Beleidsplan cultuureducatie

Transcriptie

1 Beleidsplan cultuureducatie SBO Op de Tump Heel Onze visie op cultuureducatie Onze school is onderdeel van Stichting SPOLT. Wij hebben een stichting brede visie op cultuureducatie. Deze visie is opgenomen in bijlage 1.

2 SBO Op de tump is een school voor speciaal basisonderwijs, die leerlingen met specifieke onderwijs en begeleidingsbehoeften begeleidt middels een orthodidactische en orthopedagogische aanpak en daarbij streeft naar het optimaal benutten van hun ontwikkelingsmogelijkheden. Het onderwijs op SBO Op de tump : is bestemd voor leerlingen van wie vaststaat dat zij overwegend aangewezen zijn op orthopedagogische en orthodidactische hulpverlening; wordt gegeven op basis van de onderwijs en begeleidingsbehoeften van de leerling, neergelegd in hulpverleningsvoorstellen, die de basis vormen van de zorg voor de individuele leerling; wordt afgestemd op de ontwikkelingsmogelijkheden en op de voortgang in de ontwikkeling van de leerling; wordt zodanig ingericht dat de leerling een ononderbroken ontwikkelingsproces kan doorlopen; probeert leerlingen te brengen tot het volgen van regulier onderwijs in scholen voor basisonderwijs of voortgezet onderwijs; stimuleert de algemene ontwikkeling van de leerlingen met aandacht voor de levensbeschouwelijke en maatschappelijke waarden zoals die gelden in de Nederlandse samenleving; gaat er mede vanuit dat de leerlingen opgroeien in een multiculturele samenleving; is in principe toegankelijk voor alle leerlingen zonder onderscheid van levensbeschouwing of cultuur; wordt in principe gegeven met eerbiediging van ieders levensbeschouwing. Onze leerlingen In het schooljaar zijn de leerlingen verdeeld over 10 groepen. We proberen de groepsgrootte in de onderbouw te beperken tot 12 leerlingen en voor de overige groepen tot leerlingen. Binnen de groepen worden er op basis van de hulpvragen van de leerlingen subgroepen geformeerd. Per vakgebied streven we naar 2, maximaal 3 subgroepen. Waar nodig is er voor de leerlingen ook gerichte individuele aandacht. Periodiek worden de subgroepsplannen geëvalueerd en bijgesteld.

3 Bij het plaatsen van een leerling in een groep houden we rekening met de volgende aspecten: de kalenderleeftijd; de reeds bereikte leerniveaus met name op het gebied van lezen en taal; de persoonlijke en sociale ontwikkeling; de leer en werkhouding; het bij plaatsing opgestelde ontwikkelingsprofiel (en mogelijk het ontwikkelings perspectief). Elk jaar worden de groepen opnieuw samengesteld. Dit houdt in dat de leerlingen niet allemaal overstappen naar de direct volgende groep. De leerling wordt in de groep met de beste aansluiting op zijn niveau geplaatst. Voor de vakgebieden rekenen wiskunde en begrijpend lezen werken we met niveaugroepen: de leerlingen worden hierbij ingedeeld in niveaus, waardoor het leerstofaanbod beter aangepast kan worden aan het beheersingsniveau. Ons onderwijs De kerndoelen van het basisonderwijs zijn voor ons streefdoelen. Voor elke leerling wordt jaarlijks een ontwikkelingsperspectief vast of bijgesteld op basis waarvan het leerstofaanbod wordt gepland. Het ontwikkelingsperspectief is afhankelijk van de mogelijkheden, de bevorderende en de belemmerende factoren in de ontwikkeling van de leerling. Leerdoelen zijn dus per leerling verschillend. Door het continu volgen van de leerontwikkeling kunnen de leerdoelen mogelijk worden bijgesteld. De lesroosters geven aan welke activiteiten er in de groepen aan de orde komen. Gedurende het schooljaar kunnen de lesroosters aangepast worden indien ontwikkelingen hiertoe aanleiding geven. De lesroosters worden nader uitgewerkt in groepsdagplannen. Van de vak en vormingsgebieden krijgen m.n. lezen, taal en rekenen de meeste aandacht. We streven naar een minimum leesniveau van AVI eind 5 / midden 6. Bij de taalontwikkeling, zowel mondeling als schriftelijk, en het rekenen is het minimum streefdoel niveau begin groep 6 van het basisonderwijs. Naast de genoemde kernvakken besteden we ook aandacht aan: aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, verkeer/sociale redzaamheid, godsdienst, lichamelijke oefening, tekenen, handvaardigheid, waaronder textiele werkvormen, en muziek. Het vakgebied techniek staat nog niet apart vermeld op het lesrooster. Het komt wel bij verschillende andere vakken geïntegreerd aan de orde. Het vak Engels wordt in de bovenbouwgroepen gegeven.

