Aluminium, LCA en EPD

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Aluminium, LCA en EPD"

Transcriptie

1 Symposium Duurzaam Aluminium 5 februari 2015 Aluminium, LCA en EPD Harry van Ewijk IVAM UvA BV

2 IVAM UvA BV Opgericht in 1993 vanuit de Vakgroep Milieukunde UvA is enige aandeelhouder 15 medewerkers Kerngebieden Duurzaam produceren Ketenanalyses / LCA Risicobeoordeling chemische stoffen, Nanotechnologie Internationaal duurzaam ondernemen Duurzaam inrichten Stedelijke gebiedsontwikkeling Draagvlak-, gedrag- en beleidsstudies

3 Inhoud Wat is LCA? Algemeen Geïllustreerd aan de hand van de aluminium keten Wat is een EPD? Bepalingsmethode Milieuprestaties Gebouwen en GWW-werken EPD als basis voor de Nationale Milieudatabase (NMD) Categorieën productdata in NMD

4 Wat is LCA? LCA = Life Cycle Assessment (levenscyclusanalyse)

5 LCA: 3 typen Environmental (LCA) Economic (LCC) Social (S-LCA)

6 Wat is LCA? Doel LCA milieueffecten product/dienst over de hele keten systematisch bepalen LCA eigenschappen Kwantificeert potentiële milieueffecten Generieke, mondiale milieueffecten Temporeel: LCA slaat de tijd plat

7 Nut van LCA voor uw branche Intern Wat zijn de grootste vissen (materialen, processen, milieuthema s) tbv ecodesign / design for environment Extern Transparantie naar stakeholders (milieujaarverslagen, ecolabeling)

8 LCA Elke LCA bestaat uit de volgende stappen: 1. Vaststellen van doel en reikwijdte 2. Inventarisatie (LCI) 3. Effectbeoordeling (karakterisatie) 4. Interpretatie

9 LCA-methode (ISO 14040) Raamwerk voor LCA Doelbepaling en systeemafbakening Levenscyclusinventarisatie Interpretatie Milieueffectbeoordeling

10 LCA stap 1: Doelbepaling Functionele eenheid 1 liter verf hoeveelheid verf nodig om 1 m 2 muur te schilderen hoeveelheid verf nodig om 1 m 2 muur 10 jaar lang goed en mooi beschermd te houden

11 LCA stap 2: Inventarisatie Input materialen energie water lucht ruimte grondstofonttrekking opwerking, productie en assemblage distributie product gebruik product hergebruik: product, component, materiaal afvalmanagement Output producten bijproducten emissies naar water emissies naar lucht emissies naar bodem overigen

12 LCA stap 3: Effectbeoordeling Uitputting grondstoffen Emissies - broeikaseffect - humane toxiciteit - verzuring - ecotoxiciteit - vermesting - smogvorming - ozonlaagaantasting Aantasting ecosystemen -landgebruik -biodiversiteit Energieverbruik Waterverbruik Afval Carbon Footprint Milieueffecten Indicatoren

13 LCA stap 4: Weging Weegmethoden om tot 1 indicator te komen: panel distance to target no effect level Monetair Schaduwprijs, MilieuKostenIndicator (MKI) Weging, beoordeling milieueffecten, is (deels) subjectief Niet wegen is ook wegen!

14 Levenscyclus aluminium bauxietwinning aluinaarde productie productie primair aluminium AEC recycling energie vormgeving transport gebruiksfase verwerking tot eindproduct (EAA, 2008)

15 Levenscyclus aluminium bauxietwinning aluinaarde productie productie primair aluminium AEC recycling energie vormgeving Ontbossing Landgebruik Red mud afval transport gebruiksfase verwerking tot eindproduct (EAA, 2008)

16 Levenscyclus aluminium verbruik chemicaliën (natronloog) bauxietwinning aluinaarde productie productie primair aluminium AEC recycling energie vormgeving transport gebruiksfase verwerking tot eindproduct (EAA, 2008)

17 Levenscyclus aluminium bauxietwinning aluinaarde productie AEC recycling productie primair aluminium verbruik elektriciteit energie vormgeving transport gebruiksfase verwerking tot eindproduct (EAA, 2008)

18 Levenscyclus aluminium bauxietwinning aluinaarde productie productie primair aluminium AEC recycling energie vormgeving transport gebruiksfase brandstofbesparing? verwerking tot eindproduct (EAA, 2008)

19 Levenscyclus aluminium bauxietwinning aluinaarde productie deel gaat verloren: afvalverbrandings-installatie, AEC stort recycling productie primair aluminium energie vormgeving transport gebruiksfase verwerking tot eindproduct (EAA, 2008)

20 Primair aluminiumproductie Bijdrage (%) van verschillende processen aan de milieubelasting 8,5 20,3 1,2 1,4 22,6 aluminium oxide* 46 bauxietwinning* verwerking red mud* elektriciteit electrolyse anode productie overig

21 ReCiPe-Pt Productie primair en secundair aluminium per ton aluminium Uitputting, fossiel Uitputting, metalen Landgebruik, bouw Landgebruik, agri Straling Ecotox, zoutwater 400 Ecotox, zoetwater Ecotox, bodem 300 Fijnstof vorming 200 Smogvorming Humane tox 100 Vermesting 0 primair secundair Verzuring Ozonlaag Klimaat, ecosysteem Klimaat, gezondheid

22 ReCiPe-Pt Aluminium kozijn levenscyclus bijdragen van verschillende processen Uitputting, fossiel Uitputting, metalen Landgebruik, bouw Landgebruik, agri 10 Straling Ecotox, zoutwater Ecotox, zoetwater Ecotox, bodem Fijnstof vorming Smogvorming Humane tox Vermesting Verzuring Ozonlaag Klimaat, ecosysteem Klimaat, gezondheid

