Inhoudelijke Verantwoording 2010 Implementatie en Borging Triple P in Amsterdam

Transcriptie

1 Inhoudelijke Verantwoording 2010 Implementatie en Borging Triple P in Amsterdam

2 Colofon april 2011 Wildenborch 9, 3hoog 1112 XB Diemen Margreet de Jongh Programmamanager Triple P stadsregio Amsterdam Stichting SO&T Wildenborch 9 3 hoog 1112 XB Diemen of m.dejongh@kwaliteitinopvoeden.nl 2 / 26

3 INHOUDSOPGAVE 1. SAMENVATTING RESULTATEN IMPLEMENTATIE Samenwerking OKC Opleiding beroepskrachten Totaal aantal getrainden Projectleiding / coördinatie implementatie Registratie en Monitoring Deskundigheidsbevordering projectleiders Stimuleringsbijdrage Triple P en het Onderwijs Diversiteit DE UITVOERING Uitvoering per stadsdeel Deskundigheidsbevordering Triple P Tieners Oudermaterialen Online Advies De mediastrategie naar ouders en de communicatie naar beroepskrachten ANALYSE VAN DE TRIPLE P JAARCIJFERS GEGEVENS JEUGDIGE Leeftijd Culturele Achtergrond GEGEVENS UITGEVOERDE TRAJECTEN Aantal uitgevoerde trajecten per niveau Aantal trajecten per instelling op de verschillende niveaus Aantal lezingen Aantal themabijeenkomsten Aantal oudercursussen Positief Opvoeden Aantal uitgevoerde trajecten per stadsdeel Verwijzingen naar ander niveau Triple P / 26

4 1. Samenvatting resultaten 2010 In 2010 zijn de volgende resultaten, zoals benoemd in de beschikking van DMO, behaald: 1. Er zijn 155 beroepskrachten getraind op kosten van de gemeente Amsterdam door het NJi in een van de Triple P trainingen (zie tabel). Training NJi Begroot 2010 Getraind 2010 niveau 2 individueel niveau 2 lezing 10 5 niveau 3 basiszorg Tieners niveau 2/3 basiszorg niveau 4 groep/ groep verkort niveau 4 standaard niveau 4 groep Tieners niveau 5 uitgebreid 6 7 Totaal SO&T heeft aan 27 peuterspeelzaalleidsters een training voor beroepsopvoeders gegeven. 3. SO&T heeft aan 36 leerkrachten van de Sint Henricusschool in stadsdeel Nieuw West een training voor beroepsopvoeders gegeven. 4. Door SO&T zijn aan 95 beroepskrachten lezingen voor verwijzers over Triple P gegeven. 5. Alle deelnemende instellingen hebben in oktober 2010 een conceptsubsidieaanvraag voor de stimuleringsbijdrage ontvangen. 6. De implementatie is afgerond in de stadsdelen Oud-West, Oud-Zuid, Osdorp, Zeeburg, Bos en Lommer, De Baarsjes, Geuzenveld-Slotermeer en Zuideramstel. Hiermee is de implementatie van Triple P voor ouders van kinderen van 0 tot 12 jaar in Amsterdam afgerond. De implementatie van Triple P Tieners loopt nog door in Op stedelijk niveau is er regelmatig afgestemd met beleidsambtenaren, OKC-managers en managers van de verschillende regionale, stedelijke en stadsregiobrede instellingen over de implementatie en borging van Triple P in Amsterdam Op landelijk niveau is er regelmatig afgestemd met het NJi en het Trimbos-instituut over de landelijke en internationale ontwikkelingen binnen Triple P. De programmamanager Triple P neemt deel aan het Landelijk Overleg Triple P van het NJi. Daarnaast is regelmatig afstemming met Triple P International geweest over de implementatie in Nederland, vooral rond niveau In 2010 zijn elk halfjaar rapportages aan instellingen en stadsdeel geleverd met overzichten van het aantal uitgevoerde interventies per instelling per niveau en per stadsdeel. In heel 2010 zijn trajecten Triple P in Amsterdam en Diemen uitgevoerd. Dit is inclusief de lezingen voor ouders. Opnieuw een verdubbeling ten opzichte van De enorme stijging van het aantal uitgevoerde Triple P trajecten vanaf de start van de implementatie geeft aan dat de implementatie van Triple P goed loopt / 26

5 9. De Monitor Triple P van het Trimbos-instituut geeft een overzicht van de resultaten van de interventies op cliënttevredenheid, kindgedrag en opvoedingsvaardigheden en competenties van de ouders in Over de resultaten van 2010 is opnieuw een aparte factsheet door het Trimbos-instituut uitgebracht (zie aparte bijlage). 10. Alle geaccrediteerde beroepskrachten worden regelmatig geïnformeerd over inhoudelijke ontwikkelingen, best practices van andere beroepskrachten en de stand van zaken rondom de implementatie via de website, digitale nieuwsbrieven en tijdens de nascholingsbijeenkomsten. Daarnaast is er regelmatig een overleg met de intern coördinatoren van alle instellingen waarin informatie rondom de implementatie wordt uitgewisseld. 11. In 2010 is deelgenomen aan de internationale conferentie van Triple P International in Australië. 12. Alle geaccrediteerde beroepskrachten nemen vier keer per jaar deel aan intervisiebijeenkomsten Triple P. In 2010 is door SO&T twee maal een bijeenkomst voor intervisoren aangeboden. Op deze bijeenkomst staat uitwisseling en deskundigheidsbevordering centraal. Door SO&T zijn in samenwerking met het NJi intervisietrainingen Triple P ontwikkeld voor intervisoren die nu landelijk worden aangeboden. 13. In 2010 zijn er weer verschillende nascholingen oftewel verdiepingsworkshops aan geaccrediteerde beroepskrachten aangeboden. Deze verdiepingsworkshops worden gegeven door Triple P trainers van het NJi. Twee maal per jaar nemen alle geaccrediteerde beroepskrachten deel aan een nascholing. Alle geaccrediteerde beroepskrachten hebben in mei 2010 kunnen deelnemen aan een stedelijke masterclass door professor Matt Sanders, de grondlegger van Triple P, over diversiteit. 14. Alle deelnemende instellingen hebben in 2010 via SO&T oudermateriaal ontvangen om de interventies Triple P te kunnen uitvoeren. 15. In Amsterdam zijn in 2010 de landelijk ontwikkelde campagne materialen voor Triple P tieners (folders en posters) geïntroduceerd. 16. In Amsterdam zijn in 2010 bij de mediacampagne ook de posters voor Triple P tieners meegenomen. De website is aangepast en bevat nu ook tips voor ouders van tieners. 17. Vergeleken met 2009 is er een toename van het websitebezoek van ouders met 57% (afgesproken was een toename van 5%) Kanttekening die hierbij geplaatst moet worden, is dat de Amsterdamse website voor ouders ook door Amsterdamse beroepskrachten wordt bezocht en door bezoekers van buiten Amsterdam. 18. Vergeleken met 2009 is er een toename van het websitebezoek aan de gesloten website voor beroepskrachten met 39,6% (afgesproken was een toename van 10%) 19. Vergeleken met 2009 zijn er in 2010 iets minder online adviesvragen gesteld. Ondanks dat er een campagne heeft plaats gevonden om de bekendheid van Online Advies te vergroten, hebben we ons doel niet bereikt. Daarbij moet de kanttekening geplaatst worden dat aan het einde van de 1 e helft van 2010 de campagne heeft plaats gevonden, waardoor de resultaten hiervan pas in de 2 e helft van 2010 zichtbaar zijn. In de 1 e helft van 2010 zijn er namelijk 18 vragen gesteld tegenover 74 in de 2 e helft van De toeleiding naar opvoedingsondersteuning is versterkt. Hoewel dit niet meetbaar is, geven beroepskrachten wel aan dat ouders zeggen dat zij Positief Opvoeden kennen van de mediacampagne. Daarnaast kan wellicht een deel van de 100% stijging van de interventies verklaard worden door de mediacampagne. 21. In september is er een grootschalige mediacampagne geweest, waarbij de nieuwe tienerbeelden zijn geïntroduceerd (naast de bestaande beelden). 22. In 2010 zijn twee Tipkranten verschenen. In april 2010 verscheen een tipkrant met als onderwerp het Triple P basisprincipe Aansprekende discipline en in november 2010 een tipkrant over het thema Eten & Opvoeden. 5 / 26

