copyright Proeftuinnieuws

Transcriptie

1 Glas Rassenproef trostomaten belihte teelt Eerste rassenproef onder de lampen: een goede start Met de zomer voor de deur en de lampen al een tijdje uit, is het moment aangebroken om alle rassen uit de rassenproef belihte teelt tomaat grondig te evalueren. Het perfete trostomatenras voor een belihte teelt bestaat helaas nog niet. Wat in een standaard tomatenteelt een mindere raseigenshap is, blijkt onder de lampen eens zo hard op te vallen. Telen met assimilatiebelihting shetst als het ware een karikatuur van de opgevolgde rassen. Toh bieden een aantal interessante rassen zih aan. De rassen voor de belihte teelt worden intensief geëvalueerd op het Proefentrum Hoogstraten (, Meerle) en het Proefstation voor de Groenteteelt in Sint-Katelijne- Waver (). Opbrengstgegevens, gewasen vruhtkenmerken worden verzameld door deze twee proefentra. De smaak wordt beproefd op het Proviniaal Proefentrum voor de Groenteteelt (PCG, Kruishoutem) en de hardheid en kleur worden gemeten door het Tel 1. - Proefopzet Proefloatie Belihtingsapaiteit Lux Lux Start belihting 22/11/ /11/2014 Referentieras Foundation Foundation Onderstam Maxifort Maxifort Planttype geënt-getopt geënt-getopt Zaaidatum 1/9/2014 3/9/2014 Plantdatum 22/10/ /10/2014 Plantafstand (m) Extra stengels 1 op 3 2 op 4 Start aantal stengels/m² 2,5 2,5 Eind aantal stengels/m² 3,33 3,75 Eerste oogst 5/1/ /12/2014 Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproduten (VCBT, Heverlee). De Brix-waarde wordt door de vier praktijkentra verregaand opgevolgd. Rassenbespreking Zowel op het als op het werd een rassenproef aangelegd. Alleen het ras Foundation staat op de twee loaties. De overige rassen worden ofwel op het ofwel op het opgevolgd. Rassen op het Foundation (Nunhems) is het snelst in produtie gegaan dit jaar, maar wordt halverwege het teeltjaar voorbij gestoken door Merlie en staat nu op de tweede plaats in de produtietellen. Dit meeldauwtolerante ras heeft ondertussen een ahterstand in trosaanleg, maar maakt dit goed met een iets hoger vruhtgewiht. Foundation heeft korte planten en een kort behang, maar vertoont iets minder groeikraht dan de andere rassen in proef en is iets opener. De vruhten soren goede punten, ook bij de keurders. Ze hebben een mooie kleur, zijn weinig gemoot en niet hoekig. De groene delen zijn grover en bewaren goed. Bij snoei op zes vruhten per tros kan de tros te kort geshakeld zijn en de vruhten zijn helaas ook onder belihting gevoelig voor sheurtjes. Van alle rassen in deze proef heeft Foundation de zahtste vruhten. Merlie (De Ruiter) komt ook onder belihting zijn belofte na en zet momenteel de hoogste produtie neer. De goede en vlotte zetting ompenseert samen met het hoog vruhtgewiht voor het lager aantal vruhten per m 2. De meeldauwtolerante planten zijn kort, groeikrahtig en hebben een kort behang. De trossen zijn jointless en de vruhten zijn onder belihting iets gevoeliger voor sheurtjes en zahter dan in de niet-belihte doorteelt. Ook de Brix-waarde is lager. De trosvorm is oké, maar vertoont hier en daar een foutje in de opvolging. De kleur is, zoals ook gekend uit de niet-belihte teelt, eerder lihtoranje. Tel 2. - Produtieresultaten van begin oogst tot 17 juni 2015 Ras Opbrengst Aantal Gemiddeld vruhten/m² vruht- (kg/m²) relatief (%) gewiht (g) Merlie 45, Axiradius 42, DR 1398 TH 40, Siranzo 42, Foundation 43, Foundation 43, Diamantino 39, Plaisane 41, Carpenter 38, E15M , EZ , Nun , T (1) 44,8 104 Rebelski (1) 42, (1) kijkras 56 Proeftuinnieuws juli 2015

