Zie voor meer informatie over pre-teachen en re-teachen de paragrafen 3 en 4 verderop in deze algemene handleiding.))
|
|
- Victor Brabander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 0. Volgens het protocol Volgens het dyscalculieprotocol richt je je in de protocolfasen die toewerken naar de dyscalculieverklaring in eerste instantie op de bloktoetsen van de rekenmethode. De leerlingvolgsysteemtoetsen zijn ook wel belangrijk, maar het primaat ligt bij de bloktoetsen. Dat zijn de graadmeters die bepalen of je in een bepaalde protocolfase kunt blijven of dat je naar een volgende protocolfase moet. (De leerlingvolgsysteemtoetsen zijn vooral belangrijk bij het opstellen van de dyscalculieverklaring. Je moet als leerling aan drie criteria voldoen. Eén van die criteria is de ernst van het rekenprobleem. En dat bepaal je op basis van de uitslagen van de leerlingvolgsysteemtoetsen.) Bloktoetsen volgen doorgaans nauwkeurig de leerlijnen van de rekenmethode. De omschrijving van de bloktoetsopgaven in de handleidingen is vaak vrijwel hetzelfde als de omschrijving van de leerlijn-onderdelen. Door je op de bloktoetsen te richten, focus je tegelijk op de leerlijnen. Op die manier realiseer je het daadwerkelijk gebruikmaken van leerlijnen. 1. Positie van Wigwam in het dyscalculieprotocol Wigwam staat voor: Wereld In Getallen, Werken Aan Minima. De ontwikkeling in de praktijk heeft bijna drie jaar geduurd. Wigwam is bedoeld voor kinderen die werken met de vierde versie van de methode WiG en die tevens bezig zijn met het landelijke dyscalculieprotocol. Dat protocol bestaat uit vier fasen. Wigwam als uitgewerkt document is bedoeld voor de derde (oranje) en vierde (rode) fase. Enkele principes van Wigwam kun (beter: moet) je reeds gebruiken in de tweede fase (geel). Daaraan hebben we de naam Tour de France gegeven. ((De naam Tour de France is om de volgende redenen gekozen. Zoals een wielrenner startbekwaam moet zijn om aan een nieuwe etappe te beginnen, moet een leerling instructiebekwaam zijn om tijdens een rekenles aan de instructie en verlengde instructie te kunnen deelnemen. Is dat voor bepaalde opgaven niet het geval, dan zal hij/zij tijdig daarvoor voldoende preteaching moeten krijgen. Pre-teach alleen die lessommen die in de komende bloktoetsen getoetst worden. Bloktoetsen meervoud. Kijk dus niet alleen naar de eerstkomende bloktoets, maar ook in de bloktoetsen verderop. Meer dan eens worden lessommen nog niet in de eerstkomende bloktoets getoetst, maar in de bloktoets daarna (of pas in de bloktoets daar weer na). Zoals een wielrenner binnen een bepaalde tijd de finish moet passeren, moet een leerling binnen de lestijd een te maken lessom op een voldoende niveau hebben gemaakt. Is dat niet het geval, dan zal hij/zij tijdig voldoende re-teaching moeten krijgen voor die nog niet veroverde lessom. Zie voor meer informatie over pre-teachen en re-teachen de paragrafen 3 en 4 verderop in deze algemene handleiding.)) Een eerste schema: Eerste fase Tweede fase Derde fase Vierde fase Fase groen_ Fase geel Fase oranje Fase rood Tour de France Wigwam zelf Wigwam zelf Je komt in de derde fase d.m.v. een eerste onderzoek. In de derde fase treden de vier modellen van het protocol in werking. (Al doe je er verstandig aan die reeds eerder in te zetten.) Je komt in de vierde fase d.m.v. een tweede onderzoek. Dan komen daar vooral activiteiten t.a.v. geconstateerde zwakke executieve functies bij. Een tweede schema: Eerste fase Tweede fase Derde fase Vierde fase Fase groen Fase geel Fase oranje Fase rood Principes Wigwam zelf Wigwam zelf van Wigwam + + Handelingsmodel Handelingsmodel Drieslagmodel Drieslagmodel 4-hoofdlijnenmodel Sporenmodel 4-hoofdlijnenmodel Sporenmodel + Activiteiten t.b.v. zwakke executieve functies Wigwam bestaat uit minimumlijsten. Op lesniveau staat op gedifferentieerde wijze aangegeven welke sommen al dan niet moeten worden gemaakt. De lijsten zijn beschikbaar voor alle
3 jaargroepen. In het document van elke jaargroep staat het praktische gebruik beschreven - ook de gedifferentieerde wijze. (Om in de derde en vierde fase de modellen goed te kunnen gebruiken, is het Praktijkkatern Dyscalculieprotocol ontwikkeld. Voor de executieve functies in de vierde fase is het pakket Erf ontwikkeld. ( Erf staat voor: Executieve RekenFuncties.) 2. Redenen waarom Wigwam is ontwikkeld Wigwam is weliswaar in de praktijk ontstaan, maar is gebaseerd op diverse uitgangspunten of principe-clusters. De belangrijkste zijn: a Referentieniveaus en bloktoetsen b Primaire, secundaire en tertiaire stof c Zwakke number sensitivity en r-t-r-a d Methodebedding en leertijd e Netwerkarmoede en borgen f Mauz 2a Referentieniveaus en bloktoetsen De één-ster-route in WiG werkt toe naar referentieniveau 1F. Wigwam probeert bij een leerling 1F te bereiken door zich daarbij te richten op de bloktoetsen van de één-ster-stof: alleen lesstof die toewerkt naar een opgave in zo n bloktoets wordt behandeld. (Vergelijk wat eerder bij paragraaf 0 is beschreven.) (Voor leerlingen die in de derde of vierde fase van het protocol zitten, blijkt het een hele kluif te zijn dit te halen. Als een kind evenwel méér kan, reik dan ook voor haar/hem haalbare opgaven van de twee-ster-stof aan. Zie verderop bij secundaire stof.) (Ook lessommen die toewerken naar de project-bloktoets staan in de Wigwam-lijsten vermeld. Zie daarover verderop bij projectstof als tertiaire stof.) 2b