"Aan de slag met Ollie" 1

Transcriptie

1 Uitgewerkt eindprduct bij het eindwerk: Het uitwerken van een handleiding m de persnlijke zelfredzaamheid van kinderen in de type 2 nderwijsvrm te bevrderen. Ann-Sphie Mnstrey 1

2 2

3 3

4 Inleiding In deze handleiding vindt u verschillende therapiesessies mtrent "aan- en uitkleden, wassen en verzrging, eten en drinken. Bij elke therapiesessies staan de greilijnen beschreven zdat u kan zien p welke ntwikkelingsleeftijd de kinderen zelfstandig hun neus kunnen snuiten, brek kunnen aan -en uitden, Alle therapiesessies zijn pgebuwd in dezelfde vrm: 1. Kennismaking met Ollie de lifant 2. Kennismaking met de handeling 3. Kennismaking met de visualisaties 4. Uitveren van de handeling 5. Materiële belning uitdelen 6. Diplma Omdat alle nderdelen, uitgeznderd "1. kennismaking met de handeling" en "4. uitveren van de handeling" gelijk zijn, wrden deze niet in elke therapiesessie pnieuw mschreven. Een vlledig uitgeschreven therapiesessie kunt u vinden bij het vrbeeld. Dit zijn richtlijnen. De manier waarp u alles integreert binnen de therapie wrdt zelf gekzen. Het is mgelijk m individueel f in grep te werken. Elke grep f leerling is anders en vraagt een andere aanpak. Het is dus belangrijk m vraf de richtlijnen te lezen. Op deze manier kunt u een ptimale therapievrbereiding maken. Bij de handleiding hren: Map: visualisaties Map: bservatielijsten Masctte: Ollie de lifant CD "aan de slag met Ollie" Huten brden Opmerking: Ollie de lifant mag je zelf zveel mgelijk integreren binnen je therapie. Je kan bijvrbeeld de leerlingen Ollie zijn neus laten snuiten f ze kunnen Ollie zijn lichaam wassen. Alle visualisaties (afbeeldingen) kmen uit vlgende brn: MARIJKE, B Je kind kan het zelf: Kinderen pveden tt zelfredzaamheid, Lann. Alle visualisaties (pictgrammen) kmen uit vlgende brn: 4

5 Inhudspgave Vrbeeld uitgewerkte therapiesessie... 6 Aan- en uitkleden... 8 Therapiesessie: "Sluitingen (knp, rits, gesp en velcr)"... 9 Therapiesessie: "Sluitingen (veters knpen en strikken) Therapiesessie: "Brek aan -en uitden" Therapiesessie: "T-shirt aan -en uitden" Therapiesessie: "Jas aan -en uitden" Therapiesessie: "Kusen aan -en uitden" Wassen en verzrging Therapiesessie: "Mnd schnmaken" Therapiesessie: "Handen wassen" Therapiesessie: "Neus snuiten" Therapiesessie: "Lichaam wassen + afdrgen" Therapiesessie: "Tiletsituatie" Therapiesessie: "Tanden petsen" Eten en drinken Therapiesessie: "Tafelmanieren"

6 Vrbeeld uitgewerkte therapiesessie Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant: De knuffel "Ollie de lifant" wrdt vrgesteld als een lifant die nu sterk en grt is maar die hiervr een hele weg heeft afgelegd. Ollie wil nu samen met de leerling(en) efenen m verschillende dingen alleen uit te veren. Zdat zij k grter en sterker wrden. Indien Ollie al vrgesteld is: Ollie de lifant wrdt terug vrgesteld (Wie heb ik vandaag terug mee?) Ollie vraagt aan de leerling(en) wat hij/zij de vrige keer heeft gedaan De leerling(en) vertelt ver de vrige therapie sessie 2. Kennismaking handeling De begeleider tnt het materiaal dat ndig is m de handeling uit te veren. De leerling(en) raadt wat hij/zij vandaag zal den. De begeleider kan een gesprek starten rnd de handeling. Vrbeelden: Wie snuit er zelf zijn neus? Wanneer snuiten wij nze neus? Wat gebruiken we m nze neus te snuiten? Zie de therapiesessies vr eventuele bijhrende efeningen 3. Kennismaking van de visualisaties: De begeleider tnt de afbeeldingen p het brd Vrstelling van de afbeeldingen (uitleggen wat erp staat) Enkele keren herhalen (vrtnen met een zakdek). AFBEELDING 1:... AFBEELDING 2:... AFBEELDING 3:... AFBEELDING 4:... 6

7 Bijhrende efeningen (rekening huden met de leeftijd van de leerlingen): Memrie: De leerling(en) mag twee gelijke afbeeldingen zeken en deze verwrden. (Zie CD) Wat kmt eerst?: De afbeeldingen wrden van het brd genmen en verdeeld nder de leerling(en). Deze mag hij/zij in de juiste vlgrde p het brd kleven. Dit kan enkele malen herhaald wrden. Indien de leerling(en) dit vlug nder de knie heeft, kan je die leerling alle afbeeldingen geven. Deze mag hij/zij p het brd plaatsen in de juiste vlgrde en kunnen eventuele andere leerlingen cntrleren. Lgische vlgrde: De begeleider tnt het huten brd. Hij verlpt en herhaalt de afbeeldingen. De leerling(en) krijgt een kartnnen strk + de afbeeldingen met dikke lijnen ermheen. Deze mag hij/zij uitknippen, inkleuren en in de crrecte vlgrde pkleven. (Zie CD) 4. Uitvering handeling: Zie de therapiesessies 5. Materiële belning uitdelen: De leerling(en) ntvangt een sticker van Ollie de lifant indien hij/zij ged meewerkt. 6. Diplma : Indien de leerling(en) de handeling kan uitveren, ntvangt hij/zij een diplma! (zie CD) 7

8 Aan- en uitkleden 8

9 Therapiesessie: "Sluitingen (knp, rits, gesp en velcr)" Greilijn "Sluitingen" 1a en 1b 2,5-3 jaar 4- jarigen 5-6 jaar 6 jaar en uder Kan werken met grte drukknpen en velcr Kan ritsen p en neer halen znder het insteken Kan grte knpen penen Kan zelfstandig zijn rits penen en sluiten znder het insteken Kan grte knpen en grte gespen penen en sluiten Kan de vlledige ritssluiting en kleine knpen penen en sluiten Kan mgaan met gesp- en riemsluiting Kan de twee ritssluitingen insluiten en de rits sluiten en penen Kan mgaan met knpen, drukknpen, gesp, riem, Hfddelstelling: De handeling "knp, rits, gesp en velcr penen en sluiten" zelfstandig kunnen uitveren Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de afbeeldingen "reeks 1a en 1b" Specifieke bservatielijst "aan -en uitkleden (sluitingen) Kledij met verschillende sluitingen (kan je zelf maken dr verschillende sluitingen te hanteren p kledij.) Bijhrend materiaal: zie CD Map "aan -en uitkleden" Deelmap "sluitingen" De visualisaties Knp sluiten en penen AFBEELDING 1: We nemen met de ene hand de knp vast tussen duim en wijsvinger en met de andere hand het knpsgat AFBEELDING 2: We trekken de knp drheen het knpsgat AFBEELDING 3: We nemen de knp met de andere hand en we trekken hem verder AFBEELDING 4: Onze knp is dicht! Rits sluiten AFBEELDING 1: We nemen met beide handen de twee delen van de ritssluiting vast AFBEELDING 2: We huden de twee delen van de ritssluiting naast elkaar AFBEELDING 3: We steken de twee delen van de ritssluiting in elkaar AFBEELDING 4: We trekken de ritssluiting naar bven Rits penen Znder visualisatie (vrtnen): We trekken de ritssluiting naar beneden We halen de twee delen van de ritssluiting uit elkaar 9

