Clostridium difficile geassocieerde diarree (CDAD) WKBWV 27/2/2007 RZ J.Yperman P. Vandecandelaere

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Clostridium difficile geassocieerde diarree (CDAD) WKBWV 27/2/2007 RZ J.Yperman P. Vandecandelaere"

Transcriptie

1 Clostridium difficile geassocieerde diarree (CDAD) WKBWV 27/2/2007 RZ J.Yperman P. Vandecandelaere

2 microbiologie

3 Pseudomembraneuze colitis

4

5 Pathogenese

6 pathogenese - immunologie

7 CDAD case definition (Kuijper, CMI 2006;12 (suppl.6), 2-18) 1 of meerdere van onderstaande criteria : - Diarree of toxisch megacolon en een pos labo resultaat voor toxa en/of toxb of een toxine producerende C. diff. via cultuur - Pseudomembraneuze colitis (GI endoscopie) - Colon histopathologie typisch voor C. diff infectie (met of zonder diarree), staal bekomen via endoscopie, colectomie of autopsie

8 Recurrent CDAD Case definition (Kuijper, CMI 2006;12 (suppl.6), 2-18) = Episode van CDAD binnen 8 weken volgend op een vorige episode. (herval met dezelfde stam of reinfectie met een andere stam)

9 epidemiologie

10

11 Pathogeniciteit Clin. Microbiol. Rev, apr 2005,p

12 pathogenese Figuur van gen Warny, lancet, 2005 Mc donald, nejm, 2005 MMWR, 2005

13 PaLoc : 2 toxines (63% homologie) > Toxine A (TcdA) : enterotoxine > Toxine B (TcdB) : cytotoxine * Synergie tussen beide? * Geen correlatie tussen hvh toxines en ernst van de aandoening tcdd: positieve regulator tcdc : negatieve regulator (O27 : tcdc deletie) tcde : doorlaatbaarheid celwand voor TcdA en TcdB Binair toxine : afzonderlijk genen

14 pathogenese Binding van toxines aan receptor a luminaal membraan vd colonocyten (<> pasgeborenen) Endocytose Aantasting cytoskelet (2u) Cel dood (24u) Aantasting tight junctions tss de colonocyten (8u) Chemokine productie Neutrofielen accumulatie > pseudomembraan

15 Karakteristieken O27

16 Typering van kiemen Fenotypisch : proteinen, fagen,resistentie Genotypisch Niet-amplificatie gebaseerd DNA sequencing RFLP (restriction fragment length polymorfism) PFGE (pulsed field gel electroforese) Amplificatie gebaseerd : Sequencing ARDRA (amplified DNA restriction analysis) PCR

17 RFLP

18 Ref Labo UCL prof Delmée

19 tcdc deletion 18bp : RT-PCR tcdc : neg regulator voor TcdA en TcdB productie Deletie echter ook aanwezig in andere toxigene isolaten (<>O27) zonder ass met klinische ernst vd aandoening

20 Binary toxin : RT-PCR In 10% van alle C. diff stammen In 85 % van de Canadese O27 stammen Bijdrage aan pathogeniciteit??

21 Ribotype 027 PCR amplificatie van intergenetische spacer regions tussen 23S en 16S rrna genen Agarose gel > 150 verschillende patronen : ribotypes 1988 Parijs UK : naast O27 ook O106

22 Toxinotype III RFLP analyse van de genen uit de pathogene locus : Min. 24 toxinotypes gekend (van kleine sequence variaties tot grotere deleties) C. diff. O27 heeft Toxinotype III Toxinotype III heeft steeds binaire toxine in vitro

23 RFLP : Toxinotype III Toxinotype is a group of strains with identical changes in PaLoc region. At the time 24 toxinotypes are known. Strains with toxin genes similar to reference strain VPI belong to toxinotype 0. Strains with changes in toxin genes are grouped in variant toxinotypes I to XXIV

24 Correlatie toxinotype en serotype of ribotype

25 Diagnose CDAD

26 Laboratorium diagnostiek - (Cytotopathogeen effect op celcultuur) - Immunologische testen (toxines en/of Antigen) : Sneltest of Elisa - Conc toxine & instabiliteit (protease) - Stalen bewaren in de frigo of diepvries - (toxigene) cultuur

27 Ongoing CDAD epidemie JYZ Diagnose Specificiteit en sensitiviteit van de detectiemethoden Wat Gevoeligheid Specificiteit Nut van de test Endoscopie 51 % 100 % Diagnose pseudomembraneuze colitis ICTAB (toxinetest) 91 % 97 % Opsporen Clos.diff. in een geschikt staal Cultuur Clos.diff % Hoog, indien geconfirmeerd wordt Opsporen Clos.diff. in een geschikt staal Ref.(8) en (17) Scopie in JYZ en CDAD op 20 patiënten: - 8/20 scopie (40 %) - 6/20 niet gekend (30 %) - 6/20 geen (30 %)

28 IDSA guidelines enkel slappe stalen (tenzij ileus!) Patienten ouder dan 1 jaar Meer dan 3 dagen opgenomen en diarree: steeds onderzoeken voor C. diff.

29 JY 1. Sneltesten op feces: Tox A Oxoid Tox A/B Immunocard (Meridian) Triage C. diff Biosite : Tox A en GDH 2. Selectieve kweek : BioMerieux 3. Sneltest op kiemsuspensie : tox A/B Meridian (toxigene cultuur)

30 Eindwerk C. diff.(1) Oxoid : ToxA Meridian : Immunocard ToxA/B Biosite : Triage ToxA/GDH De sensitiviteit van de toxinebepaling tov ten minste 1 methode met positief toxine op verse feces is resp. 64% (Oxoid), 88% (Immunocard), 96% (Triage). Toxines werden gevonden in feces in resp 32% (Oxoid), 44% (Immunocard) en 48% (Triage) van de stalen met positieve cultuur.