Primaire, secundaire en tertiaire stof De één-ster-stof beschouwen we als primaire stof omdat die naar 1F toewerkt. Die moet coute que coute worden veroverd. De twee-ster-stof beschouwen we als secundaire stof. Die moet zo veel als mogelijk worden veroverd. Wigwam heeft deze stof niet in haar lijsten opgenomen, omdat de praktijk ons in de meeste gevallen liet zien dat leerlingen in de derde en vierde fase van het protocol hier nauwelijks toe in staat waren. De project-stof zien we als tertiaire stof. Deze is voor de leerlingen van onze doelgroep vaak het lastigste te veroveren. Probeer het, maar steek er niet te veel energie in als het niet lukt. (Overslaan van project-stof betekent niet dat dergelijke stof nooit aan de orde hoeft te komen. Wigwam probeert een leerling zo lang mogelijk in de reguliere bedding van de methode te houden. Als een leerling op den duur niet meer in die bedding met de klas mee kan doen, zal hij of zij op eigen niveau verder moeten. Dàn is het moment aangebroken om relevante project-stof aan te bieden. Hierbij moet je dan gebruikmaken van het krachtige Singapore-principe enkele weken achter elkaar dezelfde soort stof.) 2c Zwakke number sensitivity en r-t-r-a Veel kinderen met dyscalculie hebben een zwakke number sensitivity (getalgevoeligheid). Dat zorgt er voor dat ze alle moeite moeten doen om de getalmaterie te veroveren. Rekenen gaat tenslotte / primair om getallen en de bewerkingen ervan / ermee. Als je opgaven in, voor hen, wat ingewikkelde vormen giet, wordt het al snel onbegrijpelijk voor ze. Een opgave als 4+3 valt voor een rekenzwakke zevenjarige nog wel te veroveren, maar een opgave als 7=4+. is voor haar/hem hogere wiskunde. Zo zijn er vele voorbeelden te geven. Daarom is het voor onze doelgroep nodig ze vooral, wat we simpel noemen, recht-toe-recht-aan-stof aan te bieden. Dat wil niet zeggen dat je wat moeilijker opgaven niet kunt aanreiken (contexten met name), maar wees daar wel voorzichtig mee. 2d Methodebedding en leertijd Een rekenzwakke leerling en zeker de dyscalculische leerling heeft meer leertijd nodig dan andere leerlingen. Hij/zij heeft niet genoeg aan instructie en verlengde instructie. Geef daarom veel pre-
4 teaching en eventueel re-teaching. Veel = tot en met groep zes 60 minuten naast de rekenles-tijd en vanaf groep zeven 90 minuten extra. Koppel deze leerlingen niet te snel los van de reguliere methodebedding. Als je dat doet, geef je dergelijke leerlingen veel te weinig instructietijd. Het is namelijk vooral leerling-activerende instructie waarvan zwakke leerlingen het meeste opsteken. (Wat leerling-activerende instructie is: zie het Praktijkkatern Dyscalculieprotocol.) 2e Netwerkarmoede en borgen Veel niet-rekenzwakke leerlingen zien bij een som als relaties met andere opgaven, zoals: 42-20, 5=2+3, (42-2), Een soort netwerk-idee. Een dyscalulische leerling heeft dit niet. Hij/zij ziet geen relaties. De opgave is een op zich zelf staand iets. Je zou het zo uit kunnen beelden: Dat zorgt er bij een dyscalculist niet alleen voor dat het lang duurt voordat een somtype wordt beheerst, maar ook dat door de netwerkzwakte het aangeleerde weer zal wegzakken. Om die reden is het van belang veroverde somtypen nauwgezet te borgen. Zie verderop de borgsystematiek die we hebben ontwikkeld. 2f Mauz Memoriseren en Automatiseren zijn haast per definitie Zwak ontwikkeld bij dyscalculische leerlingen. Het is zaak daar zo vroeg mogelijk op effectieve wijze iets aan te doen. Daarvoor zijn momenteel de beste aanpakken: BH en Bareka. Begin daar zo vroeg mogelijk mee. Als je daar in de derde fase van het protocol pas mee begint, ben je te laat. (Memoriseren betreft de optel- en aftreksommen t/m 10 en de tafels. Automatiseren betreft de sommen van de typen 8+4 en Memoriseren beheers je als je steeds direct het antwoord weet. Automatiseren beheers je als je steeds vrijwel direct het antwoord weet. Direct = ineens en vrijwel direct = na hoogstens twee à drie seconden denktijd.) 3. Pre-teachen Zorg ervoor dat je bij sommen waar je van te voren van weet dat de leerling aan jouw instructie en verlengde instructie niet genoeg heeft genoeg pre-teaching krijgt. Genoeg houdt in dat dit per opgave wel twee keer het geval kan zijn. Op de lijsten kun je dit plannen. Pre-teachen is niet meer dan in de week zetten. De sommen hoeven nog niet op perfect niveau gesnapt te worden. Beeldend uitgedrukt: met pre-teachen zorg je er voor dat er voldoende zonlicht aan de horizon verschijnt en met jouw instructie en verlengde instructie zorg je er voor dat de zon boven de horizon verschijnt. 4. Re-teachen Je zorgt voor re-teachen van een lessom als tijdens de verwerking blijkt dat een opgave onvoldoende wordt gemaakt. Voldoende houdt niet alleen in dat de antwoorden goed zijn, maar vooral dat de gebruikte strategie goed en vlot wordt gehanteerd. Hoe kom je erachter dat een strategie goed en vlot wordt toegepast? Loop tijdens de verwerking een paar keer langs de leerling en laat een zo net berekende som hardop / fluisterend verwoorden. Blijkt dit onvoldoende te zijn, geef dan tijdig een seintje aan de pre-teacher of die deze opgave nòg eens wil behandelen. 5. Borgen Dyscalculische leerlingen dreigen somtypen die ze op een gegeven moment beheersen weer te vergeten. Ook hierbij geldt de wet use it or lose it. Er bestaan verschillende manieren om hier wat aan te doen. Eén van die manieren is het borgboek. Of beter gezegd: de borgboeken.
