5 Van individuele ondersteuning naar Leren van elkaar... 6 Producten en activiteiten maatwerkvragen ( ) modules over verschillende onderwerpen (2014)... 7 Module 1: Hoe zet ik een projectplan op?... 7 Module 2: Draagvlak... 8 Module 3: Een openbare ontmoetingsplek in de openlucht... 8 Module 4: Een sluitende exploitatie van uw gemeenschapsvoorziening... 9 Module 5: Gezamenlijk programmeren in uw dorp, wijk of gemeenschapsvoorziening... 9 Module 6: De Dorpscontactpersoon Module 7: Sport als maatschappelijke spil van uw kern Module 8: Accommodatiebeleid Module 9: Samenwerken aan Zorg en Welzijn Module 10: Jongeren in de Dorpsbelangenorganisatie BTW: Lust of last werkplaatsbijeenkomsten Kijkjes in de Keuken met de resultaten verwerkt in een Kookboek (2015) Pilotprojecten dorpsbezoeken voor integrale benadering Netwerkbijeenkomsten Digitale kennisdeling Bijlage 1: deelnemers aan bijeenkomsten In cijfers Bijlage 2: Maatwerkvragen... 20

3 3/34 1. VIER ORGANISATIES VORMEN SAMEN HET KENNISNETWERK L&G In 2013 heeft de provincie Gelderland een opdracht verstrekt aan vier organisaties die samenwerken in het Ondersteuningsaanbod Leefbaarheid & Gemeenschapsvoorzieningen. Dit zijn: DKK Gelderland (voorheen VKK-FDG) Spectrum, partner met elan ICSadviseurs HAN (Centre of Expertise Krachtige Kernen). De samenwerking was gericht op de volgende doelstelling: Gemeenschapsvoorzieningen, dorpsgemeenschappen en burgerinitiatieven of actieve bewoners uit dorpen en kleine kernen ondersteunen bij een veranderende omgeving, te helpen bij hun vragen en te voorzien van kennis. EFFECTEN VAN HET KENNISNETWERK L&G Terugkijkend op het functioneren van het Kennisnetwerk L&G kunnen we het volgende vaststellen: Er is behoefte aan een Kennisnetwerk voor Leefbaarheid en Gemeenschapsvoorzieningen Gezien het grote aantal bezoekers en de enthousiaste reacties op onze bijeenkomsten (werkplaatsen, kijkjes in de keuken en netwerkbijeenkomsten), alsmede het grote aantal maatwerkvragen kunnen we concluderen dat de samenwerking een waardevolle bijdrage heeft geleverd aan de ondersteuning van leefbaarheid en gemeenschapsvoorzieningen in Gelderse dorpen. Met ondersteuning en advies vanuit het kennisnetwerk L&G worden kwalitatief betere plannen geschreven. Dit concluderen we op basis van de punten die projectplannen kregen in de verdeelnotities van de subsidieregeling L&G. De projectplannen die met onze ondersteuning tot stand zijn gekomen, hebben aanzienlijk meer punten gekregen. Ook projectplannen die al eerder zonder succes waren ingediend konden verbeterd worden en kwamen zodoende alsnog in aanmerking voor provinciale subsidie. Initiatiefnemers zijn bereid hun kennis te delen kennis via het Kennisnetwerk We hebben in toenemende mate gezien dat naast de kennis die aanwezig is bij de leden van het kennisnetwerk (ISC, HAN Krachtige Kernen, DKK en Spectrum) ook veel kennis aanwezig is in de verschillende dorpen en dat de dragers van deze kennis zeer wel bereid zijn deze kennis te delen met andere dorpen. Hierbij valt te denken aan het delen van goede projectplannen.

4 4/34 Er wordt op een breed vlak initiatief genomen van onderaf We zien dat de participatiesamenleving in dorpen volop draait en dat bewoners zelf een breed scala aan onderwerpen zelf bij de kop probeert te pakken. De diversiteit aan ondersteuningsvragen is groot en beperkt zich niet tot het sociale domein en gemeenschapsvoorzieningen. We hebben de afgelopen drie jaar binnen het kennisnetwerk al incidenteel samengewerkt met diverse partijen (waaronder de Gelderse Sportfederatie, Landschapsbeheer Gelderland, Gelderse Natuur- en Milieufederatie). ONTWIKKELINGEN De participatiesamenleving vindt voedingsbodem en vraagt om netwerkvorming en kennisuitwisseling De participatiesamenleving vraagt veel van de actieve inwoners en we hebben de afgelopen jaren gemerkt dat er veel behoefte is aan netwerkvorming en kennisuitwisseling. We verwachten dat deze trend ook de komende jaren zal doorzetten. De verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid van de kleine kernen wordt in toenemende mate bij de bewoners neergelegd en het lukt in steeds meer dorpen om hier een vruchtbare voedingsbodem voor te vinden. Bewoners hebben meer oog voor de problematiek binnen het dorp en zoeken actief naar mogelijkheden om zelf oplossingen te genereren. Hierbij zien we dat leefbaarheid ook voor inwoners van dorpen een paraplu-begrip is. Het gaat over accommodaties en tijdelijke voorzieningen, over opvang van asielzoekers en statushouders, over sport, energie, wonen en woonomgeving, natuur en recreatie, bereikbaarheid, over sociaal, gezondheidszorg en vitaliteit en over werkgelegenheid en lokale economie. Bewoners hebben het recht om hun gemeente uit te dagen De groeiende verantwoordelijkheid van de inwoners voor hun eigen leefbaarheid komt ook tot uitdrukking in wetgeving. De right to challenge is nu al verankerd in de Wmo en landelijke politici zijn bezig om dit als algemeen geldend principe van overheidshandelen te maken. Als bewoners het idee hebben dat ze een bepaalde taak goedkoper of beter kunnen uitvoeren, dan hebben bewoners het recht om de gemeente uit te dagen. We zien dat dit recht in steeds meer gemeenteraden wordt opgenomen in de gemeentelijke verordening en mondjesmaat gaan ook bewoners hier gebruik van maken. We verwachten dat dit principe de komende jaren aan belang zal groeien. De rol voor Provincie Gelderland We zien in al deze ontwikkelingen een belangrijke stimulerende en enthousiasmerende rol voor de provincie Gelderland: Het faciliteren van netwerkvorming; het ontwikkelen van kennis en expertise; het delen van goede voorbeelden en soms ook in het financieel ondersteunen van projecten.

