Advies 472 Samenvatting

Transcriptie

1 Advies 472 Samenvatting De klacht ziet op een Europese openbare aanbestedingsprocedure voor de levering van bedrijfskleding. Het gunningscriterium dat wordt toegepast is het criterium van de beste prijs-kwaliteitverhouding. Omdat de aanbesteder rekening wenst te houden met duurzaamheidsaspecten, is gekozen voor toepassing van het nadere kwalitatieve gunningscriterium Levens Cyclus Analyse (LCA). De ondernemer stelt dat dit nadere criterium in strijd is met het transparantiebeginsel en daardoor niet geschikt is om inschrijvingen met elkaar te vergelijken. Naar het oordeel van de Commissie heeft aanbesteder met de uitwerking van het nadere kwalitatieve gunningscriterium Levens Cyclus Analyse (LCA) de gelijke behandeling van de inschrijvers onvoldoende gewaarborgd en de inschrijvingen niet aan de hand van een zo objectief mogelijk systeem beoordeeld, doordat de inschrijvers bij hetzelfde product met dezelfde productie- en transportwijze verschillende keuzes konden maken. Deze keuzeruimte ontstond in de eerste plaats doordat de inschrijvers gebruik mochten maken van verschillende softwareapplicaties en daarbinnen van verschillende databases. Naar het oordeel van de Commissie was verder onvoldoende transparant in welk geval voor worst case milieugegevens moest worden gekozen. Ten slotte was de LCA-methodiek in de onderhavige aanbesteding gevoelig voor manipulatie, doordat onbekendheid van de inschrijver met de herkomst van zijn product anders dan de aanbesteder heeft gesteld niet per definitie leidde tot een slechtere score. Daarmee is er een prikkel om in bepaalde gevallen onbekendheid met de herkomst van het product te veinzen om een betere score op dit gunningscriterium te behalen en is de gelijke behandeling van de inschrijvers ook in zoverre onvoldoende gewaarborgd. De Commissie acht de klacht dan ook gegrond. Ten overvloede vraagt de Commissie zich af of de levenscyclusanalyse zoals die in de onderhavige aanbestedingsprocedure is toegepast voldoende verband houdt met het voorwerp van de opdracht, nu belangrijke aspecten die tot milieu-impact leiden voor de onderhavige opdracht tot de levering van bedrijfskleding, zoals het gebruik van EKO-katoen, de verfmethode en land- en watergebruik, juist niet worden meegewogen. Ook lijkt de weging die aan de met de SBK Bepalingsmethode berekende impact-categorieën wordt verbonden niet goed aan te sluiten op de textielbranche. Doordat het gunstiger kan zijn voor inschrijvers om te doen alsof zij geen inzicht hebben in de keten, vraagt de Commissie zich bovendien af of het doel van de SBK-waarderingsmethode om meer inzicht in de keten te bevorderen, wordt bereikt, indien de levenscyclusanalyse als nader gunningscriterium wordt gehanteerd op de wijze zoals is gebeurd in de onderhavige aanbestedingsprocedure. Aan het eind van het advies heeft de Commissie een aanbeveling opgenomen voor het gebruik van een levenscyclusanalyse als een nader gunningscriterium in het kader van het gunningscriterium beste prijs-kwaliteitverhouding. 1

2 Advies Feiten 1.1. Aanbesteder heeft op 1 november 2017 een Europese openbare aanbestedingsprocedure aangekondigd voor een raamovereenkomst met één ondernemer per perceel voor de levering van bedrijfskleding. Er zijn drie percelen. De klacht ziet op perceel 2 betreffende bedrijfskleding voor BOA medewerkers en toezichthouders Op 9 maart 2016 is door aanbesteder een markconsultatie gehouden. Onderwerp van de marktconsultatie was de vraag hoe de markt aankijkt tegen de toepassing van een beoordeling op duurzaamheid op basis van een Levenscyclusanalyse (LCA) Aanvullend op deze marktconsultatie heeft aanbesteder ondernemer enkele vragen gesteld, waaronder vraag 1.2.1: 1. Is uw organisatie op dit moment klaar voor het opleveren van een LCA berekening? 2. Welke informatie of handreiking heeft u in een aanbesteding minimaal nodig van [Aanbesteder] om hier aan te kunnen voldoen? 3. Zitten er elementen in het berekenen van een LCA die voor u een belemmering vormen om in te schrijven op een aanbesteding indien een LCA berekening wordt gevraagd? 1.4. Ondernemer heeft daarop als volgt geantwoord: Antwoord: 1. Ja, mits er controle is over het productieproces en de uitvraag niet op gedetailleerde specificaties is uitgevraagd. Wanneer dit het geval is kan Inschrijver niet vrijelijk een ketenkeuze maken en is het opstellen van een LCA afhankelijk van de transparantie die mogelijke fabrikanten willen geven. 2. Een LCA is een middel om de impact die een product heeft op de wereld te berekenen. Het is goed om hier inzicht in te hebben maar het is gevaarlijk om hier een beoordelingssystematiek aan te koppelen. Wij raden aan om de berekening van artikelen zo veel mogelijk uit de beoordeling te houden. Het aanbieden van een vastomlijnd pakket conform uitgevraagde specificaties staat namelijk de ontwikkeling van een duurzamer pakket in de weg. De LCA kan ons inziens beter als eis toegevoegd worden aan het eisenpakket met daaraan de verplichting om de impact gedurende de overeenkomst te verlagen. 3. Het berekenen van een LCA kost tijd en geld. Met name als het nieuw te ontwikkelen artikelen betreft (wat een logisch gevolg lijkt voor [Aanbesteder]). Wanneer deze in de beoordelingssystematiek meegenomen wordt bestaat een groot gevaar op appels met peren vergelijken. Immers ten opzichte van welk artikel is de besparing, wat is het referentiekader en neemt iedere Inschrijver wel in dezelfde mate alle aspecten van de gehele keten mee in de berekening van een LCA? Wij hebben in combinatie met onze partners de gehele keten in kaart en kunnen der- 2