6 23. Er is in juli 2010 een uitgebreide briefing op papier gemaakt voor de communicatieadviseur van het OKC om de website van het OKC en Positief Opvoeden waar mogelijk te koppelen. Daarbovenop heeft Bureau Blanco een koppelvlak gemaakt waarmee de websites gekoppeld kunnen worden. Het OKC heeft daarmee 2 gratis mogelijkheden gekregen om de websites te verbinden. Helaas is dit, ondanks eerdere toezeggingen, niet gerealiseerd. Waar mogelijk heeft de website van Positief Opvoeden wel verwezen naar de website van het OKC. 2 Implementatie 1. Samenwerking OKC Ook in 2010 is intensief samengewerkt tussen de lokaal projectleiders en de OKC s. Door de komst van de OKCmanagers zijn een aantal taken van de beleidsmedewerkers overgedragen aan de OKC-managers. De beleidsmedewerkers hebben wel de regie en zijn altijd betrokken in de voorbereiding van de implementatie overleggen en zitten de implementatie overleggen voor. In 2010 is ook op stedelijk niveau nadrukkelijker gezocht naar de samenwerking tussen Triple P en de OKC s, met name op niveau 1 en de borging van Triple P na implementatie. 2. Opleiding beroepskrachten In 2010 zijn er Triple P trainingen gegeven aan 167 Amsterdamse beroepskrachten. Een aantal van deze beroepskrachten heeft trainingen op meerdere niveaus gekregen. SO&T heeft aan 95 verwijzers een lezing voor verwijzers over Triple P gegeven. SO&T heeft aan 27 peuterspeelzaalleidsters een training voor beroepsopvoeders gegeven. Daarnaast hebben er nog 144 beroepskrachten een training voor beroepsopvoeders gekregen op kosten van de instelling zelf. Wat betreft de Triple P trainingen door het NJi is de schatting van het aantal op te leiden beroepskrachten in 2010 redelijk kloppend geweest. Begroot zijn trainingen voor 178 beroepskrachten en getraind zijn 167 beroepskrachten. Wel is de verdeling tussen de verschillende trainingen anders dan ingeschat. Door instellingen is van te voren niet exact in te schatten hoeveel mensen getraind gaan worden. De lezingen worden altijd georganiseerd in samenwerking met de verantwoordelijke beleidsmedewerker in het stadsdeel en het OKC en zijn gegeven aan diverse OKC-partners, sport-, buurt- en kinderwerk, speeltuin, verenigingen, VETC, Artsen, Kinder- en Naschoolse Opvang. Er zijn lezingen aan 95 verwijzers gegeven. Er waren lezingen aan 235 verwijzers begroot. Er zijn vooral veel minder lezingen gegeven omdat instellingen de lezingen zelf zijn gaan uitvoeren. De beroepskrachten uit de verschillende instellingen hebben bij SO&T een workshop Effectief Triple P presenteren gevolgd, en hebben voorbeeld presentaties op USB-stick gekregen waardoor zij de lezing zelf konden uitvoeren. Dit past bij de laatste fase van de implementatie en komt tegemoet aan de wens van de instellingen. Ook is er uit efficiency overwegingen een ronde langs de VO-scholen geweest door DMO en de SO&T projectleider Tieners in plaats van een uitgebreide lezing voor verwijzers. Gezien de beperkte tijd van de verwijzers is er gekozen voor een korte presentatie door de lokaal projectleiders in plaats van de uitgebreide inhoudelijke lezing. De training voor beroepsopvoeders is aan 27 peuterspeelzaalleidsters gegeven (26 begroot). Daarnaast is de training voor beroepsopvoeders aan 36 leerkrachten van de Sint Henricusschool in stadsdeel Nieuw West gegeven. 6 / 26

7 Training NJi Begroot 2010 Getraind 2010 niveau 2 individueel niveau 2 lezing 10 5 niveau 2/3 basiszorg niveau 3 Tieners niveau 4 standaard niveau 4 groep Tieners niveau 5 uitgebreid 6 7 Totaal Training SO&T Begroot 2010 Getraind 2010 Lezing verwijzers Training beroepsopvoeders PSZ Training beroepsopvoeders leerkrachten Totaal Totaal aantal getrainden Totaal aantal getrainden door Nji per niveau Training Noord Totaal niveau niveau 2 lezing niveau 2/ niveau 3 tieners niveau 4 groep niveau 4 standaard niveau 4 groep tieners niveau 4 combi n.v.t. n.v.t. 64 niveau Totaal Totaal aantal getrainden door SO&T Training Totaal lezing verwijzers training beroepsopvoeders Totaal / 26

