> Een veel belovend model voor opvoedondersteuning

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "> Een veel belovend model voor opvoedondersteuning"

Transcriptie

1 > Een veel belovend model voor opvoedondersteuning

2 Inhoud presentatie Wat is Triple P? Waarom Triple P? Triple P: een keten van interventies Implementatie in Eindhoven Meerwaarde

3 Wat is Triple P? POSITIEF PEDAGOGISCH PROGRAMMA Methodiek opvoedingsondersteuning dat afhankelijk van de behoefte van ouders kan varieeren in intensiteit: van informatie voor iedereen tot stevige oudertraining Toepasbaar door verschillende beroepsgroepen Heeft zijn effect bewezen (30 jaar research en ontwikkeling) Niet stigmatiserend: voor alle ouders Zelfregulatie als leidend principe Goede mix tussen bruikbare opvoedinformatie en het contact daarover met ouders

4 Principes van Positief Opvoeden, Triple P Basisprincipes 1. Een veilige en stimulerende omgeving 2. Leren door positieve ondersteuning 3. Aansprekende discipline 4. Realistische verwachtingen hebben 5. Zorgen voor jezelf als ouder

5 Waarom Triple P? Toegenomen aandacht voor preventie psychosociale problematiek Versterking (lokale) functies opvoed- en gezinsondersteuning Nadruk op evidence-based werken

6 Opvoedingsondersteuning is een van de meest krachtige en kostenbesparende interventies die beschikbaar is om de gezondheid en het welbevinden van kinderen te bevorderen. Prof. M. Sanders, Triple P Universiteit van Queensland

7 Welke competenties moeten kinderen ontwikkelen? 1 communicatieve en sociale vaardigheden 2 reguleren van emoties basis vaardigheden 3 autonomie en zelfredzaamheid 4 probleem oplossende vaardigheden

8 gereedschapskist: opvoedingsvaardigheden Positief contact bevorderen Tijd, aandacht geven Praten met je kind Genegenheid tonen Nieuwe vaardigheden en gedrag leren Voorbeeld gedrag Spontane leermomenten Vragen, vertellen en voordoen Gedragskaarten Gewenst gedrag bevorderen Prijzen, complimentjes geven Positieve aandacht Boeiende activiteiten 17 vaardigheden Ongewenst gedrag hanteren Basisregels opstellen Direct aanspreken Gepast negeren Heldere, duidelijke instructies Logische consequenties Stilzitten Time-out

9 Belang van het gezin...

10 Doelstellingen Triple P 1. Voorkomen en verminderen psychosociale problematiek 2. Stress bij het opvoeden verminderen 3. Competenties en vaardigheden versterken

11 Triple P = keten van alle interventies Niveau 1 - Populatiegerichte strategie Niveau 2 - Voorlichtingsactiviteiten Niveau 3 - Individueel advies Niveau 4 - Oudertrainingen Niveau 5 - Gezinsinterventie

12 Niveau 1 - Populatiegerichte strategie Interventie: Tips en toeleiding Doelgroep: Alle ouders en opvoeders Aanbieders in Eindhoven: Gemeente vanuit CJG Alle instellingen die met Positief Opvoeden, Triple P werken

13 Niveau 1 - Populatiegerichte strategie Driftbuien Huilen Pesten Slaapproblemen Ruzie

14 Niveau 1 - Populatiegerichte strategie website: Online advies Tips op niveau 2 Lezingen en cursussen Zelftesten Lokaal ingericht deel

15 Niveau 2 - Voorlichtingsactiviteiten Interventie: Korte informatieve opvoedingsvoorlichting Doelgroep: Voor ouders met ontwikkelings gerelateerde opvoedingsvragen over gedrag van kinderen Aanbieders in Eindhoven: Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar CJG O&O PGTB, enkele SBO s

16 Niveau 2 - Voorlichtingsactiviteiten Welk aanbod vanuit Triple P: Individuele voorlichtingsgesprekken (2 x 10 minuten) + tipsheets probleem verhelderen informatie op maat uitnodiging om erop terug te komen Lezingencyclus Positief Opvoeden, Triple P

17 Niveau 2 - Voorlichtingsactiviteiten Lezingencyclus Positief Opvoeden, Triple P Lezing 1 De kracht van positief opvoeden Lezing 2 Opvoeden tot zelfvertrouwen en zelfredzaamheid Lezing 3 Veerkracht bij kinderen bevorderen

18 Niveau 3 - Individueel advies Interventie: Gericht individueel advies Doelgroep: Voor ouders met kinderen met beginnende gedragsproblemen Aanbieders in Eindhoven: Jeugdgezondheidszorg O&O Enkele SBO s

19 Niveau 3 - Individueel advies Welk aanbod vanuit Triple P: Praktisch advies/consultatie bij concrete gedragof ontwikkelingssproblemen Versterking opvoedingsvaardigheden Vier contacten van 30 minuten - aard en ontstaan probleem/monitoring - opvoedingsstrategiën/aanpak/belemmeringen - voortgang bespreken/oefenen/aanpak bijstellen - terugblik/ problemen oplossen/afronden Indien nodig: verwijzing naar intensiever ondersteuningsaanbod

20 Ervaringen van Triple P professionals en ouders - Wat is het verschil met andere methodes die je tot nu toe gebruikte? - Wat betekent Triple P voor ouders? Wat hebben ze er aan? Wat levert het hen op? Wat heeft hen over de streep getrokken?

