Kwaliteitszorg

Transcriptie

1 Kwaliteitszorg Inleiding V.O. Best Oirschot (VOBO) vindt het belangrijk om aandacht te besteden aan kwaliteitszorg. Kwaliteitszorg is gericht op het voortdurend verbeteren van de kwaliteit van onderwijs. Het kwaliteitszorgproces is een cyclisch systeem, waarbij we gebruik maken van plan, do, check en act (PDCA). Binnen VOBO wordt voortdurend aandacht besteed aan de kwaliteit van de curricula en de diverse vakken. Ook vinden we het belangrijk dat leerlingen (en ouders) als consument van het onderwijs betrokken worden bij de kwaliteitszorg. De gegevens die we verkrijgen uit de onderzoeken worden onder andere ingezet voor de evaluatie van strategische doelstellingen, het meten van effecten van projecten, het formuleren van nieuw beleid en voor verbeteracties. Ook gebruiken we de informatie om ons horizontaal (richting ouders, leerlingen, vervolgopleiding en personeel) en verticaal (richting de onderwijsinspectie, OCW) te verantwoorden. De strategische doelstellingen vormen naast de wet- en regelgeving van de overheid het kader voor de activiteiten op het gebied van kwaliteitszorg. Systeem van kwaliteitszorg Kwaliteitszorg is binnen alle niveaus gepositioneerd: op VOBO niveau, op vestigingsniveau en op het niveau van de afdelingen. Teamleiders sturen de docenten aan. Teamleiders overleggen met de directeur onderwijs en de directeur onderwijs overlegt met het bestuur. Het kwaliteitszorgsysteem is daarmee rond en verbindt de verschillende niveaus (VOBO, vestiging en afdelingen) met elkaar. In de kwaliteitszorg worden de volgende niveaus onderscheiden: - De Raad van Toezicht ziet toe op het functioneren van de scholengroep en de interne kwaliteitszorg. - Het bestuur is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs. - De directeur onderwijs is verantwoordelijk voor de kwaliteit van alle afdelingen. - De teamleider is verantwoordelijk voor zijn/haar team. - De docent is verantwoordelijk voor zijn/haar vak. - De leerling wordt betrokken bij de kwaliteitszorg, bijvoorbeeld via de leerlingenraad. - Ouders worden betrokken bij de kwaliteitszorg, bijvoorbeeld via de ouderraad en de oudervereniging. Kwaliteitszorgplan Ieder schooljaar wordt een vestigingsoverstijgend kwaliteitszorgplan opgesteld met daarin acties en plannen voor het betreffende schooljaar. Het kwaliteitszorgplan omvat zowel structurele onderzoeken als activiteiten specifiek voor het betreffende schooljaar/vestiging. Het huidige kwaliteitszorgplan is te beschouwen als een groeidocument. Wetswijzigingen of veranderingen in onze omgeving kunnen van invloed zijn op de kwaliteitszorgactiviteiten. 2. Structurele activiteiten Analyse onderwijsopbrengsten Onderwijsresultatenmodel 2018 is het derde jaar waarin de onderwijsinspectie in haar toezicht gebruik maakt van het onderwijsresultatenmodel. Het onderwijsresultatenmodel bevat vier indicatoren die de onderwijsinspectie gebruikt om de onderwijsresultaten van een school te bepalen:

2 Positie in leerjaar 3 ten opzichte van het advies van de basisschool (Onderwijspositie t.o.v. advies po) Percentage onvertraagde studievoortgang in leerjaar 1 en 2 (Onderbouwsnelheid) Percentage onvertraagde studievoortgang vanaf leerjaar 3 per afdeling (Bovenbouwsucces) Gemiddeld cijfer centraal examen van alle vakken per afdeling (Examencijfers) Ieder jaar wordt medio 2019 door de onderwijsinspectie het nieuwe onderwijsresultatenmodel gepubliceerd. IDU-gegevens Op 1 oktober is de officiële leerlingtelling. Het overzicht van de in-door-en uitstroom (idu) wordt vanaf 1 oktober officieel gemaakt. De analyse van de idu-gegevens is een van de kernindicatoren. De gegevens worden per leerweg gepresenteerd, en afgezet tegen landelijke resultaten en onze eigen doestellingen. Daarmee wordt inzichtelijk hoe we het doen ten opzichte van andere scholen in Nederland. Examenmonitor Na de eindexamens worden de examenresultaten geanalyseerd. We presenteren de examenresultaten in de examenmonitor. We kijken daarbij naar de ontwikkeling van het slagingspercentages, de ontwikkeling van het gemiddeld eindexamencijfer en de ontwikkeling van het verschil se-ce. Ook worden analyses per leerweg, per vak gemaakt. We kunnen vervolgens zien hoe we het doen ten opzichte van onze eigen geformuleerde doelstellingen en resultaten. De gegevens gebruiken we vervolgens om, volgens de methodiek van de onderwijsinspectie, een oordeel te vellen over het onderwijsresultaat van het betreffende examenjaar en daarbij alvast vooruit te blikken/een preview te maken van het onderwijsresultatenmodel. In de preview kijken we naar de indicatoren examencijfers en verschil se-ce. Per 2016 is het verschil se-ce niet langer onderdeel van de beoordeling van de onderwijsresultaten. Wel wordt er door de inspectie gehandhaafd op deze indicator, waardoor scholen er (nog steeds) naar moeten streven het verschil se-ce niet te groot te laten worden. Als het verschil se-ce over een periode van drie jaar te groot is, kan de examenlicentie afgenomen worden. De examencijfers en het verschil se-ce worden berekend op basis van de drie meest recente schooljaren. De examenmonitor wordt besproken in het managementteam en vormt, afhankelijk van de resultaten, aanleiding voor een plan van aanpak. Waarderingsonderzoeken Op beide vestigingen worden al enkele jaren systematisch waarderingsonderzoeken georganiseerd. In deze onderzoeken staat de evaluatie van de kwaliteit van de onderwijsleerprocessen centraal. Daarbij worden ouders, leerlingen en personeelsleden betrokken. Zij kunnen de organisatie immers een goede spiegel van het eigen functioneren voorhouden. Ten behoeve van deze onderzoeken is een VOBO-kader opgesteld met de volgende uitgangspunten: - De onderzoeken zijn vraag gestuurd; - De onderzoeken bieden mogelijkheid tot interne (KHC en HBC) en externe benchmark (met vergelijkbare scholen); - Het te gebruiken instrumentarium is betrouwbaar en valide; - De onderzoeken worden systematisch georganiseerd; - De onderzoeken voldoen aan de Wet op sociale Veiligheid die scholen verplicht elk jaar een onderzoek onder een representatief deel van de leerlingen af te nemen. Komend schooljaar wordt opnieuw een ouder- en leerlingtevredenheidsonderzoek uitgezet. We vinden het immers belangrijk jaarlijks de tevredenheid van ouders en leerlingen te meten. Op deze manier verkrijgt VOBO inzicht in hoe tevreden ouders en leerlingen zijn over de school en wat de verbeterpunten zijn van de school vanuit het perspectief van ouders en leerlingen. De inzichten