2 Axiradius DR 1398 TH Siranzo Merlie Diaman no Carpenter Plaisane EZ 1322 Nun DR 1398 TH Axiradius Siranzo Merlie Carpenter Plaisane Diaman no EZ 1322 Nun Lihtheid 39,5 39,0 38,5 38,0 37,5 37,0 36,5 36,0 35,5 35,0 Axiradius (Axia Seeds) heeft een produtie die 0,8 kg/m² ligt onder deze van Foundation. De niet-meeldauwtolerante planten zijn groeikrahtig en hebben een vlotte trosaanleg, maar ze zijn ook lang en hebben een lang behang. Tot nu toe is de zetting nog steeds perfet. Snoeien op zeven vruhten per tros vormt geen enkel probleem en zorgt voor een hoog aantal vruhten per m 2. Met een gemiddeld vruhtgewiht van 100 gram is deze fijne trostomaat wel heel fijn. Axiradius krijgt een hoge algemene sore van de keurders door de mooie presentatie. Vooral de mooie trosvorm en de weinig gemote vruhtvorm soren hoog, maar ook de kleur wordt heel erg geappreieerd door zowel de keurders als de onsument. Hoewel de vruhten opvallend zahter worden tijdens bewaring, vindt de onsument a b E 15M de stevigheid geen probleem. DR 1398 TH (De Ruiter) is als laatste in produtie gekomen en heeft zijn produtieahterstand nog niet kunnen goed maken. Dit ras ligt momenteel zo n 3,3 kg/m² ahter op Foundation. De meeldauwtolerante planten vertonen een tragere trosaanleg en staan momenteel drie trossen ahter ten opzihte van Merlie. Regelmatig komen er ook foutjes voor in de zetting. Het gewas is opener en iets minder groeikrahtig. DR 1398 TH heeft lange planten en een lang behang. Bij snoei op zes vruhten per tros geeft DR 1398 TH iets te los geshakelde trossen, bij snoei op zeven komt de laatste vruht soms bovenop de tros te liggen. De gemote, laagronde vruhten hebben een mooie kleur en zijn weinig gevoelig voor sheurtjes. De onsument vindt ze net iets d de a a Figuur 1. - Gemiddelde kleur van de trostomaten (januari tot april 2015), voorgesteld door lihtheid en kleurtint. Hoe hoger de lihtheid, hoe lihter de tomaat. Hoe hoger de kleurtint, hoe meer oranje de tomaat (kleurtint 0 = rood, kleurtint 90 = geel). Rassen met eenzelfde letter zijn niet signifiant vershillend (Tukey, p = 0,05). Kleur nt E 15M lekkerder dan Foundation. Tijdens bewaring verdrogen de fijnere groene delen jammer genoeg snel. Siranzo (Rijk Zwaan) haalt half juni zo n 43 kg/m². Dat is ongeveer evenveel als het ras Axiradius. Siranzo haalt ehter zijn produtie uit een hoger vruhtgewiht, terwijl Axiradius het met zijn laag gemiddeld vruhtgewiht vooral moet hebben van een hoog aantal vruhten per m². Het gewas is geslotener, meeldauwtolerant en heeft nog steeds een perfete zetting. Siranzo soort op veel aspeten middelmatig, maar wordt hard afgestraft vanwege zijn mindere tros- en vruhtvorm. Onder belihting is dit ras vaak te kort geshakeld bij snoei op zes en ook de opvolging van de vruhten in grootte is niet steeds perfet. De vruhten zijn hoekig en bleek van kleur, wat e Proeftuinnieuws juli