8 4. Projectleiding / coördinatie implementatie In 2010 zijn in de stadsdelen Oud-West, Oud-Zuid, Osdorp, Zeeburg, Bos en Lommer, De Baarsjes, Geuzenveld-Slotermeer en Zuideramstel projectleiders, voor 8 uur per week per stadsdeel, ingezet om de implementatie te coördineren. De implementatie van Triple P Tieners was stedelijk voor 16 uur per week. In 2010 is ook een aparte projectleiding op de mediastrategie, niveau 1 ingezet. De mediastrategie naar ouders en de communicatie naar beroepskrachten is verder uitgewerkt en vormt een essentieel onderdeel van de implementatie van Triple P in Amsterdam. In de instellingen zijn 29 intern coördinatoren ingezet om de implementatie binnen de instelling te trekken. 5. Registratie en Monitoring Registratie Aan alle instellingen is in 2010 weer gevraagd om alle Triple P interventies te registreren en aan het Triple P Projectteam door te geven. In 2010 is overgaan op een geheel nieuw systeem, waarbij de verantwoordelijkheid voor de cijfers terug gelegd wordt bij de instellingen. Hoewel het aanleveren van registratiecijfers nog steeds uitermate ingewikkeld is voor de verschillende instellingen en een tijdrovende klus is voor SO&T heeft deze nieuwe manier van aanleveren wel tot betrouwbaardere informatie geleid. Monitoring De Monitor Triple P is door het Trimbos-instituut ontwikkeld en in Amsterdam ingevoerd. Het monitoren gebeurt alleen voor niveau 3, niveau 4 Individueel en Groep en niveau 5 Gezinsinterventie. Het gebruik van de monitor geeft inzicht in de resultaten op verschillende niveaus: voor ouders en beroepskrachten geeft de monitor een directe terugkoppeling met betrekking tot het behaalde resultaat, op management- en beleidsniveau geeft de monitor een duidelijk beeld van de effectiviteit van het programma. De factsheet Monitor Triple P 2010 geeft een overzicht van de resultaten van de interventies op cliënttevredenheid, kindgedrag en opvoedingsvaardigheden en competenties van de ouders in Ouders zijn over het algemeen (zeer) tevreden over de Triple P interventie die zij hebben gevolgd. Daarnaast is er een middelgrote afname van ervaren problemen in de dagelijkse opvoedingssituatie na het volgen van Triple P niveau 3. De Triple P niveau 4 interventies laten over het algemeen middelgrote tot grote veranderingen zien op vermindering van gedragsproblemen bij kinderen, vermindering van het hanteren van negatieve opvoedingsstijlen door ouders en verbetering van tevredenheid over de eigen opvoedingsvaardigheden. Bij de Triple P niveau 4 interventies is ook gekeken naar veranderingen in psychische klachten bij ouders. Hieruit blijkt dat, hoewel ouders op voorhand geen (sub)klinische problemen aangeven op deze gebieden, deze klachten significant afnemen waarbij sprake is van kleine tot middelgrote afnames. Daarnaast laat Triple P niveau 4 Groep een kleine toename zien op tevredenheid over de partnerrelatie. De factsheet Monitor Triple P 2010 is apart verkrijgbaar. 6. Deskundigheidsbevordering projectleiders Het budget deskundigheidsbevordering is ingezet voor de jaarlijkse conferenties over Jeugd in Onderzoek en het jaarlijkse landelijke Congres voor opvoedondersteuning en deelname aan de conferentie van Triple P International in Brisbane, Australië. 8 / 26

9 7. Stimuleringsbijdrage Ook in 2010 hebben alle instellingen van SO&T een concept subsidieaanvraag voor de stimuleringsbijdrage ontvangen. In deze concept aanvraag staat precies vermeld op welk bedrag instellingen recht hebben. Dit betreft kosten voor deelnamen aan de trainingen, kosten voor intern coördinatoren en kosten voor het begeleiden van de intervisiegroepen. 8. Triple P en het Onderwijs In 2010 is aan 36 leerkrachten van de Sint Henricusschool in stadsdeel Nieuw West een Training voor beroepsopvoeders gegeven. Voorafgaand aan de training is intensief gesproken met de directeur en Intern Begeleiders van de school om de training zo goed mogelijk te laten aansluiten. Bij de evaluatie bleek dat een groot gedeelte van het team heel enthousiast was over de methode Positief Opvoeden en de manier om er in de praktijk mee aan de slag te gaan. Het andere deel van het team had hierover twijfels. Naar aanleiding daarvan is er een extra workshop ochtend ingelast om met het gehele team aan de hand van praktijkvoorbeelden met de 17 vaardigheden te werken. Deze ochtend werd door het gehele team als succesvol ervaren. De school heeft aangegeven binnen bestaande overleggen Positief Opvoeden te blijven agenderen om het geleerde op deze manier levend te houden. De regio adviseur van SO&T voor de betreffende regio zal de school ondersteunen bij de samenwerking en/of samenhang met het OKC en de pedagogisch adviseurs ter plekke. 9. Diversiteit De Kenniswerkplaats Tienplus, een consortium van onderzoekers dat in de stad Amsterdam werkt aan onderzoek dichtbij de praktijk rond opvoedingsondersteuning, richt zich op het vraagstuk hoe de steun aan ouders van diverse herkomst te optimaliseren. De Kenniswerkplaats wordt gefinancierd door de landelijke organisatie voor zorgonderzoek ZonMw in opdracht van de Ministeries van Wonen, wijken en integratie en Jeugd en Gezin ( ). De onderzoekers van de Kenniswerkplaats Tienplus werken in de verschillende deelprojecten die zij uitvoeren nauw samen met het Amsterdamse werkveld van professionals. Op deze manier wordt enerzijds het onderzoek gevoed door de expertise en actuele praktijkkennis van deze uitvoerders, anderzijds worden professionals vanuit het onderzoek direct van concrete handreikingen voorzien om hun professionaliteit waar nodig te versterken. Een van de deelprojecten binnen de Kenniswerkplaats Tienplus is het project Triple P divers. Uit de eerste ervaringen is gebleken dat Triple P geschikt is voor een breed publiek, maar nog kan winnen aan diversiteitgevoeligheid. Aan de hand van literatuurstudie, analyse van bereikcijfers en interviews met 53 professionals en 32 ouders (vooral moeders) heeft de Kenniswerkplaats onderzocht in hoeverre Triple P, zoals uitgevoerd in de Amsterdamse praktijk, geschikt en toepasbaar is voor uiteenlopende doelgroepen (met het accent op niet-westerse migrantenouders). Daarbij is ook bekeken wat er eventueel nodig is om het programma nog beter aan te laten sluiten bij behoeften en achtergronden van ouders. Uit de aangeleverde cijfers blijkt dat het aanbod Triple P in Amsterdam groeit. Aanvankelijk werden vooral ouders van jonge kinderen bereikt, mede omdat het aanbod voor ouders van tieners pas later van start ging. Met Triple P, niveau 2 of hoger, werd in de eerste helft 2010 ongeveer 3 procent van de Amsterdamse ouders bereikt. Een belangrijk deel van de bereikte ouders is van niet-westerse herkomst: ongeveer even veel als hun aandeel in de jonge bevolking. Het bereik van verschillende etnische groepen lijkt tamelijk evenredig. Professionals geven aan dat (laagopgeleide) allochtone ouders vooral worden bereikt via plaatsen waar zij toch al aanwezig zijn, zoals de school en het OKC. De aanwezigheid van professionals uit de doelgroep die de taal spreken is volgens de professionals een meerwaarde om ouders te kunnen bereiken en behouden. Het grootste 9 / 26