5 Een borgboek is een bundel kopieën van het rekenboek. Op elke gekopieerde pagina zet je een kruisje (of iets dergelijks) bij de opgave die toewerkt naar een bepaalde toetsopgave van het desbetreffende blok. (Het betreft sowieso opgaven die toewerken naar de minimumstof van de bloktoets en eventueel opgaven die toewerken naar de resterende stof van de bloktoets.) Zodra de leerling een blok (zeg: het eerste) heeft afgerond en aan het volgende blok (zeg: het tweede) begint, gaat de leerling gewoon de aangekruiste sommen van het eerste blok in het borgboek nog eens maken (een eerste herhaling dus). Vertel haar/hem van te voren uiteraard waarom hij/zij dat moet doen. Zodra de leerling het daaropvolgende blok (zeg: het derde) gaat doen, maakt hij/zij in het tweede borgboek de aangekruiste sommen van het eerste blok nòg eens (een tweede herhaling dus). En ook de aangekruiste sommen van het tweede blok in het eerste borgboek (eerste herhaling). En zo voort. In schema: e e r s t e b l o k t w e e d e b l o k d e r d e b l o k v i e r d e gewoon maken eerste borgboek gewoon maken tweede borgboek eerste borgboek gewoon maken tweede borgboek eerste borgboek gewoon m tweede borgboek eerste b Nu zit je met de vraag: heeft een leerling daar tijd voor? Naarmate je meer stof overslaat, krijg je meer tijd voor de borgboeken. Naarmate je minder stof hoeft over te slaan, heeft een leerling minder de borgsystematiek nodig. Kijk uit (1). Pas de borgboeken niet zo maar toe bij deze of gene leerling! Gebruik die alleen bij leerlingen die in de derde (oranje) en vierde (rode) fase van het dyscalculietraject zitten. Kijk uit (2). Borgen is niet alleen maar de leerling zelfstandig aan het werk laten gaan (papier-enpen-werk). Laat de haar/hem regelmatig (hardop of fluisterend) verwóórdend rekenen. 6. Zakrekenmachine Het gebruik van de zakrekenmachine (zrm) behoort in WiG tot de minimumstof / één-ster-stof. De lessommen met/over de zrm worden evenwel niet getoetst in de bloktoetsen van de minimumstof. Om die reden zijn de lessommen over de zrm niet in de wigwam-lijsten opgenomen. Vraag jezelf evenwel af of het haalbaar is deze sommen bij jouw rekenzwakke leerling toch aan te bieden. Als dat enigszins het geval is, raden we aan deze lessommen aan de orde te stellen. Lukt het uiteindelijk niet, dan kun je ze alsnog overslaan. 7. Hoe kom ik aan de minimumlijsten? De wigwam-minimumlijsten voor alle A-delen van de methode Wereld in Getallen (vierde versie) kun je op onze website vinden ( Je kunt deze A-lijsten gratis downloaden. Hetzelfde geldt voor deze algemene handleiding. De minimumlijsten voor de B-delen kosten 5 euro per jaargroep. Je kunt die bestellen via (info@correctaleerhulp.nl). Vermeld daarbij je volledige postadres. We mailen de bestelde B-lijst of B-lijsten dan naar je toe. Later volgt de factuur.
Les 1 Bloktoets
1. Wigwam en WiG De naam Wigwam staat voor: Wereld in Getallen, werken aan minima. De ontwikkeling van Wigwam heeft drie jaar geduurd. Wigwam is gebaseerd op een aantal uitgangspunten die in de algemene
Nadere informatieLes 1 Bloktoets
1. Wigwam en WiG De naam Wigwam staat voor: Wereld in Getallen, werken aan minima. De ontwikkeling van Wigwam heeft drie jaar geduurd. Wigwam is gebaseerd op een aantal uitgangspunten die in de algemene
Nadere informatieLes 1 Bloktoets
1. Wigwam en WiG De naam Wigwam staat voor: Wereld in Getallen, werken aan minima. De ontwikkeling van Wigwam heeft drie jaar geduurd. Wigwam is gebaseerd op een aantal uitgangspunten die in de algemene
Nadere informatieLes 1 Bloktoets
1. Wigwam en WiG De naam Wigwam staat voor: Wereld in Getallen, werken aan minima. De ontwikkeling van Wigwam heeft drie jaar geduurd. Wigwam is gebaseerd op een aantal uitgangspunten die in de algemene
Nadere informatieDyscalculie én meer. Het protocol ERWD, een praktische aanpak voor ernstige rekenwiskunde problemen en dyslaculie
Dyscalculie én meer Het protocol ERWD, een praktische aanpak voor ernstige rekenwiskunde problemen en dyslaculie Vier hoofdlijnen in het proces van leren rekenen 1,2,3 4,5,6 1,2,3 4,5,6 2 3,4,5,6 2 3,4,5,6
Nadere informatieSamenvatting van Resultaat met rekenen. Bakker, Gerrits en Theil, CPS, 2012
Samenvatting van Resultaat met rekenen Bakker, Gerrits en Theil, CPS, 2012 Lesvoorbereiding en evaluatie 1. Bepaal lesdoel en onderwijsbehoefte leerling(en) (wat hebben de leerlingen nodig om op de leerlijn
Nadere informatieʻIk heb het niet verstaan, kunt u het nog een keer uitleggen?ʼ
ʻIk heb het niet verstaan, kunt u het nog een keer uitleggen?ʼ Verlengde instructie nader bekeken Ceciel Borghouts 21 januari 2011 Indeling van de lezing Wat verstaat men onder (verlengde) instructie?