23 Wat is een EPD? LCA - normen ISO 14040: principes en raamwerk ISO 14044: eisen en richtlijnen ISO 14025: milieuverklaringen - type III principes en procedures Environmental Product Declaration type III (EPD) ISO 21930: milieuverklaring van bouwproducten EN 15804: milieuverklaring van bouwproducten EN 15978: milieuprestaties van gebouwen

24 LCA EPD Bepalingsmethode ISO EPD (LCA = basis) Environmental Product Declaration type III voor de bouw EN15804 niveau product in bouwwerk Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWW-werken nadere specificatie (NL) van product- naar bouwwerkniveau Toetsingsprotocol (SBK of MRPI )

25 Bepalingsmethode

26 Nationale Milieudatabase (NMD) SimaPro 8 Ecoinvent Basisprofielen Database Product-/Itemkaarten Database voor LCA-bureaus Nationale Milieudatabase voor toolontwikkelaars

27 Nationale Milieudatabase (NMD) door derden getoetste data (via MRPI of SBK) SimaPro 8 Ecoinvent Basisprofielen Database Product-/Itemkaarten Database Productprofiel-kaarten Database (in afzonderlijke tools)

28 NMD toegepast in Tools

29 Categorieën productdata 1. Merk gebonden, getoetst door derden van individuele toeleverancier/producent 2. Merk ongebonden, getoetst door derden van groepen van toeleveranciers/producenten representatief voor bijv. NL markt of beperkte groep leveranciers 3. Merk ongebonden, niet getoetst bij voorkeur representatief voor NL worst case 30% toeslag Voorkeur voor rekenen met 1 of 2

30 Dank voor uw aandacht! Vragen? IVAM heeft ruim 20 jaar ervaring met LCA Voor EPD en advies:

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wat zit er achter instrumenten zoals GPR Gebouw, MRPI-MPG en BREEAM-NL / DGBC Materialentool? Harry van Ewijk (SGS) NVBV-Kennisdag, 14 juni 2017 1 HARRY

Nadere informatie

Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving

Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Agnes Schuurmans Voorzitter NEN 351 281 (CEN TC350) Rockwool International 1 Bouwbesluit - 1 april 2012 Milieuparagraaf Artikel

Nadere informatie

Methode en data in Europees perspectief

Methode en data in Europees perspectief Methode en data in Europees perspectief SBK-symposium Nationale Milieudatabase 24 februari 2011 Agnes Schuurmans (vz normcie 351 281 / lid SBK-TIC / Rockwool) Europese ontwikkelingen waarvoor milieu-informatie

Nadere informatie

Masterclass LCA. Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma

Masterclass LCA. Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma Masterclass LCA Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma CE Delft sinds 1978 Onafhankelijk onderzoek en advies Milieu, economie, techniek en beleid Energie, transport, afval, biomassa, voedsel,

Nadere informatie

Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD. G. Jonkers NVVT 28-5-2013

Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD. G. Jonkers NVVT 28-5-2013 Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD G. Jonkers NVVT 28-5-2013 Presentatie Achtergronden duurzaam bouwen Bepalingsmethoden milieuprestatie gebouw LCA Nationale Milieudatabase Duurzaamheid en verf -> een

Nadere informatie

Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen

Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen 9 Oktober 28 Laure Itard 1 november 28 1 Renovatie van een rijtjehuis gebouwd in de periode 1966-1976 1 november 28 2 1. Isolatie

Nadere informatie

Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk

Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk AGENDA Houtcafé 25 september 2014 16.00 uur Inleiding Milieuaspecten van hout Eric D. de Munck, projectleider en secretaris Centrum Hout/VVNH

Nadere informatie

Overzicht en samenhang tussen de verschillende projecten rondom de Nationale Milieudatabase SBK februari 2011

Overzicht en samenhang tussen de verschillende projecten rondom de Nationale Milieudatabase SBK februari 2011 Overzicht en samenhang tussen de verschillende projecten rondom de Nationale Milieudatabase SBK februari 2011 Al enige jaren worden er in de praktijk verschillende instrumenten gebruikt waarmee de materiaalgebonden

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse van groene wanden

Levenscyclusanalyse van groene wanden Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Levenscyclusanalyse van groene wanden Inzicht in de milieu-impact van de verschillende onderdelen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB 1 Mid-term

Nadere informatie

Life Cycle Analysis Granova. Heros Sluiskil B.V. Samenvatting uit rapport: Datum

Life Cycle Analysis Granova. Heros Sluiskil B.V. Samenvatting uit rapport: Datum Samenvatting uit rapport: Life Cycle Analysis Granova Heros Sluiskil B.V Datum 10-10-2014 Opdrachtgever Heros Sluiskil B.V. Oostkade 5 4541 HH Sluiskil Opdrachtnemer EcoChain Technologies B.V. Oostenburgermiddenstraat

Nadere informatie

Op weg naar 2030 SGS congres 16 mei 2019 Drs. Ing. H.M. (Harry) Nieman

Op weg naar 2030 SGS congres 16 mei 2019 Drs. Ing. H.M. (Harry) Nieman Op weg naar 2030 SGS congres 16 mei 2019 Drs. Ing. H.M. (Harry) Nieman 1 Inhoud : Wat is en doet de NMD Herstructurering Harmonisatie Onderzoek Toekomst 2 Doelstellingen NMD: Landelijke geharmoniseerde

Nadere informatie

Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG

Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Olga van der Velde Datum: 14-06-2018 Constructeursdag Circl paviljoen www.nibe.org o.vandervelde@nibe.org 06 34 06 54 25 Voorstelronde: NIBE in het kort