10 probleem bij het werken met allochtone (laagopgeleide) ouders is de taal. Er is behoefte aan vertalingen van zowel het schriftelijke als visuele materiaal. De strakke tijdsplanning van het Triple P programma is in combinatie met het taalniveau van ouders niet altijd haalbaar, waardoor vooral de cursus Positief Opvoeden niet als laagdrempelig gezien kan worden. Desondanks zien professionals dat ouders aan de slag gaan met wat ze hebben geleerd en dat zij er echt mee geholpen worden. Ook de ouders zelf zijn over het algemeen tevreden over wat zij hebben geleerd van het programma. Nuancering hierbij is dat bij veel ouders sprake is van een stapeling (eerst individueel, dan de cursus), waardoor er sprake is van meer tijdsinvestering dan gebruikelijk. De ouders zijn positief kritisch over de materialen: de taal is soms (te) moeilijk en gebruikte dvd is bijvoorbeeld erg wit. Dat het accent meer op westerse opvoedmethoden vinden ouders niet erg, daar wil men juist van leren. Wel zou er meer aandacht kunnen uitgaan naar de Nederlandse opvoeding of opvoedomgeving, zodat ouders zich er beter toe kunnen verhouden Hoewel de betrokkenen aangeven dat Triple P al redelijk aansluit bij de wensen en behoeften van diverse doelgroepen, levert het onderzoek ook aanknopingspunten op voor het verbeteren van bijvoorbeeld materialen, vragenlijsten, etc. Ook komen enkele discussiepunten naar voren. Onder andere vanwege de taligheid van Triple P, speelt opleidingsniveau mogelijk ook een belangrijke rol bij het bereiken en kunnen ondersteunen van zowel allochtone als autochtone ouders. De volledige rapportage is binnenkort te downloaden via de website van de Kenniswerkplaats: 3 De uitvoering Uitvoering per stadsdeel In 2010 is de implementatie afgerond in de stadsdelen Oud-West, Oud-Zuid, Osdorp, Zeeburg, Bos en Lommer, De Baarsjes, Geuzenveld-Slotermeer en Zuideramstel. De stadsdelen Noord, Westerpark, Centrum, Slotervaart, Zuidoost en Oost/Watergraafsmeer hadden al in 2009 de implementatie afgerond. Hiermee is de implementatie van Triple P voor ouders van kinderen van 0 tot 12 jaar in Amsterdam afgerond. De implementatie van Triple P Tieners loopt nog door tot en met Deskundigheidsbevordering Intervisie beroepskrachten Voor alle geaccrediteerde beroepskrachten is vier maal per jaar een begeleide intervisiebijeenkomst georganiseerd. In 2010 hebben 27 intervisiebijeenkomsten plaatsgevonden, waarvan 22 groepen op niveau 2/3 (73 bijeenkomsten) en 5 groepen op niveau 4/5 (16 bijeenkomsten). Belangrijke doelen van de Triple P intervisie zijn: stimuleren dat professionals het programma gaan uitvoeren knelpunten in de praktische uitvoering bespreekbaar maken en oplossen de kwaliteit van de uitvoering bewaken en bevorderen de competenties van individuele uitvoerders versterken onderlinge samenwerking tussen instellingen bevorderen 10 / 26

11 Nascholing beroepskrachten Er zijn ook in 2010 weer nascholingen oftewel verdiepingsworkshops aan geaccrediteerde beroepskrachten gegeven. De nascholingen worden regionaal aangeboden aan stadsdelen die zich in dezelfde fase van de implementatie bevinden. De nascholingen gingen over de volgende onderwerpen: Weerstand en motivatie bij ouders, Diversiteit, Flexibiliteit, Niveau 1, Samenwerken en korte verwijslijnen en Uitvoering in de keten. De inhoudelijke nascholingen worden altijd gegeven door een Triple P trainer van het NJi. Uit de evaluaties van de nascholingen blijkt dat de beroepskrachten de nascholingen erg waarderen. Dit heeft te maken met de inhoud van de nascholingen, de mogelijkheid om te netwerken en andere instellingen die Triple P uitvoeren te ontmoeten en last but not least, omdat beroepskrachten zichzelf gewaardeerd en verwend voelen tijdens de nascholingsbijeenkomsten. Alle geaccrediteerde beroepskrachten hebben in mei 2010 kunnen deelnemen aan een stedelijke masterclass door professor Matt Sanders, de grondlegger van Triple P, over diversiteit. Deze masterclass is door beroepskrachten zeer positief ontvangen. Triple P Tieners Amsterdam is de eerste regio van het land waar de implementatie van Triple P Tieners in 2010 is gestart. Dit brengt met zich mee dat er nog veel randvoorwaarden voor de uitvoering in ontwikkeling waren en voorgenomen planningen niet gehaald konden worden, zoals vertalingen van materiaal, de juiste vragenlijsten en formulieren voor de monitor, etc. Dit heeft ook gevolgen gehad voor de planning van de trainingen, die pas na de zomer 2010 plaats konden vinden. Desondanks is de implementatie van Tieners goed verlopen en is de uitvoering goed op gang gekomen. Dit was mogelijk doordat de implementatie van het basisprogramma grotendeels geslaagd was en tieners hier naadloos op aan kon sluiten. Er is veel geïnvesteerd in het integreren van Triple P Tieners binnen de basisimplementatie, zoals Het bijscholen van de Triple P intervisoren en het integreren van Triple P Tieners in de bestaande Triple P intervisie. Het uitbreiden van het campagnemateriaal Positief Opvoeden met tienermateriaal, zoals posters, campagnefolders en wervingsfolders Het uitbreiden van niveau 1 voor ouders van Tieners, zoals de website aanvullen met inhoudelijke opvoedinformatie voor ouders van tieners, inhoudelijke opvoedartikeltjes over tieners (op A5 formaat en op posters), en het opnemen van informatie over tieners in de tipkranten. Met instellingen bespreken hoe ze Triple P tieners kunnen implementeren binnen de instelling en laten aansluiten op de implementatie van het basisaanbod Integreren van Triple P tieners binnen het basispakket van het OKC (startpakket 12+). Daarnaast was er extra aandacht voor de nieuwe en lastige onderdelen van deze nieuwe Triple P variant. Ouders van tieners worden geconfronteerd met een nieuwe fase die nieuwe en andere vaardigheden van hen vraagt, zoals onderhandelen, conflicthantering, loslaten, omgaan met emotionele uitbarstingen van tieners, omgaan met risicovolle situaties, etc. In de tienermethodiek zitten hierdoor ook nieuwe onderdelen die veel van beroepskrachten vragen die met ouders van tieners werken. In de training is hier relatief weinig tijd voor. Daarom zijn er expertmeetings voor de beroepskrachten georganiseerd om extra te oefenen met deze onderdelen. Een laatste onderwerp waar veel aandacht is besteed is toeleiding en werving. Ouders van tieners komen minder vanzelfsprekend naar het opvoedspreekuur of naar de school met vragen over hun tieners. Bovendien zijn ze minder buurtgebonden hiervoor. Ook was het netwerk 12+ relatief nieuw voor veel opvoedsteunpunten en OKC s. 11 / 26