3 halve een uitgebreide LCA overleggen op artikelen waar we invloed op het productieproces hebben. We weten echter ook dat andere marktpartijen slechts een deel in eigen beheer hebben waardoor de informatie in een LCA van externe partijen komt die niet verifieerbaar is In de aankondiging van 1 november 2017 is, onder meer, bepaald: II.1.4) Korte beschrijving [Aanbesteder] is voornemens een aanbesteding te publiceren voor de levering van bedrijfskleding en schoenen inclusief wassen en repareren. Dit betreft de volgende soorten bedrijfskleding: 1) Werk- en veiligheidskleding 2) BOA/ toezichthouders 3) representatieve kleding Onderdeel van de gunningscriteria zal zijn het opstellen van een Levens Cyclus Analyse (LCA) voor ca. 3 kledingstukken per soort. II.1.6) Inlichtingen over percelen Verdeling in percelen: ja Inschrijvingen mogen worden ingediend voor: alle percelen 1.6. In de Inschrijfleidraad Bedrijfskleding (hierna: de Inschrijfleidraad), die geldt voor alle drie de percelen, is, onder meer, het volgende bepaald: Procedure aanbesteding 1.1. De Opdracht Marktconsultatie Opdrachtgever heeft zich voorafgaand aan deze aanbesteding op de hoogte gebracht van o.a. de gebruikte standaarden, mogelijkheden rondom duurzaamheid, kledingreiniging en minimale levertijden. Door marktconsultatie is Opdrachtgever in staat geweest een Bestek te schrijven dat op de markt aansluit, waardoor de administratieve lasten van de Inschrijvers worden beperkt. De marktconsultatie is met name gericht op de markt voor levering van werk- en veiligheidskleding (perceel 1), tevens zijn veel algemene vragen gesteld in het licht van de totale aanbesteding. De marktconsultatie heeft op de volgende wijze plaatsgevonden: 1. Opdrachtgever heeft gesprekken gevoerd met leveranciers. Zij hebben geen inzage in dit Bestek gehad noch hebben zij inzicht gekregen in de gekozen uitgangspunten zoals deze hier zijn beschreven. 2. Opdrachtgever heeft een marktconsultatie georganiseerd over het duurzaam inkopen van bedrijfskleding. Een samenvatting van deze bijeenkomst is samengevat in het een verslag dat onder deze vraag is toegevoegd. 3. Opdrachtgever heeft een schriftelijke markconsultatie gepubliceerd. De reactie van marktpartijen hierop zijn gebundeld en onder deze vraag toegevoegd. 3

4 Cursusdag opstellen LCA Voor ieder perceel is een gunningscriterium opgenomen ten aanzien van duurzaamheid. Om de aanbieding te beoordelen op duurzaamheid wordt van een aantal aan te bieden artikelen een Levens Cyclus Analyse (LCA) gevraagd. Deze artikelen zijn per perceel specifiek opgenomen. Opdrachtgever wil graag dat alle Inschrijvers dezelfde methodiek hanteren voor het invoeren van de milieudata en het berekenen van de verschillende product LCA s uit hun assortiment. Voor het gunningscriterium LCA, dient daarvoor een onafhankelijk geverifieerd rapport te worden ingediend. Dit rapport moet voldoen aan de Bepalingsmethode van SBK en de daaronder liggende algemene norm voor uitvoering van LCA studies ISO14040/44. Dit draagt bij aan een gelijk speelveld en een gelijke beoordeling. Om Gegadigden op weg te helpen in de berekening van de LCA, biedt [Aanbesteder] een cursusdag aan op dinsdag 14 november uur waarin de berekening van een LCA door middel van een kosteloos beschikbare software applicatie wordt toegelicht. Dit betreft een applicatie van [A], [een bedrijf] dat voor talloze branches en sectoren de milieueffecten van producten (van automotoren, tot gebouwen en koffiebekers) heeft doorgerekend. De [A] applicatie is volledig gecertificeerd en voldoet aan alle vereiste normen zoals ISO , EN en meer specifiek de in Nederland toegepaste SBK bepalingsmethode. In deze applicatie kunnen ook reeds vastgestelde LCA s worden geïmporteerd, mocht een Inschrijver hier al over beschikken. Deze LCA s moeten dan wel zijn uitgevoerd aan de hand van dezelfde rekenmethode (SBK Bepalingsmethode, CML). Het toepassen van specifiek deze applicatie is geen verplichting, er zijn meerdere applicaties op de markt beschikbaar om een LCA berekening te maken. De cursusdag is ook geen verplichting, maar deelname is voor Gegadigden wel aan te raden. Tijdens de cursus wordt een toelichting gegeven op: De wijze waarop de applicatie van [A] werkt. De milieudata die wel en niet relevant zijn voor het berekenen van de LCA. De wijze waarop de applicatie moet worden ingevuld. Alle gegadigden en geïnteresseerden zijn welkom om deel te nemen aan deze cursusdag. Met het aanbieden van deze cursusdag biedt [Aanbesteder] alle Inschrijvers een gelijk vertrekpunt, en een gelijk speelveld. 1.2 De procedure Tegenstrijdigheden [Aanbesteder] heeft deze Inschrijfleidraad met zorg opgesteld. Mocht de Inschrijver desondanks tegenstrijdigheden en/of onvolkomenheden tegenkomen, dan dient de Inschrijver de Opdrachtgever hiervan zo spoedig mogelijk in ieder geval voor het moment van Inschrijving via de mijn berichten module in Negometrix, op de hoogte te stellen op straffe van rechtsverwerking. De Inschrijver kan na het indienen van zijn Inschrijving zich niet beroepen op niet tijdig gemelde tegenstrijdigheden. Inschrijver verklaart kennisgenomen te hebben van deze bepaling en conformeert zich hier aan. 4

5 Rechtsbescherming en opschortende termijn Indien een Gegadigde zich niet kan verenigen met de inhoud van de aanbestedingsstukken, de beantwoording van vragen in het kader van nota s van inlichtingen of de reactie van [Aanbesteder] op klachten van Gegadigde, dient Gegadigde voor het in de planning opgenomen inschrijvingsmoment een kort geding aanhangig te maken. Bij het mededelen van de Gunningsbeslissing aan alle Inschrijvers neemt [Aanbesteder] een opschortende termijn als bedoeld in artikel van de Aanbestedingswet van 20 dagen in acht. Indien een Inschrijver rechtsmaatregelen wil treffen tegen de Gunningsbeslissing van [Aanbesteder], dient de Inschrijver binnen 20 kalenderdagen na de dag van verzending van de Gunningsbeslissing, door betekening van een dagvaarding een kort geding bij de [Rechtbank] aanhangig te hebben gemaakt. Een kopie van de dagvaarding dient zo snel mogelijk aan de contactpersoon van deze Aanbesteding te worden g d. Indien niet binnen 20 kalenderdagen na de dag van verzending van de Gunningsbeslissing een kort geding aanhangig is gemaakt, kan [Aanbesteder] overgaan tot het sluiten van de Overeenkomst. Inschrijvers kunnen na het verstrijken van de opschortende termijn van 20 kalenderdagen geen rechtsmaatregelen meer treffen ten aanzien van de Gunningsbeslissing van [Aanbesteder]. Inschrijver verklaart kennisgenomen te hebben van genoemde procedure en conformeert zich hier aan In het Programma van Eisen voor perceel 2 (hierna: het Programma van Eisen) is, onder meer, het volgende bepaald: Programma van Eisen 1.1. Opdrachtomschrijving Planning KO Indienen offerte: 23 januari uur Beoordelen offertes: 23 januari januari 2018 Offerteverificatie eerst gerankte Inschrijver: 31 januari februari 2018 Verificatie LCA eerst gerankte inschrijver: 31 januari 8 maart 2018 Gunning van de Opdracht: 8 maart 2018 Ingangsdatum Raamovereenkomst: 1 april 2018 Volume van de opdracht KO Het volume van de Opdracht wordt bepaald door de bestellingen ten behoeve van het vervangen van versleten kleding en het kleden van nieuwe medewerkers. Op basis van de managementrapportages over 2014, 2015 en 2016 en de huidige samenstelling van de teams wordt de opdrachtwaarde, inclusief wassen, vermaken en repareren, geschat op ca ,- per jaar. Dit betreft een indicatie waar geen rechten aan kunnen worden ontleend. 5

