B en W Adviesnota ADVIES. borging zorgcoördinatie slachtoffers mensenhandel

Transcriptie

1 B en W Adviesnota Onderwerp borging zorgcoördinatie slachtoffers mensenhandel Zaaknummer Teammanager Ernst-Jan Meerbeek B & W datum 27 mei 2019 Afdeling/Team Stad Dorpen en Wijken/Maatschappelijke ontwikkeling Naam steller Elleke Raedts Portefeuillehouder Anne Thielen Openbaarheid Deze adviesnota is openbaar Per direct. Bevoegd orgaan B & W Ter advisering ADVIES 1. In te stemmen met een eenmalige bijdrage van 0,05 per inwoner, in totaal 2.163,15 voor 2019 voor regionale zorgcoördinatie voor slachtoffers van mensenhandel. 2. In te stemmen met een structurele bijdrage van 0,08 per inwoner, in totaal 3.461,04 vanaf 2020 voor regionale zorgcoördinatie voor slachtoffers van mensenhandel.

2 B en W Adviesnota Samenvatting Wat is mensenhandel? Mensenhandel is het werven, vervoeren, overbrengen of huisvesten van een persoon, onder dwang in de breedste zin van het woord, met het doel die persoon uit te buiten. Deze uitbuiting kan bestaan uit: seksuele uitbuiting (gedwongen illegale prostitutie), arbeidsuitbuiting en bijvoorbeeld criminele uitbuiting. Zorgcoördinatie binnen mensenhandel gaat over alle vormen van mensenhandel en is er voor alle slachtoffers. Wat houdt het project mensenhandel in? Het project mensenhandel richt zich op het signaleren, identificeren en coördineren van de aanpak van mensenhandel, gericht op de hele keten van preventie tot nazorg en met casuïstiek als vertrekpunt. Het project kent een bestuurlijke portefeuillehouder (burgemeester Weert) en de kern wordt gevormd door een ketenregisseur mensenhandel en twee zorgcoördinatoren. Het project leidde tot dusverre tot de volgende resultaten: - De uitrol van het Meldpunt Loverboys - De opvang en begeleiding aan slachtoffers van mensenhandel - Het Ketenoverleg Mensenhandel Zorg 18-/ Een casusoverleg met AIVM politie (afdeling mensenhandel) Traject van financiering borging zorgcoördinatie In Limburg is per 1 september 2013 gestart met het project mensenhandel, destijds gesubsidieerd door de Provincie. Eén van de doelen was om te komen tot een integrale aanpak van mensenhandel en adequate zorg voor de slachtoffers. De Provincie heeft het project tot 1 januari 2018 gefinancierd. Vanaf 1 januari 2018 tot en met 1 april 2019 betaalt het Regionaal Informatie en Expertise centrum (RIEC) de kosten van deze medewerkers. Het RIEC neemt na 1 april 2019 alleen nog de kosten voor de ketenregisseur voor haar rekening. Het bieden of organiseren van zorg is geen taak van het RIEC en het RIEC geeft aan dat deze coördinatie en kosten elders ondergebracht moeten worden. Regionaal traject van borging zorgcoördinatie In oktober 2018 is een verzoek binnen gekomen vanuit de bestuurlijk portefeuillehouder mensenhandel met de vraag of de regiogemeenten in Limburg bereid waren een structurele bijdrage te leveren aan de borging van zorgcoördinatie voor de slachtoffers van mensenhandel in Limburg. Destijds is vanuit de hele regio aangegeven dat nadere onderbouwing over dit voorstel nodig was. Ook wilden de gemeenten weten waar deze zorgcoördinatie ondergebracht zou worden. De centrumgemeenten Heerlen, Maastricht en Venlo en de voorzitter van het RIEC hebben op bestuurlijk niveau overleg gehad en stellen het volgende voor: Vanaf 2020 worden de twee zorgcoördinatoren mensenhandel meegenomen in de regiovisies geweld hoort nergens thuis. Dit programma wordt tevens integraal opgenomen in de nog op te stellen regiovisie aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling, waar momenteel als regio Noord- en Midden Limburg gezamenlijk aan gewerkt wordt. De zorgcoördinatoren worden ondergebracht bij de Zorg- en Veiligheidshuizen van Noord- en Midden Limburg en Zuid-Limburg. De financiering bedraagt structureel 0,08 cent per inwoner. Beoogd resultaat Het organiseren van structurele zorgcoördinatie voor slachtoffers van mensenhandel zodat slachtoffers adequate zorg geboden wordt en partners goed samenwerken.

