Referendum. Het voorleggen van een vraag met betrekking tot wetgeving aan de kiesgerechtigden in een land of gebied. Gert Beijer 09/11/2016
|
|
- Magdalena Visser
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Referendum Het voorleggen van een vraag met betrekking tot wetgeving aan de kiesgerechtigden in een land of gebied. Gert Beijer 09/11/2016 Bronnen: Van der Steur, De keuze om te kiezen Montesquieu reeks N7: het eerste raadgevende referendum
2
3 Inhoud Historie en achtergrond Referendum in Nederland De wet raadgevend referendum Correctief referendum Procedure en organisatie De uitslag De totstandkoming van de wet Staatsrechtelijke aspecten Grondwettelijke aspecten Slagvaardigheid van wetgeving Pro s en contra s Referendumpraktijk in Zwitserland Slot
4 Historie en achtergrond Vormen referenda Consultatief; raadgevend/- plegend Obligatoir of verplicht versus versus Decisief of bindend Facultatief of vrijwillig Moment van referendum Correctief/achteraf versus Niet correctief maar vooraf
5 Referendum in Nederland Discussie al anderhalve eeuw Commissie Biesheuvel De nacht van Wiegel Tijdelijke referendum wetgeving (2002)
6 De wet raadgevend referendum In werking treding wet Raadgevend Referendum in 2015 (WRR) Uitkomst niet bindend Bevolking geeft advies aan wetgever
7 Referendum correctief Correctie op de wil van de wetgever Burgerinitiatief Uitzonderingen
8 Procedures en organisatie Staatscourant Referendum Inleidend verzoek Definitief verzoek Vaststelling datum referendum
9 De uitslag Uitslag geldig bij: opkomst 30% en bij tegenstemmers 50% Voorstel van wet tot intrekking van gewraakte wet
10 De totstandkoming van de wet Voor Tegen
11 De totstandkoming van de wet Indiening voorstel vergaderjaar 2005/2006 (PvdA; D66; GL) Stemming 2013 (Wilders) Drempels Politiek gehakketak Internationale verdragen Subsidieregeling
12 Staatsrechtelijke aspecten Geen bescherming van individuele vrijheden Campagnes buiten politieke partijen om vanuit de bevolking
13 Grondwettigheidsaspecten Is het Oekraïne referendum constitutioneel verlopen?
14 Slagvaardigheid van wetgeving Ingrijpende wetgeving steeds moeilijker?
15 Voor Referenda leggen in democratie de soevereiniteit veel meer bij het volk; de politieke emancipatie van de hoogopgeleide kiezer. Aanvulling en correctie op het representatieve stelsel. Grotere participatie burgers waardoor sterke legitimerende werking; m.n. lokaal. Spreiding van de politieke macht. Vergroot de politieke controle; dreiging van referendum houdt bestuurders scherp; dwingt de wetgever van te voren goed stil te staan bij wat er in de samenleving leeft.
16 Meer pro s Door referenda kunnen vastgeroeste politieke verhoudingen doorbroken worden. Tegenwicht tegen politieke vervreemding burgers in stelsel van representatieve democratie. Instrument om inzichten van meerderheid van electoraat kracht bij te zetten. Mogelijkheid voor minderheden om tot meerderheid te groeien via proces van openbare meningsvorming. Bij referendum minder behoefte aan de schijn-democratie van inspraak procedures.
17 En meer pro s Middel tegen overwoekering van het democratisch proces tegen de 4 e en 5 e macht: ambtenaren en maatschappelijke belangenorganisaties. Ook onnadenkende boze teleurgestelde en gefrustreerde mensen hebben een stem.
18 Contra s Het is in een representatieve stelsel de taak van de volksvertegenwoordiging besluiten te nemen over de inrichting van de samenleving na zorgvuldige afweging van betrokken belangen. Door digitale ja/nee is er geen zicht op belangenafweging van de burgers. Mogelijkheid voor de politiek weg te lopen voor haar verantwoordelijkheid door haar verantwoordelijkheid bij de burgers te leggen. De huidige grondwet staat op gespannen voet met( bindend) referendum.