31 Eindwerk (2) Opsporen van C. diff. antigen mbv GDH (Triage) heeft in onze vergelijking een gevoeligheid van 90% tov cultuur (men kan dus reeds op dag 1 een positief antwoord geven voor 90% van de stalen met positieve cultuur). Indien kweek pos en toxines negatief, werd daarna nog een toxine-bepaling uitgevoerd op de kiemsuspensie. Toxines op kiemsuspensie werden gevonden in resp 29% (Oxoid), 48% (Immunocard) en 24% (Triage) van de gevallen

32 Diagnostiek UCL

33 slap fecesstaal met aanvraag voor C. difficile of van patient die meer dan 72u in het ziekenhuis verblijft of controlestaal van gekende C. difficile patiënt sneltest Biosite op feces en cultuur op selectieve bodem tox pos GDH pos cult pos tox pos GDH neg cult pos tox pos GDH pos cult neg tox pos GDH neg cult neg tox neg GDH pos cult neg tox neg GDH pos cult pos tox neg GDH neg cult pos tox neg GDH neg cult neg aanwezigheid van toxinogene C. difficile mogelijks aanwezigheid van toxinogene C. difficile, controlestaal gew enst mogelijks aanw ezigheid van C. difficile, controlestaal gewenst aanwezigheid van C. difficile geen C. difficile aangetoond sneltest Meridian op kiemsuspensie pos aanwezigheid van toxinogene C. difficile neg aanwezigheid van niet- toxinogene C. difficile

34 slap fecesstaal met aanvraag voor C. difficile of van patient die meer dan 72u in het ziekenhuis verblijft of controlestaal van gekende C. difficile patiënt sneltest Triage op feces en cultuur op selectieve bodem toxa pos GDH pos cult pos toxa pos GDH neg cult pos toxa pos GDH pos cult neg toxa pos GDH neg cult neg toxa neg GDH pos cult neg toxa neg GDH pos cult pos toxa neg GDH neg cult pos toxa neg GDH neg cult neg aanwezigheid van toxinogene C. difficile mogelijks aanwezigheid van toxinogene C. difficile, controlestaal gewenst mogelijks aanwezigheid van C. difficile, controlestaal gewenst aanwezigheid van C. difficile geen C. difficile aangetoond ** zie opm CDTOX CDTOX? CD? sneltest tox A/B (Meridian) op kiemsuspensie 9 pos neg 10 CDNEG aanwezigheid van toxinogene C. difficile aanwezigheid van niet- toxinogene C. difficile CDTOX CDNTTOX

35 Evaluatie Triage C. diff. Kweek positieve stalen 30 stalen / 23 patienten GDH : 26 stalen positief 1 niet interpreteerbaar (nt op grafiek) 3 stalen negatief 1 CDTOX en later staal pos. 2 zz CDNTOX (C. diff. nt toxinogeen) Tox A : 8 stalen positief (8 patienten) Tox A/B : 20 stammen gecontroleerd 11 negatief > niet toxigene stamman 9 pos (7 pat) > toxigene stammen 2 stammen nt gecontr : 1 pos op 2e staal en 1 vergeten

36 Evaluatie Triage C. diff. Kweek negatieve stalen (n=344) - GDH GDH neg - 4 niet interpreteerbaar - 4 GDH pos (3 patienten) - Pat 1 : geen opvolgstaal - Pat 2 : opvolgstaal positief! - Pat 3 : ctrl staal zelfde resultaat (halfvast staal) - ToxA : 344 * negatief

37 344 stalen : Evaluatie Triage C. diff. Kweek negatieve stalen 344 toxa negatief 336 GDH negatief 4 * GDH (zwak) positief voor 1 pat : opvolgstaal was wel kweek pos! 4 * niet interpreteerbaar

38 Delmee Delmee JY JY Cult-tox % % Cult-tox % 0 0% Cult-GDH+ / / 4 1% Cult+tox % 8 2% Cult+tox % 21 6% >iv toxa/b % 9 2.7% >iv toxa/b % 10 3%

39 Besluit Triage GDH neg stalen : cultuur weglaten?? (nog verder te testen tot min 100 pos) GDH resultaat is bekend op dag 1 Snelle isolatie vd patient is mogelijk

40 Three day rule? 1/1/2006 heden : 97 suppl kweken 6 * C. diff gevonden (E tot +++) 6 * NIET toxineproducerend >> Zinvol?

41 Impact op labo Aantal aangevraagde kweken + sneltest

42 Aantal nieuwe C. diff. Patienten (hosp) Januari April Juli 2003 oktober Januari April Juli 2004 Oktober Februari M ei 2005 Augustus November Februari M ei 2006 Augustus November Februari aantal maand

43 Aantal C. difficile kweken Januari April Juli Oktober Januari April Juli Oktober Januari April Juli Oktober Januari April Juli Oktober Januari maand aantal

44 Kuijper et al : Emergence of CDAD in N-Am and Europe - Review CMI 2006;12 (suppl 6):2-18 Delmée et al : Laboratory diagnosis of CDAD : a plea for culture Journal of medical microbiology (2005),54, Voth et al : Cdiff toxines : mechanism of action and role in disease Clin. Microbiol. Rev apr 2005; p National Clostridium difficiel Standards Group : report to the Department Health (UK) Journal of Hospital infection 2004;56, 1-38

13 mei C. difficile in het referentie laboratorium

13 mei C. difficile in het referentie laboratorium C. difficile in het referentie laboratorium Het soort monsters dat we analyzeren: Patient feces biopten Omgevingsmonsters Stammen voor typering Wat analyzeren we? In het fecesmonster : C. difficile bacterie

Nadere informatie

Plaats van het opsporen van glutamaatdehydrogenase in de di diagnos tiek van Clostridium difficile Sarah Resseler 15 april 2008

Plaats van het opsporen van glutamaatdehydrogenase in de di diagnos tiek van Clostridium difficile Sarah Resseler 15 april 2008 Plaats van het opsporen van glutamaatdehydrogenase in de diagnostiek van Clostridium difficile. Sarah Resseler 15 april 2008 Inhoud 1. Algemene inleiding 2. Klinisch/diagnostisch scenario 3. CAT vraagstelling

Nadere informatie

Surveillance van Clostridium difficile infecties in Belgische ziekenhuizen Protocol versie 6.0 Juli 2017

Surveillance van Clostridium difficile infecties in Belgische ziekenhuizen Protocol versie 6.0 Juli 2017 Surveillance van Clostridium difficile infecties in Belgische ziekenhuizen Protocol versie 6.0 Juli 2017 INLEIDING 3 VERSCHILLEN TUSSEN HET BELGISCHE EN EUROPESE SURVEILLANCEPROTOCOL 4 DOELSTELLINGEN VAN

Nadere informatie

Clostridium difficile:

Clostridium difficile: Clostridium difficile: kosten-baten analyse van verschillende test algoritmes Patricia Vandecandelaere en Eline Verhoye KORTE INHOUD Vraagstelling Aanvraagprofielen en prevalenties BILULU leden Kost en

Nadere informatie

Ribotype BR027 zet de langzame daling van zijn incidentie voort terwijl andere ribotypes zoals BR014, BR020, BR002 en BR078 in grote mate toenemen.