3 B en W Adviesnota Argumenten 1.1 De zorg voor slachtoffers van mensenhandel kan niet lokaal georganiseerd worden. De aanpak van mensenhandel en de zorg voor de slachtoffers is erg complex en vergt een zeer specifieke kennis die we als afzonderlijke gemeente niet alleen kunnen organiseren of in huis hebben. Opschalen en regionaal inregelen van dergelijke expertise en zorgcoördinatie is in dergelijke gevallen zeer wenselijk. 1.2 Koppeling Rijksprogramma geweld hoort nergens thuis in nieuwe regiovisie aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling. Veelal gaat mensenhandel gepaard met vormen van (huiselijk) geweld. De huidige regiovisie aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling wordt momenteel herijkt en in de nog op te stellen nieuwe regiovisie nemen we het Rijksprogramma geweld hoort nergens thuis integraal op. De functie van zorgcoördinator wordt daarin benoemd. Door nu in te stemmen met de zorgcoördinatie borgen we het stuk uitvoering rondom de coördinatie mensenhandel binnen de regiovisie op voorhand. 1.3 Regionale solidariteit Noord- en Midden Limburg. In de Bestuurscommissie Wmo van december 2018 en 27 februari 2019 is dit voorstel aan de orde geweest en hebben de meeste gemeenten aangegeven zich inhoudelijk te kunnen vinden in het voorstel mits het nader werd uitgewerkt, zo ook gemeente Venray. Deze nadere uitwerking is op 12 maart 2019 aangeleverd. De zorgcoördinatie wordt ondergebracht bij de Zorg- en Veiligheidshuizen en de taken van de zorgcoördinatoren worden nader beschreven. Naar verwachting accorderen alle Limburgse gemeenten het voorstel. 1.4 Gemeenten worden verantwoordelijk voor zorg en beleid rondom mensenhandel. In het Inter Bestuurlijk Programma (IBP 2018) zijn afspraken tussen Rijk en gemeenten vastgelegd over de aanpak van mensenhandel. In de nadere uitwerking daarvan blijkt dat iedere Limburgse gemeente vanaf 2022 beleid moet hebben over de aanpak van mensenhandel en passende regionale ondersteuning en nazorg kan bieden. Door nu in te stemmen met de borging van de zorgcoördinatoren verliezen we geen kennis en expertise en nemen we een goed voorschot op de toekomst. 1.5 Aansluiting aanpak ondermijnende criminaliteit Door in te stemmen met de borging van de zorgcoördinatie werken we ook aan de aanpak van ondermijnende criminaliteit. 1.6 Duurzaamheid De afgelopen jaren is veel kennis en expertise opgebouwd binnen het project mensenhandel. Met dit besluit wordt deze kennis en expertise geborgd en bieden we als gemeente een basisniveau voor de bestuurlijke aanpak van mensenhandel. Risico s (Zorg)taken komen onze kant op vanuit diverse gremia zonder aanvullende middelen. We zien in het algemeen wel een aantal ontwikkelingen/ trends waarbij, vanuit de Wmo-gedachte, een aantal zorgtaken die oorspronkelijk door Rijk of Provincie worden geïnitieerd, na verloop van tijd bij de gemeenten terecht komen. Het is zaak om alert te blijven op deze ontwikkelingen, daar deze zaken bij de gemeente terecht komen zonder financiering. Kanttekeningen Momenteel nog weinig gevoel bij de werkzaamheden van de zorgcoördinator. De taken van zorgcoördinatie zijn vanaf 2013 georganiseerd vanuit de Provincie en deze zijn buiten de gemeenten om vormgegeven en uitgevoerd. Als gemeente zijn we hier tot dusverre nauwelijks bij betrokken geweest. Uit cijfers van 2018 blijkt dat destijds 45 casussen in behandeling waren. De cijfers

