Inhoud. Voorwoord 7. Appendix Overzicht klachten en symptomen 159. Boeken en bronvermeldingen 165 Dankwoord 185

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. Voorwoord 7. Appendix Overzicht klachten en symptomen 159. Boeken en bronvermeldingen 165 Dankwoord 185"

Transcriptie

1 Inhoud Voorwoord 7 1. Vanwaar dit boek? Het leven heeft weer kleur: Het verhaal van Katja De wondere wereld van hormonen Vrouwelijke en mannelijke geslachtshormonen Nog meer hormonen: nieuwe ontdekkingen in de hormoonwereld Menopauze en Bio-identieke Hormoon Substitutie Therapie (BHST) Hoe is het taboe op hormonen ontstaan? Help dokter, moet ik hier echt mee leren leven? De schildklier, een lastige klier rond de menopauze Andropauze - ook wel bekend als penopauze Seks, libido en orgasme Hormonen, voeding en levensstijl Hormonen en ontgifting Genetica en hormonen Hoe nu verder? 153 Appendix Overzicht klachten en symptomen 159 Boeken en bronvermeldingen 165 Dankwoord 185 5

2 Voorwoord Zou je kunnen leven zonder je hormonen? Het antwoord is duidelijk: dit is onmogelijk. Wij worden immers gedirigeerd door onze hormonen. Vrouwen in de menopauze hebben tegenwoordig een zodanig lange levensverwachting dat ze het gedurende de laatste 35 tot 40 jaar van hun leven moeten stellen zonder geslachtshormonen. Hoe kunnen we dit in deze zo geavanceerde samenleving laten gebeuren? En bovendien: onze levensverwachting neemt ieder jaar toe. De schatting is dat er een toename van de gemiddelde levensverwachting is van één trimester per jaar, gelijk aan ongeveer 6 uur per dag! Voor generaties die nu worden geboren zal het bereiken van een leeftijd van honderd jaar niet uitzonderlijk meer zijn. Het ontbreken van hormonen in de menopauze heeft veel consequenties voor onze gezondheid, hetgeen tot op heden onder andere vanwege gebrek aan kennis en onderzoek zeer onderschat is. Maar met de huidige inzichten en therapieën moeten we aan de slag; we mogen niet vergeten dat het primaire doel van de geneeskunde zou moeten zijn ziekte te voorkomen. Er is de laatste decennia veel onderzoek gedaan omtrent menopauze en hormonen en we hebben inmiddels voldoende kennis 7

3 vergaard om in veel gevallen de ouderdomsziekten te voorkomen die verband houden met een gebrek aan hormonen. Hart- en vaatziekten zijn verantwoordelijk voor 40% van alle oorzaken van sterfte na de overgang. Er is een mogelijkheid dit te beïnvloeden door een gezonde levensstijl te volgen tezamen met de juiste BHST (Bio-identieke Hormoon Substitutie Therapie). Hetzelfde geldt voor ouderdomsdiabetes, en zelfs de kans op het krijgen van de ziekte van Alzheimer daalt tot 10% als vrouwen gedurende meer dan 14 jaar worden behandeld. Osteoporose vormt eveneens een groot risico op oudere leeftijd dus ook daar is preventie met behulp van hormonen van belang. Dit boek, zeer goed geschreven door dokter Nora Hendriks, is up-to-date betreffende anti-aging geneeskunde en menopauze behandelingen. Er is niets mis met zo lang mogelijk gezond te willen blijven, met een verminderd risico op ziekte. Hormonen nemen hierbij een belangrijke plaats in. Ons lichaam is heel bijzonder en in staat tot veel natuurlijke herstelprocessen die we alleen maar hoeven te stimuleren en onderhouden. Het is gewoon een kwestie van het juiste evenwicht nastreven. Haar reis in de wereld van de hormonen is gemakkelijk te volgen. Ze legt duidelijk uit dat er goede en veilige oplossingen zijn voor vele frequent voorkomende problemen rond de overgang en menopauze. En vergeet niet dat hormoontherapie ook goed is voor je emotionele- en sociale leven en de interacties met je kinderen, kleinkinderen en alle mensen om je heen. We kunnen langer genieten van de genoegens van het leven als we een pionier als Nora Hendriks volgen, die ons medische kennis 8

4 bijbrengt teneinde onze levenskwaliteit te verbeteren met behulp van veilige oplossingen. Ik wens jullie hetzelfde plezier dat ik heb ervaren bij het openen van dit boek :) Dr. Claude Dalle President of World Society of Interdisciplinary Aesthetic and Anti-Aging Medicine (WOSIAM) Member of European Academy of Sciences 9

5 13

Over het afremmen van osteoporose en tips voor een aangepast bewegingspatroon

Over het afremmen van osteoporose en tips voor een aangepast bewegingspatroon Over het afremmen van osteoporose en tips voor een aangepast bewegingspatroon Het belang van bewegen Deze folder geeft uitleg over osteoporose en geeft aan wat u eraan kunt doen. Osteoporose is in feite

Nadere informatie

Preventieve eierstokverwijdering.en dan? 31 oktober 2015

Preventieve eierstokverwijdering.en dan? 31 oktober 2015 Preventieve eierstokverwijdering.en dan? 31 oktober 2015 Prof dr Marian Mourits Gynaecologisch Oncoloog Universitair Medisch Centrum Groningen Preventieve eierstokverwijdering. en dan? Preventieve eierstokverwijdering

Nadere informatie

Wat is osteoporose? Loopt u risico op osteoporose? Doe de test!

