Stand van zaken. privatisering / harmonisatie buitensportaccommodaties. Auteur: Jos van den Munckhof

Transcriptie

1 Stand van zaken privatisering / harmonisatie buitensportaccommodaties Auteur: Jos van den Munckhof Presentatie voor gemeenteraad d.d. 20 juni 2013

2 Vertrekpunt: de kaders van de raad 1. Het beheer en onderhoud wordt overgedragen aan de verenigingen/gebruikers. 2. Daarbij wordt rekening gehouden met de eigen draagkracht (in geld en vrijwilligersinzet). 3. Gestreefd wordt naar een voordeel voor beide partijen (win-win situatie). 4. Er wordt uitgegaan van een gelijke behandeling van vergelijkbare verenigingen/accommodaties 5. Tevens wordt uitgegaan van maatwerk per vereniging. 6. Bij de invoering wordt waar mogelijk ingehaakt op ontwikkelingen die aanleiding geven tot een heroverweging van de bestaande situatie. 7. Bij de overdracht dient de basis op orde te zijn (géén aan de gemeente toe te rekenen achterstallig onderhoud). 8. Er wordt gestreefd naar minder beperkingen in de gebruiksregels, voor zover dit past binnen de wettelijke regels en gangbare normen (bijv. tegengaan van paracommercie). 9. De samenwerking tussen de verenigingen wordt gestimuleerd en het gezamenlijk multifunctioneel gebruik van accommodaties wordt bevorderd. Tevens: bezuinigingsopdracht / De Wissels Om.

3 Stap voor stap.. Zorgvuldigheid vereist vanwege complexiteit. Vele verschillen vanuit de vier voormalige gemeenten qua regelingen, vergoedingen, afspraken etc. Verschillende belangen spelen een rol. Zoeken naar voldoende draagvlak. Streven naar een win-win situatie. Alles stap voor stap in de goede volgorde!!! Communicatie / overleg van groot belang.

4 De factor tijd Statement van verenigingen: Het traject verloopt transparant en in een open sfeer, de communicatie is goed, maar kan het niet sneller? Sportbonden en koepels: Tijd kan bij een privatiseringstraject als faalfactor optreden. Er zijn gemeenten die dit soort complexe processen soms in een kort tijdsbestek willen afronden met het gevaar dat iets door de strot wordt geduwd. Voor het afronden van een privatiseringsproces is zorgvuldigheid, transparantie en gelijkwaardigheid in combinatie met het nemen van voldoende tijd van essentieel belang.

5 Systematiek privatisering Minimale vorm : verantwoordelijkheid van verenigingen. Groeimodel : maatwerk met schakeling naar hoger niveau. Plafond : verantwoordelijkheid van gemeente of in overleg gedeeltelijk van verenigingen. Privatisering: overdracht beheer/onderhoud/exploitatie Overdracht van gebouwen is mogelijk Ondergrond blijft in (juridisch) eigendom van gemeente

6 Toelichting op groeimodel Het verschil tussen de minimale en maximale vorm van privatisering wordt ondergebracht in een groeimodel. In opeenvolgende stappen (met maatwerk) wordt toegewerkt naar het privatiseringsplafond. Van niveau 1: Dagelijks onderhoud vaste veld- en baanvoorzieningen en gebouwen naar niveau 2: Plus groot / jaarlijks onderhoud van de velden en banen en onderhoud van groenvoorzieningen naar niveau 3: Plus groot onderhoud gebouwelijke basisvoorzieningen en onderhoud en renovatie van terreinafrastering

7 Randvoorwaarden in plan van aanpak 1. De grond blijft in juridisch eigendom van de gemeente. Zakelijk recht voor een accommodatie is mogelijk voor een vereniging. 2. De bestemming sport van percelen buitensportaccommodaties blijft gehandhaafd. Binnen deze bestemming onderzoekt de gemeente de mogelijkheden van meervoudig gebruik van de accommodatie voor bijv. buitenschoolse opvang. 3. De exploitatie van een kantine blijft sport-gerelateerd. 4. De verenigingen moeten voldoen aan de minimale norm van privatisering. 5. Overdracht van gemeentelijke taken binnen het privatiseringsplafond wordt door de gemeente niet dwingend opgelegd. 6. Bij overdracht van gemeentelijke taken in het privatiseringsplafond, moet de desbetreffende basis op orde zijn; geen aan de gemeente toe te rekenen achterstallig onderhoud. 7. Er wordt rekening gehouden met de draagkracht van de vereniging.

8 Randvoorwaarden -vervolg- 8. Gelijke behandeling bij vergelijkbare accommodaties met ruimte voor maatwerk (lokale situatie). 9. De gemeente is mede verantwoordelijk voor nieuwbouw, aanleg van basisvoorzieningen en renovatie ervan. 10. De gemeente hanteert de planningsnormen voor voetbal, tennis en hockey waarbij maatwerk leidend is. De hierin opgenomen basisvoorzieningen (kleedlokalen, scheidsrechterslokalen, materiaalberging etc.) zijn een gezamenlijke verantwoordelijkheid van gemeente en vereniging. Het clubgebouw (kantine, keuken, bestuurskamer etc.), plusvoorzieningen (tribune etc.) en losse inventaris zijn een verantwoordelijkheid van de vereniging. 11. De gemeente is in beginsel een vangnet bij bijzondere situaties / calamiteiten (bijv. bestrijding van engerlingenplaag in grasveld) die de vereniging niet verweten kunnen worden. 12. Er is ruimte voor eigen initiatief van de vereniging. 13. Verenigingen kunnen daar waar mogelijk en met instemming van de gemeente aansluiten bij centrale inkoop via de regio/de gemeente (bijv. bij controle legionella en brandblussers, alarmering meldkamer).