3 Tel 3. - Sorteringsresultaten van begin oogst tot 17 juni 2015 Ras Sortering (%) aantal vruhten/tros groen gebarsten los neusrot open vruhten Merlie , Axiradius ,1 0 0,1 0 0 DR 1398 TH ,2 0 0,1 0 0 Siranzo ,1 0 0,2 0 0 Foundation ,1 0 0,3 0 0 Foundation , Diamantino , Plaisane , Carpenter E15M , EZ , Nun , mm +92 mm +82 mm +70 mm +60 mm +50 mm Rebelski (1) (1) kijkras Tros in zetting Groeikraht Gewasgeslotenheid Trossen met Tel 4. - Plantlengte, behanglengte en aantal gezette trossen op 10 juni () en 23 juni () en gemiddelde van de maandelijkse gewasbeoordelingen tot juni 2015 Ras Plantlengte Behanglengte Onvolledige (m) (m) (1) ahterblijvende vruhten (%) trossen (%) Merlie ,0 5,8 5,5 0 1 Axiradius ,4 5,9 5,4 0 0 DR 1398 TH ,0 5,0 4,1 4 4 Siranzo ,0 5,5 5,6 0 0 Foundation ,6 5,0 4,7 1 2 Foundation ,0 4,9 4,1 1 0 Diamantino ,1 5,5 6,0 0 1 Plaisane ,5 5,6 5,3 1 5 Carpenter ,3 5,4 4,3 0 0 E15M ,7 5,2 5,4 1 1 EZ ,6 4,6 3,9 1 1 Nun ,2 5,1 5,1 0 0 (1) gemiddelde januari en februari 0 = zeer zwak 2 = open 10 = zeer sterk 10 = gesloten ook door de onsument niet wordt gewaardeerd. Krimpsheurtjes komen nagenoeg niet voor. Ondanks de hogere Brix-waarde vinden de onsumenten deze tomaten niet eht lekker. Hierbij moeten we wel opmerken dat op het moment van de smaakproef (februari) de Brix-waarde nog wel wat lager was. De trossen hebben grovere groene delen, maar zijn ook de eerste in deze rassenproef die een gele kroon vertonen. Rassen op het Foundation (Nunhems) haalt op het goede produtieijfers en wordt enkel geklopt door het kijkras T Dat komt vooral door zijn hoge vruhtgewiht, want zowel de trosaanleg als het aantal geoogste vruhten per m² is laag bij Foundation. Foundation maakt zijn vruhten gemakkelijk grof. Foundation bezit partiële resistentie tegen witziekte en is een generatief ras met een open gewastype. De groeikraht is minder in vergelijking met de andere rassen, maar toh heeft dit ras meestal een goede zetting. Onder belihting is Foundation wel gevoeliger voor bladrandjes. De jointed trossen hebben sterke groene delen, maar die vielen in januari gemakkelijk af. Net zoals in de niet-belihte teelt kan de tros bij snoei op zes te kort geshakeld zijn, wat resulteert in bolvormige trossen. De eerste trossen van Foundation hadden wel eens een bonkje en in juni waren de vruhten wat hoekig. Hoewel de kleur rood is, kan Foundation gevoeliger zijn voor gevlamdheid. De vruhten worden zahter bij bewaring en vertonen gemakkelijk krimpsheurtjes, zeker wanneer ze grof worden. Diamantino (Enza Zaden) valt na week 10 terug ten opzihte van de produtie van Foundation. Hoewel er meer vruhten per m² worden geoogst en Diamantino ongeveer een tros meer heeft aangelegd dan Foundation, is het vruhtgewiht te laag om dit te ompenseren. Diamantino heeft een eerder vegetatief en gesloten gewas. Een kopblaadje wegnemen is hier zeker aangewezen. De meeldauwtole- 58 Proeftuinnieuws juli 2015

