BIJ WERVING STEEDS MEER CONCURRENTIE VAN COLLEGA- BEDRIJVEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BIJ WERVING STEEDS MEER CONCURRENTIE VAN COLLEGA- BEDRIJVEN"

Transcriptie

1 BIJ WERVING STEEDS MEER CONCURRENTIE VAN COLLEGA- BEDRIJVEN

2 ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2018 In deze Arbeidsmarktmonitor worden de voornaamste arbeidsmarktontwikkelingen weergegeven waarmee bedrijven in de Metalektro in de eerste helft van 2018 te maken hadden. In deze uitgave is er extra aandacht voor de ontwikkeling en arbeidsmarktgevolgen van Smart Industry. Deze Arbeidsmarktmonitor is samengesteld door het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht, in opdracht van A+O. INHOUD Inhoud 1 WERKGELEGENHEIDS- ONTWIKKELING EERSTE HELFT 2018 De sterke groei van de werkgelegenheid in de Metalektro zet onverminderd door in de eerste helft van Zowel de gerealiseerde groei als de verwachte groei voor de nabije toekomst ligt op een historisch hoog niveau (figuur 1). Cijfers van de het CBS bevestigen deze sterke werkgelegenheidsontwikkeling en positieve verwachting 2. Werkgelegenheidsontwikkeling eerste helft Vooral uitvoerende technici steeds moeilijker te werven 7 Vergrijzing in de Metalektro zet onverminderd door 14 Inzoomen op Smart Industry 21 1 Door een verandering in de structuur van de vragenlijsten wordt vanaf 2018 nog maar 2x per jaar geïnformeerd naar de werkgelegenheidsgroei. Dit is de reden dat een observatie voor april 2018 ontbreekt. 2 table?dl=10e40 2 3

3 WERKGELEGENHEIDSONTWIKKELING FIGUUR 1 WERKGELEGENHEIDSBAROMETER BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, FIGUUR 2 NETTO-INSTROOM NAAR PROVINCIE 3 BRON: PME, BEWERKING ROA, ,3 +3,5 NL: +3,1 +3,1 +1,8 +1,5 +2,7 +1,6 3,3 +2,1 +3,0 +2,2 +6,4 WERKGELEGENHEIDSGROEI IN BIJNA ALLE PROVINCIES Ook analyses op data van pensioenfonds PME tonen dat de werkgelegenheid in de eerste helft van 2018 sterk is gegroeid (figuur 2), met gemiddeld 3.1 procent over heel Nederland. Uitzonderlijk is dat in deze periode de nettoinstroom in álle provincies positief is geweest. RUIME MEERDERHEID VAN DE WERKNEMERS IN DE METALEKTRO WERKT OP BASIS VAN EEN VAST CONTRACT. Tachtig procent van de werknemers in de Metalektro werkt op basis van een vast contract. De overige werknemers zijn in dienst op een tijdelijk contract (9) of is ingeleend (11). 3 Gebaseerd op de woonplaats van de werknemers 4 5

4 WERVING KORT EN KRACHTIG Werkgelegenheidsgroei blijft bijzonder hoog in de Metalektro. Netto-instroom van werkgelegenheid voor het eerst in elke provincie positief. Tachtig procent van de werknemers in de Metalektro heeft een vast contract. VOORAL UITVOERENDE TECHNICI STEEDS MOEILIJKER TE WERVEN De toegenomen werkgelegenheid in de Metalektro heeft ook zijn weerslag op de gemiddelde vacatureduur (figuur 3). Deze was tot de eerste helft van 2017 vrij stabiel, maar neemt sinds de tweede helft van 2017 gestaag toe. Vooral het aantal vacatures dat 3 tot 5 maanden open staat neemt toe, terwijl het aantal vacatures dat binnen 2 maanden wordt vervuld sterk is afgenomen. 6 7

5 WERVING FIGUUR 3 GEMIDDELDE DUUR VACATURES ( BEDRIJVEN) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, FIGUUR 4 PROBLEMEN BIJ HET AANTREKKEN VAN TECHNICI ( BEDRIJVEN) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, APRIL 2013 JULI 2013 OKTOBER 2013 JANUARI 2014 APRIL 2014 JULI 2014 OKTOBER 2014 JANUARI 2015 APRIL 2015 JULI 2015 OKTOBER 2015 JANUARI 2016 APRIL 2016 JULI 2016 OKTOBER 2016 JANUARI 2017 APRIL 2017 JULI 2017 OKTOBER 2017 JANUARI 2018 GEEN METING JULI 2018 < 1 MAAND 1-2 MAANDEN 3-5 MAANDEN 6-12 MAANDEN > 1 JAAR VEEL PROBLEMEN ERG VEEL PROBLEMEN VERDER TOEGENOMEN PROBLEMEN BIJ WERVING. In 2018 geeft voor het eerst in elf jaar tijd meer dan de helft van de bedrijven aan dat ze (erg) veel problemen ervaren bij het aantrekken van technisch personeel (figuur 4). De huidige wervingsproblematiek lijkt daarmee de vorige periode van wervingsproblemen die piekte in 2007/2008 rond het uitbreken van de crisis te overtreffen. De problemen zijn het grootst bij de werving van uitvoerende technici. Tachtig procent van de bedrijven met wervingsproblemen heeft (erg) veel moeite om uitvoerende technici aan te trekken (figuur 5). 8 9

6 WERVING FIGUUR 5 PROBLEMEN BIJ HET VINDEN VAN TECHNICI, NAAR FUNCTIECATEGORIE ( BEDRIJVEN) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, FIGUUR 6 BELANGRIJKSTE OORZAKEN VAN DE WERVINGSPROBLEMEN VOOR TECHNICI ( BEDRIJVEN) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, TE WEINIG AANBOD VANUIT OPLEIDINGEN TE WEINIG SOLLICITANTEN SOLLICITANTEN HEBBEN ONVOLDOENDE WERKERVARING SOLLICITANTEN HEBBEN NIET DE JUISTE COMPETENTIES TE WEINIG AANBOD VAN MENSEN MET INTERESSE IN EEN TECHNISCH BEROEP UITVOERENDE TECHNISCHE FUNCTIES ONDERSTEUNENDE TECHNISCHE FUNCTIES 2016 LEIDINGGEVENDE TECHNISCHE FUNCTIES ENGINEERING EN R&D FUNCTIES TE HOGE SALARISEISEN VAN SOLLICITANTEN TE HOGE ANDERE EISEN (DEELTIJD,FLEXIBEL WERKEN) VAN SOLLICITANTEN CONCURRENTIE VAN ANDERE BEDRIJVEN BINNEN DE METALEKTRO CONCURRENTIE VAN ANDERE BEDRIJVEN BUITEN DE METALEKTRO TECHNISCH OPGELEIDE VERKOPERS Als oorzaak van de wervingsproblemen wordt een tekort aan sollicitanten steeds vaker genoemd, inmiddels door 60 procent van de bedrijven (figuur 6). Daarnaast ervaart meer dan de helft van de bedrijven dat sollicitanten de juiste competenties ontberen en valt op dat concurrentie van andere bedrijven binnen de Metalektro sinds 2013 elk jaar vaker genoemd wordt en in 2018 sterk is doorgestegen naar inmiddels bijna 25 procent van de bedrijven

7 WERVING FIGUUR 7 DIRECT MERKBARE GEVOLGEN VAN WERVINGSPROBLEMEN ( BEDRIJVEN) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, KORT EN KRACHTIG Vacatures in de Metalektro staan steeds langer open. Vooral uitvoerende technici zijn moeilijk te vinden. Een tekort aan sollicitanten steeds vaker genoemd als oorzaak van de wervingsproblemen. Wervingsproblemen leiden vooral tot toenemende werkdruk binnen bedrijven. 0 TOEGENOMEN WERKDRUK WERK BLIJFT LIGGEN / DEADLINES WORDEN GEMIST LEVERTIJDEN WORDEN LANGER HOGERE KOSTEN DOORDAT WERK MOET WORDEN UITBESTEED HOGERE WERVINGS- OF OPLEIDINGS- KOSTEN VERMINDERING VAN DE KWALITEIT VAN DE PRODUCTIE MINDER MOGELIJK- HEDEN TE INNOVEREN SLECHTERE CONCURRENTIE- POSITIE VERLIES AAN ORDERS Figuur 7 toont dat de wervingsproblemen vooral leiden tot een toegenomen werkdruk. Een ander veelgenoemd gevolg van wervingsproblemen is het blijven liggen van werk en/of het missen van deadlines. Langer wordende levertijden wordt ook door 37 procent van de bedrijven genoemd, al is dit wel een afname van 19 procentpunt ten opzichte van Ook zien we een toename in het aantal bedrijven dat hogere wervings- of opleidingskosten rapporteert

