* Bijbellezing Genesis 32: 23a (NBV) Het was nog nacht toen Jacob opstond en de Jabbok overstak op een doorwaadbare plaats

Transcriptie

1 Doopsgezinde Gemeente van Leeuwarden Zondag 3 september 2017 Organist: Folkert Binnema; voorganger: Roelof Akse M.m.v. Baukje van Dijk en Fokje Sjollema-Kramer thema: Zo goed als nieuw * Welkom en mededelingen * Bemoediging, groet * Gebed met woorden van lied 257 * Bijbellezing Genesis 32: 23a (NBV) Het was nog nacht toen Jacob opstond en de Jabbok overstak op een doorwaadbare plaats * Zingen Night has fallen NL 257: 1-6 voorzang door Baukje van Dijk * Liet fan Fedde Schurer PNIËL, Genesis 32 Ik doarst net fierder mei myn keppel omdat ik bang foar Ezau wie dy t sa t ik tocht mei swurd en kneppel wreeddiedich my nei t libben stie. Dy nachts moast ik yn Pniël bliuwe mar k haw gjin wink yn e eagen hawn ik liet my troch myn bangens driuwe en doarst net nei myn eigen lân. Nou gean k de jonge dei tomjitte de ljochte, iepne paden del tonei sil ik gjin Jakob hjitte myn nije namme is Israël. Doe ha k de sterke frjemdling metten dêr op dy smelle greidestryp hoe t ik bisocht my to forsetten myn polzen pimpren yn syn grip. Ik weage, al haw ik it wol witten him noch to freegjen hwa t er wie mar k wegere him los to litten ear t ik syn seine ûntfinzen hie. Syn broer sil him tomjitte komme en him biselskipje op syn wei de hate is út syn siele romme dy t God fynt, fynt de minske mei. Hwa t ienkear dizze frjemdling mette ûnthâldt it wol syn libben lang al stekt de pine yn heup en herte hy is foar Ezau net mear bang. * Bijbellezing Genesis 32: 32 en 33 (NBV) Zodra hij bij Peniël was overgestoken, zag hij de zon opkomen. Jacob liep mank * Zingen Ontwaak, o mens, de dag breekt aan NL 215: 1-7 * Bijbellezing Genesis 33: 1-17 (NBV) 1

2 * Zingen De eersten zijn de laatsten NL 991: 1, 2, 3 en 7 * Uitleg en vermaning Zusters en broeders, Het meeste is te horen tussen de regels door. Wat we vanmorgen horen, is wie we zijn wie ik ben, naaktgeboren. Het verhaal werkt als een spiegel voor onze eigen relaties. Er is een afstand tussen ons en de tekst, er is een afstand tussen mij en de tekst; het is een eeuwenoude tekst. Je kunt veel afstand bewaren. Aanschouwen met een bril van verstandelijke observatie. (Zoals je in een museum een oud boek kunt bekijken). Of, je kunt met een empathische blik aanschouwen, zo goed als nieuw, en stapje voor stapje dichterbij deze tekst komen. Je bepaalt zelf de afstand. U bepaalt zelf de afstand! Dichterbij komen is ook spannend! Te vergelijken met die spanning aan het begin van Genesis 33: Plotseling zag Jakob Esau op zich afkomen, met vierhonderd man Wat zal er gebeuren? Wanneer je dichterbij de betekenis van dit Bijbelse oerverhaal komt, dan word je er in getrokken; dan word je betrokken. Dan ben je niet langer toeschouwer of voorbijganger. Deze tekst doet een appél op jouw standpunt en op jouw antwoord; een appél op jouw zwijgen! Jouw antwoord en betrokkenheid in dit komende seizoen van zingen en leren, van weggaan en thuiskomen, van tafels dekken en afwassen, van studeren en bidden, van lachen en huilen. Twee broers, twee zussen, of: twee zusters twee broeders. Twee mensen, Ze zijn nauw met elkaar verbonden, zoals een tweeling. Ze zijn verschillend van elkaar, ze staan lijnrecht tegenover elkaar. Je kunt het gebeuren van hoofdstuk 33, deze ontmoeting en verzoening, niet los zien van het voorafgaande. En dan met name wat er gebeurt in die nacht vooraf. Night has fallen In deze uitleg, daarom een korte terugblik. Manke Jacob, Invalide Israël, hij is die nacht gewond geraakt aan de heupspier. Waarschijnlijk wordt bedoeld de sartoriusspier, de zogenaamde kleermakersspier. Een spier om vooral het been zijwaarts te bewegen. Een spier om een stapje opzij te zetten! (move it, move it). Gewond geraakt aan de heupspier, waarom waarom? Jacob, berekenend, zijn kansen calculerend en manipulerend, vecht met IEMand in de nacht. Ergens in die rivierstroom (een Oostelijke zijrivier van de Jordaan) is een doorwaadbare plaats, waar de oeverwanden niet al te steil zijn. Het is een gevecht met IEMand die buiten de tijd staat, ondefinieerbaar, een nachtelijke worsteling op leven en dood. Wanneer ochtendrood aan de oostelijke kim verschijnt leeft deze herder nog. Hij leeft! Wél is hij hard geraakt op zijn heup, ontwricht tijdens de strijd. Het lopen gaat niet langer soepel, hij strompelt hij stottert met zijn benen. IEMand raakt hem hard, pijnlijk én zegent hem. Gewond, gezegend, overgestoken door het water getrokken, is daar een toekomst, een terugkeer naar het land van zijn voorgeslacht. 2