Nadere informatie

Ecodesign. Leen Van Aken. Groep Design & Technologie

Ecodesign. Leen Van Aken. Groep Design & Technologie Ecodesign Leen Van Aken Groep Design & Technologie Wat is ecodesign? Eco - design Ecologisch > esthetisch, ergonomisch, economisch, functioneel, Levenscyclus > ontwerp, productie, distributie, gebruik

Nadere informatie

NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN VOOR NL-EPD CERTIFICAAT VOOR ENVIRONMENTAL PRODUCT DECLARATIONS (EPD) VAN BOUWPRODUCTEN

NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN VOOR NL-EPD CERTIFICAAT VOOR ENVIRONMENTAL PRODUCT DECLARATIONS (EPD) VAN BOUWPRODUCTEN NATIONALE BEOORDELINGSRICHTLIJN VOOR NL-EPD CERTIFICAAT VOOR ENVIRONMENTAL PRODUCT DECLARATIONS (EPD) VAN BOUWPRODUCTEN Vastgesteld door het CvD Duurzaamheid bouwproducten, d.d. 2014-xx-xx Uitgave: IKOB-BKB,

Nadere informatie

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen?

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Docentendag CBBE, Sustainable Transition & Sustainability Analysis in de Biobased Economy, 4 februari 2015 Dr ir Jerke W. de Vries w w w. h o g e s c h o o l v

Nadere informatie

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse - LCA

Levenscyclusanalyse - LCA 1 Inhoud 1 Inhoud... 1 2 Wat is een LCA?... 2 3 Hoe is een LCA opgebouwd?... 3 4 Toepassingen en mogelijkheden... 7 5 Aandachtspunten en praktische info... 8 6 Links... 8 Een initiatief van: Met steun

Nadere informatie

dr. ir. Ralph Hamerlinck en ir. Jan-Pieter den Hollander Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen en Webtools voor duurzaamheid

dr. ir. Ralph Hamerlinck en ir. Jan-Pieter den Hollander Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen en Webtools voor duurzaamheid Seminar duurzaam bouwen met staal dr. ir. Ralph Hamerlinck en ir. Jan-Pieter den Hollander Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen en Webtools voor duurzaamheid Inhoud Inleiding ontwikkelingen duurzaam

Nadere informatie

Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak.

Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak. BEOORDELINGSMODEL DUURZAAM ONDERHOUD Integrale benadering Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak. Een integrale aanpak zou zich

Nadere informatie

Duurzame oplossing door houtreparatie!

Duurzame oplossing door houtreparatie! Duurzame oplossing door houtreparatie! Het systeem om meerpalen te repareren in plaats van vervanging door nieuwe palen, is niet alleen goedkoper maar blijkt ook minder belastend te zijn voor het milieu.

Nadere informatie

De Ecolizer 2.0. Een instrument voor introductie van ecodesign

De Ecolizer 2.0. Een instrument voor introductie van ecodesign De Ecolizer 2.0 Een instrument voor introductie van ecodesign Ecolizer 2.0 Inhoud OVAM & ecodesign Ecolizer historiek Ecolizer 2.0 Toekomst OVAM Ecodesign Award Pro in samenwerking met Winnaars OVAM Ecodesign

Nadere informatie

Milieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf

Milieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf Milieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf Vergelijkende milieustudie bruggen Onderzoek Brede studie met meerdere sectoren Specificatie, berekeningsmethode, data Niet-materiaal gebonden specificaties

Nadere informatie

Tabel 1 Basisprofiel standaard geleiderails

Tabel 1 Basisprofiel standaard geleiderails Memo Aan: Kenmerk: Betreft: Van: Delft, 8 mei 2014 Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, Verzinkerij Van Aert LCA-resultaten van s Basisprofielen van de standaard s en de verzinkte s en vergelijking

Nadere informatie

MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE. Suzanne de Vos-Effting

MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE. Suzanne de Vos-Effting MILIEUPROFIELEN VAN SCHEEPSBRANDSTOFFEN IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE Suzanne de Vos-Effting OPZET PRESENTATIE Motivatie RWS milieuprofielen scheepsbrandstof Aanpak berekening Resultaten Gebruik milieuprofielen

Nadere informatie

Aluminium en duurzaamheid

Aluminium en duurzaamheid Aluminium en duurzaamheid samenvatting van het rapport Duurzaamheidsaspecten van aluminium geschreven in opdracht van het Aluminium Centrum. Niels Jonkers, Lieke Dreijerink Amsterdam, april 2011 IVAM research

Nadere informatie

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen Kwantificeren van Milieuprestatie Mantijn van Leeuwen NIBE (Experts in Sustainability) Ondersteund door LCA gegevens, maakt u betere beslissingen NIBE speelt een centrale rol tussen producenten, ontwerpers,

Nadere informatie

Kingspan Geïsoleerde Panelen. Toekomstbestendig bouwen begint met duurzaamheid

Kingspan Geïsoleerde Panelen. Toekomstbestendig bouwen begint met duurzaamheid Kingspan Geïsoleerde Panelen Toekomstbestendig bouwen begint met duurzaamheid TOEKOMSTBESTENDIG BOUWEN Wie bouwt voor de toekomst weet ook dat je verder moet denken dan de gewenste levenscyclus van een

Nadere informatie

Is Europa duurzaam? Is Aluminium duurzaam?

