Nieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde

Transcriptie

1 Nieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde De bedoeling van dit document is leerkrachten handvatten te geven bij het inpassen van het werken met Nieuwsrekenen in de reguliere rekenmethode. Nieuwsrekenen is rekenen met het nieuws van de dag. Het programma biedt wekelijks opgaven voor het rekenen met steeds weer nieuwe actuele contexten, zoals de landing van Philae op de komeet, de herdenking van de val van de Berlijnse muur en de uitbraak van de vogelgriep. Het gaat om opgaven waarmee leerlingen oefenen om de technische rekenvaardigheden die zij in de rekenlessen geleerd hebben, toe te passen. Nieuwsrekenen sluit elke week aan bij het onderwerp van Nieuwsbegrip, het begrijpend leesprogramma van de CED-Groep. Waarom is Nieuwsrekenen nodig? Rekenmethodes geven nauwelijks aandacht aan het systematisch leren oplossen van contextopgaven, terwijl basisschoolleerlingen vaak wél veel moeite hebben met dit type opgaven. Het gaat dan vooral om opgaven waarin de noodzakelijke informatie verdeeld is over afbeelding en tekst en opgaven met veel extra (overbodige) informatie. Nieuwsrekenen op verschillende niveaus Elke week zijn er op de website nieuwe opgaven van Nieuwsrekenen te vinden voor zes niveaus. Elk niveau is gekoppeld aan een groep (zie de afbeelding), waarbij de letters AA enzovoort corresponderen met de niveaus van Nieuwsbegrip. Daarnaast worden elke week bij de niveaus AA, A1 en A2 aanwijzingen gegeven voor een intensief arrangement voor de zwakke rekenaars. niveau AA niveau A1 niveau A2 niveau B1 groep 7 niveau B2 groep 8 niveau C groep 4 inclusief intensief arrangement groep 5 inclusief intensief arrangement groep 6 inclusief intensief arrangement onderbouw VO De opgaven zijn zo gemaakt dat de gemiddelde leerling de technische rekenvaardigheden beheerst die nodig zijn voor het uiteindelijk uitrekenen van de opgaven. Het niveau van de rekenvaardigheid waarop een beroep gedaan wordt, ligt op het niveau dat de leerlingen ongeveer een half jaar daarvoor in de reguliere methodes hebben bereikt. In deze notitie geven wij suggesties voor het werken met Nieuwsrekenen naast de methoden: - Alles telt - PLUSPUNT - De wereld in getallen - Rekenrijk - Wizwijs

2 Nieuwsrekenen naast de methode Alles telt (februari 2015) Nieuwsrekenen naast de methode Alles telt Alles telt heeft het leerjaar verdeeld in 6 blokken van elk 6 weken: 36 weken leerstof per jaargroep. Elk blok ziet er hetzelfde uit: blok Structuur van de lesweken: 5 lesweken 1 toetsweek week 1 t/m 5 les 1 les 2 les 3 les 4 les 5 instructie toepassen en oefenen instructie toepassen en oefenen herhalen en oefenen leerkrachtgebonden zelfstandig leerkrachtgebonden zelfstandig zelfstandig week 6 toetsweek: toetsafname diagnostische gesprekken remediëren herhaling en verrijking Nieuwsrekenen is lastig in te voegen in de leerkrachtgebonden lessen. Tijdens deze lessen doen alle leerlingen mee aan de instructie die bij de methode hoort. In die lessen is er geen ruimte om te werken aan Nieuwsrekenen. De Nieuwsrekenopgaven kunnen wel worden ingepast in de zelfstandige lessen. Ook de toetsweek biedt mogelijkheden om de Nieuwsrekenopgaven aan te bieden. Aansluiten bij contextopgaven van Alles telt Het ligt voor de hand om te zoeken naar een manier om Nieuwsrekenen in te passen in het werken met contextopgaven binnen de methode Alles telt. Tijdens de zelfstandige lessen maken de leerlingen in de methode Alles telt regelmatig eenvoudige contextopgaven. Weliswaar gaat het ook om het mathematiseren, maar de contexten zijn zo mager en kort dat er niet echt sprake is van realistische contexten. Omdat deze opgaven geheel verschillen van wat Nieuwsrekenen biedt, is het lastig om hierbij aan te sluiten met de Nieuwsrekenlessen. Nieuwsrekenen tijdens zelfstandige lessen (les 2, 4 en 5 van week 1 t/m 5) Leerlingen maken tijdens de zelfstandige lessen de voorgeschreven opdrachten uit het leerlingenboek en het werkschrift. Voldoende rekenaars (basisarrangement) Voor de voldoende rekenaars kan de leerkracht het werken met Nieuwsrekenen inbouwen in een van de drie zelfstandige dagen van de week. De leerkracht kan volstaan met ongeveer een half uur Nieuwsrekenen in de week. Het zal duidelijk zijn dat de leerlingen dan minder van de verwerkingsopdrachten van de methode zelf kunnen maken. Het is aan te raden om vooraf een keuze te maken welke van de opdrachten uit de methode eventueel kunnen worden overgeslagen. Voor de hand ligt om te kiezen voor opdrachten waarvan het opdrachtnummer niet met een kleurtje is aangegeven. De leerlingen kunnen ook hieraan werken (eventueel in tweetallen) voordat ze bijvoorbeeld aan de slag gaan met de herhalingsopgaven Verder. De voldoende rekenende leerlingen hebben instructie (ca 10 minuten) nodig bij het werken met de opgaven van Nieuwsrekenen. Het is aan te raden om de instructie in ieder geval te geven bij opgave 1. De instructie bevat dan voornamelijk het samen lezen en begrijpen van het verhaaltje, 2