8 VERGRIJZING FIGUUR 8 LEEFTIJDSPIRAMIDE METALEKTRO, NAAR GESLACHT BRON: PME, ; BEWERKING DOOR ROA VERGRIJZING IN DE METALEKTRO ZET ONVERMINDERD DOOR LEEFTIJD De gemiddelde leeftijd van werknemers in de Metalektro blijft stijgen. In samenhang met de krappe arbeidsmarkt voor technici zorgt dit voor toenemende vervangingsproblemen. Steeds meer metalektrobedrijven bieden dan ook active-aging instrumenten aan om de duurzame inzetbaarheid van het personeel te bevorderen De gemiddelde leeftijd in de Metalektro bereikte in juli 2018 de 45,8 jaar voor mannen en 43,9 jaar voor vrouwen. In 2014 was dit nog respectievelijk 45,1 jaar en 43 jaar. De leeftijdsverschuiving komt duidelijk naar voren in figuur 8. Te zien is dat het aandeel 50-plussers onder mannen sterk is toegenomen, terwijl onder vrouwen de verschuiving zich vooral voordoet van jaar naar jaar AANTAL VROUWELIJKE MEDEWERKERS JULI 2018 AANTAL VROUWELIJKE MEDEWERKERS MAART 2014 AANTAL MANNELIJKE MEDEWERKERS JULI 2018 AANTAL MANNELIJKE MEDEWERKERS MAART

9 VERGRIJZING FIGUUR 9 VERWACHTE VERVANGINGSPROBLEMEN ALS GEVOLG VAN PENSIONERINGEN ( BEDRIJVEN) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, FIGUUR 10 MAATREGELEN OM VERWACHTE PROBLEMEN BIJ DE VERVANGING VAN TECHNISCH PERSONEEL DAT MET PENSIOEN GAAT TE BEPERKEN ( BEDRIJVEN), BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, UITVOERENDE TECHNISCHE FUNCTIES LEIDINGGEVENDE TECHNISCHE FUNCTIES TECHNISCH OPGELEIDE VERKOPERS NIEUWE WERKNEMERS AANNEMEN EN ZELF OPLEIDEN NIEUWE, GOED OPGELEIDE WERKNEMERS AANNEMEN SCHOOLVERLATERS AANNEMEN DE WERKNEMERS BREDER INZETBAAR MAKEN DOOR TAAKROULATIE HET HUIDIGE PERSONEEL OM- OF BIJSCHOLEN 0 ONDERSTEUNENDE TECHNISCHE FUNCTIES ENGINEERING EN R&D FUNCTIES 2018 CARRIÈREPLANNING VAN DE WERKNEMERS STIMULEREN AANTREKKELIJKHEID VAN HET BEDRIJF ALS WERKGEVER VERGROTEN RELATIES MET HET ONDERWIJSVELD INTENSIVEREN GEBRUIK MAKEN VAN ARBEIDSBESPARENDE TECHNOLOGIE OUDERE WERKNEMERS STIMULEREN OM LANGER DOOR TE WERKEN MENSEN DIE AL MET PENSIOEN ZIJN TIJDELIJK TERUG HALEN TIJDELIJK EXTRA PERSONEEL WERVEN ANDERS 0 16 Steeds meer metalektrobedrijven verwachten vervangings problemen als gevolg van pensioneringen (figuur 9). Natuurlijk kan dit niet geheel los worden gezien van de huidige arbeidsmarktkrapte, die vervanging immers ook bemoeilijkt. Veel bedrijven nemen maatregelen om de verwachte vervangingsproblemen te beperken. De twee meest genoemde maatregelen zijn het aannemen en zelf opleiden van nieuw personeel en het aannemen van goed opgeleide werknemers (figuur 10). Maatregelen die de laatste jaren door steeds meer bedrijven worden genomen zijn het 17 aannemen van schoolverlaters, het stimuleren van carrièreplanning en het vergroten van de aantrekkelijkheid van het bedrijf als werkgever. Ook de percentages bedrijven die ouderen stimuleren om langer door te werken of ze tijdelijk terug halen uit pensioen zijn in drie jaar tijd meer dan verdubbeld.

10 VERGRIJZING TABEL 1 TOP 5 ACTIVE-AGING INSTRUMENTEN OM DUURZAME INZETBAARHEID TE BEVORDEREN BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, Aandacht voor (fysieke) belasting (bijv. tiltraining, fysieke belasting, RSI en preventie) (60) Toepassen van hulpmiddelen om fysieke problemen te voorkomen/ verhelpen (62) Toepassen van hulpmiddelen om fysieke problemen te voorkomen/ verhelpen (67) FIGUUR 11 BELEMMERINGEN BIJ HET DUURZAAM INZETBAAR HOUDEN VAN WERKNEMERS ( BEDRIJVEN) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, Rekening houden met leeftijdsopbouw binnen bedrijf bij werving nieuw personeel (56) Aandacht voor (fysieke) belasting (bijv. tiltraining, fysieke belasting, RSI en preventie) (56) Aandacht voor (fysieke) belasting (bijv. til-training, fysieke belasting, RSI en preventie) (63) ONVOLDOENDE GESCHIKTE FUNCTIES BESCHIKBAAR VOOR FUNCTIEVERANDERING TAAKINHOUD IS ONVOLDOENDE AAN TE PASSEN ONVOLDOENDE MOTIVATIE/ BETROKKENHEID 3 Toepassen van hulpmiddelen om fysieke problemen te voorkomen/ verhelpen (56) Multi/breed inzetbaar maken van medewerkers (56) Multi/breed inzetbaar maken van medewerkers (61) VRIJSTELLING VAN BELASTENDE ARBEID ONVOLDOENDE MOGELIJK ONVOLDOENDE VERMOGEN VOOR OMSCHOLING NAAR ANDERE FUNCTIE ONVOLDOENDE VERMOGEN OM NIEUWE KENNIS EN ONTWIKKELINGEN BIJ TE HOUDEN 4 Multi/breed inzetbaar maken van medewerkers (55) Rekening houden met leeftijdsopbouw binnen bedrijf bij werving nieuw personeel (49) Rekening houden met leeftijdsopbouw binnen bedrijf bij werving nieuw personeel (54) ONVOLDOENDE WERKVERMOGEN IN RELATIE TOT DE LICHAMELIJKE EISEN VAN HET WERK VEREISTE VAKKENNIS EN VAARDIGHEDEN ONVOLDOENDE AANWEZIG ARBEIDSTIJDEN ZIJN ONVOLDOENDE AAN TE PASSEN ONVOLDOENDE AANDACHT VOOR DUURZAME INZETBAARHEID ONDER LEIDINGGEVENDEN 5 Voorlichting over gezonde leefstijl (34) Deeltijdpensioen (36) Bewaken balans werk/privé (46) VEREISTE AANPASSINGEN AAN DE WERKPLEK/ WERKOMGEVING TECHNISCH NIET HAALBAAR ONVOLDOENDE WERKVERMOGEN IN RELATIE TOT DE PSYCHISCHE (GEESTELIJKE) EISEN VAN HET WERK ONVOLDOENDE GESCHIKTE HR- INSTRUMENTEN Ook active-aging instrumenten worden steeds vaker ingezet (tabel 1). Twee derde van de bedrijven maakt gebruik van hulpmiddelen om fysieke problemen te voorkomen of te verhelpen. Ook aandacht voor fysieke belasting en het breed inzetbaar maken van medewerkers wordt al door meer dan 60 procent van de bedrijven genoemd. Opvallend is dat de work-life balance prominent de top vijf is binnen gekomen en deze dus door steeds meer bedrijven onderkend wordt als belangrijk in het kader van duurzame inzetbaarheid. BELEMMERINGEN BIJ DUURZAME INZET MEDEWERKERS Net als voorgaande jaren is onvoldoende geschikte functies beschikbaar voor functieverandering de meest genoemde belemmering die bedrijven ervaren bij het duurzaam inzetbaar houden van hun medewerkers. Het aantal bedrijven dat helemaal geen belemmeringen ervaart is iets afgenomen, van 34 procent in 2017 naar 25 procent in 2018 (figuur 11). ONVOLDOENDE MOGELIJKHEDEN VOOR OPLEIDING EN ONTWIKKELING VEREISTE AANPASSINGEN AAN DE WERKPLEK/WERKOMGEVING FINANCIEEL NIET HAALBAAR GEEN BELEMMERINGEN

