Nieuwe variëteiten getest op hun kwaliteiten als losse tomaat

Transcriptie

1 Thema Rassenproef losse tomaten doorteelt 2006 Nieuwe variëteiten getest op hun kwaliteiten als losse tomaat Zowel voor het segment Baron als voor het segment Prince werden een aantal nieuwe variëteiten in proef gelegd op het PSKW en het PCH. Een heel seizoen lang worden deze proefrassen gemeten en beoordeeld. Ook de vruchtkwaliteit en de smaak worden op de voet gevolgd. Tijd voor een korte samenvatting van de kwaliteiten en minpunten van elk ras. Tabel 1. - Proefopzet en teeltverloop Dit rassenonderzoek wordt uitgevoerd door het Proefstation voor de Groenteteelt te Sint-Katelijne-Waver (PSKW) en Proefcentrum Hoogstraten (PCH) in samenwerking met het Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt te Kruishoutem (PCG) en het Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten te Heverlee (VCBT). Vleestomaten Tussentypes Proeflocatie PSKW PCH PSKW PCH Substraat steenwol steenwol steenwol steenwol Proefplan 132 planten per ras 64 planten per ras 132 planten per ras 48 planten (= 96 stengels) per ras Zaaidatum onderstam 22/11/2005 7/11/ /11/2005 9/11/2005 Zaaidatum bovenstam 23/11/ /11/ /11/2005 9/11/2005 Enting 1 op 1 geënt 1 op 1 geënt 1 op 1 geënt Geënt-getopt op Maxifort op Eldorado op Maxifort op Maxifort E : ongeënt Plantdatum 12/1/2006 4/1/ /1/2006 4/1/2006 Plantafstand (cm) 55 cm 50 cm 55 cm 50 cm Aantal planten/m2 2,26 2,5 2,26 2,5 Extra stengel per 6 planten (week 12) 1 per 4 planten Eerste oogstdatum 24/3/ /3/ /3/ /3/2006 Proefopzet en teeltverloop De proefopzet en het teeltverloop worden weergegeven in Tabel 1. Voor de vleestomaten werd Growdena als referentieras gekozen, voor de tussentypes Admiro. Alle rassen zijn in de proef aangelegd in vier herhalingen, twee langs de zonnekant en twee langs de schaduwzijde. In totaal worden zestien planten per ras geëvalueerd. Vleestomaten Resultaten De productie, sortering, gewaseigenschappen, vruchtkwaliteit en smakelijkheid van de vleestomaten zijn samengevat in Tabellen 2 tot en met 9. Rassenbespreking Growdena (S&G): heeft zichzelf dit jaar bewezen als een goede opvolger voor Macarena. Met een hoge opbrengst en een gemiddeld vruchtgewicht rond de 270 gram is dit een goed vleestomatenras. De planten zijn kort en ook de behanglengte is niet te groot. Af en toe komen er wel achterblijvende vruchtjes voor in de tros. De vruchten zelf zijn hard, eerder geribd en wat hoekig van vorm. Krimpscheurtjes werden niet zoveel waargenomen, maar hier en daar kwam er wel een geprikte vrucht voor en werden er soms wat inwendige holtes aangetroffen. De smaak van Growdena is wat wisselvallig. RZ (Rijk Zwaan): doordat het vruchtgewicht van dit praktijkproefras tamelijk laag ligt voor een vleestomaat valt ook de opbrengst laag uit. Op het PCH was de vroege productie wel goed, maar op 15 augustus lag de totale productie toch 7% lager dan die van Growdena. RZ is een groeikrachtig ras met ProeftuinNieuws september

