Dank U voor deze mooie aarde, dank U voor sterren, maan en zon. Dank U dat U ons wilt bewaren, kracht en levensbron.

Transcriptie

1 P r e e k e n l i t u r g i e Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden 15 februari 2015 Organist: Gerben Bergstra, voorganger: Tjitske Hiemstra thema: leven tussen angst en verlangen * Mededelingen en aansteken van de kaars * Bemoediging en groet * Zingen Goede morgen, welkom NLB 288 en Dit is een morgen NLB 216: 1 en 3 Goedemorgen, welkom allemaal. Ik met mijn en jij met jouw verhaal. Lachen, huilen, vrolijkheid en pijn. Alles mag er zijn. God, ik vraag je, kom in onze kring. Wees er bij, wanneer ik bid en zing. Ik met mijn en jij met jouw verhaal, verteld in mensentaal. Dit is een morgen als ooit de eerste, zingende vogels geven hem door. Dank voor het zingen, dank voor de morgen, beide ontspringen nieuw aan het woord. Dag van mijn leven, licht voor mijn ogen, licht dat ooit speelde waar Eden lag. Dank elke morgen Gods nieuwe schepping, dank opgetogen Gods nieuwe dag. * Gesprek met de kinderen * Zingen Dank U voor deze nieuwe morgen NLB 218 (m.) (kinderen/allen) (vr.) (allen) Dank U voor deze mooie aarde, dank U voor sterren, maan en zon. Dank U dat U ons wilt bewaren, kracht en levensbron. Dank U dat alle vogels zingen, dank U voor elke boom in bloei. Dank U voor zoveel goede dingen, dank U dat ik groei. Dank U voor steun in moeilijkheden, altijd ziet U naar mensen om. Dank U voor vrienden en voor vreemden die ik tegenkom. Dank U voor alle mooie klanken, al wat ik zien en horen kan. Dank U o God, ik wil U danken dat ik danken kan. Hierna gaan de kinderen met hun lichtje naar hun eigen ruimte

2 * Gebed * Lied Zo vriendelijk en veilig als het licht NLB 221 Tussen angst en verlangen zoek ik mijn weg. Angst om bijna alles: angst om te falen, angst om mensen te verliezen, angst om niet begrepen te worden, angst om verloren te lopen. Maar ook vertrouwen klein en onooglijk nog maar, een vertrouwen niet groter dan een mosterdzaadje, dat door alles heen toch uitgroeit tot een boom. Zo bid ik mijn weg, God, en ik bid: O, Jij, wees mij nabij, Aan Jou vertrouw ik mij toe. Ga met mij op de weg die niemand met mij gaat. Uit cahier Karmel Boxmeer over Psalm Want waar ben ik, als Gij niet wijd en zijd waakt over mij en over al mijn gangen. Wie zou ik worden, waart Gij niet bereid om, als ik val, mij telkens op te vangen. Ik leef niet echt, als Gij niet met mij zijt. Ik moet in lief en leed naar U verlangen. 3. Spreek Gij het Woord, dat mij verlossing geeft, dat mij bevrijdt en opneemt in Uw vrede. Ontsteek de vreugde, die geen einde heeft, wil alle liefde aan Uw kind besteden. Weest Gij vandaag mijn brood, zowaar Gij leeft- Gij zijt toch zelf de ziel van mijn gebeden * Bijbellezing Marcus 1: Er kwam iemand naar hem toe die aan huidvraat leed; hij smeekte hem om hulp en zei, terwijl hij op zijn knieën viel: Als u wilt, kunt u mij rein maken. Jezus kreeg medelijden, stak zijn hand uit, raakte hem aan en zei: Ik wil het, word rein. En meteen verdween zijn huidvraat en hij was rein. Jezus stuurde hem weg met de ernstige waarschuwing: Denk erom dat u tegen niemand iets zegt, maar ga u aan de priester laten zien en breng het reinigingsoffer dat Mozes heeft voorgeschreven, als getuigenis voor de mensen. Maar toen de man vertrokken was, ging hij overal breeduit rondvertellen wat er gebeurd was, met als gevolg dat Jezus niet langer openlijk in een stad kon verschijnen, maar op eenzame plaatsen buiten de steden moest blijven. Toch bleven de mensen van alle kanten naar hem toe komen. Der kaam in melaatsken-ien by Him. Dy [foel foar Him op e knibbels en] frege help mei de wurden: As Jo wolle, kinne Jo my better meitsje. Jezus hie tige mei him te dwaan, stiek de hân út, rekke him oan en sei: Goed, Ik wol it, wurd better! Op slach gong de lepra him ôf en hy wie wer better. Jezus stjoerde him daliks fuort en lei him hurd op: Tink derom en der mei gjinien oer prate, mar lit dy sjen oan e pryster en bring as offer foar dyn suvering, wat Mozes foarskreaun hat; dan hawwe se in bewiis. Mar de man hie him noch mar amper ôfjûn, of hy begûn der drok oer en die oeral syn ferhaal. Jezus koe dêrom net mear iepenlik de stêd yn. Sadwaande bleau Er bûtenút, op iensume plakken; likegoed kamen de minsken fan alle kanten nei Him ta. 2