5 5/34 Met name bij de eerste drie zaken zien we een grote rol voor de partijen die nu het Kennisnetwerk Leefbaarheid en Gemeenschapsvoorzieningen vormen. HET KENNISNETWERK IN DE TOEKOMST Bij het opzetten van het Kennisnetwerk L&G en het aangaan van de samenwerkingsovereenkomst tussen de vier organisaties in 2013 is aangegeven dat de samenwerking een duurzaam karakter zou moeten krijgen. De provincie Gelderland heeft de opdracht ook verstrekt in 2014 en In 2015 heeft de provincie aangegeven dat de opdracht niet gecontinueerd kan worden voor het jaar Uitbreiding van het Kennisnetwerk in 2016 Vanuit de ontwikkelingen die we zien in de dorpen willen we het Kennisnetwerk in stand houden en uitbouwen tot een breder Kennisnetwerk Leefbaarheid. Gezien de belangrijke positie van sport en sportverenigingen in veel Gelderse plaatsen willen we de huidige kernpartners (HAN Krachtige Kernen, DKK, ICS en Spectrum) de Gelderse Sportfederatie graag toevoegen. Daarnaast willen we gesprekken voeren met andere (Gelderse) partijen om de kennis en netwerk verder uit te bouwen. Hierbij denken we aan Zorgbelang Gelderland, Rijnbrinkgroep, Gelderse Natuur- en Milieufederatie, Landschapsbeheer Gelderland, Cultuurmij Oost en dergelijke. We hebben de ambitie om in 2016, met uitbreiding, continuering te geven aan het netwerk. We organiseren op 15 februari een netwerkbijeenkomst en gedurende het jaar zes Kijkjes in de Keuken (excursies naar inspirerende projecten). Tijdens de bijeenkomst in februari willen we onze achterban vragen naar hun behoefte en ideeën voor de rol van het Kennisnetwerk. Daarnaast willen we het nieuwe jaar gebruiken voor het uitbouwen van het Kennisnetwerk L&G naar Hét Gelderse Kennisnetwerk voor Leefbaarheidsinitiatieven. Als er meer duidelijkheid is over het nieuwe programma leefbaarheid van provincie Gelderland gaan we graag met elkaar in gesprek over wat we voor elkaar kunnen betekenen. 2. RESULTATEN KENNISNETWERK L&G Dit eindverslag geeft aan wat de resultaten waren van de diverse uitgevoerde activiteiten van het Kennisnetwerk L&G. THEMA S Het Kennisnetwerk L&G heeft zich de afgelopen jaren met name gericht op onderstaande thema s: Versterken van de duurzame exploitatie van het gemeenschapshuis; Creëren van samenhang van functies (en voorzieningen); Versterken van het zelf organiserend vermogen van burgers; Kansen voor leefbaarheid en gemeenschapsvoorzieningen door de transities AWBZ WMO, Jeugdzorg, Participatiewet Arbeid en Inkomen

6 6/34 Brede ondersteuning van burgerinitiatieven in buurtschappen, dorpen, dorps- en stadswijken. Burgerinitiatieven zorgen voor kruisbestuiving. Ontsluiten van opgedane kennis en ervaring o.a. via modules en de leefbaarheidsapp Hulp bij het schrijven van projectplannen en het indienen van subsidieaanvragen Hulp bij het vinden van financieringsbronnen VAN INDIVIDUELE ONDERSTEUNING NAAR LEREN VAN ELKAAR In de afgelopen jaren is op verschillende manieren vormgegeven aan de opdracht en de uitwerking ervan. In 2013 lag de focus vooral op het beantwoorden van individuele vragen, gaandeweg is dit verschoven naar (onderlinge) kennisdeling op specifieke onderwerpen naar een meer integrale manier van kijken naar de vraagstukken die leven in de dorpen. Door de jaren heen zagen we een verschuiving. In 2013 lag de focus nog vooral op het beantwoorden van maatwerkvragen van dorpsbelangenorganisaties en gemeenschapsvoorzieningen, dorpscontactpersonen. Op dat moment waren deze vooral praktisch van aard, zoals: Kunnen jullie ons helpen bij (gezamenlijke)programmering (in het dorp)? Kunnen jullie ons helpen bij de exploitatie?, Kunnen jullie ons adviseren over (vrijwillig)beheer?. We zagen vanaf 2014 ook dat er steeds meer behoefte ontstond aan antwoorden op vragen die betrekking hadden op maatschappelijke veranderingen zoals krimp, vergrijzing, aankomende transities en de gevolgen daarvan zoals bijvoorbeeld leegstand en hoeveelheid vierkante meters. We wilden er vervolgens voor zorgen dat initiatiefnemers elkaar zouden vinden bij het beantwoorden van vragen. Waar in 2013 de vragen nog 1-dimensionaal waren zagen we een ontwikkeling naar veel complexere vragen. Door ontwikkelingen als een terugtredende overheid, transities, eigen verantwoordelijkheid, krimp, vergrijzing, etc, bleken vragen al snel ingewikkelder te zijn dan ze op het eerste oog leken. In 2015 lag de focus op de transities binnen het sociale domein. Dit kwam tot uitdrukking in de werkplaats Wmo en de workshops die tijdens de netwerkdag zijn gegeven, de dorpsbezoeken en de onderwerpen die tijdens de Kijkjes in de Keuken in aan de orde zijn gekomen. PRODUCTEN EN ACTIVITEITEN De activiteiten en ondersteuning die het Kennisnetwerk L&G heeft in drie jaar tijd georganiseerd vindt u hieronder beknopt terug. Verderop in dit verslag gaan we dieper in op de verschillende onderdelen. In bijlage 1 staan de ruim 600 deelnemers aan de bijeenkomsten vermeld. 93 MAATWERKVRAGEN ( ) In de afgelopen drie jaren zijn 93 ondersteuningsvragen (maatwerkvragen) ingediend bij het Kennisnetwerk. Per vraag is gekeken welke organisatie(s) de gevraagde ondersteuning kon bieden. De ingediende maatwerkvragen zijn besproken in het kernteam en gekeken is op welke wijze zij ondersteunt konden worden. Soms door deelname aan een werkplaats, soms door directe persoonlijke ondersteuning of met het sturen van een module.

7 7/34 Wie hebben de vragen ingediend? - 31 vragen door dorpsbelangenorganisatie - 55 vragen door gemeenschapsvoorzieningen - 4 vragen door burgerinitiatieven - 2 vragen door gemeentes - 1 vraag door dorpscontactpersoon Uit welke regio s komen de vragen? - 12 vragen uit regio Stedendriehoek - 20 vragen uit regio Rivierenland: vragen uit regio Achterhoek - 28 vragen uit regio s Arnhem-Nijmegen - 6 vragen uit regio Food Valley - 8 vragen uit regio Nood Veluwe In bijlage 2 zijn alle vragen te vinden. 10 MODULES OVER VERSCHILLENDE ONDERWERPEN (2014) De opgedane ervaringen van de vier partners in het kennisnetwerk zijn bewerkt tot 10 toegankelijke modules. Deze modules zijn via de website als pdf beschikbaar en zijn tijdens bijeenkomsten in gedrukte vorm aangeboden. MODULE 1: HOE ZET IK EEN PROJECTPLAN OP? Wie een goed idee heeft voor zijn of haar dorp, heeft een projectplan nodig om het idee tot uitvoering te brengen. Een goed projectplan is onder andere nodig om subsidie aan te vragen en fondsen te werven. Het is een grote teleurstelling wanneer je project geen financiering krijgt omdat het projectplan niet voldoet. Het kan lastig zijn om een goed idee, gebaseerd op een goed gevoel, op papier te krijgen, vooral omdat het voor de initiatiefnemers zo vanzelfsprekend lijkt. Deze module helpt je stapsgewijs door het planvormingsproces heen.

