Bij ons leer je de wereld kennen. Begroting

Transcriptie

1 Bij ons leer je de wereld kennen

2 Universiteit Leiden Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Voorwoord... 3 Hoofdstuk 2 Samenvatting... 4 Hoofdstuk 3 Instemmingsrecht... 6 Hoofdstuk 4 Leeswijzer... 9 Hoofdstuk 5 Financieel beleid Hoofdstuk 6 Financieel beeld Hoofdstuk 7 Tabellen Hoofdstuk 8 Toelichting per eenheid Bijlage 1 Toelichting Rijksbijdragen OCW Bijlage 2 Mutaties universitaire bijdrage t.o.v. Kadernota Bijlage 3 Tarieven Instellingscollegegeld Pagina 2

3 Hoofdstuk 1 Voorwoord De Universiteit Leiden ligt op koers met de realisatie van de ambities uit het Instellingsplan Excelleren in vrijheid. De vernieuwing van het onderwijs krijgt vorm op basis van de in vastgestelde onderwijsvisie. Studenten uit binnen- en buitenland weten de weg te vinden naar de opleidingen, waaronder ook de nieuwe opleidingen in Den Haag. De kwaliteit van de Leidse wetenschappers is opnieuw bevestigd door een groot aantal nieuw binnen gehaalde onderzoeksubsidies, waaronder twee Spinozaprijzen en twee zwaartekrachtprogramma s. Ook op het terrein van valorisatie doet de universiteit het uitstekend. In de Nature Innovation index staat Leiden op positie 50 wereldwijd en is daarmee de hoogst geplaatste Nederlandse instelling. De financiële positie van de Universiteit Leiden is gezond. In de afgelopen jaren zijn positieve resultaten gehaald, hetgeen geleid heeft tot een toename van de reserve en een verbetering van de liquiditeitspositie, waardoor toekomstige investeringen in ICT en Vastgoed kunnen worden gedaan. Ook wordt naar verwachting afgesloten met een positief resultaat. Voor 2018 en wordt een negatief resultaat voorzien van ongeveer M 2 in beide jaren. De tekorten hangen vooral samen met extra docentcapaciteit bij de groeiende opleidingen door voorfinanciering en met de inzet van bestemde reserves voor de ontwikkeling van profileringsgebieden. Vanaf 2020 zijn weer bescheiden positieve resultaten voorzien. Realisatie van de ambities vergt ook in de komende jaren investeringen in vernieuwing van onderwijs en onderzoek. Daarvoor zijn vernieuwingsmiddelen gereserveerd in de begroting, die worden ingezet voor speerpunten zoals de opbouw van het Center for Innovation, het aantrekken van wetenschappelijk toptalent,en de uitbreiding van het de activiteiten van het Lorentzcenter naar de Social Science and Humanities. Er wordt ook geïnvesteerd in de infrastructuur van de universiteit. In is het nieuwe complex Wijnhaven in Den Haag in gebruik genomen, evenals het vernieuwde P.J. Veth gebouw als eerste stap in de beoogde renovatie van het WSD complex in Leidse binnenstad. In 2018 is besluitvorming gepland over fase 2 van de nieuwbouw van de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Zoals voor huisvesting al het geval is, zal vanaf 2018 ook jaarlijks een meerjarig investeringsplan ICT worden gemaakt. Het regeerakkoord van het nieuwe kabinet voorziet in extra middelen voor onderzoek. Dat is uitstekend nieuws na vele jaren van bezuinigingen. Maar de vraag is in welke mate en onder welke condities middelen voor de universiteiten beschikbaar komen. Voorkomen moet worden dat middelen die worden toegekend voor belangrijke en maatschappelijke vraagstukken via de vereiste matching een verder beslag doen op de vrije middelen en daarmee de slagkracht van de universiteiten. Tegenover deze nieuwe middelen staat een doelmatigheidskorting. Verder is er nog niet besloten over de voor het onderwijs essentiële middelen studievoorschot na In de raming van de inkomsten van de overheid voor de komende jaren is daarmee per saldo sprake van enkele forse onzekerheden. De meerjarenbegroting is gebaseerd op de in november beschikbare informatie en inschattingen. De universiteitsraad heeft, in aanvulling op het bestaande adviesrecht, sinds 2016 instemmingsrecht op de hoofdlijnen van de begroting, en op de bestemming van de middelen studievoorschot. Afgesproken is dat het instemmingsrecht wat betreft de hoofdlijn in een vroeg stadium vorm krijgt, bij de vaststelling van de kadernota. Na constructief overleg heeft de universiteitsraad in mei ingestemd met de hoofdlijnen in de Kadernota 2018 en in december met de (beperkte) wijzigingen in de hoofdlijnen van de begroting en de inzet van studievoorschotmiddelen Pagina 3

4 Hoofdstuk 2 Samenvatting De onderstaande tabel geeft de begrote baten en lasten weer voor de periode : Tabel Staat van baten en lasten (enkelvoudig, bedragen in M ) Staat van baten en lasten B 2018 B B 2020 B 2021 Baten Rijksbijdragen OCW 344, ,8 356,5 Collegegelden 68,0 70,2 71,9 72,8 Baten werk i.o.v. derden 90,5 89,2 87,6 86,3 Overige baten 32,5 35,4 40,0 34,6 Totaal baten 535,3 541,9 550,3 550,2 Lasten Personeelslasten 327,1 335,1 340,5 344,7 Afschrijvingen 34,2 33,1 31,5 32,9 Huisvestingslasten 37,4 38,1 39,4 39,8 Overige lasten 138,6 138,5 137,6 134,9 Totaal lasten 537,3 544,8 548,9 552,2 Financiële baten & lasten -1,5-1,1-0,4 1,0 Resultaat deelnemingen 1,5 1,5 1,5 1,5 Nettoresultaat -2,1-2,5 2,5 0,6 Nettoresultaat excl. GBO -2,6-4,1-3,2-0,7 In de afgelopen jaren zijn positieve resultaten behaald, hetgeen heeft geresulteerd in een toename van de algemene reserve en liquiditeitspositie. Dit heeft het mogelijk gemaakt om het omvangrijke investeringsprogramma in de komende jaren uit eigen middelen te kunnen financieren. In 2018 bedragen de baten (enkelvoudige exploitatie) M 537 en de lasten M 539. Dit betekent een negatief resultaat van M 2 (dit is een verbetering ten opzichte van de begroting (-/- M 3,9 begroot in ). Het tekort in 2018 hangt vooral samen met het benutten bij de faculteiten van opgebouwde bestemde reserves en het inzetten bij een aantal faculteiten en instituten van de algemene facultaire reserve. Ook in wordt een negatief resultaat begroot. Vanaf 2020 ontstaan naar verwachting kleine positieve resultaten. Het hogere resultaat in 2020 hangt samen met opbrengsten uit de gebiedsontwikkeling. Indien de begrote resultaten worden gecorrigeerd voor de opbrengsten uit de gebiedsontwikkeling en het interen op bestemde en algemene reserve, is er in de komende 4 jaren in alle jaren een sluitende exploitatie in de reguliere bedrijfsvoering. De baten van de universiteit stijgen in 2018 naar een bedrag van M 537 (inclusief resultaat uit deelnemingen). Van de baten is M 344 afkomstig van OCW en M 68 collegegeld van studenten. Het aandeel van de rijksbijdrage OCW en collegegelden komt in uit op 77% van de totale universitaire baten. De resterende baten worden vooral behaald uit 2 e en 3 e geldstroom projecten. In de begroting is ervan uitgegaan dat de 2 e en 3 e geldstroom activiteiten de komende jaren kunnen worden gecontinueerd op het niveau aan verwachte baten in Pagina 4