3 Nieuwsrekenen naast de methode Alles telt (februari 2015) de rekenwoorden uit het verhaaltje opzoeken, de rekenvraag samen lezen, begrijpen en in eigen woorden formuleren. Het hardop denkend voordoen door de leerkracht kan zo nu en dan een goede houvast geven. Voor de leerlingen van groep 4 kan het zinvol zijn om tijdens de eerste weken of maanden van het schooljaar alleen de opgave uit het intensieve arrangement samen te maken. Ook de zwakke rekenaars zouden zich hierbij kunnen aansluiten. Is er weinig tijd beschikbaar voor instructie, dan biedt het werken in tweetallen mogelijkheden. Het is wel altijd nodig om te wijzen op het Stappenplan Nieuwsrekenen. voldoende rekenaars niveau AA met instructie of intensief arrangement niveau A1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau A2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) Zwakke rekenaars (intensief arrangement) Aan de ene kant is het nodig dat zwakke rekenaars veel tijd besteden aan herhaling (en dus ook aan het Maatschrift). Aan de andere kant willen we ook niet dat deze leerlingen hun rekenvaardigheden niet kunnen toepassen. Dat laatste houdt in dat ook voor zwakke rekenaars Nieuwsrekenen van groot belang is. Leerkrachten kunnen tijdens de zelfstandige lessen tijd inruimen om met de zwakke rekenaars met Nieuwsrekenen aan de slag te gaan. Voor groep 4, 5 en 6, dus voor de niveaus AA, A1 en A2, kan de leerkracht daarbij gebruikmaken van het intensieve arrangement. Het is nodig om hier minimaal 20 minuten voor uit te trekken. Wanneer het niveau van het intensieve arrangement dat bij de groep hoort qua rekenen te moeilijk is, kan de leerkracht in de groepen 5 en 6 de opdrachten van het intensieve arrangement gebruiken van een niveau lager. Voor groep 7 kan de leerkracht kiezen voor de opgaven van A2 met extra instructie. Het is dan wel van belang om de leerlingen instructie te geven (eventueel via hardop denken) onder andere bij het werken met het Stappenplan Nieuwsrekenen. Hij kan eventueel ook gebruikmaken van het intensieve arrangement van A2. Voor de zwakke rekenaars van groep 8 kan de leerkracht kiezen voor de Nieuwsrekenopdrachten van niveau A2 of B1. Ook voor deze leerlingen is instructie noodzakelijk. zwakke rekenaars intensief arrangement AA intensief arrangement niveau A1 of AA intensief arrangement niveau A2 of A1 De methode Alles telt biedt voor de zwakke rekenaars in de Maatschriften geen echte toepassingsopgaven met reële contexten die meer omvatten dan een of twee regels. Goede rekenaars (verdiept arrangement) Voor de echt goede rekenaars heeft Alles telt een extra werkschrift: het Plusschrift. Tijdens de zelfstandige lessen kan de leerkracht in ieder geval tijd inruimen voor de goede rekenaars om zelfstandig te werken aan de opgaven van Nieuwsrekenen. Eventueel geeft de 3

4 Nieuwsrekenen naast de methode Alles telt (februari 2015) leerkracht in het begin instructie, bijvoorbeeld bij het werken met het Stappenplan Nieuwsrekenen. De leerlingen kunnen hieraan werken (eventueel in tweetallen) voordat ze bijvoorbeeld aan de slag gaan met de herhalingsopgaven Verder, de verrijkingsopgaven Plus of het Plusschrift. goede rekenaars niveau AA of A1 zelfstandig niveau A1 of A2 zelfstandig niveau A2 of B1 zelfstandig niveau B1 of B2 zelfstandig niveau B2 of C zelfstandig Nieuwsrekenen tijdens de toetsweek (week 6 van elk blok) Naast de toets ruimt de methode Alles telt in de toetsweek tijd in voor diagnostische gesprekken, remediëring, herhaling en verrijking. Ook de toetsweken bieden mogelijkheden om de Nieuwsrekenopgaven aan te bieden. Voldoende rekenaars (basisarrangement) De voldoende rekenaars rekenen op het niveau van hun jaargroep. Het is aan te raden om ook voor deze leerlingen in de toetsweek tijdens een van de rekenlessen (bijvoorbeeld altijd op donderdag) een half uur in te plannen voor Nieuwsrekenen, omdat de methode Alles telt ook voor hen geen echte toepassingsopgaven met reële contexten te bieden heeft die meer omvatten dan enkele regels. Het is gewenst dat de leerkracht instructie koppelt aan een les Nieuwsrekenen. Via hardop denkend voorlezen kan de leerkracht bijvoorbeeld voordoen hoe hij de context, het eventuele schema en de eerste rekenvraag leest en probeert te begrijpen. De leerkracht kan ook nog eens precies uitleggen hoe het Stappenplan Nieuwsrekenen werkt. Voor de voldoende rekenaars kan gewerkt worden met de volgende niveaus: voldoende rekenaars niveau AA met instructie of intensief arrangement niveau A1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau A2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) Zwakke rekenaars (intensief arrangement) De zwakke rekenaars hebben in de toetsweek regelmatig remediëring en herhaling nodig. Het is aan te raden om daarnaast in die week tijdens een van de rekenlessen (bijvoorbeeld altijd op donderdag) twintig minuten of een half uur in te plannen voor Nieuwsrekenen voor de zwakke rekenaars. De leerkracht neemt hiervoor de Nieuwsrekenopgaven van een niveau lager dan bedoeld voor de groep of (voor de niveaus AA, A1 en A2) de opgaven die zijn uitgewerkt voor het intensieve arrangement. Zie de tabel hieronder. zwakke rekenaars intensief arrangement AA 4

5 Nieuwsrekenen naast de methode Alles telt (februari 2015) intensief arrangement niveau A1 of AA intensief arrangement niveau A2 of A1 Wanneer de zwakkere rekenaars de opgaven van Nieuwsrekenen krijgen zoals in de tabel staat, zal de rekenhandeling waarschijnlijk geen problemen opleveren. En dat is inderdaad de bedoeling van de toepassingsopgaven van Nieuwsrekenen. De leerlingen richten zich hierdoor vooral op het mathematiseren: welke rekenhandeling wordt gevraagd in de rekenvraag en met welke getallen uit het verhaaltje voer ik die rekenhandeling uit? Het uitrekenen zelf is waarschijnlijk geen probleem omdat de bewerking voor de zwakkere rekenaars op een lager niveau ligt. Goede rekenaars (verdiept arrangement) Ook voor de goede rekenaars is het werken aan toepassingsopgaven noodzakelijk. Ook voor deze leerlingen biedt Alles telt nauwelijks volwaardige opdrachten. In de toetsweek kan de leerkracht de opdrachten van Nieuwsrekenen (zie de tabel hierna voor de niveaus) als zelfstandige taak opgeven. goede rekenaars niveau AA of A1 zelfstandig niveau A1 of A2 zelfstandig niveau A2 of B1 zelfstandig niveau B1 of B2 zelfstandig niveau B2 of C zelfstandig 5