19 Meer contra s Referendum heeft conserverende werking; kiezers stemmen vaak behoudend tegen vernieuwingen. Referendum leidt tot simplificatie van maatschappelijke problemen bij toenemende complexiteit van samenleving en maatschappelijke vraagstukken. Burger is gemiddeld minder deskundig in staatszaken dan een volksvertegenwoordiger. Eigen belang van kiezer zal prevaleren boven algemeen belang.
20 En meer contra s Referendum biedt geen mogelijkheid tot compromissen en moeizame compromissen kunnen eenvoudig terzijde geschoven worden. Techniek van vraagstelling kan leiden tot gewenste uitkomst. Door media en belangengroepen risico van demagogische manipulatie. Invloed van externe toevallige factoren; moord op Fortuyn. Uitslag referendum wellicht moeilijk te duiden.
21 En meer contra s Lage opkomstdrempel. Risico van strategisch stemmen. Vertraging in wetgeving. Nu kan in Nederland 15,1 procent van de kiesgerechtigden de toon zetten. Risico van de tirannie van de meerderheid.
22 En nog meer contra s Reclamecampagnes in plaats van maatschappelijk discussies. Uitholling parlementaire stelsel; aantasting van het vrije mandaat van de Volksvertegenwoordiging. Moeizame stembusgang.
23 IV. Referenda in Zwitserland Verplicht referendum Verandering grondwet Lidmaatschappen internationale organisaties Facultatief referendum Besluit van Parlement Correctie besluiten Parlement Volksinitiatief Burger-initiatief Alle mogelijke onderwerpen - 50,000 handtekeningen 100,000 handtekening-en dagen 18 maanden
24 Slot Referendum blijvertje Aanpassing huidige wet Nederland moet groeien naar referenda volwassenheid Standpunt politieke partijen
25 Verkiezingsprogramma s Voor Tegen VVD CDA X X D66 PvdA SP Groenlinks PVV Forum voor Democratie Voor Nederland X X X X X X X
26 Slot Referendum blijvertje Aanpassing huidige wet Nederland moet groeien naar referenda volwassenheid Standpunt politieke partijen Het ultieme referendum
Een Lokaal Referendum of niet?
Een Lokaal Referendum of niet? Een eerste discussie over een lokaal in Krimpen aan den IJssel als onderdeel van burgerparticipatie. Inleiding In ons land zijn de afgelopen periode op het gebied van de
Nadere informatieVerdieping: welke staat past bij jou?
Verdieping: welke staat past bij jou? Korte omschrijving werkvorm Op 6 april houdt Nederland een raadgevend niet-bindend referendum over het associatieverdrag tussen de Europese Unie en Oekraïne. Nederland
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 449 Voorstel van wet de leden Wilders en Bosma tot intrekking van de goedkeuringswet inzake de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 854 Intrekking van de Wet raadgevend referendum Nr. 4 ADVIES AFDELING ADVISERING RAAD VAN STATE EN NADER RAPPORT 1 Hieronder zijn opgenomen
Nadere informatieVerkiezingen Tweede Kamer 2012
Verkiezingen Tweede Kamer 2012 Nederlandse politieke partijen langs de Europese meetlat Europese Unie dr. Edwin van Rooyen 10-9-2012 PvdA, VVD en SP zijn voorstander van het vergroten van de controle op
Nadere informatieDe Stemming van 8 april 2018
De Stemming van 8 april 2018 Om de reactie van de kiezers te meten op de besluitvorming van het kabinet inzake de WIV, hebben we gisteren een apart onderzoek uitgevoerd. De resultaten van vandaag zijn
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 423 Voorstel van wet van het lid Van Klaveren betreffende het houden van een raadplegend referendum over het Nederlandse lidmaatschap van de
Nadere informatieQuiz: welke staat past bij jou?
