Doelgroep: 2 de graad basisonderwijs
|
|
- Joke de Veer
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1 Lesfiche ICO PRONTO Doelgroep: 2 de graad basisonderwijs Thema: kleur Deze reeks van drie lessen neemt onze huidskleur onder de loep, legt de nadruk op het feit dat onze huid van kleur kan veranderen en belicht de oorzaken hiervan. Daarnaast wordt ook dieper ingegaan op het symbolische gebruik van huidskleur, zowel in taal (uitdrukkingen) als op vlak van lichaamsversiering. Doelstellingen De leerlingen kunnen: - de relativiteit van huidskleur aantonen aan de hand van een gedicht - verschillende processen van (huids)kleurverandering aanduiden en de oorzaak en functie hiervan begrijpen - op zelfstandige wijze kleuren linken aan bepaalde uitdrukkingen die in het Nederlands gebruikt worden en begrijpen de betekenis van de uitdrukkingen - aangeven dat er naast natuurlijke huidskleurverandering ook verschillende vormen van lichaamsbeschildering bestaan en dit overal ter wereld - aantonen dat de mode van een gebruinde of witte huid plaats- en tijdsgebonden is Materiaal In bijlage: - infoblad 1: tekst A4 Wie is hier de kleurling, al naargelang afdrukken of gewoon ter info gebruiken - infoblad 2: afbeeldingen kleurverandering, 1x in kleur afdrukken - infoblad 3: oorzaken kleurverandering trefwoorden, 7x in zwart-wit afdrukken en uitknippen - infoblad 4: oorzaken kleurverandering uitleg, 1x in zwart-wit afdrukken en uitknippen - infoblad 5: tekst A3 Wie is hier de kleurling, 1x afdrukken in zwart-wit op A3 - infoblad 6: uitdrukkingen, 5x afdrukken in zwart-wit op A3 - infoblad 7: lichaamsbeschildering, 1x afdrukken in kleur - infoblad 8: choco- of yoghurtmond, 1x afdrukken in kleur (optioneel) - infoblad 9: liever bruin of liever wit, 1x afdrukken in kleur - werkblad 1: kleurplaten gezicht, 1 per leerling in zwart-wit afdrukken - werkblad 2: uitdrukkingen, evenveel exemplaren als het aantal leerlingen in zwart-wit afdrukken Door de leerkracht te voorzien: - kleurpotloden - computer - 5 pakjes gekleurde kaartjes (bv. een half A4-blad gekleurd papier) met in elk pakje 1x wit, 1x blauw, 1x groen, 1x rood en 1x zwart Eindtermen - WO 1.1, 1.2, 1.5, 4.8, 4.12, Ned 1.9, 2.9, 2.10, 6.1, 6.5, 7 - MV SV 1.2, 3
2 2 Les 1: huidskleur en kleurverandering 1. Opwarmer: Wie is hier de kleurling? A) Individueel werk. Elke leerling krijgt een werkblad (werkblad 1). De leerkracht legt de opdracht uit: - Op het blad zie je 6 hoofden met daarboven een zin. Lees de zin en kleur daarna het hoofd in die kleur die bij jou opkomt als je de zin leest. De kinderen krijgen hiervoor 5 minuten, het is niet de bedoeling dat de hoofden perfect ingekleurd worden maar wel dat de kinderen de kleur gebruiken die hen spontaan te binnen schiet. B) De leerkracht tekent 6 kolommen op het bord met daarboven de kernwoorden van het werkblad: warm / verlegen / zon / koud / ziek / verliefd. De leerkracht vraagt aan de leerlingen welk(e) kleur(en) ze gebruikt hebben bij welke woorden en noteert per kolom een aantal antwoorden. Klasgesprek. De leerkracht vraagt: - Heeft iedereen bij dezelfde woorden dezelfde kleuren gebruikt? Afhankelijk van de antwoorden kan er een gesprek volgen over wie welke kleuren gebruikt heeft en waarom. Daarbij wordt geen eindoordeel geveld over juiste of foute antwoorden maar wordt de nadruk gelegd op het feit dat er verschillende soorten waarnemingen en interpretaties kunnen zijn. Bij de ene leerling kan het woord zon bijvoorbeeld bruin oproepen, bij de andere dan weer rood. Leerlingen met een donkerdere huid zullen dan misschien weer minder verschillen opmerken dan leerlingen met een lichtere huid. C) De leerkracht laat nu het youtubefilmpje ( zien of laat de leerlingen zelf naar het desbetreffende filmpje surfen (surf naar en tik als zoekwoord "wie is hier de kleurling?" tussen aanhalingstekens in). Eventueel kan ook de gedrukte tekst (infoblad 1) uitgedeeld worden. Klasgesprek. De leerkracht vraagt: - Waarover gaat het filmpje? Wie spreekt er, wat vertelt hij? Een zwarte man leest voor. Hij vertelt over de verschillende fases in zijn leven en het feit dat hij daarbij altijd zwart blijft. Daarna richt hij zich tot zijn blanke vriend en somt dezelfde levensfases op waarbij blijkt dat zijn blanke vriend bij elke fase van kleur verandert. - Wat bedoelt de man precies met blank? Met blank duidt men een lichte huidskleur aan. Vandaar dat men mensen met een lichte huidskleur ook wel blanken noemt en mensen met een donkere huidskleur zwarten. - Wat zegt de man helemaal op het einde? Wat bedoelt hij met kleurling? De man vraagt: Hoe kan je mij dan een kleurling noemen?. Een kleurling is iemand met een (aangeboren) getinte huidskleur. 1 1 Het woord kleurling had vroeger een negatieve weerklank. In deze les kiezen we er bewust voor om hier niet dieper op in te gaan, net om de leerlingen zelf geen negatieve connotatie aan te leren. Het filmpje moet in de eerste plaats doen nadenken over het feit dat onze huid van kleur kan veranderen en dat die veranderingen verschillen van persoon tot persoon.