10 Velcr sluiten Znder visualisaties (vrtnen) We trekken de velcr (haakjes) dr de pening We trekken de velcr (haakjes) stevig aan We plaatsen de velcr p de nderliggende velcr (lusjes) Velcr penen Znder visualisaties (vrtnen) We trekken de velcr van elkaar We halen de velcr dr de pening Gesp sluiten Znder visualisaties (vrtnen) We trekken de riem dr de metalen pening We trekken de riem stevig aan We duwen de metalen pin drheen de pening in de riem We duwen de riem drheen de sluiting Gesp penen Znder visualisaties (vrtnen) We trekken de riem uit de sluiting We trekken de riem mhg en halen deze uit de metalen pin We trekken de riem drheen de metalen pening Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant: zie vrbeeld 2. Kennismaking handeling sluitingen penen en sluiten": zie vrbeeld 3. Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld 4. Uitvering handeling "sluitingen penen en sluiten ": De begeleider tnt de handeling vr aan de leerling(en). Dr middel van visualisaties verlpt hij alle deelhandelingen (vrtnen met de kledij met verschillende sluitingen). De leerling(en) mag de handeling uitveren p de kledij met verschillende sluitingen. Als de leerling(en) de handeling uitvert, kan je deze cntrleren met de specifieke bservatielijst en crrigeren waar ndig. 5. Materiële belning uitdelen : zie vrbeeld 6. Diplma: zie vrbeeld 10

11 Therapiesessie: "Sluitingen (veters knpen en strikken) Greilijn "veters strikken" 2,5-3 jaar 4- jarigen 5-6 jaar 6 jaar en uder Zelfstandig veters strikken behrt ng niet tt de mgelijkheden Kan schenveters lsmaken vr een maximale pening Kan dr efening de techniek veters strikken verwerven Kan zelfstandig veters strikken Hfddelstelling: De handeling veters strikken zelfstandig kunnen uitveren (rekening hudend met de ntwikkelingsleeftijd) Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de afbeeldingen "reeks 2" Specifieke bservatielijst "aan -en uitkleden (sluitingen) 5 tuwen ( met plakband rnd de uiteinden: het ene uiteinde in streepjesplakband, het andere uiteinde in effen plakband veter strikken.) 5 bladen met een schen p (waarvan de gaatjes al drgeprikt zijn) Kleurptlden Kleefband Rijg-efeningen Schenen met veters (niet alle leerlingen hebben schenen aan met veters) Bijhrend materiaal vr de efeningen: zie CD Map "aan- en uitkleden" Deelmap "veters strikken" De visualisaties Veters knpen AFBEELDING 1: We huden de schen mi vr ns (met de hiel naar de leerling gericht) AFBEELDING 2: We maken een kruis met de veters AFBEELDING 3: De bvenste veter kruipt nder de andere veter AFBEELDING 4: We trekken aan beide veters AFBEELDING 5: We trekken dr tt we een mie knp hebben Veters strikken (1ste manier) AFBEELDING 1: We planten een bm (tussen duim en wijsvinger) AFBEELDING 2: In het bs zit een knijntje en het lpt rnd de bm AFBEELDING 3: Het knijntje kruipt in zijn hlletje AFBEELDING 4: We trekken aan zijn rtjes AFBEELDING 5: De schen is klaar Opmerking: Er zijn twee manieren m veters te strikken. Als de leerling(en) een andere manier heeft aangeleerd, mag hij/zij deze manier behuden. De handeling die binnen de therapiesessies wrdt aangeleerd, is de gemakkelijkste handeling. 11

12 Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant: zie vrbeeld 2. Kennismaking handeling veters strikken": zie vrbeeld Bijhrende efeningen: Maken van een eigen schen De leerling(en) mag een getekende schen vlledig inkleuren met kleurptlden (zie CD vetergaten wel ng uitprikken. Dit kan je zelf den f de leerling(en) laten uitveren). De leerling(en) mag zijn/haar schen uitknippen. De leerling(en) krijgt een veter en deze mag hij/zij rijgen dr de schengaten van hun ingekleurde schen (mits ndersteuning van de begeleider). De veters zijn langs de uiteinden afgewerkt met kleefband (rnd het ene uiteinde effen kleefband en rnd het andere uiteinde gestreept kleefband). De begeleider vertelt welk uiteinde de leerling(en) mag nemen (effen f gestreept) en drheen welke pening hij/zij deze mag rijgen. 3. Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld 4. Uitvering handeling "veters strikken ": De begeleider benadert elke leerling individueel. De andere leerling(en) mag ndertussen vrij kleuren f rijg-efeningen uitveren. De handeling wrdt aangeleerd met het verhaal en de afbeeldingen. De begeleider tnt eerst de handeling helemaal vr. Daarna mag de leerling de deelhandelingen die beschreven zijn via een verhaal één vr één uitveren. Eerst met een deelhandeling gekend zijn vraleer je de vlgende deelhandeling uitvert ( je kan eerst efenen met de zelfgemaakte schen, later met een echte schen). Opmerking: Als je de handeling "schenen knpen en strikken" vrtnt aan een leerling, met je erp letten dat de schen met de hiel naar de leerling is gericht. 5. Materiële belning uitdelen: zie vrbeeld 6. Diplma: zie vrbeeld Rijgefening De leerling(en) die meite heeft met fijne mtriek en dus meite m de veters te rijgen kan je enkele rijg-efeningen geven. Verhalen (interactief vrlezen: verschillende vragen stellen ver de prenten in het bek) Linda leert veters strikken (Auteur: Daniela, Kult) Mijn veters zitten ls (Auteur: Keith, Faulkner) Wat een klas, die veters strikken (Auteur: Brigitte, Minne) Vrbeelden van interactieve vragen: Wie helpt er het kindje? Welke schenen heeft hij aan?... 12

