edemocratie: Lessen uit Europa

Transcriptie

1 : Lessen uit Europa V-ICT-OR Kenniscentrum Seminarie Inspraak en Participatie / e-democratie 26 juni /06/07 pag. 1 Leo Van Audenhove Studies over Media, Informatie en Telecommunicatie (SMIT) Interdisciplinair instituut voor BreedBand Technologie (IBBT)

2 Inleiding Europees debat Gebruik ICTs burgerparticipatie in beleidsvorming Aantal landen experimenteert sterk met Vlaanderen/België ad hoc initiatieven Kleurrijk Vlaanderen ( bijdragen) Kafka ( bezoekers; bijdragen) Debat Kwaliteitszorg in het Onderwijs Plan 2004 Kenmerken Ad Hoc - Uitgaand executieve Geen kader - Beperkte institutionele capaciteit 29/06/07 pag. 2

3 29/06/07 pag. 3 Studie voor viwta Studie Overzicht recente literatuur Analyse van Europese discussie Analyse van Europse cases Nederland, Groot-Brittannië, Duitsland, Etc. 4 Vlaamse cases Systematisatie naar Mogelijkheden/Voordelen Beperkingen/Nadelen

4 Presentatie Wat is? ICT gebaseerde instrumenten? Direct versus deliberatieve democratie? Mogelijkheden/Voordelen Problemen/Beperkingen 29/06/07 pag. 4

5 29/06/07 pag. 5 Wat is edemocractie?

6 egovernance Governance Tradities, instituties en processen die het gebruik van macht in de samenleving bepalen en die uitzetten hoe burgers deelnemen aan beleidsvorming egovernance e- geeft gebruik van ICTs aan in het veld achter de e- Geen goed afgebakend concept Vaak beperkte ideologische invullung (Rheingold) Geloof in nieuw governance paradigma gebaseerd op ICTs Verandering governance als gevolg evolutie naar IS 29/06/07 pag. 6

7 egovernment UN World Public Sector Report over egovernment We put the e in front of government to recognize that a public service is in the process of transforming its internal and external relations with the use of modern ICTs (UN, 2000) Verwijst naar interne herstructurering en externe relaties Doelstellingen van egovernment Verhogen kwaliteit van publieke dienstverlening Verlagen kosten op niveau van de administratie Verlagen kosten voor gebruikers individueel en bedrijven in hun relatie met overheid en administratie 29/06/07 pag. 7

8 Studie voor Europees Parlement edemocracy consists of all electronic means of communication that enable/empower citizens in their efforts to hold rulers/politicians accountable for their actions... (2003) gebruikt ICTs om: 29/06/07 pag. 8 De transparantie van het politieke proces te vergroten De kwaliteit van meningsvorming te verbeteren door nieuwe velden van informatie en discussie te stimuleren Directe participatie van burgers in beleidsvorming te versterken Doel van onze studie Hoe ICTs inzetten om burgers te betrekken bij beleidsvorming?

9 Twee logica s egovernment Op niveau van de administratie Gericht op reductie kosten en verhoging efficiëntie en participatie Op het niveau van het politieke en het beleidsproces Kan kosten verhogen Kan beleidsproces verlengen Eerste kritische opmerking In vele landen dezelfde instelling verantwoordelijk voor beide eenvoy in GB; DG Information Society Europese Commissie Argument om bevoegdheden niet te vermengen 29/06/07 pag. 9

10 einstrumenten: Gebruik makend van ICTs Techniques and Instruments Politieke instrumente Stemmen, Referenda, Petities Internetgebaseerde instrumenten Chat, online discussie fora, weblogs, streaming & webcasting, FAQ Bestaande bevragingsinstrumenten E-surveys, e-polls, e-petitions, e-referenda Besluitvormingsondersteunende instrumenten Multicriteria-analyse, mind mapping, dynamisch bevraging, virtuele werkomgevingen, simulaties (vaak gebruikt in ruimtelijke ordening), etc. 29/06/07 pag. 10

11 Concepten van democratie en inzet van ICTs Inzet ICTs niet los te zien van: Politieke visie op democratie en participatie Vormen van pariticipatie Informatie Betrouwbare info voorwaarde voor participatie Verhoogt transparantie beleidsprocessen Consultatie Overheid vraagt input rond vooraf gedefinieerde vraag Verworven kennis input voor beleidsvorming Participatie Burger kan zelf vragen bepalen Input maakt integraal deel uit van beleidsvorming 29/06/07 pag. 11

12 Directe Democratie Direct democracy Droom van Atheense Democratie 29/06/07 pag. 12 Constante en direct consultatie over alle issues In principe technisch haalbaar (eid) Bindend: evoting en ereferenda Technische uitdagingen Identificatie, authentificatie en veiligheid Experimenten in Zwitserland en GB Gebruik Internet, mobiel (SMS), telefoon, kiosken, etc. Geen overkombare problemen Hoge kost voor beperkt resultaa (Licht hogere opkomst) Niet bindend: epetities en epolls