3 3 - Kan dat eigenlijk zomaar, veranderen van huidskleur? Geef eens een paar voorbeelden. Ja, onze huid kan inderdaad van kleur veranderen. Zo wordt onze huid bruiner als we in de zomer vaak in de zon zijn. Mensen met een lichtere huidskleur die te lang in de zon blijven, kunnen dan weer verbranden waardoor hun huid rood wordt. Sommige mensen worden ook rood als ze verlegen zijn. Zieke mensen zien er vaak bleek uit, terwijl andere mensen dan weer een gezonde blos kunnen krijgen als ze bijvoorbeeld buiten een rondje gejogd hebben. Als het erg koud is, krijgen sommige mensen een blauwachtige huid. - Klopt het dat donkerdere mensen minder snel van kleur veranderen? Ook mensen met een donkerdere huidskleur veranderen van kleur, alleen merk je dat minder goed op. 2. Iedereen kameleon natuurlijke kleurverandering A) Klasgesprek. De leerkracht toont de afbeelding van de kameleon (infoblad 2, pagina 1). De leerkracht vraagt: - Welk dier is dit? Wat is er zo speciaal aan dit dier? Een kameleon kan veranderen van kleur. Die kleurverandering gebeurt vrij snel en kan gaan van een lichte naar een donkere tot zelfs bijna zwarte kleur. - We weten nu al dat mensen en ook sommige dieren van kleur kunnen veranderen. Kennen jullie nog zaken die van kleur veranderen? Als we eens goed rondom ons kijken, dan zijn er wel meerdere zaken die van kleur veranderen. Fruit bijvoorbeeld. Een onrijpe banaan is groen, hoe rijper de banaan wordt, hoe geler en een te rijpe banaan wordt bruin (infoblad 2, pagina 2). Ook bomen veranderen van kleur: in de herfst krijgen veel bomen een rood-, geel- en bruin bladerdak terwijl in de lente de bomen frisse groene blaadjes krijgen (infoblad 2, pagina 3). B) Groepswerk. De leerkracht verdeelt de klas in 7 groepjes. Elke groep krijgt een foto (infoblad 2, alle pagina s) en een stapeltje trefwoorden (infoblad 3). De leerkracht legt de opdracht uit: - Waarom veranderen mensen, dieren en ook voedsel van kleur? Overleg met jullie groepje welke trefwoord(en) jullie bij de foto zouden leggen. De leerlingen krijgen een paar minuten om met hun groepje de trefwoorden te overlopen en na te denken welke trefwoorden ze met hun foto zouden verbinden. Daarna deelt de leerkracht de tekstjes met uitleg uit (infoblad 3 bis) waarbij elke groep het bijpassende tekstje krijgt. De leerkracht zegt: - Lees nu het tekstje met uitleg dat bij jullie foto hoort en kijk of je de juiste trefwoorden gekozen hebt. Als je denkt dat je alle juiste trefwoorden hebt die bij je foto horen, dan kom je je foto samen met de trefwoorden aan het bord hangen. C) Klasgesprek. Wanneer alle foto s en trefwoorden aan het bord zijn opgehangen, laat de leerkracht elk groepje aan het woord over zijn foto en kan de leerkracht indien nodig meer uitleg geven: - Afbeelding 1 - Waarom verandert een kameleon van kleur? 2 2 Bron:
4 4 Trefwoorden camouflage, communicatie, stress, ziek, bang, boos - Afbeelding 2 - Waarom verandert voedsel van kleur? Trefwoorden: rijp, lekker, eetbaar, niet langer eetbaar, rot, niet lekker - Afbeelding 3 - Waarom veranderen bladeren van kleur in de herfst? 3 Trefwoorden: minder zon, minder energie, herfst - Afbeelding 4 - Waarom worden we soms rood? 4 Trefwoorden: verlegen, niet op je gemak zijn - Afbeelding 5 - Waarom worden we bruin? 5 Trefwoorden: zonnestralen, meer pigment, bescherming - Afbeelding 6 - Waarom verbrandt onze huid? 6 Trefwoorden: te veel zon, verbrand, niet beschermd, oppassen - Afbeelding 7 - Waarom verandert het stekelbaarsmannetje van kleur? 7 Trefwoorden: goede jager, gezond, vrouwtje versieren, aandacht trekken De leerkracht besluit: kleurverandering gebeurt niet zomaar. Het feit dat dieren, mensen en voedsel van kleur veranderen, heeft een belangrijke signaalfunctie. Het wijst onder andere op hoe we ons voelen (verlegen, boos, bang, ) of op gevaar (verbrand, bedorven, ). 3 Bron: en 4 Bron: 5 Bron: 6 Bron: 7 Bron:
5 5 Les 2: kleur, taal en geschiedenis 1. Zo rood als een kalkoen taal en huidskleur A) Klasgesprek. De leerkracht hangt de tekst met de ontbrekende kleuren aan het bord (infoblad 5) en vraagt: - Jullie zien nu de uitgeschreven tekst van de man van het youtubefilmpje. De kleuren in de tekst ontbreken echter. Kunnen jullie ze verder aanvullen? Bij de ik-persoon is het antwoord telkens zwart, bij de jij-persoon vullen de leerlingen aan met wat ze zich herinneren van het youtube-filmpje. - Klopt het wel wat de zwarte man over blanke mensen zegt? We hebben daarnet al geleerd dat onze huid inderdaad rood kan worden als we te lang in de zon liggen. Maar word je echt groen als je bang bent? Of geel als je ziek bent? Wat de man zegt, klopt niet helemaal. Niemand is volledig roze of wit. Als je bang bent, word je uiteraard niet groen, net zoals je niet geel wordt als je ziek bent. Je huid kan wel een beetje van kleur veranderen, bijvoorbeeld als je koud hebt, dan wordt je huid precies een beetje blauwig. En als je ziek bent, kan je er witter of geler uitzien dan normaal. De man gebruikt dus eigenlijk uitdrukkingen die in het Nederlands bestaan om een bepaalde toestand weer te geven. - Kennen jullie nog uitdrukkingen met kleur? Met deze vraag peilt de leerkracht gewoon naar de voorkennis van de leerlingen. B) Groepswerk. De leerkracht verdeelt de klas in 5 verschillende groepjes van 4 à 5 personen. Elk groepje krijgt 1 groot blad met uitdrukkingen (infoblad 6) en een pakje gekleurde kaartjes (1x wit, 1x blauw, 1x groen, 1x rood en 1x zwart). De leerkracht legt de opdracht uit: elke groep heeft een werkblad gekregen met daarop 10 uitdrukkingen (nummer 1 bestaat uit 2 gelijkaardige uitdrukkingen). In elke uitdrukking zit een kleur verwerkt. Jullie moeten achterhalen om welke kleur het gaat. Boven elke uitdrukking wordt telkens de betekenis uitgelegd. Die uitleg kunnen jullie gebruiken om te achterhalen met welke kleur jullie de uitdrukking moeten aanvullen. Schrijf jullie antwoorden op het blad. Jullie krijgen hiervoor 5 minuten, daarna verbeteren we klassikaal. Bij de klassikale verbetering kan de leerkracht bij elk nummer vragen om het bijpassende kleurkaartje in de lucht te steken. Op deze manier worden verschillende antwoorden visueel meteen duidelijk en kan de leerkracht hierop inpikken. Waarom heeft het ene groepje bijvoorbeeld rood van jaloezie als antwoord ingevuld terwijl een ander groepje voor groen koos? Het kan interessant zijn om bij de achterliggende motieven van de leerlingen stil te staan. Eventueel kunnen de leerlingen de oplossingen noteren op hun eigen werkblad (werkblad 2). 2. Liever bruin of liever wit? Klasgesprek. De leerkracht vraagt: - Kennen jullie zelf mensen met een tatoeage? - Wie schminkt zich wel eens of laat zich schminken? - Wie zou er wel eens van kleur willen veranderen? En welk kleurtje zou je willen krijgen? De leerkracht toont nu de foto s van infoblad 9 en vraagt: - Wat zie je op de foto s (infoblad 9, foto s pagina 1)?