8 8/34 MODULE 2: DRAAGVLAK Deze module gaat over het creëren van draagvlak bij dorpsinwoners, verenigingen en lokale netwerken. Draagvlak is belangrijk voor het ondersteunen van een initiatief. Hoe verhouden de groepen, netwerken en financiën zich tot elkaar? Wanneer is er sprake van voldoende draagvlak? En hoe houd je dat draagvlak in stand? MODULE 3: EEN OPENBARE ONTMOETINGSPLEK IN DE OPENLUCHT Veel dorpen kennen een actief dorpsleven met een sociaal en betrokken gemeenschap. Dit komt alleen in vele dorpen niet tot uiting in de fysieke uitstraling van het dorp. De dorpskernen die er zijn, zijn sfeerloos, ongezellig en worden veelal gebruikt om te parkeren. De dorpskern kent vaak geen eenheid en verschillende functies rondom de dorpskern kennen geen samenhang. Ook zijn er vele lintdorpen in Gelderland die oorspronkelijk geen dorpskern hebben. Vaak is er in deze oorspronkelijke lintdorpen vraag naar een openbare ontmoetingsplek en is het lastig een centrale plek aan te wijzen in het dorp die kan fungeren als openbare ontmoetingsplek. Deze module inspireert om in je eigen dorp een voor iedereen toegankelijke en breed gedragen ontmoetingsplek te creëren.

9 9/34 MODULE 4: EEN SLUITENDE EXPLOITATIE VAN UW GEMEENSCHAPSVOORZIENING Het realiseren van een sluitende exploitatiebegroting van een maatschappelijke accommodatie is een complex vraagstuk welke gepaard gaat met een proces dat enkele maanden tot jaren kan duren. Voor veel (maatschappelijke) organisaties en vrijwilligersinstanties is het realiseren van een nieuwe accommodatie en vroegtijdig nadenken over de exploitatie geen dagelijkse bezigheid. Organisaties starten vaak enthousiast en met frisse ideeën aan een project. Zij zijn met name bezig met het rondkrijgen van het programma van eisen voor het ontwerp en het binnenhalen van sponsoring, subsidie en overige investeringsgelden. Dit is een proces dat veel aandacht vergt, waardoor vergeten wordt om stil te staan bij het beheren en exploiteren van een gebouw. In deze module is op hoofdlijnen een beschrijving gemaakt van de belangrijkste componenten in relatie tot de exploitatie van een accommodatie. Na het lezen van deze module beschikt u over de benodigde achtergrondinformatie voor het opzetten van een vastgoed- en bedrijfsexploitatiebegroting. MODULE 5: GEZAMENLIJK PROGRAMMEREN IN UW DORP, WIJK OF GEMEENSCHAPSVOORZIENING De overheid bezuinigt. Meer taken en verantwoordelijkheden komen bij lagere overheden en burgers. Een van de grote uitdagingen van deze tijd is: samen meer doen met minder geld Het brengt nieuwe uitdagingen met zich mee terwijl oude problemen er ook nog zijn. Samen zaken anders organiseren is de nieuwe uitdaging. Het vraagt van mensen om buiten de grenzen van wat ze kenden en wat vertrouwd voelde te kijken. Een gemeenschapsvoorziening die de stap zet van gebouw voor verenigingen (facilitator) naar een gemeenschapsvoorziening die programmeert en het heft in eigen hand neemt.

10 10/34 MODULE 6: DE DORPSCONTACTPERSOON Een dorpscontactpersoon (dcp) versterkt de leefbaarheid in de kern. Hij (of zij) kan gezien worden als een supervrijwilliger die zich ter bevordering van de leefbaarheid meer dan een gemiddelde vrijwilliger kan inzetten voor zijn eigen dorp. Voor veel zaken die op de agenda van dorpsbelangenorganisaties, dorpshuisbesturen of initiatiefgroepen staan, moet intensief gelobbyd, overlegd en geregeld worden. Vrijwilligers die dit naast hun betaalde baan moeten doen, missen hiervoor vaak de benodigde tijd en energie. Projecten hebben daarbij een enthousiaste, gemotiveerde kartrekker nodig. Het liefst iemand die ook overdag tijd heeft, die goed bekend staat en die goed kan netwerken. Plaatsen zijn er sterk bij gebaat als zulke personen zich inzetten voor het algemeen belang van de gemeenschap. MODULE 7: SPORT ALS MAATSCHAPPELIJKE SPIL VAN UW KERN Naast de positieve effecten op de gezondheid zijn ook de positieve effecten van sporten en bewegen waarneembaar in de sociale samenhang in een wijk of kern en in de opvoeding van kinderen. Sport en bewegen is een tijdverdrijf dat verveling tegengaat, waarbij mensen elkaar ontmoeten en samen leren omgaan met winst en verlies.

11 11/34 MODULE 8: ACCOMMODATIEBELEID Veel kleine kernen hebben meerdere accommodaties: dorpshuis, verenigingsgebouw, café, school, en/of kerk. Gebouwen met een ontmoetingsfunctie waar activiteiten plaatsvinden en nieuwe initiatieven ontstaan. Om voorzieningen ook in de toekomst in stand te kunnen houden zullen steeds meer activiteiten gecombineerd moeten worden. Hierbij is het noodzakelijk dat een visie wordt ontwikkeld op toekomstige behoeften vanuit, en veranderingen in dorp of wijk. Het accommodatiebeleid wordt op het gemeentehuis bepaald. Dit betekent echter niet dat je als bewoners of dorp zelf ook een mening kunt vormen. Steeds meer dorpen nemen het initiatief om zelf aan een accommodatiebeleid te werken. In deze module wordt beschreven hoe je dat kunt aanpakken. MODULE 9: SAMENWERKEN AAN ZORG EN WELZIJN Dromen van 1 januari Wat hebben de decentralisaties van Wmo, Jeugd en Participatie teweeg gebracht? Wat kun je zelf doen als dorpsbelangenorganisatie, nieuw burgerinitiatief of gemeenschapsvoorziening samen met professionele zorg- en welzijnsorganisaties en de gemeente? De veranderingen in het sociale domein, de wens om langer zelfstandig te wonen met zorg aan huis of in de buurt en de mogelijke bijdragen van inwoners zelf geven stof tot overleg. Uiteindelijk is de belangrijkste vraag: hoe werken we samen in zorg en welzijn? Wat betekent dat voor mij als vrijwilliger of dorpsraad? Deze vragen staan centraal in deze module, die handvaten biedt voor het lokaal samen werken in zorg en welzijn.