Ribotype BR027 zet de langzame daling van zijn incidentie voort terwijl andere ribotypes zoals BR014, BR020, BR002 en BR078 in grote mate toenemen. Surveillance van diarree geassocieerd met Clostridium difficile in de Belgische ziekenhuizen: resultaten van de nationale surveillance in 2012. Rapport van het referentiecentrum. M. Delmée, V. Avesani,

Nadere informatie

Diarreebacterie slaat toe door antibioticagebruik

Diarreebacterie slaat toe door antibioticagebruik Diarreebacterie slaat toe door antibioticagebruik Veel gezonde mensen dragen de darmbacterie Clostridium difficile bij zich zonder er last van te hebben. Bij ziekenhuispatiënten kan deze bacterie echter

Nadere informatie

Clostridium difficile en de Belgische surveillance

Clostridium difficile en de Belgische surveillance Clstridium difficile en de Belgische surveillance Jhan Van Breck Labratire de référence C. difficile Referentielabratrium UCL Brussel Bruxelles Inleiding Clstridium difficile NAP1/027 stam Evlutie Surveillance

Nadere informatie

CAT Critically Appraised Topic

CAT Critically Appraised Topic CAT Critically Appraised Topic Plaats van het opsporen van glutamaat dehydrogenase in de diagnostiek van Clostridium difficile geassocieerde diarree Author: Sarah Resseler Supervisor: Prof. Dr. J. Verhaegen

Nadere informatie

NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2012.

NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2012. NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2012. Inleiding In 2012 bevestigden de twee laboratoria van het Nationaal Referentie Centrum Bordetella pertussis een

Nadere informatie

Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance. juli december 2009

Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance. juli december 2009 Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance juli 2006 - december 2009 Dr Marie-Laurence Lambert Afdeling : Public Health and Surveillance Contact

Nadere informatie

NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2013.

NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2013. NRC Bordetella pertussis: verslag van het Nationaal Referentiecentrum voor het jaar 2013. Inleiding In 2013 bevestigden de twee laboratoria van het Nationaal Referentie Centrum Bordetella pertussis een

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/29641 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Bakker, Dennis Title: Molecular characterization of pathogenic Clostridium difficile

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2018 Referentiecentrum voor Clostridium botulinum en Clostridium perfringens.

Rapportering voor het jaar 2018 Referentiecentrum voor Clostridium botulinum en Clostridium perfringens. Rapportering voor het jaar 2018 Referentiecentrum voor Clostridium botulinum en Clostridium perfringens. Coördinator Referentiecentrum Oonagh Paerewijck Tom Van Nieuwenhuysen Sciensano 14, J. Wytsmanstraat

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2014 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2014 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Naam: N.Botteldoorn Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Rapportering voor het jaar 2014 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Instelling: WIV Straat: J. Wijtsmanstraat Stad: Brussel

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Naam: N. Botteldoorn Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Instelling: WIV Straat: J. Wijtsmanstraat Stad: Brussel

Nadere informatie

Casuspresentaties infectieuse serologie: laboratoriumaspecten. Dr. Alex Mewis Klinisch Bioloog Jessa Ziekenhuis - Campus Virga Jesse Hasselt

Casuspresentaties infectieuse serologie: laboratoriumaspecten. Dr. Alex Mewis Klinisch Bioloog Jessa Ziekenhuis - Campus Virga Jesse Hasselt Casuspresentaties infectieuse serologie: laboratoriumaspecten Dr. Alex Mewis Klinisch Bioloog Jessa Ziekenhuis - Campus Virga Jesse Hasselt Infectieuse serologie Borrelia-serologie (Lyme) Toxoplasma gondii

Nadere informatie

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België. Rapport 2016 Samenvatting

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België. Rapport 2016 Samenvatting Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België Rapport 2016 Samenvatting AUTEURS C. VALENCIA, M.-L. LAMBERT Voor het Nationale Referentielaboratorium: M. DELMÉE, J. VAN BROECK Epidemiologie

Nadere informatie

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België. Rapport 2016 Samenvatting

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België. Rapport 2016 Samenvatting Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België Rapport 2016 Samenvatting AUTEURS C. VALENCIA, M.-L. LAMBERT Voor het Nationale Referentielaboratorium: M. DELMÉE, J. VAN BROECK Epidemiologie

Nadere informatie

Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance. juli december 2008

Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance. juli december 2008 Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance juli 2006 - december 2008 Dr. Marie-Laurence Lambert Afdeling Epidemiologie Contact : mllambert@iph.fgov.be

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/36395 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Knetsch, Cornelis Willem (Wilco) Title: Molecular typing & evolution of Clostridium

Nadere informatie

Stamtyperingen Dr. Thierry De Baere

Stamtyperingen Dr. Thierry De Baere H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen vzw Wilgenstraat 2-8800 Roeselare Stamtyperingen Dr. Thierry De Baere Bacteriële stam-typering : wat? = opsporen van verschillen op stam-niveau tussen verschillende

Nadere informatie

2 e SMT Workshop Moleculaire Typeringen spa typering en MLST

2 e SMT Workshop Moleculaire Typeringen spa typering en MLST 2 e SMT Workshop Moleculaire Typeringen spa typering en MLST 28 30 Januari, 2013 UMC Utrecht en RIVM Leo M Schouls Laboratorium voor Infectieziekten en Screening (LIS) Centrum voor Infectieziektebestrijding

Nadere informatie

Detectie van pneumocystis in broncheoalveolaire lavage. Rafke Schoffelen 15-12-2015 IC Radboudumc