Is Europa duurzaam? Is Aluminium duurzaam? Is Europa duurzaam? Is Aluminium duurzaam? Taco van den Broek Normalisatie consultant Materialen en bouwproducten duurzaam aluminium 1 introduction duurzaam aluminium 2 Inhoud Korte intro over NEN Normen

Nadere informatie

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat Duurzaam inkopen bij Duurzaamheid bij aanleg en onderhoud van wegen, vaarwegen en waterwerken Edwin van der Wel, Sr. Adviseur Duurzaamheid en Energie, GPO Inhoud Programma duurzaam inkopen GWW Doelstellingen

Nadere informatie

Definitie. Wat is Duurzaamheid?

Definitie. Wat is Duurzaamheid? Duurzaamheid Definitie Wat is Duurzaamheid? Waarom is duurzaamheid belangrijk? Bevolkingsgroei 7naar 9Miljard Waarom is duurzaamheid belangrijk? Grondstofschaarste Waarom is duurzaamheid belangrijk? Ontbossing

Nadere informatie

Een duurzaam bestaan voor de woning

Een duurzaam bestaan voor de woning Een duurzaam bestaan voor de woning Over de milieueffecten van het onderhouden, aanpassen en bewonen van woningen Arjen Meijer en Ad Straub, Onderzoeksinstituut OTB 3-11-2011 Delft University of Technology

Nadere informatie

Kiwa-Watersymposium / opstellen van milieuverklaringen Rense Kuil - Kiwa

Kiwa-Watersymposium / opstellen van milieuverklaringen Rense Kuil - Kiwa Kiwa-Watersymposium / opstellen van milieuverklaringen Rense Kuil - Kiwa 19 april 2018 Trust Quality Progress Voorstellen Wet kwaliteitsborging voor het bouwen 2 statement Hedendaags ondernemen is jongleren

Nadere informatie

transport grondstoffen verpakking water energie MANAGEMENT SUMMARY

transport grondstoffen verpakking water energie MANAGEMENT SUMMARY MANAGEMENT SUMMARY Aanleiding: De keuze voor het werken met disposable en versus de wasbare microvezel doeken in de professionele schoonmaak wordt vaak op basis van meerdere factoren gemaakt. Een van de

Nadere informatie

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Ir. Piet van Luijk / min. BZK 03-12-2013 1 Waar staan we Bepalingsmethode die aansluit op Europese bepalingsmethoden Nationale MilieuDatabase die geschikt

Nadere informatie

LCA-resultaten van geleiderails

LCA-resultaten van geleiderails LCA-resultaten van s Vanuit de opzet van een nieuw Landelijk Afvalbeheerplan (LAP2) is gekeken of er door ketensamenwerking mogelijkheden kunnen worden gevonden om de milieudruk van materialen in de afvalfase

Nadere informatie

WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren

WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren Ad Straub Delft University of Technology Challenge the future Programma 9.45

Nadere informatie

Milieu-impact van groene wandsystemen

Milieu-impact van groene wandsystemen Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Milieu-impact van groene wandsystemen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB Met de financiële steun van: 1 Milieu-impact van groene wanden 1. Levenscyclusanalyse

Nadere informatie

WP4: Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden in constructies! 1 april 2015, TKI KIEM!

WP4: Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden in constructies! 1 april 2015, TKI KIEM! WP4: Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden in constructies 1 april 2015, TKI KIEM WP4 - Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden Projectpartners IMd Raadgevende Ingenieurs, Rotterdam

Nadere informatie

MILIEUEFFECTRAPPORT LANDELIJK AFVALBEHEERSPLAN. Achtergronddocument A2 LCA; methodiek en uitwerking in het LAP

MILIEUEFFECTRAPPORT LANDELIJK AFVALBEHEERSPLAN. Achtergronddocument A2 LCA; methodiek en uitwerking in het LAP MILIEUEFFECTRAPPORT LANDELIJK AFVALBEHEERSPLAN Achtergronddocument A2 LCA; methodiek en uitwerking in het LAP Afval Overleg Orgaan 2002 INHOUDSOPGAVE. INLEIDING 3. Doel en reikwijdte van dit achtergronddocument

Nadere informatie

Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen!

Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen! Inleiding ontwikkelingen duurzaam bouwen!! Onderwerpen! Wat is duurzaam bouwen?! Kunnen we dit meten?! Bouwbesluit per 1-1-2013! Staaldata! MilieuRelevante ProductInformatie (MRPI)! Nationale MilieuDatabase

Nadere informatie

SBK Nationale Milieudatabase

SBK Nationale Milieudatabase SBK Nationale Milieudatabase Betreft : SBK-procedure opname productdata in de Nationale Milieudatabase Versie : 1.0 Status : Definitief Datum : 1 juli 2011 Stichting Bouwkwaliteit (SBK) Visseringlaan 22b

Nadere informatie

Handreiking bij stap één in LCA: Doel & Scope

Handreiking bij stap één in LCA: Doel & Scope Handreiking bij stap één in LCA: Doel & Scope 1 Introductie Duurzaamheid is tegenwoordig voor veel bedrijven een belangrijk onderdeel van hun bedrijfsvoering geworden. In steeds meer bedrijven vormt het

Nadere informatie

PCR VLOERBEKLEDING. Versie December Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan AL Den Haag

PCR VLOERBEKLEDING. Versie December Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan AL Den Haag PCR VLOERBEKLEDING Versie 1.0 12 December 2018 Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan 7 2596 AL Den Haag T (0)88 558 01 00 KvKnummer: 24437504 Banknummer: NL95ABNA0457578211 INSIDE/INSIDE is een initiatief

Nadere informatie

Circulaire economie LCA als basis DUBOkeur als bewijs

Circulaire economie LCA als basis DUBOkeur als bewijs DUURZAAMGEBOUWD CONGRES Workshop 2E Circulaire economie LCA als basis DUBOkeur als bewijs Inhoud Materialen worden belangrijker Life Cycle Assessment (LCA) DUBOkeur prof.dr.ir. Michiel Haas Faculty CiTG