3 Ieder mens heeft een wond - of meer! Een zichtbare wond, aan te wijzen door omstanders. Kijk, die schilder, die mist een stuk van zijn oor Of, het is een onzichtbare wond, verborgen onder lagen van huid, verborgen onder lagen van schaamte. n litteken in boezem, in hersenstam of strottenhoofd. Het is een wond, veroorzaakt door IEMand. Het is niet altijd door een worsteling geweest, het kan ook een periode zijn geweest van verwaarlozing. IEMand die jouw verlangende blik negeert en met ijskilheid het vuur dooft van de hoop. Ieder mens heeft een wond- of meer! Bijvoorbeeld: In haar schemertoestand verdwaalde deze ouwe mem op haar eigen erf. Verstrooid stond ze tussen de herkauwende beesten. Haar zoon, bezig op zolder, smeet achteloos pakken stro naar beneden. Ze verdwaalde en kwam terecht in de stro-vuurlinie. Kijk uit mens! Wat doe je hier? Blijf in t voorhuis!! Hardhandig wordt ze verwijderd uit de stal. Een onderhuidse wonde van tekort schieten kroop ergens bij die boer in zijn lijf. Dat gebeurde in de weken na het afscheid van syn ouwe mem. Tekort geschoten! Tekort geschoten! Deze virus van onrust hield hem wakker, dwalende gedachten in het donker; een gevecht. Het was geen mank lopen enkel doelloos. Ieder mens herbergt een zegenbede, een zegen van IEMand of van EL, zoals de Naam in Israël. Het is een zichtbare zegen, aan te wijzen door omstanders. Kijk, die prachtige dribbel van Lieke Martens Of het is een onzichtbare zegen, verborgen onder lagen van huid. n zegen in boezem, nieren of tong. Mijn vriend is een frontsoldaat, in dienst van Zienn. Hij bemoeit zich met dak- en thuislozen. Hij is gezegend met passie, gedrevenheid om in de bres te springen voor deze doelgroep, die zich proberen zich staande te houden aan de rafelige randen van onze samenleving. Wat betekenen die namen?: Jacob: moge God beschermen, Esau: de ruige of de behaarde, Pniël: aanschijn van God, tegenover God Soekot betekent loofhutten of stal (dit jaar is het Loofhuttenfeest van 5 11 okt), Het begin van hoofdstuk 33, dit gedeelte gaat over in genade schenken, in het Hebreeuws het begrip hanan. Hanan, dit is een sleutelwoord die voorkomt in 5 verzen van dit gedeelte (zie vers 5, 8, 10, 11 en 15), zoals de vijf boeken van Mozes Thora vormen. Het gaat verder over verschillend zijn-, over vertrouwen krijgen en je verzoenen met jezelf, met anderen. Dit zijn die 5 verzen met het sleutelbegrip Hanan : 3