5 In het studiejaar /2018 is opnieuw een record aantal studenten ingeschreven (circa ). De nieuwe instroom in de bachelor fase is gestegen van circa studenten naar circa studenten. Een groot deel van de toename doet zich voor bij de opleidingen in Den Haag. In de begroting is ervan uitgegaan dat de middelen uit prestatiebekostiging beschikbaar blijven in de komende jaren. Deze lijn is ook gevolgd voor de middelen studievoorschot. In het Regeerakkoord Rutte III is aangegeven dat deze middelen gekoppeld zullen worden aan nog met de instellingen te maken kwaliteitsafspraken. In de voorliggende begroting is overigens geen rekening gehouden met de voornemens uit het Regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst. Niet duidelijk is wat het pakket aan voornemens van het nieuwe kabinet voor gevolgen zal hebben voor de universitaire begroting. Bij de Kadernota zal worden bezien of de huidige raming van de rijksbijdrage OCW hiervoor moet worden bijgesteld. Voor de periode zijn nog altijd van kracht de begin 2016 met de faculteiten gemaakte bestuursafspraken. De liquiditeitspositie (prognose Q2 van M 130 ultimo ) zal in de komende 4 jaar afnemen vooral onder invloed van de forse investeringen in huisvesting. In 2016 is fase 1 van de bouw van de nieuwe Science-campus afgerond. Met deze fase was een bedrag gemoeid van M 117. Met de voorbereidende werkzaamheden van fase 2 is inmiddels gestart. Met fase 2 is naar verwachting een investering gemoeid van M 142. Verder zijn de plannen voor de herontwikkeling van de Humanities Campus inmiddels een stuk verder gevorderd. Binnen het Meerjaren Investerings Plan is hiervoor een bedrag van M 100 uitgetrokken. Verwacht wordt op basis van de huidige inzichten dat pas in 2025 een beroep gedaan zal worden op de resterende kredietfaciliteit van de BNG. De binnen de begroting nog voor invulling beschikbare vernieuwingsmiddelen zullen zoveel mogelijk worden ingezet voor het realiseren van de ambities uit het instellingsplan Excelleren in vrijheid. In de begroting is met uitzondering van de met ingang van 1 januari 2018 uit te keren transitievergoedingen - rekening gehouden met de effecten van de huidige CAO, die loopt tot en met 30 juni Met het mogelijke effect van een nieuwe CAO is in de begroting geen rekening gehouden. Ook met de verwachte stijging van de pensioenpremies in 2018 is geen rekening gehouden. In 2015 is het huidige loopbaanbeleid WP vastgesteld. Het in de afgelopen jaren toegenomen aantal docenten wordt in de komende jaren afgebouwd en het aantal U(H)D s zal worden uitgebreid. Verder zal waar mogelijk worden ingezet op het laten afnemen van het aandeel tijdelijk WP (exclusief promovendi) aangesteld op de eerste geldstroom. Voor het jaar 2018 is een gemiddelde bezetting begroot van fte. Van dit aantal is 3375 fte werkzaam bij de faculteiten en instituten. Ten opzichte van de prognose Q2 () is een toename van het aantal fte voorzien bij de faculteiten en instituten van circa 60 fte. Het aantal fte bij de ondersteunende diensten groeit ten opzichte van de prognose Q2 () met ruim 40 fte mee met het aantal toegenomen studenten en medewerkers bij de faculteiten Pagina 5

6 Hoofdstuk 3 Instemmingsrecht Hoofdlijnen universitaire begroting (instemming Universiteitsraad) Het College van Bestuur behoeft de voorafgaande instemming van de Universiteitsraad met de hoofdlijnen van de jaarlijkse begroting. Hieraan wordt op de Universiteit Leiden vormgegeven door de Universiteitsraad akkoord te vragen op de verdeling van middelen over de hoofdposten faculteiten/instituten, diensten, werkbudgetten en huisvesting zoals deze in de kadernota zijn uiteengezet. De instemming wordt verleend op basis van de onderstaande tabellen Allocatieresultaat en Universitaire bijdrage. Dit betekent dat de Universiteitsraad instemmingsrecht heeft op wijzigingen op de Allocatie Eerste Geldstroom (AEG) aan faculteiten (inclusief een wijziging van de budgetfactor), de budgettoewijzingen aan de ondersteunende diensten en de werkbudgetten. Bij de jaarlijkse begroting heeft de Universiteitsraad instemmingsrecht op de wijzigingen die zijn aangebracht ten opzichte van de verdeling van middelen in de Kadernota. Bij de verdeling van de middelen wordt als verdeelprincipe voor de universitaire bijdrage voor de faculteiten het AEG model gebruikt. Deze universitaire bijdrage wordt door de faculteiten ingezet voor onderwijs, onderzoek en beheer. Aan de expertisecentra en ten behoeve van de werkbudgetten (waaronder het Werkbudget Huisvesting) worden door het College van Bestuur middelen ter beschikking gesteld om de afgesproken activiteiten ten behoeve van de faculteiten te kunnen uitvoeren. Via de ontwikkelingen in het Werkbudget Huisvesting kan de Universiteitsraad de inzet van middelen op het gebied van huisvesting/vastgoed beoordelen. Investeringen in huisvesting die een invloed hebben van meer dan 1 miljoen euro op de jaarlijkse exploitatielasten worden apart aan de Universiteitsraad voorgelegd voor instemming. De Universiteitsraad heeft ingestemd met de hoofdlijnen van de begroting voor het jaar 2018 zoals die zijn opgenomen in de Kadernota In de begroting zijn de allocaties in 2018 ten opzichte van de Kadernota in totaal met M 9,7 toegenomen (een specificatie is opgenomen in bijlage 2). Daarvan is de toegekende loon- en prijsbijstelling (circa M 6,7 in 2018 inclusief LUMC) de grootste post. Verder zijn extra bedragen toegekend in het ICT-domein (ISSC en WB Automatisering) en zijn de universitaire bijdragen bij het WB Huisvesting verhoogd op grond van een actualisatie van de huisvestingslasten. De extra allocaties worden opgevangen uit de hogere rijksbijdrage OCW, hogere collegegelden en beschikbare vernieuwingsmiddelen Pagina 6

