Aanvullende Zorg: de wetenschappelijke onderbouwing Dr. Miek Jong
|
|
- Regina Hendrickx
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Aanvullende Zorg: de wetenschappelijke onderbouwing Planetree Conferentie,, 15 maart 2012 Dr. Miek Jong Louis Bolk Instituut, Driebergen Nationaal Informatie en Kenniscentrum Integrative Medicine (NIKIM) Mid-Sweden University, Sundsval
2 Workshop 1. Inzicht verkrijgen hoe en welke contextfactoren de gezondheid kunnen bevorderen 2. Kennis over de wetenschappelijke onderbouwing van aanvullende zorg 3. Inzicht in hoe wetenschappelijk onderzoek naar aanvullende zorg de integratie ervan kan bevorderen
3 Integrative Medicine is geneeskunde waarbij een groot belang wordt gehecht aan de relatie tussen zorgverlener en zorgdrager, gericht op de hele persoon, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, maakt op multidisciplinaire wijze gebruik van alle geschikte therapeutische benaderingen, inclusief alternatieve en complementaire met als doel optimale gezondheid en welbevinden (Consortium of Academic Health Centers for Integrative Medicine)
4 Opgericht in Academische ziekenhuizen (e.g. Harvard, Yale, Duke, Stanford, Mayo clinic) Internationale Conferenties (Portland Mei, 2012) Samenwerking m.b.t. onderzoek ontwikkeling van Best practices opleiding en onderwijs
5 Contextfactoren
6 De vier pijlers van Integrative Medicine 1. arts als coach / patiënt als mede-regisseur 2. expliciete rol voor preventie, leefstijl 3. een helende omgeving 4. evidence-based aanvullende technieken (complementaire en alternatieve behandelwijzen)
7 Pijler 1. Relatie patiënt-zorgverlener Patiënt centraal Shared decision making Self-management Coaching Communicatie (motivational interviewing)
8 Pijler 2. Preventie Focus op life-style Gewicht Beweging Voeding Roken Stress management Depressie management Zingeving
9 Zingeven = Pijler 2. Preventie Benoemen van feiten en verschijnselen Leggen van verbanden Waardeoordeel toekennen Toekennen diepere betekenis ( kosmisch/religeus/ anderszins) Toekennen betekenis en richting mbt toekomst Hierdoor gevoel van controle Integratie van zingeving en zinervaring= spiritualiteit
10 Pijler 2. Preventie Integratie van zingeving en zinervaring= spiritualiteit Hoog spiritualiteits gehalte = hogere tolerantie lichamelijk ongemak = meer vermogen van het leven te genieten Laag spiritualiteits gehalte = hopeloosheid en doodswens Psychotherapie, gebaseerd op ontwikkelen spiritualiteit, verbetert kwaliteit van leven en welzijn in mensen met kanker Breitbart et al., Journal of Clinical Oncology, 2012
11 Pijler 3. Helende omgeving Gebouw, architectuur Licht Groen (planten, natuur) Kleur Ruimte voor ontspanning en recreatie Kwaliteit van de lucht
12 Helende omgeving
13 Pijler 4. Complementaire en Alternatieve behandelwijzen Biologically based Therapies: Substantiesvanuitde natuur: Kruiden, voeding, vitaminen, supplementen, kruidengeneesmiddelen Alternative Medical Systems: Andere geneeswijzen met onderliggende filosofie: Homeopathie, natuurgeneeskunde, TCM, acupunctuur aanvullende zorg Manipulative/Body based Therapies: Manipulatie/bewegingvan lichaamsonderdelen: Manueletherapie, osteopathie, chiropractie, massage Mind-Body Medicine: Techniekendie de effectenvan de geestop het lichaam kunnen stimuleren: Meditatie, mindfulness, yoga, hypnotherapie, geleide visualisatie Energy Therapies: Maaktgebruikvan energetische velden: Qi-gong, Reiki, Therapeutic Touch
14 Gebruik Complementaire en Alternatieve Behandelwijzen NL (algemene bevolking) 9% Polikliniek kindergeneeskunde: 33-39% Psychiatrie: 40% Chronische gewrichtsklachten: 71% CBS, 2009 Vlieger et al. NTVG, 2006 Jong et al. European Journal of Integrative Medicine, 2010 Hoenders et al., Medisch Contact, 2009 Jong et al. Manuscript under review, 2012
15 Pijn Gebruik Complementaire en Alternatieve Behandelwijzen Misselijkheid Slaapproblemen Spanning en onrust: stress Angst Sombere stemming Vermoeidheid
16 Bewijs voor complementaire en alternatieve behandelwijzen bij pijn treatment Weight of evidence Direction of evidence Safety concerns Acupuncture (pain) OO +/ Yes (induction) O + Acupressure (pain) OO +/ Yes (induction) OO + Aromatherapy O + Yes Biofeedback (pain) O + No Herbal medicine (induction) O + Yes Chanlibao en Raspberry leaf Homeopathy (induction) O - No Hypnosis (pain) OOO Ò + Yes Intracutaneous (pain) OO +/ Yes sterile water injections Massage (pain) OO Ò + No Music (pain) OO -/ No Water immersion (pain)ooo + No prof. Edzard Ernst University of Exeter