Detectie van pneumocystis in broncheoalveolaire lavage. Rafke Schoffelen 15-12-2015 IC Radboudumc Detectie van pneumocystis in broncheoalveolaire lavage Rafke Schoffelen 15-12-2015 IC Radboudumc Casus Man, 78 jaar Behandeld met rituximab en prednison Verdenking pneumocystis pneumonie(pcp) Start cotrimoxazol

Nadere informatie

Whole genome sequencing op direct materiaal voor virus detectie en typering. Janette Rahamat-Langendoen, arts-microbioloog

Whole genome sequencing op direct materiaal voor virus detectie en typering. Janette Rahamat-Langendoen, arts-microbioloog Whole genome sequencing op direct materiaal voor virus detectie en typering Janette Rahamat-Langendoen, arts-microbioloog Acute luchtweginfecties Belangrijke oorzaak van ziekenhuis opnames bij kinderen

Nadere informatie

Aanpak van een outbreak met Clostridium difficile

Aanpak van een outbreak met Clostridium difficile Aanpak van een outbreak met Clostridium difficile Dr. K. Floré non solum, sed etiam niet alleen, maar ook netwerk AZ Sint-Lucas Brugge - AZ Zeno Clostridium difficile (CD) Voornaamste oorzaak van AB geassocieerde

Nadere informatie

Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie

Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie Andrea Bruning, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Overzicht Introductie - Point-of-care

Nadere informatie

Detectie van C. difficile

Detectie van C. difficile Detectie van C. difficile Is er licht aan het einde van het colon? Charlotte Verfaillie Inleiding C. difficile infectie (CDI)» Meest frequente oorzaak van nosocomiale infectieuze diarree: milde diarree

Nadere informatie

RSV en influenza seizoen

RSV en influenza seizoen RSV en influenza seizoen 2017-2018 1. Huidige epidemiologie 1.1 WIV Het WIV stelt een wekelijkse update beschikbaar voor de opvolging van het influenza seizoen, aan de hand van de klinische surveillance

Nadere informatie

Chapter 9. Summary in Dutch. Nederlandse Samenvatting

Chapter 9. Summary in Dutch. Nederlandse Samenvatting Chapter 9 Summary in Dutch Nederlandse Samenvatting 177 178 Inleiding Nosocomiale (in het ziekenhuis ontstane) diarree is een lange tijd beschouwd als een 'overlast'- probleem, dat samenhangt met een langdurig

Nadere informatie

VVK Wintervergadering Sectie Neonatologie 18 januari 2013

VVK Wintervergadering Sectie Neonatologie 18 januari 2013 VVK Wintervergadering Sectie Neonatologie 18 januari 2013 Congenitale Toxoplasmose: Hoe gebruik je de diagnostische informatie op een zinvolle manier? Filip Cools, MD, PhD Neonatologie, UZ Brussel Scenario

Nadere informatie

CGM/ Advies: Classificatie van fragmenten van Clostridium difficile toxines A en B

CGM/ Advies: Classificatie van fragmenten van Clostridium difficile toxines A en B BEZOEKADRES: A. VAN LEEUWENHOEKLAAN 9 3721 MA BILTHOVEN POSTADRES: POSTBUS 578 3720 AN BILTHOVEN Aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu dhr. J.J. Atsma POSTBUS 30945 2500 GX Den Haag TEL.:

Nadere informatie

Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!)

Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!) Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!) De microbiologen zagen zieke mensen. In hun ogen waren dat er veel meer dan normaal en zij spraken van een epidemie. ( ) We hebben de epidemie

Nadere informatie

1. RSV: testaanbod. 1.1 RSV antigeen = sneltest

1. RSV: testaanbod. 1.1 RSV antigeen = sneltest RSV en influenza seizoen 2018-2019 Met het nieuwe RSV seizoen voor de deur en het daaropvolgend influenza seizoen, wilden we graag even stil staan bij de optimale diagnostische keuze. - Voor de detectie

Nadere informatie

MAATREGELEN TEN AANZIEN VAN C. DIFFICILE IN ACUTE ZIEKENHUIZEN EN RUST- EN VERZORGINGSTEHUIZEN

MAATREGELEN TEN AANZIEN VAN C. DIFFICILE IN ACUTE ZIEKENHUIZEN EN RUST- EN VERZORGINGSTEHUIZEN MAATREGELEN TEN AANZIEN VAN C. DIFFICILE IN ACUTE ZIEKENHUIZEN EN RUST- EN VERZORGINGSTEHUIZEN 2005 VOORWOORD Clostridium difficile zorgt regelmatig voor uitbraken in ziekenhuizen en in rust- en verzorgingstehuizen.

Nadere informatie

LCI-richtlijn Kinkhoest

LCI-richtlijn Kinkhoest LCI-richtlijn Kinkhoest Diagnostiek (met medewerking van de NVMM) Microbiologische diagnostiek Directe diagnostiek Voor detectie van infectie met B.pertussis is PCR van nasofaryngeaal materiaal aanzienlijk

Nadere informatie

HLA-B*27 diagnostiek: is sequentie analyse the way to go?

HLA-B*27 diagnostiek: is sequentie analyse the way to go? HLA-B*27 diagnostiek: is sequentie analyse the way to go? 14 juni 2011 Bouke Hepkema Transplantatie-Immunologie Laboratoriumgeneeskunde UMCG Kwaliteit in Harmonisatie of Harmonisatie in Kwaliteit UMCG

Nadere informatie

Infecties op de ICU. Drs. A.A. Rijkeboer Internist-infectioloog Intensivist i.o. VUMC

Infecties op de ICU. Drs. A.A. Rijkeboer Internist-infectioloog Intensivist i.o. VUMC Infecties op de ICU Drs. A.A. Rijkeboer Internist-infectioloog Intensivist i.o. VUMC Inhoud ICU geassocieerde infecties Clostridium difficile Lijninfecties Ventilator associated pneumonia (VAP) Clostridium

Nadere informatie

Epidemiologie van Clostridium difficile-infecties in België. Rapport 2012

Epidemiologie van Clostridium difficile-infecties in België. Rapport 2012 Epidemiologie van Clostridium difficile-infecties in België Rapport 2012 Natacha Viseur Marie-Laurence Lambert Sectie: Volksgezondheid en Surveillance Contactpersonen: natacha.viseur@wiv-isp.be mllambert@wiv-isp.be