3 vormen tevens voeding voor de dialoog met ouders en leerlingen. Bovendien kunnen we middels het leerling- en oudertevredenheidsonderzoek een vergelijking maken met de landelijke VO-cijfers (benchmark). Scholen op de kaart V.O. Best-Oirschot neemt deel aan Vensters voor verantwoording, inmiddels Scholen op de kaart. Kort samengevat gaat het bij Scholen op de kaart om het ontwikkelen van kwaliteitsstandaarden waardoor scholen zich met een uniforme basis set kunnen verantwoorden over de kwaliteit van hun onderwijs. De informatie op de website wordt gebruikt als startpunt voor dialoog met onze omgeving (ouders, basisscholen, gemeente en dergelijke). Er is een landelijke website waarop de gegevens van deelnemende scholen naast elkaar worden gezet ( De gegevens uit Scholen op de kaart worden gebruikt voor de interne analyse van de onderwijskwaliteit. Lesobservatie-visitaties Leren over je eigen praktijk, kan alleen als die praktijk zichtbaar wordt gemaakt, m.a.w. als de klasdeur opengaat. Om breder zicht te krijgen op onderwijsprocessen en de effecten van onderwijsimpulsen in de school te volgen, organiseert ORION lesobservaties. Daarbij wordt het waarderingskader van de inspectie als meetlat gebruikt en wordt er binnen de deelnemende Orionscholen een groep visitatoren samengesteld die de gehele dag lessen bezoekt. De groep wordt vooraf getraind door een oud-inspecteur om zo bekend te worden met de criteria van het waarderingskader en daar een gemeenschappelijk beeld van te krijgen. Vanaf schooljaar worden er ook panelgesprekken met leerlingen en docenten georganiseerd. Verschillende visitatoren binnen ORION hebben daartoe een feedback-training gevolgd of gaan deze het komende schooljaar volgen. De beide vestigingen van V.O. Best-Oirschot hebben de afgelopen jaren deelgenomen aan de lesobservatie-visitaties. De aanbevelingen uit de rapporten worden opgepakt in de afdelingen en teams en vormen tevens input voor het teamplan. Momenteel wordt binnen de beide vestigingen van V.O. Best-Oirschot geïnventariseerd welke afdelingen in schooljaar deelnemen aan de visitatie. Lesbezoek door teamleiders in het kader van de gesprekkencyclus De kwaliteit van het primaire proces is in grote mate afhankelijk van de kwaliteit van docenten. Vanuit de gedachte dat kwaliteitszorg en integraal personeelsbeleid (ipb) met elkaar verbonden zijn en in het besef dat ipb binnen V.O. Best-Oirschot verder ontwikkeld wordt, is de insteek dat kwaliteitszorg een rol vervult bij de ontwikkeling van het reflectief vermogen van medewerkers. Onderzoek heeft namelijk aangetoond dat inzicht in de eigen lespraktijk en de reflectie daarop een belangrijke voorwaarde is voor het doormaken van een ontwikkeling. Teamleiders bezoeken lessen in de eigen vestiging en afdeling en gebruiken daarbij een kijkkader. Lesbezoek draagt bij aan een drietal doelen: Zicht krijgen op het primaire proces (Wat gebeurt er in de klas?); Reflectie van docenten op het eigen functioneren stimuleren en de werkbeleving in kaart brengen (Een spiegel voorhouden); Reflectie in het directieteam stimuleren (Wat hebben we gezien en geleerd van de lesbezoeken?) De lesbezoeken zijn gekoppeld aan het integraal personeelsbeleid en vormen input voor de gesprekkencyclus en het plan deskundigheidsbevordering.

4 3. Onderzoeken schooljaar Versterken kwaliteit toetsing Binnen V.O. Best-Oirschot vormt toetsing samen met inhoud, vaardigheden en didactiek een integraal onderdeel van het onderwijs. Daarbij gaan we uit van een samenhang tussen de leerdoelen, het onderwijs en de toetsing. Enerzijds wordt toetsing gebruikt om na te gaan of leerlingen aan de doelen van een vak hebben voldaan (summatieve toetsing). Anderzijds wordt toetsing ingezet als didactisch middel, als onderdeel van het leerproces en is daarbij met name gericht op het geven van feedback (formatieve toetsing). De wijze van toetsen heeft invloed op het leergedrag van leerlingen. Om die reden moeten toetsen uitdagend en gevarieerd zijn. Om de kwaliteit te borgen is bewustzijn en eigenaarschap van docenten belangrijk. V.O. Best-Oirschot wil de kwaliteit van toetsing versterken. Om die reden wordt komend schooljaar een onderzoek uitgevoerd naar toetsing en beoordeling volgens de RTTI-methodiek. Ook wordt gekeken naar het DOT formatief toetsen om zodoende toetsen een meer gepersonaliseerd karakter te geven. Onderzoek afgestudeerden Top-M In is een eerste start gemaakt met het onderzoek onder afgestudeerden van Top-M. Twee leerling cohorten zijn ondertussen begonnen aan hun MBO of havo opleiding. In dit onderzoek staat de mening van alumni centraal: hoe hebben zij de voorbereiding op het vervolgonderwijs ervaren? Leerling oordelen vormen een waardevolle bron voor de interne kwaliteitszorg. Dubbele becijfering brugklas V.O Best - Oirschot tracht met de dubbele normering leerlingen in de brugklas met een dubbel advies (mavo/havo of havo/vwo) gemotiveerd te houden en uiteindelijk te plaatsen op het best passende niveau. De dubbele normering krijgt in de praktijk op de volgende manier vorm: leerlingen met een havo/vwo-advies en leerlingen met een vwo-advies zitten in dezelfde brugklas. In het tweede jaar stromen die leerlingen door naar vwo 2 of havo 2. Voor docenten betekent dit dat het niveau in de klas (sterk) uiteen loopt. Het is voor te stellen dat leerlingen gedemotiveerd raken wanneer ze uitdaging missen. Ook het behalen van alleen onvoldoendes kan demotiverend zijn. Om die reden krijgt de leerling voor elk van de richtingen (mavo, havo, vwo) een cijfer en geldt de overgangsnormering voor de betreffende afdeling. Elk vak heeft bepaald op welke manier de cijfers tot stand komen. Daarvoor heeft elk vak de keuze uit drie opties: 1. Een vak gebruikt een methode waarbij elk cijfer met een vaste omrekenfactor wordt opgehoogd voor het laagste niveau; 2. Per (soort) toets hanteert een vak een omrekenfactor; 3. Een vak geeft voor elk niveau een cijfer, op basis van beoordelingscriteria, behorende bij het niveau. In deze evaluatie zullen we de volgende onderzoeksvraag behandelen: wat zijn de ervaringen met de dubbele normering en werkt het systeem naar behoren? In is een eerste start gemaakt met het onderzoek naar de dubbele normering. Komend jaar zal het onderzoek een vervolg krijgen onder een grotere groep leerlingen en docenten. Het onderzoek zal naar verwachting zowel kwantitatief (enquête) als kwalitatief (interviews) van aard zijn. Onderzoek loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB) Het Heerbeeck College Best ziet loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) als een belangrijk instrument om leerlingen hun talenten, mogelijkheden en (toekomst-) wensen te laten ontdekken en om hen voor te bereiden op de toekomstige (beroeps-)opleiding. Goede LOB heeft als doel om leerlingen de vaardigheden aan te leren om een goede keuze te maken voor de toekomst. LOB helpt leerlingen op weg bij hun profiel-/sector- en studiekeuze. Het is een continu proces waarbij de dialoog tussen leerling en begeleider(s) van cruciaal belang is. We willen leerlingen, als

