Bruine bananen. Doelstellingen

Transcriptie

1 Bruine bananen Voedselverspilling, eerste graad Doelstellingen Kinderen vertellen in eigen woorden wat voedsel verspillen is. Kinderen worden zich ervan bewust dat voedselproductie veel energie en geld kost. Kinderen ontdekken dat er veel voedsel wordt verspild. Kinderen ontdekken manieren om minder voedsel weg te gooien of te verspillen. Materiaal - bruine bananen (of met veel bruine vlekjes) - gele bananen (zonder vlekjes) - prenten (1-8) van de aarde tot op je bord blinddoek per duo Voor het bananenijs: - diepgevroren bruine bananen in stukjes - mixer of blender - ingrediënten om het ijs op te smukken zoals chocoladeschilfers, besjes, aardbei of ander fruit, nootjes, Organisatie - Klassikaal groepswerk/partner Voor je begint - Snijd de bruine bananen in stukjes. Steek ze de avond ervoor in de diepvries. - Print de prenten Van de aarde tot op je bord. - Teken op een grote flap een pijl van links naar rechts. Deel de pijl in 8 delen op. Geef elk deel een cijfer van 1 tot 8. - Nummer de prenten aan de achterkant in chronologische volgorde van 1 tot 8.

2 1 Bruine of gele bananen Toon de kinderen 2 trossen bananen: een tros gele bananen en een tros bruine(re) bananen. Leg elke tros verspreid van elkaar in de klas. De kinderen gaan bij de tros bananen van hun keuze staan. Bespreek: o Waarom hou jij meest van die bananen? o Wat is er anders aan bruine bananen? o Zijn gele bananen gezonder dan bruine bananen? Of omgekeerd? Waarom? o Wat doe je als je een bruine banaan mee hebt in je boekentas? o Wat doe je thuis met bruine bananen? o Kan je daar nog iets anders mee doen? Wat dan? Kom samen tot een conclusie over: o welke bananen de lekkerste zijn. o wat er meestal gebeurt met de minder lekkere. Schrijf deze conclusie op het bord. Kies 3 waaghalzen en blinddoek hen. Schotel elk een stukje bruine banaan en een stukje gele banaan voor. De geblinddoekte kinderen raden welke banaan bruin is. o Welke hap vind je het lekkerst? o Kan je proeven welke banaan de gele en welke de bruine was? o Wat is het verschil in smaak of in textuur? Herhaal dit met alle kinderen per duo. Verdeel de stukjes banaan, laat 1 kind de ogen sluiten en proeven. Wissel van beurt. Bevraag: o Welke bananen zijn het lekkerst? o Ben je van mening veranderd? o Moeten we ons idee op het bord aanpassen? o Kan je nog voorbeelden geven van groenten of fruit die je weggooit? o Waarom gooi je die weg? Vertel de kinderen dat heel veel mensen denken zoals zij en dus eten dat nog perfect eetbaar dat zelfs nog lekker is zomaar weggooien omdat het er niet (meer) mooi genoeg uit zien. o Ken je daar een woord voor? Wat betekent dit? Concludeer samen dat dit voedselverspilling wordt genoemd.