Nadere informatie

Duurzaamheidsmetingen

Duurzaamheidsmetingen Duurzaamheidsmetingen 21 april SUSPRO³ werkgroep eco-innovatie Saskia Walraedt Projectleider Eco²Chem en Vlarip Agenda Inleiding Waarom duurzaamheid meten Types meetmethodes Wat meten Hoe meten Voorstelling

Nadere informatie

Edwin van Noort Odette Ex Mantijn van Leeuwen

Edwin van Noort Odette Ex Mantijn van Leeuwen 08.06.2017 Edwin van Noort Odette Ex Mantijn van Leeuwen *werknaam INSIDE INSIDE-Platform INSIDE INSIDE-Platform INSIDE INSIDE-Platform INSIDE INSIDE-Platform INSIDE INSIDE-Platform INSIDE INSIDE-Platform

Nadere informatie

EPS. milieurelevante productinformatie INVOERDATA VOOR BEREKENING VAN HET MILIEUVOORDEEL LOGISCH PROCES: EEN BETER MILIEU MET EPS.

EPS. milieurelevante productinformatie INVOERDATA VOOR BEREKENING VAN HET MILIEUVOORDEEL LOGISCH PROCES: EEN BETER MILIEU MET EPS. EPS milieurelevante productinformatie INVOERDATA VOOR BEREKENING VAN HET MILIEUVOORDEEL LOGISCH PROCES: EEN BETER MILIEU MET EPS. D e milieubelasting van een bouwwerk moet worden getoetst aan de eisen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzame renovatie: kort overzicht

Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzame renovatie: kort overzicht Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzame renovatie: kort overzicht Leefmilieu Brussel MILIEU-IMPACTEVALUATIES IN DE GEBOUWDE OMGEVING Het gebruik van Life Cycle Assessment Deel 1 Damien TRIGAUX KU LEUVEN MILIEU-IMPACTEVALUATIES

Nadere informatie

Onkruidbeheer op verhardingen in Lelystad. Kosten en milieueffecten van verschillende onkruidbestrijdingstechnieken

Onkruidbeheer op verhardingen in Lelystad. Kosten en milieueffecten van verschillende onkruidbestrijdingstechnieken Onkruidbeheer op verhardingen in Lelystad Kosten en milieueffecten van verschillende onkruidbestrijdingstechnieken Plant Research International, Wageningen oktober 2013 2013 Wageningen, Stichting Dienst

Nadere informatie

PROCEDURE GELIJKWAARDIGHEID VASTSTELLEN EN TOETSEN DATA VOOR NMD. Bijlage C: SBK-Toetsingsprotocol Opname data in de Nationale Milieudatabase

PROCEDURE GELIJKWAARDIGHEID VASTSTELLEN EN TOETSEN DATA VOOR NMD. Bijlage C: SBK-Toetsingsprotocol Opname data in de Nationale Milieudatabase PROCEDURE GELIJKWAARDIGHEID VASTSTELLEN EN TOETSEN DATA VOOR NMD Bijlage C: SBK-Toetsingsprotocol Opname data in de Nationale Milieudatabase Concept, versie 2.0, 23 juni 2014 SBK Stichting Bouwkwaliteit

Nadere informatie

Deel III: Uitvoering van een LCA: Inventarisatie, Impactanalyse en Interpretatie

Deel III: Uitvoering van een LCA: Inventarisatie, Impactanalyse en Interpretatie Life Cycle Modelling Deel III: Uitvoering van een LCA: Inventarisatie, Impactanalyse en Interpretatie December 3, 2013 TA3290 - Life Cycle Modelling and Economic Evaluation 1 Dr. ir. E.J.L. Chappin Faculty

Nadere informatie

De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen

De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen Opleidingscyclus 'De ecologische keuze van bouwmaterialen' 21 april 2009 1 Inhoud: 1. Enkele cijfers 2. Grijze energie: een basisbegrip

Nadere informatie

Verantwoorde keuze van bestratingsproducten

Verantwoorde keuze van bestratingsproducten Verantwoorde keuze van bestratingsproducten Bij de keuze van producten voor bestratingen gelden verschillende afwegingsfactoren. De impact van een bepaalde keuze op het milieu is daar één van, een factor

Nadere informatie

Ketenanalyse. Aannemingsbedrijf van der Meer. Datum: 4 december 2014. Pagina 1 van 11

Ketenanalyse. Aannemingsbedrijf van der Meer. Datum: 4 december 2014. Pagina 1 van 11 Ketenanalyse Aannemingsbedrijf van der Meer Datum: 4 december 2014 Status: definitief Pagina 1 van 11 Ketenanalyse Aannemingsbedrijf van der Meer B.V. November 2014 Bedrijfsgegevens Bedrijf: Aannemingsbedrijf

Nadere informatie

Bepaling van de milieuprestaties van gebouwen en gww-werken (MPG) Geactualiseerde versie 2015

Bepaling van de milieuprestaties van gebouwen en gww-werken (MPG) Geactualiseerde versie 2015 Bepaling van de milieuprestaties van gebouwen en gww-werken (MPG) Geactualiseerde versie 2015 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bepaling van de milieuprestatie van gebouwen en GWW-werken 7 2.1 Klare taal in de bouw

Nadere informatie

Milieu Impact van Composieten

Milieu Impact van Composieten Milieu Impact van Composieten Ben Drogt BiinC Ben Drogt,BiinC Aerospace Engineer sinds 1987 23 jaar bijdsm in verschillende R&D and Business posities Sinds 2006 focus op composieten, innovatie en duurzaamheid