Nadere informatie

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem Legionella De overdracht Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem Legionella Inhoud: Legionella bacterie Infectieroute Diagnostiek Kweek Urine antigeentesten Serologie

Nadere informatie

SCREENING VOOR TOXINE PRODUCERENDE CLOSTRIDIUM DIFFICILE BIJ NEONATI EN ZUIGELINGEN. ASO: Alexandra Vodolazkaia Promotor: Professor Jan Verhaegen

SCREENING VOOR TOXINE PRODUCERENDE CLOSTRIDIUM DIFFICILE BIJ NEONATI EN ZUIGELINGEN. ASO: Alexandra Vodolazkaia Promotor: Professor Jan Verhaegen SCREENING VOOR TOXINE PRODUCERENDE CLOSTRIDIUM DIFFICILE BIJ NEONATI EN ZUIGELINGEN ASO: Alexandra Vodolazkaia Promotor: Professor Jan Verhaegen Inhoud Inleiding Klinisch/diagnostisch scenario Questions

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2013 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2013 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Rapportering voor het jaar 2013 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. N.Botteldoorn WIV J. Wijtsmanstraat Brussel Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Nadine.Botteldoorn@wivisp.be

Nadere informatie

Klassificatie. Identificatie. Typering

Klassificatie. Identificatie. Typering Introductie van typeringsmethoden Klassificatie Identificatie Typering cursus Breda 2008 1 3 Domeinen cursus Breda 2008 2 Taxonomie Domein, Familie, Genus, Species, Subspecies, Stam Klassificatie identificatie

Nadere informatie

Haemophilus influenzae

Haemophilus influenzae Rapport 2011 Referentiecentrum voor DEDISTE Anne Tel: 02 535 45 31 Laboratorium Hallepoort Fax: 02 535 46 56 Hoogstraat 322 E-mail: haemophilus@stpierre-bru.be 1000 Brussel 1. Overzicht van de activiteiten:

Nadere informatie

Vaccineren tegen pneumokokken: Dweilen met de kraan open? Karin Elberse

Vaccineren tegen pneumokokken: Dweilen met de kraan open? Karin Elberse Vaccineren tegen pneumokokken: Dweilen met de kraan open? Karin Elberse 1 Kolonisatie (dragerschap) Invasieve ziekte (IPD) 2 Dragerschap en infectie Dragerschap: - 47-67% van de kinderen 1-2 jr (Spijkerman

Nadere informatie

Surveillance van Clostridium difficile infecties

Surveillance van Clostridium difficile infecties Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Surveillance van Clostridium difficile infecties Protocol Versie 4.1 September 2011 CDIF_SurvProt_v4.1_NL.doc last saved 02-12 -2011 pagina 1 /24 Surveillance

Nadere informatie

respiratoire virale infecties: evaluatie van de huidige PCR Sarah Resseler 31 maart 2009

respiratoire virale infecties: evaluatie van de huidige PCR Sarah Resseler 31 maart 2009 Laboratoriumdiagnose van respiratoire virale infecties: evaluatie van de huidige PCR Sarah Resseler 31 maart 2009 Inhoud 1. Algemene inleiding 2. Klinisch/diagnostisch scenario 3. CAT vraagstelling 4.

Nadere informatie

Aanbevelingen voor de aanpak van Carbapenemase Producerende Enterobacteriaceae (CPE)

Aanbevelingen voor de aanpak van Carbapenemase Producerende Enterobacteriaceae (CPE) Aanbevelingen voor de aanpak van Carbapenemase Producerende Enterobacteriaceae (CPE) o Dit probleem vergt dringende maatregelen voor een snelle aanpak van CPE teneinde overdracht te beperken en epidemieën

Nadere informatie

Positieve 12de week screening Rol van de foetale rhesus D typering

Positieve 12de week screening Rol van de foetale rhesus D typering Positieve 12de week screening Rol van de foetale rhesus D typering Joyce van Beers Laboratoriumspecialist Medische Immunologie i.o. Laboratoriumspecialist Klinische Chemie i.o. Centraal Diagnostisch Laboratorium

Nadere informatie

De waarde van aviditeitstesten in diagnostiek en rondzendingen

De waarde van aviditeitstesten in diagnostiek en rondzendingen De waarde van aviditeitstesten in diagnostiek en rondzendingen Greet Boland, klinisch microbioloog / MMM er Aviditeitstesten Wat is aviditeit? Wat betekent de uitslag? Wanneer is toepassing zinvol/niet

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2012 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2012 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Rapportering voor het jaar 2012 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. N.Botteldoorn WIV-ISP J. Wytsmanstraat Brussel Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Email: Nadine.Botteldoorn@wivisp.be

Nadere informatie

Is er evidentie voor point of care testen voor de diagnose van occulte ernstige bacteriële infecties bij ambulante kinderen met koorts zonder focus?

Is er evidentie voor point of care testen voor de diagnose van occulte ernstige bacteriële infecties bij ambulante kinderen met koorts zonder focus? Is er evidentie voor point of care testen voor de diagnose van occulte ernstige bacteriële infecties bij ambulante kinderen met koorts zonder focus? Critically appraised topic Leuven 10 mei 2011 Dr. Apr.

Nadere informatie

Laatste onwikkelingen in de diagnose van coeliakie.. Blijft een dundarmbiopt noodzakelijk?