5 consumenten van ons onderwijs, graag betrekken bij de (interne) kwaliteitszorg. We willen dit schooljaar een onderzoek starten naar wat leerlingen belangrijk vinden in hun LOB-proces. Het onderzoek wordt uitgevoerd onder alle leerlingen van het Heerbeeck College. In november/december wordt de output van het onderzoek gebruikt als input voor het stellen van doelen, het formuleren van acties en het concretiseren van rollen binnen de school. Onderzoek afstroom V.O. Best-Oirschot voert komend schooljaar een onderzoek uit naar de afstroom van leerlingen van de havo naar de mavo. In het onderzoek zullen we allereerst ingaan op feiten: hoeveel leerlingen stromen af (eventueel gekoppeld aan het basisschooladvies/opgehoogd advies)? Vervolgens zullen we het onderzoek inkaderen: welke aspecten, in het algemeen, kenmerken scholen met veel afstroom/doubleren? De algemene kenmerken worden gebruikt als kader voor het onderzoek binnen de vestiging. Personeelsonderzoek Komend schooljaar wordt een medewerkersonderzoek uitgevoerd. We willen naast de beleving van medewerkers, ook inzoomen op bevlogenheid en betrokkenheid van onze medewerkers. Overig Op het Heerbeeck College en het Kempenhorst College kunnen innovatieve activiteiten worden gestart waaraan een evaluatietraject zal worden gekoppeld. 4. Kwaliteitszorg en communicatie De voorliggende notitie wordt besproken in de directie en daarna gepresenteerd aan de MR. Naast de schriftelijke rapportage van de diverse onderzoeken, zal communicatie met en het informeren van betrokken (personeel, leerlingen, ouders, management) plaatsvinden via bulletins, websites en (nieuws)brieven. Daarnaast zullen er een of meerdere bijeenkomsten worden belegd waarbij onderzoeksresultaten zullen worden gepresenteerd en bediscussieerd. In welke vorm en met wie bepaalt het management. 5. Bemensing Kwaliteitszorg is een bestuurlijke verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag en dit domein staat in een hechte relatie tot horizontale en verticale verantwoording. Het traject wordt op VOBOniveau gecoördineerd door R. van der Vorst, directeur onderwijs. Hij wordt daarin bijgestaan door coördinator kwaliteitszorg, Annemarie Nieuwboer. Per vestiging opereert één kwaliteitszorgmedewerker. Voor het Heerbeeck College betreft dit Marie-Louise Hessels. Voor het Kempenhorst College betreft dit Ron van Breemen.

6