4 Een belangrijk vormingsgebied is tevens de ondersteuning van de leerlingen in hun sociaal emotionele ontwikkeling. Hiervoor wordt de methode Leefstijl gebruikt. De leerlingen worden in hun ontwikkeling gevolgd m.b.v. het leerlingvolgsysteem SCOL. Praktijkgericht onderwijs: Jaarlijks worden twee projecten op schoolniveau uitgewerkt waarbij praktische en groeps doorbrekende activiteiten worden ingepland. De werkvorm ateliers vormt een vast onderdeel in het middagprogramma voor alle groepen. Bij praktijkonderwijs komen o.a. de volgende activiteiten aan bod: koken techniek knutselen muziek en beweging dramatische expressie. Overige aandachtsgebieden binnen het onderwijs vormen: bevordering gezond gedrag, zintuiglijke oefening, bevordering mondeling taalgebruik, spel en beweging. Onze omgeving Heel is een van de oudste en grootste kerkdorpen in Nederlands Midden Limburg en is onderdeel van de gemeente Maasgouw. Heel ligt op enkele kilometers ten zuidwesten van Roermond aan de Maasplassen. De plaats heeft circa 4000 inwoners. De Maasplassen spelen vanwege de waterrecreatie een grote rol in Heel. Het dorp wordt bijna volledig omringd door deze plassen, die in de tweede helft van de twintigste eeuw ontstaan zijn door grootschalige grind en zandwinning. Aan de noordzijde bevindt zich de plas De Lange Vlieter, die als drinkwatervoorziening voor de regio dient. Aan de noordwestzijde is de Boschmolenplas en bestemd voor recreatie, met een park en vakantiehuizen. Aan de andere kant van de Rijksweg bevindt zich recreatiepark De Heelderpeel. Heel heeft een aantal bijzondere historische gebouwen, waarvan de rond 1100 gebouwde toren van de St.Stephanuskerk één van de oudste is. De toren is waarschijnlijk in de 14e eeuw verhoogd en heeft in tegenstelling tot een groot aantal andere kerktorens in de regio weinig te lijden gehad tijdens de Tweede Wereldoorlog. Verder vindt men bij en in het dorp het 17e eeuwse Huis Nederhoven (net voor de grens met het buurdorp Beegden) en het 17e eeuwse Kasteel Heel, gebouwd op de fundamenten van zijn voorganger, waarvan de eerste vermelding uit 1264 stamt. Een compleet onderdeel worden op gebied van kunst en cultuureducatie in de directe omgeving is voor onze school heel moeilijk te realiseren, omdat onze kinderen vanuit verschillende dorpen uit de gemeente Leudal en Gemeente Maasgauw afkomstig zijn en het is ondoenlijk voor ons als school om metal die verenigingen op gebied van kunst en cultuureducatie samen te werken. Wel kunnen we

5 werken met overkoepelende organisaties en willen we zoveel we kunnen doen als school inzetten om de talenten van onze kinderen te doen ontwikkelen en daarvoor willen we ook regelmatig podiums voor creëren zodat we deze talenten ook kunnen laten zien. De plek van cultuureducatie We zetten kunst en cultuur in om talenten van kinderen te ontwikkelen. We willen onze cultuureducatieve activiteiten en de vakken muziek, drama, tekenen en handvaardigheid clusteren en verbinden met schoolbrede kunst en cultuurprojecten en het atelieronderwijs. We kunnen tijdens het atelieronderwijs lesstof van de vakken die we in de ochtenduren behandelen verder uitdiepen. Aanpak ü We richten een SIEN lab in om samen met een expert en culturele partner vorm en inhoud te geven aan ons gewenst cultuureducatieprogramma. Onze ontwikkelvraag: middels cultuur willen wij inzetten op meervoudige intelligentie en talenten van kinderen. Gedacht wordt aan het inrichten van groep overstijgende ateliers in de middaguren waarbij praktische handreikingen ontwikkelt zullen worden voor de groepen 1 tot en met 8 als antwoord op de vraag en die ook bruikbaar zullen worden voor andere SBO scholen. ü We inventariseren welke schoolbrede projecten, (creatieve) vakken en atelieruren er zijn die we verder kunnen uitwerken met cultuureducatie ü We bespreken in teamverband hoe we vorm en inhoud geven aan de cultuur educatieve activiteiten die we willen opstarten en hoe we deze aan de uitgewerkte leerlijnen koppelen. Samen zetten we een programma uit. Organisatie We stellen zelf onze hulpvragen. Onze ICC ers helpt daar waar nodig met aanvullende suggesties en inhoud. Anny, Frencis en Bermie verdelen zich over de bouwen. Onze BCC er boekt de activiteiten en bewaakt ons budget. Voor het organiseren van onze cultuureducatie, het delen van onze ervaringen en het bijhouden van de culturele ontwikkeling van kinderen maken wij gebruik van de SPOLT brede online database. Voor het delen van kennis en ervaringen en het bijhouden van onze inhoudelijke expertise maken wij gebruik van het SPOLT brede netwerk cultuureducatie.