21 Niveau 4 - Oudertrainingen Interventie: Specifieke trainingen voor individu en groep Doelgroep: Voor ouders met kinderen met ernstige gedragsproblemen Aanbieders in Eindhoven: PGTB Enkele basisscholen

22 Niveau 4 - Oudertrainingen - Standaard Welk aanbod vanuit Triple P: Individueel trainingsprogramma Training in opvoedingsvaardigheden Actief oefenen Uitbreiden en generaliseren vaardigheden 10 sessies: inventarisatie en doel bepalen veel voorkomende oorzaken gedragsproblemen positieve opvoedingsstrategiëen/aanpak kiezen praktisch oefenen + feedback plan voor risicovolle situaties vasthouden van verbetering

23 Niveau 4 - Oudertrainingen - Groepscursus Doelgroep: Groep van ouders Actief oefenen van vaardigheden Sociale steun Normaliseren opvoedingservaringen Welk aanbod vanuit Triple P: Programma van 8 sessies: 4 x 2 uur groepsbijeenkomst 3 x 15 / 30 minuten telefonische sessies Slotbijeenkomst

24 Niveau 5 - Gezinsinterventie Welk aanbod vanuit Triple P: Extra modules na afronding niveau 4 1. Oefenen in thuissituatie 2. Partnersteun 3. Stress leren hanteren 4. Vasthouden van verandering Nog niet beschikbaar in Eindhoven

25 Structuur van de interventie Wat is het probleem(gedrag) waar de ouder tegen aanloopt? Wat zijn mogelijke oorzaken van het gedrag? Welk doel wil de ouder bereiken (wat is het gewenste gedrag?) Wat kan de ouder gebruiken om zijn kind te helpen dit gedrag te vertonen? Hoe houdt de ouder bij of hij op koers is? Wat kan de ouder doen om het plan bij te stellen?

26 Effecten van Triple P interventies Vermindering gedragsproblemen kinderen Toename prosociaal gedrag Afname dysfunctionele opvoedingspatronen Toename opvoedingscompetentie Vermindering stress, angst en depressie bij ouders Toename opvoedingstevredenheid Effecten zijn consistent Meerdere settings / niveaus Verschillende verspreidingsvormen

27 Uitvoering en onderzoek in meerdere landen Australië Nieuw-Zeeland Schotland Engeland USA Canada Duitsland Ierland Zwitserland Nederland Hong Kong Singapore Curaçao Japan Belgïe Iran

28 Triple P: wat voegt het toe? Versterking lokale aanbod aan opvoedingsen gezinsondersteuning Kwaliteitsverbetering van het bestaande werk Toespitsen opvoedingsondersteuning op voorkomen/verminderen psychosociale problematiek jeugdigen Passend basisaanbod voor CJG

29 Dank voor uw aandacht... En zijn er nog vragen?

Triple P: wat is het en wat gaat het voor jou betekenen?

Triple P: wat is het en wat gaat het voor jou betekenen? Triple P: wat is het en wat gaat het voor jou betekenen? Wat is Triple P? POSITIEF PEDAGOGISCH PROGRAMMA Methodiek opvoedingsondersteuning die afhankelijk van de behoefte van ouders kan variëren in intensiteit:

Nadere informatie

POSITIEF PEDAGOGISCH PROGRAMMA

POSITIEF PEDAGOGISCH PROGRAMMA POSITIEF PEDAGOGISCH PROGRAMMA Triple P: Een breed draagvlak voor opvoedingsondersteuning Krista Okma Kinderopvangcongres 25 maart 2009 Waar of Niet Waar? Leidsters zijn niet geschikt om opvoedadviezen

Nadere informatie

> Een veel belovend model voor opvoedondersteuning?

> Een veel belovend model voor opvoedondersteuning? Waarom? > Een veel belovend model voor opvoedondersteuning? en PMTO Toegenomen aandacht voor preventie psychosociale problematiek Versterking lokale functies opvoed- en gezinsondersteuning Nadruk op evidence-based

Nadere informatie

Agenda. Opwarmer. Voorstellen en Opzet. Waaruit bestaat Triple P: Positief Opvoeden? Wat is Triple P Positief Opvoeden

Agenda. Opwarmer. Voorstellen en Opzet. Waaruit bestaat Triple P: Positief Opvoeden? Wat is Triple P Positief Opvoeden Agenda 1. Voorstellen en Opzet 2. Opwarmer: Triple P en OvTJ: Hand in hand of oog om oog/tand om tand? Congres Triple P 24 april 2012 Workshop Verhouding OvTJ en Triple P Drs. Nita van Veluw, programmaleider

Nadere informatie

Opvoedingsondersteuning, wat werkt?

Opvoedingsondersteuning, wat werkt? Opvoedingsondersteuning, wat werkt? Wat is er nodig voor een effectieve opvoedingsondersteuning van alle opvoeders in Nederland Bert Prinsen Ede, 4 juni 2010 Onderwerpen: * Visie op opvoeden en opvoedingsondersteuning

Nadere informatie

16/10/2015. Het Triple P Systeem. Triple P versterkt elke ouder! Hilde Weekers, Oktober 2015

16/10/2015. Het Triple P Systeem. Triple P versterkt elke ouder! Hilde Weekers, Oktober 2015 Het Triple P Systeem. Triple P versterkt elke ouder! Hilde Weekers, Oktober 2015 Design: Triple P Communications 2011 1 Waarom hebben we programma s voor opvoedingsondersteuning nodig? Een verontrustend

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 4: GROEP TRIPLE P Tieners

TRAINING NIVEAU 4: GROEP TRIPLE P Tieners TRAINING NIVEAU 4: GROEP TRIPLE P Tieners Algemene beschrijving De training Triple P Niveau 4 Groep Tieners biedt deelnemers een goede basis voor het kunnen organiseren en begeleiden van een vaardigheidstraining

Nadere informatie

Positief Opvoeden, Triple P in de transitie stelsel jeugd

Positief Opvoeden, Triple P in de transitie stelsel jeugd Positief Opvoeden, Triple P in de transitie stelsel jeugd Jacqueline van Rijn Jolyn Berns www.nji.nl Marion van Bommel Sandra Hollander Oktober 2013 Triple P Triple P is een evidence based opvoedondersteuningsprogramma,

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 4: GROEP TRIPLE P 0 12 jaar