6 Nieuwsrekenen naast de methode PLUSPUNT (februari 2015) Nieuwsrekenen naast de methode PLUSPUNT Het leerjaar is verdeeld in 12 blokken van elk 3 weken: 36 weken leerstof per jaargroep. Elk blok bestaat uit 15 lessen rondom een bepaald thema en ziet er hetzelfde uit. Structuur van de lesweken: les 1 les 2 les 3 les 4 les 5 les 6 les 7 les 8 les 9 les 10 les 11 les 12 les leerkrachtgebonden zelfstandig werken leerkrachtgebonden zelfstandig werken zelfstandig werken leerkrachtgebonden zelfstandig werken leerkrachtgebonden zelfstandig werken zelfstandig werken leerkrachtgebonden toets diagnosticeren, remediëren, herhaling en verrijking Tijdens de leerkrachtgebonden lessen doen alle leerlingen mee aan de instructie die bij de methode hoort. In die lessen is er in ieder geval voor de leerlingen met 1 en 2 sterren weinig ruimte om te werken aan Nieuwsrekenen. De Nieuwsrekenopgaven kunnen wel worden ingepast in de lessen zelfstandig werken. Ook de toetsweek biedt mogelijkheden om de Nieuwsrekenopgaven aan te bieden. Aansluiten bij contextopgaven van PLUSPUNT Het ligt voor de hand om te zoeken naar een manier om Nieuwsrekenen in te passen in het werken met contextopgaven binnen de methode PLUSPUNT. Tijdens de leerkrachtgebonden en de zelfstandige lessen maken de leerlingen in de methode PLUSPUNT zo nu en dan eenvoudige contextopgaven. Het werken met contextopgaven wordt in de methode expliciet als doel opgenomen, bijvoorbeeld Kinderen kunnen contextproblemen uitrekenen met vermenigvuldigen en delen. Weliswaar gaat het ook om het mathematiseren, maar de contexten zijn zo mager en kort dat er niet echt sprake is van realistische contexten. En ook is vaak al duidelijk om welke bewerking het bij een serie opgaven gaat. Omdat deze contextopgaven geheel verschillen van wat Nieuwsrekenen biedt, is het lastig om hierbij aan te sluiten met de Nieuwsrekenlessen. Nieuwsrekenen tijdens lessen Zelfstandig werken (les 2, 4, 5, 7, 9 en 10) Leerlingen maken tijdens de zelfstandige lessen de voorgeschreven opdrachten uit het leerlingenboek en het werkschrift. Voldoende rekenaars (basisarrangement) Voor de voldoende rekenaars kan de leerkracht het werken met Nieuwsrekenen inbouwen in een van de drie lessen Zelfstandig werken van een reguliere week. De leerkracht kan volstaan met ongeveer een half uur Nieuwsrekenen in de week. Het zal duidelijk zijn dat de leerlingen dan minder van de verwerkingsopdrachten van de methode zelf kunnen maken. Het is aan te raden om vooraf een keuze te maken welke van de opdrachten uit de methode eventueel kunnen worden overgeslagen. De voldoende rekenende leerlingen hebben instructie (ca 10 minuten) nodig bij het werken met de opgaven van Nieuwsrekenen. Het is zinvol om de instructie in ieder geval te geven bij opgave 1. De instructie bevat dan voornamelijk het samen lezen en begrijpen van het verhaaltje, de rekenwoorden uit 6

7 Nieuwsrekenen naast de methode PLUSPUNT (februari 2015) het verhaaltje opzoeken, de rekenvraag samen lezen, begrijpen en in eigen woorden formuleren. Het hardop denkend voordoen door de leerkracht kan zo nu en dan een goede houvast geven. De instructie bij Nieuwsrekenen kan het beste gegeven worden tijdens de lessen 4 en 9. De leerlingen hebben dan in de lessen 5 en 10 tijd om de opdrachten eventueel af te maken. Voor de leerlingen van groep 4 kan het zinvol zijn om tijdens de eerste weken of maanden van het schooljaar alleen de opgave uit het intensieve arrangement samen te maken. Ook de zwakke rekenaars zouden zich hierbij kunnen aansluiten. Is er weinig tijd beschikbaar voor instructie, dan biedt het werken in tweetallen mogelijkheden. Het is wel altijd nodig om te wijzen op het Stappenplan Nieuwsrekenen. voldoende rekenaars niveau AA met instructie of intensief arrangement niveau A1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau A2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) Zwakke rekenaars (intensief arrangement) Aan de ene kant is het nodig dat zwakke rekenaars veel tijd besteden aan herhaling en extra oefening van de toetsdoelen en de nieuwe doelen. Aan de andere kant willen we ook niet dat deze leerlingen hun rekenvaardigheden niet kunnen toepassen. Dat laatste houdt in dat ook voor zwakke rekenaars Nieuwsrekenen van groot belang is. Leerkrachten kunnen tijdens de zelfstandige lessen tijd inruimen om met de zwakke rekenaars met Nieuwsrekenen aan de slag te gaan. Voor groep 4, 5 en 6, dus voor de niveaus AA, A1 en A2, kan de leerkracht gebruikmaken van het intensieve arrangement. Het is nodig om hier elke week minimaal 20 minuten voor uit te trekken, bijvoorbeeld in les 4 en 9. Wanneer het niveau van het intensieve arrangement dat bij de groep hoort qua rekenen te moeilijk is, kan de leerkracht in de groepen 5 en 6 de opdrachten van het intensieve arrangement gebruiken van een niveau lager. Voor groep 7 kan de leerkracht kiezen voor de opgaven van A2 met extra instructie. Het is dan wel van belang om de leerlingen instructie te geven (eventueel via hardop denken) onder andere bij het werken met het Stappenplan Nieuwsrekenen. Hij kan eventueel ook gebruikmaken van het intensieve arrangement van A2. Voor de zwakke rekenaars van groep 8 kan de leerkracht kiezen voor de Nieuwsrekenopdrachten van niveau A2 of B1. Ook voor deze leerlingen is instructie noodzakelijk. zwakke rekenaars intensief arrangement AA intensief arrangement niveau A1 of AA intensief arrangement niveau A2 of A1 Goede rekenaars (verdiept arrangement) Voor de echt goede rekenaars heeft PLUSPUNT een zogenaamde compactroute. De leerlingen doen wel mee met de instructie, maar maken niet alle verwerkingsopdrachten. Verder is er voor de snelle rekenaars een werkboek Pluspunters. 7

8 Nieuwsrekenen naast de methode PLUSPUNT (februari 2015) Tijdens de zelfstandige lessen kan de leerkracht in ieder geval tijd inruimen voor de goede rekenaars om zelfstandig te werken aan de opgaven van Nieuwsrekenen. Eventueel geeft de leerkracht in het begin instructie, bijvoorbeeld bij het werken met het Stappenplan Nieuwsrekenen. Gezien het belang van Nieuwsrekenen is het aan te bevelen om één keer in de week Nieuwsrekenen voorrang te geven boven het werken in het werkboek Pluspunters. goede rekenaars niveau AA of A1 zelfstandig niveau A1 of A2 zelfstandig niveau A2 of B1 zelfstandig niveau B1 of B2 zelfstandig niveau B2 of C zelfstandig Nieuwsrekenen tijdens de toetsweek (week 3 van elk blok) Naast de toets ruimt de methode PLUSPUNT in de toetsweek tijd in voor remediëring, herhaling en verdieping. Ook de toetsweken bieden mogelijkheden om de Nieuwsrekenopgaven aan te bieden. Voldoende rekenaars (basisarrangement) De voldoende rekenaars rekenen op het niveau van hun jaargroep. Het is aan te raden om ook voor deze leerlingen in de toetsweek tijdens een van de rekenlessen (bijvoorbeeld altijd op donderdag, les 14) een half uur in te plannen voor Nieuwsrekenen, omdat de methode PLUSPUNT ook voor hen geen echte toepassingsopgaven met reële contexten te bieden heeft die meer omvatten dan enkele regels. Het is gewenst dat de leerkracht instructie koppelt aan een les Nieuwsrekenen. Via hardop denkend voorlezen kan de leerkracht bijvoorbeeld voordoen hoe hij de context, het eventuele schema en de eerste rekenvraag leest en probeert te begrijpen. De leerkracht kan ook nog eens precies uitleggen hoe het Stappenplan Nieuwsrekenen werkt. Voor de voldoende rekenaars kan gewerkt worden met de volgende niveaus: voldoende rekenaars niveau AA met instructie of intensief arrangement niveau A1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau A2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) Zwakke rekenaars (intensief arrangement) De zwakke rekenaars hebben in de toetsweek regelmatig remediëring en herhaling nodig. Het is aan te raden om daarnaast in die week tijdens een van de rekenlessen (bijvoorbeeld altijd in les 14 of les 15) twintig minuten of een half uur in te plannen voor Nieuwsrekenen voor de zwakke rekenaars. De leerkracht neemt hiervoor de Nieuwsrekenopgaven van een niveau lager dan bedoeld voor de groep of (voor de niveaus AA, A1 en A2) de opgaven die zijn uitgewerkt voor het intensieve arrangement. Zie de tabel hieronder. zwakke rekenaars intensief arrangement AA intensief arrangement niveau A1 of AA 8