17 Evidence-Informed Practice Klinische ervaring Patiënt voorkeur en tevredenheid Clinical Expertise Combinatie Bewijs aan de hand van onderzoek Beschikbaarheid van de zorg
18 Toepassing top 10 aanvullende zorg NL Therapeutic Touch Massage Aromatherapie Mindfullness Snoezelen Visualisatie Muziektherapie Leefstijltrainingen Hypnose Verwendagen Onderzoek onder verpleegkundigen, Jong et al, 2010 Nursing
19 Aanvullende zorg Complementair? Implementatie in organisatie Muziektherapie 79% 63% Leefstijltherapie 78% 57% Massage 75% 60% Therapeutic touch 60% 38% Aromatherapie 58% 44% Mind-body therapie 53% 34% Kruiden 42% 27% Onderzoek onder verpleegkundigen, Jong et al, 2010 Nursing
20 Evidence-informed toepassing van aanvullende zorg bij operatieve ingrepen Preoperatief: - Hypnotherapie - Geleide visualisatie - Acupunctuur - Muziek - Aroma therapie - Meditatie - Yoga - Cliniclowns
21 Evidence-informed toepassing van aanvullende zorg bij kinderen Babymassage Yoga Irritable Bowel Syndrome Hypnotherapy Functionele buikpijnklachten Cursus Rust Spanningshoofdpijn Biofeedback; mindfulness ADHD
22 Hoe kan onderzoek bijdragen? 1.Mogelijkheid om interventie uit te proberen (pilot) 2.Bij positieve bevindingen; implementatie 3.Beter observeren, beter behandelresultaat 4.Integratie van behandelwijzen 5.Breder draagvlak en ondersteuning binnen organisatie 6.Meer inzicht in voorkeur en tevredenheid patiënt.
23 Hoe kan onderzoek bijdragen? NIKIM en Louis Bolk Instituut: Onderzoekslijn sinds 2009: 15 wetenschappelijke onderzoeken gestart: waaronder
24 Wetenschappelijk onderzoek PROPAV-studie ( ) Geleide visualisatie vs usual care bij laparoscopische cholecystectomie Rode Kruisziekenhuis, Beverwijk Slotervaartziekenhuis, Amsterdam Geleide visualisatie (70 patiënten) vs standaard (70 patiënten) Angst voor de operatie Pijn na de operatie (pijn medicatie)
25 Wetenschappelijk onderzoek PROPAV-studie ( ) Resultaten: Significante correlatie tussen geleide visualisatieoefeningen en pijnmedicatie (PCA: morfine). Hoe vaker de oefeningen Minder pijnmedicatie
26 Wetenschappelijk onderzoek TT studie (2011) Effecten van Therapeutich Touch op onrust en medicatiegebruik van dementerende ouderen Verzorgingshuis Raffy, Breda Case-series studie 10 bewoners, 8 weken therapeutic touch (2x per week) Agressief en geagiteerd gedrag (CMIA) Medicijngebruik (psychofarmaca)
27 Resultaten: Agitatie Week 8 Week Factor 1 - Aggressive behavior Factor 2 - Physically nonaggressive behavior Factor 3 - Verbally agitated behavior Reductie (%) per domein t.o.v. baseline (=100%) Bij 70% van de ouderen kon medicatie blijven verminderd worden
28 Wetenschappelijk onderzoek THIKO-studie ( ) Transcendente Meditatie (TM) vs Hypnotherapie vs standaard behandeling van hoofdpijn bij kinderen Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Atrium Parkstad Heerlen Canisius Ziekenhuis Nijmegen TM (40 kinderen) vs Hypnotherapie (40 kinderen) vs standaard behandeling (40 kinderen) Reductie frequentie, duur, intensiteit hoofdpijn Kwaliteit van leven Sense of Coherence
29 Samenvatting Integrative Medicine is een benadering van de geneeskunde die alle contextfactoren in ogenschouw neemt om het therapeutisch effect te bevorderen Context factoren kunnen 30 70% van het therapeutisch effect bewerkstelligen Wetenschappelijke onderbouwing van toepassing van aanvullende zorg zal ook gebaseerd moeten zijn op tevredenheid en voorkeur van patiënten Onderzoek kan integratie en draagvlak voor aanvullende zorg bewerkstelligen
Integrative Medicine/Aanvullende zorg
Integrative Medicine/Aanvullende zorg Project in het HagaZiekenhuis voor hemato-oncologische patiënten Dr. Martin Schipperus, internist-hematoloog Integrative Medicine is geneeskunde waarbij een
Nadere informatieIntegrative Medicine als Gezondverstandsgeneeskunde. Ines von Rosenstiel, kinderarts Slotervaartziekenhuis, Amsterdam, 21 april 2009
