Uitvoering Afvalwaterplan DAL/W2 Jaarverslag 2015 en programma 2016

Transcriptie

1 versie Uitvoering Afvalwaterplan DAL/W2 Jaarverslag 2015 en programma 2016 Algemene projectinformatie Aanleiding het jaar 2015 is een belangrijk jaar geweest voor de uitvoering van het Afvalwaterplan (AWP) voor het cluster Delfzijl, Appingedam, Loppersum en de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa's (DAL/W2). Ook heeft 2015 in het teken gestaan van de ontwikkeling van de Waterketen Groningen Drente (WKGD). Alle clusters zijn inmiddels vertegenwoordigd in dit team. Met dit document blikken we terug en maken we de balans op voor het jaar Daarnaast willen we een voorzet geven voor het programma en de uit te voeren projecten voor het jaar Het jaarverslag en het programma voor 2016 wordt vastgesteld door de MT leden van de deelnemende organisaties. Als laatste fungeert dit document als overdrachtsdocument naar een nieuwe clustercoördinator, dhr. Menno Smit van de gemeente Loppersum, vanwege het vertrek van de huidige coördinator. Korte inhoudsopgave JAARVERSLAG Resumé doelen WKGD 2. Realisatie doelen: uitvoering projecten AWP 3. Barometer doelen WKGD JAARPROGRAMMA Taak- en rolverdeling 2. Bestuurlijke betrokkenheid 3. Programma en projecten Financien clustercoördinator Bijlage 1 Bijlage 2

2 JAARVERSLAG Resumé: doelen WKGD Om het geheugen op te frissen en dit document goed te kunnen lezen wordt in deze pragraaf ingegaan op de doelen van de WKGD: - Het verbeteren van de Kwaliteit van het beheer. - Het verminderen van de Kwetsbaarheid. - Het verlagen van de maatschappelijke Kosten. - Het bevorderen van het Duurzaam beheren van de waterketen. De doelen van de WKGD zijn vertaald in het Afvalwaterplan DAL/W2. Naast deze vertaling van doelen is het goed om te weten dat zowel het samenwerkingsmodel als het Afvalwaterplan bestuurlijk zijn vastgelegd: de bestuurders en deelnemende organisaties hebben zich dus geconformeerd aan de inhoud van beide plannen. Om sturing te houden op de doelen van de WKGD en het AWP is er per cluster een coördinator aangesteld. Deze coördinator draagt zorg voor de realisatie van de doelen die vermeld worden in de WKGD en het AWP. De coördinatoren stemmen dit af met de waterregisseur en de Regiegroep, bestaande uit de MT leden van de deelnemende gemeenten. De clustercoördinatoren zijn dit jaar eens per maand bij elkaar geweest om de projecten te bespreken. Daarbij is een onderscheid gemaakt tussen projecten op clusterniveau en projecten op regioniveau. Door het uitvoeren van projecten op regioniveau (zoals bijvoorbeeld risico gestuurd rioolbeheer) worden er gezamenlijk resultaten geboekt en kunnen we veel van elkaar leren.

3 2. Realisatie doelen: uitvoeren projecten AWP Door het uitvoeren van de projecten die genoemd zijn in het AWP worden de doelen van het samenwerkingsverband (deels) behaald. De verantwoordelijkheid voor het boeken van resultaten ligt bij de clustercoördinator en het Afvalwaterteam. Voor een ander deel worden de doelen behaald door de regionale samenwerking en het uitvoeren van projecten op regioniveau, de aansturing hiervan ligt in handen van de waterregiseur. In deze paragraaf gaan we in op de projecten van het jaar 2015 en de huidige stand van zaken. Daarbij wordt gebruikt gemaakt van de barometer. Barometer 2015 Project 1b Bewustwording, voorlichting en educatie Het thema voorlichting en educatie kwam in verschillende AWP s van verschillende clusters voor. Daarom is besloten om het project in regioverband op te pakken. Daarbij hebben we gebruik gemaakt van externe expertise van het IVN (Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid. Gezamenlijk is een programma samengesteld wat gestart is in de regio Kop van Drenthe. In de volgende kwartalen wordt het programma verder uitgerold. Centraal staat hierbij de inbreng van de verschillende gemeenten en waterschappen. De medewerkers van deze organisaties hebben een actieve rol in het lesprogramma. Met het uitrollen van het project in regioverband is dit project succesvol. Project 3a Vervangingsopgave en werk met werk maken In dit project stond de samenwerking voor het fysieke water- en rioolbeheer centraal. Daarbij is een inventarisatie uitgevoerd van de komende projecten bij de deelnemers in het cluster. Daarbij ging het metnameom de gemeenten in verband met de overeenkomsten tussen de werken. Gebleken is dat het lastig is om werken te combineren en te bundelen. Dit geldt overigens niet voor de meer periodieke en generieke werkzaamheden als reiniging en relining. De dynamiek in de besluitvorming, de wijze van voorbereiding en materiaalkeuze staat het gezamenlijk inkopen van verschillende werkzaamheden in de weg. Dit is ook besproken met de verschillende MT leden en wordt door hen beaamd. Besloten is om voor dit moment niet verder in te zetten op dit project. Project 3d Regenwaterstructuurplan In het kader van het Regenwaterstuctuurplan is veel informatie verzameld op het gebied van de verschillende opgaven. Daarvoor is het plan van Loppersum een blauwdruk. Om goede invulling te geven aan de uitvoering van dit plan zijn twee zaken nodig. Ten eerste is dit het budget voor de fysieke uitvoering van de werkzaamheden (er moet immers oppervlaktewater gecreëerd worden). Daarnaast moet gekeken worden naar kansen en mogelijkheden voor het maken van werk met werk en waar mogelijk verplichtingen van de deelnemers overgenomen kunnen worden (stolp methode). Gedurende het project ontbrak het aan een goede basis voor het gehele gebied. Daarom is het project on-hold gezet in afwachting van de waterkaart (9a). Wel zijn er een aantal concrete ideeën om de verschillende peilen op een eenvoudige wijze te verhogen en daarmee resultaat te boeken.