TRAINING NIVEAU 4: GROEP TRIPLE P 0 12 jaar TRAINING NIVEAU 4: GROEP TRIPLE P 0 12 jaar Algemene beschrijving De training Triple P Niveau 4 Groep 0 12 jaar biedt deelnemers een goede basis voor het kunnen organiseren en begeleiden van een vaardigheidstraining

Nadere informatie

Cursus Positief opvoeden volgens Triple P - Amsterdam

Cursus Positief opvoeden volgens Triple P - Amsterdam Praktijkvoorbeeld Cursus Positief opvoeden volgens Triple P - Amsterdam Samenvatting Door de samenwerking en het gezamenlijk geven van de cursus Positief Opvoeden volgens Triple P door verschillende disciplines

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 4: GROEP TRIPLE P 0 12 jaar

TRAINING NIVEAU 4: GROEP TRIPLE P 0 12 jaar TRAINING NIVEAU 4: GROEP TRIPLE P 0 12 jaar Algemene beschrijving De training Triple P niveau 4 Groep 0 12 jaar biedt deelnemers een goede basis voor het kunnen organiseren en begeleiden van een vaardigheidstraining

Nadere informatie

Training Niveau 4: Groep 0-12 jaar

Training Niveau 4: Groep 0-12 jaar Niveau 4: Groep 0-12 jaar Algemene beschrijving De training Triple P Niveau 4 Groep 0-12 jaar biedt deelnemers een goede basis voor het kunnen organiseren en begeleiden van een vaardigheidstraining voor

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 4: GROEP TRIPLE P Tieners

TRAINING NIVEAU 4: GROEP TRIPLE P Tieners TRAINING NIVEAU 4: GROEP TRIPLE P Tieners Algemene beschrijving De training Triple P niveau 4 Groep Tieners biedt deelnemers een goede basis voor het kunnen organiseren en begeleiden van een vaardigheidstraining

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 4: GROEP (0 12)

TRAINING NIVEAU 4: GROEP (0 12) TRAINING NIVEAU 4: GROEP (0 12) Algemene beschrijving De training niveau 4 Groepsgerichte Triple P biedt deelnemers een goede basis voor het kunnen organiseren en begeleiden van een vaardigheidstraining

Nadere informatie

Opvoeden een PPPretje ;-) Inge Glazemakers

Opvoeden een PPPretje ;-) Inge Glazemakers Opvoeden een PPPretje ;-) Inge Glazemakers Inleiding Wat is Triple P? Casus Waar kan ik Triple P vinden? Inleiding 1 op 5 kinderen/jongeren ontwikkelt een significant emotioneel of gedragsprobleem Veel

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD TRIPLE P 0 12 jaar

TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD TRIPLE P 0 12 jaar TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD TRIPLE P 0 12 jaar Algemene beschrijving De training Triple P Niveau 4 Standaard 0 12 jaar biedt deelnemers een goede basis voor het uitvoeren van intensieve individuele Triple

Nadere informatie

Training Niveau 4: Groep Tieners

Training Niveau 4: Groep Tieners Niveau 4: Groep Tieners Algemene beschrijving De training Triple P Niveau 4 Groep Tieners biedt deelnemers een goede basis voor het kunnen organiseren en begeleiden van een vaardigheidstraining voor ouders

Nadere informatie

Training Niveau 4: Standaard 0-12 jaar

Training Niveau 4: Standaard 0-12 jaar Niveau 4: Standaard 0-12 jaar Algemene beschrijving De training Triple P Niveau 4 Standaard 0-12 jaar biedt deelnemers een goede basis voor het uitvoeren van intensieve individuele Triple P gezinsinterventies

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD TRIPLE P 0 12 jaar

TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD TRIPLE P 0 12 jaar TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD TRIPLE P 0 12 jaar Algemene beschrijving De training Triple P Niveau 4 Standaard 0 12 jaar biedt deelnemers een goede basis voor het uitvoeren van intensieve individuele Triple

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD TRIPLE P Tieners

TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD TRIPLE P Tieners TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD TRIPLE P Tieners Algemene beschrijving De training Triple P Niveau 4 Standaard Tieners biedt deelnemers een goede basis voor het uitvoeren van intensieve individuele Triple

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 3: BASISZORG Tieners

TRAINING NIVEAU 3: BASISZORG Tieners TRAINING NIVEAU 3: BASISZORG Tieners Algemene beschrijving De training Triple P Niveau 3 Basiszorg Tieners richt zich op het bekwamen van professionals tot het aangaan van kortdurende ondersteuningscontacten

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD TRIPLE P Tieners

TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD TRIPLE P Tieners TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD TRIPLE P Tieners Algemene beschrijving De training Triple P Niveau 4 Standaard Tieners biedt deelnemers een goede basis voor het uitvoeren van intensieve individuele Triple

Nadere informatie

Uitnodiging Triple P Cursussen Positief opvoeden

Uitnodiging Triple P Cursussen Positief opvoeden Uitnodiging Triple P sen Positief opvoeden Beste professional, Opvoeden kan heel leuk zijn, maar de meeste ouders hebben ook ontdekt dat het niet altijd een feest is. Dat is heel normaal. Ouders hebben

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD (0 12)

TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD (0 12) TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD (0 12) Algemene beschrijving De training Niveau 4 Standaard Triple P biedt deelnemers een goede basis voor het uitvoeren van intensieve individuele Triple P gezinsinterventies

Nadere informatie

Geestig Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep

Geestig Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep Geestig 2017 Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep basisprincipes van het scheppen van een positief klimaat, het bieden van structuur en herstelgericht reageren op ongewenst gedrag YES I

Nadere informatie

Digitale opvoedondersteuning voor aanstaande ouders

Digitale opvoedondersteuning voor aanstaande ouders Bijvoorbeeld over: borst- en flesvoeding; ouderschap; verzorging van je kind; balans tussen kind en relatie. Ouders die deelnemen aan deze thema- of voorlichtingsbijeenkomst hebben (nieuwe) kennis en informatie