13 Therapiesessie: "Brek aan -en uitden" Greilijn "Brek aan -en uitden" 2,5-3 jaar 4- jarigen 5-6 jaar 6 jaar en uder Duwt benen dr brekspijp bij het aankleden Trekt kleding uit als deze lsgeknpt is. (het kind helpt vral veel mee) Het kind helpt ng steeds mee tijdens het aan- en uitkleden. Er wrdt meer en meer zelf uitgeverd Kan zichzelf aan- en uitkleden (wel ng meite met: vr, achter, binnen, buiten) Beheerst de techniek m kledij binnenstebuiten te keren Kan zichzelf vlledig zelfstandig aanen uitkleden Hfddelstelling: De handeling "brek aan -en uitden" zelfstandig kunnen uitveren (rekening hudend met de ntwikkelingsleeftijd) Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de pictgrammen "reeks 3" Specifieke bservatielijst "aan -en uitkleden Lange brek (meestal de brek van de leerling zelf) Kan je k met een zwembrek f krte brek uitveren Tijdschriften A4 blad met het enkel het hfd p van de leerling(en) Kartnnen strk Bijhrend materiaal: zie CD Map "aan -en uitkleden" Deelmap "brek aan -en uitden" Opmerking: De handeling brek aan- en uitden geldt k vr nderbrek, krte f lange brek en zwemkledij. De visualisaties Aanden AFBEELDING 1: We huden nze brek vast met nze duimen naar binnen AFBEELDING 2: Steek de linkervet dr de linkerbrekspijp (al zittend f rechtstaand) AFBEELDING 3: We steken nze rechtervet drheen de rechterbrekspijp (al zittend f rechtstaand) AFBEELDING 4: We trekken nze brek naar bven Uitden (znder visualisaties, vrtnen) Neem de brek vast met de duimen naar binnen en trek deze naar beneden (tt aan de veten) Steek de linkervet dr de linkerbrekspijp (al zittend f rechtstaand) We steken nze rechtervet drheen de rechterbrekspijp (al zittend f rechtstaand) De brek is uit! Opmerking: Tijdens het zwemgebeuren kan je de zwembrek en/f badpak leren aan - en uitden. Hiervr is dezelfde handeling ndig als brek aan -en uitden. Bij het badpak met de leerling de armen ng in de bretellen steken. (inefenen in een realistische situatie zals het zwemgebeuren) 13

14 Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant: zie vrbeeld 2. Kennismaking handeling brek aan -en uitden": zie vrbeeld Bijhrende efeningen: Opmerking: Dit zijn algemene efeningen bij aan -en uitkleden (vraleer je start met handelingen rnd aan -en uitkleden ver je deze efeningen uit. Bij de vergang naar een andere handeling rnd aan -en uitkleden hef je natuurlijk deze efeningen niet meer uit te veren. Tenzij er meilijkheden waren ). Aankleden van zichzelf: Het hfd van de leerling(en) kleef je p een A4 blad. De leerling(en) krijgt tijdschriften en hij/zij met zichzelf aankleden in de gede vlgrde, hij/zij mag niets vergeten. Verhalen (interactief vrlezen: verschillende vragen stellen ver de prenten in het bek) "Aankleden met Fien en Mil" (Auteur: Pauline, Oud) Aankleden kan ik zelf (Auteur: Pauline, Oud) Aankleden, muisje (Rudlph, Aneth) Vrbeelden van interactieve vragen: He det dat kindje zijn kleren aan? Wat det dat kindje eerst aan? Welke kleertjes heeft hij nu allemaal al aan? Wie helpt er? Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld Opmerking: De leerling(en) mag k eerst de rechtervet drheen de rechterbrekspijp steken. Het aankleden van een kindje (vlgrde kledingsstukken): De leerling(en) krijgt een afbeelding van een kindje met de daarbij hrende kledingstukken. De leerling(en) mag de kledingstukken uitknippen en kleven in de gede vlgrde p het kindje. (zie CD) Lichaamsbesef: Actief en passief De begeleider tnt een lichaamsdeel en de leerling mag dit benemen (actief) De begeleider vraagt waar een bepaald lichaamsdeel (vb. been) is en de leerling mag dit aanduiden (passief) Versje: Hfd, schuders, buik en been. En helemaal beneden zit mijn dikke teen Hfd, schuders, arm en been. En helemaal beneden zit mijn dikke teen Hfd, schuders,... (je kiest zelf welk lichaamsdeel je benemt) en been. En helemaal beneden zit mijn dikke teen Uitvering handeling "brek aan -en uitden ": De begeleider tnt de handeling vr aan de leerling(en). Dr middel van visualisaties verlpt hij alle deelhandelingen (vrtnen met een grte brek). De leerling(en) vert de handeling brek aan -en uitden uit mits ndersteuning van de begeleider indien ndig. Als de leerling(en) de handeling uitvert, kan je deze cntrleren met de specifieke bservatielijst en crrigeren waar ndig. 5. Materiële belning uitdelen: zie vrbeeld 6. Diplma: zie vrbeeld 14

15 Therapiesessie: "T-shirt aan -en uitden" Greilijn "T-shirt aan -en uitden" 2,5-3 jaar 4- jarigen 5-6 jaar 6 jaar en uder Steekt armen dr muwen bij het aankleden Trekt kleding uit als deze lsgeknpt is. (het kind helpt vral veel mee) Het kind helpt ng steeds mee tijdens het aan- en uitkleden. Er wrdt meer en meer zelf uitgeverd Kan zichzelf aan- en uitkleden (het aan -en uitkleden van de brek gebeurt wel ng al zittend) (ng meite met: vr, achter, binnen, buiten) Beheerst de techniek m kledij binnenstebuiten te keren Kan zichzelf vlledig zelfstandig aanen uitkleden Hfddelstellingen: De handeling "T-shirt aan -en uitden" zelfstandig kunnen uitveren (rekening hudend met de ntwikkelingsleeftijd) Aanleren vlgrde kledij Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de afbeeldingen "reeks 4" Specifieke bservatielijst "aan -en uitkleden T-shirt (meestal de T-shirt van de leerling zelf) Kan je k met een trui f kleedje uitveren Tijdschriften A4 blad met enkel het hfd p van de leerling(en) Kartnnen strk Bijhrend materiaal: zie CD Map "aan -en uitkleden" Deelmap "T-shirt aan -en uitden" Opmerking: De handeling T-shirt aan -en uitden geldt k vr een trui, jurk, en nderhemdje De visualisaties Aankleden AFBEELDING 1: We nemen de T-shirt vast aan de brd van de nderachterkant AFBEELDING 2: We trekken de T-shirt bven ns hfd AFBEELDING 3: We steken de rechterhand in de rechtermuw AFBEELDING 5: We steken nze linkerhand in de linkermuw AFBEELDING 4: We trekken nze T-shirt naar beneden. Uitkleden AFBEELDING1: Kruis je armen ver je buik en neem de nderste brd van de T-shirt vast (met de duimen naar binnen) AFBEELDING 2: De je armen mhg AFBEELDING 3: We strekken nze armen en trekken de T-shirt ver ns hfd AFBEELDING 4: We den nze armen terug naar beneden AFBEELDING 5: We trekken de armen uit de muwen 15