9 Nieuwsrekenen naast de methode PLUSPUNT (februari 2015) intensief arrangement niveau A2 of A1 Wanneer de zwakkere rekenaars de opgaven van Nieuwsrekenen krijgen zoals in de tabel staat, zal de rekenhandeling waarschijnlijk geen problemen opleveren. En dat is juist de bedoeling van de toepassingsopgaven van Nieuwsrekenen. De leerlingen richten zich hierdoor vooral op het mathematiseren: welke rekenhandeling wordt gevraagd in de rekenvraag en met welke getallen uit het verhaaltje voer ik die rekenhandeling uit? Het uitrekenen zelf is waarschijnlijk geen probleem omdat de bewerking voor de zwakkere rekenaars op een lager niveau ligt. Goede rekenaars (verdiept arrangement) Ook voor de goede rekenaars is het werken aan toepassingsopgaven in de toetsweek noodzakelijk. Ook voor deze leerlingen biedt PLUSPUNT niet echt veel volwaardige opdrachten. In de toetsweek kan de leerkracht de opdrachten van Nieuwsrekenen (zie de tabel hierna voor de niveaus) als zelfstandige taak opgeven. Wanneer hierdoor opdrachten van de puntbladen moeten worden overgeslagen, geldt dat niet voor de contextopgaven van de puntbladen. goede rekenaars niveau AA of A1 zelfstandig niveau A1 of A2 zelfstandig niveau A2 of B1 zelfstandig niveau B1 of B2 zelfstandig niveau B2 of C zelfstandig 9

10 Nieuwsrekenen naast de methode De wereld in getallen (februari 2015) Nieuwsrekenen naast de methode De wereld in getallen Het leerjaar is verdeeld in 8 blokken van 4 of 5 weken: 36 weken leerstof per jaargroep. In de eerste 4 weken van een blok van 5 weken wordt basisstof behandeld. Structuur van de lesweken: week 1 week 2, 3 en 4 week 5 les 1 les 2 les 3 les 4 les 5 idem les 1 les 2-5 instructie, oefenen en zelfstandig werken instructie, oefenen en zelfstandig werken instructie, oefenen en zelfstandig werken instructie, oefenen en zelfstandig werken zelfstandig werken en afronding toets diagnosticeren, remediëren, herhaling en verrijking Tijdens de lessen 1, 2, 3 en 4 van de reguliere weken doen bijna alle leerlingen mee aan de instructie die bij de methode hoort. Tijdens het tweede deel van deze lessen is er gelegenheid voor verwerking van de instructie en daarna zelfstandig werken aan de weektaak. In die lessen is er in ieder geval enige ruimte om te werken aan Nieuwsrekenen. De Nieuwsrekenopgaven kunnen ook worden gemaakt op de vrijdag (les 5) van de reguliere weken. In deze les heeft de methode geen groepsinstructie ingebouwd en is er veel gelegenheid tot zelfstandig werken. Aansluiten bij contextopgaven van De wereld in getallen Het ligt voor de hand om te zoeken naar een manier om Nieuwsrekenen in te passen in het werken met contextopgaven binnen de methode De wereld in getallen. In de lessen van de methode De wereld in getallen komen zo nu en dan eenvoudige contextopgaven voor. Vanaf groep 5 (tweede helft) staat het werken met contextopgaven slechts één keer per blok tijdens een les centraal. Dat is in les 4 van het laatste blok voor de toets. Deze les heeft dan als doel: Bewerkingen toepassen. Weliswaar gaat het ook om het mathematiseren, maar de contexten zijn vrij mager en kort. Omdat deze opgaven geheel verschillen van wat Nieuwsrekenen biedt, is het lastig om hierbij aan te sluiten met de Nieuwsrekenlessen. Nieuwsrekenen tijdens momenten van zelfstandig werken (les 1, 2, 3, 4 en 5) Tijdens het zelfstandig werken, werken de leerlingen aan de opdrachten van de weektaak. Voldoende rekenaars (basisarrangement) Voor de voldoende rekenaars kan de leerkracht het werken met Nieuwsrekenen inbouwen vanaf de woensdag, zodra de Nieuwsrekenlessen online beschikbaar zijn. De leerkracht kan volstaan met ongeveer een half uur Nieuwsrekenen in de week. Het zou kunnen dat een deel van de leerlingen hierdoor niet alle opdrachten van de weektaak afkrijgt. De leerkracht kan de opdrachten van de weektaak selecteren die de leerlingen in ieder geval af moeten hebben. De voldoende rekenende leerlingen hebben instructie (ca 10 minuten) nodig bij het werken met de opgaven van Nieuwsrekenen. Het is aan te raden om de instructie in ieder geval te geven bij opgave 1. De instructie bevat dan voornamelijk het samen lezen en begrijpen van het verhaaltje, de rekenwoorden uit het verhaaltje opzoeken, de rekenvraag samen lezen, begrijpen en in eigen woorden formuleren. Het hardop denkend voordoen door de leerkracht kan zo nu en dan een goede houvast geven. De instructie bij Nieuwsrekenen kan het beste gegeven worden tijdens het laatste deel van de lessen 3 of 4 of tijdens les 5. 10