7 Allocatieresultaat (in M ) B 2018 B B 2020 B 2021 Beschikbare middelen Rijksbijdrage OCW 336,7 339,8 343,7 351,5 Collegegeld 55,7 57,4 59,4 60,1 Overige middelen 8,2 8,3 8,3 8,3 Totaal beschikbare middelen 400,6 405,5 411,4 419,8 Gealloceerde middelen Universitaire bijdragen 334,7 322,5 323,8 326,9 Vernieuwingsmiddelen 2,1 14,3 17,0 20,3 Overige allocaties & reserveringen 3,2 8,8 11,0 14,2 Afdrachten derden (o.a. LUMC, NINO, RSC) 58,6 58,3 58,6 58,9 Financiële lasten 2,0 1,6 0,9-0,5 Totaal gealloceerde middelen 400,6 405,5 411,4 419,8 Allocatieresultaat 0,0 0,0 0,0 0,0 Universitaire bijdragen (in k ) 1 B 2018 B B 2020 B 2021 Faculteiten en Instituten FGGA Archeologie Geesteswetenschappen Rechtsgeleerdheid Sociale Wetenschappen Wiskunde en Natuurwetenschappen ICLON IIAS ASCL Honours Academy Totaal faculteiten & Instituten Ondersteunende diensten Werkbudgetten (exclusief Huisvesting) Werkbudget Huisvesting Totaal universitaire bijdragen Nog te alloceren vernieuwingsmiddelen Hoofdlijnen facultaire begrotingen (instemming faculteitsraden) Met ingang van begrotingsjaar is ook sprake van instemmingsrecht voor de faculteitsraden op de hoofdlijnen van de begroting van de faculteit. De hoofdlijnen worden door het faculteitsbestuur vastgelegd door de verdeling van de universitaire bijdrage die het College van Bestuur beschikbaar stelt voor onderwijs en onderzoek (en de daarbij behorende ondersteuning) binnen de faculteit over de instituten en centrale facultaire budgetten. Bij deze verdeling hanteert het faculteitsbestuur op 1 Inclusief toegekende bijdragen uit vernieuwingsmiddelen Pagina 7

8 verzoek van het College van Bestuur zo veel als mogelijk de parameters die bij de bepaling van de universitaire bijdrage worden gehanteerd (AEG). De principes die het faculteitsbestuur toepast bij de verdeling bepalen de hoofdlijnen en zijn onderhevig aan het instemmingsrecht. De faculteitsraad kan in het kader van het instemmingsrecht geen wijzigingen afdwingen die ingaan tegen het door het College van Bestuur vastgesteld en door de Universiteitsraad goedgekeurd beleid. De faculteitsraden hebben ingestemd met de hoofdlijnen van de facultaire begrotingen die in de voorliggende universitaire begroting zijn opgenomen. Middelen studievoorschot (instemming Universiteitsraad en faculteitsraden) Bij de Kadernota is overlegd met de Universiteitsraad over de M 7 die door de universiteit onder de noemer middelen studievoorschot wordt ingezet. Dit bedrag wordt ingezet bij de faculteiten. De M 7 is verdeeld over de faculteiten op basis van het aandeel in het aantal door OCW in 2018 bekostigde bachelor studenten (inclusief Geneeskunde LUMC). De middelen studievoorschot zijn als volgt verdeeld over de faculteiten. Faculteit aantal bekostigde ba studenten in percentage Omvang in te dienen bestedingsplan (in k ) FGGA 862 7,9% 554 FdA 125 1,1% 80 FGW ,6% FdR ,1% FSW ,1% FWN ,2% LUMC 975 8,9% 626 Totaal ,0% In onderstaande tabel is de voorgenomen besteding van de middelen studievoorschot in het jaar 2018 samengevat: Pagina 8

9 Hoofdstuk 4 Leeswijzer De meerjarenbegroting geeft de ontwikkeling weer van het financiële beeld in de komende jaren, waarin de bekostiging van onze universiteit door de overheid een belangrijke rol speelt. Daarnaast worden beleidsmatige ontwikkelingen en uitgangspunten verwoord, die voor de toekomst van de universiteit van belang zijn en worden de risico s aangegeven die zich mogelijk kunnen voordoen. Uitgangspunt voor de opgestelde begroting vormt de in het voorjaar van vastgestelde Kadernota In hoofdstuk 5 worden de belangrijkste beleidsmatige ontwikkelingen op financieel gebied aangegeven. In hoofdstuk 6 is het algemene financiële beeld weergegeven in de vorm van de exploitatie, de balans, de ontwikkeling van de investeringen en afschrijvingen, de voorzieningen en de met dit alles samenhangende ontwikkeling van de liquiditeitspositie. In hoofdstuk 7 zijn de totaaloverzichten opgenomen die het financiële beeld van de universiteit weergeven. Daarbij gaat het om de opbouw van de universitaire exploitatie uitgesplitst naar eenheid en overige posten, de exploitatieresultaten per eenheid, de verdeling van de universitaire bijdragen per eenheid en overige posten, de investeringen per eenheid en het aantal fte in eigen dienst. In al deze overzichten staan de cijfers, die betrekking hebben op de realisatie in 2016, de begroting, de prognose en de begroting voor de periode 2018 tot en met In hoofdstuk 8 zijn de detailbegrotingen van de eenheden terug te vinden. Daarbij gaat het om het allocatieresultaat, de faculteiten, de ondersteunende diensten, de werkbudgetten en gebiedsontwikkeling. Het allocatieresultaat betreft de confrontatie tussen de begrote middelen van de universiteit (de rijksbijdrage OCW, de collegegelden en overige middelen) en de interne verdeling (allocaties) van middelen. Bij de ondersteunende diensten en werkbudgetten gaat het vooral om de gealloceerde universitaire bijdrage en de uitgaven van de betreffende diensten en werkbudgetten. Gebiedsontwikkeling kent geen universitaire bijdrage, maar uitsluitend baten en lasten die hiermee samenhangen. De begrotingen van de eenheden vormen het budgettaire vertrekpunt voor de uitvoering van de activiteiten en het monitoren daarvan in het jaar De door het College van Bestuur vastgestelde begroting en door de Raad van Toezicht goedgekeurde begroting vormt het budgettaire kader voor de universiteit als geheel met betrekking tot de begrotingsuitvoering in Voor de jaren daarna gaat het om indicatieve ramingen. De begroting is onderhevig aan het verkregen instemmingsrecht van de Universiteitsraad op de hoofdlijnen van de begroting. Over de invulling van het instemmingsrecht op hoofdlijnen van de universitaire begroting en de facultaire begroting, zijn afspraken gemaakt met de Universiteitsraad. De Universiteitsraad heeft ook instemmingsrecht op de besteding van de studievoorschotmiddelen Pagina 9