Nadere informatie

Positief Opvoeden, Triple P Trainingsaanbod

Positief Opvoeden, Triple P Trainingsaanbod Positief Opvoeden, Triple P Trainingsaanbod INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Training Niveau 2: Individueel 0 12 jaar 5 Training Niveau 2: Lezingen 0 12 jaar 7 Training Niveau 3: Basiszorg 0 12 jaar 10 Training

Nadere informatie

Opvoedingsondersteuning binnen de preventieve zorg van K&G. 8 juni 2012

Opvoedingsondersteuning binnen de preventieve zorg van K&G. 8 juni 2012 Opvoedingsondersteuning binnen de preventieve zorg van K&G 8 juni 2012 Inhoud 1. OO binnen K&G - Maatschappelijk noodzakelijk - Maatwerk! 2. Onze maatjes 1. Opvoedingsondersteuning binnen Kind & Gezin

Nadere informatie

Effectiviteit Preventieve Opvoedinterventies Methode Professional Ouders - Context Cecile Winkelman Projectleider Preventie

Effectiviteit Preventieve Opvoedinterventies Methode Professional Ouders - Context Cecile Winkelman Projectleider Preventie Effectiviteit Preventieve Opvoedinterventies Methode Professional Ouders - Context Cecile Winkelman Projectleider Preventie Netwerk Effectieve Jeugdinterventies Amsterdam Actualiteiten college 19 februari

Nadere informatie

Inge Glazemakers. Overzicht. Hoop en verwachting. Ouderschap en opvoeding

Inge Glazemakers. Overzicht. Hoop en verwachting. Ouderschap en opvoeding Overzicht Inge Glazemakers Onze hoop en verwachtingen Opvoeden bij kinderen met metabole aandoening: een extra uitdaging Gedrag van kinderen: wat opvoeden soms moeilijk maakt Wat is positief opvoeden?

Nadere informatie

Kenniswerkplaats Tienplus

Kenniswerkplaats Tienplus Workshop Jeugd in Onderzoek Kenniswerkplaats Tienplus Laagdrempelige ondersteuning van ouders met tieners in Amsterdam http://www.kenniswerkplaats-tienplus.nl Triple P divers Marjolijn Distelbrink Verwey-Jonker

Nadere informatie

Positief Opvoeden, Triple P Trainingsaanbod

Positief Opvoeden, Triple P Trainingsaanbod Positief Opvoeden, Triple P Trainingsaanbod Nederlands Jeugdinstituut Postbus 19221 3501 DE Utrecht T 030 230 63 44 www.nji.nl www.triplep-nederland.nl INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Training Niveau 2: Kort

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD STEPPING STONES 0 12 jaar

TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD STEPPING STONES 0 12 jaar TRAINING NIVEAU 4: STANDAARD STEPPING STONES 0 12 jaar Algemene beschrijving De training Triple P Niveau 4 Standaard Stepping Stones 0 12 jaar biedt deelnemers een goede basis voor het uitvoeren van intensieve

Nadere informatie

TRAINING NIVEAU 3: BASISZORG 0 12 jaar

TRAINING NIVEAU 3: BASISZORG 0 12 jaar TRAINING NIVEAU 3: BASISZORG 0 12 jaar Algemene beschrijving De training Triple P Niveau 3 Basiszorg 0 12 jaar richt zich op het bekwamen van professionals tot het aangaan van kortdurende ondersteuningscontacten

Nadere informatie

Profilering CKG t Kinderkasteeltje CKG Nazareth

Profilering CKG t Kinderkasteeltje CKG Nazareth Profilering CKG t Kinderkasteeltje Algemeen CKG = Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Erkend en gesubsidieerd door K&G, afdeling Preventieve Gezinsondersteuning In het Vlaamse land: 23 CKG s

Nadere informatie

De lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.

De lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige. 4.2.12. Digitale opvoedondersteuning voor ouders van het jonge kind Ondersteuning in de vorm van een aantal online lessen voor ouders met kinderen tot 4 jaar, om ze voor te bereiden op de (toekomstige)

Nadere informatie

4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen

4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Alle ouders met kinderen tot 4 jaar die in ons werkgebied wonen. Pedagoog. 4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Dit aanbod is gericht op kinderen die naar de basisschool gaan en hun ouders.

Nadere informatie

waar denkt u aan bij het woord opvoeden? De kracht van Positief opvoeden Overzicht Hoop en verwachting

waar denkt u aan bij het woord opvoeden? De kracht van Positief opvoeden Overzicht Hoop en verwachting Overzicht De kracht van Positief opvoeden 1 Hoop en verwachting Opvoeden in de praktijk Waarom positief opvoeden? De 5 principes van positief opvoeden Tijd voor vragen en discussie 2 Hoop en verwachting

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding Uitgangspunten

Inhoudsopgave. Inleiding Uitgangspunten Inhoudsopgave Inleiding Uitgangspunten - Schematische weergave - Reflectievragen leerkrachtgedrag - Basisprincipes - Strategieën - Praktische invulling Inleiding Met pedagogische huisstijl bedoelen wij

Nadere informatie

De kracht van pedagogisch adviseren

De kracht van pedagogisch adviseren De kracht van pedagogisch adviseren Colofon Uitgever: Datum uitgave: december 2010 Eindredactie: Rieneke de Groot, Monique Albeda & Geeske Hoogenboezem Bezoekadres: Nieuwe Gouwe Westzijde 1, 2802 AN Gouda

Nadere informatie

Samenwerking MOC t Kabouterhuis en basisscholen

Samenwerking MOC t Kabouterhuis en basisscholen Samenwerking MOC t Kabouterhuis en basisscholen Marianne Balfoort & Manon van den Ende - MOC t Kabouterhuis Willemien Duvekot - Ouder kind adviseur Ijburg en Zeeburgereiland Programma - Introductie - Wat

Nadere informatie

Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.

Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige. Een online cursus waarin per les informatie wordt gegeven over een specifiek onderwerp. Bijvoorbeeld over: borst- en flesvoeding; ouderschap; verzorging van je kind; balans tussen kind en relatie. De lessen

Nadere informatie

LEZINGEN EN WORKSHOPS OPVOEDEN

LEZINGEN EN WORKSHOPS OPVOEDEN LEZINGEN EN WORKSHOPS OPVOEDEN GGD Kennemerland geeft diverse bijeenkomsten voor ouders. Over opvoeding, gezondheid en gedrag bij kinderen. Deze bijeenkomsten kunnen als school, peuterspeelzaal of kinderdagverblijf

Nadere informatie

ABC - Ambulant Behandelcentrum

ABC - Ambulant Behandelcentrum ABC - Ambulant Behandelcentrum Als het thuis en/of op school dreigt vast te lopen Informatie voor verwijzers Kom verder! www.ln5.nl Vergroten van sociale competenties. Vergroten zelfbeeld/zelfvertrouwen.

Nadere informatie

Triple P Divers: nog beter aansluiten bij migrantenouders

Triple P Divers: nog beter aansluiten bij migrantenouders Triple P Divers: nog beter aansluiten bij migrantenouders Voor wie? Deze brochure is bedoeld voor alle beroepskrachten die met Triple P werken of daar in de toekomst mee aan de slag willen gaan. Triple

Nadere informatie

PREVENTIE VOOR POH-GGZ

PREVENTIE VOOR POH-GGZ PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT

Nadere informatie

Graduate School of Child Development and Education Preventieve Jeugdhulp en Opvoeding

Graduate School of Child Development and Education Preventieve Jeugdhulp en Opvoeding Graduate School of Child Development and Education Preventieve Jeugdhulp en Opvoeding Mastertraject Pedagogische Wetenschappen http://www.uva.nl/onderwijs/master/masteropleidingen/content/pedagogische-wetenschappen-preventieve-jeugdhulp-en-opvoeding/preventieve-jeugdhulp-en-opvoeding.html

Nadere informatie

Graduate School of Child Development and Education Preventieve Jeugdhulp en Opvoeding

Graduate School of Child Development and Education Preventieve Jeugdhulp en Opvoeding http://www.uva.nl/onderwijs/master/masteropleidingen/content/pedagogische-wetenschappen-preventieve-jeugdhulp-en-opvoeding/preventieve-jeugdhulp-en-opvoeding.html www.uva.nl/msc-pjo 1 Graduate School of

Nadere informatie

LEZINGEN EN WORKSHOPS OPVOEDEN

LEZINGEN EN WORKSHOPS OPVOEDEN LEZINGEN EN WORKSHOPS OPVOEDEN GGD Kennemerland geeft diverse bijeenkomsten voor ouders. Over opvoeding, gezondheid en gedrag bij kinderen. Deze bijeenkomsten kunnen als school, peuterspeelzaal of kinderdagverblijf

Nadere informatie

preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij

preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij preventie ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. mentale ondersteuning direct en dichtbij Indigo biedt niet alleen

Nadere informatie

TRAINING TRIPLE P FAMILY TRANSITIONS

TRAINING TRIPLE P FAMILY TRANSITIONS TRAINING TRIPLE P FAMILY TRANSITIONS Algemene beschrijving De training Triple P Family Transitions biedt deelnemers een goede basis voor het kunnen organiseren en begeleiden van een vaardigheidstraining

Nadere informatie

Invoering van Triple-P in Fryslân. Evaluatieonderzoek Triple P: methodiek voor opvoedingsondersteuning

Invoering van Triple-P in Fryslân. Evaluatieonderzoek Triple P: methodiek voor opvoedingsondersteuning Invoering van Triple-P in Fryslân Evaluatieonderzoek Triple P: methodiek voor opvoedingsondersteuning Projectleider: Irene Permentier Minoropdrachten studenten NHL Hogeschool Leeuwarden, februari 2013

Nadere informatie

Geen twijfels over het effect van Triple P

Geen twijfels over het effect van Triple P Geen twijfels over het effect van Triple P Jacqueline van Rijn Krista Okma www.nji.nl Januari 2013 Afgelopen weken verscheen Triple P meerdere malen negatief in de publiciteit. Het Nederlands Jeugdinstituut

Nadere informatie

(Dag) Behandeling (licht) verstandelijk beperkten

(Dag) Behandeling (licht) verstandelijk beperkten (Dag) Behandeling (licht) verstandelijk beperkten Omschrijving voorzieningen Ons kenmerk: Datum: Oktober 2015 Contactpersoon: Contractbeheer E-mail: contractbeheer@regiogenv.nl INHOUD 1 34118 Behandeling

Nadere informatie

STOP 4-7 Samen sterker Terug Op Pad

STOP 4-7 Samen sterker Terug Op Pad STOP 4-7 Samen sterker Terug Op Pad Een trainingsprogramma voor jonge kinderen (tussen de 4 en 7 jaar) met (ernstige) gedragsproblemen. En hun ouder(s) En hun leerkracht Informatie voor professionals:

Nadere informatie

Een prenataal traject bestaande uit één tot vier huisbezoeken voor een selectieve groep zwangere vrouwen. Aantal uitgevoerde huisbezoeken.