Integrative Medicine als Gezondverstandsgeneeskunde Ines von Rosenstiel, kinderarts Slotervaartziekenhuis, Amsterdam, 21 april 2009 Nieuwe zorgvisies Integrative Medicine Belevingsgerichte zorg Planetree
Nadere informatieHet OCK-kids project
Het OCK-kids project Ondersteuning complementaire zorg bij kinderen met kanker Inge Boers arts-onderzoeker, Louis Bolk Instituut Driebergen 1 Inhoud Wat is complementaire zorg? Aanbod complementaire zorg
Nadere informatieDe meerwaarde van Integrative Medicine in de kinderoncologie. Inès von Rosenstiel, kinderarts Slotervaartziekenhuis Ede, 16 april 2009
De meerwaarde van Integrative Medicine in de kinderoncologie Inès von Rosenstiel, kinderarts Slotervaartziekenhuis Ede, 16 april 2009 1 Integrative Medicine Wat is Integrative Medicine? Voorbeelden en
Nadere informatieIntegratieve zorg en CAM: de patiënt èn verpleegkundige in zijn of haar kracht
Integratieve zorg en CAM: de patiënt èn verpleegkundige in zijn of haar kracht V&VN congres Complementaire Zorg 23 maart 2018 Dr. Marja van Vliet Vijf domeinen complementaire zorg Alternative Medical Systems:
Nadere informatie@MasterclassNZ30. Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Integrative Medicine. Ines von Rosenstiel, kinderarts, IM expert
@MasterclassNZ30 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Integrative Medicine Ines von Rosenstiel, kinderarts, IM expert 25 mei 2018 Integrative Medicine Integrative Medicine is geneeskunde waarbij een groot
Nadere informatiePOST-HBO OPLEIDING INTEGRATIVE MEDICINE. Nieuwe visie op zorg. Positieve Gezondheid en Integrative Medicine
POST-HBO OPLEIDING INTEGRATIVE MEDICINE Deze post-hbo opleiding is uniek in Nederland en leidt op tot Integrative zorgprofessional. Integrative Medicine 1 geeft onder andere tools om Positieve Gezondheid
Nadere informatieComplementaire zorg in ziekenhuizen, verpleeghuizen en GGZ instellingen
SAMENVATTING Complementaire zorg in ziekenhuizen, verpleeghuizen en GGZ instellingen Eerste Nederlandse inventarisatie Martine Busch Miek Jong Erik Baars Januari 2015 SAMENVATTING Complementaire zorg in
Nadere informatieD v/h Noorden; 17 sept 2005
D v/h Noorden; 17 sept 2005 10 jaar Integrale Psychiatrie Wat heeft het ons gebracht? Dr Rogier Hoenders, psychiater, CIP, Lentis 1 2 Het beste van twee werelden 29 maart 2006 3 4 Integrative Medicine
Nadere informatieTherapeutic Touch. De kracht van subtiele aanraking. Therapeutic touch. Complementaire zorg. TT is onderdeel van complementaire zorg:
IN OMN O MNIA VA N PRAA G INSTITUUT IN OMN Therapeutic Touch De kracht van subtiele aanraking Therapeutic touch Energetische interventie, met als doel ontspanning en herstel van evenwicht Aandachtstraining
Nadere informatieComplementaire zorg. Martin Schipperus
Complementaire zorg Martin Schipperus Hippocrates van Kos Er zijn in wezen twee dingen, wetenschap en (voor) oordeel. De eerste brengt kennis, de laatste onwetendheid Vereniging tegen de kwakzalverij
Nadere informatieProjectidee Proeftuin Complementaire Zorg in de GGZ
Projectidee Proeftuin Complementaire Zorg in de GGZ Januari 2016 1 CONTACTINFORMATIE Louis Bolk Instituut: Miek Jong: 0343 523860 m.jong@louisbolk.nl Louis Bolk Instituut Hoofdstraat 24 3972 LA Driebergen
Nadere informatieSamenvatting Proeftuin Integrative Medicine
Samenvatting Proeftuin Integrative Medicine Miek Jong Lucy van de Vijver 2015 Louis Bolk Instituut Samenvatting van publicatie: Proeftuin Integrative Medicine Dr. Miek Jong, Dr. Ir. Lucy van de Vijver
Nadere informatieIntegratieve oncologie
Integratieve oncologie Ines von Rosenstiel 8 maart 2018 Het kaf van het koren scheiden 2 Definitie 4 pijlers Patiënt-arts relatie is gebaseerd op partnership (arts als coach) Preventie en welzijn Aandacht
Nadere informatieDe verbinding tussen Integrative Medicine en Integrative Nursing. Implementatie van Integrative Medicine in een kinderkliniek
De verbinding tussen Integrative Medicine en Integrative Nursing Implementatie van Integrative Medicine in een kinderkliniek Els Peeters Kinderneuroloog Mede namens Ines von Rosenstiel, kinderarts Definitie
Nadere informatieNadat zij in 1987 haar studie
interview Interview met Ines von Rosenstiel, kinderarts Een goede dokter zijn, daar komt In korte tijd is Ines von Rosenstiel (46) uitgegroeid tot een van de bekendste pleitbezorgers in Nederland van Integrative