12 In samenwerking met DMO, OKC-managers en de instellingen is er geïnvesteerd in het informeren van verwijzers en ouders over het aanbod tieners, zoals: Een ronde langs directeuren en zorgcoördinatoren van het VO om hen te wijzen op het aanbod en te stimuleren ook ouderavonden en tienercursussen voor ouders op school te laten plaatsvinden. Het geven van presentaties over het aanbod tieners en de verwijzing hierheen door de uitvoerende instellingen en op vraag ook dor SO&T (Veel instellingen hebben hiervoor de workshop effectief presenteren van Positief Opvoeden bijgewoond). Informatie van Triple P tieners en het aanbod in de VO schoolgids, de groeigids puberteit en de thuisagenda. Verzamelen en delen van best practices rondom werving en toeleiding. Oudermaterialen Oudermaterialen of Werkmaterialen van Positief Opvoeden, Triple P zijn materialen waar beroepskrachten samen met ouders mee aan de slag gaan. Dit zijn de Tipsheets (Nederlands, Engels en Turks), werkboeken (Nederlands, Engels) en de DVD s. Verder ook de scoringslijsten/gedragskaarten, oudermappen (vanaf niveau 3) en certificaten (niveau 4 groep). Er is in 2010 voor aan Triple P oudermaterialen naar de Amsterdamse instellingen gegaan. Online Advies In 2010 is besloten om Online Advies extra onder de aandacht te brengen, aangezien er onvoldoende vragen werden gesteld. Dit had deels te maken met de opzet van Online Advies op de website Na een analyse bleek dat ouders regelmatig Online Advies verlieten nadat zij op Online Advies hadden geklikt. De website is hiervoor aangepast, zodat ouders geïnformeerd worden over wat ze kunnen verwachten van Online Advies en is het stellen van een vraag opgebouwd in kleine stapjes waardoor het laagdrempeliger is om een vraag te stellen. Naast deze webaanpassingen, is de bekendheid van Online Advies vergroot door het lokale veld te informeren over Online Advies. Alle OKC s, gezondheidscentra, voorscholen en een aantal kinderdagverblijven hebben hiervoor een pakket ontvangen met flyers, ansichtkaarten en een poster van Online Advies. De cursuswerkboeken voor ouders hebben een sticker met Online Advies, zodat ouders eventueel als nazorg na de cursus nog online hun vraag kunnen stellen. Tenslotte zijn ouders tijdens de vaccinatiecampagne, voor gezinnen die op vakantie gaan naar o.m. Turkije, geïnformeerd over Online Advies. Hiervoor zijn flyers en muismatten uitgedeeld. Ondanks de verschillende manieren om meer ouders toe te leiden naar Online Advies, is het vooraf opgestelde doel niet behaald. Dit is te verklaren doordat de aanpassingen van de website en de publiciteit voor Online Advies aan het einde van de 1 e helft van 2010 hebben plaats gevonden. Het aantal vragen neemt vanaf de zomer toe, met gemiddeld zo n 13 vragen per maand. Met de resultaten van het onderzoek van een masterstudent (UvA) naar Online Advies, wordt verwacht beter zicht te krijgen op hoe we nog meer ouders kunnen laten profiteren van Online Advies. Deze resultaten worden in juni 2011 verwacht. De mediastrategie naar ouders en de communicatie naar beroepskrachten In Amsterdam is Triple P, niveau 1 ontwikkeld. Door Triple P International (TPI) werden tips gegeven voor een massamediale aanpak, in Amsterdam hebben we dit ontwikkeld tot een gedegen marketing-communicatie 12 / 26

13 strategie. De door SO&T doorontwikkelde massamediale aanpak zal wereldwijd uitgerold worden als Positief Opvoeden, oftewel the Stay Positive Campaign. TPI heeft aan SO&T een gebruiksrecht betaald om deze strategie te mogen gebruiken. Van dat gebruiksrecht zijn onder andere de rechten om de beelden wereldwijd te gebruiken van de fotograaf en modellen betaald. Het bedrag dat overblijft wordt gebruikt voor aanschaf van extra materialen, zodat Amsterdamse instellingen ook na de implementatie goedkoop promotiematerialen kunnen bestellen en het ten goede komt aan Amsterdamse ouders. Daarnaast was 2010 het laatste jaar van de implementatie. Het was belangrijk om een structuur op te zetten waarbij Triple P uitgevoerd blijft worden na de implementatie en Triple P feitelijk te borgen. Niveau 1 kan een belangrijke bijdrage leveren aan deze verankering van Triple P in de bestaande structuren. Doel niveau 1 Per stadsdeel worden alle ouders die geïnteresseerd zijn in informatie over de opvoeding en de ontwikkeling van hun kind(eren) geïnformeerd over Triple P. Het doel van de uitvoering van niveau 1 is: Normaliseren en destigmatiseren van opvoedvragen door: Naamsbekendheid bij alle ouders met kinderen 0 t/m 18 jaar Kennis van inhoud van Triple P Toe te leiden naar niveau 2 t/m 5 Het bieden van informatie, tips en hulp op Resultaten Naamsbekendheid In 2008 en 2009 heeft het accent van niveau 1 gelegen op het creëren van naamsbekendheid. Uit onderzoek van het Trimbos-instituut in 2009 bleek dat 77% van de populatie Positief Opvoeden herkende. In 2010 zijn de volgende middelen ingezet om de naamsbekendheid te onderhouden en bekend te maken dat Triple P nu ook voor ouders van tieners is: Mediacampagne In september is een grote campagne (posters, advertenties) geweest. Daarmee is gestart met de promotie van Positief Opvoeden van tieners. Deze campagne bevatte naast de 5 bekende beelden, 5 nieuwe beelden waarvan 4 tienerbeelden. Mediacampagne bij Tipkranten Er zijn 2 tipkranten uitgegeven in Daarbij hoorde een kleinschalige campagne (posters, advertenties in dagbladen en posters in instellingen en op scholen) met de boodschap: pak de Tipkrant!. Veel ouders komen in aanraking met Positief Opvoeden omdat ze de Tipkrant op scholen, peuterspeelzalen, bij de huisarts tegenkomen. 13 / 26