4 rante planten zijn kort en hebben een kleine behanglengte. De trossen zijn jointed en hebben goede groene delen, maar de zesde vruht kan soms bovenop de tros liggen. De eerste trossen gaven soms een bonkje en in februari lag er na bewaring hier en daar een losse vruht in de kist. De vruhten zijn zahter na bewaring, maar hebben een goede Brix-waarde en een mooie kleur en glans, wat ook wordt bevestigd door de onsument. Plaisane (De Ruiter) behaalt een produtie die lager is dan deze van Foundation maar toh zet dit ras een goed resultaat neer. Het vruhtgewiht ligt iets lager, maar dat wordt geompenseerd door een zeer snelle trosaanleg. De snoei op vijf vruhten per tros resulteert niet in een lager aantal vruhten per m². Een minpunt van dit ras is wel dat Plaisane zeer gevoelig is voor witziekte. Plaisane heeft een lange planten behanglengte en een groot plantbehang. De zetting kan wel eens haperen als de planten niet voldoende generatief staan, wat af en toe resulteert in een onvolledige tros. De trosvorm is goed, de trossen zijn jointed. De vruhten zijn laagrond en gemoot en weinig gevoelig voor krimpsheurtjes. Ook de keurders geven goede sores voor trossteel, vruhtvorm en algemeen oordeel. De vruhten zijn wel zahter en hebben in de winter een lagere Brixwaarde. Carpenter (Gautier Semenes) komt traag in produtie. Ondanks een vlotte zetting blijft dit ras ahterstand opbouwen en Carpenter haalt dan ook lagere produtieijfers. Sinds mei is ook het vruhtgewiht wat teruggevallen. Carpenter heeft lange planten met een grote behanglengte en een tragere trosaanleg, die gevoelig zijn voor witziekte. De trosvorm is ehter perfet. We vinden geen gele kronen en de jointed trossen hebben sterke groene delen, zowel voor als na bewaring. De vruhten zijn laagrond en gemoot en hebben in de winter faetten. Ze zijn nog steeds stevig na bewaring. De onsumenten vinden de tomaten te zuur. De keurders geven goede sores aan Carpenter. E15M (Enza Zaden) heeft een produtie-ahterstand ondanks een hoog aantal vruhten per m² en een goede winterprodutie. Het vruhtgewiht is dan ook aan de lage kant. De planten zijn kort en hebben een kleine behanglengte. De trosaanleg verloopt vlot. In de winter oogt het ras meer gesloten, maar in de loop van het voorjaar wordt het wat meer open. Hoewel E15M geen meeldauwtolerantie laimt, werd nog geen witziekte vastgesteld bij dit ras. De trossteel is kort en de tros kan te kort geshakeld zijn. De groene delen zijn grof en jointed. De vruhten vertonen weinig krimpsheurtjes en worden door de onsumenten als redelijk lekker, maar te wei- Tel 5. - Trosvorm, gemiddelde van de beoordeling van januari tot mei () en juni () 2015 Ras Visgraat Opvolging Vlakke ligging Shakeling Gemiddelde Merlie 10,0 6,8 9,8 9,8 9,1 Axiradius 9,8 9,3 9,8 9,8 9,6 DR 1398 TH 9,5 8,3 9,0 8,8 8,9 Siranzo 10 7,8 7,5 8,3 8,4 Foundation 10 9,8 8,0 8,3 9,0 Foundation 9,4 9,0 6,8 10 8,8 Diamantino 9,4 9,4 6,1 10 8,7 Plaisane 9,7 9,7 8,8 10 9,5 Carpenter ,7 10 9,9 E15M ,4 10 4,7 10 8,5 EZ ,2 9,4 9,7 9,1 Nun ,3 8,6 9,7 10 9,4 0 = zeer sleht 10 = zeer goed Tel 6. - Vruhtvorm, gemiddelde van de beoordeling van januari tot mei () en juni () 2015 Ras Vruhten (%) gemoot geribd hoogrond laagrond hoekig Merlie Axiradius DR 1398 TH Siranzo Foundation Foundation Diamantino Plaisane Carpenter E15M EZ Nun Proeftuinnieuws juli

