Energiezuinig telen in de glastuinbouw. Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen

Transcriptie

1 Energiezuinig telen in de glastuinbouw Cursus Klimaat 8/02/2012 Kris Goen

2 Toelichting project Overzicht Invloed van verschillend E-besparende maatregelen: Schermen Variëren met plantdatum Zomerstookstop Combinatie teelten Conclusie

3 Toelichting project Project : Maximale energiebesparing in vruchtgroenten Demonstratieproject Tomaat, paprika, komkommer, bio Doelstelling : In kaart brengen E-besparende technieken Vergelijking besparingspotentieel E-besparende technieken Maximaliseren van energiebesparing door kennisuitwisseling In totaal 30 telers per jaar opgevolgd

4 Energieverbruik cumulatief Energieverbruik (kwh/m2) /11/ /12/ /01/ /02/ /03/ /04/ /05/ /06/ /07/ /08/ /09/ /10/ /11/2010 week

5 Energiebesparende technieken in vruchtgroenten Maatregel Achtergrond Teelten Intensief schermen Combinatie van beweegbaar scherm met AC folie Tomaat, Paprika, Komkommer Dubbel beweegbaar scherm Paprika Latere plantdatum De winterperiode is korter, er moet minder verwarmd worden Tomaat, Paprika, Komkommer, Bio Zomerstookstop Geslotener telen Combinatie van teelten In de zomer wordt de verwarming gedurende +/- 12 weken afgezet Meer schermen en minder luchten bespaart energie Energie-intensieve tomatenteelt combineren met minder energiebehoeftige teelt Tomaat, Paprika, Bio, voornamelijk verwarming met EZO Paprika Komkommer/Tomaat, Courgette/Tomaat

6 INVLOED SCHERMEN

7 Intensiever schermen 1 beweegbaar scherm algemeen in gebruik = Referentie Intensiever schermen = Combinatie beweegbaar scherm (BS) + anticondensfolie (AC) of gebruik dubbel beweegbaar scherm (DS) AC folie in gebruik tot eind februari, begin maart Enkel geschikt bij teelten met plantdatum vanaf 20 december Perforatie afh. Teelt : Tomaat : 5 cm *5 cm of 10 cm * 10 cm Paprika : 10 cm * 10 cm of 20 cm * 20 cm Gewastemperatuur blijft iets hoger, ontwikkeling gaat iets sneller Teeltsturing iets moeilijker, meer vochtproblemen

8 TOMAAT

9 14 Energieverbruik Tomatenteelt PCH KWh/m² (wekelijks) Beweegbaarscherm Beweegbaar scherm + AC-folie AC-folie verwijderd op 11/03/2009: op dat ogenblik energiebesparing van 10 % Week

10 120 Energieverbruik Tomatenteelt PCH Beweegbaar scherm Beweegbaar scherm + AC-folie KWh/m² AC-folie verwijderd op 11/03/2009: op dat ogenblik energiebesparing van 10 kwh/m² of 1 m³ gas/m² Week

11 Gewastemperatuur BS BS + AC 15

12 Invloed gewastemperatuur op zetting tomaat trosnr tros in zetting, percentage gezet /02/ /03/ /03/2009 8/04/2009 0,6 tros voorsprong Beweegbaar scherm afd 7 Beweegbaar + vast scherm afd 8

13 Invloed gewastemperatuur op productie bij tomaat Kg/m² Beweegbaar Beweegbaar + vast 2 0

14 BS = 154 kwh/m² AC = 160 kwh/m² BS+AC = 114 kwh/m² T.o.v. BS +6 kwh/m² +4% -40kWh/m² -26% 200 kwh/m² 150 BS AC BS+AC /12 18/12 01/01 15/01 29/01 12/02 26/02 12/03 26/03

15 PAPRIKA

16

17

18 11 % 23 % 31, 5%

19 Besparingsmogelijkheden schermen Tomaat Paprika Beweegbaar scherm + ACfolie Beweegbaar scherm + AC folie Dubbel scherm % t.ov. beweegbaar scherm in periode dat geschermd wordt 15 % t.o.v. beweegbaar scherm in periode dat geschermd wordt % t.ov. beweegbaar scherm Komkommer Beweegbaar scherm + AC folie % t.o.v. beweegbaar scherm

20 INVLOED PLANTDATUM

21 Invloed plantdatum op energieverbruik paprika

22 Invloed plantdatum op energieverbruik tomaat Cumulatief energieverbruik (kwh/m²) /11/ /12/ /01/ /02/ /03/2010 Cumulatief energieverbruik 27/04/ /05/ /06/2010 week 27/07/ /08/ /09/ /10/2010 Zeer vroeg = begin dec. 2 Vroeg = eind dec.-begin jan. Middel = na 10 jan. 3 Laat = vanaf febr. 27/11/ gem. BS gem. AC gem. BS+AC zeer vroeg vroeg middel laat energiezuinig standaard