4 B en W Adviesnota worden verder niet uitgesplitst. Daarom is het lastig aan te geven wat we concreet missen, mocht deze zorgcoördinatie per 1 april 2019 vervallen. Om meer gevoel en zicht op deze taken te krijgen is het goed om strak te monitoren en eind 2019 te evalueren wat de inzet van de zorgcoördinatoren heeft opgeleverd. We stellen aan de Bestuurscommissie Wmo voor om de zorgcoördinator eind van het jaar een presentatie te laten geven over de inzet en de resultaten van dit proces en hierdoor meer gevoel te krijgen bij deze werkzaamheden. Communicatie Middels bijgevoegde brief de bestuurlijk portefeuillehouder mensenhandel, burgemeester Heijmans van de gemeente Weert informeren over ons besluit. Financiële gevolgen De financiële gevolgen van dit voorstel zijn voor ,15,- en vanaf 2020 structureel 3.461,04 op basis van een inwoneraantal van De financiering van de zorgcoördinatie mensenhandel is een bijdrage die tot op heden niet was meegenomen in de begroting De kosten voor 2019 kunnen worden betaald uit de kostenplaats hulpverlening bij huiselijk geweld (kostenplaats 66524). Deze biedt hier voldoende ruimte voor. Personele/organisatorische gevolgen n.v.t. Juridische gevolgen Indien (regionaal) akkoord met de bekostiging van de zorgcoördinator bij het Zorg en Veiligheidshuis gaan we als regio Noord en Midden Limburg aan de slag met een overeenkomst tussen regio en Zorg en Veiligheidshuis om de borging verder vorm te geven. Deze overeenkomst laten we dan juridisch toetsen. Rechtmatigheid n.v.t. Fatale termijnen De fatale termijn voor besluitvorming was 1 april Er is in eerder stadium wel een mondelinge toezegging gedaan, vanwege de bijbehorende middelen is een collegebesluit noodzakelijk. Vervolgtraject besluitvorming n.v.t. Evaluatie Eind 2019 volgt er een evaluatie over de inzet van de zorgcoördinatoren. Bijlagen - brief van bestuurlijk portefeuillehouder mensenhandel dhr. J. Heijmans, gemeente Weert, ontvangen op 13 maart brief aan gemeente Weert over besluit gemeente Venray Naslagwerk n.v.t.

5 GEMEENTE W E E R T A.A.M.M. Heijmans burgemeester Burgemeester en wethouders van de gemeente Venray Postbus AM Venray gemeenie venray Casenr.: afclelhig 1 3 MRT 2019 Weert, 12 maart 2019 Poststuknr,: Kopieaan; Medewerke: Afgehwidsfd Datum Onderwerp : Borging zorgcoordinatoren slachtoffers mensenhandel Geacht College, Op 30 oktober 2018 heeft u een brief ontvangen van de bestuurlijk portefeuillehouder mensenhandel, burgemeester Heijmans. In deze brief werd gevraagd of u bereid bent een bijdrage te leveren voor de structurele borging van de zorgcoordinatoren slachtoffers mensenhandel in Limburg. Uit de reacties bleek dat het merendeel van de gemeenten behoefte had aan een betere onderbouwing van de financien en een antwoord waar deze functie, structureel, onder te brengen. Bestuurlijk overleg 28 januari 2019 Naar aanleiding van bovenstaande vragen heeft op 28 januari 2019 een bestuurlijk overleg plaatsgevonden tussen de drie wethouders (jeugdjzorg van de centrumgemeenten Heerlen, Maastricht en Venlo, de voorzitter van de stuurgroep RIEC en de portefeuillehouder mensenhandel. Gezamenlijk is verkend op welke wijze de zorgcoordinatie en de bijbehorende financiering geborgd kan worden. Dit heeft geleid tot bijgevoegd voorstel. Hoofdpunten voorstel borging zorgcoordinatoren Vanaf 2020 wordt de functie worden meegenomen in de regiovisies "Geweld hoort nergens thuis". De functie zorgcoordinatie wordt onder gebracht bij de Zorg- en Veiligheidshuizen. Een in Noord- en Midden-Limburg en een in Zuid-Limburg. De financiering zal plaatsvinden op basis van een bedrag per inwoner. Vanaf is dat 0,08 cent per inwoner jaarlijks. Voor meer uitleg zie bijgevoegd voorstel. Wilhelmlnasingel 101 Correspondentle: Postbus 950, 6000 AZ Weert Telefoon: (0495) gemeente@weert.nl Website: - Twitter: Inllchtingen bij:

6 Financiering zorgcoordinatie 2019 De financiering is in 2019 geborgd tot 1 april. Voor de periode 1 april 2019 t/m 31 dec 2019 is op dit moment geen financiering. Om de opgebouwde deskundigheid van 5 jaar niet verloren te laten gaan is het voorstel dat alle gemeenten 0,05 per inwoner betalen om de kosten voor de resterende maanden van 2019 te dekken. Wat vragen wij u: 1. In te stemmen om de functie zorgcoordinatie vanaf 2020 mee te nemen in de regiovisie "Geweld hoort nergens thuis" en de functie onder te brengen in het Zorg- en Veiligheidshuis met de daarbij behorende financiering. 2. Een bijdrage van 0,05 per inwoner om de functie zorgcoordinatie te kunnen financieren voor de resterende maanden van Mocht uw college afwijzend besluiten, is er per 1 april as. geen zorgcoordinatie aanpak mensenhandel meer actief in uw gemeente. Namens, M. de Graaf, wethouder Gezondheid gemeente Maastricht P. van Zutphen, wethouder welzijn, armoedebestrijding en centrumontwikkeling gemeente Heerlen F. Schatorje, wethouder WMO, jeugd en onderwijs gemeente Venlo P. Dassen, voorzitter stuurgroep RIEC r et vriend li ijle groet. A.A.M. err 'U f Hei jmana lesta" \ \

7 «Advies zorgcodrdinatie slachtoffers mensenhandel Aanleiding advies In Limburg is 1 sept 2013 gestart met het project mensenhandel gesubsidieerd door de Provincie Limburg. Een van de doelen van het project was het komen tot een integrale aanpak van mensenhandel en adequate zorg voor de slachtoffers. Hiervoor warden een provinciale ketenregisseur mensenhandel en twee zorgcodrdinatoren slachtoffers mensenhandel. 0,5 fte voor Noord- en Midden-Limburg en 0,5 fte voor Zuid-Limburg aangesteld. De Provincie heeft tot 1 jan het project gefinancierd. Vanaf 1 jan tot 1 april 2019 worden de kosten van deze functie medewerkers betaald door het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC). Het RIEC neemt vanaf 2019 de kosten van de ketenregisseur voor haar rekening. Zorg is echter geen taak van het RIEC en de kosten voor de zorgcoordinatie zullen elders ondergebracht moeten worden. Belangrijk uitgangspunt is dat de ketenregisseur, samen met de zorgcodrdinatoren, een basis bieden om de aanpak mensenhandel in de Provincie vorm en inhoud te geven. In 2018 is er intensief gezocht naar een goede financiele - en inhoudelijk structurele borging van de functie zorgcodrdinator slachtoffers mensenhandel. Eind 2018 zijn alle Colleges van B&W van de gemeenten in Limburg gevraagd of zij een bijdrage willen leveren aan de kosten voor de functie zorgcodrdinatie slachtoffers mensenhandel. Het merendeel van de gemeenten heeft aangegeven het belang van deze functie te onderschrijven, echter inhoudelijk meer informatie wil ontvangen o.a. op welke wijze de taken ondergebracht kunnen worden bij bestaande structuren. Wat is mensenhandel? Mensenhandel is het werven, vervoeren, overbrengen of huisvesten van een persoon, met gebruik maken van dwang (in brede zin) en met het doel die persoon uit te buiten. De (beoogde) uitbuiting is de kern van mensenhandel en bestaat uit verschillende categorieen: seksuele uitbuiting en uitbuiting binnen de illegale en on-vergunde prostitutie, arbeidsuitbuiting, gedwongen bedelarij en criminele uitbuiting. Mensenhandel in ons land kent slachtoffers van diverse nationaliteiten, geslacht en leeftijd. Zorgcodrdinatie gaat nadrukkelijk over al de vormen van mensenhandel (niet alleen prostitutie) en is voor alle slachtoffers. Verantwoordelijkheid gemeenten In het Inter Bestuurlijk Programme (IBP 2018) zijn afspraken tussen het Rijk en de gemeenten vastgelegd over de aanpak van mensenhandel. Daarnaast heeft het Rijk en de gemeenten in het Inter Bestuurlijk Programme van 2018 de afspraak gemaakt dat zij samen een landelijk dekkend aanbod van zorgcodrdinatoren voor slachtoffers gaan realiseren. Dit is uitgewerkt in het programme Samen tegen mensenhandel. Concreet betekent dit dat iedere Limburgse gemeente tot het volgende verplicht is: In 2022 heeft iedere gemeente beleid om mensenhandel tegen te gaan; Elke gemeente biedt passende regionale opvang, ondersteuning en nazorg aan; Er is een landelijk dekkend netwerk van zorgcodrdinatoren voor slachtoffers van mensenhandel Mensenhandel speelt zich af op het snijvlak van zorg en veiligheid waarbij er vaak sprake is van een stapeling van problemen. Mensenhandel wordt dan ook vanuit diverse domeinen aangepakt zoals de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling, integrale veiligheid en ondermijning. Waarom zorgcodrdinatie? De aanpak van mensenhandel en de zorg voor de slachtoffers is complex. De zorgcodrdinator codrdineert de benodigde zorg door bij elke hulpvraag de meest geschikte organisatie te zoeken. In