3 2 Van de aarde tot op je bord - Staartvertelling (systeemdenken) Verzamel de kinderen in een kring. Leg de flap met de pijl in het midden van de kring. o Waar komt deze banaan vandaan? Vertel bij prent 1: o Voordat de banaan bij ons in de supermarkt ligt moet een boer héél veel moeite doen om die banaan te laten groeien. Dat begint met het klaarmaken van de bodem, zodat die vruchtbaar is. Leg de prent op het eerste deel van de pijl. o Welke prent volgt hierna? Wat zie je? Vertel samen het volledige verhaal en leg de prenten op de pijl. o Prent 2: Wanneer de grond vruchtbaar is, moet de boer zaadjes planten. Vruchtbaar betekent dat de bodem, dus de aarde genoeg voeding bevat voor de plant om te kunnen groeien. o Prent 3: Wanneer de zaadjes zijn geplant, werken de boer en de aarde samen om de plant zo goed mogelijk te doen groeien. Dat gebeurt door de regen die de aarde gulzig opslokt. Als het niet genoeg regent, wat vaak gebeurt in warme en droge landen waar de bananenplanten groeien, dan moet de boer zelf extra water sproeien. Er is heel veel water nodig om een bananenplant goed te laten groeien. o Prent 4: Wanneer de plant eindelijk groot genoeg is door alle goede zorgen van de aarde, de zon, en de regen en de inzet van de boer beginnen er bananen te groeien. o Prent 5: Wanneer er genoeg bananen aan de boom groeien, kiest en plukt de boer heel zorgvuldig de beste bananen. Hier blijven er al vaak heel veel bananen achter, want de boer weet dat wij niet graag bananen met bruine vlekjes eten. o Prent 6: De beste bananen worden verpakt, in containers verzameld en naar de boot getransporteerd. o Prent 7: De boot brengt de bananen van het andere eind van de wereld tot in België. Het kost tonnen energie om zo n boot vol containers helemaal tot in België te krijgen. o Prent 8: Als laatste worden de containers vol bananen verdeeld over de verschillende winkels waar jullie ze kopen. Neem aan het einde de prenten weg van de pijl. Vraag enkele kinderen om het verhaal te reconstrueren en de prenten terug op de juiste plaats te leggen. Speel klassikaal een spel: alle kinderen doen de ogen dicht. Leg alle prenten naast de pijl maar verstop één prent waar de boer een grote rol in speelt.

4 De kinderen doen de ogen open en zoeken welke prent weg is door het verhaal te reconstrueren aan de hand van de prenten die er nog liggen. Controleer samen of de prenten op de juiste plaats in de pijl liggen door de prenten om te draaien. Herhaal dit spel door één of twee kinderen de ogen te laten sluiten en een ander kind een prent naar keuze te laten wegnemen. Bespreek: o Wat zie je? o Wat gebeurt er in het verhaal? o Wat gebeurt er met het verhaal als er een prent weg is? o Klopt het verhaal dan nog? o Als de boer niet zoveel zorg zou dragen voor zijn bananen, zouden we dan nog bananen kunnen eten? o Wat geeft de aarde of de natuur aan de plant (water, regen, zon, ) o Als de aarde niet zoveel van zichzelf zou kunnen geven, zouden er dan nog bananen zijn? o Wat gebeurt er als de boer één van de stappen zou overslaan? Besluit samen dat het zowel de boer als de aarde heel veel energie kost om voedsel te produceren. Als we daarmee los omspringen is dat verspilling. 3 Heerlijk bananenijs Maak met de kinderen ijs van bruine bananen. Mix de diepgevroren stukjes banaan in een blender of met een staafmixer in een kom. Mix niet te lang zodat de bananen niet te hard ontdooien. Het resultaat is een smeuïge pasta met dezelfde textuur als roomijs. Laat de kinderen zelf of in groepjes hun ijs pimpen met stukjes chocolade, fruit, nootjes, zaden, honing, kruiden zoals munt, TIP: Heb je geen diepvries op school, maak dan een lekkere milkshake van bruine bananen. Omdat de bananen zo ver gerijpt zijn, zijn ze zoeter en hoef je dus ook geen suiker toe te voegen.

5 In deze les werk je aan de vaardigheid systeemdenken. Om verbanden te onderzoeken en begrijpen, kan je verschillende relaties onderzoeken: oorzaak-gevolg, deel-geheel of perspectieven. Deze vaardigheden vormen de kern van de methode systeemdenken. Smaakt dit naar meer? In de Methode Systeemdenken vind je meer dan 50 werkvormen en 40 lessen om deze vaardigheden in te oefenen. In de nascholing 'Initiatie systeemdenken' pas je tal van methodieken toe op prikkelende verhalen die leerlingen helpen verbanden te visualiseren. Of bekijk wat een coaching voor jou (en je team) kan betekenen.