Raadsvoorstel. Vergadering : 18 februari Agendapunt : 6. Programma : (4) Economische Zaken Portefeuillehouder : E.J. ter Keurs. Aan de Raad.

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Vergadering : 18 februari 2016 Agendapunt : 6 Status : Opiniërend Programma : (4) Economische Zaken Portefeuillehouder : E.J. ter Keurs Behandelend ambt. : Gerda van der Let / Jan Sijtsma gvanderlet@t-diel.nl / jsijtsma@t-diel.nl Telefoonnummer : (0511) / (0511) Zaak / Stuknummer : Z / S Aan de Raad. Onderwerp Koopzondagen Korte inhoud Bij brief van 3 juni 2015 heeft een ondernemer in onze gemeente verzocht om zijn bouwmarkt op zondag open te mogen stellen. De raad heeft op 21 januari 2016 een hoorzitting georganiseerd voor ondernemers(verenigingen), vakbonden en burgers. Een 16-tal ondernemers, vakbondsbestuurders en burgers hebben ingesproken, zowel voor- als tegenstanders. Voorstel van het College Het college neemt nog geen standpunt in ten aanzien van de koopzondagen in Tytsjerksteradiel, maar legt een aantal beleidsopties aan u voor. Wel is het college van mening dat vrijstelling van de Winkeltijdenwet verleend kan worden aan het watersportdorp Earnewâld, waar veel toeristen komen/verblijven. In dit dorp mogen wat het college betreft gedurende het toeristisch seizoen elke zondag de winkels open. Bijlagen - Winkeltijdenverordening Tytsjerksteradiel - Brief met verzoek tot zondagsopening Karwei Burgum - Documenten en inspraak tijdens hoorzitting (digitaal: g-en-welkom_2782.html)

2 Toelichting Bij brief van 3 juni 2015 heeft een ondernemer in onze gemeente verzocht om zijn bouwmarkt op zondag open te mogen stellen. In de raadsvergadering van 25 juni heeft het college toegezegd het onderwerp opening op zondag opiniërend aan de raad voor te leggen. De raad heeft in de vergadering van 10 september kennis genomen van de brief die op 6 juli aan de ondernemer is verstuurd. De raad heeft het initiatief genomen om voorafgaande aan de opiniërende vergadering van 18 februari 2016 een hoorzitting te organiseren. Een 16-tal ondernemers, vakbondsbestuurders en burgers hebben ingesproken, zowel voor- als tegenstanders. Het kader Winkeltijdenwet De Winkeltijdenwet bepaalt dat winkels op werkdagen (ma t/m za) open mogen zijn tussen uur en uur en niet op de zon- en de christelijke feestdagen. Sinds de herziening van de Winkeltijdenwet in 2013 mogen gemeenten zelf bepalen hoeveel koopzondagen er mogen zijn. Het is winkeliers verboden om zonder vrijstelling geopend te zijn op zon- en feestdagen, s avonds na uur en gedurende de nachtelijke uren. Hierbij geldt een uitzondering voor winkels op een kampeerterrein of vakantie- en bungalowpark. Kampwinkels op kampeerterreinen en vakantiebungalowparken mogen op grond van onze Winkeltijdenverordening al wel open zijn op zondag. Er is geen maximum aantal openingsuren binnen de vastgestelde tijden. Een winkelier kan er bijvoorbeeld voor kiezen om elke avond tot uur open te zijn, maar kan ook om uur sluiten. Er is ook geen verplichting om een ochtend, middag of hele dag gesloten te zijn. Vaak maken winkeliers binnen een plaatselijke vereniging wel afspraken over openingstijden, zodat per dorp wel vaste openingstijden worden gehanteerd. Winkeltijdenverordening Op 6 juni 1996 heeft de gemeenteraad de Winkeltijdenverordening vastgesteld. In deze verordening is onder andere bepaald dat burgemeester en wethouders maximaal 4 feestdagen per jaar aanwijzen waarop winkels geopend mogen zijn voor de verkoop van goederen, mits de betreffende dag geen zondag is. De vier feestdagen (2 e Paasdag, Hemelvaartsdag, 2 e Pinksterdag en 2 e Kerstdag) gelden voor de gehele gemeente. Dit beleid is na vijf jaar in 2002 geëvalueerd. Bij de evaluatie zijn de winkeliers en de winkeliers- c.q. ondernemersverenigingen aangeschreven. Verder zijn ook de Verenigingen voor Dorpsbelangen gevraagd om hun mening te geven en zijn via publicaties in weekblad Actief alle inwoners opgeroepen hun mening te geven. De respons is matig geweest. Het totale aantal reacties van alle doelgroepen was 26. Slechts 2 reacties bepleitten destijds voor ruimere openstellingsmogelijkheden (een tuincentrum en een keukencentrum). Uit de evaluatie eind 2002 is gebleken dat er praktisch géén behoefte was aan uitbreiding van de openingstijden van de winkels. Bijzondere situatie De supermarkt in Earnewâld is in het toeristenseizoen al langere tijd op zondag open. 2