10 Hoofdstuk 5 Financieel beleid Inleiding In dit hoofdstuk worden de beleidsmatige uitgangspunten beschreven die ten grondslag liggen aan de begroting De basis voor deze begroting is gelegd in de Kadernota , die in het voorjaar door het College van Bestuur is vastgesteld. De eenheden hebben, met als kader de vastgestelde universitaire bijdrage en de overige in de begrotingsinstructie aangegeven richtlijnen, begrotingen opgesteld en eind augustus ingediend bij het College van Bestuur. Naar aanleiding van de bespreking van deze begrotingen op ambtelijk en bestuurlijk niveau zijn de begrotingen bijgesteld. Eind oktober hebben de eenheden de definitieve begrotingen ingediend. Het daaruit resulterende totaalbeeld voor de (enkelvoudige) staat van baten en lasten en balans wordt in de komende hoofdstukken gepresenteerd. In hoofdstuk 8 wordt de voor de verschillende eenheden afzonderlijk gepresenteerd. Uitgangspunten Universitaire strategie Het financieel beleid is gericht op het realiseren van het strategisch beleid van de universiteit dat is vastgelegd in het Instellingsplan Excelleren in vrijheid voor de periode In het Instellingsplan zijn de volgende ambities van de Universiteit Leiden voor beschreven: een omgeving voor excellent onderzoek, activeren van talent, innovatie in teaching en learning, versterken van impact en innovatie, onderzoek en onderwijs in een internationale omgeving en verdere ontwikkeling van de universitaire activiteiten in Den Haag. De ambities verwoord in het instellingsplan zijn vertaald in bestuursafspraken tussen het College van Bestuur en het bestuur van de faculteiten voor de begrotingsperiode Met de faculteitsbesturen is overeengekomen dat wordt gestreefd naar het bereiken van de streefwaarden in weergegeven in tabel 5.1. Tabel Bestuursafspraken met de faculteiten Bestuursafspraak FGGA FdA FGW FdR FSW FWN LUMC Instroom bachelor Instroom master Instroom in masters uit buitenland 25% 33% 33% 34% 22% 25% 5% Herinschrijvers-rendement BA 77% 74% 65% 70% 80% 71% 80% Promoties Omzet 2e/3e EU geldstroom % vrouwelijke hoogleraren 34% 24% 37% 30% 38% 11% 24% Aandeel OBP- niet O&O 30% 13% 17% 24% 18% 15% n.v.t. % tijdelijk 1e geldstroom =40% =26% =29% =26% =26% =21% n.v.t. % docenten 16% 10% 18% 18% 14% 10% n.v.t. Financiering van de eenheden Een groot deel van de beschikbare middelen wordt aan de faculteiten ter beschikking gesteld voor het realiseren van deze ambities op basis van het Allocatiemodel Eerste Geldstroom (AEG). De universitaire bijdrage voor onderwijs wordt, naast een nullast per opleiding, gebaseerd op de behaalde studiepunten en door OCW bekostigde diploma s. Daardoor worden faculteiten gestimuleerd om bij een toename van het aantal studenten te komen tot kwaliteitsverbetering en Pagina 10

11 studiesucces. De bijdrage voor onderzoek wordt gebaseerd op de fte s werkzaam op door NWO en EU gefinancierd onderzoek, gerealiseerde promoties, en een opslag op het onderwijsdeel in AEG. Naast de middelen die via AEG aan de faculteiten ter beschikking worden gesteld, heeft het College van Bestuur voor de realisatie van de ambities ook de beschikking over de centrale vernieuwingsmiddelen. Voor de toekenning van middelen uit de vernieuwingsmiddelen wordt door het college per project een besluit genomen. Uit centrale vernieuwingsmiddelen wordt door het College van Bestuur voor de verschillende doeleinden voor een beperkt aantal jaar budget vrijgemaakt. Daarbij is de inzet vanuit de vernieuwingsmiddelen gericht op de realisatie van ambities uit het instellingsplan Excelleren in vrijheid. Wordt de inzet van middelen voor een bepaald doel structureel, dan zal de financiering gevonden moeten worden binnen het geheel van de voor allocatie beschikbare middelen. Om de inzet van de vernieuwingsmiddelen te kunnen volgen en relateren aan de voornemens uit het Instellingsplan , zijn de ambities uit het instellingsplan binnen de vernieuwingsmiddelen onderverdeeld naar de categorieën: Onderzoek en Valorisatie, Onderwijs en Mensen, middelen en organisatie. In tabel 5.2 zijn de reeds gealloceerde middelen onderverdeeld naar de hiervoor genoemde categorieën. Tabel 5.2 Vernieuwingsmiddelen (bedragen in M ) Vernieuwingsmiddelen P B 2018 B B 2020 B 2021 Onderzoek & valorisatie 6,1 5,3 2,0 1,2 0,3 Onderwijs 12,5 11,2 4,9 3,8 1,9 Mensen, middelen & organisatie 3,2 3,2 1,0 0,6 0,1 Totaal gealloceerd 21,8 19,6 7,8 5,6 2,3 Vrije ruimte (inclusief reserveringen) 2,0 2,1 14,4 17,0 20,3 Totaal beschikbaar 23,8 21,7 22,2 22,6 22,6 In tabel 5.2 is de jaarlijkse nog beschikbare vrije ruimte voor nieuwe toekenningen te zien. Het grootste deel van deze middelen is al gereserveerd voor bepaalde posten. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om een reservering voor het aantrekken van coryfeeën, middelen voor onderwijsintensivering, LDE-centers, onderwijsvernieuwing, de uitbouw van activiteiten in Den Haag, implementatie datamanagement, digitalisering van het onderwijs en het geven van een bijdrage in de ontwikkel- en aanloopkosten van nieuwe opleidingen. De ondersteunende diensten (inclusief de werkbudgetten) hebben een vast budget en er wordt geen gebruik gemaakt van een model. Voor het expertisecentrum Studenten- en Onderwijszaken (SOZ) en voor het Werkbudget Automatisering geldt een flexibele bekostiging op grond van fluctuaties in het aantal studenten en voor het Werkbudget Bedrijfsvoering op grond van fluctuaties in het aantal medewerkers. De omvang van het werkbudget Huisvesting wordt gebaseerd op een doorrekening van het investeringsplan (zie hierna). Sluitend allocatieresultaat Het financieel beleid van de universiteit is gericht op een blijvend evenwicht tussen de baten en lasten. Daardoor kan het eigen vermogen op peil worden gehouden, zodat er ruimte is om optredende risico s op te kunnen vangen en investeringen in infrastructuur te financieren. Dat evenwicht wordt in ieder geval bereikt door te streven naar een allocatieresultaat waarbij sprake is van minimaal evenwicht tussen beschikbare middelen en allocaties. Daarnaast acht het College van Bestuur het van groot belang om de centrale vernieuwingsmiddelen (vernieuwingsfonds, de Pagina 11