Quiz: welke staat past bij jou? Korte omschrijving werkvorm Op 21 maart 2018 houdt Nederland een raadgevend, niet-bindend referendum over de Wiv. Als het aan het kabinet ligt wordt dit het laatste nationale
Nadere informatieDEBAT 23 MAART HET ONGEMAKKELIJKE REFERENDUM
DEBAT 23 MAART HET ONGEMAKKELIJKE REFERENDUM AGENDA BLOK 1 Dít referendum. De argumenten voor en tegen het associatieverdrag BLOK 2 Hét referendum. Belang van het referendum als instrument voor democratie
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 30 174 Voorstel van wet van de leden Duyvendak, Kalma en Van der Ham houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen
Nadere informatieTOESPRAAK J.W. REMKES, VOORZITTER STAATSCOMMISSIE PARLEMENTAIR STELSEL, T.G.V. PERSCONFERENTIE TUSSENSTAND, OP 21 JUNI 2018, TE NIEUWSPOORT, DEN HAAG
TOESPRAAK J.W. REMKES, VOORZITTER STAATSCOMMISSIE PARLEMENTAIR STELSEL, T.G.V. PERSCONFERENTIE TUSSENSTAND, OP 21 JUNI 2018, TE NIEUWSPOORT, DEN HAAG Laat ik maar beginnen met een voorbehoud. Vandaag presenteren
Nadere informatieEen democratie is een staatsvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de politieke besluitvorming.
Samenvatting door L. 1165 woorden 13 januari 2013 4,8 12 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Hoofdstuk 3: Parlementaire democratie Paragraaf 1 t/m 4 1; Wat is politiek? Deelvraag: Wat
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10
Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10 Samenvatting door een scholier 1077 woorden 21 mei 2003 7,4 25 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 9 Knelpunten in het besluitvormingsproces
Nadere informatieKijktip: Waar gáát dit over?
Kijktip: Waar gáát dit over? Korte omschrijving werkvorm Aan de hand van twee fragmenten beantwoorden leerlingen een aantal kijkvragen en krijgen ze inzicht in de inhoud van het referendum en de motieven
Nadere informatieAAN DE SLAG MET HET REFERENDUM
AAN DE SLAG MET HET REFERENDUM MAART 2016 - AAN DE SLAG MET #2 WAT HEB JE NODIG? Uitgeprinte werkbladen voor elke leerling DE WERKVORM IN HET KORT Op 6 april 2016 mogen Nederlanders van 18 jaar of ouder
Nadere informatieHET REFERENDUM OVER DE ASSOCIATIE- OVEREENKOMST MET OEKRAÏNE
Rapport HET REFERENDUM OVER DE ASSOCIATIE- OVEREENKOMST MET OEKRAÏNE Onderzoek I&O Research Februari 2016 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus 563 7500 AN Enschede Datum
Nadere informatie31 Oktober Onderzoek: Buma en de aftapwet
31 Oktober 2017 Onderzoek: Buma en de aftapwet Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Hoofdstuk 1 t/m 3
Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting door een scholier 1155 woorden 5 februari 2006 6,4 37 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer
Nadere informatieNieuw Haags Peil van 14 oktober 2007
Nieuw Haags Peil van 14 oktober 2007 Er is een groot aantal kiezers, dat op een partij van Rita Verdonk zal gaan stemmen, als die opgericht wordt. Omdat dit echter nog niet het geval is en Verdonk wel
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 35 129 Voorstel van wet van het lid Van Raak houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de
Nadere informatieReferendumwet kerncentrales
Referendumwet kerncentrales GroenLinks wil dat kiezers een referendum kunnen eisen over de bouw van nieuwe kerncentrales. De keuze om wel of geen kerncentrales te bouwen is bepalend voor hoe onze energievoorziening
Nadere informatie5,9. Samenvatting door een scholier 1608 woorden 12 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer
Samenvatting door een scholier 1608 woorden 12 januari 2015 5,9 2 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Maatschappijleer Toets P.D. par. 1 t/m par.6. Paragraaf Politiek
Nadere informatieNederlands Juristenblad, 9 november De dubbele agenda van de Raad van State. Philip van Praag (bestuurslid Referendum Platform)
Nederlands Juristenblad, 9 november 2007 De dubbele agenda van de Raad van State Philip van Praag (bestuurslid Referendum Platform) Het advies dat de Raad van State in september heeft uitgebracht over
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Het referendum, versterking van de democratie?
Werkstuk Geschiedenis Het referendum, versterking van de democratie? Werkstuk door S. 2244 woorden 13 juni 2002 6,6 53 keer beoordeeld Vak Geschiedenis "Het referendum: versterking van de democratie?"
