LCOZ Cultuur, gedrag en bewustwording

Transcriptie

1 LCOZ Cultuur, gedrag en bewustwording Jet van Mourik 7 juni 2017 Programma Compliance en integriteit Organisatiecultuur Awareness Gedragsbeïnvloeding 1

2 Compliance 2.0 Compliance is het versterken van de integriteit van de organisatie, haar bestuur, haar medewerkers, haar data en de markt. Compliance, Integriteit & Cultuur Alleen naar wet- en regelgeving en integriteitsbeleid kijken is niet meer voldoende Een stapje dieper/verder -> gedrag van mensen en cultuur van de organisatie 2

3 Integriteit Wat is integriteit eigenlijk? Integriteit gaat verder dan naleving van wetten en regels Integriteit gaat om de geest van de wet, om vertrouwen en betrouwbaarheid Integer gedrag van mensen vergroot de kans op naleving van regels, afspraken en beleid Integriteit gaat om gedrag, dus je wilt gedrag beïnvloeden! Instagram Een trotse medewerker heeft foto s en filmpjes van zijn nieuwe kantoor op instagram geplaatst. 3

4 Twitter Een medewerker twittert hoe chagrijnig zijn leidinggevende vandaag weer eens is. Quote uit Een lastig gesprek Een goede structuur en goede regels kunnen slecht gedrag niet voorkomen, maar goed gedrag kan wel redding brengen bij een slechte structuur en slechte regels. 4

5 Cultuur (1) Een organisatiecultuur speelt zich af tussen mensen en is zichtbaar en onzichtbaar aanwezig in het handelen, het denken, de patronen, de manieren van doen en de betekenisgeving. Er kan niet geen cultuur zijn: overal waar mensen met elkaar interacteren, ontwikkelen zich patronen en manieren van doen Bron: L. I. A. de Caluwé, Culturen veranderen in: R. van Es (red.) Cultuurverandering: mythe en realiteit, Kluwer, Deventer Cultuur (2) Er worden drie niveaus onderkend: zichtbare uitingen zoals bijvoorbeeld kleding, taalgebruik, huisstijl, stijl van leidinggeven, waarden en normen over wat hoort en niet hoort basisaannames Bron: E.H. Schein, Organizational culture and leadership. A dynamic view, Jossey Bass, San Francisco. 5

6 10 waarden van een organisatiecultuur (H.R. van Hasselt. Cultuurmanagement. Bedrijfscultuur en veranderingsprocessen.) 1. Trots op de organisatie 2. Gerichtheid op prestaties 3. Teamgeest en communicatie 4. Toezicht en leiderschap 5. Winstgerichtheid en kostenbewustzijn 6. Collegiale verhoudingen 7. Klantenrelaties 8. Eerlijkheid en veiligheid 9. Opleiding en vorming 10. Innovatiegerichtheid Integriteitsbewuste cultuur Een integere cultuur doelt vervolgens op een sfeer en klimaat waarin een instelling handelt op een manier die uitlegbaar en verantwoordbaar is, die de professionele, individuele verantwoordelijkheid stimuleert en beloont, en waarmee niet alleen de letter maar ook de geest van de wet wordt nageleefd. Bron: Toezichtthema s DNB

7 Het DNB Cultuurhuis 7 elementen, oftewel soft controls 1. Evenwichtig handelen: alle relevante belangen onderkennen en zichtbaar maken 2. Consistent handelen: handelen in lijn met doelstellingen 3. Bespreekbaarheid 4. Voorbeeldgedrag: tone at the top 5. Uitvoerbaarheid: realistische targets 6. Transparantie: communiceren over doelstellingen 7. Handhaving: aan niet-naleving worden consequenties verbonden 7

8 RvT Je werkt als een CO bij een thuiszorginstelling. Je hoort dat één van de RvT-leden eveneens RvT-lid is geworden bij een andere (concurrerende) thuiszorginstelling in de regio. Noodsituatie? Eén van de bestuurders is per direct opgestapt. Binnen de zorginstelling is niet per direct een geschikte bestuurder beschikbaar. Wel een zeer goed aangeschreven interim bestuurder. Zijn tarief zou omgerekend de Wnt normen overschrijden. 8

9 Seminar Alle leden van de Raad van Bestuur worden uitgenodigd voor een seminar vernieuwing in de zorg. Het seminar wordt georganiseerd door een adviesbureau. Het seminar vindt plaats in een ziekenhuis in Parijs dat als pilotziekenhuis heeft gediend. 9

10 Compliancecyclus Compliancecyclus (3) handhav en Vaststellen reikwijdte monitore n Uitvoeren risicoanaly se uitleggen maken 10

11 Compliancecyclus (4) handhaven Vaststellen reikwijdte monitoren Uitvoeren risicoanalyse uitleggen maken Awareness programma Bepaling doelgroepen Onderwerpen afgeleid uit risico s of waarden Trainingmethoden Periodiciteit Rol van compliance en anderen Intern/ extern 11

12 Awareness acties (1) Class room sessies E-learning Awareness acties (2) Dilemmatrainingen / moreel beraad 1-op-1 12

13 Awareness acties (3) Bijwonen MT/ afdelingsoverleg Mededelingen via Intranet Communicatie personeelsblad Awareness acties (4) Ontwikkelen van een toolkit compliance 13

14 Rol van compliance en anderen Compliance en of HR Initiator en trekker van awareness activiteiten Optreden als deskundige Faciliteren Management: Toon en gedrag vanuit de top Voldoende budget Compliancecyclus (5) handhaven Vaststellen reikwijdte monitoren Uitvoeren risicoanalyse uitleggen maken 14

15 Het interventiekompas Waarom worden regels, beleid of afspraken overtreden? Inzicht in gedrag (bewust én onbewust) Wat werkt? Aan de slag: Vragen? Mr. M.J. van Mourik (Jet) Antonius Zorggroep