14 Gevelbordjes In 2010 zijn gevelbordjes uitgereikt aan instellingen die met Positief Opvoeden werken, hierop staat Deze instelling biedt Positief Opvoeden, Triple P aan. Het is daardoor voor ouders duidelijk en herkenbaar waar ze Positief Opvoeden kunnen verkrijgen en voor beroepskrachten en instellingen vergroot het de saamhorigheid en verbinding met elkaar. Publiciteit - 7 januari 2010, Parool, We gaan leren onze kinderen op te voeden, waarin een journalist vertelt over haar ervaringen van deelname aan de Cursus Positief Opvoeden in stadsdeel Noord. - Maart 2010, Daphne van Rossum blogt op de website van Telegraaf 3x over haar ervaringen met de Cursus Positief Opvoeden. - April 2010, Radio-uitzending Hoe?Zo! waarin Carine Kielstra vertelt over de Cursus Positief Opvoeden bij Teleac augustus 2010, Parool, De wekker gaat om kwart over zeven, waarin Sandra Hollander is geïnterviewd over de overgang van vakantie- naar schoolritme. - September 2010, Ouders van nu, Sticker is een toverwoord, waarin de redacteur van het tijdschrift vertelt over de ervaringen van een adviesgesprek Positief Opvoeden in stadsdeel Noord. - 3 november 2010, Algemeen Dagblad, Nieuwe opvoedcursus brengt weer gezelligheid in het gezin (landelijk). - December 2010, Jeugd & Co, Campagne maakt stellen van opvoedvragen normaal. Artikel over niveau 1 en de resultaten die hiermee in Amsterdam bereikt zijn. Kennis van inhoud van Triple P Het doel van de tweede fase, die duurde van 2009 tot medio 2010, was ouders te laten bepalen wat zij van het positief opvoeden vinden en of het iets voor hen is. De middelen hiervoor waren voornamelijk de Tipkranten. Het Trimbos Instituut heeft onderzocht of na deze eerste twee fases, het doel mediastrategie van niveau 1, normaliseren en destigmatiseren van opvoedvragen, al bereikt was. Uit het onderzoek bleek het volgende: Na de eerste en de tweede fase zijn vijf over te dragen boodschappen aan de ouders voorgelegd (tabel 2). Tabel 2. Boodschapoverdracht Over te dragen boodschap Fase 1 Ja, dat is (deels) gelukt Fase 2 Ja, dat is (deels) gelukt Dat elke ouder wel eens vragen heeft over de opvoeding. Dat het gewoon is om met anderen over opvoeden te praten. Dat het gewoon is om informatie op te zoeken over opvoeden. Dat het gewoon is om hulp te vragen bij de opvoeding. Dat alle kinderen wel eens lastig kunnen zijn. 63 procent 75 procent 47 procent 71 procent 56 procent 71 procent 60 procent 78 procent 80 procent 84 procent Opvallend is dat de doelen na de tweede fase niet alleen conform de benchmark behaald zijn 77 procent, spreiding 56 tot 91 procent maar dat er ook een duidelijke stijging is te zien na fase 2. Volgens de 14 / 26

15 respondenten is de campagne dus geslaagd in het doel, het normaliseren en destigmatiseren van het stellen van opvoedvragen. Conclusie Niveau 1 is al na de eerste 2 fases effectief. De Tipkrant is in staat om de visie van ouders op het vragen van hulp bij opvoeding positief te beïnvloeden. Het is voor ouders normaler geworden om advies te vragen bij de opvoeding. Dit is in overeenstemming met wat beroepskrachten rapporteren. Zij hebben over het algemeen minder moeite met het motiveren van ouders voor Positief Opvoeden interventies. Ouders komen ook zelf en zeggen bijvoorbeeld: Mijn zus heeft de cursus Positief Opvoeden gedaan en zei dat ik het echt ook moest doen, het is zo n goede cursus en het heeft haar zoveel opgeleverd. Ik ben heel blij dat ik meteen kan beginnen! De Tipkrant van april was de laatste in de serie van de 5 basisprincipes. Bovengenoemd onderzoek had betrekking op de 5 Tipkranten over de basisprincipes. In oktober is een Tipkrant met het thema Eten en opvoeden verschenen. Deze Tipkrant was de eerste voor ouders van kinderen van 0 tot 18 jaar. Toe te leiden naar niveau 2 t/m 5 Om ouders toe te leiden naar een interventie kan het nodig zijn om meer middelen in te zetten dan posters, tipkranten, folders, enz. Bovendien is het belangrijk dat deze bestaande middelen ook daadwerkelijk bij de ouders aankomen. Daarvoor is het nodig dat de beroepskrachten die met ouders werken, er voor zorgen dat de ouders de middelen ook daadwerkelijk ontvangen. Van 2008 tot 2010 zijn de volgende middelen ingezet voor toeleiding: Informatiematerialen Informatiematerialen van Positief Opvoeden, Triple P zijn materialen om ouders te informeren over een bepaald aanbod van Positief Opvoeden of om een bepaald aanbod aan te kondigen. Website Informatiefolder en flyer Tipkrant Folder aankondiging cursus Positief Opvoeden (niveau 4 groep) Poster aankondiging Lezingen en Cursus Positief Opvoeden Standaardadvertenties Promotiematerialen Promotiematerialen zijn bedoeld om alle ouders bekend te maken met Positief Opvoeden en hen te wijzen op de website. Materialen kunnen gebruikt worden binnen de instelling, maar ook bij evenementen e.d. Campagneposters Gadgets Ansichtkaarten Gevelborden Banners Online Advies op websites van instellingen en websites voor ouders Er is geen meetinstrument ingezet om te onderzoeken hoeveel ouders naar aanleiding van de campagne hulp gaan vragen. Beroepskrachten geven aan dat ze steeds vaker vragen over Positief Opvoeden van ouders krijgen. Daarnaast zijn het afgelopen jaar veel meer Triple P interventies uitgevoerd door beroepskrachten. Er is een stijging van 103%, namelijk van 5391 naar interventies in het afgelopen jaar. Deze stijging kan door verschillende factoren veroorzaakt worden. Ten eerste krijgen steeds meer beroepskrachten ervaring in het uitvoeren van Triple P. Ten tweede was het afgelopen jaar het laatst jaar van de implementatie van Triple P in alle stadsdelen, nu het overal geïmplementeerd is, zal de uitvoering ook beter op gang zijn gekomen. Ten derde 15 / 26