Nadere informatieHANDLEIDING Groepsplan. Doelen
HANDLEIDING Groepsplan Met behulp van deze handleiding kunt u beoordelen of het gemaakte groepsplan aan de principes van Opbrengst Gericht Werken voldoet. Op basis van de naar voren gekomen punten kunt
Nadere informatieinhoud Dyscalculie Rekenproblemen Presentatie_gebruikersdag_najaar2013 1 Onderhoudsproblemen
inhoud Rekenblokken voor de zwakke rekenaar Over wie hebben we het? Welke problemen zijn er zoal? Wat is er aan te doen? Rekenproblemen Dyscalculie Onderhoudsproblemen Beschikbaarheidsproblemen Ernstige
Nadere informatieProtocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen: Van signalering naar diagnose
Protocol dyscalculie en ernstige rekenproblemen: Van signalering naar diagnose Als een kind rekenproblemen heeft, is het belangrijk om dit snel aan te pakken. Tijdig ingrijpen kan heel wat voorkomen. Maar
Nadere informatieAlles over. Rekenrijk. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieAlles over. Rekenrijk. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Rekenrijk Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking
Nadere informatieStappenplan groep 1-2
Stappenplan Protocol E rnstige R eken W iskunde-problemen en D yscalculie (ERWD) Stappenplan groep 1-2 Moment Actie Uitwerking Stap 0 Aanvang, september Beginsituatie vastleggen met behulp van Bosos groep
Nadere informatieNieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde
Nieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde De bedoeling van dit document is leerkrachten handvatten te geven bij het inpassen van het werken met Nieuwsrekenen in de reguliere rekenmethode.
Nadere informatie2. Spelen met de vier hoofdfasen per leerlijn Dagelijks observeren met het drieslagmodel Signaleren: zelf blokdoelen beoordelen 36
Inhoud 7 aanraders 1. Functionele gecijferdheid als doel 04 2. Spelen met de vier hoofdfasen per leerlijn 10 3. Dagelijks observeren met het drieslagmodel 18 4. Signaleren: zelf blokdoelen beoordelen 36
Nadere informatieProtocol dyscalculie januari 2016 DYSCALCULIE PROTOCOL
DYSCALCULIE PROTOCOL 1 Inhoud Wat is dyscalculie?... 2 Vermoeden dyscalculie... 2 Signalering... 3 Stappenplan onderzoek en begeleiding... 4 Vergoeding... 5 Dyscalculieverklaring... 5 Wat is dyscalculie?
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieHet protocol ERWD. Rekenproblemen voorkomen door te werken aan betekenisverlening. Cathe No<en 6 maart 2015
Het protocol ERWD Rekenproblemen voorkomen door te werken aan betekenisverlening Cathe No
Nadere informatieAutomatiseren in de rekenles: Wat je moet weten
Automatiseren in de rekenles: Wat je moet weten Er is veel aandacht voor het verbeteren van basisvaardigheden rekenen. Terecht, want deze vaardigheden zijn onmisbaar voor het succes van kinderen in andere
Nadere informatieRekenen bij Moderne Wiskunde
Moderne Wiskunde Rekenen: een volledig doorlopende leerlijn rekenen voor alle leerjaren en alle niveaus! Rekenen bij Moderne Wiskunde 1 Verplichte rekentoets Vanaf schooljaar 2013/2014 Voor alle leerlingen
Nadere informatieMBO Conferentie Ik heb een (digitale) instaptoets/rnt/toatoets afgenomen, en nu?
Ik reken me een breuk MBO Conferentie Ik heb een (digitale) instaptoets/rnt/toatoets afgenomen, en nu? 15-11-2017 Ronde 1: 11:15 12:45 Freark van der Kooi Ga naar join.quizizz.com Vul de code in die je
Nadere informatiePresentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten
Presentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten Programma Invoering van referentieniveaus en rekentoetsen in het onderwijs. Wat zijn ernstige rekenproblemen
Nadere informatieVoorbespreken en voorbereiden van een nieuw blok uit de rekenmethode
Voorbespreken en voorbereiden van een nieuw blok uit de rekenmethode Eerste oriëntatie Welke onderwerpen uit welke leerlijnen komen in dit blok aan de orde? Onderscheid daarbij a. eerste kennismaking met
Nadere informatieProgramma ERWD. Dyscalculie. ERWD-presentatie Mieke van Groenestijn, HU, Utrecht 1
-presentatie 17-5-2011 Programma Programma Inleiding Hoofdlijnen Handelingsmodel Werken met het handelingsmodel Fasen Motto Ernstige RW-problemen en Dyscalculie Motto 1 Passend begint bij goed Ernstige
Nadere informatieTips voor het diagnostische gesprek. Marisca Milikowski Rob Milikowski
Tips voor het diagnostische gesprek Marisca Milikowski Rob Milikowski Herkent u deze leerling? Zwakke automatisering, Tellend rekenen vaak op de vingers Nieuwe kennis zakt snel weg Eenvoudige bewerkingen
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL Contactgegevens Tseard Veenstra t.veenstra@cps.nl 06 55168626 Is spellingonderwijs nog relevant als we met behulp
Nadere informatieDagelijks instructie - goede rekenresultaten voor de hele groep -
Dagelijks instructie - goede rekenresultaten voor de hele groep - S. Huitema Malmberg, s-hertogenbosch 1 inleiding In de afgelopen jaren zijn de verschillen tussen de kinderen in een klas duidelijk toegenomen.