2 Tabel 2. - Productieresultaten vleestomaten van begin teelt tot 15/8/2006 Cultivar Opbrengst Aantal vruchtgewicht (g) (kg/m²) relatief t.o.v. Growdena vruchten/m² PSKW PCH PSKW PCH PCH PSKW PCH Growdena 38,87 39, RZ ,33 38, DRW ,18 41, DRW , Alboney 38,92 41, E , S&G ,01 40, Tabel 3. - Sorteringsresultaten vleestomaten van begin teelt tot 15/8/2006 Cultivar PSKW PSKW PCH PCH PSKW Growdena RZ DRW DRW Alboney E S&G Tabel 4. - Zetting, plantlengte en behanglengte vleestomaten Cultivar Tros in zetting Totale plantlengte (cm) Behanglengte (cm) PSKW PCH PSKW PCH maart april april mei tot 18/8/2006 tot 9/8/2006 tot 18/8/2006 tot 9/8/2006 PCH PSKW PCH PSKW Growdena RZ DRW DRW Alboney E S&G Tabel 5. - Gemiddelde van de maandelijkse gewasbeoordeling vleestomaten van februari tot en met augustus Cultivar Groeikracht Gewasgeslotenheid % achterblijvende vruchten % onvolledige trossen Growdena 7,0 6,9 6,1 6, RZ ,3 8,6 6,6 7, DRW ,3 6,4 5,3 6, DRW ,6 5, Alboney 6,3 6,9 5,1 5, E ,0 4,6 9 7 S&G ,9 6,9 5,9 6, = zeer zwak 0 = open 10 = zeer sterk 10 = gesloten Tabel 6. - Gemiddelde hardheid, score voor scheurtjes en frisheid van de kroontjes van vleestomaten (gemiddelden van april tot en met augustus) Cultivar Kwaliteit groene delen Gevoeligheid voor scheurtjes Hardheid na 3 dagen na 10 dagen Growdena 6,6 4,8 7,1 7,0 7,6 7,1 6,2 5,8 RZ ,8 4,8 7,3 7,3 6,5 6,1 5,4 5,1 DRW ,6 6,1 6,2 6,5 7,7 7,5 6,0 6,1 DRW ,0 6,5 7,1 6,0 Alboney 6,8 5,2 8,0 7,9 7,7 7,2 6,1 6,2 E ,6 9,3 6,2 5,5 S&G ,0 5,0 6,6 6,3 7,6 7,5 6,1 6,3 2 = zeer slecht 2 = zeer slecht 10 = zeer goed 10 = zeer goed een eerder gesloten gewas. De planten zijn lang en af en toe komen er onvolledige trossen voor. De vruchtkwaliteit is goed en de vruchten zijn weinig prikschadegevoelig. RZ heeft niethoekige en weinig geribde vruchten met een mooie kleur. De hardheid van de vruchten is wat minder, maar ze hebben wel een hoog suikergehalte en een zeer goede smaak. DRW (De Ruiter): een nieuw ras dat dit jaar goed presteerde. De opbrengst ligt iets hoger dan die van Growdena en het vruchtgewicht is vergelijkbaar. De planten zijn lang, minder groeikrachtig en het gewas is meer open. De vruchtvorm lijkt wat op die van Growdena. Kwalitatief heeft dit ras goede vruchten: ze zijn stevig en hebben mooie, frisse kroontjes. De vruchten zijn echter wel gevoeliger voor scheurtjes en prikschade en ze plukken ook moeilijker. In perioden van moeilijkere kleuring van de vruchten zal dit eerder merkbaar zijn bij dit ras, maar de vruchten kleuren wel goed door tot een mooie eindkleur. Bovendien zijn ze ook lekker, vooral in de zomer. DRW (De Ruiter): een echte productietopper; de productie ligt 20% hoger dan die van Growdena. DRW heeft een gemiddeld vruchtgewicht van bijna 300 gram. De planten zijn lang. Het gewas is zwak qua groeikracht en open. De trosaanleg gaat zeer snel, maar af en toe komen achterblijvende en onvolledige trossen voor. De vruchten zijn vrij hard en gevoelig voor scheurtjes. In de zomer worden de vruchten hoog en hoekig, hebben ze een minder mooie kleur en zijn ze soms prikschadegevoelig. Hier en daar komen inwendige holtes en inwendige groenverkleuring voor. De smaak is zeer goed, enkel in augustus wat minder. E (Alboney) (Enza): een ras met een goede productie. Het vruchtgewicht ligt echter wat lager waardoor op het PSKW beslist werd om dit ras vanaf juni op 5 te snoeien, zoals de tussentypes. Alboney heeft een snelle trosaanleg en een goede groeikracht. Het gewas is eerder open, maar er zijn weinig zettingsproblemen. Algemeen scoort de kwaliteit van de vruchten goed: ze zijn stevig en weinig gevoelig voor prikschade en krimpscheurtjes. De kroontjes durven soms wel eens geel verkleuren na bewaring. De smaak is eerder wisselvallig. E (Enza): heeft een zeer hoge productie (15% meer dan Growdena), voornamelijk te wijten aan het grote aantal vruchten per vierkante meter, want het vruchtgewicht is zelfs lager dan dat van Growdena. De planten zijn niet zo groeikrachtig, vrij open en hebben een grote plantlengte. De hardheid van de vruchten is eerder laag. De vruchten zijn weinig gevoelig voor scheurtjes maar kunnen last 24 ProeftuinNieuws september 2006