Laatste onwikkelingen in de diagnose van coeliakie.. Blijft een dundarmbiopt noodzakelijk? Laatste onwikkelingen in de diagnose van coeliakie.. Blijft een dundarmbiopt noodzakelijk? Dr E De Greef Kindergastroenterologie UZ Brussel www.pedigastro.com Vlaamse Coeliakie Vereniging Malle 2011 Overzicht

Nadere informatie

Hilde Vanpoucke WKBWV, 28 september 2010

Hilde Vanpoucke WKBWV, 28 september 2010 Hilde Vanpoucke Calciumbindende eigenschappen + Antimicrobiële werking werd voor het eerst door Fagerhol et al. geïsoleerd uit de cytosolische fractie van polymorfonucleaire cellen en initieel L1 proteine

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: Dr. Molewaterplein 40 3015 GD Rotterdam Nederland Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Locatie Afkorting Dr. Molewaterplein 40 3015 GD Rotterdam Nederland Flexibele

Nadere informatie

De rol van 16S rrna gen PCR in de diagnose van gewrichtsprothese-infecties

De rol van 16S rrna gen PCR in de diagnose van gewrichtsprothese-infecties De rol van 16S rrna gen PCR in de diagnose van gewrichtsprothese-infecties Dorien Van den Bossche ASO Klinische Biologie 05 mei 2015 De rol van 16S rrna gen PCR in de diagnose van gewrichtsprothese-infecties

Nadere informatie

ADVIES VAN DE HOGE GEZONDHEIDSRAAD nr. 9345

ADVIES VAN DE HOGE GEZONDHEIDSRAAD nr. 9345 ADVIES VAN DE HOGE GEZONDHEIDSRAAD nr. 9345 Aanbevelingen voor de beheersing en preventie van Clostridium difficile-infecties in zorginstellingen In this scientific advisory report on public health policy,

Nadere informatie

Development of simplified molecular tools for the diagnosis of kinetoplast diseases

Development of simplified molecular tools for the diagnosis of kinetoplast diseases Development of simplified molecular tools for the diagnosis of kinetoplast diseases Thesis by: Claire M. Mugasa Promotores: Prof. Dr. P.A. Kager & Prof. Dr. George W. Lubega Copromotor: Dr. Henk D.F.H.

Nadere informatie

Trichomonas vaginalis, ontmaskering van een onderschatte pathogeen? Philippe Willems Promotor: Dr. R. Cartuyvels

Trichomonas vaginalis, ontmaskering van een onderschatte pathogeen? Philippe Willems Promotor: Dr. R. Cartuyvels Trichomonas vaginalis, ontmaskering van een onderschatte pathogeen? Philippe Willems Promotor: Dr. R. Cartuyvels Laboratoriumdiagnostiek T. vaginalis Inleiding Literatuurstudie: opties laboratoriumdiagnostiek

Nadere informatie

Bachelorproef:Opsporen van Clostridium difficile. 3 e jaar Bachelor Biomedische Laboratoriumtechnologie. Marieke Verbelen.

Bachelorproef:Opsporen van Clostridium difficile. 3 e jaar Bachelor Biomedische Laboratoriumtechnologie. Marieke Verbelen. Bachelorproef:Opsporen van Clostridium difficile 3 e jaar Bachelor Biomedische Laboratoriumtechnologie Marieke Verbelen Semester 2 Departement GEZ-LA 2013-2014 VOORWOORD Via deze weg wil ik in het bijzonder

Nadere informatie

Informatie over Clostridium difficile

Informatie over Clostridium difficile Patiënteninformatie Informatie over Clostridium difficile rkz.nl Wat is Clostridium difficile Clostridium difficile associated diarrhoea (CDAD) is een diarree waarbij een bepaalde bacterie (Clostridium

Nadere informatie

Veranderingen in 2008/ 09 van de epidemiologie van Clostridium difficile-infecties in Nederland.

Veranderingen in 2008/ 09 van de epidemiologie van Clostridium difficile-infecties in Nederland. Onderzoek Veranderingen in 2008/ 09 van de epidemiologie van Clostridium difficile-infecties in Nederland. Marjolein P.M. Hensgens, Abraham Goorhuis, Daan W. Notermans, Birgit H.B. van Benthem, Ed J. Kuijper

Nadere informatie

Hoge Gezondheidsraad. Aanbevelingen voor de beheersing en preventie van Clostridium difficileinfecties

Hoge Gezondheidsraad. Aanbevelingen voor de beheersing en preventie van Clostridium difficileinfecties Hoge Gezondheidsraad Aanbevelingen voor de beheersing en preventie van Clostridium difficileinfecties in zorginstellingen JULI 2017 HGR nr 9345 Hoge Gezondheidsraad Aanbevelingen voor de beheersing en

Nadere informatie

Epidemiologie van Clostridium difficile-infecties in België. Rapport 2011

Epidemiologie van Clostridium difficile-infecties in België. Rapport 2011 Epidemiologie van Clostridium difficile-infecties in België Rapport 2011 Viseur Natacha Dr. Marie-Laurence Lambert Sectie: Volksgezondheid en Surveillance Contactpersonen: mllambert@wiv-isp.be natacha.viseur@wiv-isp.be

Nadere informatie

CHAPTER 9. Samenvatting

CHAPTER 9. Samenvatting CHAPTER 9 Samenvatting Samenvatting Streptococcus suis is een belangrijke oorzaak van zenuwverschijnselen, kreupelheid en sterfte bij biggen. De infectie, die vooral bij biggen van speenleeftijd (rond

Nadere informatie

Microbiologische diagnostiek bij infecties op de Intensive Care. Dr. Jeroen Schouten Intensivist CWZ Nijmegen

Microbiologische diagnostiek bij infecties op de Intensive Care. Dr. Jeroen Schouten Intensivist CWZ Nijmegen Microbiologische diagnostiek bij infecties op de Intensive Care Dr. Jeroen Schouten Intensivist CWZ Nijmegen Casus bespreking Hr M, 1967, SEH op 20 oct 2010 VG -, medicatie - Sinds 1 week niet fit, grieperig.

