Rapportage enquête Leidse winkeliers over openstelling op zondag

Transcriptie

1 Rapportage enquête Leidse winkeliers over openstelling op zondag Strategie en Onderzoek, september 2013 Inleiding Begin september 2013 is onder Leidse winkeliers een enquête gehouden over de openstelling op zondag. Sinds 1 januari 2012 mogen ondernemers in Leiden zelf beslissen of hun winkel op zondagen en feestdagen geopend is. Bij de vaststelling van de verordening die dat mogelijk heeft gemaakt, is een motie door de gemeenteraad aangenomen waarin gevraagd is om vóór 1 januari 2014 dit nieuwe beleid te evalueren en daarbij te onderzoeken wat de gevolgen voor (verschillende groepen) winkeliers zijn. Deze enquête is een onderdeel van de evaluatie. Alle 797 winkels in Leiden hebben eind augustus een brief op de mat gekregen met het verzoek een digitale enquête in te vullen. In de brief stonden inloggegevens zodat iedere winkelier één maal de enquête kon invullen. 121 winkeliers (15%) hebben de enquête ingevuld. Hieronder volgen de belangrijkste uitkomsten. Eind 2011 (als voorbereiding op de maatregel) is een soortgelijke enquête gehouden. Waar mogelijk worden de uitkomsten daarvan vergeleken. Uitkomsten Kenmerken winkels Van de 121 winkels die hebben meegedaan met de enquête bevonden zich 81 (67%) in de binnenstad van Leiden. Dat is precies hetzelfde percentage als alle winkels in Leiden (bron: Locatus). Van de 121 winkels die hebben meegedaan met de enquête heeft 47% maximaal 2 werknemers (naast de eigenaar), 37% heeft 3 tot en met 10 werknemers en 16% heeft meer dan 10 werknemers. Van alle winkels zijn de overeenkomstige percentages 60%, 32% en 8% (bron: Bedrijvenregister Zuid- Holland). De grotere winkels hebben dus relatief vaker aan de enquête meegedaan. Openingsdagen Aan de winkeliers is gevraagd op welke zon- en feestdagen zij normaal gesproken open gaan. 16% van de winkels gaan alle zon- en feestdagen open en 42% geen enkele. Winkels buiten de binnenstad zijn vaker op alle zon- en feestdagen gesloten dan winkels in de binnenstad. De grotere winkels zijn vaker open dan de kleinere. De winkels die anders invulden hebben dat vaak toegelicht. De toelichtingen staan in de bijlage vanaf pagina 3. In de enquête uit 2011 is deze vraag alleen gesteld aan de winkels in de binnenstad. Winkels buiten het centrum was het toen niet toegestaan om elke zondag open te zijn. Het percentage winkels in de binnenstad dat op zon- en feestdagen open was, is ten opzichte van 2011 niet veranderd. Op welke zon- en feestdagen gaat u open? Geen zon- en feestdagen 42% 38% 50% 47% 47% 16% Anders 30% 28% 33% 19% 31% 58% Alle zon- en feestdagen 16% 15% 18% 16% 11% 26% Alleen laatste zondag van maand 12% 19% 0% 18% 11% 0% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 1

2 Stellingen over openstelling op zondag Aan de winkeliers is een aantal stellingen voorgelegd. Grotere winkels hebben meestal een afwijkende mening van kleinere. Zo kan 53% van de grotere winkels de omzet op zon- en feestdagen niet missen, tegen 21% gemiddeld over alle winkels. In 2011 zijn de meeste stellingen ook voorgelegd. De enige stelling die duidelijk anders wordt beantwoord is Ik ga niet open op zondag omdat ik het belangrijk vind een rustdag te hebben voor familie, sport, recreatie, ontspanning. In 2011 werd die door 53% van de winkeliers onderschreven en nu door 39%. % winkeliers dat de stelling van toepassing vindt (meer antwoorden mogelijk) Ik wil zelf kunnen beslissen of de winkel op zon- en feestdagen open is. Ik ga niet op zon- en feestdagen open, omdat ik het belangrijk vind een rustdag te hebben voor familie, sport, recreatie, ontspanning. Ik ga niet op zon- en feestdagen open omdat dit bedrijfsmatig niet interessant is. Vanuit bedrijfsmatige overwegingen kan ik de omzet van de zon- en feestdagen niet missen. Ik heb personeel dat graag op zon- en feestdagen werkt. Ik heb moeite om personeel voor de zon- en feestdagen te krijgen. Ik ga niet op zon- en feestdagen open vanwege mijn geloof. 64% 68% 58% 63% 58% 84% 39% 37% 43% 46% 42% 11% 31% 28% 38% 35% 33% 16% 21% 20% 23% 14% 16% 53% 15% 16% 13% 11% 11% 37% 14% 15% 13% 5% 27% 11% 5% 2% 10% 5% 4% 5% Gevolgen openstelling op zondag Voor 54% van de winkels die meededen aan de enquête heeft de openstelling op zondag geen gevolgen gehad. Vooral de kleinere winkels hebben geen effect gemerkt. Bij grotere winkels is bij 37% de omzet gestegen, gemiddeld bij 17%. 13% van de winkels meldt een ander gevolg. Deze staan in de bijlage. Welke gevolgen heeft de openstelling op zondag voor u gehad? (meer antwoorden mogelijk) Geen 54% 53% 55% 63% 47% 42% Mijn omzet is gedaald 18% 16% 23% 19% 22% 5% Mijn omzet is gestegen 17% 18% 16% 9% 18% 37% Ander gevolg 13% 14% 13% 12% 13% 16% Ik heb mijn winkel op een andere dag in de week gesloten 2% 2% 0% 4% 0% 0% Oorzaken negatieve ontwikkeling detailhandel Sinds 2008 staan de omzetten in de detailhandel onder druk. Dit is niet alleen in Leiden, maar ook landelijk zo. Aan de winkeliers is gevraagd wat zij hiervoor als belangrijkste oorzaken zien. Ze konden per persoon maximaal drie oorzaken noemen. Het blijkt dat de verminderde koopkracht van klanten (door 63% van de winkeliers genoemd) gecombineerd met de toename van internetverkopen (door 51% genoemd) als belangrijkste oorzaken worden gezien. Daarna volgen de beperkte of dure parkeermogelijkheden (vooral in de binnenstad) en de neiging van klanten om te sparen in plaats van te besteden. De openstelling op zondag wordt slechts door 15% van de winkeliers genoemd. 2