16 Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant : zie vrbeeld 2. Kennismaking handeling T-shirt aan -en uitden": zie vrbeeld Bijhrende efeningen: Opmerking: Dit zijn algemene efeningen bij aan -en uitkleden (vraleer je start met handelingen rnd aan -en uitkleden ver je deze efeningen uit. Bij de vergang naar een andere handeling rnd aan -en uitkleden hef je natuurlijk deze efeningen niet meer uit te veren. Tenzij er meilijkheden waren). Aankleden van zichzelf: Het hfd van de leerling(en) kleef je p een A4 blad. De leerling(en) krijgt tijdschriften en met zichzelf aankleden in de gede vlgrde. Hij/zij mag niets vergeten. Verhalen (interactief vrlezen: verschillende vragen stellen ver de prenten in het bek) "Aankleden met Fien en Mil" (Auteur: Pauline, Oud) Aankleden kan ik zelf (Auteur: Pauline, Oud) Aankleden, muisje (Rudlph, Aneth) Vrbeelden van interactieve vragen: He det dat kindje zijn kleren aan? Wat det dat kindje eerst aan? Welke kleertjes heeft hij nu allemaal aan? Wie helpt er? Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld Opmerking: De leerling(en) mag k eerst de rechterhand drheen de rechtermuw steken. Het aankleden van een kindje (vlgrde kledingsstukken): De leerling(en) krijgt een afbeelding van een kindje met de daarbij hrende kledingstukken. De leerling(en) mag de kledingstukken uitknippen en pkleven in de juiste vlgrde. (zie CD) Lichaamsbesef: Actief en passief De begeleider tnt een lichaamsdeel en de leerling mag dit benemen (actief) De begeleider vraagt waar een bepaald lichaamsdeel (vb. been) is en de leerling mag dit aanduiden (passief) Versje: Hfd, schuders, buik en been. En helemaal beneden zit mijn dikke teen Hfd, schuders, arm en been. En helemaal beneden zit mijn dikke teen Hfd, schuders,... (je kiest zelf welk lichaamsdeel je benemt) en been. En helemaal beneden zit mijn dikke teen Uitvering handeling "T-shirt aan -en uitden ": De begeleider tnt de handeling vr aan de leerling(en). Dr middel van visualisaties verlpt hij alle deelhandelingen (vrtnen met een grte T-shirt). De leerling(en) vert de handeling T-shirt aan -en uitden uit mits ndersteuning van de begeleider indien ndig. Als de leerling(en) de handeling uitvert, kan je deze cntrleren met de specifieke bservatielijst en crrigeren waar ndig. 5. Materiële belning uitdelen: zie vrbeeld 6. Diplma: zie vrbeeld 16

17 Therapiesessie: "Jas aan -en uitden" Greilijn "jas aan -en uitden" 2,5-3 jaar 4- jarigen 5-6 jaar 6 jaar en uder Kan een eenvudige jas uittrekken Kan na verlp van tijd een eenvudige jas znder muwen aantrekken (1 ste manier) Kan sjaal en handschenen uittrekken Kan een jas uittrekken Trekt zijn jas aan met vlgende strategie (1 ste manier) Kan sjaal en handschenen uittrekken en aantrekken Kan de jas aantrekken zals een vlwassene (2 de manier) Kan de jas uittrekken Kan de jas zelfstandig aan -en uitden Hfddelstelling: De handeling "jas aan -en uitden" zelfstandig kunnen uitveren (rekening hudend met de ntwikkelingsleeftijd) Aanleren vlgrde kledij Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de afbeeldingen "reeks 5" Specifieke bservatielijst "aan -en uitkleden Jas (meestal de jas van de leerling zelf) Kan je k met een flujas f hemd uitveren Tijdschriften A4 blad met het enkel het hfd p van de leerling(en) Kartnnen strk Bijhrend materiaal: zie CD Map "aan -en uitkleden" Deelmap "jas aan -en uitden" Opmerking: Sjaal, muts en handschenen aan -en uitden kan je hierbij k aanleren. Je kan de handeling vrtnen zdat de leerling(en) deze kan nabtsen. De visualisaties Aanden (1 ste manier) AFBEELDING 1: We leggen de jas p de grnd en we staan aan de kraag van de jas AFBEELDING 2: We steken beide handen dr de jasmuwen. AFBEELDING 3: We den de jas ver ns hfd AFBEELDING 4: We trekken nze jas mi recht. Aanden (2de manier) AFBEELDING 1: Hud de jas p ghgte en neem met de linkerhand de jas vast aan de kraag AFBEEDLING 2: Steek de rechterarm drheen de rechtermuw AFBEELDING 3: Gebruikt de vrije linkerhand m de kraag ver de schuder te trekken AFBEELDING 4: Steek de linkerhand drheen de linkermuw AFBEELDING 5: Trek de jas mi recht 17

18 Uitden: znder pictgrammen (vrtnen) We nemen met nze rechterhand de linkerkraag vast en we trekken de jas van nze linkerschuder We nemen met ns linkerhand de rechterkraag vast en trekken deze van de rechterschuder We trekken de jas met de rechterhand van de linkerschuder naar beneden We trekken de jas met de linkerhand van de rechterschuder naar beneden Opmerking: De handeling jas aan -en uitden geldt k vr hemd en flujas Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant: zie vrbeeld 2. Kennismaking handeling jas aan -en uitden": zie vrbeeld Bijhrende efeningen: Opmerking: Dit zijn algemene efeningen bij het aan -en uitkleden (vraleer je start met handelingen rnd aan -en uitkleden ver je deze efeningen uit. Bij de verstap naar een andere handeling rnd aan -en uitkleden hef je natuurlijk deze efeningen niet meer uit te veren. Tenzij er meilijkheden waren). Aankleden van zichzelf: Het hfd van de leerling(en) kleef je p een A4 blad. De leerling(en) krijgt tijdschriften en met zichzelf aankleden in de juiste vlgrde. Hij/zij mag niets vergeten. Lichaamsbesef: Actief en passief De begeleider tnt een lichaamsdeel en de leerling mag dit benemen (actief) De begeleider vraagt waar een bepaald lichaamsdeel (vb. been) is en de leerling mag dit aanduiden (passief) Versje: Hfd, schuders, buik en been. En helemaal beneden zit mijn dikke teen Hfd, schuders, arm en been. En helemaal beneden zit mijn dikke teen Hfd, schuders,... (je kiest zelf welk lichaamsdeel je benemt) en been. En helemaal beneden zit mijn dikke teen... Verhalen (interactief vrlezen: verschillende vragen stellen ver de prenten in het bek) "Aankleden met Fien en Mil" (Auteur: Pauline, Oud) Aankleden kan ik zelf (Auteur: Pauline, Oud) Aankleden, muisje (Rudlph, Aneth) Vrbeelden van interactieve vragen: He det dat kindje zijn kleren aan? Wat det dat kindje eerst aan? Welke kleertjes heeft hij nu allemaal aan? Wie helpt er?... Het aankleden van een kindje (vlgrde kledingsstukken): De leerling(en) krijgt een afbeelding van een kindje met de daarbij hrende kledingstukken. De leerling(en) mag de kledingstukken uitknippen en pkleven in de juiste vlgrde. (zie CD) 18

19 3. Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld 4. Uitvering handeling "jas aan -en uitden ": De begeleider tnt de handeling vr aan de leerling(en). Dr middel van visualisaties verlpt hij alle deelhandelingen (vrtnen met een jas). De leerling(en) vert de handeling jas aan -en uitden uit mits ndersteuning van de begeleider indien ndig. Als de leerling(en) de handeling uitvert, kan je deze cntrleren met de specifieke bservatielijst en crrigeren waar ndig. 5. Materiële belning uitdelen: zie vrbeeld 6. Diplma: zie vrbeeld 19