Een prenataal traject bestaande uit één tot vier huisbezoeken voor een selectieve groep zwangere vrouwen. Aantal uitgevoerde huisbezoeken. 4.1. Aanbod voor aanstaande ouders Onze producten gericht op de prenatale periode bieden aanstaande ouders begeleiding en ondersteuning die start tijdens de zwangerschap. Het is ter voorbereiding op de

Nadere informatie

Wie is er niet mee grootgebracht? Opvoeding(sondersteuning) en diversiteit Voorbeelden uit Amsterdam

Wie is er niet mee grootgebracht? Opvoeding(sondersteuning) en diversiteit Voorbeelden uit Amsterdam Wie is er niet mee grootgebracht? Opvoeding(sondersteuning) en diversiteit Voorbeelden uit Amsterdam Marjolijn Distelbrink (Verwey-Jonker Instituut) Hilde Kroese (Hogeschool INHolland) Michelle Willard

Nadere informatie

Advies en steun voor uw kind en uzelf

Advies en steun voor uw kind en uzelf Advies en steun voor uw kind en uzelf Voor advies en steun aan ouders en hun kinderen Informatie advies cursussen Als u of uw kind psychische klachten heeft of problemen ervaart met alcohol of drugs, heeft

Nadere informatie

Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Hulp bij opvoedingsmoeilijkheden

Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Hulp bij opvoedingsmoeilijkheden Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Hulp bij opvoedingsmoeilijkheden CKG Good Engels Boomgaardstraat 39A 2018 Antwerpen tel. 03 286 97 25 CKG Dennenhuis Kalmthoutsesteenweg 33 2950 Kapellen tel.

Nadere informatie

Stichting Steunpunt Opvoeding 's-hertogenbosch Opvoedingswinkel

Stichting Steunpunt Opvoeding 's-hertogenbosch Opvoedingswinkel Stichting Steunpunt Opvoeding 's-hertogenbosch Opvoedingswinkel 2e Nationaal Congres Opvoedingsondersteuning Jacqueline van Rijn 6 Juni 2008 Inhoud Presentatie Geschiedenis Missie, taken en functies Kwaliteitssysteem

Nadere informatie

VERBINDING VAN WETENSCHAP EN PRAKTIJK IN DE WIJK. Marjan de Lange 16 mei 2017

VERBINDING VAN WETENSCHAP EN PRAKTIJK IN DE WIJK. Marjan de Lange 16 mei 2017 VERBINDING VAN WETENSCHAP EN PRAKTIJK IN DE WIJK Marjan de Lange 16 mei 2017 KERNELEMENTEN VAN EFFECTIEVE HULP Kernelementen: gemeenschappelijke bestanddelen uit meerdere interventies voor eenzelfde doelgroep

Nadere informatie

Kortdurende hulpverleningstrajecten Maasland

Kortdurende hulpverleningstrajecten Maasland Kortdurende hulpverleningstrajecten Maasland 1. Individuele sociale vaardigheidstraining 2. Sociale vaardigheidstraining groep 12-/12+ 3. Gezinsbegeleiding (6+) 4. Gezinsbegeleiding (0-6 jaar) 5. Individuele

Nadere informatie

Stichting Kinderopvang Alkmaar. Pedagogisch Beleid. Peuterspeelzalen

Stichting Kinderopvang Alkmaar. Pedagogisch Beleid. Peuterspeelzalen Stichting Kinderopvang Alkmaar Pedagogisch Beleid Peuterspeelzalen Inhoudsopgave 1. INLEIDING...3 2. DOEL VAN HET BELEID...3 2.1 ALGEMEEN...3 2.2 BIJDRAGE AAN ORGANISATIEDOELEN...3 2.3 ROLLEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN...4

Nadere informatie

GGZ aanpak huiselijk geweld

GGZ aanpak huiselijk geweld GGZ aanpak huiselijk geweld Wat is er nodig en wat helpt Jeannette van Borren Mei 2011 Film moeder en zoon van Putten Voorkomen van problemen is beter en goedkoper dan genezen Preventieve GGZ interventies

Nadere informatie

Positief Pedagogisch Programma

Positief Pedagogisch Programma Bijlage 2 Positief Pedagogisch Programma Een veelbelovend model voor opvoedingsondersteuning 1 Geraldien Blokland Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning / NIZW Jeugd 1 Bij het schrijven van dit artikel

Nadere informatie

ZORGBUREAU JOKIJO PEDAGOGISCHE BELEIDSDOCUMENTEN

ZORGBUREAU JOKIJO PEDAGOGISCHE BELEIDSDOCUMENTEN ZORGBUREAU JOKIJO PEDAGOGISCHE BELEIDSDOCUMENTEN MISSIE WIE IS ZORGBUREAU JOKIJO? JoKiJo is een kleinschalig, betrokken zorgbureau dat hulp richt op de specifieke hulpvraag, wensen en behoeften van iedere

Nadere informatie

218 SAMENVATTING De prevalentie van overgewicht en obesitas bij kinderen is de laatste jaren sterk toegenomen. In Nederland hebben 12.8% van de jongen

218 SAMENVATTING De prevalentie van overgewicht en obesitas bij kinderen is de laatste jaren sterk toegenomen. In Nederland hebben 12.8% van de jongen Samenvatting 217 218 SAMENVATTING De prevalentie van overgewicht en obesitas bij kinderen is de laatste jaren sterk toegenomen. In Nederland hebben 12.8% van de jongens en 14.8% van de meisjes overgewicht,

Nadere informatie

Tijdig ingrijpen: werkzame ingrediënten voor interventies

Tijdig ingrijpen: werkzame ingrediënten voor interventies Infosheet Tijdig ingrijpen: werkzame ingrediënten voor interventies Tijdig ingrijpen betekent voorkomen dat een de fout ingaat. Wie wil dat niet? Dat is dan ook precies wat deze infosheet beoogt: inzicht

Nadere informatie

De Maatwerkplek van basisschool Schinveld.