Nadere informatieBeginselen van de democratische rechtsstaat
Beginselen van de democratische rechtsstaat Prof. mr. M.C. Burkens Prof. mr. H.R.B.M. Kummeling Prof. mr. drs. B.P. Vermeulen Prof. mr. R.J.G.M. Widdershoven Inleiding tot de grondslagen van het Nederlandse
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer havo 2006-I
Opgave 3 Meer onrust over minder sociale zekerheid (mens en werk en politieke besluitvorming) Maximumscore 5 15 Voorbeelden van een juiste omschrijving van de verzorgingsstaat (één van de volgende): 3
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl II
BEOORDELINGSMODEL Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. MASSAMEDIA 1 maximumscore 2 Juiste antwoorden zijn (twee van de volgende redenen): De opera s (programma s) zijn
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2012 2013 30 174 Voorstel van wet van de leden Voortman, Heijnen en Schouw, houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen
Nadere informatieDe positie van de politieke partij in het eindrapport van de staatscommissie Parlementair stelsel.
De positie van de politieke partij in het eindrapport van de staatscommissie Parlementair stelsel. Gerrit Voerman De noodzaak de inhoudelijke representatie te verbeteren is één van de twee rode draden
Nadere informatieHet referendum: nieuwe ronde, nieuwe kansen
344 WETGEVING OKTOBER 2013 TVCR Het referendum: nieuwe ronde, nieuwe kansen H.M.B. BREUNESE* 1 Inleiding * Mr. H.M.B. Breunese is werkzaam bij de directie Constitutionele Zaken en Wetgeving van het Ministerie
Nadere informatiePvDD.BE. Deel III H.R. Flow Chart werking. *4 eid PvDD. Alle kiesgerechtigde burgers. verkozen vertegenwoordigers Representatieve "Democratie" Wet
PvDD.BE Partij voor Directe Democratie (voorbeeld) Deel III H.R. Flow Chart werking v21032015 Alle kiesgerechtigde burgers *4 verkiezen Afgevaardigden PvDD verkozen vertegenwoordigers Representatieve "Democratie"
Nadere informatie29 november Onderzoek: Kloof tussen burger en politiek?
29 november 2016 Onderzoek: Kloof tussen burger en politiek? Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1365 woorden 30 mei 2012 0 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi 1 Democratie Democratie is historisch gezien een
Nadere informatie14 ACTUALITEIT Het gebrek aan naleving van parlementaire regels ondergraaft kwaliteit politiek-staatkundig systeem door Rein Jan Hoekstra De auteur is oud-lid van de Raad van State. Het is verbazingwekkend
Nadere informatieIntrekking van de Wet raadgevend referendum. 1. Inleiding
34 854 Intrekking van de Wet raadgevend referendum 1. Inleiding Met veel belangstelling heb ik kennisgenomen van de inbreng van de leden op het wetsvoorstel. De inbreng is gericht op aspecten van zowel
Nadere informatieD66 INITIATIEFVOORSTEL HAAGSE REFERENDUMVERORDENING
rv 307 RIS 91131_011108 D66 INITIATIEFVOORSTEL HAAGSE REFERENDUMVERORDENING 8 november 2001 Robert van Lente Albert van der Zalm Arthur van Buitenen 1 Inleiding Op vrijdag 28 september 2001 heeft de commissie
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming Samenvatting door een scholier 1381 woorden 10 december 2006 6,3 3 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Periode 2 Hoofdstuk
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat
Samenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat Samenvatting door een scholier 1047 woorden 16 maart 2008 5,7 7 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Democratie en rechtstaat Hoofdstuk
Nadere informatieOpiniepeiling naar stemgedrag en stemmotieven van Nieuwe Nederlanders voor de 2e Kamerverkiezingen van 2012
Opiniepeiling naar stemgedrag en stemmotieven van Nieuwe Nederlanders voor de 2e Kamerverkiezingen van 2012 Opdrachtgever Uitvoering veldwerk Etnicon Het Opiniehuis Rotterdam, September 2012 Het auteursrecht
Nadere informatieWil de Wiegel van de ChristenUnie opstaan?