11 Nieuwsrekenen naast de methode De wereld in getallen (februari 2015) Voor de leerlingen van groep 4 kan het zinvol zijn om tijdens de eerste weken of maanden van het schooljaar alleen de opgave uit het intensieve arrangement samen te maken. Ook de zwakke rekenaars zouden zich hierbij kunnen aansluiten. Is er weinig tijd beschikbaar voor instructie, dan biedt het werken in tweetallen mogelijkheden. Het is wel altijd nodig om te wijzen op het Stappenplan Nieuwsrekenen. voldoende rekenaars niveau AA met instructie of intensief arrangement niveau A1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau A2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) Zwakke rekenaars (intensief arrangement) Aan de ene kant is het nodig dat zwakke rekenaars veel tijd besteden aan herhalen en oefenen. Aan de andere kant willen we ook dat deze leerlingen hun rekenvaardig-heden leren toepassen. Dat laatste houdt in dat ook voor zwakke rekenaars Nieuwsrekenen van groot belang is. De meeste zwakke rekenaars zullen tijdens de lessen minder tijd voor hun weektaak hebben, omdat zij in les 1, 2 en 4 regelmatig verlengde instructie krijgen. Leerkrachten zullen waarschijnlijk tijdens de lessen 1 t/m 4 van de reguliere weken geen ruimte vinden om met de zwakke rekenaars met Nieuwsrekenen aan de slag te gaan. De vrijdag (les 5) waarop geen vaste instructiemomenten staan ingepland, zal het meest geschikt zijn voor de zwakke rekenaars. Voor groep 4, 5 en 6, dus voor de niveaus AA, A1 en A2, kan de leerkracht gebruikmaken van het intensieve arrangement. Het is nodig om hier elke week minimaal 20 minuten voor uit te trekken, bijvoorbeeld in les 4 en 9. Wanneer het niveau van het intensieve arrangement dat bij de groep hoort qua rekenen te moeilijk is, kan de leerkracht in de groepen 5 en 6 de opdrachten van het intensieve arrangement gebruiken van een niveau lager. Voor groep 7 kan de leerkracht kiezen voor de opgaven van A2 met extra instructie. Het is dan wel van belang om de leerlingen instructie te geven (eventueel via hardop denken) onder andere bij het werken met het Stappenplan Nieuwsrekenen. Hij kan eventueel ook gebruikmaken van het intensieve arrangement van A2. Voor de zwakke rekenaars van groep 8 kan de leerkracht kiezen voor de Nieuwsrekenopdrachten van niveau A2 of B1. Ook voor deze leerlingen is instructie noodzakelijk. zwakke rekenaars intensief arrangement AA intensief arrangement niveau A1 of AA intensief arrangement niveau A2 of A1 Goede rekenaars (verdiept arrangement) Voor de echt goede rekenaars heeft De wereld in getallen zogenaamde Plusboeken, die gebruikt kunnen worden als de plusopgaven van de weektaak af zijn. Tijdens de momenten van zelfstandig werken kan de leerkracht in ieder geval tijd inruimen voor de goede rekenaars om zelfstandig te werken aan de opgaven van Nieuwsrekenen. Eventueel geeft de leerkracht in het begin instructie, bijvoorbeeld bij het werken met het Stappenplan Nieuwsrekenen. Gezien het belang 11

12 Nieuwsrekenen naast de methode De wereld in getallen (februari 2015) van Nieuwsrekenen is het aan te bevelen om één keer in de week Nieuwsrekenen voorrang te geven boven het werken in het Pluswerkboek. goede rekenaars niveau AA of A1 zelfstandig niveau A1 of A2 zelfstandig niveau A2 of B1 zelfstandig niveau B1 of B2 zelfstandig niveau B2 of C zelfstandig Nieuwsrekenen tijdens de toetsweek (week 4 of 5 van elk blok) Naast de toets ruimt de methode De wereld in getallen in de toetsweek tijd in voor diagnosticering, remediëring, herhaling en verdieping. Ook de toetsweken bieden mogelijkheden om de Nieuwsrekenopgaven aan te bieden. Voldoende rekenaars (basisarrangement) De voldoende rekenaars rekenen op het niveau van hun jaargroep. Het is aan te raden om ook voor deze leerlingen in de toetsweek tijdens een van de rekenlessen (bijvoorbeeld altijd op donderdag of vrijdag) een half uur in te plannen voor Nieuwsrekenen, omdat de methode De wereld in getallen ook voor hen in de toetsweek geen echte toepassingsopgaven met reële contexten te bieden heeft die meer omvatten dan enkele regels. Het is gewenst dat de leerkracht instructie koppelt aan een les Nieuwsrekenen. Via hardop denkend voorlezen kan de leerkracht bijvoorbeeld voordoen hoe hij de context, het eventuele schema en de eerste rekenvraag leest en probeert te begrijpen. De leerkracht kan ook nog eens precies uitleggen hoe het Stappenplan Nieuwsrekenen werkt. Voor de voldoende rekenaars kan gewerkt worden met de volgende niveaus: voldoende rekenaars niveau AA met instructie of intensief arrangement niveau A1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau A2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) Zwakke rekenaars (intensief arrangement) De zwakke rekenaars hebben in de toetsweek regelmatig remediëring en herhaling nodig. Het is aan te raden om daarnaast in die week tijdens een van de rekenlessen (bijvoorbeeld altijd tijdens de laatste les op vrijdag) twintig minuten of een half uur in te plannen voor Nieuwsrekenen voor de zwakke rekenaars. De leerkracht neemt hiervoor de opgaven van een niveau lager dan bedoeld voor de groep of (voor de niveaus AA, A1 en A2) de opgaven die zijn uitgewerkt voor het intensieve arrangement. Zie de tabel hieronder. zwakke rekenaars intensief arrangement AA intensief arrangement niveau A1 of AA intensief arrangement niveau A2 of A1 12

13 Nieuwsrekenen naast de methode De wereld in getallen (februari 2015) Wanneer de zwakkere rekenaars de opgaven van Nieuwsrekenen krijgen zoals in de tabel staat, zal de rekenhandeling waarschijnlijk geen problemen opleveren. En dat is juist de bedoeling van de toepassingsopgaven van Nieuwsrekenen. De leerlingen richten zich hierdoor vooral op het mathematiseren: welke rekenhandeling wordt gevraagd in de rekenvraag en met welke getallen uit het verhaaltje voer ik die rekenhandeling uit? Het uitrekenen zelf is waarschijnlijk geen probleem omdat de bewerking voor de zwakkere rekenaars op een lager niveau ligt. Goede rekenaars (verdiept arrangement) Ook voor de goede rekenaars is het werken aan toepassingsopgaven in de toetsweek noodzakelijk. Ook voor deze leerlingen biedt De wereld in getallen niet echt veel volwaardige opdrachten. In de toetsweek kan de leerkracht de opdrachten van Nieuwsrekenen (zie de tabel hierna voor de niveaus) als zelfstandige taak opgeven. goede rekenaars niveau AA of A1 zelfstandig niveau A1 of A2 zelfstandig niveau A2 of B1 zelfstandig niveau B1 of B2 zelfstandig niveau B2 of C zelfstandig 13