4 Project 3c Optimalisatie beheer Dit project is geknipt in een aantal onderdelen; reiniging en inspectie, Leidraad Inrichting Openbare Ruimte (LIOR) en opzet CARS. Met betrekking tot dit project zijn goede resultaten geboekt. Op het gebied van fysiek beheer is gezamenlijk het reinigen van de kolken en de reiniging en inspectie van de hoofdleiding ingekocht. De uitvoering van deze werkzaamheden verloopt goed. Om meer eenheid te krijgen en toe te werken naar een gezamelijke beheersorganisatie hebben we een leidraad gemaakt. In deze leidraad hebben we afspraken gemaakt over toe te passen materialen en verschillende zaken als het gaat om de inrichting van de openbare ruimte. Voor dit moment is het voornamelijk gericht op de ondergrondse infra. Op termijn willen we dit model als groeimodel gebruiken voor de totale openbare ruimte. Naast de LIOR en de gezamelijke inkoopcontracten zijn we bezig met de implementatie van CARS, een systeem voor het beheer en onderhoud van voornamelijk rioolgemalen en pompstations. Daarbij moet opgemerkt worden dat Appingedam besloten heeft vooralsnog gebruik te blijven maken van MOUS, vanwege de eenmalige investeringskosten die Appingedam kortgeleden heeft gemaakt. Delfzijl heeft veel kennis en ervaring met dit systeem en daarom is de samenwerking tussen Loppersum en Delfzijl op dit gebied geïntensiveerd. Dit heeft ook te maken met het project Meten en monitoren (EX), waarover later meer. Dit project loopt door in 2016 omdat er nog veel winst te behalen is. Project 3f en 3h verbeteren beleidscyclus en verminderen van overstorten Rondom dit project is het stil geweest in afwachting van de meer concrete projecten zoals het fysieke beheer. Ook is het stil geweest omdat er een gezamenlijk beleidsplan in de vorm van het AWP ligt. Wel moeten hier, net als bij de Optimalisatie van beheer, stappen worden gezet. Daarbij kan gebruik gemaakt worden van de verschillende regionale projecten als het risico gestuurd rioolbeheer. Voor 2016 moeten deze projecten concrete vormen aannemen. Project 3I Opstellen afwegingskader relining Net als het project rondom het thema voorlichting en educatie is dit ook een onderdeel wat in de verschillende clusters voorkomt. Binnen het cluster DAL worden verschillende elementen beoordeeld ten aanzien van de keuze voor relining ten opzichte van traditionele vervanging. Gebleken is dat de verschillende deelnemers met verschillende parameters rekening houden als het gaat om de keuze van relining en de keuze voor het toe te passen materiaal. Deze input is aan de regio aangeboden waarna deze als basis gediend heeft voor een vervolg op regioniveau. Daarbij wordt op regioniveau aansluiting gezocht met landelijke specialisten en met RIONED als kenniscluster als het gaat om kennis van en ervaring met relining. Dit project loopt verder door in het jaar Project 9a opstellen Waterkaart Samen met het cluster Bedum, de Marne, Winsum en Eemsmond (BMWE) heeft het DAL-cluster een voortrekkersrol gespeeld bij de realisatie van de Waterkaart. In dit project is alle informatie met betrekking tot het watersysteem (zowel van gemeenten als waterschappen) verzameld en weergeven op een kaart. Hiermee hebben we een mooi stuk gereedschap wat gebruikt kan worden bij andere projecten als het Regenwaterstructuurplan maar ook het Regionale Risicogestuurd Rioolbeheer. Ook wordt de kaart gebruikt om afstroomrichtingen van oppervlaktewater te bepalen. Als laatste biedt de kaart informatie over probleemgebieden als het gaat om grondwateroverlast. Door de succesvolle implementatie van de Waterkaart in de clusters DAL en BMWE wordt de Waterkaart in 2016 verder uitgerold over de regio. Voor de clusters DAL en BMWE zetten we in op het beheer van de kaart en het digitaliseren en online raadplegen van de kaart. Project EX Meten en monitoren Meten en monitoren is een van de belangrijkste projecten van de WKGD. Doel van het meten en monitoren is om het rioolsysteem beter te (kunnen) beheren en af te stemmen op de gemalen en zuiveringen van het waterschap. Voor het cluster DAL zetten we in om meten en monitoren van de stelsels en gemalen eerst binnen het cluster op orde te krijgen. Delfzijl en Appingedam hebben hiervoor hun systemen op orde. In Loppersum waren hiervoor verschillende dure en gebruiksonvriendelijke systemen ingebruik. Daartoe heeft Loppersum het ook door Delfzijl gebruikte CARS-systeem aangeschaft wat in beheer bij Delfzijl wordt onder gebracht. Met het systeem beheren we het rioolsysteem en krijgen we beter inzage in de verschillende onderdelen van het rioolsysteem. Ook meten we de overstorten, vullingsgraden en draaiuren van pompen. In 2016 gaan we verder met de ontwikkeling en invoering van CARS en zo eerst invulling geven aan de opgave die de WKGD stelt aan het meten en monitoren. Inmiddels is in de Regiegroep een buisnesscase Meten en Monitoren