Wil de Wiegel van de ChristenUnie opstaan? Inleiding Het had weinig gescheeld of in 1999 zou een grondwetswijziging hebben plaatsgevonden die een referendum mogelijk maakt. In het paarse kabinet Kok II
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 7 Samenvatting door H. 1327 woorden 6 oktober 2015 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting geschiedenis 7.1 De Franse filosoof en jurist Charles de Montesquieu
Nadere informatieVerkiezingen Tweede Kamer, voorlopige uitslag. Onderzoek, Informatie en Statistiek
Verkiezingen Tweede Kamer, maart voorlopige uitslag Projectnummer: Slot, Jeroen Hylkema, Cor Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal Postbus, AR Amsterdam j.slot@amsterdam.nl Telefoon www.ois.amsterdam.nl c.hylkema@amsterdam.nl
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2004 2005 30 174 Voorstel van wet van de leden Duyvendak en Dubbelboer houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering
Nadere informatieOnafhankelijkheidsverklaring van de GroepWilders
Onafhankelijkheidsverklaring van de GroepWilders GroepWilders kwam met haar "Onafhankelijkheidsverklaring". Dit is een soort beginselprogramma van het onafhankelijke kamerlig Geert Wilders. In deze verklaring
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2013 2014 30 174 Voorstel van wet van de leden Fokke, Voortman en Schouw, houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 30 174 Voorstel van wet van de leden Duyvendak, Dubbelboer en Van der Ham houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer 1 Politiek
Samenvatting Maatschappijleer 1 Politiek Samenvatting door een scholier 1057 woorden 17 maart 2016 7,8 8 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1 Hoofdstuk 1 In de politiek gaat het om keuzes maken. Dat
Nadere informatieVLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN DECREET. van de heer Steve Stevaert
Stuk 470 (1996-1997) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 1996-1997 4 november 1996 VOORSTEL VAN DECREET van de heer Steve Stevaert houdende invoering van een nieuwe wettelijke bepaling genaamd "overweging van
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 423 Voorstel van wet van het lid Van Klaveren betreffende het houden van een raadplegend referendum over het Nederlandse lidmaatschap van de
Nadere informatieEnquête bezoekers Stemwijzer
Enquête bezoekers Stemwijzer Dr. Marcel Boogers TILBURGSE SCHOOL VOOR POLITIEK EN BESTUUR Het onderzoek is uitgevoerd door de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur van de Universiteit van Tilburg,
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Samenvatting door A. 2210 woorden 6 mei 2017 5,5 1 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 1. Wat is politiek? Politiek:
Nadere informatieP. Verschuren Referendumverordening
Voorstel behorende bij de agenda voor de raadsvergadering Datum besluitvormende raadsvergadering: 21 september 2015 Voordracht nummer: 015 Afdeling: Steller voordracht: Bedrijfsbureau Lianna Bogema Telefoonnummer
Nadere informatieDe Stemming van 18 december 2016
De Stemming van 18 december 2016 Hoewel er wel belangwekkende gebeurtenissen waren op het politieke vlak, zoals de aanvullende verklaring inzake het verdrag met Oekraine en de positieve prognose van het
Nadere informatieDe verkiezing van Trump en wat dit betekent voor TK2017
De verkiezing van Trump en wat dit betekent voor TK2017 Al lange tijd wijs ik op de twee parallelle werelden, die zowel in Nederland als in andere landen, te zien is onder het electoraat. Er is een groep,
Nadere informatie16 januari Onderzoek: Partijen uitsluiten bij formatie?
16 januari 2017 Onderzoek: Partijen uitsluiten bij formatie? Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online
Nadere informatie2016 / Maurice de Hond
De NOS heeft aangekondigd zich ten aanzien van de weergave van de peilingen vooral te beperken tot de Peilingwijzer. O.a. met als argument dat pas na het bekend worden van 3 a 4 verschillende peilingen
Nadere informatie5.9. Boekverslag door E woorden 23 oktober keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer
Boekverslag door E. 2025 woorden 23 oktober 2014 5.9 8 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Paragraaf 1: wat leer je bij maatschappijleer? Iets is een maatschappelijk probleem
Nadere informatie23 november Onderzoek: Proces Wilders
23 november 2016 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de
Nadere informatie7, Het parlement is baas boven baas. Samenvatting door een scholier 1995 woorden 13 januari keer beoordeeld.