6 Inschrijver verklaart kennis genomen te hebben van het te verwachten volume van de Opdracht, begrijpt dat dit een indicatie betreft en dat hier geen rechten aan kunnen worden ontleend Beoordelingsmethodiek Weging KO De inschrijvingen worden beoordeeld op de beste prijs- kwaliteit verhouding. De Opdracht wordt gegund aan de Inschrijver met de Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI). De beoordeling van kwaliteit ten opzichte van prijs geschiedt elektronisch in Negometrix. Hierbij zal de Negometrix Utility Index gehanteerd worden. De toepassing van de parameters prijs en kwaliteit binnen de Negometrix Utility Index betreft 50% prijs en 50% kwaliteit Gunningscriteria Plan van aanpak KO Gewicht: 40% Webwinkel KO Gewicht: 40% Levens Cyclus Analyse (LCA) KO Gewicht: 20% Toelichting MKI en LCA Opdrachtgever wil dat de bedrijfskleding voor BOA & Toezichthouders die zij inkoopt zo duurzaam mogelijk tot stand is gekomen en wordt verwerkt. Die duurzaamheid uit zich onder andere in de keuze van materialen, de wijze van productie en bewassing. De milieu-impact die door deze keuzes wordt veroorzaakt, kan inzichtelijk worden gemaakt aan de hand van een product Levens Cyclus Analyse (LCA). In een product LCA wordt de invloed op verschillende milieu-impact categorieën inzichtelijk gemaakt, zoals bijvoorbeeld broeikaseffect (als gevolg van CO2-uitstoot), grondstofuitputting en toxiciteit. Voor de berekening van LCA s gelden internationale standaarden en rekenmethode (zoals ISO en EN 15804), waardoor LCA s goed onderling vergelijkbaar zijn. Om de duurzaamheid van een product vergelijkbaar te maken tussen verschillende Inschrijvingen, worden de milieu-impact categorieën omgerekend naar één waarde, de Milieukostenindicator (MKI). De MKI-waarde is vastgesteld volgens de schaduwprijsmethodiek. De schaduwprijs geeft een economische weging aan milieueffecten, zoals de uitputting van grondstoffen, klimaatverandering, aantasting van de ozonlaag, etc. De som van alle milieueffecten leidt tot een fictief bedrag per product, een waarde die wordt uitgedrukt in Euro. Deze waarde vertegenwoordigt de zogenaamde schaduwkosten van het product: de kosten die de maatschappij 6

7 zou moeten maken om de verwachte milieu-impact van cradle to grave te voorkomen of te herstellen. Dus: hoe lager de MKI-waarde, hoe hoger de kwaliteitsscore. De MKI kan worden berekend over het hele aangeboden assortiment van kleding en schoeisel. Vanwege de relatieve onbekendheid van marktpartijen met deze methodiek en om de werkdruk en transactiekosten beperkt te houden, zal in deze aanbesteding het aantal door te rekenen producten worden beperkt tot 3 items die een belangrijk deel van het assortiment vertegenwoordigen. Deze specifieke items zijn onder deze vraag in bijgevoegd document beschreven. Hiermee beoogt Opdrachtgever de branche uit te dagen zich te verdiepen in de milieudruk die haar keten teweegbrengt en hierin de meest milieuvriendelijke keuzes te maken. Voor deze aanbesteding geldt de vigerende SBK Bepalingsmethode 2.0. uit november 2014, met wijzigingsblad overgang naar [database van B] v3.3 d.d. 1 juni Indienen MKI Voor het indienen van de MKI waarde dient Inschrijver het bij deze vraag toegevoegde Excel bestand in te vullen en onder deze vraag te uploaden. In dit bestand zijn de milieu effect categorieën geselecteerd op basis van CML2002. Deze milieu effect categorieën hebben een weegfactor die aan de verschillende milieueffecten een economische waarde toekennen. Na het invullen van het bestand en het toepassen van de weegfactoren aan de hand van de ingediende product LCA, is de MKI-waarde berekend. Let op: de MKI berekening gaat over 3 productitems, de waarden per LCA, vermenigvuldigd met het ingeschatte aantal nieuw te leveren producten per jaar. Per productitem dienen de waarden te worden ingevuld in de Excelsheet in de kolom waarde. In de kolom aantal dient vervolgens het ingeschatte aantal te leveren producten per jaar te worden ingevuld. In het blauwe vakje verschijnt vervolgens de totale MKI waarden die voor de Inschrijving geldt. Score De score die wordt toegekend voor dit onderdeel is een gewogen score. De score voor alle inschrijvingen wordt afgeleid van de laagste MKI waarde die is ingediend. De maximale score voor deze vraag is 10 punten. De score wordt als volgt berekend: Laagste MKI waarde: 10 MKI waarde wijkt 0-1% af van de laagste MKI waarde: 10 MKI waarde wijkt 1-6% af van de laagste MKI waarde: 8 MKI waarde wijkt 6-11% af van de laagste MKI waarde: 6 MKI waarde wijkt 11-16% af van de laagste MKI waarde: 4 MKI waarde wijkt 16-21% af van de laagste MKI waarde: 2 MKI waarde wijkt meer dan 21% van de laagste MKI waarde: 0 Verificatie van de MKI De ingediende MKI zal worden geverifieerd aan de hand van de LCA s. De LCA rapporten die worden opgesteld voor de 3 gevraagde items dienen onafhankelijk te zijn geverifieerd en dienen te voldoen aan de SBK Bepalingsmethode 2.0. Bij het opstellen van de rapporten mag zowel gebruik worden gemaakt van referentiewaarden als van actuele data. Een screening LCA volstaat dus niet, de rapportage van de screening is onvoldoende voor verificatie conform de LCA norm. De Inschrijver die voor gunning in aanmerking komt, dient de geverifieerde LCA rapporten te overleggen. Verschillende LCA uitvoerders faciliteren het uitdraaien van deze rapportage. Hieraan zijn kosten verbonden. Dit zijn eenmalige kosten voor de oplevering van een rapport dat 5 jaar geldig is. Inschrijver moet dit rapport vervolgens aanbieden aan een door SBK-erkende LCA-verificateur. Deze controleert de aanpak, berekeningen en volledigheid van de rapportage aan de hand van 7