Wat is osteoporose? Loopt u risico op osteoporose? Doe de test! Wat is osteoporose? Loopt u risico op osteoporose? Doe de test! ASZ Info De Eén-minuut Osteoporose Risicotest Wat u niet kunt wijzigen: uw familiale geschiedenis 1. Is er osteoporose vastgesteld bij een

Nadere informatie

Voorwoord. Het is wel van belang om altijd eerlijk te zijn wanneer u het er met haar over heeft.

Voorwoord. Het is wel van belang om altijd eerlijk te zijn wanneer u het er met haar over heeft. Voorwoord Deze gids bevat informatie over wat er tot nu toe bekend is over 47,XXX ook wel beter bekend als Trisomie X. Het is geschreven als hulpmiddel om deze genetische aandoening beter te kunnen begrijpen

Nadere informatie

Gezond omgaan met de menopauze. 20 vragen, 20 antwoorden over hormoongebruik

Gezond omgaan met de menopauze. 20 vragen, 20 antwoorden over hormoongebruik Gezond omgaan met de menopauze 20 vragen, 20 antwoorden over hormoongebruik In deze brochure leest u antwoorden op de meest gestelde vragen over hormoongebruik tijdens de menopauze. Als voorbereiding op

Nadere informatie

Hormoongebruik rond de overgang

Hormoongebruik rond de overgang Hormoongebruik rond de overgang Afdelingen gynaecologie en verloskunde Inhoudsopgave Inleiding 2 Wat is de overgang? 2 Klachten tijdens de overgang 2 Het gebruik van oestrogenen tijdens de overgang 2 De

Nadere informatie

Vitaal werken 45+ vrouwen

Vitaal werken 45+ vrouwen Vitaal werken 45+ vrouwen Liesbeth Josiassen founder OVER! Ellen van den Wittenboer Humentality loopbaancoaching XL NETWERKBIJEENKOMST 26 MAART 2019 hulplijnen medisch huisarts, gynaecoloog, specialist,

Nadere informatie

borstkliniek informatiebrochure Anti-hormoontherapie

borstkliniek informatiebrochure Anti-hormoontherapie borstkliniek informatiebrochure Anti-hormoontherapie Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Verschillende soorten behandelingen 5 3. Contactgegevens 7 3 1. Inleiding Graag duiden wij u op het belang van een goede

Nadere informatie

1. Ouder en beter Inleiding

1. Ouder en beter Inleiding 1. Ouder en beter Inleiding Wat kan er fascinerender zijn dan ons brein? Het produceert de meest fantastische gedachten. Alles wat we weten over werelden zo ver weg als andere zonnestelsels of zo klein

Nadere informatie

H Hormonale therapie bij borstkanker

H Hormonale therapie bij borstkanker H.40017.0316 Hormonale therapie bij borstkanker Inleiding Hormonen zijn stoffen die ons lichaam zelf maakt en deze stoffen regelen een groot aantal lichaamsfuncties. Hormonen worden in een aantal klieren,

Nadere informatie

Hormoon onderzoek Voorbeeld verslag hormoonanalyse

Hormoon onderzoek Voorbeeld verslag hormoonanalyse Hormoon onderzoek Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Welke hormonen zijn getest?...3 2. Cortisol...4 2.1. Wat is cortisol?...4 2.2. Oorzaken...4 2.3 Symptomen...4 2.4 Uitslag Cortisol...5 3. Testosteron...6

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel HORMONALE THERAPIE

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel HORMONALE THERAPIE Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel HORMONALE THERAPIE Inhoudsopgave Inleiding... 3 Hoe werkt hormonale therapie?... 4 Vóór de overgang... 4 Tijdens en na de overgang... 5 De verschillende

Nadere informatie

Ouder worden: nog een beperking voor mensen met beperkingen. Manu Keirse KU Leuven

Ouder worden: nog een beperking voor mensen met beperkingen. Manu Keirse KU Leuven Ouder worden: nog een beperking voor mensen met beperkingen Manu Keirse KU Leuven Een diversiteit van syndromen Beperking is levenslang Compliceert volwaardig deelnemen aan het sociaal leven Niet te wijten

Nadere informatie

Nieuwe mythen over ouder worden: Over medische kennisvermeerdering en maatschappelijke gevolgen

Nieuwe mythen over ouder worden: Over medische kennisvermeerdering en maatschappelijke gevolgen Nieuwe mythen over ouder worden: Over medische kennisvermeerdering en maatschappelijke gevolgen Prof.dr. Dorly J.H. Deeg EMGO-Instituut / Afd. Psychiatrie, Afd. Epidemiologie & Biostatistiek, VU medisch

Nadere informatie

patiënteninformatie borstkliniek Antihormoontherapie

patiënteninformatie borstkliniek Antihormoontherapie patiënteninformatie borstkliniek Antihormoontherapie ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be - www.azsintjozef-malle.be Dit

Nadere informatie

Hart- en vaataandoeningen zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in de Westerse wereld. Daarom moeten we werk maken van:

Hart- en vaataandoeningen zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in de Westerse wereld. Daarom moeten we werk maken van: Hart- en vaataandoeningen zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in de Westerse wereld. Daarom moeten we werk maken van: 1 CARDIOVASCULAIRE PREVENTIE BIJ VROUWEN. 2 SENSIBILISATIE van de vrouw

Nadere informatie

KENNISCENTRUM. Overgang

KENNISCENTRUM. Overgang INHOUD Elke vrouw komt in de overgang; dat is een natuurlijk gegeven. De leeftijd waarop het begint, wat en hoeveel je ervan merkt en wanneer het over is, verschilt van vrouw tot vrouw. De eerste symptomen

Nadere informatie

Osteoporose VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? VRAAG HET UW APOTHEKER

Osteoporose VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? VRAAG HET UW APOTHEKER Osteoporose WAT IS OSTEOPOROSE WAT VERGROOT DE KANS OP OSTEOPOROSE GEVOLGEN VAN OSTEOPOROSE MEDICIJNEN BIJ OSTEOPOROSE WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN ADVIES IN EEN PERSOONLIJK GESPREK

Nadere informatie

Dit boek draag ik op aan mijn lieve zus, Nancy Manteau Standaard Uitgeverij nv, Rijnkaai 100/A11, B-2000 Antwerpen en Anntje Peeters

Dit boek draag ik op aan mijn lieve zus, Nancy Manteau Standaard Uitgeverij nv, Rijnkaai 100/A11, B-2000 Antwerpen en Anntje Peeters door d menopauze Dit boek draag ik op aan mijn lieve zus, Nancy. 2019 Manteau Standaard Uitgeverij nv, Rijnkaai 100/A11, B-2000 Antwerpen en Anntje Peeters www.standaarduitgeverij.be info@standaarduitgeverij.be

Nadere informatie

DEMENTIE EN HET GENETISCH ONDERZOEK

DEMENTIE EN HET GENETISCH ONDERZOEK DEMENTIE EN HET GENETISCH ONDERZOEK Prof. Dr. Julie van der Zee, PhD Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium Neurogenetica, Instituut Born Bunge, Universiteit

Nadere informatie

Laag gedoseerde vaginale oestrogeen

Laag gedoseerde vaginale oestrogeen Gynaecologie Laag gedoseerde vaginale oestrogeen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl GYN117 / Laag gedoseerde vaginale oestrogeen / 08-02-2019

Nadere informatie

Marijke Hopman-Rock Hoogleraar lichamelijke activiteit en gezondheid bij ouderen Vrije Universiteit Amsterdam

Marijke Hopman-Rock Hoogleraar lichamelijke activiteit en gezondheid bij ouderen Vrije Universiteit Amsterdam Marijke Hopman-Rock Hoogleraar lichamelijke activiteit en gezondheid bij ouderen Vrije Universiteit Amsterdam Het kostte haar ruim twintig jaar om de gezondheidszorg te overtuigen van de waarden van het

Nadere informatie

Wat zijn chromosomen en genen?

Wat zijn chromosomen en genen? Voorwoord Deze gids bevat informatie over wat er tot nu toe bekend is over 47,XYY. Het is geschreven als hulpmiddel om deze genetische aandoening beter te kunnen begrijpen en om anderen beter uitleg hierover

Nadere informatie

Calcium + Vitamine D3:

Calcium + Vitamine D3: INCLUSIEF RICHTLIJNEN Calcium + Vitamine D3: O S T E O P O R O S E Inleiding Osteoporose is de medische aanduiding voor mensen bij wie de botafbraak (botontkalking) al een geruime tijd sneller gaat dan

Nadere informatie

Hormoonbehandeling bij prostaatkanker Urologie

Hormoonbehandeling bij prostaatkanker Urologie Hormoonbehandeling bij prostaatkanker Urologie Inleiding Bij u is een kwaadaardig gezwel in de prostaat aangetroffen (prostaatkanker). De uroloog heeft er samen met u voor gekozen om de prostaatkanker

Nadere informatie

Thema: "Overgankelijkheden" D.H. Bogchelman. 10 november 2012

Thema: Overgankelijkheden D.H. Bogchelman. 10 november 2012 Thema: "Overgankelijkheden" 10 november 2012 D.H. Bogchelman Inleiding Wat is de overgang? Wat gebeurt er in de overgang? Verschijnselen van de overgang Hoe behandelen we overgangsklachten? Wat zijn de

Nadere informatie

Wat weten we van de ZvH in China?

Wat weten we van de ZvH in China? Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Chinees Ziekte van Huntington Netwerk gelanceerd Chinees Ziekte

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel HORMONALE THERAPIE. PROSTAATKANKER Hormonale therapie

Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER. onderdeel HORMONALE THERAPIE. PROSTAATKANKER Hormonale therapie Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel HORMONALE THERAPIE PROSTAATKANKER Hormonale therapie INHOUD Inleiding... 3 Hoe werkt hormonale therapie?... 3 Wanneer hormonale behandeling?...