Nadere informatie

Samenvatting LCA Ioniqa. Screening carbon footprintanalyse

Samenvatting LCA Ioniqa. Screening carbon footprintanalyse Samenvatting LCA Ioniqa Screening carbon footprintanalyse Samenvatting LCA Ioniqa Screening carbon footprintanalyse Deze samevatting is geschreven door: Erik Roos Lindgreen Geert Bergsma Delft, CE Delft,

Nadere informatie

Geokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint

Geokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint Geokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint M. Nods Nods Consultancy www.nods-consultancy.com m.nods@nods-consultancy.com Principes circulaire economie 2 NGO: algemene introductie 1 De Life Cycle

Nadere informatie

VERGELIJKING KINGSPAN RW QUADCORE TM MET ANDERE DAKOPBOUWEN

VERGELIJKING KINGSPAN RW QUADCORE TM MET ANDERE DAKOPBOUWEN VERGELIJKING KINGSPAN RW QUADCORE TM MET ANDERE DAKOPBOUWEN Aan: Van: Evert Kraaima [Kingspan Insulated Panels] Kamiel Jansen, Joost van Leeuwen [NIBE] Datum: 21-09-2018, laatste wijzigingen: 26-11-2018

Nadere informatie

Rapportage. LCA In-situ Asfaltgranulaatcementstabilisatie (Agrac) Opgesteld door SGS Search Consultancy B.V.

Rapportage. LCA In-situ Asfaltgranulaatcementstabilisatie (Agrac) Opgesteld door SGS Search Consultancy B.V. Rapportage LCA In-situ Asfaltgranulaatcementstabilisatie (Agrac) Opgesteld door SGS Search Consultancy B.V. Colofon Rapportage Onderzoeksgegevens Naam onderzoek LCA In-situ Asfaltgranulaatcementstabilisatie

Nadere informatie

Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~

Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~ Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~ Piet Vitse (PCE-FOAMGLAS) voorzitter BMP-WG Duurzaam Bouwen 1 1 1. Uitgangspunt 2. Maatschappelijk & wettelijk kader CPR

Nadere informatie

Duurzaam bouwen, betere toekomst

Duurzaam bouwen, betere toekomst Duurzaam bouwen, betere toekomst Welke keuzes kunt u vandaag maken Jeannette Levels Directeur Stichting MRPI, www.mrpi.nl Vennoot LBP SIGHT Duurzaam bouwen in 30 minuten Waarom? Wat? Hoe? Wie? Waarom?

Nadere informatie

REFERENTIE BETONMORTELS Aan: Daaf de Kok (De betonketen)

REFERENTIE BETONMORTELS Aan: Daaf de Kok (De betonketen) REFERENTIE BETONMORTELS Aan: Daaf de Kok (De betonketen) Van: 16-maart- 2016 Betreft: Referentie betonmortels 1. Inleiding In opdracht van het Netwerk Betonketen zijn er referentiebetonmengsels voor het

Nadere informatie

Duurzaam construeren met. Frans van Herwijnen

Duurzaam construeren met. Frans van Herwijnen Duurzaam construeren met Frans van Herwijnen 1 Duurzaam construeren 1. Ontwerpen op levensduur (flexibel, aanpasbaar, demontabel) 2. Inzet massa als warmteaccumulator (BKA) 3. Hergebruik van bestaande

Nadere informatie

Management samenvatting

Management samenvatting Management samenvatting Onderzoek naar de milieu-impact van natuurlijk grassportvelden Dit rapport beschrijft de milieu-impact van natuurlijke grassportvelden en de mogelijkheden om deze milieu-impact

Nadere informatie

FAQ KB EPD Scope van het KB? Zijn er overgangsmaatregelen voorzien? Hoe moet een fabrikant een LCA of levenscyclusanalyse uitvoeren?

FAQ KB EPD Scope van het KB? Zijn er overgangsmaatregelen voorzien? Hoe moet een fabrikant een LCA of levenscyclusanalyse uitvoeren? FAQ KB EPD Scope van het KB? De wetgeving geldt voor alle milieuboodschappen die op het bouwproduct worden aangebracht, maar niet voor reclamefolders en -panelen. Zijn er overgangsmaatregelen voorzien?

Nadere informatie

WIJZIGINGSBLAD BEPALINGSMETHODE versie 2.0 1

WIJZIGINGSBLAD BEPALINGSMETHODE versie 2.0 1 WIJZIGINGSBLAD BEPALINGSMETHODE versie 2.0 1 Wijzigingsdatum: 1 juni 2017 Vastgesteld door: SBK Deze wijziging betreft: Overgang naar ecoinvent versie 3.3 en een aangepaste set met karakterisatiefactoren.

Nadere informatie

LCA, de maatstaf voor milieu effecten? Maurits Dorlandt

LCA, de maatstaf voor milieu effecten? Maurits Dorlandt LCA, de maatstaf voor milieu effecten? Maurits Dorlandt Inhoud Levenscyclusanalyse (LCA) Meten, zweten en aannames Discussiepunten Soorten LCA s 3 Functies van LCA s Voorbeelden in de praktijk 2 Onze voetafdruk

Nadere informatie

Milieuprestatie gebouwen (MPG) Checklist als hulpmiddel. W/E adviseurs Ruud van Vliet

Milieuprestatie gebouwen (MPG) Checklist als hulpmiddel. W/E adviseurs Ruud van Vliet Milieuprestatie gebouwen (MPG) Checklist als hulpmiddel W/E adviseurs Ruud van Vliet 11 oktober 2018 W/E adviseurs Maakt moeilijke materie makkelijk Organisatie: Onafhankelijke stichting, sinds 1979 Missie:

Nadere informatie

Environmental Product Declaration

Environmental Product Declaration Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie Nieuwe 's-gravelandseweg 16 1405 HM Bussum Nederland www.nbvt.nl Environmental Product Declaration In overeenstemming met EN 15804, volgens de bepalingsmethode

Nadere informatie

Samenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen

Samenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen Samenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen Inleiding De complexiteit van ons afvalwatersysteem is, naast de lange levensduur,

Nadere informatie

Bewust Duurzaam Bouwen

Bewust Duurzaam Bouwen Bewust Duurzaam Bouwen inleiding Inleiding 2 3 Energie Energieverbruik België 2005 4 Energieverbruik woning Totaal: ca. 28.000 kwh 5 Energieverbruik woning Totaal: ca. 3.000 kwh 6 Energieverbruik woning

Nadere informatie

MilieuPrestatieGebouwen

MilieuPrestatieGebouwen MilieuPrestatieGebouwen @Merosch_ @Merosch_Llab linkedin.com/company/merosch merosch.nl merosch.nl/living-lab Inhoud Wat is de MilieuPrestatie Gebouwen? Waarom is de MilieuPrestatie Gebouwen ingevoerd?

Nadere informatie

Door: Martijn Veerman AluEco en VMRG (brancheorganisatie voor de gevelbouw)

Door: Martijn Veerman AluEco en VMRG (brancheorganisatie voor de gevelbouw) Door: Martijn Veerman AluEco en VMRG (brancheorganisatie voor de gevelbouw) Inhoudsopgave AluEco Gevels LCA aluminium referentiekozijnen Impact materialisatie LCA o o Productniveau Gebouwniveau AluEco

Nadere informatie

Nederland importland. Landgebruik en emissies van grondstofstromen

Nederland importland. Landgebruik en emissies van grondstofstromen Nederland importland Landgebruik en emissies van grondstofstromen Vraagstelling en invulling Welke materiaalstromen naar en via Nederland veroorzaken wereldwijd de grootste milieudruk? Klimaat, toxische

Nadere informatie

Beoordelingsrichtlijn. voor het Kiwa systeemcertificaat voor het genereren van milieuprofielen voor betonnen infraproducten d.d.

Beoordelingsrichtlijn. voor het Kiwa systeemcertificaat voor het genereren van milieuprofielen voor betonnen infraproducten d.d. Beoordelingsrichtlijn voor het Kiwa systeemcertificaat voor het genereren van milieuprofielen voor betonnen infraproducten d.d. 1-5-2017 Voorwoord Kiwa Deze Beoordelingsrichtlijn (BRL) is opgesteld door

Nadere informatie

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014 TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik

Nadere informatie

Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste

Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste Monitoring 2013 Datum: 6-5-2014 Versie: Eindrapport Project nummer: CL1039 In opdracht van: Hendrik Bijker, Wecycle. Uitgevoerd door: Jorrit Leijting,

Nadere informatie

LCA Quickscan: koffiebekers voor eenmalig gebruik

LCA Quickscan: koffiebekers voor eenmalig gebruik LCA Quickscan: koffiebekers voor eenmalig gebruik Partners for Innovation BV Siem Haffmans i.s.m. IVAM UvA BV Research and Consultancy on Sustainability Bart Krutwagen / Niels Jonkers 31 maart 2011 1.

Nadere informatie

Environmental Product Declaration

Environmental Product Declaration Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie Nieuwe 's-gravelandseweg 16 1405 HM Bussum Nederland www.nbvt.nl Environmental Product Declaration In overeenstemming met EN 15804, volgens de bepalingsmethode

Nadere informatie

Welk perspectief heeft beton voor de transitie naar een klimaat neutrale en circulaire economie? Mantijn van Leeuwen (NIBE)

Welk perspectief heeft beton voor de transitie naar een klimaat neutrale en circulaire economie? Mantijn van Leeuwen (NIBE) Welk perspectief heeft beton voor de transitie naar een klimaat neutrale en circulaire economie? Mantijn van Leeuwen (NIBE) Klimaatakkoord Moet de invulling geven aan ons kabinetsbeleid: Broeikasgassen

Nadere informatie

RH en duurzaam ondernemen

RH en duurzaam ondernemen RH en duurzaam ondernemen Milieubeleid Zoals het een Scandinavisch bedrijf betaamt, werkt RH volgens een strikt milieubeleid. Onze vooruitstrevende mening is dat bedrijven behalve winst maken nog een andere

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen

Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen Levenscyclusanalyse en de bouw Streven naar een meetbare en berekenbare duurzaamheid van gebouwen Pieter Van Laere - Sustainable Development Manager Saint-Gobain Construction Products - ISOVER De kers

Nadere informatie

Product Sustainability Indicator

Product Sustainability Indicator Product Sustainability Indicator Waarom een scorecard? Duurzaam bouwen is al lang geen trend meer. De vraag naar duurzame gebouwen groeit en daarmee de vraag naar duurzame producten. Maar wat is een duurzaam

Nadere informatie

Roadshow Rochdale 24 November 2011

Roadshow Rochdale 24 November 2011 WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Roadshow Rochdale 24 November 2011 Delft University of Technology Challenge the future Roadshow Rochdale 1 Programma WK2020 Henk Visscher 2 Koppeling aan natuurlijk

Nadere informatie

Relevantie van (carbon) footprinting voor telers. Jasper Scholten 23 juni 2011

Relevantie van (carbon) footprinting voor telers. Jasper Scholten 23 juni 2011 Relevantie van (carbon) footprinting voor telers Jasper Scholten 23 juni 2011 Inhoud 1. Blonk Milieu Advies 2. Levenscyclusanalyse (LCA) 3. Carbon Footprinting 4. Footprint van brouwgerst 5. Footprint