20 Therapiesessie: "Kusen aan -en uitden" Greilijn "kusen aan -en uitden" 2,5-3 jaar 4- jarigen 5-6 jaar 6 jaar en uder Trekt de kusen zelf uit Trekt de kusen aan (hiel niet crrect). Kan de kusen zelfstandig aan -en uittrekken ng meite met: vr, achter, binnen, buiten Kan de kusen zelfstandig aan -en uittrekken ng meite met: vr, achter, binnen, buiten Kan de kusen zelfstandig aan -en uittrekken Hfddelstelling: De handeling "kusen aan -en uitden" zelfstandig kunnen uitveren (rekening hudend met de ntwikkelingsleeftijd) Aanleren vlgrde kledij Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de afbeeldingen "reeks 6" Specifieke bservatielijst "aan -en uitkleden Jas (meestal de jas van de leerling zelf) Kan je k met een flujas f hemd uitveren Tijdschriften A4 blad met het enkel het hfd p van de leerling(en) Kartnnen strk Bijhrend materiaal: zie CD Map "aan -en uitkleden" Deelmap "jas aan -en uitden" De visualisaties Aanden AFBEELDING 1: We nemen de kus vast met de punt naar beneden en de hiel nderaan (duimen naar de binnenkant) AFBEELDING 2: We brengen de vet naar de pening van de kus AFBEELDING 3: We trekken de kus ver de hiel AFBEELDING 4 We trekken de kus helemaal p Uitden: znder pictgrammen (vrtnen) We brengen de handen naar de rand van de kus (met de duimen naar binnen) We schuiven de kus ver de enkels naar beneden We trekken de kus ver de hiel We trekken de kus vlledig uit 20

21 Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant: zie vrbeeld 2. Kennismaking handeling kusen aan -en uitden": zie vrbeeld Bijhrende efeningen: Opmerking: Dit zijn algemene efeningen bij het aan -en uitkleden (vraleer je start met handelingen rnd aan -en uitkleden ver je deze efeningen uit. Bij de vergang naar een andere handeling rnd aan -en uitkleden hef je deze efeningen niet meer uit te veren. Tenzij er meilijkheden waren). Aankleden van zichzelf: Het hfd van de leerling(en) kleef je p een A4 blad. De leerling(en) krijgt een tijdschrift en hij/zij met zichzelf aankleden in de juiste vlgrde. Hij/zij mag niets vergeten. Het aankleden van een kindje (vlgrde kledingsstukken): De leerling(en) krijgt een afbeelding van een kindje met de daarbij hrende kledingstukken. De leerlingen mag de kledingstukken uitknippen en pkleven in de juiste vlgrde.. (zie CD) Lichaamsbesef: Actief en passief De begeleider tnt een lichaamsdeel en de leerling mag dit benemen (actief) De begeleider vraagt waar een bepaald lichaamsdeel (vb. been) is, en de leerling mag dit aanduiden (passief) Versje: Hfd, schuders, buik en been. En helemaal beneden zit mijn dikke teen Hfd, schuders, arm en been. En helemaal beneden zit mijn dikke teen Hfd, schuders,... (je kiest zelf welk lichaamsdeel je benemt) en been. En helemaal beneden zit mijn dikke teen... Verhalen (interactief vrlezen: verschillende vragen stellen ver de prenten in het bek) "Aankleden met Fien en Mil" (Auteur: Pauline, Oud) Aankleden kan ik zelf (Auteur: Pauline, Oud) Aankleden, muisje (Rudlph, Aneth) Vrbeelden van interactieve vragen: He det dat kindje zijn kleren aan? Wat det dat kindje eerst aan? Welke kleertjes heeft hij nu allemaal aan? Wie helpt er? Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld 4. Uitvering handeling "kusen aan -en uitden ": De begeleider tnt de handeling vr aan de leerling(en). Dr middel van visualisaties verlpt hij alle deelhandelingen (vrtnen met een kus). De leerling(en) vert de handeling kus aan -en uitden uit mits ndersteuning van de begeleider indien ndig. Als de leerling(en) de handeling uitvert, kan je deze cntrleren met de specifieke bservatielijst en crrigeren waar ndig. 5. Materiële belning uitdelen: zie vrbeeld 6. Diplma: zie vrbeeld 21

22 Wassen en verzrging 22

23 Therapiesessie: "Mnd schnmaken" De handeling "mnd schnmaken" cmbineer je met de therapiesessie "Tafelmanieren" (zie pag. 37 vr verdere uitleg). Hfddelstellingen: De handeling "mnd schnmaken" zelfstandig kunnen uitveren (rekening hudend met de ntwikkelingsleeftijd) Weten wanneer de mnd schngemaakt met wrden Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de pictgrammen "reeks 12" Specifieke bservatielijst wassen en verzrging Washand Wastafel f km met water Bijhrend materiaal: zie CD Map "wassen en verzrging" Deelmap "mnd schnmaken" Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant: zie vrbeeld 2. Kennismaking handeling mnd schnmaken": zie vrbeeld 3. Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld 4. Uitvering handeling "mnd schnmaken ": De handeling "mnd schnmaken" leer je het best aan in een realistische situatie. Dit kan bijvrbeeld na het eetgebeuren. 5. Materiële belning uitdelen: zie vrbeeld 6. Diplma: zie vrbeeld De handeling "mnd schnmaken" cmbineer je dus met de therapiesessie "tafelmanieren". (zie pag. 37 vr verdere uitleg) 23

24 Therapiesessie: "Handen wassen" Greilijn "handen wassen" 2,5-3 jaar 4- jarigen 5-6 jaar 6 jaar en uder Kan de handen wassen dr nabtsing (zeep p de handen den, de wrijfbeweging uitveren) Kan de handen wassen en de wrijfbeweging verlpt efficiënter Kan de handen vlledig zelfstandig wassen Kan de handen vlledig zelfstandig wassen Hfddelstellingen: De handeling "handen wassen" zelfstandig kunnen uitveren (rekening hudend met de ntwikkelingsleeftijd) Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de afbeeldingen "reeks 7" Specifieke bservatielijst "wassen en verzrging" Wastafel f km met water Zeep Kartnnen strk Bijhrend materiaal: zie CD Map "wassen en verzrging" Deelmap "handen wassen" De visualisaties Handen wassen AFBEELDING 1: We penen de waterkraan AFBEELDING 2: We nemen de zeep en we zepen nze handen in AFBEELDING 3: We wrijven de zeep uit AFBEELDING 4: We spelen de handen af, zdat de zeep vlledig weg is AFBEELDING 5: We nemen een handdek en we drgen de handen af 24