5 nig stevig beoordeeld. De keurders geven een lage sore voor algemeen oordeel. EZ 1322 (Enza Zaden) haalde in de winter veelbelovende produtieijfers. Samen met de groeikraht valt ehter ook de produtie terug vanaf eind april, waardoor EZ 1322 momenteel 1,5 kg/m² tekortkomt ten opzihte van Foundation. De planten zijn minder groeikrahtig en het gewas oogt open, terwijl de trosaanleg wat trager verloopt. Net zoals het andere proefras van Enza Zaden laimt EZ 1322 geen resistentie tegen witziekte. Toh werd er nog geen meeldauw gezien bij dit ras. EZ 1322 produeert jointless trossen met zwakke groene delen. De tomaten van dit ras zijn weinig gemoot en rond tot hoogrond. Soms zien we een foutje in de opvolging van de vruhten in grootte binnen de tros. De vruhten zijn stevig en hebben volgens de keurders een goede hardheid. De Brix-waarde is hoger. Nun (Nunhems) geeft een lage produtie ondanks het feit dat dit ras veel vruhten per m² produeert. De trossen worden weliswaar gesnoeid op zeven en de zetting verloopt vlot, maar het lage vruhtgewiht drukt de totale opbrengst. De meeldauwtolerante planten zijn groeikrahtig in de winter. Vanaf mei gaat de groeikraht ehter ahteruit. De planten bleken ook gevoeliger voor bladrandjes. In januari vertoonden de jointed trossen af en Tel 7. - Vruhtkwaliteit van januari tot mei () en juni () 2015 Ras Krimpsheurtjes Groene delen Bewaarstip (%) Hardheid (Durofel) Hardheid (Universele Testbank) Brix-waarde ( ) frisheid grofheid gele kronen dag 3 dag 10 dag 3 dag 10 - VCBT PCG Merlie 8,2 7,3 5, ,3 4,3 3,5 3,7 3,0 Axiradius 8,9 6,7 6, ,7 4,2 4,0 3,9 3,5 DR 1398 TH 9,3 4,5 4, ,9 4,0 4,2 4,2 3,8 Siranzo 9,5 7,3 6,4 9, ,7 4,0 4,3 4,1 3,6 Foundation 7,4 8,1 6, ,8 3,5 4,0 4,0 3,4 Foundation 7,4 5,9 5,9 9, ,3 3,7 4,2 4,1 3,5 Diamantino 8,9 6,3 6,4 9, ,9 3,6 4,4 4,4 4,0 Plaisane 9,2 5,9 6,2 9, ,2 3,8 4,2 4,0 3,8 Carpenter 8,9 6,1 6, ,6 4,2 4,3 4,2 3,4 E15M ,7 5,3 6,4 9, ,0 3,9 4,2 4,1 3,9 EZ ,0 4,8 4,6 9, ,2 4,5 4,5 4,4 4,1 Nun ,3 6,8 6,2 9, ,0 4,5 3,9 3,8 3,5 2 = zeer sleht 0 = allemaal gele kronen 10 = zeer goed 10 = geen gele kronen hoe hoger, hoe steviger januari-juni februari-april februari Tel 8. - Smakelijkheid en appreiatie van zoetheid, zuurheid, stevigheid en kleur in februari 2015 ( 62 panelleden, 60 panelleden). Gemiddelden gevolgd door eenzelfde letter zijn niet signifiant vershillend (Tukey, p = 0,05). Ras Smakelijkheid Zoetheid Zuurheid Stevigheid Kleur Merlie 4,40 b 3,10 4,20 a 3,10 2,90 b Axiradius 4,70 3,20 3,80 4,10 a 3,70 a DR 1398 TH 5,40 a 3,50 a 3,70 b 3,60 2,80 b Siranzo 4,30 b 2,90 b 4,20 4,10 a 1,90 Foundation 5,20 3,50 a 3,70 3,60 3,50 a Foundation 5,10 a 3,30 a 4,10 3,60 d 2,80 f Diamantino 5,20 a 3,40 a 4,30 3,40 d 4,00 Plaisane 4,60 a 3,30 a 3,90 b 3,20 d 3,80 Carpenter 5,00 a 3,10 a 4,60 a 4,30 a 4,10 E15M ,20 a 3,60 a 3,90 b 3,20 d 3,60 d EZ ,10 a 3,30 a 3,80 b 3,70 4,10 a Nun ,90 a 3,10 a 4,30 4,00 3,30 de T (1) 5,00 a 3,40 a 3,80 b 3,20 d 3,00 ef Rebelski (1) 5,10 a 3,30 a 4,50 a 4,10 3,10 ef 0 = soluut niet lekker 1 = te weinig 1 = te bleek 4 = juist goed 4 = juist goed 10 = heel lekker 7 = te veel 7 = te donker (1) kijkras 60 Proeftuinnieuws juli 2015

