Programma ERWD. Dyscalculie. ERWD-presentatie Mieke van Groenestijn, HU, Utrecht 1

Transcriptie

1 -presentatie Programma Programma Inleiding Hoofdlijnen Handelingsmodel Werken met het handelingsmodel Fasen Motto Ernstige RW-problemen en Dyscalculie Motto 1 Passend begint bij goed Ernstige rekenwiskunde-problemen ontstaan als er onvoldoende afstemming wordt gerealiseerd het op de behoeften de leerling. Wij spreken dyscalculie als ernstige rekenwiskunde-problemen ontstaan ondanks deskundige begeleiding en hardnekkig blijken. Dyscalculie Dyscalculie Er is een grote discrepantie tussen de ontwikkeling de leerling in het algemeen en zijn rekenwiskundige ontwikkeling. De achterstand is hardnekkig. De leerling laat, ondanks gerichte, deskundige begeleiding, (te) weinig aantoonbare vooruitgang zien. De problemen zijn ontstaan af het verwerven de basisvaardigheden (in het domein Getallen en Bewerkingen en zijn ook zichtbaar ook op de domeinen Verhoudingen, Meten, Tijd en Geld). Op basis bovenstaande verschijnselen kunnen de volgende consequenties voor de toekomst worden voorspeld. De leerling ervaart, ook op latere leeftijd nog, problemen op het gebied bovengenoemde basisvaardigheden. Het heeft consequenties in het voortgezet, met name in andere vakken dan wiskunde (scheikunde, natuurkunde, economie, wereldoriëntatie). De leerling heeft er last gedurende zijn hele schoolcarrière en in het maatschappelijk verkeer. Mieke Groenestijn, HU, Utrecht 1

2 -presentatie Oorzaken Kindkenmerken Bij ERW: onvoldoende of onjuiste afstemming het op de ontwikkeling en behoefte de leerling Bij dyscalculie: kindkenmerken die moeilijk te beïnvloeden zijn en die het leren negatief beïnvloeden. door kindkenmerken in combinatie met een onjuiste afstemming Dit kan voorkomen bij alle kinderen, dus zowel zwakke, als gemiddelde als goe. Algemeen: - Leerbaarheid - Begrip en inzicht - Taalontwikkeling in het algemeen Specifiek: - Koppeling hoeveelheden aan rekentaal en aan getallen (symbolen / rekenbewerkingen / formules) - Visueel voorstellen - Verwoorden Kindkenmerken Kindkenmerken Geheugen: - overbelasting werkgeheugen (KTG) - opslaan in LTG - oproepen uit LTG Geheugen: - overbelasting werkgeheugen (KTG) : executieve functies - inhibitie (uitschakelen afleidende informatie) - shifting (het wisselen tussen verschillende taken) - updating (het opslaan en bijwerken informatie in het werkgeheugen) Kenmerken protocol Kenmerken protocol - helder en transparant - preventie rekenwiskunde-problemen - richtlijnen voor gerichte begeleiding leerlingen op schoolniveau (diagnosticerend onderwijzen en afstemming) - richtlijnen voor gerichte begeleiding door externe hulpverleners (diagnostiek en begeleiding) - passend in het kader passend Wij streven naar: - ontwikkeling effectief rekenwiskunde- - minder uitval leerlingen bij rekenenwiskunde - professionaliteit leraren - teamdeskundigheid - deskundigheid interne hulpverleners (IB, RT, RC) - deskundigheid externe hulpverleners Mieke Groenestijn, HU, Utrecht 2

3 -presentatie Kenmerken protocol Vier hoofdlijnen Wij streven naar: - rekenbeleid in primair en voortgezet (afstemming) - ontwikkeling zorgbeleid, d.w.z. uitgelijnde zorg en gerichte begeleiding voor leerlingen die dat nodig hebben - ondersteuning ouders - landelijke eenduidigheid en afstemming Proces het leren rekenen: - begripsvorming (concept-ontwikkeling en betekenis verlenen) - ontwikkeling rekenwiskundige procedures - vlot leren rekenen (automatiseren en memoriseren) - flexibel toepassen Vier hoofdlijnen 3+3 = 6 2x3 = 6 Bij begripsvorming: S1: betekenis verlenen S2: gebrekkige conceptvorming 1,2,3 4,5,6 6-3 = 3 6:2 = 3 Bij ontwikkeling oplossingsprocedures: Bij het vlot leren rekenen: S3: verwerven basisbewerkingen S4: automatiseren en memoriseren de tafels S5: uitvoeren complexere bewerkingen S6: verwerven algoritmes S7: onbegrepen procedures en losse feitenkennis kunnen leiden tot fragmentarische kennis en vaardigheden S8: automatiseren ti algoritmes S9: niet goed georganiseerd opslaan informatie Mieke Groenestijn, HU, Utrecht 3