Samenvatting door een scholier 1995 woorden 13 januari 2010 7,2 36 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Impuls Samenvatting Maatschappijleer Impuls H4/H5/H6 4.1 Het parlement is baas boven baas
Nadere informatie5,8. Par 1: Staat! Par 2: Rechtstaat! Stelling door een scholier 1818 woorden 3 november keer beoordeeld.
Stelling door een scholier 1818 woorden 3 november 2004 5,8 19 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer: Hoofdstuk 3! Par 1: Staat! Nederland is een onafhankelijke staat, waarvan we spreken
Nadere informatie8 Initiatiefvoorstel correctief referendum
8 Aan de orde is de voortzetting van de behandeling van: - het Voorstel van wet van de leden Fokke, Voortman en Schouw houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering
Nadere informatieOnderzoek. Diversiteit in de Tweede Kamer 2012
Onderzoek Diversiteit in de Tweede Kamer 2012 Nederland heeft een stelsel met evenredige vertegenwoordiging. Op 12 september 2012 waren er vervroegde verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal:
Nadere informatieHET REFERENDUM OVER DE ASSOCIATIE- OVEREENKOMST MET OEKRAÏNE
Rapport HET REFERENDUM OVER DE ASSOCIATIE- OVEREENKOMST MET OEKRAÏNE Slotpeiling I&O Research 31 maart 2016 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus 563 7500 AN Enschede Rapportnummer
Nadere informatiePolen. Staten en kiesstelsels
Staten en kiesstelsels Polen Sinds de val van het communisme in 1989 heeft Polen in staatkundig opzicht grootschalige hervormingen doorgevoerd. Ook het kiesstelsel heeft verschillende wijzigingen ondergaan.
Nadere informatieWat doet de yup met Lombok? - Komst van de yup zet eensgezindheid in volkswijk onder druk.
Bijdrage Has Bakker 13 april 2017 Geachte voorzitter, leden van de raad, het college, Utrechters, Wat doet de yup met Lombok? - Komst van de yup zet eensgezindheid in volkswijk onder druk. Een ronkende
Nadere informatie17 oktober Onderzoek: Zeven jaar premier Rutte
17 oktober 2017 Onderzoek: Zeven jaar premier Rutte Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl I
POLITIEK EN BELEID tekst 8 VVD en D66 samen voor Europese verkiezingen DEN HAAG - D66 gaat toch in zee met de VVD voor de Europese verkiezingen in juni. De samenwerking blijft beperkt tot een lijstverbinding.
Nadere informatieVoorstel invoering referenda in nieuw Huishoudelijk Reglement. Inleiding
Voorstel invoering referenda in nieuw Huishoudelijk Reglement Inleiding Op de algemene ledenvergadering (ALV) van 28 november 2015 vond discussie en stemming plaats over een nieuw Huishoudelijk Reglement
Nadere informatieHardop denken over een parlement nieuwe stijl
Denken over democratie (8) Hardop denken over een parlement nieuwe stijl willem witteveen In het verkiezingsprogramma van de PvdA vinden we onder het kopje democratie het voornemen om meteen na de verkiezingen
Nadere informatieBij een maatschappelijk probleem zijn altijd meerdere personen betrokken. Bij een maatschappelijk probleem gaat het dus altijd om een probleem:
Samenvatting door Romy 2143 woorden 8 december 2015 7,7 2 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer wie lost onze problemen op? Bij een maatschappelijk probleem zijn altijd meerdere personen betrokken. Bij
Nadere informatieRAPPORTAGE ONDERZOEK PARTIJPOLITIEKE BENOEMINGEN
RAPPORTAGE ONDERZOEK PARTIJPOLITIEKE BENOEMINGEN Meer Democratie Mei 2015 Rapportage onderzoek Partijpolitieke benoemingen Meer Democratie 1 Persbericht NEDERLANDERS: PUBLIEKE FUNCTIES OPEN VOOR IEDEREEN
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 158 (R 2048) Voorstel van Rijkswet van het lid Taverne tot wijziging van de Rijkswet goedkeuring en bekendmaking verdragen in verband met het
Nadere informatie17 mei 2019 Auteur: Petra Klapwijk. Onderzoek: Nederlandse identiteit
17 mei 2019 Auteur: Petra Klapwijk Onderzoek: Nederlandse identiteit Samenvatting Tweederde vindt dat Nederlandse identiteit onder druk staat De Nederlandse identiteit staat onder druk. Dat zegt tweederde