Nadere informatie

Inhoud. Een oppepper voor alle chronisch pijn patiënten en hun partners Wat is PPEP4ALL? dr. Noëlle G.A. Kamminga

Inhoud. Een oppepper voor alle chronisch pijn patiënten en hun partners Wat is PPEP4ALL? dr. Noëlle G.A. Kamminga 0-0-6 Inhoud Wat is PPEPALL? Een oppepper voor alle chronisch pijn patiënten en hun partners dr. Noëlle G.A. Kamminga Definitie zelfmanagement Hoe ziet het eruit? Standaard opbouw Doelstellingen Inhoud

Nadere informatie

35% 15% N 1 doodsoorzaak in Vlaanderen 50% Cardiale Revalidatie. Een overzicht Hart & Vaatziekten? 30% 4 HARPA PSinnaeve - 25 februari 2019

35% 15% N 1 doodsoorzaak in Vlaanderen 50% Cardiale Revalidatie. Een overzicht Hart & Vaatziekten? 30% 4 HARPA PSinnaeve - 25 februari 2019 Cardiale Revalidatie Een overzicht Hart & Vaatziekten? Peter R Sinnaeve MD PhD FESC UZ Leuven, Campus Gasthuisberg 1 2 30% Hart- en vaatziekten Nog steeds erg belangrijke doodsoorzaak in Vlaanderen 1 Op

Nadere informatie

Risico op sterfte door hart- en vaatziekten in 10 jaar tijd met 25 procent gedaald

Risico op sterfte door hart- en vaatziekten in 10 jaar tijd met 25 procent gedaald PERSMEDEDELING VAN JO VANDEURZEN, VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN 4 oktober 2012 Risico op sterfte door hart- en vaatziekten in 10 jaar tijd met 25 procent gedaald De kans dat Vlamingen

Nadere informatie

Nierfalen en Seksualiteit

Nierfalen en Seksualiteit Nierfalen en Seksualiteit 1 Inhoudsopgave Inleiding Seksuele problemen bij nierfalen Bij mannen en vrouwen Factoren die het seksueel functioneren kunnen beïnvloe- den Bespreekbaar maken Maatschappelijk

Nadere informatie

De impact van hormonale therapie bij borstkanker. Annette Stutterheim, maatschappelijk werker Marjo Holtkamp, MANP verpleegkundig specialist

De impact van hormonale therapie bij borstkanker. Annette Stutterheim, maatschappelijk werker Marjo Holtkamp, MANP verpleegkundig specialist De impact van hormonale therapie bij borstkanker Annette Stutterheim, maatschappelijk werker Marjo Holtkamp, MANP verpleegkundig specialist Inleiding Werkingsmechanisme hormoontherapie Bijwerkingen Wat

Nadere informatie

Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend

Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend Nationale Gezondheidsbeurs 13 februari 2016 Utrecht Yolande Appelman Interventiecardioloog VU medisch centrum Amsterdam 2015 Campagne Hartstichting Awareness

Nadere informatie

Leven met borstkanker

Leven met borstkanker Leven met borstkanker 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Vandaag begonnen met de behandeling Colofon 2008 Abbott B.V. Alle rechten voorbehouden www.abbottnederland.nl Copyright

Nadere informatie

Leven met het restless legs syndroom TWEEDE, GEHEEL HERZIENE EDITIE

Leven met het restless legs syndroom TWEEDE, GEHEEL HERZIENE EDITIE Leven met het restless legs syndroom TWEEDE, GEHEEL HERZIENE EDITIE Joke Jaarsma en Roselyne M. Rijsman Leven met het restless legs syndroom TWEEDE, GEHEEL HERZIENE EDITIE Houten 2016 2016 Bohn Stafleu

Nadere informatie

Megestrol acetaat voor baarmoederkanker (endometrium carcinoom)

Megestrol acetaat voor baarmoederkanker (endometrium carcinoom) Megestrol acetaat voor baarmoederkanker (endometrium carcinoom) Baarmoederkanker Bij u is vastgesteld dat de baarmoederkanker, ook wel endometrium carcinoom genoemd, weer actief is. Uw internist-oncoloog

Nadere informatie

Doe de test: welke hormonen zijn uit balans?

Doe de test: welke hormonen zijn uit balans? Doe de test: welke hormonen zijn uit balans? Het moment van de waarheid is aangebroken. Gewichtsproblemen wijzen erop dat er iets niet in orde is met jouw hormonen, maar met welke hormonen gaat het precies

Nadere informatie

PCOS (Poly Cysteus Ovarium Syndroom)

PCOS (Poly Cysteus Ovarium Syndroom) PCOS (Poly Cysteus Ovarium Syndroom) Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is PCOS? 1 De normale cyclus 1 Wat gebeurt er bij PCOS? 2 Verhoogde risico's 3 Genetica 3 Behandelmethodes

Nadere informatie

Maat houden met medisch handelen. Nr. 2017/06. Samenvatting

Maat houden met medisch handelen. Nr. 2017/06. Samenvatting Maat houden met medisch handelen Nr. 2017/06 Samenvatting Maat houden met medisch handelen pagina 2 van 6 Met de voortgaande ontwikkeling van de geneeskunde breidt het aantal mogelijkheden voor diagnose

Nadere informatie

Borstkanker en hormoontherapie

Borstkanker en hormoontherapie Chirurgie Borstkanker en hormoontherapie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is hormoontherapie?... 3 Vrouwelijke geslachtshormonen... 3 Wanneer komt u in aanmerking voor een hormoonbehandeling?... 4