Nadere informatiePROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen
PROTOCOL Ernstige Rekenwiskundeproblemen en dyscalculie Stichting Primair Onderwijs Achterhoek Lohmanlaan 23 7003 DJ Doetinchem INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Visie en uitgangspunten... 3 Route... 4 Wat
Nadere informatieZwakke rekenaar in het MBO
Welkom Zwakke rekenaar in het MBO 23 januari 2014 Ceciel Borghouts info@borghoutsrekenadvies.nl Kennismaking Agenda Over welke studenten hebben we het? Een indruk. Problemen in kaart m.b.v. twee observatiemodellen
Nadere informatieNieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde
Nieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde De bedoeling van dit document is leerkrachten handvatten te geven bij het inpassen van het werken met Nieuwsrekenen in de reguliere rekenmethode.
Nadere informatieDyscalculieprotocol Het volgen van - en begeleiding bij
Dyscalculieprotocol 2017-2018 Het volgen van - en begeleiding bij ernstige rekenproblemen en dyscalculie Stappenplan bij (ernstige ) rekenproblemen en dyscalculie De vier fasen vanuit het protocol ERWD
Nadere informatieNieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde
Nieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde De bedoeling van dit document is leerkrachten handvatten te geven bij het inpassen van het werken met Nieuwsrekenen in de reguliere rekenmethode.
Nadere informatieVeel voorkomende rekenproblemen: preventie en interventie. 4 februari 2015. Arlette Buter
Veel voorkomende rekenproblemen: preventie en interventie 4 februari 2015 Arlette Buter 1 Inhoud Schoolbrede preventieve maatregelen Preventie en interventie bij: Verlenen van betekenis aan getallen en
Nadere informatieNieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde
Nieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde De bedoeling van dit document is leerkrachten handvatten te geven bij het inpassen van het werken met Nieuwsrekenen in de reguliere rekenmethode.
Nadere informatieProgramma. Geschiedenis Uitgangspunten IJsberg- denken
Programma Inleiding Geschiedenis Uitgangspunten IJsberg- denken De rekenkaarten De opzoekkaarten RTAmersfoort Opzoekkaarten en het drieslagmodel Oefenen met de transfer Het rekendossier Rollenspel De rekenschouw
Nadere informatieREKENZWAK VMBO-MBO. Lonneke Boels - Christelijk Lyceum Delft Rekencoördinator, docent rekenen, technator RT-praktijk Alaka rekenen basisschool en pabo
REKENZWAK VMBO-MBO Lonneke Boels - Christelijk Lyceum Delft Rekencoördinator, docent rekenen, technator RT-praktijk Alaka rekenen basisschool en pabo Oorzaken rekenproblemen En wat kun je eraan doen? Oorzaak
Nadere informatieProtocol Ernstige Reken-Wiskunde problemen en Dyscalculie (samenvatting)
0 Protocol Ernstige Reken-Wiskunde problemen en Dyscalculie (samenvatting) 1 Inhoud Inleiding 2 Onderscheid tussen ernstige reken-wiskunde problemen en dyscalculie 3 Wat wordt verstaan onder dyscalculie
Nadere informatieHandelingsplan. Dyscalculie
Handelingsplan Dyscalculie Datum van invullen: Omschrijving van dit plan: Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de basisvaardigheden van het
Nadere informatieTips bij het bestellen van nieuwe boeken
Tips bij het bestellen van nieuwe boeken Versie: juni 2015 Leidseveer 2, 3511 SB Utrecht Telefoon: 088-999 0 444 Email: info@snappet.org Nieuwe methode aanschaffen? Dat kan nu veel voordeliger. Snappet
Nadere informatieWORKSHOP DYSCALCULIE. SSgN studiedag 21 maart 2014
WORKSHOP DYSCALCULIE SSgN studiedag 21 maart 2014 6 + 3 =? Volgens Jelle (2Jn): 6 + 3 = 8??? Hoe doet Jelle dat? 6 x 7 =? Volgens Jelle: 6 x 7 = 44 Of 49? Jelle heeft het eerste uur vrij. Het tweede uur
Nadere informatiewww.masterplandyscalculie.nl
In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor zorgcoördinatoren, rekencoördinatoren en rekenspecialisten die gesprekken voeren met en over een leerling met ernstige rekenwiskunde-problemen.
Nadere informatieZorg om je toekomst. Wat is. dyscalculie?
Zorg om je toekomst Wat is dyscalculie? 2 Inleiding Patrick is 14 jaar, maar weet in een winkel niet hoe hij met briefjes en muntstukken moet betalen en heeft geen idee hoeveel hij terug kan verwachten.
Nadere informatieparate rekenvaardigheden
parate rekenvaardigheden Rinske Stelwagen & Teun Hommersom parate rekenvaardigheden wie zijn wij workshop tijdens de vorige conferentie de som van de dag een wiskunde- / reken-website een diagnostische
Nadere informatieNieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde
Nieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde De bedoeling van dit document is leerkrachten handvatten te geven bij het inpassen van het werken met Nieuwsrekenen in de reguliere rekenmethode.
Nadere informatieWelkom bij de workshop
Welkom bij de workshop Werken met een denkschrift Door: Lauréen Sinkeldam en Jeannette Fölsche Agenda Waarom een denkschrift?, Korte uitleg over onderzoek op 5 verschillende scholen, Praktische voorbeelden
Nadere informatieZorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften
Deel 4.2 Zorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften 1. Omschrijving van de zorg De kinderen behalen bij rekenen herhaaldelijk niet het gewenste niveau of lijken een achterstand
Nadere informatieZwakke rekenaars sterk maken. Bijeenkomst monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut
Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 1 26-01-2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vandaag Inleiding en voorstellen Rekenen in mbo (kort) Wat is een zwakke rekenaar?