De Maatwerkplek van basisschool Schinveld. De Maatwerkplek van basisschool Schinveld. Leren en laten leren Vermunt J. (2006); Het leerproces en leren is ontwikkelen Voorwoord Hoe willen wij dat leerlingen leren? We willen dat ze dingen leren waar

Nadere informatie

Richtlijn Opvoedondersteuning (2013)

Richtlijn Opvoedondersteuning (2013) Richtlijn Opvoedondersteuning (2013) Onderbouwing Uitgangsvraag Hoe verhouden de kosten en baten van preventie van opvoed- en psychosociale problemen en opvoedingsondersteuning zich tot elkaar? Conclusies

Nadere informatie

Richtlijn Opvoedondersteuning (2013)

Richtlijn Opvoedondersteuning (2013) Richtlijn Opvoedondersteuning (2013) Bijlage Nog niet beoordeelde interventies Nog niet beoordeelde interventies Nog niet beoordeelde interventies voor universele opvoedingsondersteuning Video-hometraining

Nadere informatie

Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.

Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige. Ouders die deelnemen aan deze online cursus hebben (nieuwe) kennis en informatie opgedaan over de verschillende onderwerpen. Alle ouders met kinderen in de basisschoolleeftijd die in ons werkgebied wonen.

Nadere informatie

Overzichtskaart 3. Opvoedingsondersteuning. voor hulp bij opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen

Overzichtskaart 3. Opvoedingsondersteuning. voor hulp bij opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen Overzichtskaart 3 Opvoedingsondersteuning voor hulp bij opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen Zelfreflectie-instrument individuele opvoedingsondersteuning Sommige JGZ-professionals zullen al over

Nadere informatie

Aanbod van het CJG Barneveld voor het voortgezet onderwijs

Aanbod van het CJG Barneveld voor het voortgezet onderwijs Aanbod van het CJG Barneveld voor het voortgezet onderwijs Aanbod van het CJG Barneveld voor het voortgezet onderwijs Voor u ligt een folder van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Barneveld met een

Nadere informatie

4.2.2. Shantala babymassage (individuele begeleiding)

4.2.2. Shantala babymassage (individuele begeleiding) 4.2. Aanbod voor ouders van het jonge kind Dit aanbod is veelal gericht op ouders met kinderen tot 4 jaar. Een aantal producten zijn inzetbaar voor een bredere doelgroep. De producten Home-Start, Vroegtijdige

Nadere informatie

PBS conferentie Eindhoven Inge Reijnders 14/11/2014 inge.reijnders@yorneo.nl

PBS conferentie Eindhoven Inge Reijnders 14/11/2014 inge.reijnders@yorneo.nl School Wide Positive Behavior Support Yorneo In de school samenwerken met de zorg als alleen groene interventies niet voldoen PBS conferentie Eindhoven Inge Reijnders 14/11/2014 inge.reijnders@yorneo.nl

Nadere informatie

studio K studio K KANSENATELIER

studio K studio K KANSENATELIER 1 KANSENATELIER OCMW TURNHOUT Albert Van Dyckstraat 20 2300 Turnhout t 014 47 47 47 f 014 47 40 40 studio_k@ocmwturnhout.be www.ocmwturnhout.be 2 Inhoudstafel Inleiding 4 Doelstellingen 4 Basisprincipes

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn Kindermishandeling

Richtlijn JGZ-richtlijn Kindermishandeling Richtlijn JGZ-richtlijn Kindermishandeling Onderbouwing Opvoedingsondersteuning in de JGZ De JGZ-medewerker heeft een taak bij het schatten van de opvoedingscompetentie en opvoedingsonmacht van ouders.

Nadere informatie

Positieve Psychologie en ehealth Een losse flirt of een gelukkig huwelijk?

Positieve Psychologie en ehealth Een losse flirt of een gelukkig huwelijk? PRAKTIJK Positieve Psychologie en ehealth Een losse flirt of een gelukkig huwelijk? Tot nu toe houdt de opkomst van ehealth gelijke tred met de opkomst van positieve psychologie. Eind vorige eeuw deden

Nadere informatie

Triple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen?

Triple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen? 21/11/11 Triple P (Positive Parenting Program): effectief bij gedragsproblemen? Inge Glazemakers Dirk Deboutte Inhoud Het probleem Oplossingen: de theorie Triple P Het project De eerste evaluatie - - -

Nadere informatie

Programma Ouders van Tegendraadse Jeugd Informatie voor verwijzers

Programma Ouders van Tegendraadse Jeugd Informatie voor verwijzers Programma Ouders van Tegendraadse Jeugd Informatie voor verwijzers Ouders en verzorgers spelen vanzelfsprekend een zeer belangrijke rol in de ontwikkeling van het gedrag van hun kind. Uit onderzoek blijkt

Nadere informatie

Aanpak: Casusregie en inzet gezinscoaching. Beschrijving

Aanpak: Casusregie en inzet gezinscoaching. Beschrijving Aanpak: Casusregie en inzet gezinscoaching De gemeente heeft de vragenlijst betreffende deze aanpak ingevuld en relevante documentatie toegestuurd. Een beperktere vragenlijst over deze aanpak is ingevuld

Nadere informatie

Opvoedingsvaardigheden die met Triple P worden gestimuleerd

Opvoedingsvaardigheden die met Triple P worden gestimuleerd Opvoedingsvaardigheden die met Triple P worden gestimuleerd Een positieve relatie met je kind ontwikkelen Strategie Beschrijving Aanbevolen Tijd en aandacht Regelmatig korte Alle en besteden aan kinderen

Nadere informatie

WAT IS MOEILIJK GEDRAG?

WAT IS MOEILIJK GEDRAG? OMGAAN MET MOEILIJK GEDRAG WAT IS MOEILIJK GEDRAG? Brainstorm An Coetsiers Kinderpsycholoog/gedragtherapeut www.depraatdoos.be IS HET GEDRAG MOEILIJK GEDRAG? Voorbeeld gedragsdagboek Individueel bepaald

Nadere informatie

Nieuwsbrief Indigo Preventie Mei 2018

Nieuwsbrief Indigo Preventie Mei 2018 Nieuwsbrief Indigo Preventie Mei 2018 Beste lezer, #Je suis depri #TrueSelfie #depressiekennistest In april en mei geven jongeren en volwassenen zich bloot in tal van NPO 3-programma s, op npo3.nl en via

Nadere informatie

Preventieoverzicht opvoeden

Preventieoverzicht opvoeden 0-4 Ouders met kinderen 0-4 Stevig Ouderschap Stevig Ouderschap is een preventieprogramma dat zich richt op risicogezinnen en dat dmv. vroegtijdige opvoedingsondersteuning problemen op dit gebied wil voorkomen.