8 het SBK Toetsingsprotocol. De verificateur stuurt commentaar naar de LCA-uitvoerder, die dit verwerkt in de berekening en rapportage. Vervolgens wordt de aangepaste rapportage nogmaals gecheckt door de verificateur, waarna (als het goed is) de goedkeuringsverklaring volgt. Op dat moment is de verificatie voltooid. Bij ervaren LCA-uitvoerders is 1 commentaarronde doorgaans voldoende om tot een goedkeuring van het rapport te komen. Het verificatierapport dient uiterlijk 8 maart 2018 te worden ingediend. Pas na een positieve verificatie van de afgegeven MKI kan de Opdracht worden gegund. Het is aan te raden van te voren bij de verificateur aan te kondigen wanneer deze het rapport kan verwachten. De LCAverificateur moet onafhankelijk zijn, en mag dan ook niet betrokken zijn bij de LCA-uitvoering. De Bepalingsmethode en het Toetsingsprotocol zijn te vinden op Ook een lijst met SBK-erkende LCA-verificateurs is op die website te vinden. De Bepalingsmethode is een LCA-norm specifiek opgesteld voor de bouwsector, maar kan ook worden toegepast voor de kledingsector. Bij twijfel over de geldigheid van specifieke bouw-gerelateerde eisen in de norm kan contact opgenomen worden met [A]. Beschikbaarheid software en kosten Er zijn verschillende LCA-uitvoerders op de markt waar Inschrijver een beroep op kan doen. Voor de uitleg en toelichting bij deze Aanbesteding, werkt [Aanbesteder] samen met [A], [A] stelt voor de uitvoering van de LCA en de berekening van de MKI kosteloos software beschikbaar:. De software van [A] wordt nadrukkelijk niet voorgeschreven, maar omdat deze software gratis beschikbaar is voor Inschrijvers, zal Opdrachtgever deze software gebruiken tijdens de cursusdag bepalen van MKI waarde. Door deze cursusdag borgt [Aanbesteder] dat alle inschrijvers een gelijk vertrekpunt hebben en er dus een level playing field is In de SBK Bepalingsmethode 2.0. van november 2014, met wijzigingsblad overgang naar [database van B] v3.3 d.d. 1 juni 2017 (hierna: de Bepalingsmethode) is, voor zover relevant, het volgende bepaald: 1. INLEIDING 1.2. Nationale milieudatabase Ten behoeve van de eenduidige berekening van de milieuprestatie van gebouwen en GWW-werken in de Nederlandse context is de nationale milieudatabase in het leven geroepen. De nationale milieudatabase omvat basisprofielen en hierop gebaseerde productkaarten (B&U) en itemkaarten (GWW) van bouwproducten en gebouw- en GWWwerkonderdelen. Deze basisprofielen en productkaarten/itemkaarten worden in de verschillende rekeninstrumenten toegepast om de milieuprestatie van gebouwen en GWW-werken te berekenen. Samen met de rekenregels uit deze Bepalingsmethode zorgt dit voor een identiek rekenhart in de verschillende instrumenten, wat leidt tot eenduidige rekenuitkomsten. Er zijn in de nationale database drie categorieën productinformatie: Categorie 1: merkgebonden data, getoetst door een onafhankelijke, gekwalificeerde derde partij volgens het SBK Toetsingsprotocol. Openbaarheid: onderliggende data niet openbaar, milieuprofielen toegankelijk via de instrumenten als DuboCalc, GreenCalc en GPR. Voor wie: fabrikanten/producenten, toeleveranciers. 8

9 Categorie 2: merkongebonden data (merkloos), getoetst door een onafhankelijke, gekwalificeerde derde partij volgens het SBK Toetsingsprotocol, met vermelding van representativiteit (representatief voor bijvoorbeeld de Nederlandse markt of een groep van producenten). Openbaarheid: onderliggende data niet openbaar, milieuprofielen toegankelijk via de instrumenten als DuboCalc, GreenCalc en GPR. Voor wie: groepen van fabrikanten, toeleveranciers, branches, overheden, etc. Categorie 3: merkongebonden data (merkloos), niet getoetst volgens het SBK Toetsingsprotocol. Openbaarheid: onderliggende data (opbouw product-/itemkaart en basisprofielen) openbaar via de website van SBK: Voor wie: branches, fabrikanten, toeleveranciers en opdrachtgevers. De categorie 1 en 2 basisprofielen en productkaarten/itemkaarten die als input dienen voor de nationale milieudatabase worden aangeleverd door producenten en branches van bouwproducten. Deze blijven ook eigenaar van de milieuprofielen. De Bepalingsmethode geeft aanwijzingen om te komen tot het opstellen van EPD s, die zodanig zijn, dat de milieu-informatie hieruit in de vorm van basisprofielen en product-/itemkaarten geschikt is voor opname in de nationale milieudatabase als categorie 1 en categorie 2 productinformatie. Categorie 3 data zijn een vangconstructie om toch bij gebrek aan categorie 1 en categorie 2 data van een bouwproduct, in de nationale Milieudata te beschikken over milieuprofielen. SBK is eigenaar van deze profielen, die ofwel zijn opgesteld onder verantwoordelijkheid van SBK ofwel in het verleden zijn aangedragen door een branche. Op de categorie 3 milieuprofielen is een toeslagfactor van toepassing, omdat uit ervaring blijkt dat ongetoetste milieuprofielen vaak een te lage milieubelasting aangeven, omdat de inventarisatiegegevens minder volledig zijn. Deze toeslagfactor wordt door de beheerder van de nationale milieudatabase, SBK, vastgesteld en wordt in de instrumenten via de rekenregels doorgevoerd. Naast de productkaarten, itemkaarten en basisprofielen bevat de nationale milieudatabase ook een LCA database van grondstoffen en achtergrondprocessen, gebaseerd op [database van B] allocation, recycled content ( Cut-Off System Model ) en aangepast voor gebruik in de context van de Bepalingsmethode (processendatabase). Deze processen moeten gebruikt worden door opstellers van EPD s. Het gebruik van nieuwere versies van [database van B] is evenals het gebruik van nieuwere versies van documenten en procedures onderdeel van de updateprocedures bij SBK. De Bepalingsmethode en de Nationale Milieudatabase zijn nauw verweven om te komen tot eenduidige milieuprestatieberekeningen van gebouwen en GWW-werken. In het onderstaande schema is aangegeven, dat de Bepalingsmethode zowel dient als PCR om EPD s op te stellen en hieruit afkomstige basisprofielen en productkaarten/itemkaarten, als om de rekenregels voor het rekenhart van de instrumenten vast te stellen. 2. METHODISCHE EISEN (EN 15804) 2.6. Productcategorieregels voor de LCA (EN PCR) Rekenregels voor de LCA 9