6 Het culturele veld in onze omgeving De Zongofamilie (Buggenum). Disciplines muziek en theater. Scenario 2 (Op Reis!) Atelier Labyrint (Horn). Disciplines beeldende kunst en erfgoed. Scenario 3 (De Wijde Wereld in!) Reinigingsdienst Maasland (Haelen). Discipline erfgoed. Scenario 2 (Op Reis!) Bezoekerscentrum Leudal (Haelen). Disciplines erfgoed en natuur. Thema s (natuur)beleving, WO II in eigen omgeving en grafheuvels. Scenario 2 (Op Reis!) Atelier Leudal, teken en schilderschool (Heythuysen). Discipline beeldende kunst. Scenario 1 (Dicht Bij Huis!) Marmiek, educatieve projecten op maat (Grathem). Disciplines muziek, theater, beeldende kunst, erfgoed, literatuur en natuur. Scenario 4 (De Wijde Wereld In!) Zie ook de culturele kaart & het culturele veld op Wij ontwikkelen onze cultuureducatie Van Op Reis! naar De Wijde Wereld In!

7 Bijlage 1: Visie cultuureducatie SPOLT (herziene versie april 2015) Cultuur en onderwijs zijn allebei gericht op betekenisgeving. Cultuur toont een scala aan mogelijkheden om de wereld waarin we leven betekenis te geven. Die mogelijkheden zouden centraal moeten staan in de ontwikkeling van kinderen tot medevormgevers van de toekomst. Kinderen zijn de medevormgevers van de toekomst. Niet in de zin van de maakbare samenleving zoals die in de e 20 eeuw actueel was, maar veel meer als participant in de samenleving. Onderwijs is veel meer een oplossingsruimte dan een kennisinstituut geworden. Het is daarom van belang dat onderwijs kinderen de mogelijkheid biedt via een doorlopende leerlijn van basisonderwijs en vervolgonderwijs voldoende cultuur geletterdheid inclusief een bijpassende attitude te ontwikkelen. Educatie in cultuur functioneert als een krachtig middel om een nieuwsgierige en actieve houding te stimuleren; passend bij de talenten van de kinderen om hun competenties te ontwikkelen. Daarmee is cultuureducatie geen vak maar een onderwijspraktijk, een voortdurende actieve zoektocht. Het benoemen van het uit te werken proces in termen van een zoektocht of expeditie geeft aan dat het invoeren van gebruikelijke methodieken niet zal volstaan. Het van onderuit ontwikkelen, vanaf de werkvloer opbouwen, heeft een andere aandacht nodig. Cultuur start bij verkenningen in de wereld die kinderen dagelijks om zich heen ervaren. Hiermede formuleren we cultuureducatie als een vanzelfsprekend gereedschap dat leerkrachten tot hun beschikking moeten hebben (of hierin begeleid worden) om kinderen (vormgevers van de toekomst) toe te rusten voor hun taak. Cultuur biedt een rijke en aantrekkelijke leeromgeving waarin kinderen doelgericht en praktisch toepasbare kennis en procesvaardigheden ontwikkelen. Hiermee maken we de ideeën zichtbaar in de praktijk van alle dag op school en kunnen we de competentieontwikkeling van kinderen optimaal ondersteunen door leerprocessen te volgen en leerresultaten vast te stellen en te evalueren ten aanzien van kennis, vaardigheden en houdingen.