6 6 Een vrouw van wie de ene helft van het gezicht donkerder is dan de andere helft, onder de foto staat In 10 minuten een stralend bruine huid. Het is reclame voor een zelfbruinende crème. Op de andere foto staat een wel erg bruin meisje. - Wat zie je op deze foto s (infoblad 9, pagina 2)? Mensen aan het strand die helemaal ingepakt zijn in een soort van zwempak die hun volledige lichaam verbergt. Alleen hun ogen, mond, neus en handen zijn onbedekt. - Wat zie je op deze foto s (infoblad 9, pagina 3)? Op de ene foto staat een groep Aziatische vrouwen met een witgeschilderd gezicht. De andere afbeelding is een schilderij van een deftig uitziende dame met een wit gezicht. - Wat denken jullie van de foto s? Wat is het verband tussen de foto s? De foto s vertellen iets over de wens van mensen om hun huidskleur te veranderen. Er zijn mensen die graag een bruine huid willen en daarom graag zonnen, naar de zonnebank gaan of zelfbruinende crèmes gebruiken. In veel landen in bijvoorbeeld Europa en Noord-Amerika is het de mode om bruin te zijn. Er zijn ook mensen die hiermee overdrijven en zo verslaafd zijn aan bruin worden dat ze een veel te bruine huid krijgen door al dat zonnen. 8 Maar er zijn ook mensen die helemaal niet graag bruin worden en het liefst van al een zo n bleek mogelijke huidskleur hebben. Veel Chinezen bijvoorbeeld hebben er een hekel aan om te bruinen in de zon. Een donkere huidskleur is een teken van armoede, wit is hét schoonheidsideaal. Daarom beschermen ze zich zoveel mogelijk tegen de zon en gaan ze bijvoorbeeld volledig ingepakt en met een gezichtsmasker gaan zwemmen. 9 Ook in Japan was een witte huid eeuwenlang een statussymbool. Een witte huid betekende dat je niet buiten hoefde te werken. Dus: hoe witter, hoe rijker. Al 1500 jaar voor Christus maakten mensen in Japan hun gezichten wit. De vrouwen die je op de foto ziet, zijn gekleed als geisha s, deze gezelschapsdames waren in het Japan van de 18 e en 19 e eeuw erg populair. 10 De mode van een witte huidskleur Weetje: Het woord chocomond wordt vaak gebruikt wanneer iemand een vuile mond heeft, bijvoorbeeld door een boterham met choco te eten. Maar wist je dat ze in andere landen in dat geval over een yoghurtmond spreken? Bij mensen met een donkerdere huid valt choco immers niet zo op als bij mensen met een lichtere huid. Bij yoghurt geldt net het omgekeerde. Leuke foto s hiervan vind je op infoblad 8. zagen we vroeger ook in veel Europese landen, zoals je ziet bij de vrouw op het schilderij. Zo poederden in de 18 e eeuw adellijke vrouwen en mannen hun gezicht helemaal wit omwille van dezelfde reden: een bleek gezicht betekende dat je van goede komaf was en dus geen zware buitenarbeid hoefde te verrichten Bron: 9 Bron: 10 Bron: 11 Bron:
7 7 Les 3: Lichaamsbeschildering symbolische huidskleur Deze les is een creatieve les waarbij de leerlingen op basis van verschillende voorbeelden van lichaamsbeschildering zelf aan de slag gaan. Klasgesprek. De leerkracht vraagt: - Onze huid kan van kleur veranderen door bepaalde factoren zoals bijvoorbeeld de zon, of de kou. Maar op welke manieren kan je huid nog een ander kleurtje krijgen? Door de huid te beschilderen. - Ken je voorbeelden van lichaamsbeschildering? Beschilderen jullie soms jullie huid? Tatoeage, henna, schminken, je gezicht beschilderen als je naar een voetbalwedstrijd gaat,.. De leerkracht toont de verschillende afbeeldingen van lichaamsbeschilderingen (infoblad 7), polst telkens eerst naar de voorkennis en geeft daarna duiding. - Afbeelding 1: lichaamsbeschildering in Ethiopië. De Surma leven in Zuidwest-Ethiopië. Een populair ritueel én sport bij de Surma is Donga, een gevecht met stokken. Vóór het gevecht beschilderen de mannen zich met tekeningen van kalk en modder Afbeelding 2: lichaamsbeschildering in Pakistan. In verschillende landen ter wereld wordt henna gebruikt om het lichaam mee te versieren. Hennapoeder wordt gemaakt van de gedroogde en gemalen bladeren van een plant. De kunst van het beschilderen van de huid met henna wordt mehndi genoemd en is al zeker zo n jaar Tip: Er bestaan speciale tattoo gelpennen om tekening op de huid aan te brengen. Er bestaat ook speciaal papier om neptattoos mee te maken (zie: oud. Men plaatst de tekening omdat men gelooft dat henna beschermt tegen het kwade en geluk en welvaart brengt of gewoon omdat men het mooi vindt. Na een paar weken verdwijnt de tekening van je huid Afbeelding 3: lichaamsbeschildering bij Berbers. Traditionele Berbersamenlevingen plaatsen tatoeages als bescherming tegen boze geesten en ziektes. Ze gebruiken hiervoor geometrische motieven die ze aanbrengen op o.a. het hoofd, de polsen, de handen en de enkels. 14 Berbers zijn de oorspronkelijke bewoners van Noord-Afrika en leven nu nog voornamelijk in Marokko, Algerije, Tunesië en Libië Afbeelding 4: lichaamsbeschildering in Soedan. Bij de Nuba, een volk dat leeft in het centrale deel van Soedan, is lichaamsbeschildering erg belangrijk, ze kunnen er uren aan besteden. 16 Welk kleur wanneer gebruikt mag worden, is aan strikte regels gebonden. Rood en wit zijn de eerste kleuren die een jongen vanaf 8 jaar mag gebruiken. Zwarte en gele versieringen mogen pas op latere leeftijd gebruikt worden Bron: en 13 Bron: 14 Bron: 15 Bron: 16 Bron: 17 Bron:
8 8 Op deze manier kan je de leeftijd en status van iemand van zijn lichaamsbeschilderingen aflezen Afbeelding 5: lichaamsbeschildering in Papoea-Nieuw-Guinea. In Papoea-Nieuw-Guinea beschilderen mensen hun lichaam bij festivals of ceremonieën. Elke stam heeft zijn eigen stijl en vormen van lichaamsbeschildering, zo kan je met je lichaamsbeschildering tonen tot welke stam je behoort en het groepsgevoel versterken Afbeelding 6: lichaamsbeschildering bij de Kayapo-indianen in Brazilië. De Kayapo beschilderen hun lichaam met rood, groen, zwart en wit. Elke kleur hoort bij een bepaald lichaamsdeel en heeft ook een bepaalde betekenis. Zo wordt rood aangebracht op de ledematen, op het gezicht, op de voorarmen en handen, boven de knie en op de voeten. Deze kleur symboliseert energie, gezondheid en snelheid Afbeeldingen 7, 8 en 9: bodypainting, schminken en tatoeages, overal ter wereld. De vorige foto s toonden verschillende soorten lichaamsbeschildering bij enkele afzonderlijke volkeren maar bepaalde vormen van lichaamsbeschildering vind je eigenlijk overal ter wereld. Een nieuwe vorm van lichaamsbeschildering is bijvoorbeeld bodypainting waarbij meestal het hele lichaam wordt beschilderd waardoor je vaak een grappig resultaat krijgt. Schminken doen we dan weer om ons mooi te maken of te verkleden. Veel mensen hebben ook een tatoeage, als versiering of om een bepaalde boodschap mee te geven (denk maar aan een tatoeage met de naam van je lief). 18 Bron: 19 Bron: 20 Bron:
Doelgroep: 3 de graad basisonderwijs
1 Lesfiche ICO PRONTO Doelgroep: 3 de graad basisonderwijs Thema: Volwassen worden Volwassen worden in verschillende culturen Deze lesfiche bevat twee lessen. De lessen kunnen afzonderlijk gebruikt worden.
Nadere informatieDoelgroep: 3 de graad basisonderwijs
Lesfiche ICO PRONTO Doelgroep: 3 de graad basisonderwijs Thema: kleur 1 De leerlingen maken tijdens deze les kennis met het begrip huidskleur, de enorme verscheidenheid aan huidskleuren en de oorzaken
Nadere informatieJe wereld kleurt taal
3.4 Je wereld kleurt taal Nr. Thema Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Leergebied 3.4 Taal & Cultuur 8 12 j. Groepswerk 50 Computers Nederlands Wereldoriëntatie ICT Leren leren Sociale vaardigheden Niet
Nadere informatieVerkeersborden. Eindtermen. Doelgroep. Lesdoel. Lager onderwijs: Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie BASISONDERWIJS
Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie BASISONDERWIJS Doelgroep Tweede graad van de lagere school. Lesdoel De leerlingen kennen de juiste betekenis van de voornaamste verkeersborden voor voetgangers
Nadere informatieWinkelen in het bos?
Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.
Nadere informatieKinderrechten. Doelstellingen. Materiaal
Dag van de Rechten van het Kind Kinderrechten Doelstellingen De kinderen leiden uit concrete ervaringen af wat een kinderrecht is. De kinderen zien in hoe belangrijk het is dat kinderrechten gerespecteerd
Nadere informatieVakonderdeel: TAALBESCHOUWING: NADENKEN OVER TEKSTEN
Vakonderdeel: TAALBESCHOUWING: NADENKEN OVER TEKSTEN Doelen De termen lay-out, cursief en vetjes correct gebruiken De bedoeling van een lay-out inzien De bedoeling van cursieve en vetgedrukte woorden inzien.
Nadere informatieMe, myself and I. Je gaat op de volgende manieren portretten maken:
Me, myself and I Wat ga je doen? Je gaat een heel bijzonder boekje maken. Het wordt een vouwboekje (=leporello) zoals je op het plaatje hierboven duidelijk kunt zien. Dat boekje zal een heel persoonlijk
Nadere informatieVerdeel de leerlingen in groepjes. Laat elk groepje 3 stellingen bekijken.
Activiteit Vreemd of gewoon 1 In deze activiteit gaan we op zoek naar dingen die we vreemd of gewoon vinden. We ontdekken dat niet iedereen hetzelfde vreemd of hetzelfde gewoon vindt. We vertrekken bij
Nadere informatiejaar 1 Dieren en hun vacht voorbeeldles uit het thema wie ben ik?
MB jaar 1 Dieren en hun vacht voorbeeldles uit het thema wie ben ik? DaVinci, Enschede 2014 www.demethodedavinci.nl www.uitgeverijdavinci.nl Met medewerking van: Michael de Wit, Jessica Huls Vormgeving:
Nadere informatieseizoenskleuren Kijk eens naar buiten! Hoe kun je zien welk seizoen het is? Aan de bomen, aan de
Marlies Huijzer seizoenskleuren elk seizoen zijn kleur Kijk eens naar buiten! Hoe kun je zien welk seizoen het is? Aan de bomen, aan de bloemen, aan het weer, aan de kleren van de kinderen, én aan de kleuren
Nadere informatieHet mysterie van ons bord
Voeding graad 1 Het mysterie van ons bord Lesvoorbereiding Print Simon de kleine detective uit. Verzend de mail naar je eigen mailadres en laat deze dan op het smartboard zien (zonder de afzender te laten
Nadere informatieAfval als voedsel - voedsel maken zónder olie
Landbouw graad 2 Afval als voedsel - voedsel maken zónder olie Lesvoorbereiding Toon de foto's industriële landbouw op het smartboard Print en knip de boomkaarten en de tuinbouwkaarten zoveel keer uit
Nadere informatieBloos je van bloot? Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen. Bloot, naakt, privé, persoonlijk, cultuur, grenzen aangeven, respect, meisjes, jongens
Kriebels in je buik Bloos je van bloot? 1 Bloos je van bloot? Groep 6 120 min Begrippen Bloot, naakt, privé, persoonlijk, cultuur, grenzen aangeven, respect, meisjes, jongens Benodigheden Knutselmateriaal
Nadere informatieHandleiding Leskist bomen groep 7
Handleiding Leskist bomen groep 7 Inhoud pagina Inleiding 3 1. Doelgroep 4 2. Doelstelling 4 3. Relatie met kerndoelen en natuurmethoden 4 3.1. Kerndoelen 4 3.2. Natuurmethoden 4 4. Het aanbieden van de
Nadere informatieProject 'positief opvoeden' Maandag: complimentendag! Aangezien we werken rond positief opvoeden, starten we de projectweek met een positieve dag.