10 Selectie van data In aanvulling op de EN gelden de volgende eisen: Representativiteit van de processen van de producent Representativiteit van de overige gegevens De overige processen in het productsysteem moeten een representatief of typerend beeld geven van de actuele geografische en technologische situatie. Het toepassingsgebied waarop deze norm betrekking heeft, is Nederland. Onder representatief wordt verstaan dat de gegevens de echte populatie goed weergeven. Onder typerend wordt verstaan dat de gegevens een bepaalde, veel voorkomende situatie beschrijven (ook wel modaal genoemd). Opmerking 3: De eisen aan representativiteit gelden voor alle economische stromen, zoals bijvoorbeeld ook de levensduur die wordt gehanteerd om het aantal vervangingen te bepalen, de percentages primair en secundair materiaal die worden ingezet of het afdankscenario. Indien bij het opstellen van een EPD voor een grondstof gebruik wordt gemaakt van een bestaande EPD, dan dient de representativiteit van dat EPD voor deze specifieke grondstof te worden aangetoond. Indien de EPD is opgesteld volgens de Bepalingsmethode en is getoetst volgens het SBK Toetsingsprotocol hoeven de onderliggende data, die veelal niet publiek toegankelijk is, niet nader te worden geanalyseerd. Generieke gegevens In aanvulling op de EN dient voor de productie van grondstoffen bij voorkeur gebruik gemaakt worden van data van de eigen toeleverancier van de producent. Indien deze aantoonbaar geen gegevens beschikbaar kan of wil stellen kan gebruik gemaakt worden van generieke gegevens Levenscyclusinventarisatie Dataverzameling Gegevens niet van de producent De toeleveranciers en afnemers van de betrokken productielocaties van het bouwproduct, moet worden gevraagd om gegevens van het productieproces beschikbaar te stellen conform de eisen die deze norm stelt aan deze processen. Opmerking 1: Gegevens van producenten (primaire bron) kunnen worden verstrekt in de vorm van procesgegevens, in de vorm van een LCI van cradle-to-gate of in de vorm van een milieuprofiel. De representativiteit voor de toepassing in Nederland moet vastgesteld worden. 10

11 Indien een toeleverancier of afnemer geen of onvoldoende gegevens verstrekt, wordt gebruik gemaakt van publieke bronnen, branchecijfers en literatuurgegevens. Opmerking 2: Bij gebruikmaking van publieke bronnen en literatuur kunnen omrekeningen of schattingen noodzakelijk zijn. Bij voorkeur wordt dit uitgevoerd door een expert op het desbetreffende gebied ('expert guess'). Er moeten gangbare publieke bronnen en literatuurbronnen worden gebruikt, wat wil zeggen dat het bronnen betreft die het meest breed geaccepteerd zijn bij LCAuitvoerders. Indien er processen uit verschillende regio s beschikbaar zijn, wordt de volgende prioriteitsvolgorde aangehouden: 1) het desbetreffende land; 2) een vergelijkbaar buurland; 3) de betreffende regio (bijvoorbeeld Noordwest Europa); 4) het desbetreffende (deel)continent; 5) de wereld. Voorbeeld 1: Stel dat in de database forfaitaire waarden voorkomen van drie elektriciteitsprocessen: een gebaseerd op de Nederlandse brandstofmix, een gebaseerd op de Duitse mix en een als Europees gemiddelde. Voor een proces dat in Nederland plaatsvindt, wordt de Nederlandse mix gekozen. Voor een proces dat in Spanje plaatsvindt wordt de Europese mix gekozen. Bij twijfel over de representativiteit van de gegevens moeten de worst case gegevens worden gebruikt. Voorbeeld 2: Stel dat een producent voor een bepaalde grondstof generieke gegevens uit de NMD gebruikt en er is twijfel over of deze grondstof valt onder de bandbreedte van de productgegevens in de NMD en er zijn tevens generieke gegevens in [database van B] 3.3 beschikbaar voor dezelfde grondstof die leiden tot een hogere milieu-effecten, dan mag hij alleen de NMD gegevens gebruiken, als hij aantoont dat deze representatiever voor zijn grondstof zijn In de Nota van Inlichtingen voor Perceel BOA / Toezichthouders van 30 november 2017 (hierna: NvI) zijn, onder meer, de volgende vragen en antwoorden opgenomen: Vraag 1 (betreffende van het Programma van Eisen, zie 1.7 hiervoor): Concretisering Knock Out criterium Antwoord: Bij het niet indienen van de MKI is de Inschrijving ongeldig en wordt de offerte niet beoordeeld. Inschrijver komt dan niet voor gunning in aanmerking. Indien het LCA rapport van de Inschrijver die voor gunning in aanmerking komt niet voldoet aan de onafhankelijke verificatie door een SBK-erkende LCA verificateur, dan is de Inschrijving ongeldig. De offerte wordt dan ter zijde geschoven. Op 11

12 basis van de dan geldige Inschrijvingen en de beoordelingen zal een nieuwe ranking worden bepaald en zal de Inschrijver die dan voor gunning in aanmerking komt worden uitgenodigd voor de offerteverificatie, waaronder de onafhankelijke verificatie van de LCA Vraag 2 (betreffende van het Programma van Eisen, zie 1.7 hiervoor): LCA inclusief wasproces Antwoord: Voor dit perceel moet een LCA worden opgesteld voor een drietal artikelen waarvan de operationele worker heren bij de leverancier moet kunnen worden aangeboden om te wassen. Voor specifiek dit artikel moet het wasproces in de LCA worden mee berekend. Hierbij dient Inschrijver als uitgangspunt te rekenen met 50 wasbeurten inclusief drogen. De overige 2 artikelen worden door de drager zelf gewassen. Zodoende heeft de Leverancier geen invloed op dit wasproces. Derhalve mag het was proces voor die twee artikelen buiten beschouwing worden gelaten in de LCA berekening Vraag 46 (betreffende van het Programma van Eisen, zie 1.7 hiervoor): Bij het invullen van de [applicatie van A] kunnen wij niet de juiste vezels of chemicaliën vinden. Hoe vullen wij dan de [applicatie van A] goed in? Wij nemen aan dat andere inschrijvers dan ook moeite zullen hebben de juiste vezels / chemicaliën te vinden? Door maar wat te kiezen (zoals op de demo cyanurchloride voor reactieve kleurstoffen) krijgen wij toch geen correcte MKI? Antwoord: LCA-databases zijn eindig, en dus zal er regelmatig een database referentie gekozen moeten worden die niet exact overeenkomt met het gebruikte materiaal of proces. Dit is algemeen gangbaar in de LCA-praktijk. Het is aan de Inschrijver om hierin verantwoorde keuzes te maken, die bij een eventuele verificatie (bij Inschrijver die voor gunning in aanmerking komt) kan worden goedgekeurd. Een lijst met SBK-erkende LCA-deskundigen is hier [dit is een link, Commissie] beschikbaar. Het staat de inschrijver vrij om ook niet- SBK-erkende LCA-deskundigen te consulteren. Om alle Inschrijvers een handreiking te doen in de ondersteuning en opleiding voor het opstellen van een LCA, biedt Opdrachtgever het volgende aan: Iedere potentiële Inschrijver mag kosteloos in totaal 2 uren [A] consulteren voor het opstellen van de eigen LCA. Dit geldt voor de totale aanbesteding, dit is niet per perceel. Onder deze LINK vindt u de Algemene Voorwaarden die [A] hierbij hanteert. Vervolgens mag iedere Inschrijver kosteloos de LCA laten valideren door [A]. Deze validatie wordt aangeboden om te borgen dat een LCA rapport met geenof minimale aanpassingen door de onafhankelijke verificatie komt indien Inschrijver voor gunning in aanmerking komt. Voorwaarde voor het gebruik maken van deze ondersteuning is dat Inschrijver daadwerkelijk een Inschrijving doet of kan aantonen deze intentie te hebben gehad. Indien een Inschrijver meer dan 2 uren consultancy behoeft dan zijn de kosten die hiermee zijn gemoeid voor de Inschrijver. Consultancy uren die anders dan bij [A] worden afgenomen zijn te allen tijde ook voor rekening van Inschrijver Vraag 47 (betreffende van het Programma van Eisen, zie 1.7 hiervoor): Als leverancier doen wij alleen de confectie en wij kopen doek in. Wij hebben geen inzicht in de herkomst van de vezels en kennen niet de spinnerij waar de garens 12