4 5 - Toen Esau opkeek en de vrouwen en kinderen zag, vroeg hij: Wie heb je daar bij je? Jakob antwoordde: Dat zijn de kinderen die God in zijn goedheid aan mij, je dienaar, heeft geschonken. 8 - Wat is de bedoeling van die hele schare die ik ben tegengekomen? vroeg Esau. Jakob antwoordde: Die was bedoeld om mijn heer gunstig te stemmen Nee, zei Jakob, als je mij goedgezind bent, neem dat geschenk dan alsjeblieft van mij aan, (want oog in oog staan met jou is niets anders dan oog in oog staan met God, en toch ontvang je mij welwillend.) 11 - Neem toch aan wat ik je heb laten brengen en waarmee God mij heeft gezegend, want God is mij goedgezind geweest en ik heb meer dan genoeg. Omdat hij bleef aandringen nam Esau het aan. En ten slotte in vers 15 - Maar Jakob sloeg dat af: Waarom al die moeite? Het is mij voldoende dat mijn heer mij goedgezind is. In genade schenken, Hanan. gunstig stemmen of goedgezind zijn, zo vertaald de NBV dit sleutelbegrip. Vers 15 in de Fryske bibel seit: Wêrom soe myn hear my dochs sa te wille wêze. Te wille wêze, Hanan, dat kun je doen met een geschenk, zoals Jacob dat doet met al dat vooruitgestuurde wolvee. Het geschenk kan ook in de houding ontstaan. In jouw houding, in jouw opstelling kan zich een geschenk ontwikkelen, ondanks verwonding, ondanks littekenweefsel. Het kan! Een geschenk in je houding! Onze gemeente is een oefengemeenschap. Het verhaal is als een spiegel voor onze eigen relaties. Onze speelruimte is deze vermaning, dit Mennoplein, je huis, je straat, de wereld! Niet bang zijn om waarheid met zachtheid te omarmen! Niet bang zijn om wonden met waarheid te verzorgen! En te laten helen, in Naam van die vreemdeling die met mij vecht, die mij zegent! * Orgelspel * Open ruimte gedicht Ruimtevrees van Marjoleine de Vos, uit Uitzicht genoeg, van Oorschot, 2013 Ruimtevrees Achter eilanden, daar weer achter dijken, zee en Zweden. Waar zou je heen? De blik verliest je met zichzelf in ruimte waar aankomst ver en ver te zoeken is. Niet voor een woerd die plotseling en onbedaarlijk groen het zinlicht en je oog in zwemt. Kijk bij je voet, maant hij, waar speenkruid bloeit, de lucht gespiegeld blauw is in het diep. Voel warmte op je neus, zie t vroege blad van vlier. Je keek te ver. Wat je zoekt is hier. * Dank- en voorbeden, na stilte zingen we God fan fier en hein ús Heit (Tuskentiden: Hindrik van der Meer & Eppie Dam) 4

5 1. God fan fier en hein ús Heit. dat wy hilligje jo namme, ûnder ús sa faak ûntwijd, troch jo eigen bern beskamme. 2. Bûch de folken nei jo wet lit jo ryk op ierde komme. byn jo wil ús op it hert en wy sykhelje ferromme. 3. Jou ús hjoed ús deistich brea en ferjou wat wy misdiene, sa t ek wy ferjûn ha, Hear, al dy t skuldich foar ús stiene. 4. Lit oer ús gjin neare nacht, lied ús net yn blyn begearen. binne wy yn duvels macht, Hear, ferlos ús fan e kweade. 5. God fan fier en hein, ús Heit, wûnder heimnis is jo namme, grut yn krêft en hearlikheid, oant yn alle tiden. Amen. * Collecte voor INLIA en extra collecte voor eigen gemeente (geel lintje) Inlia, het Internationaal Netwerk van Lokale Initiatieven ten behoeve van Asielzoekers, is een organisatie, die zich inzet voor het bieden van hulp aan vluchtelingen en asielzoekers in nood. Zo nodig wordt voor opvang in noodsituaties gezorgd. * Slotlied Zoekend naar licht hier in het duister NL 1005: 1, 2, 5 * Zegenbede Hear, wy freegje no, Jo seine op ús wei Hear, wy freegje Jo, wês mei ús eltse dei (2x) Amen ** -- ** -- ** -- ** -- ** Mededelingen Belangstellendenavond We nodigen nieuwe belangstellenden uit om samen te komen, kennis te maken met ons rijke doperse verleden en stil te staan bij hoe we denken over onze gemeente van vandaag en in de toekomst. Bent u pas belangstellende van onze gemeente of wilt u dat misschien worden? U bent van harte welkom op donderdag 7 september om uur. Taizédienst Op 10 september om is er weer een Taizédienst. Liederen overgenomen uit Liedboek zingen en bidden in huis en kerk, tenzij anders vermeld. 5