Nadere informatieStepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend
Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw psycholoog, logopedist, taalkundige VU medisch centrum Cancer Center Amsterdam Vrije
Nadere informatieComplementaire zorg in ziekenhuizen, verpleeghuizen en GGZ instellingen
Complementaire zorg in ziekenhuizen, verpleeghuizen en GGZ instellingen Eerste Nederlandse inventarisatie Martine Busch Miek Jong Erik Baars Januari 2015 Complementaire zorg in ziekenhuizen, verpleeghuizen
Nadere informatieINTEGRATIVE MEDICINE IN DE ZORG
post-hbo-opleiding INTEGRATIVE MEDICINE IN DE ZORG STIBIG opleiding tot Integrative Medicine zorgverlener, met inbegrip van preventie- en leefstijlcoach geaccrediteerd door V&VN, ADAP en NVvPO (accreditatie
Nadere informatieR. Hoenders, CIP, Lentis. R. Hoenders, CIP, Lentis. 1. Biologisch. 2. Mind Body. 3. Energetisch. 4. Manueel. 5. Gehele systemen
Wat is Integrale Psychiatrie? Integrale Psychiatrie Wat is het wel en wat is het niet? Integreren van complementaire en / of alternatieve geneeswijzen (CAG) in de reguliere psychiatrie Op basis van wetenschappelijk
Nadere informatieOndanks de vooruitgang en het succes van de moderne psychiatrie: Integrale Psychiatrie; Ondezoek alles en behoud het goede. R. Hoenders, CIP, Lentis
Ondanks de vooruitgang en het succes van de moderne psychiatrie: Integrale Psychiatrie; Ondezoek alles en behoud het goede Rogier Hoenders, Psychiater & onderzoeker, Centrum Integrale Psychiatrie, Lentis
Nadere informatieOntwikkelingen in de gezondheidszorg Integrative Medicine. Ines von Rosenstiel, kinderarts Oprichter NIKIM 12 februari 2016
Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Integrative Medicine Ines von Rosenstiel, kinderarts Oprichter NIKIM 12 februari 2016 Bouwstenen Good medicine Gezondheid bevorderende benadering naast de benadering
Nadere informatieEvidence based nursing: wat is dat?
Evidence based nursing: wat is dat? Sandra Beurskens Lector kenniskring autonomie en participatie van mensen met een chronische ziekte Kenniskring autonomie en participatie EBN in de praktijk: veel vragen
Nadere informatieIntegrale Psychiatrie Het beste van twee werelden
Integrale Psychiatrie Het beste van twee werelden Jubileumcongres NBVH Dr Rogier Hoenders, psychiater, Centrum integrale psychiatrie (CIP), Lentis 3 D v/h Noorden; 17 sept 2005 4 5 6 Integrative Medicine
Nadere informatieEvidence Based Practise versus Practice Based Evidence
Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence Dr. John Verhoef (Lector) Lectoraat Eigen Regie Hogeschool Leiden, Cluster Zorg verhoef.j@hsleiden.nl Waar hebben we het over? Evidence Based Practice
Nadere informatie3 Anatomie en fysiologie 17 3.1 Acute pijn 17 3.2 Chronische pijn 23 3.3 Chronische pijn en limbisch systeem? 23
Inhoud Redactioneel 10 Over de auteurs 11 1 Inleiding 12 2 Geschiedenis 14 3 Anatomie en fysiologie 17 3.1 Acute pijn 17 3.2 Chronische pijn 23 3.3 Chronische pijn en limbisch systeem? 23 4 Pijnmeting
Nadere informatieComplementaire zorg in de hematologie
Complementaire zorg in de hematologie Moderator Maaike de Ruijter 1st author / speaker Martin Schipperus Co-authors Cecilia Huisman, Martine Busch, Miek Jong Belangenverklaring In overeenstemming met de
Nadere informatieNIEUWSBRIEF NIKIM nummer 9 Maart 2010
NIEUWSBRIEF NIKIM nummer 9 Maart 2010 inleiding Met deze nieuwsbrief wil het NIKIM haar donateurs en andere geïnteresseerden periodiek informeren. De Nieuwsbrief komt twee tot drie maal per jaar uit. Actuele
Nadere informatieIrene Weijers Extra aandacht en zorg voor jezelf
WELZIJN & ZORG BJ ZIEKTE Massage verminderd stress Borstkanker is in Nederland de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Een op de negen vrouwen krijgt hiermee te maken. Onder vrouwen tussen 30
Nadere informatieHoofdpijn Blijf er niet mee lopen. Rob Bernsen en Marian van Zagten, neurologen Namens overige leden Multidisciplinaire Hoofdpijnpoli
Hoofdpijn Blijf er niet mee lopen Rob Bernsen en Marian van Zagten, neurologen Namens overige leden Multidisciplinaire Hoofdpijnpoli Inhoud Cijfers Wat gebeurt er in het ziekenhuis? Typen hoofdpijn Spanningshoofdpijn
Nadere informatieMindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan?
Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan? Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw Vrije Universiteit Afdeling Klinische Psychologie VUmc / Cancer Center Amsterdam Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde
Nadere informatieThe good physician treats the disease; the great physician treats the patient who has the disease. [William Osler 1849-1919]
The good physician treats the disease; the great physician treats the patient who has the disease [William Osler 1849-1919] S.O.L.K. Klachten met een onduidelijke oorzaak Symposium Niet Aangeboren Hersenaandoeningen
Nadere informatieComplementaire zorg. Waardevolle zorg
Complementaire zorg Waardevolle zorg n Kennismaking n Vertaling van theorie/ naar praktijk n Hoe interventies toe te passen in de praktijk n Voorbeelden uit de praktijk n Verschillende interventies: ademhalingsoefening,
Nadere informatieSlaapstoornissen bij ouderen
Slaapstoornissen bij ouderen Een goede nachtrust is belangrijk. Tijdens de slaap krijgt het lichaam de tijd om te herstellen. Daarnaast lijkt slaap ook invloed te hebben op het geheugen. Met het ouder
Nadere informatieSlaapstoornissen bij ouderen
Slaapstoornissen bij ouderen Een goede nachtrust is belangrijk. Tijdens de slaap krijgt het lichaam de tijd om te herstellen. Daarnaast lijkt slaap ook invloed te hebben op het geheugen. Met het ouder
Nadere informatieKritische reflectie over alternatieve geneeswijzen voor rugpijn
Kritische reflectie over alternatieve geneeswijzen voor rugpijn N. Fraeyman Maart 2012 1 Scope van de presentatie 1. Afbakening van het onderwerp 2. Alternatieve therapieën en rugpijn 3. Bestuderen van
Nadere informatieStoppen met langdurig antipsychoticagebruik voor gedragsproblemen. Gerda de Kuijper Arts verstandelijk gehandicapten/senior onderzoeker
Stoppen met langdurig antipsychoticagebruik voor gedragsproblemen Gerda de Kuijper Arts verstandelijk gehandicapten/senior onderzoeker Congres Focus op onderzoek Utrecht 22 juni 2015 Inhoud presentatie
Nadere informatiePraktische Complementaire Zorg
Praktische Complementaire Zorg en Pijn IC - Integrative Care Zorg voor de hele mens in al zijn facetten, gebruik makend van alle zorgvormen, inclusief complementaire en alternatieve zorg, best practise,
Nadere informatieOntwikkelingen in de gezondheidszorg Integrative Medicine. Ines von Rosenstiel, kinderarts
Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Integrative Medicine Ines von Rosenstiel, kinderarts Oprichter NIKIM, 19 mei 2017 Integrative Kindergeneeskunde 2008 2012 2016 2017 It's a small world paediatric
Nadere informatieehealth in de oncologie dr Nelly van Uden-Kraan
ehealth in de oncologie dr Nelly van Uden-Kraan Onderzoeksgroep Samen leven met kanker Kanker: incidentie en prevalentie Incidentie 100.000 nieuwe gevallen per jaar Leeftijd 70% ouder dan 60 jaar 20% tussen
Nadere informatieInspiratie. Werkplaats Aandachtig Leven. Mindfulness betekent aandacht geven op een bepaalde manier gericht in het hier en nu niet (ver)oordelend.
Werkplaats Aandachtig Leven WERKPLAATS AANDACHTIG LEVEN: INSPIRATIE, BEZIELING, SPIRITUALITEIT, LEVENSWERK PSYCHO-SOCIAAL THERAPIE, SABBATICAL COACHING, MINDFULNESS TRAINING Nieuwsbrief 3 februari 2011
Nadere informatieMindfulness bij somatoforme stoornissen. Hiske van Ravesteijn psychiater i.o.
Mindfulness bij somatoforme stoornissen Hiske van Ravesteijn psychiater i.o. Mindfulness-based cognitieve therapie (MBCT) bij somatoforme stoornissen Onverklaarde lichamelijke klachten 20% Persisterende
Nadere informatieBedrijfsgeneeskundige Dagen 2018 Vitaal door preventie
Bedrijfsgeneeskundige Dagen 2018 Vitaal door preventie Doel vanmiddag: Even opwarmen PAK JE TELEFOON EN GA NAAR WEBSITE: www.kahoot.it Of scan de QR code: PerfectFit@Work: Gezondheid en welzijn zijn het
Nadere informatieIntegrale Psychiatrie
Integrale Psychiatrie Dr Rogier Hoenders, psychiater, senior onderzoeker en manager inhoudelijke zaken, Centrum Integrale Psychiatrie (CIP), Lentis R Hoenders, CIP, Lentis 2 Psychiatrie Psychische stoornissen
Nadere informatie10 e Post O.N.S. Meeting
10 e Post O.N.S. Meeting Jeroen-Martijn Plette oncologie verpleegkundige Gelre Apeldoorn Mindfulness en stressreductie in de oncologische zorg 10 e Post O.N.S. meeting Mindfulness Based Stress reduction
Nadere informatie"Bidden, meditatie en mindfulness: over vorm, inhoud en iets "meer" Introductie: - aanleidingen en achtergronden - vraagstelling
1 "Bidden, meditatie en mindfulness: over vorm, inhoud en iets "meer" Introductie: - aanleidingen en achtergronden - vraagstelling 2 Aanleidingen en achtergronden 1 Aanleidingen en achtergronden 2 Aanleidingen
Nadere informatieDr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1
Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en
Nadere informatieDe SUPPORT Coach. een smartphone app die ondersteuning biedt na ingrijpende gebeurtenissen. Christianne van der Meer, MSc
De SUPPORT Coach een smartphone app die ondersteuning biedt na ingrijpende gebeurtenissen Christianne van der Meer, MSc Anne Bakker, PhD Saleha Tariq, MSc Susanne van Buschbach, MSc Anne Holmersma, MSc
Nadere informatieM. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD
De interventie Bed op Recept voor patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis laat patiënten groeien in autonomie, zelfmanagement en vaardigheden M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD
Nadere informatiePSYCHOLOGIE VAN DE ONCO-GENETICA. Stand van zaken & toekomstvisie tot aan Eveline M A Bleiker
KWF werkgemeenschap, Utrecht, 3 oktober 2018 PSYCHOLOGIE VAN DE ONCO-GENETICA Stand van zaken & toekomstvisie tot aan 2025 Eveline M A Bleiker PSYCHOLOGIE VAN DE KLINISCHE GENETICA in het bijzonder de
Nadere informatieDe invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening
De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening Margriet van Iersel MSc m.van.iersel@hva.nl Kenniscentrum ACHIEVE, Faculteit Gezondheid,
Nadere informatieAdvanced Practice Nursing
Workshop Advanced Practice Nursing Prof. dr. Ann Van Hecke, UGent, Universitair Centrum voor Verpleegkunde en Vroedkunde Miguel Lardennois, FOD DG Gezondheidszorg Waar hebben we het over? Waar hebben we
Nadere informatie6,1. Spreekbeurt door een scholier 1950 woorden 6 november keer beoordeeld
Spreekbeurt door een scholier 1950 woorden 6 november 2005 6,1 36 keer beoordeeld Vak ANW Alternatieve Geneeskunde Wij houden onze presentatie over alternatieve geneeskunde Waarom dit onderwerp? Iedereen
Nadere informatieWat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg
Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl
Nadere informatiePalliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering
Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering In deze presentatie Palliatieve zorg bij Stichting Prisma Definitie van palliatieve zorg Kenmerken van de palliatieve
Nadere informatieLandelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden
Landelijke dag VMDB 18 maart 2017 Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden Bestuurlijk akkoord Netwerk Kwaliteitsontwikkeling Het Netwerk Het netwerk is een samenwerkingsverband waarin partijen
Nadere informatiePlatform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION
Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven
Nadere informatieMassage bij kanker. een aanraking met aandacht zegt vaak meer dan duizend woorden. Borstkanker symposium Putten 8 oktober 2016
Massage bij kanker een aanraking met aandacht zegt vaak meer dan duizend woorden Borstkanker symposium Putten 8 oktober 2016 Ons verhaal in vogelvlucht Voorstellen Filmpje : aanraking met aandacht Massage
Nadere informatieSUPPLEMENT + Jubileumcongres. Zorg voor de toekomst. Integrative Medicine in de praktijk. Zaterdag 3 oktober 2009 Congrescentrum Papendal, Arnhem
H e t c o n g r e s v o o r I n t e g r a t i v e M e d i c i SUPPLEMENT + n e uitnodiging Jubileumcongres Zorg voor de toekomst Integrative Medicine in de praktijk Keynote speakers > Barrie Cassileth
Nadere informatieAlternatief genezen in de psychiatrie Nieuw protocol legt CAG en reguliere behandelingen langs één meetlat
MEDIAAN Alternatief genezen in de psychiatrie Nieuw protocol legt CAG en reguliere behandelingen langs één meetlat Anouck Visscher, freelance journalist en aios psychiatrie bij Altrecht In de psychiatrie
Nadere informatie9 e Post-O.N.S. Meeting
9 e Post-O.N.S. Meeting CAM complementaire en alternatieve geneeskunde inventarisatie, evaluatie en resultaten Sandra Bossmann Verpleegkundig specialist UMC St Radboud 1. Als verpleegkundige doe ik aan
Nadere informatieI Evidence based medicine was goed bedoeld. Multi Sensory Story Telling. Multi Sensory Story Telling. Passend bewijs.
Multi Sensory Story Telling Multi Sensory Story Telling Passend bewijs Passend bewijs Dick Willems d.l.willems@amc.nl Voorlezen aan mensen met diepe meervoudige beperkingen Gebruik van objecten die in
Nadere informatieHet gebruik van etherische oliën tijdens de bevalling
Het Slotervaart, een ziekenhuis met ambitie Het Slotervaartziekenhuis, een opmerkelijk en ambitieus ziekenhuis in Amsterdam. In een informele en vertrouwde omgeving werken wij aan innovatieve medische
Nadere informatieDe stem van de patiënt in de ambulante chirurgie
De stem van de patiënt in de ambulante chirurgie Ilse Weeghmans Vlaams Patiëntenplatform vzw B.A.A.S. Congres 27 februari 2015 Neder-over-Heembeek Inhoud 1. Het Vlaams Patiëntenplatform vzw 2. Wat is een
Nadere informatieProtocol voor complementaire en alternatieve geneeswijzen; naar een verantwoorde toepassing binnen de ggz 1
k o r t e b i j d r a g e Protocol voor complementaire en alternatieve geneeswijzen; naar een verantwoorde toepassing binnen de ggz 1 h. j. r h o e n d e r s, m. t. a p p e l o, h. v a n d e n b r i n
Nadere informatieZoeken naar evidence
Zoeken naar evidence Faridi van Etten-Jamaludin Clinical librarian Medische Bibliotheek AMC 2 december 2008 Evidence Based Practice? Bij EBP worden klinische beslissingen genomen op basis van het best
Nadere informatieEvidence-Based Nursing. Bart Geurden, RN, MScN
Evidence-Based Nursing Bart Geurden, RN, MScN Trends in Verpleegkunde Jaren 1980: Systematisch werken Focus op proces Jaren 1990: Verpleegkundige diagnostiek Focus op taal Aandacht verschuift van proces
Nadere informatieWORKSHOP 1: Angst na Kanker
WORKSHOP 1: Angst na Kanker Workshopleider: Coen Völker, GZ-psycholoog bij het Helen Dowling Instituut (Bilthoven en Arnhem), eigenaar van Psychologenpraktijk Coen Völker (Nijmegen) en co-auteur van het
Nadere informatieCALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP
CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP WAAROM CALM? Ongeveer 25% van de oncologische patiënten in de palliatieve fase ontwikkelt een depressie of aanpassingsstoornis.