13 zijn gemaakt,de weverij waar het doek is gemaakt en het bedrijf waar het doekgeverfd en gefinished is. Hoe kunnen wij dan toch de [applicatie van A] goed invullen? Antwoord: Als deze niet beschikbaar is, dan moet met de standaarddata uit de [LCA-referentiedatabase van B] op een zo realistisch mogelijke manier de levenscyclus worden gemodelleerd Vraag 49 (betreffende van het Programma van Eisen, zie 1.7 hiervoor): Hoe worden de [applicatie van A] resultaten van de verschillende aanbieders vergelijkbaar met elkaar gemaakt? Antwoord: Deze is vergelijkbaar doordat deze allemaal over dezelfde MKI waardecomponenten gaan en alle LCA s moeten zijn opgesteld volgens de SBK Bepalingsmethode 2.0 uit november 2014, met wijzigingsblad overgang naar [database van B] v3.3 d.d. 1 juni Vraag 50 (betreffende van het Programma van Eisen, zie 1.7 hiervoor): U geeft aan dat het gebruik van gelijkwaardige tools als [applicatie van A] is toegestaan, kunt u een lijst met voor u gelijkwaardige tools verschaffen aangezien is gebleken dat de meningen over gelijkwaardigheid van deze tools verschillen, denk hierbij aan de [applicatie van C], waarvan eigenlijk tijdens de bijeenkomst al is besloten dat deze niet gelijkwaardig is? Antwoord: Gelijkwaardige tools zijn bijvoorbeeld die van [D] of [E] Vraag 52 (betreffende van het Programma van Eisen, zie 1.7 hiervoor): In de berekening zoals getoond door [A] wordt geen rekening gehouden met hergebruik/recycling van het kledingstuk, terwijl dit een grote impact heeft en uiteindelijk in een LCA berekening wel zal worden meegenomen. Dit kan zelfs resulteren in grote verschillen tussen inschrijvers waarbij een her bruikbaar artikel in de eerste levenscyclus een slechtere LCA kan hebben als een niet her bruikbaar artikel, terwijl dit artikel na bijvoorbeeld 8 cycli een veel betere LCA zal hebben. Uiteindelijk kan dit dus in het nadeel zijn van een inschrijver met een product met een aantoonbare betere LCA. Hoe denkt aanbestedende dienst hiermee om te gaan? Antwoord: Recycling wordt niet meegerekend om de berekening zo eenvoudig mogelijk te houden. Deze afbakening van het systeem houdt dus in dat het milieuvoordeel van End-of-Life recycling ten goede komt aan de volgende levenscyclus. Het gebruik van gerecyclede materialen in de productie komt wél ten goede aan de huidige levenscyclus: gerecycled materiaal kan free-of-burden worden ingezet. Deze afbakening wordt in LCA-termen de recycled content approach genoemd Vraag 53 (betreffende van het Programma van Eisen, zie 1.7 hiervoor): Wanneer aanbestedende dienst voornemens is om het wassen ook in de LCA berekening op te gaan nemen dienen wij deze dan tevens in de [applicatie van A] berekening mee te nemen? Zo ja, is het dan niet verstandig dat aanbestedende dienst vaste waarde s opgeeft voor bv transport bij het wassen zodat er eerlijke en vergelijkbare uitkomsten zijn van inschrijvers? Antwoord: Het transport naar en van de wasserij dient de Leverancier zelf te verzorgen en heeft zodoende invloed op de duurzame organisatie hiervan. Dit speelt mee in de milieuprestatieberekening. Deze waarden worden niet door [Aanbesteder] bepaald Vraag 54 (betreffende van het Programma van Eisen, zie 1.7 hiervoor): In de berekening zoals getoond door [applicatie van A] zitten een aantal aannames 13