12 middelen voor de onderwijsintensivering, profilering en zwaartepuntvorming) te handhaven en zoveel mogelijk in te zetten voor het realiseren van de ambities verwoord in het instellingsplan. De bekostiging vanuit OCW houdt geen gelijke tred met de interne bekostiging van de faculteiten. Het door het College van Bestuur gebruikte model voor het vaststellen van de allocatie aan de faculteiten wordt daarom door middel van de zogenoemde budgetfactor afgeregeld op de beschikbare middelen. De budgetfactor staat in de huidige begroting op 0,97. Sluitende begroting eenheden Ook de afzonderlijke eenheden worden geacht een sluitende begroting in te dienen. Alleen in bijzondere gevallen - bijvoorbeeld bij het inzetten van eerder opgebouwde reserves (zoals profileringsgebieden, onderwijsintensivering) - kan een door een eenheid ingediende begroting met een tekort door het College van Bestuur worden goedgekeurd. Met betrekking tot de gewenste omvang van de reservepositie, geldt als uitgangspunt dat de reservepositie (exclusief bestemmingsreserve) van een faculteit een minimale omvang heeft van 5% van de totale omzet in enig jaar. Indien een eenheid over onvoldoende reserves beschikt, zal in de toelichting en uit de begrotingscijfers moeten blijken op welk moment de gewenste 5% omvang van de reservepositie zal worden bereikt. De door de eenheden ingediende begrotingen 2018, met uitzondering van de faculteit der Archeologie, voldoen aan dit uitgangspunt. Voor de expertisecentra geldt deze 5% norm niet. Het exploitatieresultaat van de expertisecentra wordt toegevoegd aan de algemene reserve van het CvB. Voor het UFB is hiervoor een uitzondering gemaakt. Met het UFB is afgesproken dat een reserve van maximaal M 1 mag worden aangehouden. Boven dit bedrag wordt de reserve afgeroomd naar de reserve van het CvB. Het resultaat uit vastgoedontwikkeling dient in ieder geval positief te zijn (zowel in de exploitatie als in de kasstromen) en wordt gebruikt om het eigen vermogen en de liquiditeit te versterken. Overhead De ontwikkeling van de kosten van de overhead zal het College van Bestuur ook in 2018 scherp blijven bewaken. Om zoveel mogelijk de middelen te besteden aan onderwijs en onderzoek zijn de volgende maatregelen van kracht: In de bestuursafspraken is met de faculteiten afgesproken dat zij streven naar een gemaximeerd aandeel Overig OBP (exclusief OBP O&O en student-assistenten) in het personeelsbestand. Het niveau van de budgetten voor de ondersteunende diensten blijft constant, met uitzondering van nieuwe taken en met uitzondering van die budgetten die worden bepaald door aantallen studenten en medewerkers. Bijstelling vindt tevens plaats indien er kostenverhoging van het takenpakket aan de orde zijn. Als voorbeeld kan worden genoemd het opvangen van hogere kosten van schoonmaak bij het UFB als gevolg van de uitbreiding van het aantal schoon te maken ruimtes. Met de ondersteunende diensten zijn afspraken gemaakt over de omvang en de flexibilisering van hun personeelsformatie. Op grond hiervan wordt voor elke ondersteunende dienst vastgelegd wat de toegestane formatie is en welk aandeel tijdelijk personeel moet worden aangehouden. Als kader voor het handhaven van de omvang van de ondersteuning in relatie tot de kostenontwikkeling is bepaald dat het totaal van de universitaire bijdragen voor de ondersteunende diensten en werkbudgetten (exclusief het WB Huisvesting) niet meer mag bedragen dan 35% van de universitaire bijdragen voor de faculteiten en instituten. Bij de Kadernota lag deze verhouding op 33.7%. De toegenomen kosten op met name Pagina 12

13 ICT-gebied, hebben echter geleid tot aanvullende universitaire bijdragen, waardoor de verhouding is gestegen naar 37%. Afgesproken is om in het licht van de Kadernota de kosten van de ondersteunende diensten en werkbudgetten in opnieuw te bezien. Nieuwe initiatieven uit het instellingsplan die een groot beroep doen op de ondersteuning kunnen voor het College van Bestuur aanleiding zijn om in specifieke situaties projectmatig extra capaciteit toe te staan. Investeringen huisvesting en liquiditeit De gebouwenportefeuille van de universiteit sluit op een aantal onderdelen niet meer aan op de behoeftes van deze tijd en/of is te krap door de gestegen studentenaantallen. Daarom is een ambitieus huisvestingsprogramma in uitvoering. Het in omvang belangrijkste project is momenteel de nieuwbouw voor de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen zal voornamelijk in het teken van de voorbereiding van de 2 e fase van de Science campus staan. In de periode zal ook worden ingezet op een kwaliteitsverbetering en concentratie van de huisvesting van de faculteit der Geesteswetenschappen en aangrenzende instituten, tezamen de Humanities Campus genaamd. Het doel hierbij is om het onderwijs en onderzoek en de gewenste onderwijskundige en wetenschappelijke interactie optimaal te ondersteunen. Met ingang van heeft de universiteit drie vestigingen in Den Haag: Schouwburgstraat, Wijnhaven en Anna van Buerenplein (Leiden University College). Het aantal vestigingen zal in 2018 worden uitgebreid met de aanhuur van een Student Centre. In verband met de financiering van de voorgenomen investeringen in huisvesting, heeft de universiteit in 2007 een overeenkomst gesloten met de Bank Nederlandse Gemeenten voor een financieringsfaciliteit van M 100. Van deze M 100 is M 30 opgenomen als een vaste lening met een looptijd van 30 jaar. Het college heeft vastgesteld dat de resterende M 70 het maximum bedrag is dat geleend zal worden. Twee keer per jaar wordt doorgerekend of de voorgenomen investeringen en de exploitatie nog steeds binnen de M 100 passen. Op basis van de meest recente inzichten wordt dan het Meerjaren Investerings Plan (MIP) geactualiseerd. Vervolgens wordt doorgerekend wat de gevolgen zijn voor de exploitatie van de universiteit. De komende jaren gaan de investeringen in huisvesting een fors beslag leggen op de exploitatie, vooral door de afschrijvingslasten die met deze investeringen samenhangen. Het recent geactualiseerde MIP gaat voor de periode uit van een investeringsvolume van ca. M 450. Bijna de helft daarvan heeft betrekking op de nieuwbouw voor de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Ook voor de instandhouding en verbetering van bestaande gebouwen zijn middelen opgenomen. De investeringen in huisvesting zorgen voor een negatieve kasstroom in de komende jaren. Eind zal de beschikbare liquiditeit naar verwachting M 130 bedragen; deze neemt in 2018 af tot M 117. Op basis van de huidige inzichten zal pas in 2025 een extra bedrag worden geleend Pagina 13

14 Aantal studenten Op basis van een portefeuillemodel wordt het aantal studenten geraamd. Afgeleid hiervan worden de inkomsten uit collegegeld geraamd. Omdat niet alle studenten door de overheid bekostigd worden, worden parameters (gebaseerd op ervaringscijfers) losgelaten op de uitkomsten van het portefeuillemodel teneinde te komen tot een raming van het aantal bekostigde studenten. Mede op grond hiervan wordt de rijksbijdrage OCW geraamd. Aanname bij de voorspelling van de rijksbijdrage OCW is dan wel dat het marktaandeel van de andere universiteiten niet verandert. Gelet op onzekerheden in de raming van de rijksbijdrage, is aan de allocatiekant een risicoreservering externe bekostiging opgenomen. Belangrijke input in het model is de geraamde instroom van het aantal studenten. Deze is in tabel 5.3 weergegeven: Tabel Instroom Bachelor 2 Instroom bachelor 2016/17 / /19 / / /22 FGGA LUCTH FGGA BSK & SS FdA FGW - Int. Studies FGW FdR FSW FWN Totaal instroom bachelor Om te voorspellen maakt het portefeuillemodel gebruik van patronen uit voorgaande jaren. De volgende tabel geeft weer het werkelijk aantal studenten (14/15, 15/16 en 16/17), het voorlopige aantal studenten (17/18) alsmede het modelmatig berekende aantal studenten (18/19 en de jaren daarna). 2 Bron: Kadernota (alle jaren). Het betreft instroom (Eoip) zowel in propedeuse als in Bachelor. 3 Exclusief LUMC Pagina 14