Nadere informatie

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born-Bunge,

Nadere informatie

Schildklieraandoening en zwangerschap

Schildklieraandoening en zwangerschap Schildklieraandoening en zwangerschap U heeft een te snel of te traag werkende schildklier en u bent zwanger of wilt zwanger worden. De schildklier De schildklier ligt laag in de hals, net onder het strottenhoofd

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 11. 1. Verschillende soorten hoofdpijn 13. 2. Epidemiologie 19

Inhoud. Voorwoord 11. 1. Verschillende soorten hoofdpijn 13. 2. Epidemiologie 19 VGV OVER HOOFDPIJN-MIGRAINE_BSL_148 x 210 2-2 14-12-11 09:38 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 11 1. Verschillende soorten hoofdpijn 13 Hoe kan de patiënt met chronische hoofdpijn het beste worden benaderd? 13

Nadere informatie

3.3 Borstkanker bij de man

3.3 Borstkanker bij de man 3.3 Borstkanker bij de man Bij u is zojuist de diagnose borstkanker vastgesteld. Alle patiënten die voor borstkanker worden behandeld in het Catharina-ziekenhuis ontvangen een Persoonlijke Informatie Map.

Nadere informatie

Osteopenie. Uitleg en leefstijladviezen. Afdeling Interne geneeskunde

Osteopenie. Uitleg en leefstijladviezen. Afdeling Interne geneeskunde Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen Afdeling Interne geneeskunde Wat is osteopenie? Osteopenie betekent dat de botdichtheid verminderd is. Botten bestaan onder andere uit calcium (kalk), fosfor, merg

Nadere informatie

C. 1. Hormoonbehandeling

C. 1. Hormoonbehandeling C. 1. Hormoonbehandeling Heeft u een hormoongevoelige tumor? Dan krijgt u in overleg met uw oncoloog zo nodig een hormoonbehandeling. Een hormoonbehandeling is de behandeling van kanker met hormonen. Dit

Nadere informatie

Endocrinologie Diabetologie

Endocrinologie Diabetologie Endocrinologie Diabetologie INFORMATIEFOLDER VOOR PATIËNTEN Endocrinologie is de leer van de endocriene ziekten, die zich bezig houdt met de klieren in het lichaam die hormonen direct aan de bloedbaan

Nadere informatie

Wat staat me te wachten?

Wat staat me te wachten? HOOFDSTUK 3 Wat staat me te wachten? 3.1 Inleiding De overgang heeft in tegenstelling tot sommige andere lichamelijke kwalen een gunstig verloop. Het houdt uiteindelijk een keer op. Tot die tijd is het

Nadere informatie

Maatschap Chirurgie. Hormonale therapie bij borstkanker

Maatschap Chirurgie. Hormonale therapie bij borstkanker Maatschap Chirurgie Hormonale therapie bij borstkanker Algemeen Uw specialist heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor een aanvullende (preventieve) hormonale behandeling. In deze folder kunt

Nadere informatie

Chronisch zieken en werk

Chronisch zieken en werk Chronisch zieken en werk Prof. Ute Bültmann Sociale Geneeskunde, Arbeid & Gezondheid Universiteit Groningen, Universitair Medisch Centrum Groningen 41. Nascholingsdag Stichting Nascholing Bedrijfs- en

Nadere informatie

Erfelijke ziekten bij rashonden: Hoe los ik dat probleem nou op?

Erfelijke ziekten bij rashonden: Hoe los ik dat probleem nou op? Erfelijke ziekten bij rashonden: Hoe los ik dat probleem nou op? Expertisecentrum Genetica Gezelschapsdieren Prof. dr. Jan Rothuizen Departement Geneeskunde van Gezelschapsdieren Faculteit Diergeneeskunde

Nadere informatie

Beeldvorming over dementie: een kwestie van keuzes

Beeldvorming over dementie: een kwestie van keuzes Beeldvorming over dementie: een kwestie van keuzes Olivier Constant Communicatiemedewerker Expertisecentrum Dementie Vlaanderen 30 september 2014 Congres Gewoon anders Venray (NL) Dementie, what s in a

Nadere informatie

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:

Nadere informatie

Verhoogd risico op botontkalking (osteoporose) bij borstkanker

Verhoogd risico op botontkalking (osteoporose) bij borstkanker Verhoogd risico op botontkalking (osteoporose) bij borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Deze informatie is bedoeld voor vrouwen met borstkanker die door de behandeling daarvan

Nadere informatie

Infoblad KANKER ALGEMEEN. Hormonale therapie

Infoblad KANKER ALGEMEEN. Hormonale therapie Infoblad KANKER ALGEMEEN Hormonale therapie HORMONALE THERAPIE Hormonale therapie is de behandeling van kanker met hormonen. Artsen noemen het ook: hormoontherapie, hormonale behandeling of hormoonbehandeling.

Nadere informatie

casus Nood aan duidelijke criteria voor het opstarten alsook stopzetten van sondevoeding

casus Nood aan duidelijke criteria voor het opstarten alsook stopzetten van sondevoeding Peg of Pech casus casus Bewoonster verblijft vanaf eind jaren tachtig in het WZC en er wordt dan beslist (heel terecht) om een PEG-sonde te plaatsen. Criteria zijn de levensverwachting, kwaliteit van leven

Nadere informatie

Leven met borstkanker

Leven met borstkanker Leven met borstkanker Inhoud: Voorwoord 3 Borstkanker en hormonale therapie 4 Wat is Lucrin? 8 Vaak gestelde vragen 9 Meer informatie VOORWOORD Uw arts heeft u een behandeling met Lucrin voorgeschreven.