25 Opbuw van een therapiesessie: 7. Vrstelling Ollie de lifant: zie vrbeeld 8. Kennismaking handeling handen wassen": zie vrbeeld 9. Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld 10. Uitvering handeling "handen wassen ": De begeleider tnt de handeling vr aan de leerling(en). Dr middel van visualisaties verlpt hij alle deelhandelingen (vrtnen met een km water en zeep). De leerling(en) vert de handeling handen wassen uit mits ndersteuning van de begeleider indien ndig. Als de leerling(en) de handeling uitvert, kan je deze cntrleren met de specifieke bservatielijst en crrigeren waar ndig. 11. Materiële belning uitdelen: zie vrbeeld 12. Diplma: zie vrbeeld 25

26 Therapiesessie: "Neus snuiten" Greilijn "neus snuiten" 2,5-3 jaar 4- jarigen 5-6 jaar 6 jaar en uder Kan de handeling ng niet uitveren, de begeleider vert de handeling uit vr de leerling Beheerst meer en meer zelf de techniek m neus te snuiten Snuit zelfstandig de neus Snuit zelfstandig de neus Hfddelstellingen: De handeling "neus snuiten" zelfstandig kunnen uitveren Weten wanneer neus met gesnten wrden Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de pictgrammen "reeks 8" Specifieke bservatielijst "wassen en verzrging" Zakdek, lichte gekleurde dekjes, veertje, balln f licht balletje Kartnnen strk Bijhrend materiaal: zie CD Map "wassen en verzrging" Deelmap "neus snuiten" De visualisaties Neus snuiten AFBEELDING 1: We nemen een zakdek en we den hem pen AFBEELDING 2: We brengen de zakdek naar nze neus en we snuiten ns linkerneusgat helemaal leeg AFBEELDING 3: We snuiten ns rechterneusgat helemaal leeg AFBEELDING 4: We kuisen nze neus af en we plien nze zakdek terug p 26

27 Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant: zie vrbeeld 2. Kennismaking handeling neus snuiten": zie vrbeeld 3. Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld Bijhrende efeningen: Ademhalingsefeningen De begeleider tnt een gekleurd dekje en git het in de lucht. Hij hudt één hand vr de mnd en blaast het dekje weg dr te ademen dr zijn neus (dit kan je k den met een veertje f een balln). De leerling(en) mag dit naden. Je kan er k een wedstrijdje van maken dr het dekje, veertje f balln z ver mgelijk weg te blazen znder dat het tegen de tafel f de grnd btst. Ademhalingsefeningen kan je k p tafel uitveren. De begeleider tnt een licht balletje en blaast het weg met haar neus (één hand vr haar mnd). De bedeling is m het balletje als eerste van tafel te laten rllen. De leerling(en) mag dit naden. 4. Uitvering handeling "neus snuiten": De begeleider tnt de handeling vr aan de leerling(en). Dr middel van visualisaties verlpt hij alle deelhandelingen. De leerling(en) krijgt een zakdek. De begeleider vraagt aan de leerling(en) f hij/zij zijn/haar neus eens wil snuiten (bij een prpere neus, det de leerling(en) alsf ). De leerling(en) vert de handeling neus snuiten uit mits ndersteuning van de begeleider indien ndig. Als de leerling(en) de handeling uitvert, kan je deze cntrleren met de specifieke bservatielijst en crrigeren waar ndig. Omdat de leerlingen sms niet weten wanneer ze hun neus meten snuiten, met je als begeleider tijdens het schlgebeuren de leerling erp wijzen zijn/haar neus te snuiten indien ndig. Op deze manier zullen ze na een tijdje zelf aanvelen wanneer ze hun neus meten snuiten. 5. Materiële belning uitdelen: zie vrbeeld 6. Diplma: zie vrbeeld Spiegeltje, spiegeltje De begeleider haalt een spiegeltje bven. Hij hudt één hand vr zijn mnd en blaast dr zijn neus p de spiegel. Op deze manier ntstaat cndens en kan je een tekening maken in de spiegel. De leerling(en) mag dit naden. Opmerking: Eerst blazen drheen beide neusgaten. Dan blazen dr enkel linkerneusgat en dan dr enkel rechterneusgat. 27

28 Therapiesessie: "Lichaam wassen + afdrgen" Greilijn "lichaam wassen" 2,5-3 jaar 4- jarigen 5-6 jaar 6 jaar en uder Zelfstandig lichaam wassen + afdrgen ng niet mgelijk Zelfstandig lichaam wassen + afdrgen ng niet mgelijk Zelfstandig lichaam wassen mgelijk mits ndersteuning van begeleider Zelfstandig lichaam wassen + afdrgen mgelijk (steeds minder hulp ndig van begeleider) Zelfstandig lichaam wassen + afdrgen znder bijkmende ndersteuning ( vanaf 12 jaar) Hfddelstellingen: De handeling "lichaam wassen + afdrgen" zelfstandig kunnen uitveren (rekening hudend met de ntwikkelingsleeftijd) Weten p welke tijdstippen je best je lichaam met wassen + afdrgen Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de pictgrammen "reeks 9" Specifieke bservatielijst "wassen en verzrging" Handdek, washand, duchegel, haarshamp en een duche Kartnnen strk Bijhrend materiaal: zie CD Map "wassen en verzrging" Deelmap "lichaam wassen + afdrgen" PICTOGRAM 1: We nemen een washand PICTOGRAM 2: We nemen een badhanddek PICTOGRAM 3: We nemen duchegel PICTOGRAM 4: We nemen haarshamp PICTOGRAM 5:We duchen ns lichaam helemaal. We beginnen aan ns hfd en we eindigen aan nze veten We zepen ns gezicht, hals, ren in en wassen ze We zepen nze armen en ksels in en we wassen ze We zepen nze brst, schuders en rug in en wassen ze We zepen nze bips en buik in en wassen ze We zepen nze benen, veten en tenen in en wassen ze PICTOGRAM 6:We wassen ns haar PICTOGRAM 7:We spelen ns af PICTOGRAM 8:We drgen ns lichaam af. We beginnen aan ns hfd en we eindigen aan nze veten We drgen ns gezicht, hals en ren af We drgen nze armen en ksels af We drgen nze brst, schuders en rug af We drgen nze bips en buik af We drgen nze benen, veten en tenen af We drgen ns haar af 28