3 * Lied Neem mij aan zoals ik ben NLB 833 * Overdenking Gemeente van Christus, Dit is al de derde zondag dat we stilstaan bij dat 1e hoofdstuk van Marcus. Drie genezingen op een rij: eerst een bezetene in de synagoge, daarna de schoonmoeder van Petrus en andere zieken, die door relaties bij Jezus gebracht worden en nu de melaatse, die buiten de gemeenschap leeft, als het ware al doodverklaard is. Hij neemt niet meer deel aan het gezamenlijke leven op de markt, in de synagoge, op het werk etc. In de huidige tijd stellen we ons vertrouwen op de medische wetenschap. Als wij ziek worden, hopen we op hun medische onderzoeken en wegen tot beterschap Maar als de ziekte chronisch blijkt te zijn, of niet meer te genezen, of je wordt met een blijvende handicap geboren, wat moet je dan met die vele genezings- en wonderverhalen? Die kant is er ook en ik las een artikel van Dick Stap, een jonge predikant, die ongeneeslijk ziek wordt en zich realiseert dat hij alles opnieuw moet denken, zoals zijn relatie met God en visie op Jezus. De ziekte was voor hem enorm ontwrichtend. Waar moest hij heen met zijn verlangen naar een wonder, zijn diepe verlangen om beter te worden. Hij ontdekte toen bij zichzelf: irreële dromen dromen is een vorm van zonde. Je mist de mogelijkheden die er in het bestaan zelf liggen, als je slechts blijft dromen. Hij is nog steeds een theoloog, een denker, een vader, een vriend voor anderen. Maar ook iemand die ziek is. Iemand die zijn energie moet verdelen. Iemand die zijn verdriet niet verbergt en de hoop niet opgeeft op een goed leven, al is hij ziek. Hij schreef het boek Ziek zijn en God Een spiritualiteit van het niet meer beter worden.(lannoo 2005) Dick Stap leest vanuit eigen ervaring dit verhaal van de melaatse die Jezus vraagt of hij hem wil reinigen. Ik vertelde al dat melaatsen afgesneden zijn van het sociale verkeer met gezonde mensen. Tot Jezus dit afgesneden zijn omkeert, hem aanraakt, tot hem spreekt. De schrijver herkent zich niet in de genezing, maar wel in die toenadering. Deze Jezus is een kameraad. Iemand die anderen niet in hun isolement laat. Die durft aan te raken waar andere mensen zich afkeren. Jezus durft de man aan te moedigen zich weer bloot te geven aan de anderen die hem zo hebben afgeschreven. Voor Dick Stap ligt daar het centrum van omkeer. Iemand raakt iemand aan. Iemand zet iemand in beweging. Zo leest hij dit wonderverhaal. Wetend dat irreële dromen hem niet vooruit helpen. Zo worstelt hij met de gegevenheid van de ziekte die meegaat zijn verdere leven door. Toch zoekt hij het wel in de nabijheid van Jezus. 3