16 zijn alle verwijzers geïnformeerd over Triple P en zullen er ook meer verwijzingen naar Triple P zijn. Ten vierde is er mond tot mond reclame ontstaan. Een goed product verkoopt immers zichzelf. Beroepskrachten rapporteren dat steeds meer ouders op advies van een andere ouder een cursus gaan doen of advies gaan vragen. De communicatiestrategie van niveau 1 heeft ervoor gezorgd dat Triple P bekend is bij ouders, dat het normaler is om hulp te vragen bij de opvoeding en dat mensen eerder geneigd zijn advies te gaan vragen. Maar hoe groot de bijdrage van niveau 1 in de toename van het aantal interventies is, is niet te zeggen. Het bieden van informatie, tips en hulp op Website voor ouders De website voor ouders is aangevuld met nieuwe tienerverhalen, tienerouders, tienertips en regelmatige nieuwsitems. Vergeleken met 2009 is er een toename van het websitebezoek van ouders met 57% (afgesproken was een toename van 5%). Kanttekening die hierbij geplaatst moet worden, is dat de Amsterdamse website voor ouders ook door Amsterdamse beroepskrachten wordt bezocht en door bezoekers van buiten Amsterdam. VIPsite De VIP site is er Voor Iedere Professional. Het is de website waar iedere getrainde beroepskracht informatie, best practices en materialen kan vinden, die hem/haar ondersteunen en stimuleren bij de uitvoer van Triple P. De website is ingedeeld op niveau, waardoor iedere beroepskracht alleen de informatie tegenkomt die hij/zij nodig heeft. Alle materialen voor Triple P interventies en de promotie van Positief Opvoeden zijn te bestellen via de webwinkel op de website. Naast de werkmaterialen voor de uitvoering van de interventie gaat dit om informatiematerialen en promotiematerialen. De VIPsite is zo opgezet, dat het voor beroepskrachten zo makkelijk mogelijk wordt om Triple P uit te voeren, Alles wat ze nodig hebben staat op de site. Er is ook een werkmap gemaakt, waarin alle informatie van de website op papier staat. Alle beroepskrachten hebben eind 2010 deze werkmap gekregen. Door het zo makkelijk mogelijk te maken en beroepskrachten te betrekken bij Triple P, blijft ook na de implementatie het enthousiasme van beroepskrachten voor het programma geborgd. Vergeleken met 2009 is er een toename van het websitebezoek aan de gesloten website voor beroepskrachten met 39,6% (afgesproken was een toename van 10%) Verwijzers De website specifiek voor verwijzers bestaat sinds december Deze website is bedoeld voor alle beroepskrachten die werken met ouders en/of kinderen (zoals huisartsen/intern Begeleiders). Zij kunnen hier achtergrondinformatie over Triple P lezen en worden geïnformeerd over de rol die zij kunnen spelen om ouders te wijzen op het aanbod of hen hierover te vertellen. Een verwijstool helpt de beroepskrachten op basis van een aantal keuzes wat de mogelijke ondersteuningsvormen van Triple P voor een ouder in zijn/haar buurt zijn. VIP-zine Getrainde beroepskrachten ontvangen maandelijks een digitale nieuwsbrief, de VIP-zine. Deze nieuwsbrief is net zoals de website voor de beroepskrachten ingedeeld op niveau, zodat de beroepskrachten op maat (niveau 16 / 26

17 waarop zij zijn getraind) geïnformeerd worden over actuele ontwikkelingen, stand van zaken rondom implementatie en ervaringen van ouders en beroepskrachten. Met de VIPzine worden beroepskrachten ook na de implementatie geïnformeerd en enthousiasmeert, dit kan de uitvoering verder stimuleren. OKC website Er is in juli 2010 een uitgebreide briefing op papier gemaakt voor de communicatieadviseur van het OKC om de website van het OKC en Positief Opvoeden waar mogelijk te koppelen. Daaruit voortvloeiend is er regelmatig overleg geweest met de communicatie-adviseur van het OKC om deze koppeling te realiseren. Daarbovenop heeft Bureau Blanco een koppelvlak gemaakt waarmee de websites gekoppeld kunnen worden. Het OKC heeft daarmee 2 gratis mogelijkheden gekregen om de websites te verbinden. Helaas is dit, ondanks eerdere toezeggingen, niet gerealiseerd. Waar mogelijk heeft de website van Positief Opvoeden wel verwezen naar de website van het OKC. 17 / 26

18 4 Analyse van de Triple P jaarcijfers 2010 De uitvoering van Triple P is de afgelopen jaren enorm gestegen, van 773 interventies in het eerste jaar van de implementatie tot in Een stijging van 103% Gegevens jeugdige In 2010 hebben ouders van jeugdigen tips of hulp gekregen volgens de methodiek van Positief Opvoeden Triple P. Ter vergelijking in heel 2009 betrof dit ouders van jeugdigen. Van deze jeugdigen zijn een aantal gegevens verzameld. Het gaat hier NIET om unieke cliënten, ouders van jeugdigen kunnen ook meerdere Triple P trajecten hebben doorlopen. Per uitgevoerd Triple P traject zijn ook de gegevens van de jeugdige verzameld. NB: Op niveau 2, het geven van informatie aan ouders met opvoedingsvragen, worden slechts een aantal basale gegevens verzameld. Per onderdeel zal worden aangegeven wanneer het de gegevens exclusief de interventies op niveau 2 betreffen. In een aparte bijlage zijn alle tabellen met de registratiegegevens weergegeven. Leeftijd 5435 (66%) van de jeugdigen zijn 0 tot 4 jarigen 1468 (18%) van de jeugdigen zijn 4 tot 8 jarigen 993 (12%) van de jeugdigen zijn 8 tot 12 jarigen 293 (4%) van de jeugdigen zijn 12 jaar en ouder Van 2755 jeugdigen is de leeftijd onbekend. In onderstaande grafiek is de leeftijd van de jeugdigen weergegeven in verhouding tot het aantal interventies. Leeftijd onbekend is in deze grafiek niet meegenomen ouders aan wie een themabijeenkomst op niveau 2 is aangeboden 18 / 26