Nadere informatieProgramma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID
Programma Stichting Educatie Atrium Innovations GEZONDHEID Groeien in gezondheid door kennis Onze gezondheid is ons belangrijkste bezit. Daarom is het goed dat we ons er steeds meer van bewust worden dat
Nadere informatieTelemonitoring van pijn bij kanker E-health toegepast in de praktijk
Verpleegkundig oncologie symposium - 3 oktober, 2014 Telemonitoring van pijn bij kanker E-health toegepast in de praktijk L. Hochstenbach, MSc Dr. A. Courtens Dr. S. Zwakhalen Prof. dr. M. van Kleef Prof.
Nadere informatieAcceptance and Commitment Therapy bij kanker
Acceptance and Commitment Therapy bij kanker Waardenvol Leven & Levenseinde Datum: 13042017 Door: Tim Batink PhDcandidate Maastricht University GZpsycholoog i.o., Gedragstherapeut & ACTsupervisor Ucenter
Nadere informatieOnderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie
Onderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie Dr Mirjam Fransen Amsterdam UMC, Universiteit van Amsterdam Afdeling Sociale Geneeskunde, locatie AMC Deze presentatie 1. Waarom onderzoek
Nadere informatieINTEGRATIEVE KANKERZORG EN MIND-BODY GENEESKUNDE
INTEGRATIEVE KANKERZORG EN Deze Gids werd opgesteld door het Antikankerfonds om patiënten en hun familie te helpen een beter inzicht te krijgen in de integratieve kankerzorg en de Mind-Body Geneeskunde.
Nadere informatieBody awareness training als behandeling voor wearing-off gerelateerde stress bij patiënten met de ziekte van Parkinson
Body awareness training als behandeling voor wearing-off gerelateerde stress bij patiënten met de ziekte van Parkinson Ires Ghielen, promovendus & GZ-psycholoog i.o., i.ghielen@vumc.nl Parkinson symptomen
Nadere informatieAntwoord van staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 9 december 2010)
AH 740 2010Z13219 Antwoord van staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten-Hyllner (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen 9 december 2010) 1 Bent u bekend met nieuw onderzoek van Michigan State University
Nadere informatieOude wijn en nieuwe zaken
Oude wijn en nieuwe zaken Frans Hoogwegt Klinisch psycholoog-psychotherapeut Vakgroep Medische Psychologie Máxima Medisch Centrum 27 juni 2019 Chronische stress angst onzekerheid onveiligheid afweer coping
Nadere informatieVan harte welkom. Lezing Massage bij kanker Estelle Smits Directeur Instituut Massage bij Kanker. AVL Symposium 15 juni 2017
Van harte welkom Lezing Massage bij kanker Estelle Smits Directeur Instituut Massage bij Kanker AVL Symposium 15 juni 2017 Een aanraking met liefdevolle aandacht zegt soms meer dan 1000 woorden PROGRAMMA
Nadere informatieSignaleren, volgen en verdiepen. Werk in uitvoering
Signaleren, volgen en verdiepen Werk in uitvoering Everlien de Graaf Verpleegkundige, Verplegingswetenschapper, Promovenda Hospicezorg & Symptomen en klachten van patiënten Expertise centrum Palliatieve
Nadere informatieAnders leren omgaan met ziekte en pijn. Mindfulness-training voor patiënten
Anders leren omgaan met ziekte en pijn Mindfulness-training voor patiënten Soms wordt iemands leven overheerst door problemen die een ernstige of chronische ziekte met zich mee kan brengen. U kunt bijvoorbeeld
Nadere informatieEnergieverdeling & coaching
Energieverdeling & coaching Jantina Kroese, MSc/ Ergotherapeut Ruth Kuiper, maatschappelijk werk nov 2017 Indeling Verwachtingen Brainstorm Theorie Interventies maatschappelijk werk en ergotherapie Meetinstrumenten
Nadere informatieMargriet van Iersel MSc
Margriet van Iersel MSc Kenniscentrum ACHIEVE en Opleiding verpleegkunde Faculteit Gezondheid Hogeschool van Amsterdam Prof.dr. Paul Kirschner 1, Prof. Dr. Wilma Scholte op Reimer 2, Prof. Dr. Rien de
Nadere informatieAdvies. Stuurgroep 'Implementatie Evidence- based Complementaire Zorg'
Advies Stuurgroep 'Implementatie Evidence- based Complementaire Zorg' november 2015 1 2 Samenvatting In april 2014 startte de Stuurgroep 'Implementatie Evidence- based Complementaire Zorg' op verzoek van
Nadere informatieInnovatieve stagevormen