Nadere informatie

DIAGNOSTIEK. Hans Reitsma, arts-epidemioloog Afd. Klinische Epidemiologie, Biostatistiek & Bioinformatica Academisch Medisch Centrum

DIAGNOSTIEK. Hans Reitsma, arts-epidemioloog Afd. Klinische Epidemiologie, Biostatistiek & Bioinformatica Academisch Medisch Centrum DIAGNOSTIEK Hans Reitsma, arts-epidemioloog Afd. Klinische Epidemiologie, Biostatistiek & Bioinformatica Academisch Medisch Centrum Test Evaluatie Meer aandacht voor de evaluatie van testen Snelle groei

Nadere informatie

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. Veepeiler Varken. Pathogenen betrokken bij speendiarree bij biggen in Vlaanderen

Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw. Veepeiler Varken. Pathogenen betrokken bij speendiarree bij biggen in Vlaanderen Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Veepeiler Varken Pathogenen betrokken bij speendiarree bij biggen in Vlaanderen Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw Speendiarree in Vlaanderen Willem Van Praet DGZ-Vlaanderen

Nadere informatie

Ebola een harde wake-up call

Ebola een harde wake-up call VHF national reference laboratory VHF WHO collaborating centre Ebola een harde wake-up call Paraatheid van internationale laboratoria Chantal Reusken Viroscience ErasmusMC Paraatheid van internationale

Nadere informatie

Laboratoria Stichting PAMM. Pathologie en Medische Microbiologie

Laboratoria Stichting PAMM. Pathologie en Medische Microbiologie Laboratoria Stichting PAMM Pathologie en Medische Microbiologie Na Lunchtijd Na Lunchtijd Locatie Adherentie gebied van de PAMM voor medische microbiologie 800.000 mensen Zuid-Oost Brabant Onderzoeken

Nadere informatie

Clostridium difficile antibiotica geassociëerde diarree (CDAD)

Clostridium difficile antibiotica geassociëerde diarree (CDAD) Clostridium difficile antibiotica geassociëerde diarree (CDAD) R.Joseph Inleiding Meest frequente oorzaak nosocomiale infectieuze diarree Diarree pseudomembraneuze colitis Duur hospitalisatie neem toe

Nadere informatie

CMV, EBV, Toxoplasma. Diagnostiek. Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog

CMV, EBV, Toxoplasma. Diagnostiek. Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog CMV, EBV, Toxoplasma Diagnostiek Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog Man, 50 jaar Sinds 8d uit Thailand, 1 maand verblijf (nieuwe partner aldaar) Branderig gevoel ter hoogte van

Nadere informatie

PPS 1Health4Food. Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health)

PPS 1Health4Food. Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health) PPS 1Health4Food Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health) Jet Mars Annet Heuvelink Rianne Buter R&D Gezondheidsdienst voor Dieren 1H4F 1Health4Food: publiek-privaat onderzoeksprogramma

Nadere informatie

HER2-status bepaling in borstcarcinoma met FISH: wetgeving, richtlijnen en resultaten van de provincie Limburg

HER2-status bepaling in borstcarcinoma met FISH: wetgeving, richtlijnen en resultaten van de provincie Limburg HER2-status bepaling in borstcarcinoma met FISH: wetgeving, richtlijnen en resultaten van de provincie Limburg Brigitte Maes Laboratorium voor Moleculaire Diagnostiek VJZ FISH voor HER2 gen amplificatie

Nadere informatie

Clostridium difficile-infectie: nieuwe ontwikkelingen

Clostridium difficile-infectie: nieuwe ontwikkelingen Overzichtsartikelen Clostridium difficile-infectie: nieuwe ontwikkelingen Clostridium difficile infection: new insights M.P. Bauer, E.J. Kuijper en J.T. van Dissel Samenvatting Clostridium difficile-infectie

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek darmparasieten overzicht 2014

Moleculaire diagnostiek darmparasieten overzicht 2014 Moleculaire diagnostiek darmparasieten overzicht 2014 Jaap van Hellemond, parasitoloog Erasmus MC & Havenziekenhuis, Rotterdam Lid namens NVP Theo Schuurs, moleculair bioloog Izore, Centrum Infectieziekten

Nadere informatie

CLOSTRIDIUM INFECTIES BIJ HOND EN KAT

CLOSTRIDIUM INFECTIES BIJ HOND EN KAT UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2012-2013 CLOSTRIDIUM INFECTIES BIJ HOND EN KAT door Céline MORTIER Promotor: Dorien Mot, MVSc Medepromotor: Prof. dr. Filip Van Immerseel Literatuurstudie

Nadere informatie

Faecaal calprotectine. Eva Lefevre 14 mei 2013

Faecaal calprotectine. Eva Lefevre 14 mei 2013 Faecaal calprotectine Eva Lefevre 14 mei 2013 Inleiding Faecaal calprotectine Calcium bindend eiwit Afkomstig uit neutrofiele granulocyten Aanwezigheid in faeces is evenredig met mate van neutrofiele migratie

Nadere informatie

Nabespreking rondzendingen SKML ANCA-GBM

Nabespreking rondzendingen SKML ANCA-GBM UMCG laboratoriumgeneeskunde Nabespreking rondzendingen SKML ANCA-GBM Dr Caroline Roozendaal en Prof dr Pieter C. Limburg, medisch immunologen UMCG Wil van Beers, SSDZ Delft 24 november 2009 c.roozendaal@lc.umcg.nl

Nadere informatie

Consensus MRSA screening

Consensus MRSA screening Consensus MRSA screening 1 Consensus MRSA screening Deze consensus besproken in de Bilulu werkgroep, beschrijft: Indicaties voor screening met Xpert MRSA (GXpert) GeneXpert, Cepheid. Flowchart voor MRSA

Nadere informatie

Chapter IV-3. Nederlandse samenvatting

Chapter IV-3. Nederlandse samenvatting Chapter IV-3 Nederlandse samenvatting 169 Chapter 4 In 1956 werd door Tjio en Levan het correcte aantal chromosomen in een menselijke cel gepubliceerd (n = 46). Op basis van deze bevinding werd een techniek

Nadere informatie

Detectie van chromosomale imbalances mbv Next Generation Sequencing (NGS)

Detectie van chromosomale imbalances mbv Next Generation Sequencing (NGS) Detectie van chromosomale imbalances mbv Next Generation Sequencing (NGS) Winand Dinjens, KMBP Afdeling Pathologie Laboratorium voor Moleculaire Diagnostiek w.dinjens@erasmusmc.nl Week van de Pathologie

Nadere informatie

CLOSTRIDIUM DIFFICILE

CLOSTRIDIUM DIFFICILE PROVINCIAAL INTERDISCIPLINAIR OVERLEG ZIEKENHUISHYGIENE OOST-VLAANDEREN CONSENSUSDOCUMENT NR. 2006 / 01 CLOSTRIDIUM DIFFICILE Voorgelegd aan de vergadering van 19 september 2006 en goedgekeurd. AZ St.-Blasius

Nadere informatie

Prevalentie Clostridium difficile in vlees

Prevalentie Clostridium difficile in vlees Prevalentie Clostridium difficile in vlees nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit TWO Laboratorium december 2010 SAMENVATTING Humane infecties veroorzaakt door Clostridium difficile zijn meestal gerelateerd

Nadere informatie

Laboratoriumdiagnostiek van ANCA: dagelijkse praktijk in Nederland

Laboratoriumdiagnostiek van ANCA: dagelijkse praktijk in Nederland Laboratoriumdiagnostiek van ANCA: dagelijkse praktijk in Nederland Renate van der Molen Medisch Immunoloog Afdeling Laboratoriumgeneeskunde Laboratorium Medische Immunologie Universitair Medisch Centrum

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Eenvoudig verhaal De laatste 20 jaar zijn ziekenhuisuitbraken en infecties veroorzaakt door de tot dan toe als onschuldig beschouwde darmbacterie Enterococcus faecium sterk toegenomen.