4 Hij geeft er deze woorden aan: Voor mij ligt de ruimte voor mijn geloof bij het kruis. Daar komt alles samen. Lijden en opstand. De erkenning dat ik voorgoed ziek blijf, mijn dagelijkse balans zoeken, de hartstochtelijke hoop op een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, de lotsverbondenheid met ieder die lijdt. Zijn diepste overtuiging is dat Jezus in die ruimte, die vaak pijn is, met hem leeft. En zo bid hij, denk ik, het gebed wat wij baden: Ga met mij op de weg die niemand met mij gaat. In die ruimte leven wij allemaal met onze eigen kwetsuren en naast mensen, waar van we het lijden niet kunnen overnemen. We kunnen enkel naast hen staan. Deze dienst kreeg daarom als thema: Leven tussen angst en verlangen. Tussen zieken en gezonden loopt geen scherpe scheiding. We zijn allen mensen met twijfels, angsten, dromen en verlangens; hoe reëel of irreëel ze ook zijn. Het gaat Jezus om de hele mens, die Hij tegenkomt, inclusief zijn of haar gesteldheid of kwaal. Aan de kinderen vertelde ik het verhaal van die kanonskogel, die in een hoek gegooid is Het is toch vreemd, het is niet waar dat elke zieke maar meteen beter wordt Die kogel is inmiddels gebarsten en we zijn bij de zilveren bal gekomen waar we wat op gaan drukken Aan de persoonlijke invulling van Dick Stap rond dit verhaal, hoef ik weinig toe te voegen Jezus, kreeg medelijden, hie tige mei him te dwaan, wordt met barmhartigheid bewogen (NBG) tot in zijn ingewanden geroerd, de zetel van je gevoel, waar je vlinders voelt (Valentijns verliefdheid), de zenuwen krijgt, of je beroerd voelt De innerlijke kwetsbaarheid van de melaatse, die zich in de nabijheid van mensen waagde, raakt Jezus in zijn mee-lijden, zijn ontferming, zijn eigen diepte. Jezus steekt zijn hand uit, zoekt contact en gaat nog een stap verder. Hij raakt hem aan, eig. omarmen (betekenis in t Grieks). Zo maakt Jezus zichzelf onrein. Anselm Grün ziet de ziekten die Jezus geneest vooral als psychosomatisch, dus met een psychische component. Mensen met een huidziekte leven veelal geïsoleerd. Zo n zichtbare ziekte kan maken dat je jezelf afwijst, en je afvraagt, kan ik van mezelf houden als ik er zo raar uitzie, en durf ik de genegenheid en liefde van anderen wel echt te accepteren. Jezus raakt hem aan, omarmt hem en zegt met lijf en leden; ik aanvaard je! Nu moet de ander ook nog zichzelf aanvaarden om te zijn, zoals hij is en negatieve gedachten en beelden over zichzelf loslaten. Rein worden en zuiver. Neem mij aan zoals ik ben, zuiver uit wie ik zal zijn, druk uw zegel op mijn ziel, leef in mij. In het tweede deel van de tekst stuurt Jezus hem weg en beveelt te zwijgen. Waarschijnlijk had u daar ook wel vraagtekens bij Jezus doet voor de eerste keer iets in regelrechte strijd met de voorschriften van de wet. Heeft die ervaring en het besef van de betekenis hem zo diep geschokt? Jezus stuurt de man direct weg met ernstige waarschuwing, hij lei him hurd op strenge vermaning (NBG). Hij stuurt de ex-melaatse naar de priester, die hem zal gaan onderzoeken en als genezen mens weer opnemen in de gemeenschap (zij bepaalden ook de buitensluiting). Ziet Jezus zich nu ineens geconfronteerd met de consequenties van zijn daden? De gereinigde melaatse wordt de eerste zendeling, maar tegelijk wordt Jezus onrein en uitgestoten en verblijft nu zelf op eenzame plaatsen.. Aan het eind van dit eerste hoofdstuk krijgen we al een doorkijkje op de fatale afloop en herkennen we de lijdende knecht van Jesaja 53: Hij was het die onze ziekten droeg, die ons lijden op zich nam Komende Aswoensdag begint de veertigdagentijd naar Pasen toe. Levend tussen angst en verlangen zoeken we onze weg dat doen we allemaal Onze angsten, vaak verborgen, kunnen soms groot zijn: Angst om te falen, om mensen te verliezen, om niet begrepen te worden, om verloren te lopen we zullen ons vast allen in één van die 4