12 12/34 MODULE 10: JONGEREN IN DE DORPSBELANGENORGANISATIE Eén van de uitdagingen van dit moment is om jongeren te betrekken bij de leefbaarheid van de kleine kern, of, vanuit de jongere gezien, om je actief in te zetten voor je woonplaats. Betrokkenheid zorgt voor binding, frisse ideeën, aandacht voor actuele vraagstukken waar jongeren mee te maken hebben en draagvlak onder de doelgroep die zo belangrijk is voor de toekomst van het dorp. Bovendien zijn jongeren in de dorpsbelangenorganisatie nodig om dit orgaan een afspiegeling van de bevolking te laten zijn. Voor de toekomst van kleine kernen is het van groot belang om jongeren vast te houden. Jongeren die zich inzetten voor de leefbaarheid, die iets doen voor het algemeen belang, zullen zich extra verbonden voelen met het dorp. Naast dat het de plek is waar hun vrienden en familie wonen, is het een plek waar ze hun eigen stempel op hebben mogen drukken. Ze hebben iets achtergelaten waar ze hopelijk trots op zijn en waar ze zich graag mee identificeren. Naast bovengenoemde 10 modules is n.a.v. veel praktijkvragen de module BTW: Lust of last ontwikkeld. BTW: LUST OF LAST Het opteren voor btw belaste prestaties biedt voor veel gemeenschapsvoorzieningen kansen in het correct voeren van hun individuele administratie en mogelijk het doorvoeren van optimalisatiemogelijkheden. Echter de BTW vormt voor veel vrijwilligersbesturen een complexe materie om de kansen en knelpunten hiervan volledig te kunnen overzien. Zeker omdat de wet- en regelgeving aan verandering onderhevig is. Om deze kennis en expertise breed toegankelijk te maken voor alle gemeenschapsvoorzieningen in Gelderland, heeft de provincie Gelderland gevraagd een universeel btw rekenschema te ontwikkelen. Dit rekenschema is in samenwerking met diverse accommodatiebesturen in Gelderland ontwikkeld en toepasbaar op alle exploitaties van maatschappelijke accommodaties. 12 WERKPLAATSBIJEENKOMSTEN In 2014 wilden we ervoor zorgen dat mensen elkaar zouden gaan vinden bij het beantwoorden van de vragen. Zo zouden er meer mensen gebruik kunnen maken van de kennis die er is. Daarvoor hebben we werkplaatsen georganiseerd. In april waren deze bijeenkomsten breed van opzet, waarbij we op een avond ingingen op de verschillende individuele vragen (in groepsverband). Daarna hebben we vanaf het najaar van 2014 verdieping aangeboden op een drietal thema s: - 3 x Aftrapbijeenkomsten op 1, 2 en 3 april x Accommodatiebeleid in de praktijk - 3 x Wmo in uw dorp - 1 x Participatiewet (wordt gegeven in de vorm van een Kijkje in de Keuken in 2016)

13 13/34 AFTRAPBIJEENKOMSTEN WERKPLAATSEN In 2014 zijn er in de Achterhoek (12 deelnemers), Rivierenland (37 Deelnemers)en de Veluwe (21 deelnemers) in totaal drie aftapwerkplaatsen gehouden. Dorpshuizen, dorpsbelangenorganisaties, burgerinitiatieven en andere geïnteresseerden konden van te voren hun vragen indienen en op basis daarvan zijn de programma s van de avonden bepaald. Het doel was om vooral van elkaar te leren te sparren en elkaar te leren kennen en gegevens met elkaar uit te wisselen, zodat men ook later elkaar weet te vinden in de regio. WERKPLAATS ACCOMMODATIEBELEID De werkplaats Accommodatiebeleid bestond uit vijf bijeenkomsten die in de winter van door ICSAdviseurs zijn georganiseerd. De deelnemers aan de werkplaats bestond een mix van gemeenteambtenaren, enkele wethouders, beheerders en bestuursleden van dorpshuizen. Per bijeenkomst waren gemiddeld 5 deelnemers aanwezig. De vijf werkplaatsen vormden gezamenlijk een cursus van beleidsniveau tot praktische uitwerking van een implementatieplan in iedere kern. Hierbij werd ook aandacht besteed aan diverse gerelateerde zaken zoals huur, subsidie en tarievenbeleid, participatiewet en fiscale zaken. WERKPLAATS WMO IN UW DORP In najaar 2015 is in drie bijeenkomsten de werkplaats WMO in uw dorp uitgevoerd. De nieuwe WMOopgave voor iedere gemeente stond centraal. Met name de vraag hoe de maatschappelijke ondersteuning in dorpskernen georganiseerd kan worden Deze werkplaats werd uitgevoerd door HAN CoE Krachtige Kernen en werd gehouden in Kulturhus Giesbeek. Per bijeenkomst waren 5-10 deelnemers aanwezig. WERKPLAATS AWBZ EN PARTICIPATIEWET Er zijn plaatsen waar bijvoorbeeld het openbaar groen of dorpspleinen worden onderhouden door mensen vanuit de participatiewet aangestuurd via het collectieve beheermodel van dorpsvoorzieningen. ICSadviseurs zal een werkplaats verzorgen om praktische handvaten en voorbeelden te geven hoe dit als dorpskern in samenwerking met de gemeente op te pakken. Vanuit diverse dorpen echter kwam het signaal dat het Kennisnetwerk L&G te veel bijeenkomsten organiseert. Derhalve is besloten om de werkplaats omtrent de praktische toepassing van de AWBZ en participatiewet niet in 2015 te houden maar een jaar later. Door een praktijksituatie te bezoeken wordt e.e.a. ook zichtbaar dus deze werkplaats zal in 2016 gecombineerd worden met een Kijkje in de Keuken. 6 KIJKJES IN DE KEUKEN MET DE RESULTATEN VERWERKT IN EEN KOOKBOEK (2015) Actieve bewoners kunnen veel van elkaar leren. Onder het motto Beter één keer zien, dan tien keer horen heeft het Kennisnetwerk L&G in 2015 zes bijeenkomsten op locatie georganiseerd. Eén bijeenkomst is

14 14/34 gecombineerd met de Inspiratiedag. Bij elk succesvol uitgevoerd initiatief zijn we letterlijk achter de schermen gaan kijken. Centraal stond waar het dorp in uitblinkt. Het proces van idee tot concrete uitvoering werd in beeld gebracht met tips hoe je een vergelijkbaar initiatief in je eigen dorp of wijk kunt realiseren. Bij de Kijkjes in de Keuken kwamen we tegemoet in de behoefte om bij elkaar letterlijk in de keuken te kijken. Zo kwam in Bemmel de Participatiewet aan de orde, in Rheden de samenwerking tussen zorg en het dorpshuis en in Beltrum liet men zien hoe men in plaats van een heel nieuw Kulturhus te bouwen, samenwerking is aangegaan met verschillende partners om tot een Kulturhus onder 5 daken te komen. De verslagen van de Kijkjes in de Keuken staan op: Han Krachtige Kernen heeft van elke bijeenkomst het verslag gemaakt. Deze verslagen waren de input voor het Kookboek dat op 16 februari 2016 tijdens de Netwerkbijeenkomst gepresenteerd wordt. In 2015 zijn de volgende zes initiatieven bezocht: BEMMEL 3 d s (transities wmo/awbz, participatiewet, jeugdzorg en nieuwe rol dorpshuis/dorpsbelang en andere verenigingen- 4 maart, locatie Dorpshuis De Kinkel in Bemmel o.l.v. Jan Willem Bedeaux (voorzitter van De Kinkel en Dorpshuis De Paulus in Winssen) APPELTERN Dorpsondersteuning voor transities zorg, verbinding hulpzoekers en hulpverlenenden - 15 april locatie Dorpshuis De Schuur in Appeltern o.l.v. Charlotte Veens (dorpsondersteuner) en Bert van Swam (wethouder gemeente West Maas en Waal) BELTRUM Vitale toekomstbestendige kern door multifunctioneel maken van vier bestaande locaties en afstoten bestaand verouderd dorpshuis; Kulturhus in vier gebouwen; kerk, school, zorgcentrum en wit-gele kruisgebouw 3 juni locatie Kulturhus De Wanne in Beltrum o.l.v. Bas Hommelink (voorzitter Kulturhus Beltrum) OVERASSELT Tijdens de Inspiratiedag op zaterdag 3 oktober in Overasselt bezochten de deelnemers diverse uitgevoerde projecten die het resultaat waren van de gemaakte dorpsvisie. VARSSELDER-VELDHUNTEN Dorp in beweging en samenwerking in het dorp, dorpswebsite 16 september locatie t Dorpshuus in Varsselder-Veldhunten o.l.v. Wim Klompenhouwer (voorzitter VDVV Vereniging Dorpsbelangen Varsselder-Veldhunten) en Gelderse Sportfederatie, project sportdorp RHEDEN