14 (met name de referentie databases welke gebruikt worden) waarbij de inschrijver de voor hem meest gunstige kan kiezen. Hoe gaat aanbestedende dienst hiermee om? Is het mogelijk dat aanbestedende dienst voor deze keuze s een vaste waarde aangeeft waarmee inschrijver moet rekenen zodat er een eerlijke uitkomst is en inschrijver a goed met inschrijver b te vergelijken is? Antwoord: De Inschrijver wordt geacht de meest realistische referenties te kiezen. Deze kunnen uit LCA-referentiedatabases komen, maar ook uit andere bronnen. De LCA van de Inschrijver die voor gunning in aanmerking komt zal worden geverifieerd, waarbij o.a. gecontroleerd wordt of er realistische keuzes zijn gemaakt in de data-inventarisatie [Aanbesteder] kiest geen waardes waarmee Inschrijver moet rekenen. Daarmee zou het onderscheidend vermogen tussen Inschrijvers worden beperkt Vraag 61 (betreffende van het Programma van Eisen, zie 1.7 hiervoor): 8 maart 2018 is de gunning van de opdracht. Is dit een voorlopige of een definitieve gunning? Indien een definitieve gunning, wanneer is dan de voorlopige gunning? En indien het een voorlopige gunning is, wanneer is de definitieve gunning? Antwoord: De datum van gunning op 8 maart geldt als indicatie. Indien de offerteverificatie en de verificatie van de LCA eerder gereed zijn dan in de planning is opgenomen, dan zal de gunningsbeslissing eerder worden verzonden. Op het moment dat de ranking bekend is naar aanleiding van de beoordeling van de offertes (in de planning 31 januari), worden alle Inschrijvers op de hoogte gesteld van de eigen plaats binnen de ranking en wordt de naam bekend gemaakt van de Inschrijver die als nummer 1 is gerankt en voor gunning in aanmerking komt. Met deze nummer 1 wordt het verificatietraject gestart. Op het moment dat dit bericht wordt verstuurd aan alle Inschrijvers, hebben alle Inschrijvers de mogelijkheid om een eventueel bezwaar kenbaar te maken over de eigen beoordeling en de ranking. Op het moment dat de nummer 1, de Inschrijver die voor gunning in aanmerking komt, de offerte- en LCA verificatie voldoende heeft doorlopen, volgt de gunningsbeslissing (in de planning 8 maart). Dit is de definitieve gunning. Hierop volgt een wettelijke stand still termijn van 20 dagen waarin alle overige Inschrijvers de mogelijkheid hebben om een bezwaar kenbaar te maken tegen de gunning. Op het moment dat de stand still termijn van 20 dagen is afgelopen, kan de overeenkomst worden gesloten (volgens planning 29 maart) Op 23 januari 2018 heeft [A] de volgende berichten aan ondernemer verzonden: Zoals we telefonisch bespraken: voor het confectieproces geven de LCA-databases geen standaardreferentie. Ik heb wel een literatuurbron gevonden die we zouden kunnen gebruiken, zie attachment. Zal ik die er voor jullie in zetten, met de Tunesische elektriciteitsmix? Uit dezelfde literatuurbron komt ook het textile dyeing proces dat nu ik heb toegevoegd in jullie account

15 1 detail over de keuze van katoen: bij het modelleren hebben we gemerkt dat ECOkatoen inclusief de benodigde bewerkingstappen in totaal iets hoger scoort dan een referentie naar een volledig geverfd katoenen doek textile, knit cotton//[glo] textile production, knit cotton, yarn dyed. Dit zou je niet verwachten, maar volgens mij is er iets raars aan de ECO-katoen referentie (die is volgens mij te hoog). Mijn advies voor nu: gebruik de textile, knit cotton//[glo] textile production, knit cotton, yarn dyed. Zal ik die nog aanpassen? Op 31 januari 2018 heeft aanbesteder de mededeling van de gunningsbeslissing aan ondernemer gestuurd: Op deze aanbesteding hebben 3 partijen een inschrijving gedaan. Alle 3 inschrijvingen voldeden aan alle knock out eisen en zijn beoordeeld op de gunningscriteria: 1. Prijs 2. Plan van Aanpak 3. Webwinkel 4. MKI waarde Bijgaand treft u een overzicht van de scores op deze onderdelen voor iedere Inschrijver. Op basis van deze scores is een ranking ontstaan: 1. [X] 2. [Ondernemer] 3. [Y] Dit betekent dat [X] voor gunning in aanmerking komt. Aan de definitieve gunningsbeslissing gaat een offerte verificatiefase vooraf. Hiervoor wordt [X] uitgenodigd Op 5 februari 2018 heeft ondernemer het volgende bericht per aan aanbesteder verzonden: Op 31 januari 2018 hebben wij van u de beoordeling en ranking inzake de aanbesteding voor perceel 2: BOA/ toezichthouders mogen ontvangen. Wij willen u via deze weg laten weten voornemens te zijn bezwaar te willen aantekenen tegen de beoordeling en de plaats van [Ondernemer] in de ranking en wel om de volgende redenen Reden dat wij bezwaar hebben tegen onze beoordeling is dat wij één van de meetinstrumenten die deel uitmaken van de gunningscriteria niet betrouwbaar achten. Dit betreft de MKI score, bepaald middels de methode die [A] ontwikkeld heeft. Dit is een zeer subjectief instrument, gezien de waarden door de partij zelf ingevuld worden en niet gecontroleerd zijn. Om de waarden te bepalen moeten de stappen uit het proces (productie, logistiek en wassing) beoordeeld worden. Daarbij kiest 15

16 men zelf de database met waarden die gebruikt wordt. Kort samengevat hebben wij hierbij onder andere, maar niet gelimiteerd tot, de volgende bezwaren: - Er is geen controle of alle stappen in het proces daadwerkelijk (volledig) meegenomen zijn in de berekening door alle partijen; - Er is geen controle of de ingevoerde waarden juist zijn; - De database welke de waarden bepaald wordt gekozen door de inschrijver zelf, waarbij vermeld moet worden dat er geen databases voor textiel beschikbaar zijn, inschrijver dient de database die naar zijn inzicht het beste past te hanteren; - De database voor stroomverbruik voor de productielocatie van de kleding die [Ondernemer] aanbiedt, Tunesië, bestond niet en is ter plekke door [A] aangemaakt zonder sluitende toetsing voor de data in de betreffende database; - [Aanbesteder] heeft geen inzicht in wat er ingevuld is en de juistheid en volledigheid daarvan, zij zien slechts de uitkomsten. Wij zijn hierdoor van mening dat dit middel geen betrouwbare basis biedt voor een beoordeling op gelijkwaardige basis. Hierover zijn zorgen geuit door meerdere inschrijvers, zoals u ook al heeft kunnen constateren in de verschillende nota van inlichtingen. Om deze reden zijn wij dan ook van mening dat deze score niet meegenomen kan worden in het toekennen van punten voor de inschrijvers. Wij zullen dit bezwaar binnenkort officieel aan u kenbaar maken door betekening van een dagvaarding Aanbesteder heeft op 9 februari 2018 als volgt op het bericht van ondernemer gereageerd: Hierbij reageer ik op uw schrijven van 5 februari jl. U bent voornemens bezwaar aan te tekenen tegen de beoordeling van de Inschrijving van [Ondernemer] en daarmee de plaats in de ranking. [Aanbesteder] zal naar aanleiding van uw brief de ranking niet herzien om de navolgende redenen: [Aanbesteder] meent dat de gekozen beoordelingsmethodiek voor het opstellen van een LCA en het indienen van een MKI score invulling geeft aan een objectieve score methodiek, waarbij de uitgangspunten voor alle inschrijvers gelijk zijn. Met de toepassing van de SBK bepalingsmethode 2.0 en de verificatie door een onafhankelijke verificateur wordt de vergelijkbaarheid van de LCA s geborgd. De LCA, waar de ingediende MKI waarde uit voort komt, maakt onderdeel uit van de offerteverificatie. [Aanbesteder] kan hier aan de eerst gerankte inschrijver vragen stellen over de wijze waarop de MKI score tot stand is gekomen. Indien de LCA als voldoende wordt beoordeeld door de onafhankelijke verificateur en er geen gerede twijfel bestaat over de integriteit waarmee de MKI waarde door de Inschrijver is bepaald, ziet [Aanbesteder] geen reden tot bezwaar. Het door u gestelde gebrek aan controle wordt hiermee afdoende ondervangen. Bovendien merk ik op dat u deze bezwaren tardief zijn. U had deze bezwaren reeds voor inschrijving kenbaar moeten maken, ik verwijs hierbij naar het bepaalde in van de leidraad; En op het bepaalde in en van de leidraad: [zie 1.6 hiervoor, Commissie] 16