3 De gemeente heeft in de Winkeltijdenverordening echter geen toeristische gebieden aangewezen waar opening op de zondag is toegestaan. Gelet op het feit dat Earnewâld een watersportdorp is waar veel toeristen verblijven, heeft het college er geen problemen mee een vrijstelling van de Winkeltijdenwet te verlenen voor dit dorp. De Winkeltijdenverordening moet hier dan op worden aangepast. Dit is een bevoegdheid van de raad. De praktijk in 2016 Anno 2016 is de opvatting over de koopzondagen bij burgers, ondernemers en gemeenten veel meer divers. Er zijn gemeenten, zoals Leeuwarden, Dongeradeel en Opsterland, waar meer mogelijkheden zijn gekomen voor de koopzondagen. In andere gemeenten wordt vooralsnog vastgehouden aan de zondagsrust. Elementen die in het algemeen worden of kunnen worden meegenomen in de afweging zijn: - De wens en behoefte van de klant; - Het belang van de ondernemer (familiebedrijf, keten); - Het belang van de werknemer; - De identiteit/cultuur van de bewoners in de gemeente; - Hoe wordt er met koopzondagen omgegaan in de regio. De hoorzitting Tijdens de hoorzitting op 21 januari jl. hielden de voor- en tegenstanders van de koopzondagen zich in evenwicht. De belangstelling voor de koopzondagen leeft vooral bij de grotere supermarkten (in Burgum, Hurdegaryp, Gytsjerk en Earnewâld), bouwmarkt Karwei en tuincentrum Florahoek. Ook de HEMA wil graag open evenals een aantal kleinere winkeliers in Burgum. De argumenten die door de voorstanders van de koopzondagen werden aangevoerd hebben vooral betrekking op: - Oneerlijke concurrentie door (steeds meer) gemeenten met koopzondagen in de directe omgeving; - De consument is duidelijk aan het veranderen en laat zich niet sturen. De klant gaat elders kopen waar de winkels wel open zijn op de zondag. Dat leidt tot afvloeiing van omzet, verschraling van voorzieningen en uiteindelijk tot verlies van werkgelegenheid; - Daarnaast is er de invloed van internet waar op ieder moment van elke dag door de consument kan worden gekocht; - Burgum is een recreatieve kern en moet wat bieden aan de consument. Dokkum bruist en laat zien hoe het kan; - Laat winkeliers/detaillisten ondernemen en zelf hun keuzes maken. Detailhandel is de nog enige bedrijfstak waar de gemeente deze beperking voor de zondag oplegt; - Werknemers krijgen een extra toeslag voor werken op zondag en er is een keuzevrijheid om wel of niet te werken op de zondag. Maar er is ook inhoudelijke tegenstand tegen de koopzondag. Vooral vanuit de vakbonden, kleinere winkeliers, de kleinere dorpen en christelijke kringen. De argumenten die door de tegenstanders van de koopzondagen werden aangevoerd hebben vooral betrekking op: - De maatschappij heeft belang bij een collectief rustmoment. De zondag vult dat rustmoment in voor samen zijn met het gezin, de religie of recreatie. Terughoudendheid is gewenst; 3