11 SMART INDUSTRY KORT EN KRACHTIG In 4 jaar tijd is de gemiddelde leeftijd in de Metalektro met zo n driekwart jaar toegenomen. Verwachte vervangingsproblemen van personeel dat met pensioen gaat nemen toe. Twee derde van de bedrijven zet in het kader van duurzame inzetbaarheid hulpmiddelen in om fysieke problemen te voorkomen/verhelpen. Te weinig geschikte functies voor functieverandering bij steeds meer bedrijven een struikelblok om het personeel duurzaam inzetbaar te houden. INZOOMEN OP SMART INDUSTRY Van de 267 bedrijven die deelnamen aan dit vragenblok van de Arbeidsmarktmonitor Metalektro, geeft 23 procent aan gebruik te maken van één of meerdere Smart Industry productietechnologieën. Dit is een lichte afname ten opzichte van procent antwoordt dat ze hier (nog) geen gebruik van maken. Voor de overige 22 procent van de respondenten is het niet duidelijk of in hun bedrijf gebruik wordt gemaakt van Smart Industry. Door grote bedrijven wordt significant vaker gebruik van Smart Industry technologie gerapporteerd dan door het MKB. Dit blijkt uit de tweede uitgebreide peiling in de Arbeidsmarktmonitor Metalektro over het thema Smart Industry en de gevolgen daarvan voor scholing van werknemers en werkgelegenheid

12 SMART INDUSTRY FIGUUR 12 SMART INDUSTRY PRODUCTIETECHNOLOGIEËN DIE MOMENTEEL GEBRUIKT WORDEN ( VAN DE BEDRIJVEN MET SMART INDUSTRY) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, BIG DATA EN CLOUD COMPUTING FIGUUR 13 DOEL VAN INDUSTRIËLE ROBOTICA ( VAN DE BEDRIJVEN MET INDUSTRIËLE ROBOTICA) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, INDUSTRIELE ROBOTICA GEAVANCEERDE ICT INFRASTRUCTUUR D PRINTING 61 ANDERS 15 GEAVANCEERDE ICT INFRASTRUCTUUR BIG DATA EN CLOUD COMPUTING 28 INDUSTRIELE ROBOTICA D PRINTING ANDERS 25 VERHOGEN VAN DE PRODUCTIVITEIT 47 VERBETEREN KWALITEIT PRODUCTEN 12 VERVANGEN ARBEID 5 VERLICHTEN ARBEID 8 VERVANGEN OUDERE MACHINALE PROCESSEN VERBETEREN ARBEIDS- OMSTANDIGHEDEN MAKEN GEHEEL NIEUWE PRODUCTEN VERMINDEREN BENODIGDE VIERKANTE METERS ANDERS INDUSTRIËLE ROBOTICA EN GEAVANCEERDE ICT INFRASTRUCTUUR NOG STEEDS DE MEEST GEBRUIKTE SMART INDUSTRY PRODUCTIE- TECHNOLOGIEËN Binnen de bedrijven die aangeven gebruik te maken van Smart Industry technologie maakt 70 procent gebruik van industriële robotica en bijna de helft van geavanceerde ICT infrastructuur (figuur 12). Omdat de cijfers van vorig jaar op een relatief laag aantal respondenten waren gebaseerd en het aandeel respondenten dat niet weet of in hun bedrijf gebruik wordt gemaakt van Smart Industry technologie nog altijd meer dan een vijfde bedraagt, moeten we de verschuivingen ten opzichte van 2017 voorzichtig interpreteren. NOOT: Het betreft hier percentages bedrijven binnen de subgroep van deelnemende bedrijven die aangeven Smart Industry productie technologie te gebruiken (n=60 in 2018, n=39 in 2017). MET WELK DOEL WORDT INDUSTRIËLE ROBOTICA INGEZET? De meeste bedrijven (85) die gebruik maken van industriële robotica geven aan dit te doen om de productiviteit te verhogen. Andere veel genoemde doelen zijn het verbeteren van de kwaliteit van producten en het vervangen en/of verlichten van arbeid (figuur 13). NOOT: Het betreft hier percentages bedrijven uit de subgroep bedrijven die aangeven Smart Industry productietechnologie te gebruiken en vervolgens industriële robotica hebben aangegeven als (één van) de gebruikte technologie(ën) (n=40)

13 SMART INDUSTRY FIGUUR 14 FIGUUR 15 AANGELEERDE/VERBETERDE COMPETENTIES MET GEGEVEN SCHOLING ( BEDRIJVEN WAAR DE INTRODUCTIE VAN INDUSTRIËLE ROBOTICA GEPAARD GING MET TRAINING/ SCHOLING VAN DE MEDEWERKERS) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, 2018 ROBOTBEDIENING 91 ROBOT- PROGRAMMERING DOEL VAN DE TOEKOMSTIGE INDUSTRIËLE ROBOTICA ( VAN DE BEDRIJVEN DIE INTRODUCTIE OF UITBREIDING VAN ROBOTICA IN HUN BEDRIJF VERWACHTEN) BRON: ROA, ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO, VEILIG WERKEN MET ROBOTS STORINGEN AAN ROBOTS ZOEKEN EN VERHELPEN 46 ROBOT- ONDERHOUD 43 OPNIEUW AF-/ INSTELLEN (KALIBRATIE) VAN ROBOTS 43 CONTROLEREN VAN DE KWALITEIT VAN HET DOOR ROBOTS VERRICHTE WERK VERHOGEN VAN DE PRODUCTIVITEIT 44 VERLICHTEN ARBEID 12 VERVANGEN ARBEID 5 VERBETEREN KWALITEIT PRODUCTEN VERBETEREN ARBEIDS- OMSTANDIGHEDEN VERVANGEN OUDERE MACHINALE PROCESSEN MAKEN GEHEEL NIEUWE PRODUCTEN VERMINDEREN BENODIGDE VIERKANTE METERS EFFECTEN VAN INDUSTRIËLE ROBOTICA OP WERKGELEGENHEID EN SCHOLING Het merendeel van de metalektrobedrijven met industriële robotica geeft aan dat de industriële robotica in hun bedrijf geen effect heeft gehad op de werkgelegenheid, terwijl bijna 90 procent van de bedrijven aangeeft dat de introductie van industriële robotica gepaard ging met scholing van hun werknemers. Dit betrof meestal een praktijkinstructie in groepsverband, maar ook theoretische scholing in groepsverband en in iets mindere mate individuele theoretische scholing en/of praktijkinstructie kwamen regelmatig voor. De meest voorkomende competentie die men aanleert/ verbetert tijdens deze scholing is hoe een robot bediend moet worden, gevolgd door het veilig werken met robots en het programmeren van robots (figuur 14). NOOT: Het betreft hier percentages bedrijven uit de subgroepen bedrijven die aangeven industriële robotica te hebben geïntroduceerd en die aangeven dat dit gepaard ging met training/scholing (n=35). INTRODUCTIE VAN SMART INDUSTRY IN DE KOMENDE 12 MAANDEN Aan alle deelnemende metalektrobedrijven, ongeacht of ze nu al gebruik maken van Smart Industry technologie, is gevraagd of ze verwachten dat in de komende 12 maanden nieuwe Smart Industry productietechnologie geïntroduceerd zal worden in hun bedrijf. Bijna de helft van de bedrijven (46) geeft aan dit nog niet met zekerheid te kunnen zeggen. 36 procent geeft aan geen introductie van nieuwe Smart Industry productietechnologie in hun bedrijf te verwachten, 18 procent juist wel. Van de bedrijven die introductie van een nieuwe Smart Industry technologie voorzien, noemt de helft industriële robotica. Daarnaast verwacht ruim een kwart van de bedrijven die al gebruik maken van industriële robotica een uitbreiding daarvan. De beoogde doelen van deze te introduceren robotica worden weergegeven in figuur 15. Bedrijven die al gebruik maken van industriële robotica, dit verwachten te introduceren of hierin een uitbreiding verwachten, geven in ruime meerderheid aan dat de werkgelegenheid in de komende twaalf maanden als gevolg van de industriële robotica niet zal veranderen. NOOT: Het betreft hier percentages bedrijven uit de subgroepen bedrijven die aangeven in de komende 12 maanden Smart Industry productietechnologie te introduceren en vervolgens industriële robotica hebben aangegeven als (één van) de te introduceren technologie(ën) en bedrijven die uitbreiding van hun bestaande robotica verwachten (n=25)