14 Nieuwsrekenen naast de methode Rekenrijk (februari 2015) Nieuwsrekenen naast de methode Rekenrijk Het leerjaar is verdeeld in 12 blokken van 3 weken: 36 weken leerstof per jaargroep. In de eerste 4 weken van een blok van 5 weken wordt basisstof behandeld. Structuur van de lesweken: week 1 week 2 les 1 les 2 les 3 les 4 les 5 les 6 les 7 les 8 les 9 les 10 leerkrachtgebonden zelfstandig-werkles instructie, oefenen en zelfstandig werken zelfstandig-werkles zelfstandig-werkles leerkrachtgebonden zelfstandig-werkles instructie, oefenen en zelfstandig werken zelfstandig-werkles zelfstandig-werkles week 3 toets remediëring, herhaling, verdieping en verrijking Tijdens de leerkrachtgebonden lessen doen alle leerlingen mee aan de instructie die bij de methode hoort. In deze lessen is er voor de gemiddelde en betere rekenaars gedurende 25 minuten gelegenheid tot zelfstandig werken. In die lessen is er dus enige ruimte om te werken aan Nieuwsrekenen. De Nieuwsrekenopgaven kunnen in ieder geval worden ingepast in de lessen zelfstandig werken. Ook de toetsweek biedt mogelijkheden om de Nieuwsrekenopgaven aan te bieden. Aansluiten bij contextopgaven van Rekenrijk Het ligt voor de hand om te zoeken naar een manier om Nieuwsrekenen in te passen in het werken met contextopgaven binnen de methode Rekenrijk. Tijdens de lessen in de methode Rekenrijk komen regelmatig eenvoudige contextopgaven voor. Dat betreft de oefeningen Van verhaal naar rekentaal en Van plaatje naar rekentaal. Omdat deze opgaven meestal veel korter zijn dan wat Nieuwsrekenen biedt, is het lastig om hierbij aan te sluiten met de Nieuwsrekenlessen. In ieder geval kunnen de opdrachten van Nieuwsrekenen niet in de plaats komen van de contextopgaven van de methode. Nieuwsrekenen tijdens momenten van zelfstandig werken Tijdens de zelfstandig-werk lessen (2, 4, 5, 7, 9 en 10) werken de leerlingen aan hun opdrachten. Ook in de leerkrachtgebonden lessen wordt altijd ongeveer de helft van de les besteed aan zelfstandig werken. Voldoende rekenaars (basisarrangement) Voor de voldoende rekenaars kan de leerkracht het werken met Nieuwsrekenen inbouwen vanaf de woensdag (les 3 en les 8), zodra de Nieuwsrekenlessen op internet beschikbaar zijn. De leerkracht kan volstaan met ongeveer een half uur Nieuwsrekenen in de week. Het zou kunnen dat een deel van de leerlingen hierdoor niet alle methodeopdrachten die bij een les horen afkrijgt. De leerkracht kan de opdrachten selecteren die de leerlingen in ieder geval af moeten hebben. De opgaven waarvan het opgavenummer in een gesloten hokje staat (les 2, 4, 5, 7 en 9) sluiten aan bij de voorgaande leerkrachtgebonden les. De opgaven met een wit vlakje met een oranje rand zijn herhalingsopgaven uit eerdere blokken. Het ligt voor de hand om zo nodig een deel van deze opdrachten over te slaan als er voor Nieuwsrekenen anders geen tijd is. De voldoende rekenende leerlingen hebben instructie (ca. 10 minuten) nodig bij het werken met de opgaven van Nieuwsrekenen. Het is aan te raden om de instructie in ieder geval te geven bij opgave 1. De instructie bevat dan voornamelijk het samen lezen en begrijpen van het verhaaltje, de rekenwoorden uit 14

15 Nieuwsrekenen naast de methode Rekenrijk (februari 2015) het verhaaltje opzoeken, de rekenvraag samen lezen, begrijpen en in eigen woorden formuleren. Het hardop denkend voordoen door de leerkracht kan zo nu en dan een goede houvast geven. De instructie bij Nieuwsrekenen kan het beste gegeven worden tijdens het laatste deel van de lessen 3 of 4 of tijdens les 5. Voor de leerlingen van groep 4 kan het zinvol zijn om tijdens de eerste weken of maanden van het schooljaar alleen de Nieuwsrekenopgave uit het intensieve arrangement samen te maken. Ook de zwakke rekenaars zouden zich hierbij kunnen aansluiten. Is er weinig tijd beschikbaar voor instructie dan biedt het werken in tweetallen mogelijkheden. Het is wel altijd nodig om te wijzen op het Stappenplan Nieuwsrekenen. voldoende rekenaars niveau AA met instructie of intensief arrangement niveau A1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau A2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) Zwakke rekenaars (intensief arrangement) Aan de ene kant is het nodig dat zwakke rekenaars veel tijd besteden aan herhalen en oefenen. Aan de andere kant willen we dat ook deze leerlingen hun rekenvaardigheden leren toepassen. Dat laatste houdt in dat ook voor zwakke rekenaars Nieuwsrekenen van groot belang is, dus ook de leerlingen die vanaf groep 6 de F-lijn volgen. De meeste zwakke rekenaars krijgen tijdens de leerkrachtgebonden lessen waarschijnlijk regelmatig verlengde instructie. Zij zullen daardoor tijdens die lessen minder tijd hebben voor Nieuwsrekenen. Leerkrachten zullen waarschijnlijk tijdens de lessen 4, 5, 9 en 10 ruimte kunnen vinden om met de zwakke rekenaars met Nieuwsrekenen aan de slag te gaan. Belangrijk is dat deze leerlingen wel de opdrachten met een gesloten hokje afkrijgen. Voor groep 4, 5 en 6, dus voor de niveaus AA, A1 en A2, kan de leerkracht gebruikmaken van het intensieve arrangement. Het is nodig om hier elke week minimaal 20 minuten voor uit te trekken, bijvoorbeeld in les 4 en 9. Wanneer het niveau van het intensieve arrangement dat bij de groep hoort qua rekenen te moeilijk is, kan de leerkracht in de groepen 5 en 6 de Nieuwsrekenopdrachten van het intensieve arrangement gebruiken van een niveau lager. Voor groep 7 kan de leerkracht kiezen voor de Nieuwsrekenopgaven van A2 met extra instructie. Het is dan wel van belang om de leerlingen instructie te geven (eventueel via hardop denken) onder andere bij het werken met het Stappenplan Nieuwsrekenen. Hij kan eventueel ook gebruikmaken van het intensieve arrangement van A2. Voor de zwakke rekenaars van groep 8 kan de leerkracht kiezen voor de Nieuwsrekenopdrachten van niveau A2 of B1. Ook voor deze leerlingen is instructie noodzakelijk. zwakke rekenaars intensief arrangement AA intensief arrangement niveau A1 of AA intensief arrangement niveau A2 of A1 15