5 besproken. Deze wordt naar verwachting in het eerste kwartaal van 2016 vastgesteld. De buisnesscase gaat uit van een samenwerking op het gebied van Meten en Monitoren waarbij het einddoel is dat binnen één organsiatie het Meten en Monitoren gebeurd voor alle partijen in de WKGD. Het cluster DAL besluit in een later stadium of en wanneer ze hieraan deel gaat nemen. Project 4a Impact rioolsysteem t.g.v. geinduceerde bevingen De centrale vraag bij dit project is de invloed van de bevingen ten gevolge van de gaswinning op het (ondergrondse) rioolsysteem. Hiervoor is een projectopzet geformuleerd met als doel het meekrijgen van de NAM voor de uitvoering en financiering van het onderzoek. Daarbij is een open opzet qua onderzoek aangehouden. De NAM heeft, ondanks herhaaldelijk verzoek, aangegeven geen veiligheidsrisico s te zien als gevolg van de bevingen en staat daarom niet open voor nader overleg. Vervoglens hebben verschillende gemeenten binnen de regio een paragraaf (aangeboden door het cluster DAL) opgenomen in de verschillende beleidsstukken voor een Kansrijk Groningen. Resultaat hiervan is dat het ministerie van de Nationaal Coordinator Groningen om de achterliggende stukken heeft gevraagd. Hiermee is wellicht een opening ontstaan voor de uitvoering van het onderzoek. Het komende jaar moet ingezet worden op realisatie van het onderzoek en het verkrijgen van inzicht rondom de bevingen en de effecten op het ondergrondse infrasysteem. Inmiddels zijn er stappen gezet om een regionale werkgroep in te stellen. Wordt vervolgd. Resumé Een groot aantal projecten is succesvol uitgevoerd en afgerond. Een aantal andere projecten moeten verder aangestuurd worden om in 2016 de gewenste resulaten te behalen. Het zwaartepunt zal daarbij moeten liggen op Meten en Monitoren en het project rondom de Geinduceerde bevingen. De clustercoordinator zal hiervoor een plan van aanpak opstellen.