15 15/34 Samenwerking SIZA dorpshuis 18 november locatie Dorpshuis Willem de Zwijger in Rheden. Dorpshuis Rheden deelt samen met SIZA, een zorginstelling voor mensen met een beperking, één gebouw. Hoe verloopt de samenwerking met SIZA, hoe pakt het dorpshuis verder hun maatschappelijke rol op en hoe vertaalt zich dit naar de samenwerking met andere partners en de gemeente? o.l.v. Luuk Kuiper (voorzitter dorpshuis) PILOTPROJECTEN KEIJENBORG In opdracht van Zorgcoöperatie Bronckhorst UA heeft het Centre of Expertise Krachtige Kernen van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN) onderzoek gedaan in Keijenborg. Het doel was om te achterhalen wat er onder de inwoners leeft: welke vragen, behoeften en redeneringen zij hebben en in welke thema s dit samen te vatten is. Dit worden vraagpatronen genoemd. Meer informatie is te vinden op: DRIEL De afgelopen jaren is door de werkgroepen, inwoners, sportverenigingen en ondernemers hard gewerkt aan het zetten van een eerste stap richting het verbeteren van de leefbaarheid van Driel. Zo is in 2012 in samenwerking met de Vereniging Kleine Kernen (VKK) een Dorpsontwikkelingsplan opgesteld. Dit plan is voorzien van een heldere visie en vormt de kapstok voor de te ondernemen acties. Kernpunt in van het dorpsplan is het ontbreken van laagdrempelige ontmoetingsmogelijkheden in het centrum en aan de rand van het dorp Driel. Hiermee is een dorpsbrede werkgroep aan de slag gegaan middels het formuleren van onderstaande businesscase Businesscase Op welke wijze kan het centrum en de rand van het dorp Driel een rol vervullen bij het realiseren van laagdrempelige ontmoetingsmogelijkheden voor jong en oud en wat zijn de benodigde randvoorwaarden en voorzieningen? De werkgroep streeft naar: Het realiseren van een gezellig ontmoetingsplein in het centrum van Driel waar jong en oud elkaar kunnen ontmoeten en het verbeteren van het lokale ondernemersklimaat. Het kennisnetwerk L&G heeft als aftrap in het dorp met de werkgroep een werksessie vormgegeven die invulling moet geven aan de businesscase. In de werksessie zijn de volgende kernvragen behandeld: Wie zijn de stakeholders? Wat zijn voor volgens de betrokken stakeholders belangrijke kernwaarden van Driel? Wat zijn mogelijke gewenste activiteiten? Wat zijn de benodigde randvoorwaarden en voorzieningen qua organisaties, accommodatie(s) en inrichting buitenruimte om de activiteiten uit te kunnen voeren? In welke mate kan de kerk onderdeel uitmaken van het plein? Met welke activiteiten kunnen partijen elkaar versterken? Wat is daarvoor nodig qua organisatie, beheer en financiën?

16 16/34 Welke (financiële) bijdrage willen/kunnen stakeholders leveren? Hoe komen we tot een duurzaam meer jaren (activiteiten)programma. Met de resultaten van de werksessie is een dorpsdelegatie aan de slag gegaan om een concreet bedrijfsplan vorm te geven. 3 DORPSBEZOEKEN VOOR INTEGRALE BENADERING Complexere vragen vereisen een integraal antwoord. In 2015 zijn we dan ook begonnen met dorpsbezoeken, waarbij we verschillende onderwerpen de revue lieten passeren. Met verschillende expertises gingen we op pad, om in gezamenlijkheid tot een advies te komen. De dorpen die we in 2015 hebben bezocht zijn Kapel- Avezaath, Giesbeek en Angerlo. UITVOERING In Kapel-Avezaath hebben een medewerker van ICSadviseurs, Spectrum, partner van elan en van DKK Gelderland gezamenlijk met enkele dorpsbewoners gewandeld door het dorp met het doel om advies uit te brengen op leefbaarheidsthema s. In Giesbeek en Angerlo hebben ook HAN-studenten van de minor Stad en Land deelgenomen. Per thema is een advies geformuleerd dat s avonds gepresenteerd is aan de dorpsbewoners. Daarna is met elkaar van gedachten gewisseld over vervolgacties, waar het dorp mee verder kan gaan. THEMA S Tijdens de wandelingen zijn de volgende thema s onderzocht via interviews op straat, inbreng ideeën/suggesties van de deelnemende studenten en organisaties: - Wonen - Voorzieningen - Verkeer & Veiligheid - Economische bedrijvigheid - Sport & recreatie - Ontwikkeling buitengebied & natuur - Zorg en welzijn / Wmo - Accommodaties - Kinderen/Jongeren/Ouderen - Algemeen NETWERKBIJEENKOMSTEN Het Kennisnetwerk organiseerde in de afgelopen drie jaar drie netwerkbijeenkomsten: - 18 april juni juni 2014 Ook droeg het Kennisnetwerk inhoudelijk bij aan de Inspiratiedagen voor dorps(huis)ontwikkeling op 4 oktober 2014 en 3 oktober 2015.

17 17/34 DIGITALE KENNISDELING Het Kennisnetwerk L&G bracht ook initiatiefnemers bij elkaar en informeerde via digitale media. Hiervoor zijn ingezet: o Linkedin groep o Website (eerst via vanaf 2016 op o App (in ontwikkeling) Samen met studenten van de HAN is een app ontwikkeld, met als doel het voor initiatiefnemers makkelijk te maken met elkaar in contact te kunnen komen om kennis en informatie met elkaar te delen. De app die op 3 oktober 2015 is gepresenteerd functioneert nog niet zoals de deelnemers van het kenniscentrum L&G dit voor ogen hebben. Bovendien moet de praktijk uitwijzen of de doelgroep de app als communicatie middel gaan gebruiken voor de onderlinge communicatie. Met de HAN is afgesproken om in 2016 te kijken hoe we de app verder kunnen door ontwikkelen.