4 - Het principe, veelal vanuit christelijke grondwaarden, om niet op zondag te willen werken; - De kleine winkelier/detaillist kan niet altijd open. Hij/zij heeft ook een rustmoment nodig voor zichzelf en het gezin. Er zijn spelregels nodig waar iedereen zich aan moet houden; - Openstelling van winkels in de grotere kernen zal leiden tot verschraling van de voorzieningen in de kleinere kernen; - De koopzondag levert geen nieuwe omzet en werkgelegenheid op, slechts een verschuiving; - Opkomen voor de belangen van werknemers die worden gedwongen om zondags te werken. Aandacht voor de arbeidsvoorwaarden en het sociaal aspect; - De overheid heeft een taak om mensen in bescherming te nemen. De tijd is nog niet rijp voor de koopzondag in Tytsjerksteradiel. Opties: Tegen de achtergrond van de huidige situatie in de gemeente Tytsjerksteradiel en de hoorzitting op 21 januari jl. leggen wij opiniërend een aantal beleidskeuzes voor koopzondagen aan u voor en vragen u uw voorkeur aan te geven. 1. Geen beleidswijziging. We houden vast aan de huidige Winkeltijdenverordening voor alle branches, met uitzondering van het watersportdorp Earnewâld. 2. Een aantal koopzondagen vaststellen, 1x per maand van bijvoorbeeld tot uur, geldend alléén voor supermarkten, bouwmarkten, woonwinkels, tuincentra en keukencentra. Winkeliers mogen zelf bepalen of ze die zondag open gaan. 3. Een aantal koopzondagen vaststellen, 1x per maand van bijvoorbeeld tot uur, geldend voor alle branches. De ondernemers mogen zelf bepalen of ze die zondag open gaan. 4. Elke zondag van bijvoorbeeld tot uur vaststellen als koopzondag, geldend alléén voor supermarkten, bouwmarkten, woonwinkels, tuincentra en keukencentra. De ondernemers mogen zelf bepalen of ze op zondag open gaan. 5. Elke zondag van bijvoorbeeld tot uur vaststellen als koopzondag, geldend alléén voor supermarkten, bouwmarkten, woonwinkels, tuincentra en keukencentra. De ondernemers mogen zelf bepalen of ze op zondag open gaan. Daarnaast kunnen de andere ondernemers 1 x per maand op een collectieve koopzondag voor alle branches open. De ondernemers mogen zelf bepalen of ze op zondag open gaan. 6. Elke zondag van bijvoorbeeld tot uur vaststellen als koopzondag, geldend voor alle branches. De ondernemers mogen zelf bepalen of ze op zondag open gaan. 7. Helemaal vrij laten. In alle voorliggende beleidskeuzes wil het college rekening houden met de bijzondere positie van het watersportdorp Earnewâld, waar veel toeristen komen en verblijven. 4

5 Daar willen we gedurende het toeristische seizoen de zondagsopening toestaan. In dit dorp mogen dan in de periode van 1 april tot 1 november elke zondag de winkels open. Wij vragen u, mede op basis van de argumenten die zijn ingebracht tijdens de hoorzitting, een richting te geven aan uw voorkeur. Op basis van de uitkomst van de discussie in uw vergadering en de door u aangegeven voorkeur willen wij, indien nodig, dit voorjaar komen met een voorstel tot aanpassing van de Winkeltijdenverordening. Burgum, 2 februari 2016 Het college van Tytsjerksteradiel de secretaris de burgemeester O. de Jager MAC RC drs. E.J. ter Keurs 5