3 Tabel 7. - Vruchtkwaliteit vleestomaten (gemiddelde van april tot en met augustus) Cultivar Proeftuin Vruchten (%) geribd gemoot niet geribd hoekig laagrond gemiddeld hoogrond Growdena PCH PSKW RZ PCH PSKW DRW PCH PSKW DRW PCH Alboney PCH PSKW E PCH S&G PCH PSKW Inwendige holtes bij vleestomaten (stadium 2) Tabel 8. - Inwendige kwaliteit vleestomaten 10 dagen na oogst (gemiddelde van april tot en met augustus) Cultivar Proeftuin Inwendige holtes (%) Inwendige groenverkleuring (%) kleine inwendige holtes grotere inwendige holtes beperkte inwendige sterke inwendige (stadium 1) (stadium 2 ) groenverkleuring groenverkleuring (stadium 1) (stadium 2) Growdena PCH PSKW RZ PSKW DRW PCH PSKW DRW PCH Alboney PSKW E PCH S&G PSKW Elk percentage in de tabel geeft het percentage tomaten weer waarbij het kwaliteitskenmerk voorkomt (gemeten op 10 tomaten). Stadium 0: kenmerk komt niet voor; stadium 1: kenmerk komt in mindere mate voor; stadium 2: kenmerk sterk aanwezig. Tabel 9. - Smakelijkheid vleestomaten. Gemiddelden gevolgd door een zelfde letter zijn niet significant verschillend (Tukey, p = 0,05). Cultivar PCG mei PCH juni PSKW juni PCG juli PCH augustus PSKW augustus (65 panelleden) (7 panelleden) (14 panelleden) (63 panelleden) (13 panelleden) (11 panelleden) Growdena 4,69 b 4,88 3,07 5,76 3,03 ab 3,52 RZ ,54 ab 5,58 3,76 5,87 4,31 ab 4,10 DRW ,07 b 3,24 4,82 6,07 4,35 ab 4,51 DRW ,12 a 4,26 5,87 2,27 b Alboney 4,93 b 4,50 3,79 6,27 2,84 ab 3,61 E ,12 a 4,17 6,34 2,62 ab S&G ,04 b 4,53 3,93 6,21 4,62 a 5,97 0 = niet lekker 10 = heel lekker Geen letter = geen significant effect van ras op smakelijkheid hebben van inwendige groenverkleuring. De kroontjes worden soms geel na bewaring, maar de smaak van de tomaten is zeer goed. Gedurende bijna het ganse seizoen kwamen vruchten voor met verkurking rond het kroontje. S&G (S&G): omdat het vruchtgewicht van dit ras tamelijk laag lag voor een vleestomaat, werd net zoals bij Alboney op het PSKW beslist om dit ras vanaf juni op 5 te snoeien in plaats van op 4, zodat het vergeleken kon worden met de tussentypes. Dit proefras van S&G heeft korte planten met een kleine behanglengte. Hier en daar komen onvolledige trossen voor. De vruchten zelf zijn een beetje hoekig en neigen tot een hoogronde vorm. In het begin van de teelt waren ze soms wat tolvormig. De kroontjes zijn minder mooi en de vruchten zijn gevoelig voor krimpscheurtjes. De hardheid en het suikergehalte zijn echter wel goed en de vruchten werden ook lekker bevonden door de smaakpanels. Tussentypes Resultaten De productie, sortering, gewaseigenschappen, vruchtkwaliteit en smakelijkheid van de tussentypes zijn samengevat in Tabellen 10 tot en met 16. Het opgelostestofgehalte is weergegeven in Figuur 1. Rassenbespreking Admiro (De Ruiter): blijft het als standaardras in het segment Prince nog steeds goed doen. Met een goed vruchtgewicht en een vlotte zetting behaalt Admiro een goede productie. De planten zijn kort en hebben een kleine behang- Figuur 1. - Opgelostestofgehalte ( Brix) op dag 3 en dag 10 na de oogst in de zomer ProeftuinNieuws september