17 1.14. Op 19 februari 2018 heeft ondernemer aanbesteder in kort geding gedagvaard. In de dagvaarding heeft ondernemer, onder meer, het volgende gesteld: 2. Bezwaren [Ondernemer] 2.1 [Ondernemer] maakt bezwaar tegen het gunningscriterium LCA. Dit gunningscriterium voldoet niet aan de eisen van transparantie en proportionaliteit. 2.2 De MKI-waardes die de inschrijvers moeten opgeven zijn niet op een eenduidige en uniforme wijze te genereren. 2.3 Voor het berekenen van de MKI-waarde worden een groot aantal gegevens gebruikt. Die gegevens dienen inschrijvers zelf in te vullen met behulp van databases. De databases zijn voor wat bedrijfskleding slechts zeer beperkt. Bovendien is voor inschrijvers de herkomst van de te gebruiken materialen niet in alle gevallen herleidbaar waardoor de vereiste data niet kunnen worden ingevuld. 2.4 [Aanbesteder] heeft naar aanleiding van vragen hierover aangegeven dat als de materialen niet herleidbaar zijn en/of de benodigde gegevens niet terug te vinden zijn in de databases, de inschrijvers de meest realistische referenties dienen te kiezen. Het is echter veelal niet duidelijk wat de meest realistische referentie is. Dit zal voor een verificateur evenmin duidelijk zijn. Bovendien krijgen de artikelen op deze wijze geen reële LCA en daarmee MKI-waardering. Bijvoorbeeld: In de database voor stroomverbruik was de productielocatie van de kleding die [Ondernemer] aanbiedt niet opgenomen. [Ondernemer] heeft daarvan melding gemaakt bij [A] met de vraag hoe zij daarmee moet omgaan. [A] heeft vervolgens ter plekke een database aangemaakt en data opgenomen. Het resultaat dat een inschrijver verkrijgt na het invoeren van de data is hierdoor volstrekt willekeurig. 2.5 Het nadere gunningscriterium LCA is niet-transparant, disproportioneel en toepassing van dit criterium is om voornoemde redenen onrechtmatig. 2.6 [Ondernemer] betwist om deze redenen ook de juistheid van de door voorgenomen winnaar [X] opgegeven MKI-waardes Op 14 maart 2018 heeft de advocaat van ondernemer de rechtbank bericht dat ondernemer heeft besloten het kort geding in te trekken Op 19 maart 2018 heeft aanbesteder aan ondernemer het volgende bericht verzonden: [Ondernemer] heeft te kennen gegeven het geplande Kort Geding in te trekken. Ondertussen heeft [X] aan alle voorwaarden voor de offerteverificatie voldaan. Dit betekent dat [Aanbesteder] de Opdracht voor levering van dienstkleding tbv BOA en Toezichthouders gunt aan [X]. 17

18 1.17. Op 18 oktober 2018 heeft de Commissie een informatiebijeenkomst gehouden waarbij vertegenwoordigers van ondernemer en van aanbesteder aanwezig waren. Aanbesteder had ook een vertegenwoordiger van [A] naar de zitting meegenomen. Tevens was een voor de behandeling van deze klacht door de Commissie ingeschakelde expert, mevrouw Bijleveld, aanwezig. Voor zover voor het advies van belang, is de tijdens deze bijeenkomst verstrekte informatie in dit advies verwerkt (zie 5 hierna). 2. Beschrijving klacht De uitwerking van het nadere kwalitatieve gunningscriterium Levenscyclusanalyse (LCA) is in strijd met het transparantiebeginsel en is daardoor niet geschikt om inschrijvingen met elkaar te vergelijken. 3. Onderbouwing klacht 3.1. Ondernemer voert aan dat een Levenscyclusanalyse (LCA) een methode is voor het in kaart brengen van de invloed van producten en productieprocessen op het milieu. In de LCA wordt de hele levenscyclus van een product meegenomen: van het onttrekken van de benodigde grondstoffen tot en met de verwerking van het afval De uitkomst van een LCA is een milieuprofiel. Dit is een soort scorelijst van milieueffecten. In het milieuprofiel is te zien welke milieueffecten de belangrijkste rol spelen in de levenscyclus. Op basis van een LCA besluit men welke milieueffecten met voorrang kunnen worden aangepakt om het milieueffect van een bepaald product of productieproces te reduceren Ondernemer merkt de LCA aan als een managementtool die een beeld geeft op welk gebied de bedrijfsvoering kan worden aangepast om de milieu impact van een product of productieproces te verbeteren In de onderhavige aanbestedingsprocedure dienden de inschrijvers voor het gunningscriterium LCA de MKI-waarde van drie kledingstukken te berekenen, met behulp van een rekensheet. De MKI-waarde vertegenwoordigt de kosten die de maatschappij zou moeten maken om de verwachte milieu-impact te voorkomen of te herstellen. Voor het genereren van de gegevens die in deze rekensheet moeten worden ingevuld, dienden de inschrijvers gebruik te maken van een softwareapplicatie, zoals die van A. In de softwareapplicatie vult een inschrijver gegevens in ten aanzien van het bedrijf, de leveranciers, de productieprocessen, het product en de gebruikersscenario s (transport-producent-distributeur-klant). Ten aanzien van de leveranciers vult de inschrijver bijvoorbeeld de hoeveelheid en soort elektriciteit van een leverancier in. Bij het invullen van deze gegevens dient een inschrijver volgens ondernemer een groot aantal keuzes te maken uit verschillende LCA-databases. De softwareapplicatie berekent vervolgens dit verbruik door naar de hoeveelheden die bij de productie van het betreffende kledingstuk worden gebruikt Nadat de inschrijver alles heeft ingevuld, genereert de software tool per bedrijfskledingstuk een LCA-rapport. Het LCA-rapport laat per milieueffectcategorie en per ingevuld onderdeel zien wat de impact op het milieu is. Elke milieucategorie heeft daarbij een specifieke eenheid. Zo is de milieu impact van de categorie klimaatverandering uitgedrukt i kg CO2-eq en de categorie vermesting in kg PO4 eq De inschrijver dient de totaal impact van de betreffende milieucategorie in te vullen in de rekensheet. Elke milieucategorie heeft in deze rekensheet een weegfactor, 18