Nadere informatieVeel voorkomende rekenproblemen; preventie en interventie. Arlette Buter
Veel voorkomende rekenproblemen; preventie en interventie Arlette Buter 1 Inhoud Schoolbrede preventieve maatregelen Rekenproblemen bij: n Verlenen van betekenis aan getallen en bewerkingen n Hardnekkig
Nadere informatiewww.masterplandyscalculie.nl
In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor zorgcoördinatoren, rekencoördinatoren en rekenspecialisten die gesprekken voeren met en over een student met ernstige rekenwiskunde-problemen.
Nadere informatieHandleiding. Reken-wiskundemethode voor het primair onderwijs. Katern 1S en 1F
I Handleiding Reken-wiskundemethode voor het primair onderwijs Katern 1S en 1F Handleiding bij de katernen 1F en 1S 1 In 2010 hebben de referentieniveaus een wettelijk kader gekregen. Basisscholen moeten
Nadere informatieDyscalculie gediagnostiseerd. En dan? MBO conferentie Dyscalculie
Niet alle rekenproblemen zijn dyscalculie 2 1 T O M B R A A M S Dyscalculie gediagnostiseerd. En dan? MBO conferentie Dyscalculie PPON 2004 en 2011 De onderzoeken van PPON 2004 en 2011 laten zien dat routinematige
Nadere informatieDiagnostiek rekenen in de school; hoe pak je dat aan?
Welkom Diagnostiek rekenen in de school; hoe pak je dat aan? Presentatie door 11 december 2013 Mariska van der Vliet Aan het einde van de workshop weet/kunt u: rekenproblemen signaleren welke stappen u
Nadere informatieVan context naar som. Henk Logtenberg. Juni 2012
Van context naar som Henk Logtenberg Juni 2012 Doel van deze interactieve workshop Aan het einde van de workshop zijn de deelnemers in staat: 1. Met behulp van het rekenwerkgesprek een eerste identificatie
Nadere informatieMasterplan ERWD. Differentiëren in subgroepen 10 december Arlette Buter
Masterplan ERWD Differentiëren in subgroepen 10 december 2014 Arlette Buter Arlette Buter info@rekenadviesbuter.nl 1 Inhoud Differentiëren in subgroepen: lesgeven op spoor 2 - Welke kennis is er nodig
Nadere informatieVoorstellen: Sjoukje Hoekstra ROC Leiden. Linda de Bruin ID College. Rekenen op Rekenen
Voorstellen: Sjoukje Hoekstra ROC Leiden Linda de Bruin ID College Jan Bodrij ROC Leiden Rekenen op Rekenen Brengen en halen Uitgangspunt van deze workshop. Programma: 1. Wat is nu een mbo/vo-student?
Nadere informatieNieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde
Nieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde De bedoeling van dit document is leerkrachten handvatten te geven bij het inpassen van het werken met Nieuwsrekenen in de reguliere rekenmethode.
Nadere informatieMartin van Reeuwijk CvTE
REKENEN IN MBO ENTREE REKENEXAMENS 2A, 2ER, 2F Martin van Reeuwijk CvTE REKENEN IN MBO ENTREE Diversiteit in instroom Uitstroom en doorstroom Drie rekenexamens 2F, 2A, 2ER Welk examen voor wie? Eén syllabus
Nadere informatieProtocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie
Protocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie Olympus College 2016-2017 1 Inhoud Inleiding 3 Definitie 4 Signalering en diagnostiek 5 Faciliteiten 6 Organisatie 7 Bijlage 1 Aanmeldformulier dyscalculie
Nadere informatieAlles over. Wizwijs. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Wizwijs Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking
Nadere informatieDifferentiatie in de rekenles. Reken- en Taalcentrum Albeda 18 januari 2011 Vincent Jonker
Differentiatie in de rekenles Reken- en Taalcentrum Albeda 18 januari 2011 Vincent Jonker Programma Canadees Vermenigvuldigen Hoe maak je een rekenles aantrekkelijk en succesvol voor alle deelnemers? Differentiatie
Nadere informatieZwakke rekenaars sterk maken
Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 3 9 maart 2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut In de planning Hoe geef je lessen vorm waarin je rekening houdt met zwakke rekenaars? De volgende
Nadere informatieDE REFERENTIENIVEAUS. en De wereld in getallen
DE REFERENTIENIVEAUS en De wereld in getallen De wereld in getallen en de referentieniveaus Sinds augustus 00 is de Wet referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen van kracht. Voor het basisonderwijs
Nadere informatiePARAGRAAF Protocol bij ernstige rekenwiskunde-problemen en/of dyscalculie 1. Doel van het protocol. 2. Signalering
Samengesteld door BZT WPC Versie 23-06-2015 Bestuur Door DO vastgesteld op 02-07-2015 DO Door BG als voorgenomen besluit vastgesteld op 09-07-2015 GMR Door GMR van advies/instemming voorzien op nvt Medewerkers
Nadere informatieDyscalculieprotocol Cluster Jenaplan
Dyscalculieprotocol Cluster Jenaplan Eerste versie 2015-2016 Het volgen van - en begeleiding bij ernstige rekenproblemen en dyscalculie Stappenplan bij (ernstige ) rekenproblemen en dyscalculie De vier
Nadere informatieHet Fundament voor goed rekenonderwijs