18 18/34 BIJLAGE 1: DEELNEMERS AAN BIJEENKOMSTEN IN CIJFERS Door de jaren heen hebben we ruim 600 Gelderse dorpsbelangenverenigingen, gemeenschapsvoorzieningen, actieve bewoners, gemeenten en anderen kunnen bereiken. Achtergrond van deelnemers per gemeente in aantallen Aantal deelnemers per activiteit Lokaal = lokale initiatiefnemer Gem. = gemeente Bijeenkomst/activiteit Aantal Lokaal Gem. Lokaal Gem. Bijeenkomst L&G 18 april Arnhem 40 7 Oost Gelre 6 1 Bijeenkomst L&G 21 juni Zevenaar 37 4 Beuningen 6 1 Aftrap werkplaatsen 1, 2 en 3 april Lochem 35 3 Duiven 5 2 Bijeenkomst L&G 20 juni Bronckhorst 26 6 Oldebroek 5 2 Kijkje in de Keuken Bemmel 19 Overbetuwe 27 4 Scherpenzeel 7 0 Kijkje in de Keuken Appeltern 25 Kijkje in de Keuken Beltrum 24 5 werkplaats accommodatiebeleid Kijkje in de Keuken Varsselder-Veldhunten 76 Andere provincies West Maas en Waal Oude IJsselstreek 27 4 Westervoort Druten Geldermalsen Lingewaard 16 2 Neerijnen 5 1 Kijkje in de Keuken Overasselt 14 Maasdriel 15 3 Nijmegen 5 1 Kijkje in de Keuken Rheden 13 Renkum 15 3 Apeldoorn 3 1 Bijeenkomst L&G 3 oktober Berg en Dal 14 1 Epe 4 0 Werkplaats WMO 16 Buren 12 3 Neder-Betuwe 3 1 Nijkerk 12 3 Putten 2 1 Rijnwaarden 13 2 Brummen 2 1 Berkelland 11 2 Doetinchem 2 1 Heerde 12 1 Ermelo 2 1 Rheden 11 2 Hattem 2 1 Voorst 12 1 Lingewaal 1 1 Wijchen 12 1 Nunspeet 1 1 Aalten 11 1 Tiel 1 1 Barneveld 10 2 Culemborg 0 2 Ede 10 2 Doesburg 1 0 Heumen 10 2 Rozendaal 0 1 Elburg 9 1 Zaltbommel 1 0 Montferland 7 2 Harderwijk Winterswijk 7 2 Wageningen Zutphen - 0 0

19 19/34 Geografische spreiding in Gelderland: 631 deelnemers aan bijeenkomsten Kennisnetwerk L & G

20 20/34 BIJLAGE 2: MAATWERKVRAGEN Onderstaande vragen zijn gesteld aan het Kennisnetwerk L&G. Onder de tabel treft u een kaart aan met de geografische spreiding over Gelderland. Dorp (A-Z) ondersteuningsvraag Almen Wij willen graag ondersteuning bij het nadenken over de fysieke inrichting van ons dorp Appeltern Wens is een multifunctionele ruimte creëren en ruimte voor de jeugdsoos (die had een eigen plek in het pand bij de kinderopvang maar dat is door de gemeente gesloten) Kans bij verbouwing en plaatsen van aanbouw is meerdere activiteiten tegelijkertijd te laten plaatsvinden en zo ontmoeting/kruisbestuiving te krijgen, bijvoorbeeld dartclub, biljartclub en jongerensoos! Probleem is geluidsisolatie (als de muziekvereniging oefent is dat in het hele pand te horen) Ander probleem is ruimtegebrek (geen plaats voor biljard, piano, jeugdsoos) Arnhem In 2012 MFC Presikhaven geëvalueerd. Actie: bewoners meer betrekking bij/in MFC. Project: Ambassadeursproject; kinderen gaan wijkbewoners interviewen om wensen boven tafel te krijgen mét bereidheid zelf te investeren. Asperen Hoe kunnen we de BOP Asperen verbreden naar meer doelgroepen zodat de BOP ochtenden niet stranden door de huidige bezoekers maar de groei geactiveerd blijft. Nu komen er voornamelijk ouderen maar we willen er voor alle bewoners zijn. Vraag 2 Op 21 oktober bestaat de BOP Asperen 1 jaar. Hiervoor willen we een Jaarfeest organiseren en zoeken naar financiële middelen. Beek Het zorgcentrum in ons dorp dreigt te verdwijnen. Hier worden echter ook onze dorpshuisactiviteiten uitgevoerd. Wilt u meedenken hoe hier een oplossing voor te vinden Beesd Wij willen het ea aanschaffen om het Klokhuis interessanter te maken voor verhuur gebruikers en het organiseren van activiteiten. Concreet hebben wij een scherm en een beamer nodig. Afschermpanelen voor tentoonstellingen, muziek en toneel. Totale kosten max euro.

21 21/34 Beltrum Hoe behouden we de middenstand en de starters in het dorp? Hoe stimuleren we meer toerisme? Bemmel Hoe maken we een haalbaarheidsanalyse voor de renovatie van De Kinkel. Bemmel Ism. de gemeente Lingewaard, het wijkplatform, seniorencomplex centrum Bemmel, Lingewaard Natuurlijk, wijkbewoners, ouders en schooljeugd zijn wij dit jaar 2014 gestart met de ontwikkeling van een natuurtuin en een natuurspeelplaats aan de voorzijde van ons schoolgebouw. Alle betrokkenen zijn inmiddels interactief betrokken bij de eerste ontwikkelingen. De natuurtuin wordt een openbare plaats, waar iedereen op korte afstand kan genieten van groene ontspanningsruimte. Oa. een lemen wandelpad met mozaiekbankjes, ontdekplekken, buitenklas. Het ontwerpconcept kunnen wij uiteraard verder toelichten. Naast het plan van aanleg zal ook het onderhoudsplan worden vorm gegeven om na de totstandkoming van de natuurtuin ook het beheer en onderhoud te borgen. Beusichem Beusichem wil het dorpshuis organisatorisch veranderen naar het werken met vrijwilligers. We willen de inwoners van Beusichem gaan betrekken en vragen hulp bij de aanpak. Concreet willen we op 10 april rond de tafel met potentiële vrijwilligers. Beusichem 1. Hoe maken we een bedrijfsplan? Graag hulp! 2. Bestaat er al een voorbeeld van een planning voor een herstart van een dorpshuis? 3. Wel of niet betaalde krachten? 4. Financiële opzet Boven Leeuwen Wij zouden een aanvraag willen doen voor het plein voor het kulturhus omdat dit aanpassingen behoeft vanwege water en electra voorzieningen voor buitenactiviteiten waaronder de markt! De opzet van de markt is een pilot met VKK om na vertrek van het supermarktje weer invulling te geven aan food-voorziening uit hoofde van leefbaarheid. Daarnaast is een deel van het plein half verhard en staan er daar bomen die vanwege de bouw zodanig zijn beschadigd dat ze vervangen moeten worden, dit komt goed uit omdat Festival Todo Mundo maar ook de kermis graag volledig op het plein komen te staan. De jeu de boule vereniging heeft geen zit mogelijkheden en deze zouden we met de plein aanpassing willen realiseren naast hun banen middels kunststof zitmeubilair dat op de gemeentewerf ter onze beschikking staat. Het dieper aangelegde deel van het plein is helaas niet water dicht en dat zouden we wel voor elkaar moeten krijgen zodat we ieder jaar een ijsbaan hebben(nu moeten de pachter en bestuur meerdere nachten water spuiten omdat het steeds weg loopt). Dit dieper gelegen deel moet omwille van de markt sowieso toegankelijker gemaakt worden.