Project 'positief opvoeden' Maandag: complimentendag! Aangezien we werken rond positief opvoeden, starten we de projectweek met een positieve dag. De leerlingen gaan elkaar vandaag eens extra veel complimenten
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieLEERJAAR 3 WERELDORIËNTATIE
VOORBEELDATERIAAL HOEKENBOX LEERJAAR 3 WERELDORIËNTATIE P. 02-03 Thema 1 KLEUR SCHATTENEILAND De leerlingen ontwerpen een plattegrond van een eiland en maken daarbij een legende. P. 04-05 Thema 1 KLEUR
Nadere informatieDe kolibrie. Lievelingsbloemen
Kolibries zijn piepkleine, kleurrijke vogeltjes. Ze eten nectar. Die halen ze met hun lange bek uit de bloemen. Soms lusten ze ook een spinnetje. Lievelingsbloemen Kolibries houden van buisvormige en borstelige
Nadere informatieWerkblad. LES 9: Ouders. www.gavoorgezond.nl GROEP 1-2. Bijlage 1. Rood actief inspannen/ sporten. Oranje middelmatig inspannen.
Werkblad GROEP 1-2 Bijlage 1 Rood actief inspannen/ sporten Oranje middelmatig inspannen Rust Werkblad GROEP 1-2, vervolg Bijlage 2 Dagen van de week Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag
Nadere informatieLestips. Tekst Emy Geyskens Kolet Janssen Illustraties Jessica Raes
De pyjamareus Lestips P LE I S T ER Tekst Emy Geyskens Kolet Janssen Illustraties Jessica Raes OVE R BE 1. Overal pijn DNET Verteloefening Materiaal: ruimte om in een kring te zitten, stickers of etiketten
Nadere informatieKinderrechten. Doelstellingen. Materiaal
Dag van de Rechten van het Kind Kinderrechten Doelstellingen De kinderen leiden uit concrete ervaringen af wat een kinderrecht is. De kinderen zien in hoe belangrijk het is dat kinderrechten gerespecteerd
Nadere informatieWERKEN MET VERHALEN VAN DE HODJA
WERKEN MET VERHALEN VAN DE HODJA Verhalen van de Hodja: Hassan en de tijgers Introductie van het verhaal - DILIT-luisteren: o De cursisten gaan per 2 zitten (bij voorkeur 2 cursisten met dezelfde moedertaal
Nadere informatieDe wereld op zijn kop
Wonen graad 3 Lesvoorbereiding De wereld op zijn kop Print de boodschap van algemeen nut één maal en steek hem in een envelop. Print de boomkaarten en de huiskaarten zoveel keer als nodig (zie verder)
Nadere informatieLesbrief Evolutiespel slakken. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie. Werkvorm: Klassikaal. Duur: ± 15 minuten
Lesbrief Evolutiespel slakken Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Klassikaal Duur: ± 15 minuten Doel van de opdracht: Kinderen leren hoe dieren zich aanpassen aan hun omgeving.
Nadere informatieWitte wasjes, bonte wasjes
Opleiding Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Ontwikkelingsdoelen Observatiejaar Logistiek assistent Wasserij-operator 12-14 Klasgesprek Duowerk 70 Verkeerd gewassen kledij Computer Internet Leren leren Taalvaardigheid
Nadere informatieIn tegenstelling tot jouw mijn blanke vriend
Kleurlingen en blanken Hoe komt het toch dat er altijd een verschil is ( volgens ons mensen ) tussen kleurlingen en blanken Op internet kwam ik een prachtig filmpje tegen waarvan ik u de tekst zal voorlezen
Nadere informatieLesleidraad. Beste docent
2 Lesleidraad Beste docent De zomer van Atlas komt eraan. Honderden anderstaligen kunnen zich de laatste week van juni inschrijven voor het zomeraanbod bij Atlas. We willen de cursisten de kans geven om
Nadere informatieNaam: TIJD EN SEIZOENEN
Naam: TIJD EN SEIZOENEN Tijd is belangrijk. Je moet op veel plaatsen op tijd komen. Op tijd op school, op tijd thuis, op tijd voor de bus of de trein. Om te zien hoe laat het is, kijk je op je horloge.
Nadere informatieSpider(wo)man. Doelstellingen
Spider(wo)man Vrouwendag/gender, derde graad Doelstellingen Kinderen benoemen kenmerken van helden Kinderen onderzoeken in hoeverre de rol van een meisje verschilt met de rol van een jongen in een film
Nadere informatieWerkblad. LES 9: Ouders. GROEP 5-6. Bijlage 1. Rood actief inspannen/ sporten. Oranje middelmatig inspannen.
Werkblad Bijlage 1 Rood actief inspannen/ sporten Oranje middelmatig inspannen Rust Werkblad, vervolg Bijlage 2 Deze pagina zal vaker uitgeprint moeten worden om een beweegdagboek voor de hele week te
Nadere informatieDe zomer van Atlas 2018
De zomer van Atlas 2018 Beste docent Naar jaarlijkse gewoonte organiseert Atlas leuke en leerrijke activiteiten tijdens de zomermaanden. Hieronder vind je belangrijke informatie. Vermeld je deze info zeker
Nadere informatieAll italiana. Nr. Thema Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Leergebied
6.3 All italiana Nr. Thema Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Leergebied 6.3 Taal & Gebaren 5 9 j. Kringgesprek/ Klasgesprek Rollenspel 100 / Lichamelijke opvoeding Muzische vorming Nederlands Sociale vaardigheden
Nadere informatieKleuren maken met Caran d Ache
Kleuren maken met Caran d Ache De kleuren van je huid maken met Caran d Ache is best lastig. Er zijn een aantal basisregels die je kunt gebruiken. Kom je er niet uit met de bestaande kleuren uit de pakjes,
Nadere informatieLEERKRACHTGEDEELTE HOE-FILES: HOE ZIE IK ER SEXY UIT?