4 Tabel Productieresultaten tussentypes van begin teelt tot 15/8/2006 Cultivar Opbrengst Aantal Vruchtgewicht (g) (kg/m²) relatief t.o.v. Admiro vruchten/m² PSKW PCH PSKW PCH PCH PSKW PCH Admiro 36,48 36, BS , DRW ,08 37, E , E , E , Locatelli 36, RZ ,65 38, S&G ,15 37, Tabel Sorteringsresultaten tussentypes van begin teelt tot 15/8/2006 Cultivar PSKW PSKW PCH PCH PSKW Admiro BS DRW E E E Locatelli RZ S&G Tabel Zetting, plantlengte en behanglengte tussentypes Cultivar Tros in zetting Totale plantlengte (cm) Behanglengte (cm) PSKW PCH PSKW PCH maart april april mei tot 18/8/2006 tot 9/8/2006 tot 18/8/2006 tot 9/8/2006 PCH PSKW PCH PSKW Admiro BS DRW E E E Locatelli RZ S&G Tabel Gemiddelde van de maandelijkse gewasbeoordeling tussentypes van februari tot en met augustus Cultivar Groeikracht Gewasgeslotenheid % achterblijvende vruchten % onvolledige trossen Admiro 6,4 6,5 6, BS ,2 6, DRW ,6 7,1 6,0 6, E ,6 4,4 6 2 E ,5 3,7 6 0 E ,3 8,0 7 7 Locatelli 6,3 4,1 6 1 RZ ,9 7,7 6,4 7, S&G ,4 6,3 6,0 6, = zeer zwak 0 = open 10 = zeer sterk 10 = gesloten DRW (De Ruiter): dit proefras van De Ruiter heeft in tegenstelling tot Admiro lange planten met een grote behanglengte. Het is een groeikrachtig gewas. Ondanks het feit dat de zetting moeizamer is, behaalt dit ras een hoge productie met redelijk dikke vruchten. DRW kwam ook snel in productie in het voorjaar. Een belangrijk deel van de vruchten is hoogrond en wat hoekig, maar de kroontjes blijven wel mooi na bewaring. Regelmatig werden wat krimpscheurtjes vastgesteld, maar prikschade kwam weinig of niet voor. De vruchten zijn ook lekker. E (Shirkan) (Enza): het enige ras dat niet geënt werd in deze proef, mede daarom werd een zeer lage productie bekomen; ook het vruchtgewicht is laag. Het gewas is open en kort en heeft een zwakke groeikracht. De vruchten zijn vrij zacht en gevoelig voor scheurtjes. De kleur en vruchtvorm zijn mooi. Er werd een hoog suikergehalte gemeten en het ras kwam zeer goed uit de smaakproef. E (Enza): heeft een goede productie maar een vrij laag vruchtgewicht (20 gram minder dan Admiro). De planten zijn te zwak qua groeikracht, het gewas is open en lang. De trosaanleg verloopt vlot, het aantal vruchten per vierkante meter ligt zeer hoog. De vruchten zijn hoogrond en de kroontjes blijven mooi na bewaring. Voor uitwendige kwaliteit scoort deze cultivar echter niet zo goed. De smaak is wel goed. E (Enza): een ras met een vrij goede productie; de eerste trossen gaven zware vruchten. E heeft een eerder gesloten gewas met groeikrachtige, korte planten. De vruchten zijn weinig gevoelig voor scheurtjes, hebben een zeer goede hardheid, maar zijn redelijk hoekig. Voor de andere uitwendige kwaliteitskenmerken scoren ze hoog. Het suilengte. Een minpunt van dit ras is het voorkomen van witkoppen. De vruchten zijn laagrond en weinig gevoelig voor krimpscheurtjes en prikschade. Bovendien hebben ze een mooie kleur en zijn ze lekker. BS 8340 (Bruinsma): een minder groeikrachtig ras met eerder korte planten. Hoewel de vruchten een tamelijk egale maatsortering hebben, is het vruchtgewicht lager en de productie middelmatig. De vruchten zijn lichtrood van kleur, maar hebben wel een mooie vorm doordat ze weinig geribd en weinig hoekig zijn. Ook de kroontjes ogen fris na bewaring. De vruchten zijn bovendien stevig en er werden weinig geprikte vruchten gevonden. Ook qua smaak scoren ze goed. 26 ProeftuinNieuws september 2006