Nadere informatieArgumenten voor het behoud van de Wet raadgevend referendum (Wrr)
9 februari 2018 Argumenten voor het behoud van de Wet raadgevend referendum (Wrr) Door Thijs Vos* Volgend jaar vieren wij dat het algemeen mannen- en vrouwenkiesrecht honderd jaar bestaat. Sinds de invoering
Nadere informatieTilburgs Verkiezingssymposium Ongelijkheid binnen Gelijkheid. 6 februari 2017
Tilburgs Verkiezingssymposium Ongelijkheid binnen Gelijkheid 6 februari 2017 Directe Democratie: Referenda? In hoeverre dienst de burger betrokken te worden in het proces van het nemen van een politiek
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer politiek module 1
Samenvatting Maatschappijleer politiek module 1 Samenvatting door C. 1476 woorden 18 april 2016 3,3 3 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Module 1 politiek Een goede politicus heeft de volgende kenmerken:
Nadere informatie20 juni Onderzoek: Brexit, Nexit en Europa
20 juni 2016 Onderzoek: Brexit, Nexit en Europa Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming
Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Samenvatting door een scholier 410 woorden 3 februari 2004 5,3 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Aantekeningen Hoofdstuk 2 Politieke
Nadere informatieANALYSE FORUM VOOR DEMOCRATIE
ANALYSE FORUM VOOR DEMOCRATIE Vervolganalyse Peiling september 2017 1. Belangrijkste uitkomsten 1.1 Electoraal speelveld Forum voor Democratie is een geduchte concurrent van 50 Plus en PVV en ook van VVD,
Nadere informatieDiversiteit in Provinciale Staten
Diversiteit in Provinciale Staten In aanloop naar de verkiezingen van 2 maart inventariseerde E-Quality, hét kenniscentrum voor emancipatie, gezin en diversiteit, de kandidatenlijsten (zie werkwijze) van
Nadere informatieVoorlopige uitslag Amsterdam. Project: 12213 Verkiezingen Tweede Kamer 2012 In samenwerking met: Dienst Basisinformatie/Bureau Verkiezingen
Verkiezingen 2012 Tweede Kamer Voorlopige uitslag Amsterdam Project: 12213 In samenwerking met: Dienst Basisinformatie/Bureau Verkiezingen Samenstelling publicatie: Jeroen Slot Cor Hylkema Oudezijds Voorburgwal
Nadere informatieMaster thesis Tilburg Law School. Anthoon Klaas Eelke van den Heuvel (S768190)
Een herbezinning op de positie van het referendum in de Nederlandse rechtsorde: een kritische beschouwing van de Wet raadgevend referendum naar aanleiding van het referendum over het associatieverdrag
Nadere informatieWijziging van de Experimentenwet Kiezen op Afstand in verband met de verlenging van de werkingsduur van die wet.
Hieronder het antwoord van de staatssecretaris van BZK op vragen uit de Kamer over de voorgestelde verlenging van de Experimentenwet Kiezen op Afstand. Van deze tekst zijn twee versies in omloop geweest
Nadere informatieNederland is helemaal geen representatieve democratie
8 sept 2013 Nederland is helemaal geen representatieve democratie Politici in Nederland zeggen dat Nederland een representatieve democratie is. Dat roept een paar vragen op. Allereerst wat een representatieve
Nadere informatieResultaten 3e peiling Provinciale Statenverkiezingen februari 2011
Resultaten 3e Provinciale Statenverkiezingen 2011 28 februari 2011 Opdrachtgever: RTV Oost maart 2011 Derde Provinciale Statenverkiezingen 2011 28 februari 2011 Bent u ervan op de hoogte dat er begin maart
Nadere informatieTweede Kamer der Staten Generaa!
Tweede Kamer der Staten Generaa! 2 Vergaderjaar 1993-1994 21427 Staatkundige, bestuurlijke en staatsrechtelijke vernieuwing Nr. 65 RAPPORT Het correctief referendum 1. Inleiding Bij brief van 4 november
Nadere informatieLokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie. Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012
Lokale Democratie, Vertrouwen en Burgerparticipatie Prof. dr. Monique Leyenaar Drechtstedendinsdag, 7 februari 2012 Weemoed naar vroeger? Realiteit Sociaal-maatschappelijke context is veranderd, politieke
Nadere informatieVerdieping Hoe zorg je dat er meer mensen stemmen?