23 Invloed plantdatum op energieverbruik tomaat kwh/m² zeer vroeg vroeg middel laat

24 Invloed plantdatum op energieverbruik tomaat Energieverbruik per maand - plantdatum kwh/m² Zeer vroeg Vroeg Middel Laat dec 2009 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

25 Invloed later planten op rendement 60 Invloed van gasprijs op rendement bij plantdatum 1/ gaskost Teeltkosten Bank ,03 7,03 Arbeid Rendement omzet 5 0 1,03-4,97-5 0,15 0,30 0,45 0,60 Gasprijs in /m³

26 Invloed later planten op rendement Invloed van gasprijs op rendement bij plantdatum 1/12 Invloed van gasprijs op rendement bij plantdatum 1/ ,03 7,03 1,03-4,97 0,15 0,30 0,45 0,60 gaskost Teeltkosten Bank Arbeid Rendement omzet ,35 7,25 2,15-2,95 0,15 0,30 0,45 0,60 gaskost Teeltkosten Bank Arbeid Rendement omzet ,47 Invloed van gasprijs op rendement bij plantdatum 1/02 5,04 0,62-3,81 0,15 0,30 0,45 0,60 gaskost Teeltkosten Bank Arbeid Rendement omzet 6,83 3,23 Bron : Jos Christiaenen, Lycopersicon Invloed gasprijs op rendement bij plantdatum 1/03-0,37-3,97 0,15 0,30 0,45 0,60 gaskost Teeltkosten Bank Arbeid Rendement omzet

27 Conclusie plantdatum Plantdatum heeft zeer grote impact op E-verbruik Maand later planten levert +/ kwh/m² E-besparing op Bij planting vanaf half jan. kan E-verbruik bij start teelt tegenvallen wegens hogere instraling Latere plantdatum bespaart energie maar minder interessant door middenprijzen Bovendien verschuift energieverbruik naar einde teelt

28 ZOMERSTOOKSTOP

29 Zomerstookstop: wat houdt het in? Gedurende een periode (juni-aug) helemaal niet verwarmen Geen CO 2 dosering Meestal kortere teelt, vooral bij tomaat Paprika : einde teelt aantal weken vroeger Tomaat : teelt van januari tot eind oktober Consequenties op productie Vanaf begin juni NT hoog genoeg, verwarming wordt afgezet Start teelt : normaal verwarmen om sterk gewas weg te zetten

30 Zomerstookstop: wat houdt het in? Condensatie op het gewas en de vruchten wordt voorkomen door zoveel mogelijk te luchten Minder geschikt bij vleestomaten, ook bij trostomaten effect afhankelijk van ras. W25-26 extra stengel aanhouden voor extra trossen Half augustus kop uit plant Arbeidstechnisch minder interessant voor grotere bedrijven

31 Resultaten zomerstookstop 09 Cumulatief energieverbruik 250 Cumulatief energieverbruik (kwh/m²) Zomerstookstop week

32 Energieverloop zomerstookstop 10 Energieverbruik per week 1 2 Energieverbruik (kwh/m²) zomerstookstop 9 10 energiezuinig 11 standaard gem. BS gem. AC gem. BS+AC zeer vroeg 0 vroeg 27/11/ /12/ /01/ /02/ /03/ /04/ /05/ /06/ /07/ /08/ /09/ /10/ /11/2010 middel laat energiezuinig week standaard

33 Conclusies zomerstookstop Voorjaar: hoger energieverbruik Besparing door: Geen verwarming in juli en augustus Korter teeltseizoen: half jan half okt

34 COMBINATIE VAN TEELTEN

35 Tomatenteelt vs. Courgette + tomaat Cumulatief energieverbruik Cumulatief energieverbruik (kwh/m²) Courgette+ tomaat Tomaat week

36 Tomatenteelt vs. Komkommer + tomaat kwh/m komkommer/tomaat tomaat Week

37 Conclusie combinatie van teelten Courgette + tomaat Geen lager energieverbruik Hoge stooktemperaturen bij courgette voor productie mannelijke bloemen Hoge stooktemperaturen in zomer bij jonge tomatenplantjes 2 teelten komkommer + najaarsteelt tomaat Vergelijkbaar energieverbruik

38 Algemene conclusie (1) Energiebesparing mogelijk zonder productieverlies Gas EZO Hout (18 % vocht) Tomaat Min kwh/m² m³ kg kg Paprika Min kwh/m² 25-30m³ 22,5-27 kg kg Komkommer kwh/m² m³ kg kg Ideale techniek zeer bedrijfseigen (cfr. Invloed op productie) Combinatie warme teelt + koude teelt niet echt E-zuinig

39 Algemene conclusie (2) Latere plantdatum bespaart energie maar minder interessant door middenprijzen Bovendien verschuift energieverbruik naar einde teelt Doorgedreven energiebesparing vraagt combinatie technieken : Intensiever schermen : BS + AC, dubbel scherm, Temperatuursintegratie

40 Vragen, opmerkingen,.? Dank u voor uw interesse!