14 COLOFON KORT EN KRACHTIG Verhogen van de productiviteit meest genoemde doel van (toekomstige) industriële robotica. Hoe een robot (veilig) te bedienen en te programmeren zijn de meest aangeleerde competenties tijdens trainingen. COLOFON Stichting A+O Metalektro brengt halfjaarlijks de ontwikkelingen op het gebied van arbeidsmarkt en scholing in de sector in kaart. Dit resulteert in de werkgelegenheidsbarometer die halfjaarlijks verschijnt op de website van A+O, alsmede in deze en andere edities van de Arbeidsmarktmonitor. Meedoen aan het werkgeverspanel? Meld uw bedrijf aan: arbeidsmarktmonitor Vragen? Melanie Lancel staat u graag te woord. Telefoon m.lancel@ao-metalektro.nl De arbeidsmarktmonitor Metalektro is een uitgave van de Stichting A+O Metalektro. Uitgave Oktober 2018 Stichting A+O Metalektro Frankrijklaan 10A / 2391 PX Hazerswoude-Dorp / Postbus 77 / 2390 AB Hazerswoude-Dorp Telefoon / info@ao-metalektro.nl / In het bestuur van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding Metalektro zijn vertegenwoordigd; Redactie en productie A+O Metalektro. Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit Maastricht. Aan deze uitgave werkten mee Expertpanel Arbeidsmarktmonitor Metalektro Communicatieadviseur A+O Metalektro Ontwerp Meester Ontwerpers, Amsterdam Druk Zwaan Printmedia, Wormerveer Overname uit deze uitgave is toegestaan, mits met bronvermelding 26 27

15 OKTOBER 2018 Een uitgave van de stichting arbeidsmarkt en opleiding in de Metalektro

OKTOBER 2017 Een uitgave van de stichting arbeidsmarkt en opleiding in de Metalektro ONTWIKKELING EN ARBEIDSMARKT GEVOLGEN SMART INDUSTRY

OKTOBER 2017 Een uitgave van de stichting arbeidsmarkt en opleiding in de Metalektro ONTWIKKELING EN ARBEIDSMARKT GEVOLGEN SMART INDUSTRY OKTOBER 2017 Een uitgave van de stichting arbeidsmarkt en opleiding in de Metalektro ONTWIKKELING EN ARBEIDSMARKT GEVOLGEN SMART INDUSTRY ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO OKTOBER 2017 ARBEIDSMARKTMONITOR

Nadere informatie

Bedrijfsscan Arbeidsmarktmonitor Metalektro eerste helft 2017

Bedrijfsscan Arbeidsmarktmonitor Metalektro eerste helft 2017 Bedrijfsscan Arbeidsmarktmonitor Metalektro eerste helft 2017 In dit document vindt u een selectie van de resultaten van de Arbeidsmarktmonitor Metalektro voor de eerste helft van 2017. Voor verschillende

Nadere informatie

OKTOBER 2016 MEER BEDRIJVEN ZOEKEN LEIDINGGEVENDEN PARTTIME WERKEN NOG ONGEBRUIKELIJK

OKTOBER 2016 MEER BEDRIJVEN ZOEKEN LEIDINGGEVENDEN PARTTIME WERKEN NOG ONGEBRUIKELIJK OKTOBER 2016 MEER BEDRIJVEN ZOEKEN LEIDINGGEVENDEN PARTTIME WERKEN NOG ONGEBRUIKELIJK INHOUD 3 Voorwoord 4 Werkgelegenheid groeit 8 Meer bedrijven met vacatures voor leidinggevenden, vooralsnog weinig

Nadere informatie

4 Hoe ziet de arbeidsmarkt eruit? 12 Meer wervingsproblemen dan in 2014

4 Hoe ziet de arbeidsmarkt eruit? 12 Meer wervingsproblemen dan in 2014 OKTOBER 2015 INHOUD 3 Voorwoord 4 Hoe ziet de arbeidsmarkt eruit? 8 Helft metalektrobedrijven heeft openstaande vacatures 12 Meer wervingsproblemen dan in 2014 16 Meer vervangingsproblemen verwacht in

Nadere informatie

OKTOBER 2014 ARBEIDSMARKTMONITOR OKTOBER 2014 1

OKTOBER 2014 ARBEIDSMARKTMONITOR OKTOBER 2014 1 OKTOBER 2014 ARBEIDSMARKTMONITOR OKTOBER 2014 1 INHOUD 3 Voorwoord 4 Actuele arbeidsmarktsituatie 6 Bescheiden toename in aantal bedrijven met vacatures 12 Weer minder wervingsproblemen 17 Toekomstige

Nadere informatie

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Oktober 2012

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Oktober 2012 Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Oktober 02 10 Voorwoord Arbeidsmarktmonitor Metalektro eerste twee metingen In deze Arbeidsmarktmonitor worden de belangrijkste resultaten

Nadere informatie

APRIL 2017 BELANGSTELLING VOOR E-LEARNING STIJGT WERKGEVERS INVESTEREN IN TIJDELIJKE MEDEWERKERS

APRIL 2017 BELANGSTELLING VOOR E-LEARNING STIJGT WERKGEVERS INVESTEREN IN TIJDELIJKE MEDEWERKERS APRIL 2017 BELANGSTELLING VOOR E-LEARNING STIJGT WERKGEVERS INVESTEREN IN TIJDELIJKE MEDEWERKERS INHOUD Voorwoord 3 Hoe staat het met de werkgelegenheid in de sector? 4 Vacatures en werkgelegenheidsverwachtingen

Nadere informatie

arbeidsmarkt monitor oktober een uitgave van de stichting arbeidsmarkt en opleiding in de metalektro

arbeidsmarkt monitor oktober een uitgave van de stichting arbeidsmarkt en opleiding in de metalektro arbeidsmarkt monitor oktober 2013 een uitgave van de stichting arbeidsmarkt en opleiding in de metalektro Inhoud 3 Voorwoord 4 Gastcolumn: Vergrijzing en menselijk kapitaal 6 Actuele arbeidsmarktsituatie

Nadere informatie

Arbeidsmarktmonitor. 1 e meting 2008 werkgeverspanel. Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro (A+O) oktober 2008

Arbeidsmarktmonitor. 1 e meting 2008 werkgeverspanel. Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro (A+O) oktober 2008 Arbeidsmarktmonitor Samen werkt het Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro (A+O) oktober 2008 1 e meting 2008 werkgeverspanel Editie 2008 Samen werkt het Arbeidsmarktmonitor

Nadere informatie

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER VIERDE KWARTAAL 2014

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER VIERDE KWARTAAL 2014 INDICATOREN VOOR WERKGELEGENHEIDSREALISATIE EN -VERWACHTINGEN, 2009-2014 In januari 2014 vond de vierde meting plaats van de Arbeidsmarktmonitor Metalektro 2014. Metalektrobedrijven keken hierin onder

Nadere informatie

MAAK SECTOR AANTREKKELIJKER VOOR VROUWEN MEERDERHEID TECHNISCH PERSONEEL HEEFT VAST CONTRACT

MAAK SECTOR AANTREKKELIJKER VOOR VROUWEN MEERDERHEID TECHNISCH PERSONEEL HEEFT VAST CONTRACT MAAK SECTOR AANTREKKELIJKER VOOR VROUWEN MEERDERHEID TECHNISCH PERSONEEL HEEFT VAST CONTRACT INHOUD 1. INLEIDING 3 2. GROEIENDE WERKGELEGENHEID, STIJGENDE COMPETENTIE-EISEN EN TOENAME VERWACHTE VERVANGINGSPROBLEMEN

Nadere informatie

VOORWOORD INHOUD. Arbeidsmarktmonitor Metalektro, derde en vierde meting 2014

VOORWOORD INHOUD. Arbeidsmarktmonitor Metalektro, derde en vierde meting 2014 APRIL 2015 INHOUD VOORWOORD 3 VOORWOORD 4 HOE ZIET DE ARBEIDSMARKT ERUIT? 8 WELKE ONTWIKKELINGEN ZIJN ER BIJ PERSONEELSBELEID? 12 HOE IS HET GESTELD MET DE OPLEIDINGSINSPANNINGEN? 16 WAAROP RICHTEN INNOVATIES

Nadere informatie

JULI 2015 EEN UITGAVE VAN DE STICHTING ARBEIDSMARKT EN OPLEIDING IN DE METALEKTRO VOORHEEN AGENDA VOOR DE TOEKOMST

JULI 2015 EEN UITGAVE VAN DE STICHTING ARBEIDSMARKT EN OPLEIDING IN DE METALEKTRO VOORHEEN AGENDA VOOR DE TOEKOMST JULI 2015 20 15 EEN UITGAVE VAN DE STICHTING ARBEIDSMARKT EN OPLEIDING IN DE METALEKTRO VOORHEEN AGENDA VOOR DE TOEKOMST INHOUD Inleiding 3 1 Positieve economische ontwikkelingen en 4 een lichte werkgelegenheidsgroei

Nadere informatie

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER DERDE KWARTAAL 2015

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER DERDE KWARTAAL 2015 INDICATOREN VOOR WERKGELEGENHEIDSREALISATIE EN -VERWACHTINGEN, 2009-2015 In de Arbeidsmarktmonitor Metalektro wordt viermaal per jaar aan metalektrobedrijven gevraagd terug te blikken op de werkgelegenheidsontwikkelingen