LEERKRACHTGEDEELTE HOE-FILES: HOE ZIE IK ER SEXY UIT? Omschrijving van de activiteit De leerlingen lezen een lijst met tips over hoe je er goed kan uitzien en wat je zeker niet mag doen als je er goed
Nadere informatieLesbrief Slakkenevolutiespel 1
Slakkenevolutiespel 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 15 minuten Klassikaal Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het begrijpen waarom slakken verschillende kleuren hebben
Nadere informatieLeerlingen maakten reeds kennis met het toepassingsgebied biochemie. De leerlingen hebben al analyserend en onderzoekend gewerkt.
Doelgroep Leerlingen maakten reeds kennis met het toepassingsgebied biochemie. De leerlingen hebben al analyserend en onderzoekend gewerkt. Lesdoelen De leerlingen kunnen omschrijven wat een schimmel is
Nadere informatieDOOR NELE VANHEX EN ADRIANE LEILICH
VOOR RG 2.3 en 2.4 DOOR NELE VANHEX EN ADRIANE LEILICH INHOUD Woordje van het Huis van het Nederlands en het Red Star Line Museum Doelgroep Doelstelling Lespakket DEEL 1 DEEL 2 INTRODUCTIE: DE GROTE MEERPAAL
Nadere informatieLesbrief. Doelen. Alvast veel dank voor jullie deelname en heel veel plezier met het onderzoek!
Lesbrief Beste leerkracht, Wat leuk dat je meedoet met Alle Scholen Verzamelen! In deze lesbrief beschrijven we hoe je het onderzoek uitvoert in de klas. Deze les van een uur noemen we de onderzoeksles.
Nadere informatieSTELLINGENSPEL. Tijd 10 minuten. Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap en stift of bord en krijt
STELLINGENSPEL Tijd 40 minuten Opdracht geven Argumenten bedenken Klassikaal bespreken 5 minuten 10 minuten 25 minuten Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap
Nadere informatieLiefde, voor iedereen gelijk?
Seksuele diversiteit graad 2 Lesvoorbereiding Liefde, voor iedereen gelijk? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de verhalen 'Het geheim van Mirjam'
Nadere informatieReality Reeks Verwerkingsopdrachten. Mooi meisje Verliefd op een loverboy
Reality Reeks Verwerkingsopdrachten Mooi meisje Verliefd op een loverboy Lees blz. 3. Woont Laura in de stad of op het platteland? Hoe weet je dat? Lees blz. 5 en 7. Woont Laura s oma al lang op de boerderij?
Nadere informatie8 4 Streken en klimaten
Lees het verhaal van de woestijnen en maak de opdracht. Een woestijn is droog, heel droog. Er valt heel weinig regen. De grond is droog. Het is te droog voor veel planten. Er wonen weinig mensen. Soms
Nadere informatieVerwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 4, 5 en 6
Verwonderen Groep 4, 5 en 6 Leerdoel De kinderen: - verwonderen zich over voedsel. - gebruiken hun zintuigen (ogen, neus, mond) om voedsel bewust te bekijken, te proeven en te ruiken. - ontdekken wat de
Nadere informatieLES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1
12/11/14 1 LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 1. (lezen) Ik.... een lange tekst. 2 Hij.... een moeilijk boek. 3. Zij.... een gemakkelijk tekstje. 4..... jullie veel? Ja, wij.... graag kinderboeken.
Nadere informatieMelkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden
Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Een dagje ouder Ouder worden Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Een dagje ouder, 2013 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern
Nadere informatieHet gedicht Kampioen
Het gedicht Kampioen Bibliografie: Robben, J. (2009). Zullen we een bos beginnen? Breda: De Geus. Thema: gekke talenten Korte inhoud: Gekke talenten zoals het maken van de lekkerste spaghettipindakaaskoffie,
Nadere informatieBruine bananen. Doelstellingen
Bruine bananen Voedselverspilling, eerste graad Doelstellingen Kinderen vertellen in eigen woorden wat voedsel verspillen is. Kinderen worden zich ervan bewust dat voedselproductie veel energie en geld
Nadere informatieHandige Harry s. Handleiding en leerdoelen - 2de graad
Handige Harry s Handleiding en leerdoelen - 2de graad Van een aantal dieren kunnen aantonen dat ze aangepast zijn aan hun omgeving. De vaardigheden van dieren in verband brengen met hun levenswijze Voorbeelden
Nadere informatieThema: Wat gebeurt er in 2014? Handleiding en opgaven niveau AA. Opgave 1: Samen
Handleiding en opgaven niveau AA Thema: Wat gebeurt er in 2014? Een uitgebreide uitgeschreven aanpak vindt u in de Instapmodules: www.nieuwsbegrip.nl Download & prints Instapmodules Nieuwsrekenen. Benodigd
Nadere informatieVerhaal week 1 (hdl. p ) wordt voorgelezen. (geselecteerde tekst) Prent 1 staat vooraan
Advent vieren en beleven tweede graad Eerste week vd advent De adventskrans staat centraal. Er speelt zachte muziek. De kinderen nemen bij het binnenkomen een sparrentakje uit de mand en leggen dit rond
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatieACTIVITEITEN GROEP 3 en 4
ACTIVITEITEN GROEP 3 en 4 Wat zegt die grafiek? De indeling van de ochtend is als volgt: Schoolbrede start (15 minuten) Zie hoofdstuk Schoolbrede start. Deel 1 Tellen in een plaatje (20 minuten) De kinderen
Nadere informatieWerkblad. LES 9: Ouders. GROEP 7-8. Bijlage 1. Rood actief inspannen/ sporten. Oranje middelmatig inspannen.
Werkblad Bijlage 1 Rood actief inspannen/ sporten Oranje middelmatig inspannen Rust Werkblad, vervolg Bijlage 2 Deze pagina zal vaker uitgeprint moeten worden om een beweegdagboek voor de hele week te
Nadere informatieSpreekopdrachten thema 4 Gezondheid
Spreekopdrachten thema 4 Gezondheid Opdracht 1 bij 4.1 * Doe de opdracht in groepjes. Uitleg voor de docent: Verdeel de klas in groepjes van vier à vijf cursisten. Op deze pagina staan kaartjes met lichaamsdelen
Nadere informatieDia 1 Introductie max. 2 minuten!