Nadere informatie

Presentatie. Kortdurende Pedagogische Hulpverlening in het Centrum voor Jeugd en Gezin te Apeldoorn. CJG structuur Interventie

Presentatie. Kortdurende Pedagogische Hulpverlening in het Centrum voor Jeugd en Gezin te Apeldoorn. CJG structuur Interventie Kortdurende Pedagogische Hulpverlening in het Centrum voor Jeugd en Gezin te Apeldoorn Drs.S. Blom Schakel Orthopedagoog Generalist (NVO) Coördinator Opvoedsteunpunt CJG structuur Interventie Presentatie

Nadere informatie

Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) Een behandeling voor jonge kinderen en hun (pleeg)ouders

Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) Een behandeling voor jonge kinderen en hun (pleeg)ouders Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) Een behandeling voor jonge kinderen en hun (pleeg)ouders Inhoud presentatie Wat is PCIT? Veranderingen in pleegzorg Hulpverleningsvariant Wat is PCIT? PCIT is een

Nadere informatie

IB bijeenkomst Gedrag. Voorjaar 2018

IB bijeenkomst Gedrag. Voorjaar 2018 IB bijeenkomst Gedrag Voorjaar 2018 Doel bijeenkomst Inzicht hebben op in verschillende niveaus van handelen op het gebied van gedrag Nagedacht over stand van zaken op eigen school Idee hebben over de

Nadere informatie

Deelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010

Deelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010 Opvoedondersteuning Deelrapportage met resultaten uit de gezondheidsenquête volwassenen/ouderen 2010 Opvoedvragen zijn van alle tijden. Als ouders vragen hebben over de opvoeding van hun kind, zoeken zij

Nadere informatie

Naschoolse Dagbehandeling

Naschoolse Dagbehandeling Naschoolse Dagbehandeling BEHANDELING NA SCHOOLTIJD Informatie voor kinderen en jongeren en hun ouders/verzorgers Kom verder! www.ln5.nl Om deze doelen te bereiken leer je nieuwe vaardigheden. Iedereen

Nadere informatie

Werken aan veerkracht in het onderwijs. Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus

Werken aan veerkracht in het onderwijs. Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus Werken aan veerkracht in het onderwijs Dr. Rinka van Zundert Leer- & Veerkracht / Radboud Universiteit Nijmegen 9 november 2016 Identiteitsdag Verus VEERKRACHT Wat is het? Veerkrachtig? Aanpassing/ Functioneren

Nadere informatie

SOVA /AR op Maat Presentatie

SOVA /AR op Maat Presentatie SOVA /AR op Maat Presentatie Doelgroep Sociale Vaardigheden op Maat Jongens en meisjes in de leeftijd van 15-21 jaar Jongeren met probleemgedrag dat o.a. voortkomt uit onvermogen tot zelfstandig en adequaat

Nadere informatie

STOP 4-7 Samen sterker Terug Op Pad

STOP 4-7 Samen sterker Terug Op Pad STOP 4-7 Samen sterker Terug Op Pad Een trainingsprogramma voor jonge kinderen (tussen de 4 en 7 jaar) met (ernstige) gedragproblemen. En hun ouders En hun leerkracht Informatie voor ouders Voor wie?

Nadere informatie

Zelfbeeld. Schildpadden met emotie. Overzicht workshop. Programma Alternatieve Denkstrategieën (PAD) Wat is PAD? Internationale inktvlek

Zelfbeeld. Schildpadden met emotie. Overzicht workshop. Programma Alternatieve Denkstrategieën (PAD) Wat is PAD? Internationale inktvlek Overzicht workshop Schildpadden met emotie Programma Alternatieve Denkstrategieën (PAD) Achtergronden PAD Opdracht SEL-competenties Opbrengstgericht werken PAD en agressie Opdracht agressie Dr. Kees van

Nadere informatie

BESLIS ONDERBOUWD OVER PASSENDE HULP BIJ GEDRAGSPROBLEMEN

BESLIS ONDERBOUWD OVER PASSENDE HULP BIJ GEDRAGSPROBLEMEN BESLIS ONDERBOUWD OVER PASSENDE HULP BIJ GEDRAGSPROBLEMEN Marjan de Lange Rena Eenshuistra Chadia Bouzakoura 23 november 2017 KERNELEMENTEN VAN EFFECTIEVE HULP Vraagstuk 6 consortia: kunnen we interventies

Nadere informatie

Van enkelvoudig opvoedingsprobleem tot multiprobleemsituaties

Van enkelvoudig opvoedingsprobleem tot multiprobleemsituaties Handreiking voor het inzetten van een preventie- en zorgarrangement Van enkelvoudig opvoedingsprobleem tot multiprobleemsituaties In het nieuwe jeugdstelsel richten gemeenten hun eigen preventie- en zorgaanbod

Nadere informatie

Onderwerp: Borging en coördinatie van Triple P na 2014

Onderwerp: Borging en coördinatie van Triple P na 2014 Onderwerp: Borging en coördinatie van Triple P na 2014 Inleiding Bij de start van de regionale invoering van Triple P in 2010 1 als integrale werkmethodiek bij opvoedingsondersteuning hebben gemeenten

Nadere informatie

M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD

M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD De interventie Bed op Recept voor patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis laat patiënten groeien in autonomie, zelfmanagement en vaardigheden M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD

Nadere informatie