Nadere informatie

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België Rapport 2017

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België Rapport 2017 Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België Rapport 2017 CDIF-AR-2017-NL 16.05.2017 p 1/24 Marie-Laurence Lambert Operationele directie: Volksgezondheid & Surveillance Contact : nsih@wiv-isp.be

Nadere informatie

Antimicrobial stewardship balans

Antimicrobial stewardship balans Franky Buyle, pharmd, phd Apotheek Multidisciplinair Infectie Team Hebben we nood aan een nationale infectiologie-gids? 12 maart 2019 VZA PUO Franky.buyle@uzgent.be Antimicrobial stewardship balans INDIVIDU

Nadere informatie

Kosten- batenanalyse POCT Influenza Spaarne Gasthuis

Kosten- batenanalyse POCT Influenza Spaarne Gasthuis Kosten- batenanalyse Influenza Spaarne Gasthuis Aanleiding Ieder jaar is er tijdens de winterperiode sprake van piek in het aantal patiënten met een influenza luchtweginfectie. De meeste patiënten met

Nadere informatie

Preventie van kinkhoestmorbiteit

Preventie van kinkhoestmorbiteit Preventie van kinkhoestmorbiteit Waarom zijn pediaters paranoia? Welke kink zit er in de kabel? Vlaams infectieziektebulletin 85/2013/3 Koen De Schrijver Voorkomen van kinkhoest, nieuwe gevallen 2008-2012

Nadere informatie

Informatie over Clostridium difficile

Informatie over Clostridium difficile Informatie over Clostridium difficile 2 Clostridium difficile is een bacterie die bij elk mens in de dikke darm voorkomt. Door toediening van antibiotica kan het evenwicht in de darmen verstoord raken.

Nadere informatie

Molecular Pathology for Pathologists. Pr P. Pauwels

Molecular Pathology for Pathologists. Pr P. Pauwels Molecular Pathology for Pathologists Pr P. Pauwels NGS moleculair pathologie rapport ontcijferen Nomenclatuur waarin gerapporteerd wordt: EGFR c.2573t>g, p.(leu858arg) Coderende sequentie Eiwit/proteïne

Nadere informatie

Belgische aanbevelingen voor de beheersing en preventie van infecties met Clostridium difficile in acute ziekenhuizen en in woon- en zorgcentra

Belgische aanbevelingen voor de beheersing en preventie van infecties met Clostridium difficile in acute ziekenhuizen en in woon- en zorgcentra Hoge Gezondheidsraad Belgische aanbevelingen voor de beheersing en preventie van infecties met Clostridium difficile in acute ziekenhuizen en in woon- en zorgcentra mei 2008 HGR NR. 8365 Hoge Gezondheidsraad

Nadere informatie

Cutaneous leishmaniasis : new developments in diagnosis and treatment evaluation van der Meide, W.F.

Cutaneous leishmaniasis : new developments in diagnosis and treatment evaluation van der Meide, W.F. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Cutaneous leishmaniasis : new developments in diagnosis and treatment evaluation van der Meide, W.F. Link to publication Citation for published version (APA): van

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar 2013-2014

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar 2013-2014 UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2013-2014 CLOSTRIDIUM DIFFICILE INFECTIES BIJ PAARDEN Door Cedric BOCQUE Promotoren: Drs. Sofie Geeraerts Literatuurstudie in het kader Prof. Dr.

Nadere informatie

Tiener met abdominale klachten. Pauline Naessens ASO Pediatrie

Tiener met abdominale klachten. Pauline Naessens ASO Pediatrie Tiener met abdominale klachten Pauline Naessens ASO Pediatrie Oproep 14-jarig meisje Koorts tot 42 C Braken en waterige diarree Collaps Presentatie A : Vrije luchtweg B : AF 25/min, Kussmaul-ademhaling,

Nadere informatie

Surveillance van Clostridium difficile infecties

Surveillance van Clostridium difficile infecties Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Surveillance van Clostridium difficile infecties Protocol Versie 4.0 September 2010 CDIF_SurvProt_v4_NL.doc last saved 31-08-2010 pagina 1 /22 CDIF_SurvProt_v4_NL.doc

Nadere informatie

FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER

FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER 2016 Yvette van Beurden arts onderzoeker VUmc y.vanbeurden@vumc.nl Procedure www.ndfb.nl Geschiedenis van Nood et al 2013 Clostridium difficile

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek

Moleculaire diagnostiek Moleculaire diagnostiek van infectieziekten Arjan de Jong 8 december 2015 Moleculaire diagnostiek Diagnostiek op basis van moleculair biologische (DNA/RNA) technieken Moleculaire diagnostiek van infecties

Nadere informatie

Surveillance van Yersinia enterocolitica en Yersinia pseudotuberculosis in België

Surveillance van Yersinia enterocolitica en Yersinia pseudotuberculosis in België Surveillance van Yersinia enterocolitica en Yersinia pseudotuberculosis in België Verslag werkjaar 2014 Twee universitaire microbiologische laboratoria fungeren in België als referentiecentra voor Yersinia

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2014, blok 3, Gerard Koel.

FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2014, blok 3, Gerard Koel. FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Januari 2014, blok 3, Gerard Koel. INHOUD : 1. Enige statistische begrippen omtrent studies naar diagnostische middelen. 2. Diagnostische

Nadere informatie