1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut
Nadere informatieLestip 'Het is een boek!'
Lestip 'Het is een boek!' Over het boek Dit is een schitterend prentenboek over de confrontatie tussen multimedia en boeken. Aap en Ezel zitten tegenover elkaar in de zetel. Aap leest een boek, Ezel is
Nadere informatiet Vuil Reclametruukske
t Vuil Reclametruukske Reclame graad 2 Lesvoorbereiding Toon de oproep van José op het smartboard. Voorzie twee dozen (schoendoos, andere kartonnen doos met deksel,...) Print informatieflarden opdracht
Nadere informatieTuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieJe eigen nieuwjaarsbrief
Je eigen nieuwjaarsbrief Doelgroep Eerste, tweede, derde graad Aard van de activiteit De leerlingen schrijven zelf een nieuwjaarsbrief voor hun ouders. Vooraf Verzamel allerhande nieuwjaarsbrieven: tekstjes
Nadere informatieLes 2: Bescherm jezelf
Les 2: Bescherm jezelf De competentiediamant o o o Communiceren van informatie Zoeken en verwerken van informatie Samenwerken aan een opdracht Eindtermen o De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde
Nadere informatieIntroductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen
Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les
Nadere informatieHandleiding Leskist bomen groep 7/8
Handleiding Leskist bomen groep 7/8 Inhoud pagina Inleiding 3 1. Doelgroep 4 2. Doelstelling 4 3. Relatie met kerndoelen en natuurmethoden 4 3.1. Kerndoelen 4 3.2. Natuurmethoden 4 4. Het aanbieden van
Nadere informatieActiviteit 3: theekopje versieren (individueel) (drie versies theekopjes: fijn, gewoon, mok)
Tea time Doelgroep: bovenbouw Dit heb je nodig - Activiteit 1: theeweetjes (zie bijlage) - Activiteit 2: theezakjes - Activiteit 3: werkblad met kopje, knutselgerief Activiteit 1: Theeweetjes (klassikaal)
Nadere informatieKijken naar sterrenbeelden
Kijken naar sterrenbeelden GROEP 5-6 54 70 minuten 1, 5, 6, 8, 23, 54 en 55 De leerling: (her)kent de sterrenbeelden uit de horoscopen weet dat de sterrenbeelden deel uitmaken van de dierenriem weet dat
Nadere informatieWerkblad 3: Gravenfeest China
1. Lees onderstaande mails en noteer op een apart blad wat je leert over Qing Ming Jie. 2. Bedenk een verhaal over het gravenfeest dat je kan vertellen aan de andere kinderen van je klas. Welke prenten
Nadere informatieKinderrechten. Doelstellingen. Materiaal
Dag van de Rechten van het Kind Kinderrechten Doelstellingen De kinderen verwoorden wat een kinderrecht is. De kinderen zien in hoe belangrijk het is dat kinderrechten gerespecteerd worden. De kinderen
Nadere informatieLES: Wie van de drie? 2
LES: Wie van de drie? 2 DOEL getallen herkennen uit de tafels van 2 t/m 9; oefenen van de tafels; bewust worden van de patronen in bepaalde tafels (bijv. tafels van even getallen hebben allemaal even uitkomsten,
Nadere informatieKop. Romp. Lesbrief Zoekgedrag Leerjaar 1-Profiel 1,2,3
Lesbrief Zoekgedrag Leerjaar 1-Profiel 1,2,3 Tijd: 45 50 minuten Kop Introductie Introduceer de opdracht kort: Informatie opzoeken op internet gaat snel en is gemakkelijk toegankelijk. Soms is het niet
Nadere informatieMUZO AD 19 Genoegen beleven aan muzisch bezig zijn.
MUZO AD 19.2 Dat houdt in: ervaren hoe je een stukje van jezelf kunt ontdekken in wat je met je Graad: 1 Timing: 75 min. Leerplandoelen: VVKBAO: WO TE 6.4 Kinderen zien in dat veel voorwerpen in hun omgeving
Nadere informatieSta in je recht. Lessen over (kinder)rechten voor PO
Sta in je recht Lessen over (kinder)rechten voor Speed-date Wij hebben een rechtsysteem waar iedereen zich aan moet houden. Maar welke rechten zijn dat dan? Welke ken je en welke rechten lijken jou vanzelfsprekend?
Nadere informatieThema 6: Kun je verloren lopen in je gedachten? webversie
Thema 6: Kun je verloren lopen in je gedachten? 3 3e leerjaar Doelen Eindtermen en leerplandoelen Leermiddelen Thema in vogelvlucht Voortaak box 6 Kun je verloren lopen in je gedachten? 3 1 De kinderen
Nadere informatieThema: WK voetbal in Brazilië. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen
Handleiding en opgaven niveau A1 Thema: WK voetbal in Brazilië Een uitgebreide uitgeschreven aanpak vindt u in de Instapmodules: www.nieuwsbegrip.nl Download & prints Instapmodules Nieuwsrekenen. materiaal
Nadere informatieBIJ-ODIVERSITEIT. Kinderen verklaren waarom wij voor veel producten afhankelijk zijn van de
BIJ-ODIVERSITEIT Biodiversiteit, derde graad Doelstellingen Kinderen verklaren waarom wij voor veel producten afhankelijk zijn van de hommel/bij. Kinderen rubriceren de gevolgen van het verdwijnen van
Nadere informatieDag 2 Gevoelensgedichten
Dag 2 Gevoelensgedichten Domeinen: lezen, spreken, luisteren, schrijven Onderwerp: gedichten schrijven over gevoelens Lesduur: 50 minuten Lesdoelen Hoofddoel van de les > In groep een gedicht schrijven
Nadere informatie;k;lk. Les 1 Verschillende soorten nieuws
Les 1 Verschillende soorten nieuws Voorbereiding: U kunt zich aanmelden voor de Nieuwsservice op http://www.nieuwsindeklas.nl/mijn-account/bestellingen en kosteloos dagen weekbladen aanvragen. Deze krijgt
Nadere informatieaan het water koeler is dan op het land langzamer afkoelt dan aarde
Het klimaat GROEP 3-4 27 45 minuten 1, 42 en 43 De leerling: aan het water koeler is dan op het land langzamer afkoelt dan aarde landklimaat en zeeklimaat blauwe kleurpotloden Zorg voor de activiteit De
Nadere informatieLes 2: De vier vrijheden van president Roosevelt
Les 2: De vier vrijheden van president Roosevelt Bedoeling: - Kinderen realiseren dat zij in vrijheid leven en dat deze vrijheden er niet waren in de Tweede Wereldoorlog. - Kinderen maken kennis met verhalen
Nadere informatie4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4.