15 Tabel 5.4- Ingeschreven studenten Aantal ingeschreven studenten 2016/17 / /19 / / /22 Leiden Archeologie Geesteswetenschappen Rechtsgeleerdheid Sociale Wetenschappen Wiskunde en Natuurwetenschappen Lerarenopleiding Totaal Leiden Den Haag FGGA LUCTH FGGA Overige FGW FSW Overige Totaal Den Haag Totaal exclusief LUMC LUMC Totaal Waarvan bekostigd door OCW % bekostigd 61% Het aantal door OCW voor de bekostiging in het landelijke verdeelmodel meegetelde studenten is, zoals onderaan de tabel zichtbaar is gemaakt, lager dan het ingeschreven aantal studenten. Dit komt doordat een groot deel van de studenten niet voldoet aan de bekostigingsvoorwaarden. Zo vallen er veel studenten af omdat in de bekostiging alleen rijksbijdrage wordt verkregen voor ingeschreven studenten, die bezig zijn aan hun eerste bachelor- of masteropleiding (met uitzondering van studenten in de sectoren gezondheidszorg en onderwijs). De in omvang belangrijkste categorie ingeschreven studenten, die niet (meer) worden bekostigd zijn de studenten die langer over hun studie doen dan de nominale studieduur. In feite zijn deze studenten al bekostigd vanuit de rijksbijdrage OCW in voorgaande jaren. Zo worden er in de begrote rijksbijdrage ingeschreven studenten bekostigd van de circa ingeschreven studenten voor het studiejaar 2016/, hetgeen neerkomt op 61% van het ingeschreven aantal studenten. Ook de samenstelling van bekostigde studenten speelt een rol, vanwege de verschillen in bekostiging tussen alfa/gamma, bèta en geneeskunde, zie ook specificatie bijlage 1. Loon- en prijsniveau De financiële kaders voor de jaren zijn gebaseerd op het loon- en prijsniveau. Hiervoor was het nodig om de universitaire bijdrage van de eenheden te verhogen met 2,2% overeenkomstig de door OCW toegekende structurele loon- en prijsbijstelling Pagina 15

16 Risicomanagement Op basis van de in de vorige paragraaf toegelichte uitgangspunten is de tot stand gekomen. In hoofdstuk 6 wordt toegelicht welke financiële resultaten en financiële positie worden verwacht in 2018 en volgende jaren. In deze paragraaf wordt ingegaan op die factoren (risico s) die deze financiële resultaten en financiële positie negatief kunnen beïnvloeden. Daarbij wordt vooral gekeken naar de risico s op korte termijn, te weten voor het jaar Voor de risico s op langere termijn, bijvoorbeeld een lagere rijksbijdrage, geldt dat in de financiële planning en control cyclus voldoende ruimte is ingebouwd om, al dan niet met additionele maatregelen, de negatieve gevolgen voor het financieel resultaat op te vangen. Alleen wanneer de rijksbijdrage 2018 flink lager uitvalt dan de rijksbijdrage waarmee in deze begroting rekening is gehouden, is een daaruit volgend negatief resultaat voor 2018 moeilijk bij te sturen. Rijksbijdrage De rijksbijdrage vormt het overgrote deel van de baten (M 344, 64% van de baten), en daarmee ook een belangrijk aandachtspunt bij de risico s. Voor 2018 staat de hoogte van de rijksbijdrage al min of meer vast, op basis van de van OCW ontvangen specificaties van de rijksbijdrage Na 2018 is het risico op een andere inzet en negatieve bijstelling van de rijksbijdrage groter vanwege de termijn en mogelijke politieke verschuivingen in de tussentijd. De risico s omtrent de omvang van de te ontvangen rijksbijdrage OCW zijn toegenomen door het ontbreken van stabiliteit en voorspelbaarheid in de bekostiging. Een en ander heeft te maken met uitgestelde besluitvorming over de inzet en verdeling van een aantal posten uit de rijksbijdrage OCW en met het nieuwe regeerakkoord Rutte-III. Zo is in dit akkoord opgenomen dat het ministerie van OCW een ombuiging van M 183 structureel heeft te verwerken onder de noemer doelmatiger onderwijs. Deze ombuiging is inmiddels verdeeld over alle onderwijssectoren in de tweede nota van wijziging op de begroting van OCW voor Voor de universiteiten is een taakstelling opgenomen van M 2,9 in 2018 oplopend naar een bedrag van M 26 in In de nota van wijziging is tevens op genomen het ongedaan maken van de OCW brede taakstelling (M 214 in 2018, M 415 in, M 410 in 2020 en M 338 in 2021). In het regeerakkoord is tevens afgesproken om de bekostigingssystematiek voor het hoger onderwijs te herzien, met specifieke aandacht voor de technische opleidingen. De kans bestaat dat deze aanpassing consequenties heeft voor de bekostiging van alle universiteiten. Verder is in het regeerakkoord afgesproken dat er nieuwe kwaliteitsafspraken met de universiteiten komen. Deze zullen worden gekoppeld aan de middelen die vrijkomen door het studievoorschot. Een voorwaardelijke toekenning van de middelen studievoorschot leidt tot nieuwe financiële risico s voor de universiteiten. Voor de middelen studievoorschot is in 2018 een bedrag van M 7 begroot. Het bedrag loopt naar verwachting op naar M 13,7 in In de begroting is ervan uitgegaan dat deze middelen beschikbaar komen voor de universiteit. In het regeerakkoord is aangegeven dat deze middelen gekoppeld zullen worden aan kwaliteitsafspraken. Hoe die er gaan uitzien is nog niet bekend. Salarissen, sociale lasten en pensioenpremies Bij de raming van de personeelslasten in de begroting is uitgegaan van de salarislasten inclusief sociale lasten (inclusief de verhoogde ABP-premie) per 1 januari. In de voorliggende begroting is geen rekening gehouden met het effect van een nieuwe cao en de verwachte stijging van de Pagina 16