22 22/34 Braamt Als vervolg van de ondersteuning van vorig jaar willen we graag weer ondersteuning om een avond te organiseren om verdere burgerinitiatieven verder vorm te geven in Braamt De Glind De Glind / Glindster vraagt om verder door te praten over het gezamenlijk programmeren in ons dorp. Doornenburg evt verbouwing cq reorganisatie van bestaande ruimten. Doornenburg Ik wordt de dorpscontactpersoon samen met Geert Claassen in Doornenburg Gevraagd oriëntatie op onze functie. Doorwerth ontwikkelen van een centrumplan met kindvoorziening in Doorwerth Driel In Driel zitten wij met het probleem van leegloop en leegstand van veel panden in het centrum (Kerkstraat). Daarentegen is er behoefte aan invulling van de ruimte (leeg/onbewoond) en een beter aanbod van seniorenwoningen. Druten Het wijkcentrum maak onderdeel uit van een initiatief / integraalplan waarin hert wijkcentrum samen met de wijk een basisschool de gemeente en een moskee een nieuw integraal ontmoetingsplek zal worden gecreëerd met ruimte voor activiteiten, initiatieven maar ook informatie voorziening en wellicht wijkgerichte zorg. Hiervoor zal een nieuwe organisatie en beheersstructuur moeten worden opgezet waarin gezamenlijk wordt gewerkt aan een nieuw "hart" voor de wijk en een samenhangend /integraalgebouw waarin de diverse functie een plek kunnen vinden. Ons stichtingsbestuur is trekker van dit onderdeel van het proces en heeft dringend behoefte aan professionele ondersteuning. Elburg Wij zoeken een nieuwe assistent beheerder en een goede taakverdeling tussen de beheerder en de assistent Elden Wij willen de activiteiten van ons Dorpshuis uitbreiden en meer richten op ondersteuning van ouderen en activiteiten voor de jeugd. Wat betreft de ouderen ook het bieden van een sociaal netwerk op alle vlakken. We willen de gaten die vallen door de nieuwe WMO wet opvullen en zelf de regie houden. Ellecom Gemeente Rheden vraagt hulp bij het opzetten van het gebruikersoverleg van het splinternieuwe MFC, waarbij ook het dorpshuis en verenigingen betrokken worden. Het gaat met name over de visie en het contact met de achterban.

23 23/34 Epe Verzoek ondersteuning bij maken aanvraag voor dorpscontactpersoon. Met vriendelijke groet, Lucette Houweling Exel De basis school van Exel gaat deze zomer dicht en de enige voorziening die er dan nog is is de lokale Horeca, met een gedateerde accommodatie. We zijn een heel programma gestart om de sociale cohesie te versterken en nieuwe impulsen aan de gemeenschap te geven om het wegvallen van de bindende factor van de school op te vangen. Zo willen we alle verenigingen in één kalender en in één communicatieverband brengen, Tevens willen we een dorpshuis creëren in leegstaande delen van het horecacomplex en tevens een centraal plein voor de deur maken. Gameren Graag zou ik met u van gedachten willen wisselen welke mogelijkheden er zijn om het dorpshuis Gambora te Gameren weer "up-to-date" te kunnen brengen. Als bestuur van het dorpshuis zijn wij jaren in staat geweest om het dorpshuis aantrekkelijk te houden voor de gemeenschap. Wij zien dat er nu achterstand optreed en een vernieuwing noodzakelijk is. Geldermalsen Wij zijn bezig met de realisatie van een MFC in de kern Geldermalsen. Daarbij worden functies die nu zijn ondergebracht in bestaande verouderde gebouwen in een nieuwe accommodatie ondergebracht. Der plannen hiervoor zijn concreet. De planning is dat in het eerste kwartaal van 2014 met de bouw wordt begonnen. In het MFC worden circa 20 functies op het gebied van sociaal maatschappelijk en cultureel werk en gezondheidszorg ondergebracht. Gemeente Maasdriel Dorpshuis Heerewaarden zit zowel bestuurlijk (aanvulling nodig), qua beheer (pachter houdt er vanaf 1 jan 2014 mee op omdat het commercieel niet interessant genoeg is), als met het gebouw (gemeente Maasdriel wil wellicht naar een nieuwe MFA in Heerewaarden) in een dynamische situatie. Ze willen hierbij graag ondersteuning van FDG / Spectrum. We gaan een uitgebreide intake houden en koppelen het daarna terug. Gemeente Montferland Er ligt een dorpsvisie met veel aanbevelingen van de vorige dorpsraad. Wat pakken ze op. Ondersteuning bij het opstellen van een visie op korte en langere termijn. Actieplan. Eerste actie samenbrengen alle verenigingen. Vervolg kan zijn accommodatiebeleid Gemeente Nederbetuwe Het beheer van het dorpshuis Kesteren is tot voor kort in handen geweest van De Vicary (die ook het beheer in Ochten doet). Dit beviel niet en het dorp is enorm gelukkig dat deze verbintenis is afgelopen. Het beheer is nu in handen van vrijwilligers en dat loopt heel goed. Nu heeft de gemeente Nederbetuwe plannen om in Kesteren nieuwbouw te gaan plegen voor de school en is de gedachte

24 24/34 ontstaan om hier een brede school van te maken waarin het dorpshuis een plek kan krijgen. Albert ziet wel dat het huidige gebouw wat ouderwets is en is niet direct afwijzend op dit idee, maar hij wil de plek in het centrum van het dorp en het gevoel eigen baas te zijn niet direct kwijt. Hij vraagt ons een proces aan te gaan om een goede keuze te maken. Groessen Dorpshuis, Judovereniging en Jongerencentrum willen meer samenwerken en willen ook de gebouwen overnemen van de gemeente Duiven, omdat de gemeente in het kader van de Wet Markt & Overheid de jaarlijkse huur wil optrekken naar commercieel niveau. Hoe pakken we dit aan? Haaften Wij zouden voor het nieuwe Kulturhus in Haaften een aantal subsidie aanvragen willen doen om een aantal essentiële zaken in het pand te regelen op het gebied van voorzieningen en inventaris. Haalderen Hoe kunnen we het animo van onze inwoners stimuleren om mee te denken/werken aan het verhogen van de leefbaarheid/veiligheid van ons dorp? Haart Jongerencentrum Atlantic vraagt om hulp bij het verbreden van de activiteiten in het centrum. Ook is een nieuwe vloer noodzakelijk Halle Er is een werkgroep ingesteld, die de mogelijkheden gaat onderzoeken voor volledige privatisering van de sportvelden + de sportzaal inclusief horeca (kantine). Dit gebeurt naast de opgelegde bezuiniging door de gemeente op deze voorziening (die door ons overigens ook gehaald zal worden). Wat kan de ondersteuning in deze onderzoeksfase zijn (dit is een brede vraag, dat realiseren wij ons)? Halle de eigenaar van de SPAR supermarkt in ons dorp stopt over ongeveer 5 jaar; wat te doen? Halle-Heide Sinds 1 augustus dit jaar wordt er geen les meer gegeven in onze dorpsschool, de Heideschool. Deze school is al sinds 1922 het middelpunt van onze kleine leefgemeenschap. Wij willen die functie graag behouden voor Halle-Heide, maar dan in een andere vorm. Wij willen de school graag (deels) omvormen tot een gemeenschapsgebouw/ ontmoetingsplek voor jong en oud. Belangrijk daarbij is, dat we graag zelf bepalen wat er in school gebeurd, maar dat de exploitatie geen molensteen om de nek van de DBO wordt. Harfsen Het realiseren van een Kulturhus in Harfsen. We zijn al in een redelijk ver gevorderd stadium. Er vindt en heeft al veelvuldig overleg plaatsgevonden met gemeente Lochem/Provincie/ ICS. De architectenkeuze heeft inmiddels plaatsgevonden en