6 toe een foutje in opvolging van vruhtgrootte. Ook de groene delen waren zwak. Vanaf februari geeft dit ras trossen met sterke groene delen en een mooie trosvorm. De tomaatjes zijn niet-gemoot en rond en vertonen weinig krimpsheurtjes. De onsument vindt de stevigheid ideaal. Ook de keurders appreiëren de tros- en vruhtvorm en uniformiteit van dit ras. Minpunten zijn ehter een lage Brix-waarde en de lihtoranje kleur. Dat resulteert dan ook in een lage sore voor kleur en algemeen oordeel van de keurders. T (Syngenta) is een kijkras in deze proef en wordt als dusdanig minder intensief opgevolgd. De rasbespreking beperkt zih dan ook tot een aantal algemene zaken. Dit kijkras haalt de beste produtieresultaten in de proef en heeft een hoger vruhtgewiht. De planten hebben partiële resistentie tegen witziekte. T is een eerder generatief ras, maar de groeikraht blijft tamelijk goed behouden in het voorjaar. De groene delen zijn goed, de trossen kunnen soms bolvormig zijn bij snoei op zes vruhten per tros. De laatste weken zagen we af en toe wel eens een gele kroon. De vruhten zijn in de winter liht gemoot en zijn nu hoogrond van vorm. De keurders geven lagere sores voor trosvorm, uniformiteit en algemeen oordeel. De onsumenten vinden de vruhten in februari te weinig stevig en te bleek. Rebelski (De Ruiter) is het tweede kijkras en doet het iets minder goed op vlak van produtie dan we gewoon zijn uit de niet-belihte teelt. Rebelski doet het ehter niet sleht onder de lampen, maar dit ras vraagt nog teelttehnishe optimalisatie. Rebelski werd geplant op 62 m en gesnoeid op drie vruhten per tros tot januari. Eind januari werd bij één op vier planten een extra stengel aangehouden en vanaf dan werden de trossen op vier gesnoeid. Een nauwere plantafstand, sneller op eindafstand gaan en/of snoei op vier vruhten per tros in plaats van drie kan de produtie van dit meeldauwtolerante ras nog verhogen. Het vruhtgewiht en de maatsortering is met de toegepaste teelttehniek grover dan in de niet-belihte teelt in het voorjaar. De vruhtvorm is in de winter vergelijkbaar met deze van een niet-belihte teelt in het voorjaar. In februari noteerden we 13% geribde vruhten, vanaf tros 3 is de vruhtvorm oké. Hoewel de kroontjes kunnen verdrogen en de vruhten krimpsheurtjes vertonen, geven de keurders een goede sore voor vruhtkleur en glans. De onsument beoordeelde de vruhten in februari als te zuur en te bleek. D. Pinxteren & W. Vanlommel Proefentrum Hoogstraten, Meerle L. Wittemans Proefstation voor de Groenteteelt, Sint-Katelijne-Waver J. Van Steenkiste PCG, Kruishoutem A. De Roek Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproduten, Heverlee Info - Je kan de meest reente proefresultaten nalezen op het extranet van ( en ( Deze proef kwam tot stand dankzij de finaniële steun van LAVA en het Departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid. Proeftuinnieuws juli