5 Tabel Gemiddelde hardheid, score voor scheurtjes en frisheid van de kroontjes van tussentypes (gemiddelde van april tot en met augustus) Cultivar Kwaliteit groene delen Gevoeligheid voor scheurtjes Hardheid na 3 dagen na 10 dagen Admiro 6,2 4,7 6,9 8,1 7,1 6,7 5,6 5,5 BS ,6 7,4 8,3 6,6 DRW ,6 4,9 6,2 7,4 6,6 6,1 5,5 5,3 E ,7 7,4 6,0 5,1 E ,5 8,0 6,5 5,1 E ,9 8,4 7,1 5,6 Locatelli 7,0 8,5 5,8 4,9 RZ ,0 4,6 6,2 8,4 7,0 6,6 6,0 5,7 S&G ,8 5,0 6,5 7,3 7,5 6,7 5,7 5,6 2 = zeer slecht 2 = zeer slecht 10 = zeer goed 10 = zeer goed Tabel Vruchtkwaliteit tussentypes (gemiddelde van april tot en met augustus) Cultivar Proeftuin Vruchten (%) geribd gemoot niet geribd hoekig laagrond gemiddeld hoogrond Admiro PCH PSKW BS 8340 PSKW DRW PCH PSKW E PCH E PCH E PCH Locatelli PCH RZ PCH PSKW S&G PCH PSKW Tabel Smakelijkheid tussentypes. Gemiddelden gevolgd door een zelfde letter zijn niet significant verschillend (Tukey, p = 0,05). Cultivar PCG mei PCH juni PSKW juni PCG juli PCH augustus PSKW augustus (67 panelleden) (7 panelleden) (14 panelleden) (60 panelleden) (14 panelleden) (11 panelleden) Admiro 5,75 ab 3,75 4,23 5,80 a 3,91 ab 3,91 a BS ,36 bc 4,13 5,90 a 5,18 a DRW ,45 abc 2,48 4,11 5,93 a 4,42 ab 4,28 a E ,38 a 5,37 5,28 a 4,19 ab E ,68 ab 4,85 5,46 a 5,23 a E ,09 bc 3,87 5,44 a 4,09 ab Locatelli 4,59 c 2,78 5,19 a 2,51 b RZ ,86 ab 4,04 3,42 5,95 a 4,71 ab 4,39 a S&G ,35 bc 3,75 3,56 6,09 a 3,55 ab 5,59 a 0 = niet lekker 10 = heel lekker Geen letter = geen significant effect van ras op smakelijkheid kergehalte is eerder aan de lage kant. Locatelli (RZ ) (Rijk Zwaan): werd dit jaar reeds opgenomen als praktijkproefras bij de trostomaten, maar krijgt ook een kans als proefras bij de tussentypes. De productie is vergelijkbaar met deze van Admiro, het vruchtgewicht ligt wel ongeveer 10 gram lager. Het gewas is open. De vruchten hebben een lage hardheid maar een mooie glans. De smaak is eerder wisselvallig. De kroontjes blijven mooi na bewaring. Hier en daar zien we toch wat inwendige holtes en groenverkleuring van de vruchten. Gedurende sommige perioden zijn de vruchten moeilijk te oogsten. RZ (Rijk Zwaan): ook dit ras geeft een hoge opbrengst met een goed vruchtgewicht. De trosaanleg is snel, maar de planten zijn lang, hebben een grote behanglengte en zijn erg groeikrachtig. De vruchten zijn eerder laagrond, hebben een goede hardheid en zijn weinig gevoelig voor prikschade. Ze hebben echter een minder mooie kleur en glans en de kroontjes bewaren minder goed. Op het PCH werden bij dit ras weinig krimpscheurtjes gezien, terwijl er op het PSKW juist veel kripscheurtjes voorkwamen. De vruchten werden zeer goed gesmaakt S&G (S&G): hoewel de productie mee kan, ligt het vruchtgewicht wat aan de lage kant. In de loop van de teelt kwamen regelmatig tolvormige en wat hoekige vruchten voor. Bovendien ogen de kroontjes minder mooi na bewaring. De vruchten zijn weinig prikschadegevoelig, hebben een hoog suikergehalte en smaken lekker. De resultaten zijn ook beschikbaar op (PSKW) en op (PCH). L. Wittemans & E. Vandewoestijne Proefstation voor de Groenteteelt, Sint-Katelijne-Waver L. Van Gastel & K. Goen Proefcentrum Hoogstraten, Meerle S. Buysens & N. Cap Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt, Kruishoutem E. Bobelyn Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten, Heverlee Deze proef kwam tot stand dankzij de financiële steun van LAVA en van de Vlaamse overheid, agentschap voor Landbouw en Visserij. ProeftuinNieuws september