13 Deliberatieve democratie Deliberative Democracy Filosofie en doelstelling Argumentatie van beleid centraal Participatie in beleidsvorming Via dialoog en mappen van onenigheid Verhogen van acceptatie van beleid Discusie en wederzijds begip van diversiteit Consenusvorming en acceptatie van diversiteit Verhogen van participatie aan proces Tools E-fora, e-discussie, e-delphi, e-surveys, chat, etc. 29/06/07 pag. 13

14 Beleidscyclus en Vlaamse Initiatieven 29/06/07 pag. 14

15 Tijd en ruimte Participatie minder afhankelijk van plaats en ruimte 29/06/07 pag. 15 Voordelen en Mogelijkheden Psychologische barrieres voor participatie lager Participatie op meer permanente basis wordt mogelijk Past beter in leven in de informatiesamenleving Aspiraties om te participeren Weinig tijd voor permanent committment Interactiviteit Interactieve discussie in grote groepen mogelijk MAAR hangt af van gedegen moderatie

16 Voordelen en Mogelijkheden Verbreding of verdieping Kan bijdragen om nieuwe (grotere) groepen te betrekken Maar beperkt bewijs dat dit effectief op lange termijn gebeurt Kan bijdragen om bestaande participatie te verdiepen Zeker in kleinere groepen Gebruikers positief over ervaring 29/06/07 pag. 16

17 MAAR trade off tussen doelstellingen 29/06/07 pag. 17 Voordelen en Mogelijkheden Instrumenten zoals e-poll, e-serveys Genereren grote respons Relatief goedkoop Minder geschikt om kennis te verdiepen Mogelijk gekleurde uitkomst Instrumenten zoals e-fora, e-discussions Genereren veel minder respons Goed voor opinivorming Duur (moderatie en verwerking data)

18 Voordelen en Mogelijkheden Inzicht in leven en zienswijze burgers Mensen interageren vanuit hun wereld en in hun taal Geeft inzicht over perceptie van problemen Niet vaak gebruikt als bron van informatie Interessant vanuit kwalitatieve analyse Better beleid Eigenlijke doel moet beter beleid zijn Gedragen door grote groepen in samenleving Rekening houdend verschillende aspiraties groepen Rekening houdend met complexiteit samenleving 29/06/07 pag. 18

19 Nadelen en Beperkingen Institutionalisering 29/06/07 pag. 19 Zo ver enkel pilootprojecten Vraag blijft: hoe organiseren op breder niveau Institutionalisering onontbeerlijk Wettelijk kader (mogelijjk problematisch) Ondersteund door voldoende institutionele capaciteit Executieve versus legislatieve Wat is de rol van de media Schaal Enkel fractie van bevolking neemt deel Hoe brede participatie bereiken zonder verlies dynamiek

20 Nadelen en Beperkingen Representativiteit Participatie niet representatief voor gehele bevolking 29/06/07 pag. 20 Jong, Man, Single Beetje in lijn met (vroegere) internetpopulatie Geremd door digitale kloof Mogelijk enkel interesse door reeds politiek geïnteresseerde Gebrek aan goed onderzoek op dit vlak Beperkt bewijs voor bereiken gedesinteresseerde burger Stelt herleven democratische participatie in vraag Kan leiden tot verdere dualisering van samenleving

21 Nadelen en Beperkingen Neutraliteit Gevaar gebruik voor politieke doeleinden Mogelijk indien vooral excecutieve initiatief neemt Gevaar politieke sturing van het proces Op het niveau van vraagstelling en rapportering Parlement kan een belangrijke rol spelen Zelf initiatief nemen Ontwikkelen van richtlijnen en kader Opstellen aparte cel die participatie bevorderd en begeleid 29/06/07 pag. 21

22 Nadelen en Beperkingen Proces Gebrek aan procesgeoriënteerde aanpak Gebrekkige integratie in beleids- en politiek proces Te vaak window dressing Start niet van specifieke doelstelling, maar moeten iets doen Kan belangrijke consequenties hebben: Kan tot frustratie leiden Verdere afkeer van politiek mogelijk Vooral bij geïnteresseerde burger 29/06/07 pag. 22

23 Uitdagingen Methode Offline participatieve methode vaak interessanter Sinds jaren 80s veel werk gedaan in dit gebied Foresight, Technology Assesment, etc. Ruimte voor innovatie in Koppeling van offline en online methodes interessant MAAR weinig gebruikt Ervaring toont ook moeilijk te organiseren ICTs geen doel op zich E-Instrumenten moeten deel uitmaken van een breder nadenken over participatie van burger aan beleidsvorming 29/06/07 pag. 23

24 Uitdagingen Politieke participatieve cultuur Europese voorbeelden Vaak uit landen met sterke participatieve politieke cultuur Scandinavische landen, Nederland, Duitsland Hoe in Vlaanderen politieke participatie stimuleren Op welke niveaus: lokaal, regionaal Via welke middelen E-democratie geen doel op zich Moet deel uitmaken van een ruimer denken over betrekken burger bij beleidsvorming 29/06/07 pag. 24

25 Contact & Info Contact Leo Van Audenhove Website SMIT Website viwta Op deze website staat het originele rapport. e-democratie voor Vlaanderen. Stand van zaken 29/06/07 pag. 25