8 de praktijk blijkt dit niet altijd gemakkelijke omdat er bij de zorgaanbieders te weinig kennis/deskundigheid is over dit onderwerp. Het zorgtraject omvat een aantal stappen: o lntake> wat is er nodig op diverse fronten, o Hulpverlening> wie kan dat het beste doen, waar en wanneer o Afronding> er is helderheid in eventuele verblijfsrechtelijke stappen, client weet wat zijn of haar rechten zijn, client weet bij welke instanties hij /zij terecht kan voor hulp en heeft daarin advies gekregen. De zorgcodrdinator is voor informatie en advies beschikbaar voor professionals en is zichtbaar en bereikbaar voor gemeenten en andere organisaties die een rol spelen in de signalering, verwijzing, zorg en evt. verblijfsstatus voor slachtoffers. De zorgcodrdinator verzamelt gegevens en verstrekt informatie over het aantal slachtoffers (o.a. terugkoppeling aan gemeenten en Comensha). Tenslotte past het aanstellen van een zorgcodrdinator binnen het basisniveau voor de bestuurlijke aanpak van mensenhandel. Advies: Uit de verkenning naar de zowel inhoudelijke als de financiele borging voor de functie van zorgcodrdinatie komen we tot het onderstaande advies: 1. Realiseren van 2 x 0,5 fte zorgcodrdinatie voor slachtoffers mensenhandel De aanpak van mensenhandel en de functie van zorgcodrdinatie opnemen in de regionale visies "Geweld hoort nergens thuis" vanaf Dus ook in de begroting van 2020 meenemen. In zowel de regio Zuid- als in Noord- en Midden-Limburg voor elk 0,5 fte. Geadviseerd wordt in te zetten op 2 parttime zorgcodrdinatoren o.a. vanwege onderlinge vervanging bij ziekte en vakantie. De zorgcodrdinatie onderbrengen bij de Zorg- en Veiligheidshuizen. De Zorg- en Veiligheidshuizen zijn de plek waar straf, zorg en bestuur bij elkaar komen. Hier wordt integrale procescodrdinatie uitgevoerd/ingezet. De Zorg- en Veiligheidshuizen nemen de regie in de meest complexe zaken. Bij mensenhandel gaat het te alien tijde om een complexe zaak. Seksuele uitbuiting en uitbuiting binnen de illegale en on-vergunde prostitutie onder meerderjarigen, arbeidsuitbuiting, gedwongen bedelarij en criminele uitbuiting zijn voor de Zorgen Veiligheidshuizen nieuwe terreinen waarbij ze zich zullen moeten inwerken in deze complexe thematiek op inhoud, proces en hun netwerk hiervoor moeten uitbreiden. We zijn dan ook van mening dat deze functie (nog) niet kan worden ingevuld door de reguliere procesmanagers omdat deze functie zeer specifieke kennis vraagt. De zorgcodrdinator is als adviseur, consultant, procesen casemanager inzetbaar bij alle Zorg- en Veiligheidshuizen In Limburg. 5. Daadwerkelijke werkplek van de zorgcodrdinatoren wordt bepaald door de gezamenlijke Zorg- en Veiligheidshuizen. 6. Financiering: De gemeenten betalen de zorgcodrdinatie op basis van een bedrag per inwoner, dit is de verantwoordelijkheid van alle gemeenten. Vanaf 2020 is dat 0,08 per inwoner. De gemeente Mook en Middelaar heeft te kennen gegeven voor de zorgcodrdinatie aansluiting te zoeken bij de regio Nijmegen. 7. Financiering voor de periode 1 april 2019 t/m 31 dec 2019 is niet beschikbaar. Voorgesteld wordt de financiering voor de huidige nog werkzame zorgcodrdinator(en) te vragen bij alle gemeenten. Dit betreft een bedrag van 0,05 per inwoner 2