6 3. Stand van zaken: behaalde doelen en resultaten Zoals in de vorige paragraaf is weergegeven zijn een aantal projecten succesvol afgerond. Daarmee leveren die projecten een bijdrage aan het behalen van de doelstellingen van de WKGD. In maart van dit jaar is een monitoring geweest van de huidige stand van zaken. In deze paragraaf wordt kort ingegaan op de grafieken voor het cluster DAL. Opgemerkt moet worden dat het vertrekpunt in vergelijking met de andere clusters verschillend is. Doordat het cluster DAL in 2012 haar AWP heeft vastgesteld, heeft het een ander vertrekpunt. De besparingen door het samen uitvoeren van projecten, fysiek beheer en afstemmen van beleid zijn in de huidige beleidsperiode al ingeboekt. Met andere woorden; de eerste winst heeft het cluster DAL al behaald in Kosten Het doel is om 10% op kosten te besparen in Voor de regio wordt dat doel behaald in 2020 als we de huidige werkwijze continueren. Voor het cluster geldt dat het vertrekpunt verschillend is waardoor een vertekend beeld ontstaat. Zie hiervoor onderstaande grafiek.

7 Kwaliteit De regio en de bijbehorende clusters willen de kwaliteit van haar rioolsysteem verbeteren. Daarbij gaat het niet alleen om de fysieke gesteldheid van het riool (verbeteren door het investeren in vervanging en groot onderhoud) maar ook de kennis van het stelsel. Hierbij valt te denken aan de systemen die informatie verschaffen over de riolering zoals bijvoorbeeld CARS. In vergelijking met de regio loopt het cluster in de pas als het gaat om de voortgang in het behalen van de doelen. Kwetsbaarheid De kleine gemeenten zijn kwetsbaar als het gaat om de personele component. Binnen de regio zijn een aantal grote gemeenten die voldoende capaciteit hebben om het rioolsysteem te beheersen. Voor het cluster DAL geldt dat het rioolbeheer vaak een deeltaak is. Daarmee is de noodzaak tot samenwerking groter. In maart van dit jaar is geen monitoring geweest van de samenwerkingsverbanden. Daarom is het resultaat nog niet zichtbaar in de grafiek.

8 Duurzaamheid Rondom het thema duurzaamheid is veel discussie geweest. Zowel op regionaal niveau en clusterniveau. Naast de discussie op het uitvoerende vlak binnen de verschillende Afvalwaterteams is ook discussie geweest op MT niveau en in de regiegroep. De doelstellingen ten aanzien van het thema duurzaamheid zijn nog niet helder geformuleerd. Op basis van de landelijke monitor kan daarom alleen de huidige stand van zaken weergegeven worden. De regiegroep formuleert voor het jaar 2016 samen met de waterregiseur de doelen ten aanzien van het thema duurzaamheid. Resumé Samenvattend kan gesteld worden dat de regio en het cluster DAL op de goede weg zijn als het gaat om het behalen van de doelen. Voor het cluster DAL is dat een extra verdienste omdat een eerdere besparing reeds is ingeboekt. Wel is het van belang om de komende jaren in te zetten op de onderdelen kwetsbaarheid en verbeteren van kwaliteit. Samenwerking op cluster en regionaal niveau is daarbij essentieel. In het voorjaar van 2016 zal er opnieuw een monitoring worden gehouden binnen de regio en de verschillende deelnemers. Dan zullen ook de resultaten voor het jaar 2015 meer concreet zichtbaar worden. Vooralsnog kan geconcludeerd worden dat de regio Groningen-Drenthe en het cluster DAL op de goede weg zijn. Op een aantal projecten is bijstelling nodig om de beoogde doelen te realiseren.