3 Verschillende winkeliers noemden nog een andere reden waardoor de omzetten onder druk staan. Die zijn te vinden in de bijlage. Sinds 2008 staan de omzetten in de detailhandel onder druk. Wilt u hieronder aangeven wat naar uw oordeel de (maximaal 3) belangrijkste oorzaken zijn? Verminderde koopkracht van klanten 63% 67% 55% 61% 62% 68% Toename internetwinkels 51% 51% 53% 51% 56% 42% De parkeermogelijkheden in de omgeving van mijn winkel en de prijs daarvan 32% 46% 5% 28% 38% 32% Klanten sparen te veel en besteden te weinig 31% 28% 35% 30% 36% 21% Te veel concurrentie in de branche waartoe mijn winkel behoort 15% 5% 35% 16% 11% 21% Hoogte van de huur 21% 31% 3% 25% 22% 11% Openstelling op zondag van winkels 15% 12% 20% 16% 18% 5% Kosten personeel 10% 6% 18% 9% 7% 21% De inrichting van de openbare ruimte 8% 10% 5% 7% 7% 16% Bijlage: Antwoorden open vragen Op welke zon- en feestdagen gaat u open? Anders namelijk Aantal werknemers Toelichting Overig < 3 alle zon- en bijna alle feestdagen Overig < 3 Alleen in december Overig < 3 alleen tweede feestdagen Overig < 3 Enkel open op feestdagen Overig 3-10 één vastgestelde zondag per maand Overig 3-10 tijdens dienst Overig 3-10 uitsluitend in de maand december Overig > 10 alle zon en feestdagen uitgez. 1ste kerst, 1ste pasen, 1ste pink. en 1 jan Overig > 10 Als wij aan de beurt zijn voor dienstwaarneming Overig > 10 altijd de laatste van de maand aangevuld met 6 thematische koopzondagen Overig > 10 geen zondagen, wel 2e pasen/pinkersteren/hemevaartsdag/koninginnedag Overig > 10 Laatste zondag van de maand behalve in juni, juli en augustus + alle feestdagen behalve Hemelvaart en 2e Kerstdag Overig > 10 Op alle zon- en feestdagen m.u.v. 2e kerstdag Binnenstad < 3 de eerste en de laatste zondag van dfe maand Binnenstad < 3 laatste zondag van de maand (meestal) + december Binnenstad < 3 Laatste zondag van de maand, maar als het mij uitkomt Binnenstad < 3 wanneer het uit komt Binnenstad < 3 zomermaanden Binnenstad < 3 zondag voor de 5 dec en voor de kerst Binnenstad < 3 zondag voor kerst en 3oktober 3