9 Bijdrage gemeenten voor 1 april t/m 31 dec 2019 en 2020 gemeente Inwonertal Begrote kosten ,05 per inwoner Begrote kosten ,08 per inwoner Beek , ,12 Beesel , ,24 Beekdaelen , ,96 Bergen , ,32 Brunssum , ,72 Echt-Susteren , ,48 Eijsden-Margraten , ,40 Gennep , ,56 Gulpen-Wittem , ,76 Heerlen , ,28 Horst aan de Maas , ,44 Kerkrade , ,96 Landgraaf , ,56 Leudal , ,72 Maasgouw , ,16 Maastricht , ,84 Meerssen , ,56 Nederweert , ,24 Peel en Maas , ,48 Roerdalen , ,92 Roermond , ,76 Simpelveld ,85 842,96 Sittard-Geleen , ,64 Stein , ,04 Vaals , Valkenburg aan de GeuI , ,16 Venlo , ,4 Venray , ,04 Voerendaal ,40 997,44 Weert , ,8 Totaal , ,96 3

10 Gemeente Weert t.a.v. burgemeester A.A. M.M. Heijmans Postbus AZ Weert Maatschappelijke ontwikkeling Raadhuisstraat 1 Postbus 500, 5800 AM Venray Telefoon (0478) Telefax (0478) gemeente@venray.nl Internet KvK-nummer IBAN NL20 BNGH (belastingen) IBAN NL11 BNGH (algemeen) BIC BNGHNL2G Datum 27 mei 2019 Behandeld door Elleke Raedts Ons kenmerk Datum uw brief 13 maart 2019 Pagina 1 van 1 Uw kenmerk Onderwerp Borging zorgcoördinatoren slachtoffers mensenhandel Geachte heer Heijmans, Op 13 maart 2019 ontvingen wij uw verzoek voor een bijdrage van 0,05 cent per inwoner voor de resterende maanden van 2019 en voor een jaarlijkse bijdrage van 0,08 cent per inwoner voor de borging van zorgcoördinatoren slachtoffers mensenhandel. Op grond van de door u overlegde stukken en eerdere afstemming met de gemeenten in Noord- en Midden Limburg hebben wij op 3 juni 2019 besloten om akkoord te gaan met de structurele bijdrage van 0,08 cent per inwoner vanaf het jaar 2020 en met de bijdrage van 0,05 cent per inwoner voor de resterende maanden van Middels deze weg willen wij u onze excuses aanbieden voor de vertraging die dit besluit heeft opgelopen. Wij ontvangen graag, na besluitvorming van alle gemeenten in Limburg nadere informatie over de wijze waarop wij onze bijdrage kunnen voldoen. Hoogachtend, Het college van burgemeester en wethouders,, burgemeester, secretaris