Verdieping Hoe zorg je dat er meer mensen stemmen? Korte omschrijving werkvorm De staatscommissie parlementair stelsel heeft voorstellen gedaan voor meer betrokkenheid van burgers bij de democratie: Ten
Nadere informatieLegitimiteit & Referenda Het referendum is een zaak van een lange adem - Barend Biesheuvel, 1990
Universiteit Leiden Faculteit der Sociale Wetenschappen Departement van Politicologie Legitimiteit & Referenda Het referendum is een zaak van een lange adem - Barend Biesheuvel, 1990 MASTER SCRIPTIE Lily
Nadere informatieLedenpanel Januari 2016
Ledenpanel Januari 2016 Status: Afgesloten Begindatum: 27-01-2016 Einddatum: 02-02-2016 Live: 7 dagen Vragen: 20 Talen: nl Panelgrootte: 3.266 Bounced: 5 (0,2%) Geweigerd: 27 (0,8%) Gedeeltelijk geantwoord:
Nadere informatieDe cruciale periode
De cruciale periode 1990-1994 Maurice de Hond Peil.nl Vaak merk ik dat bij beschouwingen over electorale ontwikkelingen in Nederland, de lange-termijn-trends over het hoofd worden gezien. Zo ook weer bij
Nadere informatieInbreng intrekkingswet raadgevend referendum De Leden van de 50PLUS-fractie hebben de volgende vragen.
Inbreng intrekkingswet raadgevend referendum 43.854 De Leden van de 50PLUS-fractie hebben de volgende vragen. 1. Bij de behandeling van deze wet in de Tweede Kamer zijn meer dan kritische opmerkingen gemaakt
Nadere informatieDe activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk!
De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! Je vindt in dit document authentiek materiaal van het parlement waarmee je zelf aan de slag kan.
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2012 2013 30 372 Voorstel van wet van de leden Heijnen, Voortman en Schouw, houdende regels inzake het raadgevend referendum (Wet raadgevend referendum)
Nadere informatieMocht jij bij deze verkiezingen stemmen? Heb je bij deze verkiezingen ook gestemd? Ja 55,9% Nee 44,1% Totaal. Ja 98,5% Nee 1,4% Zeg ik niet 0,1%
Mocht jij bij deze verkiezingen stemmen? Ja 55,9% Nee 44,1% Heb je bij deze verkiezingen ook gestemd? Ja 98,5% Nee 1,4% Zeg ik niet 0,1% Op welke partij heb je gestemd? PvdA 27,1% D66 17,9% VVD 16,4% SP
Nadere informatieBacheloropdracht 21 november 2006
Het gemeentelijke referendum: een case studie Voerendaal in samenwerkingsverband Parkstad Limburg Bacheloropdracht 21 november 2006 Raymond Groenewegen Studentnummer 0044202 Bestuurskunde Universiteit
Nadere informatie6,6. Samenvatting door een scholier 1139 woorden 2 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer POLITIEK
Samenvatting door een scholier 1139 woorden 2 mei 2004 6,6 25 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer POLITIEK Politiek is de manier waarop voor een land besluiten worden genomen (de meeste besluiten worden
Nadere informatie13 januari Onderzoek:
13 januari 2016 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de
Nadere informatieREFERENDUM OVER SLEEPWET
Rapport REFERENDUM OVER SLEEPWET Jongeren per saldo tegen nieuwe inlichtingenwet, ouderen voor 12 oktober 2017 www.ioresearch.nl I&O Research peiling: referendum sleepwet Referendum over de sleepwet :
Nadere informatieOnderzoek stemgedrag jongeren Door NCRV Rondom 10 en Netwerk 28 mei 2010
Onderzoek stemgedrag jongeren Door NCRV Rondom 10 en Netwerk 28 mei 2010 Ben je van plan om op 9 juni te gaan stemmen? Ja 698 83,1 Nee 39 4,6 Ik weet het nog niet 103 12,3 Stemgedrag PVV/ Wilders PvdA
Nadere informatie