Innovatieve stagevormen Bacheloropleiding verpleegkunde 3 jarige opleiding, niveau 6 niveau 5=HB05 niveau 4=secundair Bacheloropleiding verpleegkunde Generalistisch diploma: verantwoordelijk algemeen ziekenverpleger
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Dokter, ik ben zo moe. Vermoeidheid Hoofdpijn Buikklachten
Nadere informatieUtrecht Symptoom Dagboek Applicatie (USD app)
Utrecht Symptoom Dagboek Applicatie (USD app) Het gebruik van een ehealth applicatie voor het in kaart brengen van de symptoom last als de basis voor symptoom management in hospice zorg. Sanneke Heij,
Nadere informatieCoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies
'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies Center of Research on Psychology in Somatic diseases Lonneke van de Poll Franse, Integraal Kankercentrum
Nadere informatieWORKSHOP BABYMASSAGE PRAKTIJK WOORDELOOS EEN
WORKSHOP BABYMASSAGE PRAKTIJK WOORDELOOS EEN COBY REDEKER 57 JAAR BABYMASSEUR LENTE 4 MAANDEN BABY MASSAGE IN OUDE CULTUREN BABYMASSAGE Bewust en gericht aanraken Liefdevol en aandachgg contact met elkaar
Nadere informatieMuziektherapie in de oncologie
Muziektherapie in de oncologie Wetenschap en praktijk combineren Tom Abrahams 26 mei 2015 Wat is muziektherapie? Een vorm van vaktherapie Ervaringsgericht Interventies binnen muzikale context Waar wordt
Nadere informatieSafety and Quality Management bij orale therapie
18 juni 2008 Jaarbeurs Utrecht Safety and Quality Management bij orale therapie Desi van den Boogaard Verpleegkundig Specialist Oncologie Jeroen Bosch Ziekenhuis Petje op Petje af Voorbeeld van een orale
Nadere informatieIn beweging! Oncologische revalidatie. Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Ingrid van Beerschoten, fysiotherapeut 03-10-2015
In beweging! Oncologische revalidatie Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Ingrid van Beerschoten, fysiotherapeut 03-10-2015 Welkom Is bewegen belangrijk? Vermoeidheid en andere klachten bij kanker
Nadere informatieVermoeidheid na kanker. Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht
Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht Helen Dowling Instituut: Begeleiding bij kanker voor (ex-) kankerpatienten en hun naasten: Onder andere: Individuele begeleiding Lotgenotengroepen
Nadere informatieDr. Asiong Jie. Hoe krijg ik als patiënt de beste zorg?
Dr. Asiong Jie Hoe krijg ik als patiënt de beste zorg? Hoe krijg ik als patiënt de beste zorg? 1. Wat is beste zorg volgens dokters/ ziekenhuizen patiënten 2. Hoe kunnen we patiënten hierbij helpen? Patiëntenparticipatie:
Nadere informatieEvidence Based Practice
Hoe lees je als verpleegkundige een artikel? Anne-Margreet van Dishoeck en Marjolein Snaterse Namens de Werkgroep Wetenschappelijk onderzoek; Mattie Lenzen Ingrid Schiks Henri van de Wetering Ellen van
Nadere informatieOnderzoeksvragen vanuit de praktijk 17/10/2017
Onderzoeksvragen vanuit de praktijk 17/10/2017 Deze lijst van onderzoeksvragen kwam tot stand na een bevraging bij de coördinatoren van de regionale netwerken voor palliatieve zorg en de voorzitters van
Nadere informatieIntegrative Medicine. Ines von Rosenstiel, kinderarts Slotervaartziekenhuis, Amsterdam 29 mei 2008
Integrative Medicine Ines von Rosenstiel, kinderarts Slotervaartziekenhuis, Amsterdam 29 mei 2008 Greetings from North Carolina! It has been another awesome series of achievements for the Provisional
Nadere informatieVERWENMOMENTEN HAIR - BODY - MIND
VERWENMOMENTEN HAIR - BODY - MIND Studio looks zet zich in om ondersteuning en ontspanning te kunnen bieden bij uiterlijke, fysieke en psychische veranderingen welke het gevolg van kanker kunnen zijn.
Nadere informatieVeerkracht en betrokkenheid aan het werk
Veerkracht en betrokkenheid aan het werk 1st Nederlandse conferentie positieve psychologie Jan Auke Walburg Linda Bolier www.trimbos.nl VERMOGEN VAN NEDERLAND 2013 Mentale stoornissen Geen gezondheidsprobleem
Nadere informatieParallelsessie 4. Prof. dr. A.A.M. Masclee, hoofd afdeling Maag- Darm- en Leverziekten, MUMC+
Parallelsessie 4 Prof. dr. A.A.M. Masclee, hoofd afdeling Maag- Darm- en Leverziekten, MUMC+ Programma Welkom Presentaties: 1. Verleden, Heden, Toekomst Patiëntenparticipatie door prof. dr. A.A.M. Masclee
Nadere informatie