4 Binnenstad 3-10 alle zondagen en sommige feestdagen Binnenstad 3-10 alle zondagen uitgezonderd feestdagen Binnenstad 3-10 alle zondagen, beperkte feestdagen Binnenstad 3-10 Alle zondagen, niet alle feestdagen. Binnenstad 3-10 alle zondagen/ enkele feestdagen Binnenstad 3-10 alleen tijdens verkoopseizoen sept/okt/nov/dev en maart/april/mei andere zondagen levert niets op. Binnenstad 3-10 elke zondag van (niet de hele dag dus) Binnenstad 3-10 Kerst Binnenstad 3-10 op alle zondagen, maar niet op feestdagen Binnenstad 3-10 sint en kerst Binnenstad 3-10 zondagen geen feestdagen Binnenstad > 10 2 à 3 x per jaar (kerst, boekenweek e.d.) Binnenstad > 10 Alle zondagen geopend en geopend op Hemelsvaartsdag Binnenstad > 10 alle zondagen maar geen feestdagen Binnenstad > 10 elke zondag met uitzondering van de feestdagen Binnenstad > 10 nog niet, binnenkort gaan we elke zondag open. Welke gevolgen heeft de openstelling op zondag voor u gehad? Anders, namelijk Aantal werknemers Toelichting Overig < 3 Jongvolwassenen maken er meer gebruik van Overig < 3 Voortbestaan staat op het spel. Overig < 3 Wij nu een antwoord hebben op branchegenoten die al langer elke zondag open mogen zijn Overig > 10 Bouw- en economische recessie Overig > 10 Het wordt nog lastiger voor onze klant om te volgen wanneer wij nu wel of niet open zijn Binnenstad < 3 De supermarkten trekken veel klanten weg door de zondagen open te zijn Binnenstad < 3 Door zondag open te zijn kan je een andere slechte dag in de week daarmee een beetje opvangen. Binnenstad < 3 Ondanks de crisis is dankzij de zondag openstelling van mijn winkel de omzet enigszins gelijk gebleven Binnenstad < 3 Zelfde omzet over 7 dagen Binnenstad 3-10 Dat we elke zondag open zijn Binnenstad 3-10 Geen gevolgen voor mijn bedrijf, wel meer onduidelijkheid naar de klanten over openingstijden van de verschillende bedrijven. Binnenstad 3-10 Geen idee, we zijn nog niet open op zondag maar overwegen dit wel te gaan doen. 4

5 Binnenstad 3-10 Minder tijd voor eigen gezin. Personeel op zondag is voor modebranche te duur (200%) Binnenstad 3-10 Nog geen invloed, meer een service naar de klant. Waren op maandag er voor dicht gegaan maar per 1/9 weer open sinds 1,5 jaar. Maak me zorgen over het aanbod en de leegstand en de kwaliteit. Binnenstad 3-10 Sinds wij elke zondag open zijn, is de omzet niet gedaald, maar minimaal gelijk gebleven Binnenstad > 10 Door op zondag open te gaan zal de omzet verder stijgen Sinds 2008 staan de omzetten in de detailhandel onder druk. Wilt u hieronder aangeven wat naar uw oordeel de belangrijkste oorzaken zijn? Anders, namelijk Aantal werknemers Toelichting Overig < 3 De werkzaamheden aan de Willem de Zwijgerlaan en de komende bouwwerkzaamheden die slecht zijn voor de bereikbaarheid van mijn winkel. Overig < 3 negatieve berichtgeving van de pers en kabinet Overig < 3 supermarkten iedere dag open tot 22:00 uur 's avonds (bijna nacht) Overig < 3 weg moeten halen reclamebord op de stoep Overig 3-10 overheidsmaatregelen Overig 3-10 prijzen oorlog sinds het supermarkt verhaal Overig > 10 toename cremeren Overig > 10 Verzekeraars verlagen eenzijdig hun vergoedingen Binnenstad < 3 afsluiting en opbreking willem de zwijgerlaan en omstreek Binnenstad < 3 bereik winkel wordt beperkt door maatregelen gemeente Leiden Binnenstad < 3 bereikbaarheid van Leiden Binnenstad < 3 leegstand Binnenstad < 3 Leiden moet schoner en leuker! CML doet goed werk. Gemeente mag meer doen aan schonere stad en mooiere winkelstraten en -gebieden. Binnenstad < 3 negatieve berichtgeving vanuit de overheid over de crisis in de media Binnenstad < 3 rookbeleid Binnenstad < 3 te weinig aantrekkelijk winkelaanbod in Leiden Binnenstad < 3 verbod op borden, starheid gemeente en onwil mee te denken Binnenstad < 3 vertraagde uitvoering Aalmarktplan Binnenstad 3-10 downloaden, digitale concurrentie (itunes, spotify) Binnenstad 3-10 geen positief nieuws in media Binnenstad 3-10 Onrust bij consument veroorzaakt door Politiek Den Haag Binnenstad 3-10 Oppervlakkigheid van het winkelaanbod waardoor het verschil tussen een 5

6 speciaalzaak en een anonieme internetwinkel vrijwel verdwenen is. Personeel in de winkels weet vrijwel net zo veel als, of minder dan de klant zelf. De toegevoegde waarde van de winkel ontbreekt hierdoor vaak. Binnenstad 3-10 Slechte politiek, teveel negatieve berichten. Binnenstad 3-10 Zeer beperkt aanbod in Leiden Binnenstad > 10 Marktplaats, waardoor mensen minder goederen bij ons brengen Binnenstad > 10 bereikbaarheid met auto 6