Nadere informatie

lyondellbasell.com PROSTAATKANKER

lyondellbasell.com PROSTAATKANKER PROSTAATKANKER Prostaat Kanker Ongeveer 1 op de 7 mannen krijgt de diagnose Prostaatkanker te horen. Je kent misschien zelf wel iemand die het heeft of ervoor behandeld is. Ondanks dat dit schokkende cijfers

Nadere informatie

Eerste hulp bij PCOSklachten

Eerste hulp bij PCOSklachten Eerste hulp bij PCOSklachten WIE BEN IK? Ik ben Anita en ik woon in Amersfoort. In 2010 stopte ik met de pil om erachter te komen of mijn cyclus op gang zou komen. Op dat moment was ik 28 jaar. Mijn nicht

Nadere informatie

Landelijk Diabetes Congres Diabetes bij ouderen Dr Majon Muller Internist-ouderengeneeskunde

Landelijk Diabetes Congres Diabetes bij ouderen Dr Majon Muller Internist-ouderengeneeskunde Landelijk Diabetes Congres 2016 Diabetes bij ouderen Dr Majon Muller Internist-ouderengeneeskunde Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Osteoporose Voorkom Beenderbreuken

Osteoporose Voorkom Beenderbreuken Osteoporose Voorkom Beenderbreuken Prof. Dr. S. Goemaere Reumatoloog, UZ Gent Belgian Bone Club (BBC) International Osteoporosis Foundation (IOF) EU-Osteoporosis Consultation Panel IOF Working Parties

Nadere informatie

Zelfmanagement voor iedereen haalbaar?

Zelfmanagement voor iedereen haalbaar? Zelfmanagement voor iedereen haalbaar? dr. Monique Heijmans NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg 29 juni academische werkplaats Context Groeiende zorgvraag door toename chronische

Nadere informatie

Inleiding. Wat is osteopenie? Hoe ontstaat osteopenie?

Inleiding. Wat is osteopenie? Hoe ontstaat osteopenie? Osteopenie Inleiding U heeft de uitslag van de botdichtheidsmeting (= botdensitometrie) ontvangen van de osteoporoseverpleegkundige. Uit de botdichtheidsmeting is gebleken dat u osteopenie heeft. De uitslag

Nadere informatie

Reset je hormonen in 8 weken. Week 1

Reset je hormonen in 8 weken. Week 1 Reset je hormonen in 8 weken Week 1 Mooie vrouw, Gefeliciteerd dat jij de beslissing hebt genomen om deel te nemen aan Reset je hormonen het online programma voor de vrouw van nu. Ik ga jou de komende

Nadere informatie

Welke gebieden in de hersenen veroorzaken de ZvH?

Welke gebieden in de hersenen veroorzaken de ZvH? Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Het brein bij de ZvH: groter dan de som van zijn delen? Een belangrijke

Nadere informatie

Hormonale therapie bij borstkanker

Hormonale therapie bij borstkanker Hormonale therapie bij borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Operatie, bestraling en chemotherapie zijn de meest bekende behandelmethoden bij kanker. Bij bepaalde soorten kanker

Nadere informatie

Onderwerp van gesprek: de menopauze

Onderwerp van gesprek: de menopauze Onderwerp van gesprek: de menopauze Onderwerp van gesprek: de menopauze De menopauze, het moment waarop de maandelijkse bloedingen uitblijven, is een complex verschijnsel met mogelijke fysieke (warmteopwellingen,

Nadere informatie

Botontkalking. Osteoporose

Botontkalking. Osteoporose Botontkalking Osteoporose 2 In Nederland hebben ongeveer 850.000 mensen osteoporose. Osteoporose komt zowel bij mannen als vrouwen voor. Veel mensen weten niet dat zij osteoporose hebben, omdat dit niet

Nadere informatie

Osteopenie. Chirurgie. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Osteopenie. Chirurgie. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Osteopenie Chirurgie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft de uitslag van de botdichtheidsmeting (botdensitometrie) ontvangen van de physician assistant traumachirurgie.

Nadere informatie

Wat is diabetes? Type 2 diabetes : gevolgen

Wat is diabetes? Type 2 diabetes : gevolgen 1 Wat is diabetes? Type 2 diabetes : gevolgen Nu u weet dat u aan diabetes lijdt, moet u zich plots geen grote zorgen maken. Waarschijnlijk lijdt u al gedurende lange tijd aan diabetes, mogelijks gedurende

Nadere informatie

Juist in deze tijden moeten we samen beter zijn!

Juist in deze tijden moeten we samen beter zijn! Juist in deze tijden moeten we samen beter zijn! 1 Gezondheidsmanagement Een gezonde werksituatie geeft energie! Evert Ivens, bedrijfsarts Gezondheidsmanagement; zou je dat nou wel doen? 2 GZM? Wat is

Nadere informatie

Een leven lang vitaal. Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen?