Het Fundament voor goed rekenonderwijs september 2011 Ina Cijvat Door vroegtijdige interventies kunnen alle kinderen getalbegrip ontwikkelen. Preventie van rekenproblemen Leerlijnen / tussendoelen kennen
Nadere informatieDE WERELD IN GETALLEN DIGITAAL
DE WERELD IN GETALLEN DIGITAAL Rekenen Groep 3 tot en met 8 De wereld in getallen Digitaal 1 lnhoud De methode Waarom De wereld in getallen Digitaal? 2 lnhoud en didactiek Zorgvuldige opbouw en beproefde
Nadere informatieSchets van een leerlijn
- vermenigvuldigen en delen voor kinderen van niveau 1F - uitgeverij Malmberg 1 inleiding Als mij een jaar of zes geleden de vraag was gesteld wat doen we met het cijferen anno 2010, dan had ik gezegd:
Nadere informatiealgemene handleiding
algemene handleiding Malmberg s-hertogenbosch Realisatie: Projectgroep Malmberg b.v. Ontwerp: Projectgroep Malmberg b.v. in samenwerking met LaVerbe Omslagillustratie: Jelle Gijsberts/Comic House Malmberg
Nadere informatieLESSTOF. Rekenen op maat 4
LESSTOF Rekenen op maat 4 2 Lesstof Rekenen op maat 4 INHOUD INLEIDING... 4 DOELGROEP... 4 STRUCTUUR... 5 INHOUD... 9 Lesstof Rekenen op maat 4 3 INLEIDING Muiswerkprogramma s zijn programma s voor het
Nadere informatieHaal meer uit de leerlijn StruX Rekenen; haal meer uit jezelf! StruX-bijeenkomst Maart 2016 Jiska van Hall
Haal meer uit de leerlijn StruX Rekenen; haal meer uit jezelf! StruX-bijeenkomst Maart 2016 Jiska van Hall Haal meer uit de leerlijn StruX Rekenen; haal meer uit jezelf! Programma Pijlers van effectief
Nadere informatieHandleiding. Rijlesagenda.nl. Voor leerlingen. Rijlesagenda 1.3 Documentversie 1.4
Handleiding Voor leerlingen Rijlesagenda 1.3 Documentversie 1.4 Rijlesagenda.nl Inhoudsopgave Gebruikmaken van Rijlesagenda.nl...3 Rijlessen inplannen...4 Rittenoverzicht...5 Opties & Instellingen...6
Nadere informatieIk tel tot 10! Volgens Bartjens Studentendag vrijdag 15 april 2016. Rekendag voor Pabo-studenten Thema: Ik tel tot 10!
Volgens Bartjens Studentendag vrijdag 15 april 2016 Ik tel tot 10! Wat: Rekendag voor Pabo-studenten Thema: Ik tel tot 10! Plaats: CPS, Amersfoort (8 min. lopen vanaf NS Amersfoort-Schothorst) Wanneer:
Nadere informatieOmdat Elk Kind Telt! in Zuidoost
Flaps die gemaakt werden door groep A4 tijdens de PLG Leerkrachten tijdens blokje VERDIEPEN op 25 november 2009 in het kader van het project Omdat Elk Kind Telt! in Zuidoost Problemen Rekeninzicht is niet
Nadere informatie1. Ik merk vaak dat ik probeer iets te bereiken wat op de een of andere manier op een mislukking uitloopt. -----
Test: Je persoonlijke afweerprofiel Met de volgende test kun je bepalen welk afweermechanisme je het meest gebruikt. Iedereen gebruikt alle afweervormen, maar er bestaan verschillen in de frequentie waarmee
Nadere informatieSnappet is een alternatief voor...
Snappet is een alternatief voor... Hulp bij het bestellen van nieuwe boeken. Versie: mei 2014 Leidseveer 2, 3511 SB Utrecht Telefoon: 088-999 0 444 Email: info@snappet.org Informatie Nieuwe methode aanschaffen?
Nadere informatieZwakke rekenaar in het MBO
Welkom Zwakke rekenaar in het MBO 10 december 2014 Monica Wijers Ceciel Borghouts info@borghoutsrekenadvies.nl Programma Intro wie was op conferentie? Over welke studenten hebben we het? Een indruk. Vooraf:
Nadere informatieBeelddenken en Ik leer anders
Beelddenken en Ik leer anders 16 maart 2013 Even voorstellen Jouw Leer Kracht *Moeder van 2 jongens en een meisje! *Praktijk JouwLeerKracht! *Leerkracht asisonderwijs! Beelddenken? Du INZICHT en OVERZICHT!!
Nadere informatieZwakke rekenaar in het MBO
Welkom Zwakke rekenaar in het MBO 28 mei 2014 Ceciel Borghouts info@borghoutsrekenadvies.nl Kennismaking Agenda Over welke studenten hebben we het? Een indruk. Vooraf: Handelingsmodel Problemen in kaart
Nadere informatieAlles over. Wereld in getallen. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieChecklist Rekenen Groep 3. 1. Tellen tot 20. 2. Getallen splitsen. Hoe kun je zelf het tellen controleren?
Checklist Rekenen Groep 3 1. Tellen tot 20 Als kleuters, in groep 1 en groep 2, zijn de kinderen bezig met de zogenaamde voorbereidende rekenvaardigheid. Onderdelen hiervan zijn ordenen en seriatie. Dit
Nadere informatieCIJFEREN: DE TRAPVERMENIGVULDIGING
CIJFEREN: DE TRAPVERMENIGVULDIGING Luc Cielen Ik noem dit een trapvermenigvuldiging omdat deze bewerking een trap vormt als de vermenigvuldiger een getal is met 2 of meer cijfers. In een opbouw die 10
Nadere informatieWerkvormen voor automatisering bij rekenen
Workshop Automatiseren Werkvormen voor 8 september 2010 Henk Logtenberg Hogeschool Windesheim Agenda (1) 1. Introductie 1.1 Voorstellen 1.2 Warming - up 1.3 Doelen vandaag 2. Delen van kennis en ervaringen
Nadere informatieOnderwijs in een combinatiegroep
KWALITEITSKAART Organisatie Onderwijs in een combinatiegroep PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs en opbrengstgericht werken zoals deze kwaliteitskaart zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl.