Nadere informatie

Nationale Milieudatabase onderdeel van Stichting Bouwkwaliteit MILIEUPRESTATIEBEREKENINGEN

Nationale Milieudatabase onderdeel van Stichting Bouwkwaliteit MILIEUPRESTATIEBEREKENINGEN Nationale Milieudatabase onderdeel van Stichting Bouwkwaliteit MILIEUPRESTATIEBEREKENINGEN 1 INHOUDSOPGAVE 1 2 Inleiding De berekening in een notendop 2.1 Bepalingsmethode 2.2 Nationale milieudatabase

Nadere informatie

SBK Nationale Milieudatabase

SBK Nationale Milieudatabase SBK Nationale Milieudatabase Betreft : SBK-TOETSINGSPROTOCOL OPNAME DATA IN DE NATIONALE MILIEUDATABASE Versie : 1.0 Status : Definitief Datum : 1 juli 2011 Stichting Bouwkwaliteit (SBK) Visseringlaan

Nadere informatie

Environmental Product Declaration

Environmental Product Declaration MOSO International BV Adam Smithweg 2 1689 ZW Zwaag, the Netherlands Environmental Product Declaration In overeenstemming met EN 15804, volgens de bepalingsmethode SBK 2.0, november 2014 Productnaam: MOSO

Nadere informatie

Daadwerkelijk duurzaam

Daadwerkelijk duurzaam Daadwerkelijk duurzaam Wie we zijn De ROCKWOOL Group is wereldwijd marktleider in steenwol isolatieproducten en -systemen. Verdeeld over 27 productielocaties en meer dan 30 verkooplocaties heeft de ROCKWOOL

Nadere informatie

Milieuprestatie gebouwen (MPG) W/E adviseurs Ruud van Vliet

Milieuprestatie gebouwen (MPG) W/E adviseurs Ruud van Vliet Milieuprestatie gebouwen (MPG) W/E adviseurs Ruud van Vliet 4 april 2018 W/E adviseurs Maakt moeilijke materie makkelijk Organisatie: Onafhankelijke stichting, sinds 1979 Missie: Bijdragen aan duurzaam

Nadere informatie

Milieuanalyse: PaperWise als papier voor het tijdschrift Petrochem

Milieuanalyse: PaperWise als papier voor het tijdschrift Petrochem Milieuanalyse: PaperWise als papier voor het tijdschrift Petrochem Milieuanalyse: PaperWise als papier voor het tijdschrift Petrochem Delft, CE Delft, september 2015 Deze notitie is opgesteld door: M.M.

Nadere informatie

Duurzaam construeren met materialen

Duurzaam construeren met materialen Duurzaam construeren met materialen Over de CO 2 emissie van beton, staal en hout Auteur: em.prof.ir. Frans van Herwijnen Redactie: Commissie Vakmanschap VNconstructeurs Duurzaam construeren met materialen

Nadere informatie

PCR ACCESSOIRES. Versie December Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan AL Den Haag

PCR ACCESSOIRES. Versie December Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan AL Den Haag PCR ACCESSOIRES Versie 1.1 12 December 2018 Contactgegevens DGBC: Zuid Hollandlaan 7 2596 AL Den Haag T (0)88 558 01 00 KvKnummer: 24437504 Banknummer: NL95ABNA0457578211 INSIDE/INSIDE is een initiatief

Nadere informatie

Emissiebeheer. Meten en evalueren van klimaatimpact (LCA) Energiezuinige technologie. Klim-O-dag. Veerle Van linden Eenheid: T&V

Emissiebeheer. Meten en evalueren van klimaatimpact (LCA) Energiezuinige technologie. Klim-O-dag. Veerle Van linden Eenheid: T&V Meten en evalueren van klimaatimpact (LCA) Energiezuinige technologie Emissiebeheer Klim-O-dag Veerle Van linden Eenheid: T&V Organisatie vanuit ELK - Expertisecentrum Landbouw en Klimaat 20-04-2017 Onderzoekers

Nadere informatie

? ? 1990 B Hergebruik C Recycling D Verbranden voor energie E Verbranden F Storten of lozen = 10% van het totaal verwerkte afval 2010 B Hergebruik C Recycling D Verbranden voor energie E Verbranden F Storten

Nadere informatie

LIFE CYCLE ASSESSMENT

LIFE CYCLE ASSESSMENT LIFE CYCLE ASSESSMENT Praktijkonderzoek ARTD1 Begeleiding: L. van Oosterhoudt Vierde jaar- 2e periode Student: Hein Arts 620716001 T&L Planuitwerking Deeltijd 31-01-2008 (versie 1.0) Welkom Hartelijk welkom

Nadere informatie

We houden van de natuur. Dat is altijd al zo geweest!

We houden van de natuur. Dat is altijd al zo geweest! rh environment Nature our passion We streven er altijd naar dat onze stoelen even ergonomisch voor het lichaam als vriendelijk voor het milieu zijn. Al onze stoelen kunnen voor 100 procent gerecycled worden

Nadere informatie

CO 2 footprint rapportage Uzin Utz

CO 2 footprint rapportage Uzin Utz CO 2 footprint rapportage 2018 Uzin Utz 1 januari 2018 t/m 31 december 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding en samenvatting 1.1. Inleiding 1.2. Samenvatting 2. CO2 reductiebeleid 2.1. Visie 2.2.

Nadere informatie

Environmental Product Declaration

Environmental Product Declaration Nederlandse Branchevereniging voor de Timmerindustrie Nieuwe 's-gravelandseweg 16 1405 HM Bussum Nederland www.nbvt.nl Environmental Product Declaration In overeenstemming met EN 15804, volgens de bepalingsmethode

Nadere informatie