Een leven lang vitaal. Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen? Een leven lang vitaal Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen? Oudste vrouw van de wereld Japanse Misao Okawa, 115 jaar Gemiddelde levensverwachting Mannen en vrouwen in de 20 ste

Nadere informatie

fluchskrift Vergrijzing in Fryslân neemt toe Aantal senioren sterk gestegen Aantal 65-plussers in Fryslân, /2012

fluchskrift Vergrijzing in Fryslân neemt toe  Aantal senioren sterk gestegen Aantal 65-plussers in Fryslân, /2012 Vergrijzing in Fryslân fluchskrift Vergrijzing in Fryslân neemt toe In Fryslân wonen op 1 januari 2011 647.282 inwoners. De Friese bevolking groeit nog jaarlijks. Sinds 2000 is het aantal inwoners toegenomen

Nadere informatie

Omschakelen: verschillen in het ZvH gen beïnvloeden start symptomen De storm voorspellen

Omschakelen: verschillen in het ZvH gen beïnvloeden start symptomen De storm voorspellen Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Omschakelen: verschillen in het ZvH gen beïnvloeden start symptomen

Nadere informatie

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop? Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

Nadere informatie

Een veilig gevoel op school met een chronische longziekte

Een veilig gevoel op school met een chronische longziekte Een veilig gevoel op school met een chronische longziekte Kinderpneumologie Dr. Marleen Moens 53 6 Een veilig gevoel op school met een chronische longziekte: mucoviscidose. 6.1. Inleiding 6.1.1. Definitie

Nadere informatie

Jaap T. van Dissel Afdeling Infectieziekten. Neuraminidaseremmers bij pandemie door Mexicaanse Griep Influenza A(H1N1)

Jaap T. van Dissel Afdeling Infectieziekten. Neuraminidaseremmers bij pandemie door Mexicaanse Griep Influenza A(H1N1) Jaap T. van Dissel Afdeling Infectieziekten Neuraminidaseremmers bij pandemie door Mexicaanse Griep ofwel Nieuwe ofwel Pandemische Influenza A(H1N1) griep (H1N1) 2009 Influenza Mexicaanse griep Wat is

Nadere informatie

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop? Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?

Nadere informatie

H.366781.0614. Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker)

H.366781.0614. Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker) H.366781.0614 Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker) 2 Inleiding U wordt behandeld voor borstkanker, dit heeft invloed op uw botverlies. U krijgt praktische tips om uw botten gezond te houden.

Nadere informatie

kankeren seksualiteit: eenlastigduo?

kankeren seksualiteit: eenlastigduo? kankeren seksualiteit: eenlastigduo? C.M. Bax arts-seksuoloog NVVS IJsselland Duodagen, 7-8 april 2016 Disclosure sheet Vereniging Medische Staf (Disclosureslide voor sprekers op nascholingsbijeenkomsten

Nadere informatie

Activerings gesprekken

Activerings gesprekken is directeur is partner praktijkvoorbeelden krijgt u grip op lastige en bent u op Gaston Dollevoet lijkt langdurig uitgeschakeld, u weet eigenlijk niet exact wat er aan de hand is en wat u kunt, mag of

Nadere informatie

Anti-hormonale therapie ja of nee?

Anti-hormonale therapie ja of nee? Anti-hormonale therapie ja of nee? Borstkanker symposium, 6 oktober 2018 Sissi Grosfeld, verpleegkundig specialist Anti-hormonale therapie Verschillende types borstkanker 70-80% hormoongevoelig Borstkanker

Nadere informatie

Menopauze, plaats voor HST? Jan Willem de Leeuw Gynaecoloog Ikazia Ziekenhuis, Rotterdam

Menopauze, plaats voor HST? Jan Willem de Leeuw Gynaecoloog Ikazia Ziekenhuis, Rotterdam Menopauze, plaats voor HST? Jan Willem de Leeuw Gynaecoloog Ikazia Ziekenhuis, Rotterdam Disclosures spreker GEEN Definities Menopauze: de laatste menstruatie in het leven van een vrouw. Deze wordt in

Nadere informatie

Genetische basis principes

Genetische basis principes Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Het genetisch 'grijze gebied' van de ziekte van Huntington: wat

Nadere informatie

Ik ontdekte dat een vrouw in de overgang specifieke problemen heeft en aangepaste adviezen nodig heeft.

Ik ontdekte dat een vrouw in de overgang specifieke problemen heeft en aangepaste adviezen nodig heeft. Beste collega, Leuk dat je interesse hebt in de training Menu in de Menopauze! Ik geef deze training al 7 jaar met veel plezier naast mijn 'gewone' werk in mijn vrouwenpraktijk Lijf & Lijn. De combinatie

Nadere informatie

REUMATHOLOOG. Hilde Beulens

REUMATHOLOOG. Hilde Beulens REUMATHOLOOG Hilde Beulens Verzamelnaam Er bestaan meer dan 200 reumatische aandoeningen. 1 op de 5 Belgen heeft reumatische klachten. 1 op 1000 kinderen in België lijdt aan kinderreuma. 1/3de van de bevolking

Nadere informatie

Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg. Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011. www.stichtingiton.

Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg. Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011. www.stichtingiton. Instituut voor toegepaste Neurowetenschappen Faculteit der Bewegingswetenschappen Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart 2011

Nadere informatie

3. Chronische aandoeningen

3. Chronische aandoeningen 3. Chronische aandoeningen 3.1 Hart- en bloedvaten Een gezond hart- en bloedvatenstelsel laat ouderen toe goed te functioneren, zelfs tot op zeer hoge leeftijd. Een van de signalen van stoornissen in het

Nadere informatie

Jackelien Van Laere Dienst Orthopedie en Traumatologie Universitair ziekenhuis Gent. Belang van fysiotherapie - revalidatie

Jackelien Van Laere Dienst Orthopedie en Traumatologie Universitair ziekenhuis Gent. Belang van fysiotherapie - revalidatie Jackelien Van Laere Dienst Orthopedie en Traumatologie Universitair ziekenhuis Gent Belang van fysiotherapie - revalidatie Mijn link met osteoporose Dienst traumatologie VKO Arbeidsongevallen Na val Spontane

Nadere informatie

HOE GAAN WE ALS ZORGVERLENER OM MET EEN PATIËNT DIE LEVENSMOE IS?

HOE GAAN WE ALS ZORGVERLENER OM MET EEN PATIËNT DIE LEVENSMOE IS? HOE GAAN WE ALS ZORGVERLENER OM MET EEN PATIËNT DIE LEVENSMOE IS? NVKVV J O L I S A E R D E M A A R T J E W I L S Oostende 23/03/2018 LEVENSMOEHEID lijden (welbevinden) is een persoonlijk gegeven uitzichtloos

Nadere informatie

Mastopathie, een goedaardige aandoening van de borsten

Mastopathie, een goedaardige aandoening van de borsten Chirurgie Mastopathie, een goedaardige aandoening van de borsten www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is mastopathie?... 3 Pijn... 3 Vormen van mastopathie... 4 Cyclische mastopathie... 4 Niet-cyclische

Nadere informatie

INTEGRATIEVE KANKERZORG EN MIND-BODY GENEESKUNDE

INTEGRATIEVE KANKERZORG EN MIND-BODY GENEESKUNDE INTEGRATIEVE KANKERZORG EN Deze Gids werd opgesteld door het Antikankerfonds om patiënten en hun familie te helpen een beter inzicht te krijgen in de integratieve kankerzorg en de Mind-Body Geneeskunde.

Nadere informatie

Suikerziekte. bij honden en katten

Suikerziekte. bij honden en katten Wat is suikerziekte? Diabetes of suikerziekte is als ziekte bij mensen goed bekend. Maar wat niet iedereen weet is dat ook onze vrienden op vier poten het kunnen krijgen! Diabetes is een hormonale ziekte:

Nadere informatie

2.1: Hoe kunnen wij, als mensen, andere mensen helpen om deze ziekte te laten verdwijnen uit de wereld? Al dan niet een deel.

2.1: Hoe kunnen wij, als mensen, andere mensen helpen om deze ziekte te laten verdwijnen uit de wereld? Al dan niet een deel. Werkstuk door een scholier 1417 woorden 10 april 2001 4,8 34 keer beoordeeld Vak Biologie 1.Verhelder onduidelijke begrippen en termen. Geen onduidelijke begrippen. 2.Wat is nu precies het probleem? 2.1:

Nadere informatie

Bouw aan je gezondheid

Bouw aan je gezondheid Bouw aan je gezondheid Gratis leefstijladvies en begeleiding voor werknemers in de bouw Informatie voor de werknemer Hart- en vaatziekten Gezond en vitaal zijn; wie wil dat niet? Iedereen wil tenslotte

Nadere informatie

Healthy Pregnancy 4-All 2 Kraamzorg onderzoek

Healthy Pregnancy 4-All 2 Kraamzorg onderzoek Healthy Pregnancy 4-All 2 Kraamzorg onderzoek Dag van de kraamzorg 08-09-2015 drs. J Lagendijk, arts-onderzoeker Inhoud Sociale geneeskunde Het onderzoek Healthy Pregnancy 4 All 1 & 2 Het kraamzorg project

Nadere informatie

Vrouwen in de overgang, depressie en de richtlijn M. D E K R U I F D E P R E S S I E A M B U L A N T V R O U W E N P O L I

Vrouwen in de overgang, depressie en de richtlijn M. D E K R U I F D E P R E S S I E A M B U L A N T V R O U W E N P O L I Vrouwen in de overgang, depressie en de richtlijn M. D E K R U I F D E P R E S S I E A M B U L A N T V R O U W E N P O L I Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Botbreuken en osteoporose. Nucleaire geneeskunde

Botbreuken en osteoporose. Nucleaire geneeskunde Botbreuken en osteoporose Nucleaire geneeskunde imelda omringt u met zorg 2 Nota s Inhoud Welkom. 4 Wat is osteoporose? 5 Wat zijn de gevolgen van osteoporose? 7 Hoe wordt de diagnose gesteld? 8 Wat is

Nadere informatie

Onderzoek naar oorzaken hoge bloeddruk

Onderzoek naar oorzaken hoge bloeddruk Onderzoek naar oorzaken hoge bloeddruk 2 U bent verwezen naar de afdeling interne geneeskunde/nierziekten. Om te onderzoeken wat uw hoge bloeddruk kan veroorzaken. In deze folder leest u wat u van dit

Nadere informatie