4 -presentatie Motto Bij het flexibel toepassen: S10: fragmentarische oplossingsprocedures en tekorten in het strategisch denken en handelen belemmeren het flexibel toepassen. Motto 2 Waar mogelijk preventie, waar nodig zorg. Handelingsmodel Hoeveel kost deze tv tijdens de aanbieding? handelen Mentaal oorden uniceren Verwo commu Formeel handelen (Formele berekeningen uitvoeren) Voorstellen - schematiseren (representeren de werkelijkheid aan de hand denkmodellen) Voorstellen -concreet (Representeren objecten en werkelijkheidssituaties in concrete afbeeldingen de werkelijkheid) Informeel handelen in werkelijkheidssituaties (doen) Alleen deze week 20% korting 220,-- / aanpak Analyseren informatie Betekenis geven Oproepen en activeren relete voorkennis uit langetermijngeheugen Wat is nieuw? Kiezen een oplossingsprocedure Informatie opslaan in werkgeheugen Informatie oproepen uit langetermijngeheugen en koppelen aan opgeslagen informatie in werkgeheugen Handeling uitvoeren (op een adequate wijze en weten wat je doet) Technische rekenvaardigheid Verschillende handelingsniveaus Handeling afronden Mieke Groenestijn, HU, Utrecht 4

5 -presentatie Controleren de oplossing Terugkoppeling met context (betekenis geven) Verslag uitbrengen Nieuwe informatie opslaan in langetermijngeheugen op behoeften op behoeften op behoeften op behoeften op behoeften Mieke Groenestijn, HU, Utrecht 5

6 -presentatie Groen RW groep RW problemen ERW D op behoeften Fase groen Signalering Diagnostiek Begeleiding Deskundigheid Deskundigheid Deskundigheid minimaal op minimaal op minimaal op spoor 1: spoor 1: spoor 1: De leerling ontwikkelt zich gemiddeld of goed en functioneert in de grote groep. De leraar observeert de leerlingen volgens Resultaat: aanwijzingen in de +: naar fase blauw methode. 0/-: naar fase geel De interne rekenexpert ondersteunt de leraar. Hij analyseert leraar de resultaten op de bloktoetsen en het lovs en stelt een groepsplan op. De begeleiding vindt plaats volgens aanwijzingen in de methode. Bij te weinig aantoonbare vorderingen gaat de leerling naar fase geel. Geel Oranje Fase geel Signalering Diagnostiek Begeleiding Deskundigheid Deskundigheid Deskundigheid De leerling heeft geringe problemen op deelgebieden. minimaal op spoor 2: minimaal op spoor 2: minimaal op spoor 2: intern max. 0,5 jaar Resultaat: +: naar fase groen 0/-: naar fase oranje De leraar observeert dagelijks op specifieke onderdelen, houdt de vorderingen op toetsen en lovs bij en analyseert de resultaten. De leraar voert rekengesprekken met de leerling, analyseert het resultaat en stelt een begeleidingsplan op, eventueel interne rekenexpert. De leerling krijgt extra begeleiding in een subgroep. Bij te weinig of geen aantoonbare vorderingen gaat de leerling naar fase oranje. Fase oranje Signalering Diagnostiek Begeleiding Deskundigheid Deskundigheid minimaal op minimaal op spoor 3: spoor 3: De leerling heeft ernstige rekenproblemen op enkele of alle deelgebieden. intern max. 0,5 jaar Resultaat: +: naar fase geel 0/-: naar fase rood De leraar observeert dagelijks op specifieke onderdelen, houdt de vorderingen op toetsen en lovs bij en analyseert interne rekenexpert de resultaten. De leraar voert een diagnostisch gesprek met de leerling, analyseert interne rekenexpert het resultaat en stelt een individueel handelingsplan op. Deskundigheid minimaal op spoor 3: Het schoolteam voert de begeleiding uit. De leerstof en de instructie worden afgestemd op de behoeften de individuele leerling. Bij te weinig of geen aantoonbare vorderingen wordt de leerling aangemeld voor extern onderzoek. Rood Motto 3 Fase rood Signalering Diagnostiek Begeleiding Intern / extern: Extern / intern: De problemen zijn hardnekkig. De leerling wordt aangemeld voor extern onderzoek. deels extern, deels intern Resultaat: +: naar fase oranje 0/-: bijstellen handelingsplan en dyscalculieverklaring blijvende begeleiding in fase rood. De externe deskundige verzamelt informatie over de leerling (zie hoofdstuk 8) De externe deskundige voert het diagnostisch onderzoek uit zoals beschreven in hoofdstuk 8. Het team stelt een individueel handelingsplan op. Intern / extern: spoor 3 Het team voert de begeleiding uit. De leerstof en de instructie worden afgestemd op de behoeften de individuele leerling. Indien nodig wordt de begeleiding uitgevoerd door een externe expert in nauw overleg met de school. De zwakste leerling heeft recht op de beste leraar (Dumont) Mieke Groenestijn, HU, Utrecht 6

7 -presentatie Informatie... website: Mieke Groenestijn, HU, Utrecht 7