25 25/34 die legt de laatste hand aan een definitieve tekening. Harfsen Realiseren van een Kulturhus in Harfsen. Er vindt en heeft al veelvuldig overleg plaatsgevonden met gemeente Lochem/Provincie/ ICS. De bouwaanvraag ligt inmiddels bij gemeente Lochem. Heerewaarden Wij zitten met de vraag of we wel aan een nieuw te bouwen MFC moeten werken, of toch de bestaande voorzieningen aanpakken. Economisch en maatschappelijk zien wij de nieuwbouw als beste optie, maar wij zijn geen experts... Heerewaarden Sinds 2008, toen er een onderzoek is geweest naar de leefbaarheid in Heerewaarden, is de gemeente Maasdriel aan het "twijfelen" of er wel of niet een MFC (of een ander voorziening) moet komen in Heerewaarden. Sindsdien wordt er niets meer gedaan aan het onderhoud van het bestaande dorpshuis en de beslissing is nog steeds niet genomen. Het huidige dorsphuis is inmiddels lek (zowel letterlijk als energielek). Al het onderhoud wordt opgeschort. De energierekening is inmiddels zo hoog dat de beheerders moeite hebben om rond te komen. Voordat er iets wordt gedaan (nieuwbouw of renovatie), dat gaat nog jaren duren. En nu? Kunnen we hiermee door? Waar kunnen we ondersteuning vinden? Heerewaarden Wie kan ons helpen aan een opzet voor een projectmatige aanpak voor de samenvoeging van diverse sport-, culturele en sociale voorzieningen in gebouw? Iets dat al vaker is uitgevoerd. Heerewaarden In Heerewaarden zijn we bezig met de realisatie van een nieuw dorpshuis. Graag willen we het beheer en horecamodel doorlichten ten behoeve van een optimale toekomstige exploitatie. Hiernaast zullen we participeren in de btw pilot van EFK en ICSadviseurs. Hemmen Het bestuur van de Stichting dorpshuis De Oude School in Hemmen wil een subsidieaanvraag indienen bij onder meer de provincie Gelderland om - de toiletvoorzieningen aan te passen aan gebruik door ouderen, - het invalidentoilet aan te passen aan de eisen die daarvoor gelden, onder meer door het aanbrengen van een alarminstallatie het scheppen van een mogelijkheid om luiers te verschonen voor jonge ouders en - het bieden van opbergruimte voor o.a. de gebruikers/verenigingen ten einde de bruikbaarheid van het dorpshuis te verhogen. Herwen hoe pakken we he thema zorg en welzijn aan in ons dorp

26 26/34 Herwijnen D.m.v. verbouwing integreren gymnastiekzaak in Dorpshuis verbeteren en vergroten van de gebruiksmogelijkheden van het Dorpshuis "De Poort" in Herwijnen. De vereniging dorpsgemeenschap Herwijnen exploiteert -en is eigenaar van het dorpshuis. Heteren Verbeteren van de sociale bindende werking van het nog te realiseren dorpsplein. Het realiseren van een fontein op het dorpsplein zodat een aantrekkelijke beleving ontstaat, waar dorpsbewoners elkaar graag ontmoeten. Heukelum Aanvraag ondersteuning expertise bij subsidie aanvraag leefbaarheid Sinds 2010 zijn wij met drie maatschappelijke partijen het traject gestart om samen te gaan in een Multifunctionele Accommodatie, omdat wij zien dat we zonder elkaar niet een toekomstbestendige bedrijfsvoering kunnen volhouden. Het initiatief samengaan onder één dak wordt gestimuleerd door de gemeente Lingewaal en valt binnen de uitgangspunten van het Lingewaalse Manifest Hoenderloo Gaarne ondersteuning door Gerrit Kapteijns van Spectrum volgens het aanbod van tien uur gratis advies in het kader van Leefbaarheid en Gemeenschapsvoorzieningen, provincie Gelderland. Gerrit kent Hoenderloo en werkte mee aan de Quickscan Accommodatiebeleid Hoenderloo in Er is sindsdien veel veranderd in ons dorp. Hoevelaken Tijdens de inspiratiedag in Arnhem in juni is tijdens de presentaties van het Kenniscentrum gezegd dat leden van de FDG in aanmerking kunnen komen voor 10 uur gratis advies. Ons dorpshuis heeft een horeca uitbater die eveneens het beheer/verhuur van de zalen voor onze leden voor zijn rekening neemt. Wij denken aan een mogelijk andere opzet van de zaalverhuur om meer continuïteit in zaalopbrengsten te genereren. Daarnaast zouden wij graag de functie van het dorpshuis als centraal punt van de gemeenschap versterken. Hummelo Op 12 november heeft het bestuur van de Stichting Dorpshuis Hummelo een zeer instructief en verhelderend gesprek gehad met de heer G. Kapteijns over de nieuwe verordening inzake de drank- en horecawet van de gemeente Bronckhorst. Resultaat van dit gesprek is dat wij twee vragen aan u voorleggen: 1. Kan de heer Kapteijns een afspraak maken met de gemeente Bronckhorst over de nieuwe verordening drank- en horecawet? Wij zullen

27 27/34 het zeer op prijs stellen als de heer Kapteijns ook zelf bij dit gesprek aanwezig zal zijn. 2. Kan de heer Igor Grevers van ICS contact opnemen met de heer G. Minkhorst voor een gesprek over dorpshuis Hummelo en BTW? IJzerlo (gemeente Aalten) In ons dorpshuis is een beheerdersechtpaar actief. Zij betalen 1000, - per maand t.b.v. vaste lasten dorpshuis en kosten inventaris (glazen, meubilair etc). We willen graag een vergelijking met andere dorpshuizen. Het huidige beheerdersechtpaar gaat binnenkort met pensioen. We willen ons goed voorbereiden op een nieuw jong stel dat het dorpshuis wil runnen. Ook hebben we het idee dat we aan de lage kant zitten! Voor onze eigen exploitatie zouden meer inkomsten van de horeca welkom zijn. IJzerlo Het Bestuur heeft een exploitatieovereenkomst afgesloten voor het huren van het horecagedeelte van ons Verenigingsgebouw. In de overeenkomst is een wederzijdse opzeggingstermijn afgesproken van 3 maanden. Het Bestuur heeft na overleg en op grond van klachten - slecht gastheerschap e.a zaken - besloten om het contract te beëindigen met inachtneming de opzegtermijn van 3 maanden, waarvoor destijds beide partijen hebben getekend. De beheerder verweert zich hiertegen en stelt dat in de horeca een termijn van 5 jaar in acht moet worden genomen, in zijn geval betekent dat hij tot 1 aug 2016 mag blijven zitten. Ons verweer is dat deze termijn als bescherming geldt voor de pacht van een horecaonderneming, waarin de pachter investeert in inventaris en opbouw van een klantenkring(goodwill). Dit is bij ons niet het geval, de beheerder heeft niets geïnvesteerd, onderhoud en kosten van g/w/e, verzekering etc zijn volledig voor rekening van de Vereniging. Hij loopt geen enkel financieel risico. De "klantenkring" is min of meer bepaald door het Bestuur en de regels die het Bestuur in deze stelt. Kortom hij kan zich niet als ondernemer beroepen op de huurbescherming van 5 jaar. Onze vraag is wie heeft in dit conflict gelijk? Klarenbeek Zijn er statistische gegevens om energiekosten en watergebruik te bepalen voor een nieuwe accommodatie? Ik moet de exploitatie opzetten voor een kulturhus. Klarenbeek Klarenbeeks Belang wil het activiteitenplan actualiseren. Tevens willen we het planningsproces van het activiteitenplan verbeteren. En evt andere verbeterpunten voor onze vereniging.