17 pensioenpremies per 1 januari Er is van uitgegaan dat eventuele kostenstijgingen worden opgevangen binnen de exploitatie van de eenheden, dan wel uit de door OCW nog toe te kennen loon- en prijsbijstellingen 2018 en volgende jaren. In de begroting 2018 is een bedrag aan salarislasten, sociale lasten en pensioenpremies opgenomen van ruim M 293. Een stijging van de salarissen met 1% zonder compensatie van OCW heeft een negatief effect van ongeveer M 3. Overigens wordt door de overheid in het algemeen wel gecompenseerd voor de stijging van sociale lasten en pensioenpremies. Als de stijging niet wordt gecompenseerd door de overheid zal het college, afhankelijk van de ruimte in de allocatie, een besluit nemen over het wel/niet compenseren van de eenheden. De ruimte voor een dergelijke compensatie is in 2018 beperkt; ook het structurele effect van een dergelijke compensatie zal een rol spelen bij een dergelijk besluit. In de begroting is op concernniveau en bij de universitaire eenheden geen rekening gehouden met de uitkering van transitievergoedingen. Met ingang van 2018 komt iedere werknemer met een dienstverband van twee jaar of langer in aanmerking voor een transitievergoeding wanneer sprake is van beëindiging of niet voortzetting van het dienstverband door de werkgever. Tweede/derde geldstroom activiteiten: Het komt voor dat financiers bepaalde kosten niet subsidiabel verklaren en dat de eigen bijdrage van de universiteit hoger is dan verwacht. Ook is er een tendens dat de eisen van subsidieverstrekkers toenemen. Het hier niet volledig aan kunnen voldoen, vormt een risico. Waar een dergelijke ontwikkeling duidelijk is, zorgen de eenheden voor het treffen van een voorziening. De dotatie voor een dergelijke voorziening wordt opgevangen binnen de eigen facultaire exploitatie. De omvang van de 2 e en 3 e geldstroom staat onder druk. De verschuiving van de aandacht binnen NWO naar onderzoek gerelateerd aan de topsectoren, de versterking van de aandacht voor de impact bij de financiering binnen het programma H2020 van de EU, zijn niet onverdeeld gunstig voor Leidse wetenschappers, die van oudsher georiënteerd zijn op disciplinaire wetenschap en persoonsgerichte steun. De verder toenemende competitie vermindert de kans op succes in de acquisitie. Huisvesting en Gebiedsontwikkeling In de begroting 2018 is een resultaat opgenomen van M 0,5 uit Gebiedsontwikkeling. Een deel van de verwachte opbrengst hangt samen met de uitgifte van grond (eeuwigdurende erfpacht). Het moment van realisatie van de opbrengst kan als gevolg van wijzigende omstandigheden in een ander jaar vallen. De gevolgen voor het resultaat zijn beperkt. Indien de opbrengsten uit vastgoedontwikkeling tegenvallen, worden de investeringen in vastgoedontwikkelingsactiviteiten zoveel mogelijk getemporiseerd om het effect op het resultaat en liquiditeitspositie zo klein mogelijk te houden. Het is de verwachting dat de universiteit in de komende jaren meer zal betalen voor haar bouwprojecten dan dat zij eerder heeft geraamd. Dit komt omdat de inkoopprijzen in de bouw in de afgelopen tijd zijn gestegen en bouwbedrijven deze stijgende inkoopprijzen doorberekenen aan opdrachtgevers. Financiering Een daling dan wel stijging van de waarde van de renteswap wordt in het exploitatieresultaat van de universiteit verwerkt. Gezien de ontwikkeling van de rente wordt in 2018 geen waardeverandering van de swap verwacht Pagina 17

18 Hoofdstuk 6 Financieel beeld Inleiding Dit hoofdstuk gaat in op het financieel beeld van de begroting In de tabellen worden de gegevens uit de begroting weergegeven samen met de vergelijkbare gegevens uit en de realisatie De onderstaande tabel geeft een samenvatting. Tabel Nettoresultaat per onderdeel (bedragen in M ) Nettoresultaat JR 2016 B P B 2018 B B 2020 B 2021 Allocatieresultaat 3,1-4,6-2,2 0,0 0,0 0,0 0,0 Vernieuwingsmiddelen 1,4 2,0 1,3 0,0 0,0 0,0 0,0 Planningsoptimisme 0,0 0,0 0,8 0,0 0,0 0,0 0,0 Faculteiten & instituten 2,8-2,2 0,8-2,8-4,3-3,4-0,8 Ondersteunende diensten -0,6 0,2-1,8 0,2 0,2 0,2 0,1 Werkbudgetten -5,8 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 Nettoresultaat excl. GBO 0,9-4,5-1,3-2,6-4,1-3,2-0,7 Gebiedsontwikkeling (GBO) 0,7 0,6 1,4 0,5 1,6 5,7 1,1 Nettoresultaat 1,5-3,9 0,1-2,1-2,5 2,5 0,6 Grafisch ziet het nettoresultaat van de komende jaren er als volgt uit. Grafiek Nettoresultaat (bedragen in M ) 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Nettoresultaat -2,0-4,0-6,0 JR 2016 P B 2018 B B 2020 B 2021 Nettoresultaat Nettoresultaat Resultaat GBO In de begroting is sprake van negatieve nettoresultaten in de eerste 2 jaar en na ontstaan positieve resultaten. Indien geen sprake zou zijn van positieve resultaten uit de gebiedsontwikkeling zijn er in alle jaren tekorten in de exploitatie. De tekorten hangen vooral samen met het benutten van opgebouwde bestemmingsreserves en toegestane beroep op de algemene reserves bij een aantal faculteiten. In tabel 6.2 is het effect hiervan zichtbaar gemaakt. Tevens valt uit de tabel af te leiden dat het begrote nettoresultaat in alle jaren positief is indien het nettoresultaat gecorrigeerd wordt voor het beroep van een aantal faculteiten op de facultaire reservepositie Pagina 18

19 Tabel Gecorrigeerd nettoresultaat (bedragen in M ) Gecorrigeerd nettoresultaat JR 2016 B P B 2018 B B 2020 B 2021 Nettoresultaat exclusief GBO 0,9-4,5-1,3-2,6-4,1-3,2-0,7 Beroep op bestemmingsreserves 0,8 0,5 2,1 1,4 0,6 Beroep op algemene reserves 1,3 2,2 2,2 2,0 0,1 Gecorrigeerd nettoresultaat -2,4 0,1 0,2 0,2 0,0 Staat van baten en lasten De volgende tabel geeft de staat van baten en lasten weer. Tabel Staat van baten & lasten (enkelvoudig, bedragen in M ) Staat van baten en lasten JR 2016 B P B 2018 B B 2020 B 2021 Baten Rijksbijdrage OCW 324,7 327,0 340,5 344,3 347,2 350,8 356,5 Collegegelden 61,2 62,6 64,6 68,0 70,2 71,9 72,8 Baten werk i.o.v. derden 90,5 87,5 90,5 90,5 89,2 87,6 86,3 Overige baten 33,8 31,4 36,4 32,5 35,4 40,0 34,6 Totaal baten 510,2 508,5 531,9 535,3 541,9 550,3 550,2 Lasten Personeelslasten 298,8 309,5 318,7 327,1 335,1 340,5 344,7 Afschrijvingen 29,3 33,3 32,9 34,2 33,1 31,5 32,9 Huisvestingslasten 44,2 37,1 39,0 37,4 38,1 39,4 39,8 Overige lasten 138,1 132,4 142,4 138,6 138,5 137,6 134,9 Totaal lasten 510,4 512,3 533,0 537,3 544,8 548,9 552,2 Financiële baten & lasten -0,3-1,6 0,4-1,5-1,1-0,4 1,0 Resultaat deelnemingen 2,0 1,5 0,8 1,5 1,5 1,5 1,5 Nettoresultaat 1,5-3,9 0,1-2,1-2,5 2,5 0,6 Nettoresultaat excl. GBO 0,7-4,5-1,3-2,6-4,1-3,2-0,7 De verschillende posten van de staat van baten en lasten worden in de onderstaande paragraaf toegelicht. Rijksbijdragen OCW Tabel Rijksbijdragen OCW (bedragen in M ) Rijksbijdragen OCW JR 2016 B P B 2018 B B 2020 B 2021 Modelbekostiging OCW 316,9 318,6 332,6 336,7 339,9 343,7 351,5 Specifieke- / doelsubsidies 7,8 8,4 7,9 7,6 7,3 7,1 5,0 Totaal Rijksbijdragen OCW 324,7 327,0 340,5 344,3 347,2 350,8 356, Pagina 19