Nadere informatie

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER VIERDE KWARTAAL 2016

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER VIERDE KWARTAAL 2016 INDICATOREN VOOR WERKGELEGENHEIDSREALISATIE EN -VERWACHTINGEN, 2009-2017 In de Arbeidsmarktmonitor Metalektro wordt viermaal per jaar aan metalektrobedrijven gevraagd terug te blikken op de werkgelegenheidsontwikkelingen

Nadere informatie

De volgende twee stellingen met betrekking tot scholing van uitzend-/detacheringskrachten zijn aan het Metalektropanel voorgelegd:

De volgende twee stellingen met betrekking tot scholing van uitzend-/detacheringskrachten zijn aan het Metalektropanel voorgelegd: Twee keer per jaar wordt in de vragenlijst van de Arbeidsmarktmonitor Metalektro ook een QuickScan met actuele vragen of stellingen voorgelegd aan de deelnemende metalektrobedrijven. In deze QuickScan

Nadere informatie

QUICKSCAN 2014-2 BEDRIJFSVAKSCHOOL

QUICKSCAN 2014-2 BEDRIJFSVAKSCHOOL Elk kwartaal wordt in de vragenlijst van de Arbeidsmarktmonitor Metalektro een quickscan met actuele vragen of stellingen voorgelegd aan de deelnemende metalektrobedrijven. Het onderwerp van deze quickscan

Nadere informatie

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER VIERDE KWARTAAL 2017

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER VIERDE KWARTAAL 2017 INDICATOREN VOOR WERKGELEGENHEIDSREALISATIE EN -VERWACHTINGEN, 2009-2018 In de Arbeidsmarktmonitor Metalektro wordt vier keer per jaar aan metalektrobedrijven gevraagd terug te blikken op de werkgelegenheidsontwikkelingen

Nadere informatie

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER VIERDE KWARTAAL 2018

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER VIERDE KWARTAAL 2018 INDICATOREN VOOR WERKGELEGENHEIDSREALISATIE EN -VERWACHTINGEN, 2009-2018 In de Arbeidsmarktmonitor Metalektro wordt twee keer per jaar aan metalektrobedrijven gevraagd terug te blikken op de werkgelegenheidsontwikkelingen

Nadere informatie

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Oktober 2011

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Oktober 2011 Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Oktober 02 10 Voorwoord Arbeidsmarktmonitor Metalektro eerste meting In deze Arbeidsmarktmonitor vindt u een samenvatting van de

Nadere informatie

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER EERSTE KWARTAAL 2016

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER EERSTE KWARTAAL 2016 INDICATOREN VOOR WERKGELEGENHEIDSREALISATIE EN -VERWACHTINGEN, 2009-2016 In de Arbeidsmarktmonitor Metalektro wordt viermaal per jaar aan metalektrobedrijven gevraagd terug te blikken op de werkgelegenheidsontwikkelingen

Nadere informatie

Bedrijfsscan Arbeidsmarktmonitor Metalektro 2013/IV

Bedrijfsscan Arbeidsmarktmonitor Metalektro 2013/IV Bedrijfsscan Arbeidsmarktmonitor Metalektro 2013/IV In dit document vindt u een selectie van de resultaten van de vierde meting van 2013 in het kader van de Arbeidsmarktmonitor Metalektro. Bij elke indicator

Nadere informatie

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER TWEEDE KWARTAAL 2015

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER TWEEDE KWARTAAL 2015 INDICATOREN VOOR WERKGELEGENHEIDSREALISATIE EN -VERWACHTINGEN, 2009-2015 In de Arbeidsmarktmonitor Metalektro wordt viermaal per jaar aan metalektrobedrijven gevraagd terug te blikken op de werkgelegenheidsontwikkelingen

Nadere informatie

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER DERDE KWARTAAL 2017

WERKGELEGENHEIDSBAROMETER DERDE KWARTAAL 2017 INDICATOREN VOOR WERKGELEGENHEIDSREALISATIE EN -VERWACHTINGEN, 2009-2017 In de Arbeidsmarktmonitor Metalektro wordt vier keer per jaar aan metalektrobedrijven gevraagd terug te blikken op de werkgelegenheidsontwikkelingen

Nadere informatie

QUICKSCAN Intrapreneurship eigenschappen van sollicitanten

QUICKSCAN Intrapreneurship eigenschappen van sollicitanten Twee keer per jaar wordt in de vragenlijst van de Arbeidsmarktmonitor Metalektro ook een QuickScan met actuele vragen of stellingen voorgelegd aan de deelnemende metalektrobedrijven. In deze QuickScan

Nadere informatie

Bedrijfsscan Arbeidsmarktmonitor Metalektro tweede helft 2015

Bedrijfsscan Arbeidsmarktmonitor Metalektro tweede helft 2015 Bedrijfsscan Arbeidsmarktmonitor Metalektro tweede helft 2015 In dit document vindt u een selectie van de resultaten van de Arbeidsmarktmonitor Metalektro voor de tweede helft van 2015. Voor verschillende

Nadere informatie

Arbeidsmarktontwikkelingen in de techniek. Andries de Grip

Arbeidsmarktontwikkelingen in de techniek. Andries de Grip Arbeidsmarktontwikkelingen in de techniek Andries de Grip Expert meeting Arbeidsmarkt ingenieurs, 11 april 2018 Huidige arbeidsmarktsituatie Werkloosheid onder schoolverlaters, 2016 Techniek % Economie

Nadere informatie

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Juli 2011. voor de. Arbeidsmarktmonitor. Samenvatting uitkomsten 2010

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Juli 2011. voor de. Arbeidsmarktmonitor. Samenvatting uitkomsten 2010 Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Juli 2011 voor de 2011 Arbeidsmarktmonitor Samenvatting uitkomsten 2010 02 072011 Voorwoord Agenda voor de Toekomst 2011 Deze Agenda

Nadere informatie

QUICKSCAN 2014-1 INTERSECTORALE MOBILITEIT

QUICKSCAN 2014-1 INTERSECTORALE MOBILITEIT Elk kwartaal wordt in de vragenlijst van de Arbeidsmarktmonitor Metalektro een aantal actuele vragen of stellingen voorgelegd aan de deelnemende metalektrobedrijven. Het onderwerp van deze quickscan is

Nadere informatie

agenda voor de toekomst

agenda voor de toekomst juli 2013 agenda voor de toekomst een uitgave van de stichting arbeidsmarkt en opleiding in de metalektro 20 13 Inhoud 3 Inleiding 4 Ontwikkelingen die de achtergrond vormen 7 Consolidatie op kernactiviteiten

Nadere informatie

Werkgeversgedrag. Werving en behoud van personeel in Aandeel moeilijk vervulbare vacatures blijft gelijk, krapte neemt nog niet af

Werkgeversgedrag. Werving en behoud van personeel in Aandeel moeilijk vervulbare vacatures blijft gelijk, krapte neemt nog niet af Werving en behoud van personeel in 2019 Aandeel moeilijk vervulbare vacatures blijft gelijk, krapte neemt nog niet af In bijna zeven van de tien bedrijven zijn één of meer vacatures ontstaan in de afgelopen

Nadere informatie

ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2017

ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2017 ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2017 RAPPORT Sander Dijksman Ruud Gerards Andries de Grip Tim Peeters Peter van Eldert Joost Veth 1 VOORWOORD Met genoegen bieden de auteurs van het Researchcentrum voor

Nadere informatie

APRIL 2014 ARBEIDSMARKTMONITOR APR. 2014 1

APRIL 2014 ARBEIDSMARKTMONITOR APR. 2014 1 APRIL 2014 ARBEIDSMARKTMONITOR APR. 2014 1 Inhoud VOORWOORD 3 Voorwoord 4 Actuele arbeidsmarktsituatie toont licht herstel 7 Personeelsbeleid met focus op inzetbaarheid 10 Opleidingsinspanningen in lijn

Nadere informatie

Notitie Aan. Doel en opzet. Totaalbeeld. Jan Kees Boon. Sectorcommissie Boomkwekerijproducten. Agendapunt 10, vergadering d.d.

Notitie Aan. Doel en opzet. Totaalbeeld. Jan Kees Boon. Sectorcommissie Boomkwekerijproducten. Agendapunt 10, vergadering d.d. Notitie Aan Sectorcommissie Boomkwekerijproducten Van Jan Kees Boon Kenmerk Behoort bij Agendapunt 10, vergadering d.d. 9-5-2007 Totaal aantal pagina s 7 27 april 2007 SAMENVATTING ARBEIDSMARKTMONITOR

Nadere informatie

APRIL 2016 POSITIEVE WERKGELEGENHEIDS VERWACHTINGEN VOOR 2016 WELKE GEVOLGEN HEEFT CYBERTECHNOLOGIE?