16 Nieuwsrekenen naast de methode Rekenrijk (februari 2015) Goede rekenaars (verdiept arrangement) Voor de echt goede rekenaars heeft Rekenrijk verrijkingsstof in de kopieermap. Tijdens de momenten van zelfstandig werken kan de leerkracht in ieder geval tijd inruimen voor de goede rekenaars om zelfstandig te werken aan de opgaven van Nieuwsrekenen. Eventueel geeft de leerkracht in het begin instructie, bijvoorbeeld bij het werken met het Stappenplan Nieuwsrekenen. Gezien het belang van Nieuwsrekenen is het aan te bevelen om één keer in de week Nieuwsrekenen voorrang te geven boven het werken aan de verrijkingsstof uit de kopieermap. goede rekenaars niveau AA of A1 zelfstandig niveau A1 of A2 zelfstandig niveau A2 of B1 zelfstandig niveau B1 of B2 zelfstandig niveau B2 of C zelfstandig Nieuwsrekenen tijdens de toetsweek (week 3 van elk blok) Naast de toets ruimt de methode Rekenrijk in de toetsweek tijd in voor diagnosticering, remediëring, herhaling en verdieping. Ook de toetsweken bieden mogelijkheden om de Nieuwsrekenopgaven aan te bieden. Voldoende rekenaars (basisarrangement) De voldoende rekenaars rekenen op het niveau van hun jaargroep. Het is aan te raden om ook voor deze leerlingen in de toetsweek tijdens een van de rekenlessen (bijvoorbeeld altijd op donderdag of vrijdag) een half uur in te plannen voor Nieuwsrekenen, omdat de methode Rekenrijk ook voor hen in de toetsweek geen echte toepassingsopgaven met reële contexten te bieden heeft die meer omvatten dan enkele regels. Het is gewenst dat de leerkracht instructie koppelt aan een les Nieuwsrekenen. Via hardop denkend voorlezen kan de leerkracht bijvoorbeeld voordoen hoe hij de context, het eventuele schema en de eerste rekenvraag leest en probeert te begrijpen. De leerkracht kan ook nog eens precies uitleggen hoe het Stappenplan Nieuwsrekenen werkt. Voor de voldoende rekenaars kan gewerkt worden met de volgende niveaus: voldoende rekenaars niveau AA met instructie of intensief arrangement niveau A1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau A2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) Zwakke rekenaars (intensief arrangement) De zwakke rekenaars hebben in de toetsweek regelmatig remediëring en herhaling nodig. Het is aan te raden om daarnaast in die week tijdens een van de rekenlessen (bijvoorbeeld altijd tijdens de laatste les op vrijdag) twintig minuten of een half uur in te plannen voor Nieuwsrekenen voor de zwakke rekenaars. De leerkracht neemt hiervoor de Nieuwsrekenopgaven van een niveau lager dan bedoeld voor de groep of (voor de niveaus AA, A1 en A2) de Nieuwsrekenopgaven die zijn uitgewerkt voor het intensieve arrangement. Zie de tabel hierna. 16

17 Nieuwsrekenen naast de methode Rekenrijk (februari 2015) zwakke rekenaars intensief arrangement AA intensief arrangement niveau A1 of AA intensief arrangement niveau A2 of A1 Wanneer de zwakkere rekenaars de opgaven van Nieuwsrekenen krijgen zoals in de tabel staat, zal de rekenhandeling waarschijnlijk geen problemen opleveren. En dat is juist de bedoeling van de toepassingsopgaven van Nieuwsrekenen. De leerlingen richten zich hierdoor vooral op het mathematiseren: welke rekenhandeling wordt gevraagd in de rekenvraag en met welke getallen uit het verhaaltje voer ik die rekenhandeling uit? Het uitrekenen zelf is waarschijnlijk geen probleem omdat de bewerking voor de zwakkere rekenaars op een lager niveau ligt. Goede rekenaars (verdiept arrangement) Ook voor de goede rekenaars is het werken aan toepassingsopgaven in de toetsweek noodzakelijk. Ook voor deze leerlingen biedt Rekenrijk niet echt veel volwaardige opdrachten. In de toetsweek kan de leerkracht de opdrachten van Nieuwsrekenen (zie de tabel hierna voor de niveaus) als zelfstandige taak opgeven. goede rekenaars niveau AA of A1 zelfstandig niveau A1 of A2 zelfstandig niveau A2 of B1 zelfstandig niveau B1 of B2 zelfstandig niveau B2 of C zelfstandig 17

18 Nieuwsrekenen naast de methode Wizwijs (februari 2015) Nieuwsrekenen naast de methode Wizwijs Het leerjaar is verdeeld in 9 blokken van 4 weken: 36 weken leerstof per jaargroep. De eerste 3 weken van een blok hebben betrekking op de basisstof. Op de laatste dag van week 3 wordt de toets afgenomen. Week 4 van elk blok heeft betrekking op herhalingsen verrijkingsstof. Structuur van de lesweken: week 1 week 2 week 3 week 4 les 1 les 2 les 3 les 4 les 5 les 6 les 7 les 8 les 9 les 10 les 11 les 12 les 13 les 14 les 15 les 16 les 17 les 18 les 19 les 20 samen-en-alleenles samen-en-alleenles samen-en-alleenles toetsles herhalings- en verrijkingslessen Tijdens de Instructielessen doen alle leerlingen mee aan de instructie die bij de methode hoort. In deze lessen is er voor de gemiddelde en betere rekenaars gedurende 20 minuten gelegenheid tot zelfstandig werken. In die lessen is er dus enige ruimte om te werken aan Nieuwsrekenen. De Nieuwsrekenopgaven kunnen ook worden ingepast in de samen-en-alleenlessen. In deze lessen (les 3, 8 en 13 van elk blok) staat er 30 minuten samenwerkend leren op het programma en 15 minuten zelfstandig werken. Ook de toetsweek (de lessen 16 tot en met 20 van een blok) biedt mogelijkheden om de Nieuwsrekenopgaven aan te bieden. Op elk van de vijf dagen van de week na de toets heeft de leerkracht tijdens de lessen 16, 17, 18 en 19 steeds drie kwartier beschikbaar voor zelfstandig werken en instructie in kleine groep. In les 20 wordt drie kwartier besteed aan zelfstandig werken en herhalingstoets in kleine groep. Aansluiten bij contextopgaven van Wizwijs Het ligt voor de hand om te zoeken naar een manier om Nieuwsrekenen in te passen in het werken met contextopgaven binnen de methode Wizwijs. Tijdens de lessen in de methode Wizwijs komen zo nu en dan eenvoudige contextopgaven voor. Omdat deze opgaven meestal veel korter zijn dan wat Nieuwsrekenen biedt, is het lastig om hierbij aan te sluiten met de Nieuwsrekenlessen. In ieder geval kunnen de opdrachten van Nieuwsrekenen niet in de plaats komen van de contextopgaven van de methode. Nieuwsrekenen tijdens momenten van zelfstandig werken Tijdens de sen (1, 2, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12 en 14) werken de leerlingen gedurende 30 minuten aan hun opdrachten: ca 10 minuten als samenwerkend leren en 20 minuten zelfstandig werken. 18