Nadere informatieAgenda onderwijsavond bovenbouw
Agenda onderwijsavond bovenbouw Kerndoelen PO Referentieniveaus Onderwijsinhoud op de Bron Wat komt er aan bod in groep 6-7-8 Leren in de echte wereld Kerndoelen PO: Wat moeten kinderen kennen en kunnen
Nadere informatieOvergangsprotocol VPCO
Overgangsprotocol VPCO Vastgesteld november 2015 Overgangsprotocol FO-scholen Inleiding Ieder kind heeft recht op een ononderbroken ontwikkeling binnen het Funderend Onderwijs. In principe doorlopen leerlingen
Nadere informatieJuf, wat gaan we eigenlijk leren? Jouw vakkennis - hun basis
Juf, wat gaan we eigenlijk leren? Jouw vakkennis - hun basis Inleiding: Al eerder schreef ik het ebook `het kan zonder groepsplan`. In veel scholen ervaren leerkrachten het maken van groepsplannen als
Nadere informatiePlezier in rekenen. Scholing. Scholing. Plezier in rekenen leerjaar 5 versie 1.0. Inhoudsopgave
Plezier in rekenen Inhoudsopgave Vooraf 2 Korte schets van het scholingsmateriaal 2 Benodigdheden 2 Toelichting bij de presentatie 3 Malmberg, s-hertogenbosch blz. 1 van 24 Vooraf Dit document is alleen
Nadere informatieNieuwe generatie rekenmethodes vergeleken
Nieuwe generatie rekenmethodes vergeleken Ruud Janssen Alles telt (2e editie - ThiemeMeulenhoff) De methode biedt een doorgaande lijn vanuit de kleuterbouw. De leerlijnen zijn digitaal beschikbaar. Het
Nadere informatieDe referentieniveaus en De wereld in getallen
De referentieniveaus en De wereld in getallen Vanaf augustus 2010 is de wet referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen van toepassing. Voor het basisonderwijs zijn daarmee de referentieniveaus 1F (fundamenteel)
Nadere informatieInformatieavond Rekenwonders. OBS Aan de Meule
Informatieavond Rekenwonders OBS Aan de Meule Rekenwonders Een uitgebalanceerd programma - ontwikkeld in Singapore ( wat werkt ) - inmiddels in VS, Canada, Engeland, Mexico, Chili 21 st century skils hoge
Nadere informatieZwakke rekenaars sterk maken
Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 5 28 september 2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vandaag Diagnostiek Presentatie Welke onderwerpen in kaart? Voorbeelden Werken
Nadere informatieCertificeren van rekendocenten
Certificeren van rekendocenten Bij de ROC s is een grote behoefte aan goed gekwalificeerde rekendocenten. Hiervoor worden verschillende cursussen, scholingen en workshops aangeboden die kunnen leiden tot
Nadere informatieMBO. Protocol ERWD3 - MBO. Programma. Uitgangspunten ERWD3 ERWD. Doelgroepen in MBO. ERWD3 - MBO 5 en 7 juni Mieke van Groenestijn, HU 1
3 - MBO 5 en 7 juni 2012 Programma 2 Protocol 3 - MBO MBO Mieke van Groenestijn Kenniscentrum Educatie Hogeschool Utrecht 3 Uitgangspunten 3 Opet 3-MBO: - deel 1: rekenbeleid (inclusief visie en stappenplan)
Nadere informatieDifferentiëren met een groepsplan
Differentiëren met een groepsplan Dolf Janson 1 verschil maken recht doen aan verschillen afstemmen op verschillen adaptief onderwijs inspelen op onderwijsbehoeften onderwijs passend maken Recht doen aan
Nadere informatieAan de slag met rekenproblemen
Aan de slag met rekenproblemen Marije van Oostendorp BOOM Inhoud Inleiding 9 Deel I De basis van goed rekenonderwijs 1 Tips voor goed rekenonderwijs 19 Opbouwen van rekenkennis: algemene adviezen 20 Motivatie
Nadere informatieREKENPROTOCOL DE ZONNEWIJZER
REKENPROTOCOL DE ZONNEWIJZER De Zonnewijzer 1.Omschrijving van de zorg De kinderen behalen bij rekenen herhaaldelijk niet het gewenste niveau of lijken een achterstand te hebben in het gehele rekenproces.
Nadere informatiePassende perspectieven met Maatwerk rekenen
Maatwerk rekenen Passende perspectieven MALMBERG Passende perspectieven met Maatwerk rekenen Jiska van Hall en Bronja Versteeg 2013/2014 Malmberg, s-hertogenbosch blz. 1 van 117 Maatwerk rekenen Passende
Nadere informatieRouteboekjes De wereld in getallen: gebruik in de klas
Routeboekjes De wereld in getallen: gebruik in de klas - Selecteren van leerlingen Op basis van afspraken in het team worden de leerlingen geselecteerd die in principe voor een compact programma in aanmerking
Nadere informatieRekenmethode anders vasthouden
Rekenen-Wiskunde Tegemoet komen aan verschillen Rekenmethode anders vasthouden Begin over passend onderwijs en in elke teamkamer ontstaat meteen discussie: Onze methodes zijn niet geschikt om voldoende
Nadere informatieAutomatiseren en memoriseren van het rekenen tot 10 (20)
Automatiseren en memoriseren van het rekenen tot 10 (20) Masterplan Dyscalculie December 2013 Ine van de Sluis (inevandesluis@hotmail.com) Automatiseren/memoriseren van de sommen tot 10 (20) - Verschil
Nadere informatie