20 De modelbekostiging OCW wordt hieronder gespecificeerd. Tabel Modelbekostiging OCW (bedragen in M ) Modelbekostiging OCW Makrokader % Lei B 2018 B B 2020 B Onderwijsdeel Bekostiging o.b.v. inschrijvingen 1.000,6 9,22% 92,3 77,6 78,9 79,7 Bekostiging o.b.v. graden 397,2 9,16% 36,4 30,6 31,7 32,0 Specifieke toewijzingen onderwijs 72,5 7,00% 5,1 4,7 4,3 4,3 Verdeeld o.b.v. vaste sleutel 517,8 9,59% 50,5 49,7 49,7 49,7 Totaal onderwijsdeel 1.988,2 9,27% 184,3 162,7 164,5 165,8 Onderzoeksdeel Bekostiging o.b.v. graden 278,4 8,54% 23,8 25,5 26,5 26,8 Bekostiging o.b.v. promoties 359,9 8,85% 31,9 31,9 31,9 31,9 Toewijzingen onderzoek 184,7 13,25% 24,5 23,1 23,3 23,7 Verdeeld o.b.v. vaste sleutel 976,6 8,48% 82,8 82,9 82,9 83,0 Totaal onderzoeksdeel 1.799,6 9,05% 162,9 163,4 164,5 165,5 Aftrekposten Doorbetaling LUMC 4-1,8-1,0-1,0-1,4 BaMa-compensatie -1,3-1,3-1,3-1,3 Specifieke-/doelsubsidies -7,3-6,6-6,8-6,7 Totaal aftrekposten -10,4-8,9-9,1-9,4 Verwachte middelen Studievoorschot 0,0 7,0 8,2 13,7 Prestatie/kwaliteit 0,0 10,9 11,3 11,3 Prestatie/profilering 0,0 3,3 3,3 3,3 Marktaandeel 0,0 1,6 1,0 1,4 Totaal verwachte middelen 0,0 22,8 23,8 29,7 Totaal modelbekostiging OCW 3.787,9 9,17% 336,7 339,9 343,7 351,5 In bijlage 1 is een meer gedetailleerd overzicht van de modelbekostiging OCW opgenomen. In de modelbekostiging van 2018 zijn de zogenaamde studievoorschotmiddelen alsmede de prestatiemiddelen (kwaliteit en profilering) ingedaald en verwerkt in de tarieven in het bekostigingsmodel van OCW. Dit geldt alleen voor het jaar Daarom zijn deze middelen in tabel 6.5 vanaf apart zichtbaar gemaakt onder het kopje verwachte middelen en daalt tegelijkertijd het onderwijsdeel in de rijksbijdrage. Er is in de raming geen rekening gehouden met eventuele extra middelen die beschikbaar komen op grond van het regeerakkoord en de hierin aangekondigde structurele doelmatigheidskorting. Tenslotte is in de raming van de rijksbijdrage vanaf een correctie toegepast voor een verwachte stijging van het marktaandeel naar 9,2% in verband met een verwachte toename van het aantal bekostigde studenten. In de raming is geen rekening gehouden met compensatie van het voornemen in het regeerakkoord om voor eerstejaarsstudenten het wettelijk collegegeld te halveren. In het regeerakkoord is aangegeven dat de verlaging van het collegegeld gecompenseerd zal worden. 4 Het gaat om doorbetaling van de Zwaartekracht subsidie Organ-on-chip Pagina 20

21 Collegegelden De post collegegelden wordt in de volgende tabel gespecificeerd. Tabel Collegegelden (bedragen in M ) Collegegelden JR 2016 B P B 2018 B B 2020 B 2021 Wettelijke collegegelden 46,3 49,4 49,4 52,3 54,5 56,2 57,1 Instellingscollegegelden 13,3 11,8 13,8 14,3 14,3 14,3 14,3 Institutional-fee 1,6 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 Totaal collegegelden 61,2 62,6 64,6 68,0 70,2 71,9 72,8 De raming van de collegegelden is iets naar boven bijgesteld ten opzichte van de Kadernota op basis van het verwachte aantal ingeschreven studenten (zie hoofdstuk financieel beleid). In de raming is geen rekening gehouden met het voornemen uit het regeerakkoord om voor eerstejaarsstudenten het wettelijk collegegeld te halveren. Baten werk i.o.v. derden De post baten werk in opdracht van derden wordt hieronder gespecificeerd. Tabel Baten werk i.o.v. derden (bedragen in M ) Baten werk i.o.v. derden JR 2016 B P B 2018 B B 2020 B 2021 Baten onderwijs 9,1 8,1 9,3 8,0 8,8 9,5 10,1 Onderzoek NWO 45,3 37,3 38,4 36,2 35,8 36,1 36,2 Onderzoek EU 17,2 24,2 23,9 23,1 22,2 22,7 22,0 Overig onderzoek i.o.v. derden 24,2 18,2 20,0 19,8 18,8 18,3 17,9 Mutatie Onderhanden Werk -5,5 0,2-1,0 3,4 3,6 1,1 0,0 Totaal baten werk i.o.v. derden 90,3 87,9 90,5 90,5 89,2 87,6 86,3 De baten onderwijs in 2018 en volgende jaren vertonen een stijgende lijn. Binnen de post baten in opdracht van derden is de verwachting dat de baten uit onderzoek in opdracht van derden in 2018 ongeveer op het niveau van zullen blijven. In de jaren na 2018 wordt een lichte daling verwacht. Overige baten De post overige baten wordt hieronder gespecificeerd. Tabel Overige baten (bedragen in M ) Overige baten JR 2016 B P B 2018 B B 2020 B 2021 Verhuur universitaire panden 5 1,0 1,5 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 Verhuur studentenwoningen 6,6 8,6 8,6 8,7 8,8 8,8 8,8 Verkoop panden / grond 0,0 0,0 1,3 0,0 1,5 5,6 0,2 Beurzen studenten 1,5 1,1 1,1 1,2 1,2 1,2 1,2 Overige baten 24,7 20,2 23,8 21,0 22,3 22,8 22,8 Totaal overige baten 33,8 31,4 36,4 32,5 35,4 40,0 34,6 5 Exclusief Gebiedsontwikkeling Pagina 21