APRIL 2016 POSITIEVE WERKGELEGENHEIDS VERWACHTINGEN VOOR 2016 WELKE GEVOLGEN HEEFT CYBERTECHNOLOGIE? APRIL 2016 POSITIEVE WERKGELEGENHEIDS VERWACHTINGEN VOOR 2016 WELKE GEVOLGEN HEEFT CYBERTECHNOLOGIE? INHOUD 3 Voorwoord 4 Hoe staat het met de werkgelegenheid in de sector? 8 Vacatures en werkgelegenheidsverwachtingen

Nadere informatie

Arbeidsmarktmonitor Metalektro Editie 2011

Arbeidsmarktmonitor Metalektro Editie 2011 Arbeidsmarktmonitor Metalektro Editie 2011 Gerla van Breugel Didier Fouarge Andries de Grip Ben Kriechel Jesper van Thor ROA-R-2011/4 Colofon Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). Niets

Nadere informatie

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro April 2011

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro April 2011 Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro April 2011 02 042011 Voorwoord Arbeidsmarktmonitor Metalektro tweede meting 2010 In deze Arbeidsmarktmonitor vindt u een samenvatting

Nadere informatie

QUICKSCAN METING 4, 2013

QUICKSCAN METING 4, 2013 Naast de Werkgelegenheidsbarometer die elk kwartaal een beeld schetst van relevante arbeidsmarktontwikkelingen in de Metalektro, wordt tevens elk kwartaal een drietal stellingen voorgelegd aan metalektrobedrijven

Nadere informatie

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Oktober 2009

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Oktober 2009 Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Oktober 29 2 129 Voorwoord Rapportage Arbeidsmarktmonitor Metalektro oktober 29 Twee maal per jaar biedt A+O Metalektro een rapportage

Nadere informatie

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Juli 2010

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Juli 2010 Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Juli 2010 Agenda voor de Toekomst editie 2010 02 072010 Voorwoord Agenda voor de Toekomst juli 2010 Tweemaal per jaar bieden wij

Nadere informatie

Deze medewerkersenquête Duurzame Inzetbaarheid is gemaakt door Berenschot in opdracht van A+O in het kader van het Sectorplan Metalektro.

Deze medewerkersenquête Duurzame Inzetbaarheid is gemaakt door Berenschot in opdracht van A+O in het kader van het Sectorplan Metalektro. TER INZAGE Deze medewerkersenquête Duurzame Inzetbaarheid is gemaakt door Berenschot in opdracht van A+O in het kader van het Sectorplan Metalektro. Duurzame Inzetbaarheid Een vragenlijst voor werknemers

Nadere informatie

ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2014

ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2014 ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2014 ROA-R-2015/2 Ruud Gerards Andries de Grip Marloes de Hoon Annemarie Künn-Nelen Davey Poulissen De Arbeidsmarktmonitor wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage vanuit

Nadere informatie

De inzetbaarheid van oudere medewerkers

De inzetbaarheid van oudere medewerkers De inzetbaarheid van oudere medewerkers In vergrijzende samenleving is er een toenemende noodzaak om langer door te werken Sterk oplopende kosten pensioenuitkeringen. Sterk toenemende vervangingsbehoefte

Nadere informatie

Factsheet bij persbericht. Topprioriteit HR-professional van werving naar behoud

Factsheet bij persbericht. Topprioriteit HR-professional van werving naar behoud Factsheet bij persbericht Topprioriteit HR-professional van werving naar behoud Inhoud Bronvermelding en verantwoording 3 HR als speler op de arbeidsmarkt 5 Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt 5 Werving

Nadere informatie

JULI 2014 VOORHEEN AGENDA VOOR DE TOEKOMST EEN UITGAVE VAN DE STICHTING ARBEIDSMARKT EN OPLEIDING IN DE METALEKTRO

JULI 2014 VOORHEEN AGENDA VOOR DE TOEKOMST EEN UITGAVE VAN DE STICHTING ARBEIDSMARKT EN OPLEIDING IN DE METALEKTRO JULI 2014 VOORHEEN AGENDA VOOR DE TOEKOMST 20 14 EEN UITGAVE VAN DE STICHTING ARBEIDSMARKT EN OPLEIDING IN DE METALEKTRO INHOUD Inleiding 1 Achtergrond 2 Door de bank genomen positieve ontwikkelingen in

Nadere informatie

REPAREER HET DAK ALS DE ZON SCHIJNT

REPAREER HET DAK ALS DE ZON SCHIJNT REPAREER HET DAK ALS DE ZON SCHIJNT Meedoen aan het werkgeverspanel? Meld uw bedrijf aan: www.ao-metalektro.nl/arbeidsmarktmonitor Vragen? Monique de Haan staat u graag te woord. Telefoon 088-6050 900.

Nadere informatie

De Nederlandse Maritieme Arbeidsmarkt 2014

De Nederlandse Maritieme Arbeidsmarkt 2014 De Nederlandse Maritieme Arbeidsmarkt 2014 Sectorrapport Scheepsbouw Ruud van der Aa Jenny Verheijen 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Belangrijkste uitkomsten 4 1. Samenstelling werkgelegenheid 5 2. Verwachte

Nadere informatie

Arbeidsgehandicapten in Nederland

Arbeidsgehandicapten in Nederland Arbeidsgehandicapten in Nederland Ingrid Beckers In 2003 waren er in Nederland ruim 1,7 miljoen arbeidsgehandicapten; 15,8 procent van de 15 64-jarige bevolking. Het aandeel arbeidsgehandicapten is daarmee

Nadere informatie

Samenvatting Benchmark O&O beleid gemeenten. Tweede meting werkgevers en werknemers

Samenvatting Benchmark O&O beleid gemeenten. Tweede meting werkgevers en werknemers Samenvatting Benchmark O&O beleid gemeenten Tweede meting werkgevers en werknemers 2 Inleiding In deze brochure vindt u de belangrijkste resultaten van de benchmark Opleiden en Ontwikkelen. De benchmark

Nadere informatie

Feiten en cijfers 2010 Branche WMD

Feiten en cijfers 2010 Branche WMD Feiten en cijfers 2010 Branche WMD Ieder jaar maakt FCB de zogenoemde factsheets. Deze bestaat uit cijfers over de branche in een bepaald jaar. De cijfers over 2010 worden met de ontwikkelingen ook in

Nadere informatie

Minder instroom in, meer uitstroom uit arbeidsmarkt

Minder instroom in, meer uitstroom uit arbeidsmarkt Minder instroom in, meer uitstroom uit arbeidsmarkt 07 Arbeidsmarktmobiliteit geringer dan in voorgaande jaren Bijna miljoen mensen wisselen in 2008 van beroep of werkgever Afname werkzame door crisis

Nadere informatie

Arbeidsmarktmonitor Metalektro Editie 2009

Arbeidsmarktmonitor Metalektro Editie 2009 Arbeidsmarktmonitor Metalektro Editie 2009 Ben Kriechel Andries de Grip Gerla van Breugel Johan Coenen ROA-R-2009/2 Colofon Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). Niets uit deze uitgave

Nadere informatie

Onderzoek Behoefte van werknemers aan een inzetbaarheidstest

Onderzoek Behoefte van werknemers aan een inzetbaarheidstest Onderzoek Behoefte van werknemers aan een inzetbaarheidstest Inhoud Samenvatting 3 1 Inleiding 4 1.1 Aanleiding 4 1.2 Representativiteit 4 2 Resultaten 5 2.1 Werken tot aan het pensioen 5 2.2 Aandacht

Nadere informatie

ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2015

ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2015 ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 15 RAPPORT 1. Dynamiek in de 2. Arbeidsmarktontwikkelingen 15 5. Organisatie van het werk binnen de 7. in de nabije toekomst Sander Dijksman Ruud Gerards Andries de Grip

Nadere informatie

ARBEIDSMARKTMONITOR APRIL 2010 TWEEDE METING 2009

ARBEIDSMARKTMONITOR APRIL 2010 TWEEDE METING 2009 ARBEIDSMARKTMONITOR APRIL 2010 TWEEDE METING 2009 MEDIO APRIL VERSCHIJNT DEZE ARBEIDSMARKTMONITOR IN DRUK. VRAAG HEM AAN VIA INFO@STAO.NL OF DOWNLOAD VAN DE WWW.AO-METALEKTRO.NL ARBEIDSMARKTMONITOR APRIL

Nadere informatie

V erschenen in: ESB, 83e jaargang, nr. 4149, pagina 344, 24 april 1998 (datum) De arbeidsmarkt voor informatici is krap en zal nog krapper worden.