4 Gedrag DO-IT Datum 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? PARAGRAFEN Datum 4.1 Opdrachten 1-24 4.2 Opdrachten 1-20 4.3 Opdrachten 1-16 4.4 Opdrachten 1-16 Samenvatten Test
Nadere informatieantwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8)
antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8) onzichtbaar leven In dit document vindt u de vragen uit het Micropia-opdrachtenboekje voor de bovenbouw van het primair
Nadere informatieWERKBLAD mijn landschap
WERKBLAD mijn landschap Hoe zie jij het landschap? Wat vind je mooi of belangrijk? Ga alleen of in groepjes aan de slag en maak - een presentatie op papier of digitaal - een gedicht, een verhaal of een
Nadere informatieMAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER. To be or not to be. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
MAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER Jongeren krijgen op school, op de werkplek, in de klas met allerlei regels en afspraken te maken. Zijn de afspraken en regels duidelijk genoeg voor hen? Wat vinden
Nadere informatieDoelgroep: 1 ste graad basisonderwijs
1 Lesfiche ICO PRONTO Doelgroep: 1 ste graad basisonderwijs Thema: kleur Deze lessenreeks gaat dieper in op kleur en gevoel. Hiervoor wordt vertrokken vanuit interculturele sprookjes. Hoort paars bij een
Nadere informatieLES: Snelle sommen. BENODIGDHEDEN Per leerling werkblad Snelle stappen (zie p. 5) potlood, 2 verschillende kleurpotloden, gum AFBEELDING SPELLETJE
LES: Snelle sommen DOEL oefenen van het snel uitrekenen van keersommen die worden weergegeven door een aantal muntjes van gelijke waarde; bewust worden dat strategieën kunnen helpen om keersommen snel
Nadere informatieEen stap in de actualiteit
Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie BASISONDERWIJS Een stap in de actualiteit Doelgroep Derde graad van de lagere school. Eindtermen Mens en maatschappij - verkeer en mobiliteit: De leerlingen 4.14
Nadere informatieontwikkeling Sociale en emotionele III Werkvormen: Lesdoelen: Benodigdheden: Kinderboek: Les 8: Mannen en vrouwen (in de media) Lesoverzicht
III Sociale en emotionele ontwikkeling Les 8: Mannen en vrouwen (in de media) Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen hebben inzicht in het ontstaan van seksetypisch gedrag en hoe dit wordt aangeleerd. Kinderen
Nadere informatieOntmoetingskerk Laren NH 26 juni Lucas 9. Preek
Ontmoetingskerk Laren NH 26 juni 2016 Lucas 9 Preek Eva, Nienke, Julia en Roelof en alle anderen hier en elders, misschien wist je het nog niet, maar weet je wat jullie eigenlijk zijn? Jullie zijn engelen.
Nadere informatieNEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL DESTIJLUTRECHTAMERSFOORT.NL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4
NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT DUTCH KLEURENPALET De leerlingen kunnen de
Nadere informatieOver taaie taboes en lastige liefdes
Seksuele diversiteit graad 3 Lesvoorbereiding Over taaie taboes en lastige liefdes Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print het artikel Huwelijken
Nadere informatiedoekaart: Het MuseuM (afspraken)
doekaart: Het MuseuM (afspraken) Een museum is een plek waar kunst bewaard wordt en getoond. Aan de muur hangen schilderijen, in vitrines liggen voorwerpen en op sokkels staan beelden. De kostbare kunstwerken
Nadere informatieSPOT EEN JOB! Op bezoek bij een interimkantoor. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
SPOT EEN JOB! Wie zoekt die vindt! Er zijn veel manieren om vacatures te vinden. In dit lespakket worden de jongeren aan het werk gezet om via verschillende kanalen vacatures te vinden: kranten, internet,
Nadere informatieLESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING
SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden van wordt uitgediept, namelijk de manier waarop de
Nadere informatieZand erover. verzoeningsviering voor de tweede graad. VAN IN 2013 Tuin van Heden.nu - Viering
Zand erover verzoeningsviering voor de tweede graad Zand erover Verzoeningsviering voor de tweede graad Vooraf in de klas Wat heb je nodig? - twee grote bladen papier, schrijf op het eerste blad het kernwoord
Nadere informatieEen moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit.
Ecoduct Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit. Ecoduct Wat is dat dan precies, een ecoduct? Zo vroeg een jonge
Nadere informatieRegionaal Integratiecentrum Foyer, Brussel. Opleiding Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Ontwikkelingsdoelen. Ik voel me zo
Opleiding Leeftijd Werkvorm Duur Materiaal Ontwikkelingsdoelen Alle opleidingen (les ASV) 12-18 Klasgesprek Individueel werk Duowerk Groepswerk Spel 110 Computer Internet 36 afdekschijfjes Sociaal-emotionele
Nadere informatieKIJK! mijn leven. Leerjaar 2. Leskatern 1. Ont wikkeld voor. praktijkonderwijs Basis - Kader
em ex jk ki In KIJK! mijn leven Leerjaar 2 aa pl Leskatern 1 r Ont wikkeld voor praktijkonderwijs Basis - Kader INLEIDING zelfbeeld Het beeld dat iemand van zichzelf heeft wordt het zelfbeeld genoemd.
Nadere informatieNu ben jij aan de beurt!!!!!!!
TAAL KAART 1 Maak een woordenspin van de herfst! Als je voor deze kaart kiest ga je een woordenweb maken over de herfst. Nu ben jij aan de beurt!!!!!!! -Neem een kladblad. -Schrijf je woord in het midden.
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Striptekenen deel 3. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Striptekenen deel 3 wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Inleiding deel 3 kijkt terug op de lesstof
Nadere informatieLESBRIEF GROEP THEMA: DEMOCRATIE Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 2, 2017
LESBRIEF GROEP 5 + 6 THEMA: DEMOCRATIE Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 2, 2017 Zo gebruikt u Samsam in de klas Weinig tijd: bekijk de filmpjes bij opdracht 1. Verdieping: kopieer
Nadere informatieIn de weer met striphelden
Weer graad 1 In de weer met striphelden Lesvoorbereiding Bij lesmateriaal op de site vind je het nodige lesmateriaal voor deze les. Print het stripblad dubbelzijdig uit voor elke leerling. Dit zijn in
Nadere informatie