19 Culturele Achtergrond De culturele achtergrond waarmee ouders zich het meest verwant voelen, wordt vanaf niveau 3 geregistreerd. Er zijn relatief veel ouders van Nederlandse en Marokkaanse afkomst bediend met Triple P. Het aantal culturele achtergrond onbekend, voornamelijk op niveau 2 is in deze grafiek niet meegenomen. Het aantal ouders met een Nederlandse culturele achtergrond bedraagt 33% (50% Het aantal ouders met een Marokkaanse culturele achtergrond bedraagt 19%, Het aantal ouders met een Turkse culturele achtergrond bedraagt 12 %. Het aantal ouders met een Surinaamse culturele achtergrond bedraagt 9%. Het aantal ouders met een overig Afrikaanse culturele achtergrond bedraagt 8%. Het aantal ouders met een overig Aziatische culturele achtergrond bedraagt 6%. Het aantal ouders met een overig Europese culturele achtergrond bedraagt 6%. 19 / 26

20 Gegevens uitgevoerde trajecten Aantal uitgevoerde trajecten per niveau In 2010 hebben er in totaal ouders gebruik gemaakt van een Triple P interventie. Dit is inclusief de 1301 ouders die een lezing Triple P hebben gevolgd. Wanneer we kijken naar de interventies per niveau, los van de verschillende leeftijdsgroepen, individuele en groepsinterventies en verschillende modules krijgen we het volgende beeld: Aantal interventies op niveau 2: 8818, dit betrof 7517 niveau 2 informatie (inclusief deelnemers themabijeenkomsten) en 1301 ouders die bereikt zijn via een lezing (niveau 2 lezingen). Aantal interventies op niveau 3: 1435 Aantal interventies op niveau 4: 654 Aantal interventies op niveau 5: 39 (inclusief Triple P Wegwijzer) De verdeling over het aantal interventies is conform het principe van kosteneffectiviteit van Triple P, wat betekent dat niet meer of minder ondersteuning aan ouders wordt geboden dan die zij op dat moment nodig hebben. De tijdsinvestering, doorlooptijd en intensiteit van de interventies op de hogere niveaus is vanzelfsprekend veel hoger dan bij de interventies op de lagere niveaus. In onderstaande grafiek is het aantal uitgevoerde interventies in 2010 afgezet tegen het aantal interventies in Van de 1301 ouders die een lezing hebben gevolgd zijn geen verdere gegevens beschikbaar. Verdere gegevens in dit verslag gaan over de andere ouders die gebruik gemaakt hebben van een Triple P interventie op de verschillende niveaus. Aan 7517 ouders (4229 ouders in 2009) is gericht informatie rond een opvoedingsvraag gegeven (Triple P niveau 2). Dit past bij het uitgangspunt van Triple P om zoveel mogelijk preventief en kosteneffectief te werken. In 2010 zijn niveau 2 themabijeenkomsten aan groepjes ouders aangeboden. Bij de instellingen is grote behoefte aan het werken met groepen ouders volgens de uitgangspunten van Triple P. Er zijn 169 themabijeenkomsten geweest. Deze werkvorm sluit vooral aan op de allochtone doelgroep. Aan 1435 ouders (924 ouders in 2009) is gericht advies bij specifieke zorgen gegeven (Triple P niveau 3). 40 maal betrof dit een interventie aan ouders van Tieners. Aan 199 ouders (75 ouders in 2009) is individuele ondersteuning bij ernstige gedragsproblemen van kinderen gegeven (Triple P niveau 4 individueel). 20 / 26

21 Aan 463 ouders (139 ouders in 2009) is een oudercursus Positief Opvoeden bij gedragsproblemen van kinderen gegeven (Triple P niveau 4 groep). Hiervan betrof het 139 maal een Cursus voor ouders van tieners. In 2010 zijn 39 interventies (11 interventies in 2009) op niveau 5 afgerond. Het betrof 12 maal een interventie van Triple P Wegwijzer (voorheen Pathways). Overzicht van alle interventies Overzicht van de interventies van niveau 3 tot en met niveau 5 21 / 26

22 Aantal trajecten per instelling op de verschillende niveaus Om inzicht te krijgen in de uitgevoerde trajecten per instelling zijn in twee aparte grafieken de interventies op niveau 2 en 3 weergegeven en de trajecten op niveau 4 en 5. Aantal trajecten op niveau 2 en niveau 3 22 / 26

23 Aantal trajecten per instelling op niveau 4 en niveau 5 23 / 26

24 Aantal lezingen In 2010 zijn 68 lezingen Positief Opvoeden gegeven. Met deze lezingen zijn in totaal 1301 ouders bereikt. De meeste lezingen zijn gegeven in stadsdeel Oost, voornamelijk door Civic Zeeburg en in stadsdeel West, voornamelijk door Combiwel. Aantal themabijeenkomsten In 2010 zijn169 themabijeenkomsten Positief Opvoeden op niveau 2 gegeven. Tijdens de themabijeenkomsten wordt op niveau 2 een tipsheet besproken met een groepje ouders. 24 / 26

25 Aantal oudercursussen Positief Opvoeden In 2010 zijn minimaal 64 (in werkelijkheid meer i.v.m. onderregistratie) oudercursussen Positief Opvoeden gegeven. In 2009 waren 36 cursussen gegeven. De cursussen bieden ouders ondersteuning bij (ernstige) gedragsproblemen van kinderen in groepsverband (Triple P niveau 4 groep). Het ging 41 keer om cursussen voor ouders van 0-12 jarigen en 21 keer om een Tienercursus Positief Opvoeden. Met deze 62 cursussen zijn volgens de registratiegegevens 455 ouders bereikt. Er zijn 2 oudercursussen Wegwijzer (voorheen Pathways) gegeven Aantal uitgevoerde trajecten per stadsdeel In Nieuw West worden met 1850 Triple P trajecten de meeste Triple P trajecten uitgevoerd, meteen gevolgd door de stadsdelen Zuid (1639), Noord (1615) en West (1612). In de stadsdelen Centrum en Zuidoost worden beduidend minder Triple P interventies uitgevoerd. 25 / 26

26 Verwijzingen naar ander niveau Triple P Er is in totaal 632 keer geregistreerd dat er verwezen is naar een ander niveau van Triple P. De GGD, een van de grotere verwijzers, heeft dit jaar geen cijfers aangeleverd, waardoor het aantal geregistreerde verwijzingen lager is dan in vorige jaren. Er is uitsluitend geregistreerd of er een verwijzing naar een ander niveau van Triple P heeft plaatsgevonden, andere verwijzingen blijven in deze rapportage dus buiten beeld. Van alle doorverwijzingen wordt er 97 keer doorverwezen naar niveau 2 lezing, 129 keer naar niveau 2 themabijeenkomst, 203 keer naar niveau 3, 127 keer naar niveau 4 groep, 55 keer naar niveau 4 individueel, 38 keer naar niveau 5 en 7 keer (1%) naar Triple P Wegwijzer (voorheen Pathways). Regelmatig hebben instellingen het aantal verwijzingen niet geregistreerd, dus deze gegevens geven geen betrouwbaar beeld. 26 / 26