29 Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant: zie vrbeeld 2. Kennismaking handeling Lichaam wassen + afdrgen": zie vrbeeld 3. Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld Bijhrende efeningen: Wat is er weg? De begeleider legt een handdek, washand, duchegel en haarshamp neer en verstpt dan één f meerdere vrwerpen. De leerling(en) zie t en verwrdt wat er weg is. De leerling(en) mag een vrwerp wegnemen. De anderen zien en verwrden wat er weg is. De bm Eén leerling draait zich m en de begeleider duidt een vrwerp aan (vb. washand) en dit is dan de bm. De leerling mag zich terug mdraaien en mag één vr één een vrwerp weghalen dat hij (zij) benemt. Hij/zij met prberen zveel mgelijk vrwerpen weg te nemen znder de bm aan te raken. Bij het nemen van de bm zeggen de anderen "BOEM". Dan begint het spel pnieuw. Kleuren: De leerling(en) mag een tekening inkleuren rnd lichaam wassen + afdrgen. De begeleider vraagt wat hij/zij inkleurt (vb. washand, duchegel,...). (zie CD) Verhalen (interactief vrlezen: verschillende vragen stellen ver de prenten in het bek) "Wassen" (Auteur: Liesbet Segers) "In bad" (Auteur: Pauline Oud) "Ik wil niet in bad" (Auteur: "Jullie Seykens") "Als beertje in bad gaat" (Auteur: "Micheline Bertrand") Vrbeelden van interactieve vragen: Wat det hij allemaal in bad? Wie wast er zijn haar? Heeft hij alles mee naar de badkamer? Waarm lichaam wassen? De begeleider vraagt aan de leerling(en) wanneer hij/zij zich wast. De begeleider vertelt dat ze zich best elke mrgen f avnd wassen. Natuurlijk met de leerling(en) zich k wassen als hij/zij vuil is (dr bijvrbeeld buiten te spelen). Dit wrdt veel herhaald tijdens de therapiesessies zdat ze het nthuden. 4. Uitvering handeling "lichaam wassen + afdrgen ": De begeleider tnt de handeling vr aan de leerling(en). Dr middel van visualisaties verlpt hij alle deelhandelingen. Al het materiaal ligt p tafel en één leerling mag alles halen wat hij/zij ndig heeft m zijn /haar lichaam te wassen (dit kan je meilijker maken dr er materiaal tussen te leggen die hij/zij niet ndig heeft ). De leerling mag rechtstaan en den alsf hij in de badkamer is en zich ducht. De leerling(en) vert de handeling lichaam wassen en afdrgen" uit mits ndersteuning van de begeleider indien ndig. Als de leerling(en) de handeling uitvert, kan je deze cntrleren met de specifieke bservatielijst en crrigeren waar ndig. 29

30 Na het efenen: De handeling "lichaam wassen + afdrgen" leer je het best aan in een realistische situatie. Dit wrdt individueel gedaan (respect huden met de eigenwaarde van de leerling). De leerling wrdt begeleid naar de duchekamer en vert de handeling uit mits ndersteuning van de begeleider. 5. Materiële belning uitdelen: zie vrbeeld 6. Diplma: zie vrbeeld 30

31 Therapiesessie: "Tiletsituatie" Greilijn "tiletsituatie " 2,5-3 jaar 4- jarigen 5-6 jaar 6 jaar en uder Zelfstandig tiletbezek is ng niet mgelijk Het gebruik van tiletpapier is ng niet verwrven Tilet- en papiergebruik gebeuren meer en meer zelfstandig Steeds wijzen p drspelen en wassen van de handen na het tiletbezek. Zelfstandig tiletgebruik is mgelijk Zelfstandig tiletgebruik is mgelijk Hfddelstellingen: De handeling "naar het tilet gaan" zelfstandig kunnen uitveren (rekening hudend met de ntwikkelingsleeftijd) Opmerking: De leerling(en) met zindelijk zijn vr het uitveren van deze therapiesessie Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de pictgrammen "reeks 10" Specifieke bservatielijst "wassen en verzrging" WC-papier, tilet en lavab Kartnnen strk Bijhrend materiaal: zie CD Map "wassen en verzrging" Deelmap "tiletsituatie" De visualisaties Naar het tilet gaan PICTOGRAM 1: We den nze brek en nderbrek naar beneden PICTOGRAM 2: We den nze behefte (we plassen f maken een hpje) PICTOGRAM 3: We vegen nze bips af (van vr naar achteren) PICTOGRAM 4: We spelen dr PICTOGRAM 5:We wassen nze handen Opmerking: "We den nze brek en nderbrek naar beneden", deze handeling wrdt aangeleerd bij therapiesessies "brek aan- en uitden". 31

32 Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant: zie vrbeeld 2. Kennismaking handeling naar het tilet gaan": zie vrbeeld 3. Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld Bijhrende efeningen: Verhalen (interactief vrlezen: verschillende vragen stellen ver de prenten in het bek) "Jules p het tilet" (Auteur: Annemie, Berebruckx) Saar p de WC (Auteur: Pauline, Oud) Op de grte WC (Kathleen, Amant) Vrbeelden van interactieve vragen: In welke kamer zit het kindje? Heeft hij zijn handen gewassen? Wie helpt er?... Wanneer naar het tilet? De begeleider vraagt aan de leerlingen wanneer ze naar het tilet gaan. De begeleider vertelt dat ze best elke mrgen vr ze naar schl vertrekken, elke speeltijd en na de schl naar het tilet gaan. (dit met je vele malen herhalen tijdens de therapiesessies zdat ze dit zeker nthuden) 4. Uitvering handeling "naar het tilet gaan ": De begeleider tnt de handeling vr aan de leerling(en). Dr middel van visualisaties verlpt hij alle deelhandelingen (vrtnen p een stel). De leerling(en) vert de handeling naar het tilet gaan uit mits ndersteuning van de begeleider indien ndig. Als de leerling(en) de handeling uitvert, kan je deze cntrleren met de specifieke bservatielijst en crrigeren waar ndig. Na het efenen: De handeling "naar het tilet gaan" leer je het best aan in een realistische situatie. Dit wrdt individueel gedaan (respect huden met de eigenwaarde van de leerling). Als de leerling na de middag therapie heeft, kan hij even stppen vr een tiletbezek. De begeleider ndersteunt de leerling indien ndig tijdens deze handeling. Als de leerling(en) de handeling uitvert, kan je deze cntrleren met de specifieke bservatielijst en crrigeren waar ndig. 5. Materiële belning uitdelen: zie vrbeeld 6. Diplma: zie vrbeeld 32

33 Therapiesessie: "Tanden petsen" Greilijn "tanden petsen " 2,5-3 jaar 4- jarigen 5-6 jaar 6 jaar en uder Deze taak is verwegend vr de uders weggelegd Eventueel kunnen kleuters hun beker en tandenbrstel wegnemen en terugzetten De kinderen ndergaan de handeling en werken mee (mnd pen, mnd spelen, afdrgen) Het spelen van de mnd vergt enige speelse efening Zelfstandig tanden petsen behrt ng niet tt de mgelijkheden De inbreng van de kleuter wrdt grter (beker en tandenbrstel halen en pbergen, beker vullen met water, petsen nder begeleiding, mnd spelen en afdrgen, tandenbrstel reinigen) Visuele ndersteuning is nuttig vr crrect gebruik. Op deze manier is zelfstandig petsen mgelijk Zelfstandig tanden petsen Hfddelstellingen: De handeling "tanden petsen" zelfstandig kunnen uitveren (rekening hudend met de ntwikkelingsleeftijd) Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de afbeeldingen "reeks 11" Specifieke bservatielijst "wassen en verzrging" Kmmetjes met water Tandenbrstels, tandpasta's en bekers Drie ude tandenbrstels + verf Snep en fruit Kartnnen strken Bijhrend materiaal vr de efeningen: zie CD Map "wassen en verzrging" Deelmap "tanden petsen" De visualisaties Tafelmanieren AFBEELDING 1: We draaien de tandpasta pen AFBEELDING 2: We den tandpasta p de tandenbrstel AFBEELDING 3: We petsen nze tanden AFBEELDING 4: We spelen nze mnd AFBEELDING 5: We spugen het water in de wastafel 33