V erschenen in: ESB, 83e jaargang, nr. 4149, pagina 344, 24 april 1998 (datum) De arbeidsmarkt voor informatici is krap en zal nog krapper worden. Het informatici-tekort A uteur(s): Smits, W. (auteur) Delmee, J. (auteur) Grip, A. de (auteur) De auteurs zijn werkzaam bij het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de Universiteit

Nadere informatie

Arbeidsmarktmonitor Metalektro 2011

Arbeidsmarktmonitor Metalektro 2011 Arbeidsmarktmonitor Metalektro 2011 Didier Fouarge Andries de Grip Ben Kriechel Bert van Landeghem Jesper van Thor ROA-R-2012/1 Colofon Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). Niets uit deze

Nadere informatie

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro April 2010

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro April 2010 Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro April 21 2 421 Voorwoord Rapportage Arbeidsmarktmonitor Metalektro april 21 Voor u ligt de nieuwste Arbeidsmarktmonitor met de resultaten

Nadere informatie

Arbeidsmarktanalyse Elektrotechnische detailhandel

Arbeidsmarktanalyse Elektrotechnische detailhandel Arbeidsmarktanalyse Elektrotechnische detailhandel Op hoofdlijnen Quickscan over 2018 Uitgevoerd door a-advies 2 Inhoud Blok 1: Kengetallen bedrijven Blok 2: Kengetallen werknemers Blok 3: Instroom van

Nadere informatie

Ondanks de in 2014 massaal geuite ambitie en wens tot verandering van werkgever is maar een klein deel in 2015 overgestapt

Ondanks de in 2014 massaal geuite ambitie en wens tot verandering van werkgever is maar een klein deel in 2015 overgestapt Ondanks de in 2014 massaal geuite ambitie en wens tot verandering van werkgever is maar een klein deel in 2015 overgestapt In 2014 bleek 82% van de professionals open te staan voor een carrièrestap in

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Gelderland

Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Gelderland Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Gelderland Overview Hieronder wordt ingegaan op een aantal arbeidsmarktaspecten in de regio Gelderland, die op basis van de resultaten van het huidige monitoronderzoek

Nadere informatie

HRM-index februari: 63,0 (- 4,6) HR-managers verwachten iets lagere groei van werkgelegenheid.

HRM-index februari: 63,0 (- 4,6) HR-managers verwachten iets lagere groei van werkgelegenheid. HRM-index februari 20 HRM-index februari: 63,0 (- 4,6) HR-managers verwachten iets lagere groei van werkgelegenheid. Hoofdindex: De verwachte ontwikkeling van de werkgelegenheid De HRM-index van februari

Nadere informatie

Onderzoek werkgelegenheid en werkloosheid

Onderzoek werkgelegenheid en werkloosheid Beantwoording motie M6 Onderzoek werkgelegenheid en werkloosheid Deze factsheet bevat de beantwoording van Motie M6 ingediend door de VVD. Onderzocht is de relatie tussen de toenemende werkloosheid en

Nadere informatie

Arbeidsmarktmonitor Metalektro Editie 2008

Arbeidsmarktmonitor Metalektro Editie 2008 Arbeidsmarktmonitor Metalektro Editie 2008 Ben Kriechel Andries de Grip Johan Coenen ROA-R-2008/2 Colofon Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). Niets uit deze uitgave mag op enige manier

Nadere informatie

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro April 2009

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro April 2009 Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro April 29 2 429 Voorwoord Twee maal per jaar biedt A+O Metalektro een rapportage aan met de bevindingen van het werkgeverspanel. Het

Nadere informatie

Aantal medewerkers Zuidoost-Brabant

Aantal medewerkers Zuidoost-Brabant Regio Zuidoost-Brabant 1. Werkgelegenheid Zorg en Welzijn Zuidoost-Brabant In dit katern volgt een overzicht van diverse arbeidsmarktfactoren in de sector zorg en welzijn in de regio Zuidoost-Brabant.

Nadere informatie

2 Ontwikkelingen. 2.1 Grijze en groene druk

2 Ontwikkelingen. 2.1 Grijze en groene druk 2 Ontwikkelingen Nederland vergrijst en ontgroent. Ook in arbeidsorganisaties zal de gemiddelde leeftijd van medewerkers steeds meer omhoog gaan. Oudere medewerkers zullen een steeds groter deel van het

Nadere informatie

Werkgelegenheid, vacatures en werving in de provincie Utrecht 2013. De knelpunten die Utrechtse bedrijven ervaren

Werkgelegenheid, vacatures en werving in de provincie Utrecht 2013. De knelpunten die Utrechtse bedrijven ervaren Werkgelegenheid, vacatures en werving in de provincie Utrecht 2013 De knelpunten die Utrechtse bedrijven ervaren Ester Hilhorst Economic Board Utrecht Februari 2014 Inhoud Samenvatting Crisis kost meer

Nadere informatie

Rondetafelgesprek over Flexibiliteit en Zekerheid Op verzoek van de Vaste commissie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Rondetafelgesprek over Flexibiliteit en Zekerheid Op verzoek van de Vaste commissie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid CPB Notitie 20 april 2012 Rondetafelgesprek over Flexibiliteit en Zekerheid Op verzoek van de Vaste commissie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid CPB Notitie Aan: Vaste commissie van Sociale Zaken en

Nadere informatie

OUDERE WERKNEMERS DOOR DE LENS VAN NEDERLANDSE WERKGEVERS

OUDERE WERKNEMERS DOOR DE LENS VAN NEDERLANDSE WERKGEVERS OUDERE WERKNEMERS DOOR DE LENS VAN NEDERLANDSE WERKGEVERS Conferentie Grijswerkers gezocht Leuven, 1 februari 2008 Joop Schippers j.schippers@econ.uu.nl De arbeidsmarkt: van vragersmarkt (2e helft 20e

Nadere informatie

Veerkracht. FKB Textielgroothandel. Duurzame Inzetbaarheid & Scholing. binnen de cao voor textielgroothandel

Veerkracht. FKB Textielgroothandel. Duurzame Inzetbaarheid & Scholing. binnen de cao voor textielgroothandel FKB Textielgroothandel Veerkracht Duurzame Inzetbaarheid & Scholing binnen de cao voor textielgroothandel Fonds Kollektieve Belangen (FKB) Textielgroothandel Toelichting bij cao Duurzame Inzetbaarheid

Nadere informatie

ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2016

ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2016 ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 16 1. Dynamiek in de 2. Werkgelegenheidsontwikkelingen 3. Vacatures en werving 4. Scholing en leervormen 5. Organisatie van het werk binnen de 6. Duurzame inzetbaarheid 7.

Nadere informatie

WERKBAAR WERK IN DE HORECA 2016

WERKBAAR WERK IN DE HORECA 2016 Rapport 2017 22 Pag. WERKBAAR WERK IN DE HORECA 2017 Guidea Werkbaar werk in de horeca 1 2017 Guidea - Kenniscentrum voor Toerisme en Horeca vzw Deze informatie werd met de grootste zorg samengesteld.

Nadere informatie

VBZ ARBEIDSMARKTCONFERENTIE MET LEF KOERSEN OP KANSEN EIGEN REGIE IS HET DUURZAME MEEDOEN Oktober 2017 Tinka van Vuuren

VBZ ARBEIDSMARKTCONFERENTIE MET LEF KOERSEN OP KANSEN EIGEN REGIE IS HET DUURZAME MEEDOEN Oktober 2017 Tinka van Vuuren VBZ ARBEIDSMARKTCONFERENTIE MET LEF KOERSEN OP KANSEN EIGEN REGIE IS HET DUURZAME MEEDOEN Oktober 2017 Tinka van Vuuren EVEN VOORSTELLEN Loyalis in de Zorg: een deskundige partner voor werkgevers Ontstaan

Nadere informatie

ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2013

ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2013 ARBEIDSMARKTMONITOR METALEKTRO 2013 ROA-R-2014/4 Ruud Gerards Andries de Grip Marloes de Hoon Annemarie Künn-Nelen Jesper van Thor i Colofon Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). Niets

Nadere informatie

Salarissen en competenties van MBO-BOL gediplomeerden: Feiten en cijfers

Salarissen en competenties van MBO-BOL gediplomeerden: Feiten en cijfers Research Centre for Education and the Labour Market ROA Salarissen en competenties van MBO-BOL gediplomeerden: Feiten en cijfers ROA Fact Sheet ROA-F-2014/1 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Gemeente s-hertogenbosch, afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vrijwilligerswerk... 4 3. Mantelzorg... 8

Nadere informatie

Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe

Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Trends in het gebruik van informele zorg en professionele zorg thuis: gebruik van informele zorg neemt toe, G. Waverijn