8 Wat betekent dit voor SPOLT Cultuureducatie is leren over, door en met kunst en cultuur. Inclusief het leren beoordelen, genieten en zelf beoefenen van kunst en cultuur binnen en buitenschools. Cultuureducatie is op de scholen van SPOLT onderdeel van het totale onderwijsprogramma voor het realiseren van de kerndoelen en om te werken aan algemene ontwikkelingsdoelen zoals sociaalemotionele ontwikkeling, zelfvertrouwen en respect. Er is aandacht voor talentontwikkeling binnen de verschillende disciplines van kunst en cultuur (muziek, theater, literatuur, dans, beeldende kunst, erfgoed en media) en we sluiten aan bij st onderwijsontwikkelingen, zoals boeiend onderwijs en meervoudige intelligentie, met gerichte aandacht op de 21 century skills. Elementen die binnen het onderwijs op de scholen van SPOLT een rol spelen bij de realisatie van de doelstelling cultuureducatie zijn: het geven van kaders om cultuur te leren (kennen), waarderen en begrijpen het aanzetten tot deelname het stimuleren van gedragsverandering het kennis laten nemen en ontdekken van cultuur de intrinsieke waarde; het belevingselement het nietvrijblijvende karakter; de bewustwording We zetten hierbij alle vormen van educatie in die beogen de leerlingen in contact te brengen met kunst, cultuur, erfgoed en media in actieve, receptieve dan wel reflectieve vorm. Activiteiten gericht op vergroting van deskundigheid van leraren of het onderwijsteam vallen ook onder het begrip cultuureducatie. Hiermede wordt cultuureducatie ingebed in het schoolprogramma van de scholen van SPOLT. Tevens stellen de scholen van SPOLT zich tot doel het aandachtsveld van de leer naar de leefomgeving te verbreden. Middels buitenschoolse cultuureducatie wordt kinderen de kans geboden zich verder te ontwikkelen of te ontdekken wat ze leuk vinden, waar ze goed in zijn en wat de culturele mogelijkheden in de omgeving zijn. Samenwerking met de amateurkunst biedt kansen voor ons onderwijs en zorgt voor inbedding in het onderwijs van erfgoededucatie en volkscultuur. Lokale inpassing is gewenst.

9 De hierboven beschreven visie leidt tot 6 gemeenschappelijke en overkoepelende doelstellingen voor cultuureducatie op SPOLTniveau: 1. Leerlingen hebben op het einde van groep 8 kennis (feiten en inzicht), praktische en procesvaardigheden uit cultuureducatie verworven via actief in contact te zijn gebracht met professionele kunstuitingen. 2. leerlingen zijn zich op het einde van groep 8 bewust dat Kunst mensenwerk is, door en voor mensen. 3. leerlingen zijn op het einde van groep 8 in procesmatige en productmatige zin in staat oplossingen te bedenken voor en ontwerpen te maken van kunstuitingen; daarmee hebben de leerlingen ervaren dat kunst inspiratie en arbeid is. 4. leerlingen kunnen op het einde van groep 8 via kunst in hun eigen omgeving relaties leggen tussen werking en vorm van materiaal. Bezig zijn met het vormgeven van wat iemand bezig houdt, valt al onder kunstuitingen. 5. Leerlingen hebben op het einde van groep 8 ervaren dat je over kunst een mening kunt hebben. Smaken verschillen, maar er valt over te praten. 6. leerlingen hebben op het einde van groep 8 een positieve houding ten aanzien van Kunst en Cultuur en herkennen Kunst en Cultuur als een integraal aspect van de wereld. Leerlingen hebben ervaren dat Kunst en Cultuur van jou is en over jou gaat. Deze 6 doelstellingen vormen voor alle SPOLTscholen het referentiepunt om cultuureducatie resultaatgericht in het onderwijsprogramma te implementeren. Gedurende 8 jaar basisonderwijs werken leerlingen aan de hand van een vraaggestuurd onderwijsaanbod voor cultuureducatie dat leidt tot het bereiken van deze doelstellingen. De rol van de cultuurcoördinatoren de komende planperiode: Om deze doelstellingen te realiseren en de scholen daarin te ondersteunen is er een kwaliteitskring interne cultuurcoördinatoren voor de scholen van SPOLT. De kwaliteitskring interne cultuurcoördinatoren werkt onder regie van de bovenschoolse cultuurcoördinator en voert de volgende taken uit: Het bevorderen van een breed draagvlak op de school als voorwaarde om de implementatie van cultuureducatie succesvol te laten verlopen. Het opstellen van cultuureducatiebeleid aansluitend bij de ambities van de afzonderlijke scholen van SPOLT en passend binnen de visie en doelstellingen voor cultuureducatie van SPOLT. De implementatie op de eigen school begeleiden, waarbij het bewust werken aan kerndoelen (voor kunstzinnige oriëntatie) voorop staat. Het coördineren van inhoudelijke en organisatorische zaken op het gebied van cultuureducatie in de eigen school.