34 Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant: zie vrbeeld 2. Kennismaking handeling tanden petsen" zie vrbeeld 3. Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld De begeleider tnt een tiletzak (hierin zit een handdekje, tandenbrstel, beker en tandpasta) en de leerling(en) raadt wat erin zit. Indien alles geraden is, mag de leerling(en) k velen en eventueel ruiken aan de vrwerpen (vb. ruiken aan de tandpasta, velen aan de haren van de tandenbrstel, ). Bijhrende efeningen: Wat is er weg? De begeleider verstpt één f meerdere vrwerpen (tiletzak, tandenbrstel, beker, tandpasta en handdekje) en de leerling(en) verwrdt wat er weg is. De leerling(en) mag zelf meester spelen en neemt een vrwerp(en) weg. De andere leerling ziet en verwrdt wat er weg is. Verhalen (interactief vrlezen: verschillende vragen stellen ver de prenten in het bek) "Freddie bij de tandarts" (Auteur: Nicla Smee) Anna petst haar tanden (Auteur: Kathleen Amant) De tandarts (Auteur: Liesbet Segers) Tanden petsen (Auteur: Helga Warmels en Barbara de Wlf) De kiezenkrakers (Auteur: Eve Tharlet & Tandarts Reik) Vrbeelden van interactieve vragen: Wie is de meneer in de witte jas? Wie is die andere mevruw? Waarvr dient die stel? Zit er iemand p de stel? Waar kijkt de tandarts naar? Gebruikt een tandarts apparaten? Waarm det hij dat? "Ollie leert zijn tanden petsen (Zie CD) Schilderen met de tandenbrstels: De leerling(en) mag met ude tandenbrstels een tekening p A3 frmaat inschilderen (p een petsende manier van bven naar nder en van links naar rechts). (zie CD) De bm: Eén leerling draait zich m en de begeleider duidt een vrwerp aan (vb. tandenbrstel) dat de bm vrstelt. De leerling mag zich terug mdraaien en prbeert zveel mgelijk vrwerpen weg te nemen znder de bm aan te raken. Bij het nemen van de bm zeggen de anderen "BOEM". Dan begint het spel pnieuw. 34

35 Geznd ngeznd De begeleider legt snep, chclade, fruit, en 2 kmmen p tafel. De leerling(en) mag iets kiezen en in de juiste km leggen (km 1: geznd vr de tanden, km 2: ngeznd vr de tanden). De leerling(en) krijgt twee bladen A3 frmaat waarp een mnd staat getekend. De leerling(en) mag in tijdschriften kijken en uitknippen wat geznd en ngeznd is vr de tanden. Deze prenten met hij/zij in de juiste mnd kleven. (zie CD) De begeleider vraagt aan de leerling(en) waarm zij/hij zijn/haar tanden petst. De begeleider herhaalt nadien wat er in de mnden gekleefd is. 4. Uitvering handeling "tanden petsen ": De begeleider tnt de handeling vr aan de leerling(en). Dr middel van visualisaties verlpt hij alle deelhandelingen. De leerling(en) vert de handeling tanden petsen" uit mits ndersteuning van de begeleider indien ndig. Als de leerling(en) de handeling uitvert, kan je deze cntrleren met de specifieke bservatielijst en crrigeren waar ndig. 5. Materiële belning uitdelen: zie vrbeeld 6. Diplma (zie vrbeeld) + tandenpetskalender Tandenpetskalender De begeleider geeft uitleg bij de tandenpetskalander: Deze kalender krijgen jullie straks mee naar huis. Alle dagen van de week staan erp (aanduiden). Bij elke dag staat een znnetje en een maantje. Als je s mrgens je tanden hebt gepetst mag je de zn inkleuren. Bij het tanden petsen s avnds mag je de maan inkleuren. Indien alle znnetjes en maantjes ingekleurd zijn, ntvangen jullie een diplma! 35

36 Eten en drinken 36

37 Therapiesessie: "Tafelmanieren" Greilijn "tafelmanieren " Tafelmanieren mvatten : Drinken uit beker/glas/brik/blik en/f fles Eten met een lepel Eten met mes en vrk Rekening huden met de beleefdheidsnrmen aan tafel Huding verzrgen aan tafel + mnd schnmaken na de maaltijd 2,5-3 jaar 4- jarigen 5-6 jaar 6 jaar en uder Zelfstandig drinken Eten met een lepel Zelfstandig drinken Beginnen m te gaan met vrk en mes Eten met vrk en mes Hanteren van vrk en mes p crrecte wijze Kan zelfstandig eten en drinken Hfddelstellingen: Leren eten met een lepel, vrk en mes (crrect hanteren van lepel, vrk en mes) Leren drinken uit een beker/glas Leren mgaan met gepaste nrmen en waarden aan tafel (vb. met mnd dicht eten) Leren een crrecte huding aannemen aan tafel Mnd leren schnmaken na de maaltijd (rekening huden met de ntwikkelingsleeftijd) Bendigdheden: Knuffel "Ollie de lifant" Stickers "Ollie de lifant" Huten brd met de pictgrammen "reeks 12" Specifieke bservatielijst "eten en drinken" Onderlegger Vrk, mes, lepel en beker Kan met water Bijhrend materiaal vr de efeningen: zie CD Map "eten en drinken" Deelmap "tafelmanieren" 37

38 De visualisaties Tafelmanieren PICTOGRAM 1: Vrk, mes en lepel juist hanteren PICTOGRAM 2: Eten met geslten mnd PICTOGRAM 3: Huding verzrgen aan de tafel PICTOGRAM 4: Mnd schnmaken Opmerking: Het zijn pictgrammen waar alle elementen rnd tafelmanieren p staan. De pictgrammen wrden in deze therapiesessie vral gebruikt m de leerlingen p gede tafelmanieren te wijzen (tijdens de efening Rllenspel ). De handeling zelf wrdt uitgeefend in een realisatie situatie. Opbuw van een therapiesessie: 1. Vrstelling Ollie de lifant: zie vrbeeld 2. Kennismaking handeling tafelmanieren": zie vrbeeld 3. Kennismaking van de deelhandelingen (met f znder visualisaties): zie vrbeeld 4. Uitvering handeling "tafelmanieren": De begeleider legt alle visualisaties uit aan de leerling(en). Rllenspel De begeleider tnt iets vr aan tafel (crrecte f verkeerde manier van mes vasthuden, ) en de leerling(en) verwrdt aan de hand van de pictgrammen wat crrect f verkeerd is. Na het efenen: De handeling "tafelmanieren" leer je het best aan in een realistische situatie. Dit kan gebeuren tijdens de maaltijdbegeleiding. De leerlingen wrden hierbij ndersteund dr de begeleider. Als de leerling(en) de handeling uitvert, kan je deze cntrleren met de specifieke bservatielijst en crrigeren waar ndig. 5. Materiële belning uitdelen: zie vrbeeld 6. Diplma: zie vrbeeld 38