5 basisangsten herkennen. En tegelijk kennen we ook vertrouwen dat kan uitgroeien tot een stevige boom In de stilte van deze zondagmorgen kunnen we allen bij onszelf naar binnen kijken, naar eigen zog. melaatsheid, wat ons remt, blokkeert, waarin we onszelf niet accepteren. Hier in de gemeente kunnen we tot zegen zijn voor elkaar Paulus schrijft in 1 Kor. 12 over de gaven van de geest en naast wijsheid en een groot geloof staat de gave om te genezen. Wat kan het heilzaam zijn om bij ziekte of overlijden van geliefden te ervaren, dat de gemeente om je heen staat, dat mensen voor je bidden, de bloemen brengen, een kaart sturen. Wat kan je dat tot steun zijn! Het besef dat er aan je gedacht wordt en meegeleefd. Tegelijk kan de bedding van een accepterende gemeente, die je ziet in je unieke eigenheid met eigen talenten, jou ook helpen tot acceptatie van jezelf. Daarbij hebben we allen een belangrijke taak, nl. mensen die een plek zoeken binnen deze gemeente warm verwelkomen en in ons midden op te nemen, vooral zondags na de dienst tijdens het koffie drinken. In de oriëntatiekring kwam afgelopen week het hoofdstuk vermanen, elkaar vasthouden aan de orde en dan blijkt dat het voor relatief nieuwe belangstellenden best moeilijk is om werkelijk een echt gesprek aan te knopen met mensen, die hier veel langer komen. In woorden zijn we een gastvrije gemeente, maar ervaren mensen het ook werkelijk zo? Kijken we echt om ons heen, met wie we nog niet eerder gesproken hebben? Of praten we bij met vrienden? Misschien kunt u na de dienst eens met iemand die u nog niet kent napraten? Zodat niemand verloren rondloopt na de dienst en daar ook niet meer bang voor is Hier voorin is misschien een goede plek om bijv. na te praten over het gedicht tussen angst en verlangen zoek ik mijn weg opdat ons vertrouwen in elkaar groeit als een boom. Allen zoeken we onze weg tussen angst en verlangen, jong en oud, ziek of gezond, soms gebeurt er een genezingswonder voor ieder te zien, vaker zijn er de wonderen van innerlijke heling of menselijke nabijheid, of de ervaring dat er iemand naast je gaat op jouw unieke weg. Dat we in eigen leven daarvoor open staan, Amen * Orgelspel * Open ruimte * Voorbeden stil gebed Us Heit (sjonge) 2. Bûch de folken nei jo wet lit jo ryk op ierde komme. byn jo wil ús op it hert en wy sykhelje ferromme. 3. Jou ús hjoed ús deistich brea en ferjou wat wy misdiene, sa t ek wy ferjûn ha, Hear, al dy t skuldich foar ús stiene. 4. Lit oer ús gjin neare nacht, lied ús net yn blyn begearen. binne wy yn duvels macht, Hear, ferlos ús fan e kweade. 5. God fan fier en hein, ús Heit, wûnder heimnis is jo namme, grut yn krêft en hearlikheid, oant yn alle tiden. Amen. 5

6 * Collecte voor Stichting Vluchteling Stichting Vluchteling zet zich al meer dan 30 jaar in voor de opvang en begeleiding van vluchtelingen en ontheemden. In meer dan 20 landen in Afrika, Azië, Latijns-Amerika en Oost-Europa zorgt Stichting Vluchteling voor onder andere onderdak, voedsel, sanitaire voorzieningen en medische zorg. Juist in deze tijd zeer actueel! Informatie: Tijdens de collecte worden de kleinsten opgehaald en we beginnen met zingen wanneer zij in de kerk zijn! * Slotlied Wij mensen blijven dromen dromen (Eva s lied nr. 40, mel. Ps. 72) Wij mensen blijven dromen dromen en vergezichten zien, een nieuwe aarde die gaat komen, te vinden al misschien. Wij dromen van de mensenrechten die ieder mens dan heeft, niet langer tegen onrecht vechten, daar t recht van liefde leeft. Verdwenen zijn de dictaturen, gevangenschap en pijn, verbanning en verdriet verduren, God zelf zal bij ons zijn. Wie in die dromen durft geloven voelt zelf verandering, vertwijfeling en wanhoop doven in blijde aarzeling. En licht en sterk, vol zachte krachten, die onverzet lijk zijn, Bevechten wij de kwade machten, die niet te tellen zijn. Waar mensen putten uit de bronnen, van droom als werk lijkheid, daar is Gods toekomst al begonnen in onze levenstijd. * Zegenbede Hear, wy freegje no, Jo seine op ús wei Hear, wy freegje Jo, wês mei ús eltse dei (2x) Amen * * * Mededelingen Bovenstaande mededelingen vindt u ook op Mennokring Dinsdag 17 februari om uur wordt de jaarvergadering van de Mennokring gehouden. Interreligieuze dialoog met Marius van Hoogstraten Welke lessen zijn er te leren over godsdienstvrijheid en verdraagzaamheid vanuit het Berlijnse vredescafé Abraham-Ibrahim? Marius van Hoogstraten, werkzaam bij het Mennonitisches Friedenszentrum Berlin (MFB), kan hier boeiend over vertellen. U bent van harte welkom op maandag 23 februari, om uur in het Gemeentecentrum en neem een vriend of een gast mee! 6