9 JAARPROGRAMMA 2016 Voor het uitvoeren van het AWP wordt de werkwijze aangehouden die in 2014 door de MT leden van de deelnemende organisaties is vastgesteld. De werkwijze is vastgelegd in het projectplan AWT & WKGD DAL/W2. Dit jaarprogramma is dan ook op hoofdlijnen opgesteld. 1. Taak- en rolverdeling Het AWT legt verantwoording af aan het MT DAL/W2 bestaande uit: Kasper Bosker (Loppersum en lid Regiegroep), Jan Hoekstra (Appingedam), Haaije van Dam (Delfzijl), Fred Klein Woolthuis (Noorderzijlvest/Hunze en Aa's). De communicatie richting het managementteam wordt verzorgd door de clustercoördinator. Intern Wie Functie Taken Uren 2015^ Menno Smit Clustercoördinator Coördinatie WKGD (8 uur/week) 320 Deelname aan overleg clustercoördinatoren; Bewaken voortgang doelen WKGD; Verzorgen van MT rapportages (2 x per jaar); Terugkoppeling aan Regiegroep. 1 x per jaar bestuurlijke bijeenkomst organiseren Menno Smit Projectleider uitv. AWP in Projectleiding AWT (5 uur/week) 100 combinatie met de rol van clustercoördinator Opstellen agenda s en voorzitten vergaderingen AWT; Projectleiding algehele AWP; Penvoerderschap project AWT bij opdrachten aan externen; Financieel beheer AWP; Verzorgen van voortgangsrapportages. Frank Ensing (Loppersum) Lid AWT Uitvoeren projecten AWP (5 uur/week) 200 Andries v/d Laan (Delfzijl) Lid AWT Uitvoeren projecten AWP (5 uur/week) 200 Jan Bruins (Appingedam) Lid AWT Uitvoeren projecten AWP (5 uur/week) 200 Elias Bos (HA) Lid AWT Uitvoeren projecten AWP (5 uur/week) 200 Eelke de Jong (NZVST) Lid AWT Verzorgen van de notulering AWT verg. Uitvoeren projecten AWP (5 uur/week) 200 ^ Uitgaande van 40 effectieve weken per jaar Extern Wie Mieke Riezebos Kasper Bosker Waterregiseur WKGD Andere Clusters WKGD Taken Aanspreekpunt communicatie Lid Regiegroep namens de DAL-regio De clustercoördinator communiceert met de waterregisseur en stemt af De clustercoördinator communiceert met andere clustercoördinatoren en stemt af Naast deze vaste externe contactpersonen vliegt het AWT voor de uitvoering van het plan mogelijk derden in. Dit betreft specialisten op de vakgebieden. Het invliegen van deze derden is een verantwoordelijkheid van het AWT.

10 2. Bestuurlijke betrokkenheid De clustercoördinator draagt zorg voor het informeren van het lid van de regiegroep en het op de hoogte houden van de besturen. Daarom zijn een aantal afspraken gemaakt met betrekking tot de planning en controle. Voortgangsrapportage - 2 keer per jaar wordt een voortgangsrapportage gemaakt door de projectleider. Deze wordt besproken in de projectgroep. Vervolgens wordt de rapportage verzonden het Managementteam en de Regiegroep. - De clustercoördinator gebruikt de voortgangsrapportges ook voor de terugkoppeling naar de WKGD en afstemming met waterregiseur en andere clusters. Informatieverstrekking intern naar bij het project betrokkenen - De verslagen worden verspreid onder de projectgroepleden AWT. - De projectenplanning wordt gebruikt als voortgangsrapportage binnen het AWT. - Informatieverstrekking gaat via de projectleider/clustercoördinator. Informatie naar bestuurders - Eens per jaar zal er een bestuurlijk overleg gepland worden waarbij de planning/voortgang en realisatie van de doelen uit het AWP en WKGD centraal staan. De clustercoördinator verzorgt de presentatie aan de bestuurders. 3. Planning en programma 2016 Voor het jaar 2016 is een programma opgesteld. Dit programma bestaat uit een vervolg van de nietafgeronde projecten uit het jaar 2015 en uit nieuwe projecten. Ook zijn de projecten die in regioverband zijn opgepakt in onderstaand schema weergegeven. De voortgang van de projecten wordt weergeven in de barometer. De laatste barometer is als bijlage 2 in dit document opgenomen. Project Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Bewustwording CONTINUE Regenwaterstructuurplan Optimalisatie beheer Beleidscyclus Relining IN REGIOVERBAND Meten en monitoren Ondergr. Infra schade Communicatie in de DAL-regio Actualisatie AWP Regenwaterstructuurplan Optimalisatie beheer, opgedeeld in deelprojecten Gez. kolken reinigen UITV UITV Gez. Reinigen en insp CON UITV Voortgang: overleg MT Bestuurlijke bijeenkomst Opstellen planning 2017 CON DEF Voortgangsrapportage Kosten clustercoördinatie Voor het uitvoeren van de projecten binnen het AWP hebben de deelnemers afzonderlijk de budgetten beschikbaar. Dit wordt jaarlijks via de begroting vastgelegd. Het besteden van de budgetten voor projecten binnen het AWP is een taak van het Afvalwaterteam. De kosten voor de inzet van de clustercoördinator worden gedeeld door de 5 partijen. Voor het jaar 2016 zijn de kosten per deelnemer

11 voor de inzet van de clustercoördinator ex btw conform de berekening in bijlage 1. De gemeente Loppersum zal deze kosten per deelnemer factureren.

12 Bijlage 1: kostenverdeling clustercoordinatie Benodigd budget invulling Clustercoördinator Onderdeel Cluster coördinator uren per week 8 effectieve weken 40 totaal uren uurtarief 66 * kosten kosten per deelnemer * uurtarief 2015 in DAL verband

13 Bijlage 2: Barometer als vertrekpunt voor 2016.