19 Nieuwsrekenen naast de methode Wizwijs (februari 2015) Ook in de leerkrachtgebonden lessen wordt altijd ongeveer de helft van de les besteed aan zelfstandig werken. Rekenaars op basisniveau (basisarrangement) Voor de leerlingen die op basisniveau rekenen kan de leerkracht het werken met Nieuwsrekenen inbouwen vanaf de woensdag, zodra de Nieuwsrekenlessen op internet beschikbaar zijn. De leerkracht kan volstaan met ongeveer een half uur Nieuwsrekenen in de week. Het zou kunnen dat een deel van de leerlingen hierdoor niet alle methodeopdrachten die bij een les horen afkrijgt. De leerkracht kan de opdrachten selecteren die de leerlingen in ieder geval af moeten hebben. Het ligt voor de hand om zo nodig een deel van deze opdrachten over te slaan als er voor Nieuwsrekenen anders geen tijd is. De rekenaars op basisniveau hebben instructie (ca. 10 minuten) nodig bij het werken met de opgaven van Nieuwsrekenen. Het is aan te raden om de instructie in ieder geval te geven bij opgave 1. De instructie bevat dan voornamelijk het samen lezen en begrijpen van het verhaaltje, de rekenwoorden uit het verhaaltje opzoeken, de rekenvraag samen lezen, begrijpen en in eigen woorden formuleren. Het hardop denkend voordoen door de leerkracht kan zo nu en dan een goede houvast geven. De instructie bij Nieuwsrekenen kan het beste gegeven worden tijdens het laatste deel van de samen-en-alleenlessen (les 3, 5 en 13). Voor de leerlingen van groep 4 kan het zinvol zijn om tijdens de eerste weken of maanden van het schooljaar alleen de Nieuwsrekenopgave uit het intensieve arrangement samen met de leerlingen te maken, ook de zwakke rekenaars zouden zich hierbij kunnen aansluiten. Is er weinig tijd beschikbaar voor instructie dan biedt het werken in tweetallen mogelijkheden. Het is wel altijd nodig om te wijzen op het Stappenplan Nieuwsrekenen. basisniveau niveau AA met instructie of intensief arrangement niveau A1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau A2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) Zwakke rekenaars (intensief arrangement) Aan de ene kant is het nodig dat zwakke rekenaars veel tijd besteden aan herhalen en oefenen. Aan de andere kant willen we dat ook deze leerlingen hun rekenvaardigheden leren toepassen. Dat laatste houdt in dat ook voor zwakke rekenaars Nieuwsrekenen van groot belang is. De meeste zwakke rekenaars zullen tijdens de leerkrachtgebonden lessen regelmatig verlengde instructie krijgen. Zij zullen daardoor tijdens die lessen minder tijd hebben voor Nieuwsrekenen. Leerkrachten zullen waarschijnlijk tijdens de lessen 3, 4, 5, 8, 9, 10, 13, 14 en 15 ruimte kunnen vinden om met de zwakke rekenaars met Nieuwsrekenen aan de slag te gaan. Voor groep 4, 5 en 6, dus voor de niveaus AA, A1 en A2, kan de leerkracht gebruikmaken van het intensieve arrangement van Nieuwsrekenen. Het is nodig om hier elke week minimaal 20 minuten voor uit te trekken, bijvoorbeeld tijdens de lessen van de woensdag, als er geen groepsinstructie is. Wanneer het niveau van het intensieve arrangement dat bij de groep hoort qua rekenen te moeilijk is, kan de leerkracht in de groepen 5 en 6 de opdrachten van het intensieve arrangement gebruiken van een niveau lager. Voor groep 7 kan de leerkracht kiezen voor de opgaven van A2 met extra instructie. Het is dan wel van belang om de leerlingen instructie te geven (eventueel via hardop denken) onder andere bij het werken met het Stappenplan Nieuwsrekenen. Hij kan eventueel ook gebruikmaken van het intensieve arrangement van A2. Voor de zwakke rekenaars van groep 8 kan de leerkracht kiezen voor de Nieuwsrekenopdrachten van niveau A2 of B1. Ook voor deze leerlingen is instructie noodzakelijk. 19

20 Nieuwsrekenen naast de methode Wizwijs (februari 2015) zwakke rekenaars intensief arrangement AA intensief arrangement niveau A1 of AA intensief arrangement niveau A2 of A1 Rekenaars op plusniveau (verdiept arrangement) Voor de echt goede rekenaars biedt Wizwijs verrijkingsopgaven. Vanaf groep 6 kunnen de leerlingen die op plusniveau rekenen een plusoefenboek gebruiken. Tijdens de momenten van zelfstandig werken kan de leerkracht in ieder geval tijd inruimen voor de goede rekenaars om zelfstandig te werken aan de opgaven van Nieuwsrekenen. Eventueel geeft de leerkracht in het begin instructie, bijvoorbeeld bij het werken met het Stappenplan Nieuwsrekenen. Gezien het belang van Nieuwsrekenen is het aan te bevelen om één keer in de week Nieuwsrekenen voorrang te geven boven het werken aan de verrijkingsstof uit de kopieermap. plusniveau niveau AA of A1 zelfstandig niveau A1 of A2 zelfstandig niveau A2 of B1 zelfstandig niveau B1 of B2 zelfstandig niveau B2 of C zelfstandig Nieuwsrekenen tijdens de week na de toets (week 4 van elk blok) Naast de toets ruimt de methode Wizwijs een week tijd in voor diagnosticering, remediëring, herhaling en verdieping. Ook deze week biedt mogelijkheden om de Nieuwsrekenopgaven aan te bieden. Rekenaars op basisniveau (basisarrangement) Voor de leerlingen die rekenen op basisniveau van hun jaargroep is het aan te raden om in de week na de toets tijdens een van de rekenlessen (bijvoorbeeld altijd op donderdag of vrijdag) een half uur in te plannen voor Nieuwsrekenen, omdat de methode Wizwijs ook voor hen in deze week geen echte toepassingsopgaven met reële contexten te bieden heeft die meer omvatten dan enkele regels. Het is gewenst dat de leerkracht instructie koppelt aan een les Nieuwsrekenen. Via hardop denkend voorlezen kan de leerkracht bijvoorbeeld voordoen hoe hij de context, het eventuele schema en de eerste rekenvraag leest en probeert te begrijpen. De leerkracht kan ook nog eens precies uitleggen hoe het Stappenplan Nieuwsrekenen werkt. Voor de rekenaars op basisniveau kan gewerkt worden met de volgende niveaus: basisniveau niveau AA met instructie of intensief arrangement niveau A1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau A2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B1 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) niveau B2 met instructie (opgave 1) en zelfstandig (opgave 2 en 3) 20