Nadere informatie

Werkende perspectieven voor oudere werknemers

Werkende perspectieven voor oudere werknemers Werkende perspectieven voor oudere werknemers De aantrekkelijkheid van oudere werknemers volgens werkgevers; een economische en arbeidspsychologische benadering Driebergen, 23 mei 2016 Arjan Heyma www.seo.nl

Nadere informatie

Help, ik heb personeel

Help, ik heb personeel Help, ik heb personeel nodig! Inleiding 1 1.1 Een handboek, is dat nodig? Iedere arbeidsorganisatie heeft in mindere of meerdere mate personeel nodig. Dat gaat meestal niet vanzelf; u moet er genoeg moeite

Nadere informatie

De arbeidsmarkt in 2019 Een korte terugblik op 2018 en verwachtingen van UWV en werkgevers voor januari 2019

De arbeidsmarkt in 2019 Een korte terugblik op 2018 en verwachtingen van UWV en werkgevers voor januari 2019 De arbeidsmarkt in 2019 Een korte terugblik op 2018 en verwachtingen van UWV en werkgevers voor 2019 29 januari 2019 In 2018 nam het aantal banen flink toe en ontstonden meer dan 1 miljoen vacatures. De

Nadere informatie

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Juli 2012. voor de

Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Juli 2012. voor de Een uitgave van de Stichting Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Juli 2012 voor de 2012 02 072012 Voorwoord Agenda voor de Toekomst 2012 In deze Agenda voor de Toekomst worden in de eerste hoofdstukken

Nadere informatie

FinQ Monitor van financieel bewustzijn en financiële vaardigheden van Nederlanders. Auteurs Jorn Lingsma Lisa Jager

FinQ Monitor van financieel bewustzijn en financiële vaardigheden van Nederlanders. Auteurs Jorn Lingsma Lisa Jager FinQ 2018 Monitor van financieel bewustzijn en financiële vaardigheden van Nederlanders Auteurs Jorn Lingsma Lisa Jager 14-1-2019 Projectnummer B3433 Achtergrond van de FinQ monitor Nederlanders in staat

Nadere informatie

Werkend leren in de jeugdhulpverlening

Werkend leren in de jeugdhulpverlening Werkend leren in de jeugdhulpverlening en welzijnssector Nulmeting Samenvatting Een onderzoek in opdracht van Sectorfonds Welzijn Bernadette Holmes-Wijnker Jaap Bouwmeester B2796 Leiden, 1 oktober 2003

Nadere informatie

Tempo-Team arbeidsmarkt en werkvloer onderzoek

Tempo-Team arbeidsmarkt en werkvloer onderzoek Tempo-Team arbeidsmarkt en werkvloer onderzoek team.xx Methodologie Representatieve steekproef België: 550 werknemers 200 HR managers Duitsland: 529 werknemers 200 HR managers Kwantitatieve peiling naar

Nadere informatie

Sectormonitor 2019-Q1

Sectormonitor 2019-Q1 Sectormonitor 2019-Q1 Ontwikkeling arbeidsmarkt transport & logistiek Sectorinstituut Transport en Logistiek Juni 2019 Inhoud Sectormonitor 2019-Q1 Arbeidsmarktindicatoren transport en logistiek: - Omzetontwikkeling

Nadere informatie

Aantal medewerkers West-Brabant

Aantal medewerkers West-Brabant Regio West-Brabant 1. Werkgelegenheid Zorg en Welzijn West-Brabant In dit katern volgt een overzicht van diverse arbeidsmarktfactoren in de sector zorg en welzijn in de regio West-Brabant. Waar mogelijk

Nadere informatie

Dynamiek op de academische arbeidsmarkt. Employability, vitaliteit en werkvermogen: Drie pijlers van duurzame inzetbaarheid Tinka van Vuuren

Dynamiek op de academische arbeidsmarkt. Employability, vitaliteit en werkvermogen: Drie pijlers van duurzame inzetbaarheid Tinka van Vuuren Dynamiek op de academische arbeidsmarkt Employability, vitaliteit en werkvermogen: Drie pijlers van duurzame inzetbaarheid Tinka van Vuuren 24 november 2016 SoFoKleS Stelling Een goede werkgever is verantwoordelijk

Nadere informatie

Resultaten enquête leerbedrijven Kans op werk 2018

Resultaten enquête leerbedrijven Kans op werk 2018 Resultaten enquête leerbedrijven Kans op werk 2018 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Resultaten... 4 Aanbod vacatures... 4 Invulling vacatures... 5 Verwachte vacature ontwikkeling... 6 Geschiktheid vacatures

Nadere informatie

Werkstress hoger management

Werkstress hoger management Werkstress hoger management GfK Oktober 2017 1 Inhoudsopgave 1 2 3 4 Management summary Slide 3-4 Onderzoeksresultaten Slide 5-17 Onderzoeksverantwoording Slide 18-20 Contact Slide 21-22 2 Management Summary

Nadere informatie

Sectormonitor 2018-Q4

Sectormonitor 2018-Q4 Sectormonitor 2018-Q4 Ontwikkeling arbeidsmarkt transport & logistiek Sectorinstituut Transport en Logistiek Maart 2019 Inhoud Sectormonitor 2018-Q4 Arbeidsmarktindicatoren transport en logistiek: - Omzetontwikkeling

Nadere informatie

Langzaam maar zeker zijn ook de gevolgen van de economische krimp voor de arbeidsmarkt zichtbaar

Langzaam maar zeker zijn ook de gevolgen van de economische krimp voor de arbeidsmarkt zichtbaar In de vorige nieuwsbrief in september is geprobeerd een antwoord te geven op de vraag: wat is de invloed van de economische situatie op de arbeidsmarkt? Het antwoord op deze vraag was niet geheel eenduidig.

Nadere informatie

Smart Industry 4.0. Edwin van Rensch/Eric Megens

Smart Industry 4.0. Edwin van Rensch/Eric Megens Smart Industry 4.0 Edwin van Rensch/Eric Megens Agenda o Introductie Hotraco Group o Introductie Smart Industry 4.0 o Data model Hotraco Product improvement Remote service Benchmark Additional service

Nadere informatie

HALFJAARLIJKS ONDERZOEK. Conjunctuurenquête voorjaar 2015

HALFJAARLIJKS ONDERZOEK. Conjunctuurenquête voorjaar 2015 HALFJAARLIJKS ONDERZOEK Conjunctuurenquête voorjaar 2015 Samenvatting Uit de FME Conjunctuurenquête voorjaar 2015 wordt duidelijk dat veel bedrijven een gezonde uitgangspositie hebben om de uitdagingen

Nadere informatie

Lerend Netwerk Employability. Tinka van Vuuren

Lerend Netwerk Employability. Tinka van Vuuren Duurzame inzetbaarheid nu en in de toekomst Tinka van Vuuren 5 februari 2015 ONBEPERKT HOUDBAAR! Samen werken aan inzetbaarheid SoFoKleS Inhoud presentatie Wat is duurzame inzetbaarheid? Hoe duurzame inzetbaarheid

Nadere informatie

Werkbaar werk vrouwelijke. zelfstandige ondernemers.

Werkbaar werk vrouwelijke. zelfstandige ondernemers. Werkbaar werk vrouwelijke zelfstandige ondernemers 2007-2010 Werkbaarheidsprofiel van de vrouwelijke zelfstandige ondernemers op basis van Vlaamse Werkbaarheidsmonitor Werknemers 2007-2010 Brussel september

Nadere informatie

Technische nota. Brussel, december 2011

Technische nota. Brussel, december 2011 Technische nota Werkbaar werk en de inschatting van zelfstandige ondernemers om hun huidige job al dan niet tot hun pensioen verder te kunnen zetten. Resultaten uit de werkbaarheidsmetingen 2007 en 2010

Nadere informatie

Expertmeeting: Een naadloze aansluiting

Expertmeeting: Een naadloze aansluiting Expertmeeting: Een naadloze aansluiting 27-01-2016 Onderzoek: aansluiting gezocht Afstemming tussen behoeftes van technische MKB bedrijven en werkvoorkeuren van jonge technici Aanleiding Techniekbedrijven

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Rijnstreek/Haaglanden

Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Rijnstreek/Haaglanden Arbeidsmarkt Metaalbewerking 2004 Regio Rijnstreek/Haaglanden Overview Hieronder wordt ingegaan op een aantal arbeidsmarktaspecten in de regio Rijnstreek/Haaglanden, die op basis van de resultaten van

Nadere informatie

Onderzoek Declarant Datum: 17 oktober 2018

Onderzoek Declarant Datum: 17 oktober 2018 Onderzoek Declarant 2018 Datum: 17 oktober 2018 Samenvattende conclusies Algemeen Bijna de helft van de in Nederland gevestigde importerende en exporterende bedrijven voorziet vertragingen in goederenstromen

Nadere informatie