9 De werkwijze Werkbezoeken en interviews bij verenigingen op locatie en centrale verenigingsavonden voor voetbal en tennis/hockey waarbij ook aanwezig wethouder Hermans. Aparte informatieavonden, o.a. over het meerjarenonderhoudsplan en het model sportbedrijf en/of inloopavonden. Twee klankbordgroepen: voetbal en tennis/hockey. Interne ambtelijke werkgroep privatisering / harmonisatie buitensport. Nieuwsbrieven voor verenigingen (vijf edities tot nu toe). Individuele gesprekken met verenigingen over o.a. maatwerk.

10 Hoe zijn we begonnen? Het in beeld brengen van de situatie uit de vier voormalige gemeenten, o.a. via dossierstudie en gesprekken. Het in beeld brengen van inhoudelijke knelpunten, wensen etc. via werkbezoeken en workshops / bijeenkomsten met verenigingen. Vaststelling van een plan van aanpak (proces, definiëring begrippen, randvoorwaarden, planning etc.). Een 0-meting per accommodatie (hardware) en vereniging (software), uitgewerkt in een rapportage / verslag. Rapportages en verslagen zijn akkoord bevonden door verenigingen en vormen een vertrekpunt.

11 Lijst basisvoorzieningen Duidelijk moet zijn waar de gemeente en/of de vereniging (mede)verantwoordelijk voor zijn. Belangrijk voor o.a. systematiek van vergoedingen en bekostiging bij renovatie, nieuwbouw etc. Planningsnormen voetbal, tennis en hockey zijn het vertrekpunt geweest met ruimte voor maatwerk. Ook oriëntatie bij regio-gemeenten. Overeenstemming met verenigingen over de lijst basisvoorzieningen via bespreking in klankbordgroepen en verenigingsbijeenkomst. Besluitvorming door college van B&W volgt.

12 Voorbeeld: basisvoorzieningen voetbal (verantwoordelijkheid gemeente vereniging) Velden (incl. drainage indien noodzakelijk Leunhekwerk rondom hoofdveld (Ondergrondse) beregeningsinstallatie incl. pomp met omhuizing en put Masten en armaturen veldverlichting (trainingsvelden en één speelveld) Complexafrastering inclusief toegangspoort(en) en ballenpoorten Kleedlokalen incl. douches, toiletten, gang en portaal Verhardingen binnen de complexafrastering die als doel hebben het goed bereiken van alle ingangen van het gebouw en van een eventuele fietsenstalling Scheidsrechterslokalen Dugouts bij hoofdveld Ballenvangers Vaste doelen Verplaatsbare (jeugd)doelen t.b.v. wedstrijden Materiaalberging Ballenhok EHBO-/massageruimte CV-ruimte / technische ruimte Werkkast (schoonmaak) Parkeerplaats Fietsenstalling

13 Voorbeeld: Overige (basis)voorzieningen voetbal (verantwoordelijkheid vereniging) Verplaatsbare (jeugd)doelen t.b.v. trainingen Doelnetten en hoekvlaggen Leunhekwerk rondom bijvelden Dug-outs bijvelden Lampen veldverlichting Tribune / overkapping Entreehok Reclame- en scoreborden Kantine met aanverwante ruimten en voorzieningen (o.a. alarmering) Kluisruimte Bestuurskamer Ruimten voor opvang en recreatie Eigen werkplaats

14 Behoeftebepaling aantal velden / banen / kleedlokalen Algemeen beleid: gemeente houdt geen overcapaciteit in stand. Behoeftebepaling op basis van planningsnormen. Eventuele toepassing maatwerk bij overtallige voorzieningen bij specifieke omstandigheden. Optie voor verenigingen: het in stand houden van overtallige voorzieningen onder eigen (financiële) verantwoordelijkheid. Met uitzondering van situaties van nieuwe bestemming van vrijkomende gronden. Individueel overleg met iedere vereniging over toepassing van de behoeftepaling.

15 Concept behoeftebepaling Uitwerking per vereniging / per accommodatie waarbij rekening is gehouden met specifieke situaties = maatwerk. Hoeveel velden/banen/kleedlokalen heeft men nu en waar heeft men volgens de planningsnormen recht op? Algemeen: behoorlijke overcapaciteit: - voetbal: 9 velden, 3 oefenhoeken, 9 kleedlokalen - tennis: 5 banen - hockey: 1 kleedlokaal Besproken met verenigingen op 22 mei en 17 juni jongstleden. Individueel gesprekken hierover na de zomervakantie

16 Meerjarenonderhoudsplan (MOP) Inzicht in meerjarenkosten van onderhoud van de basisvoorzieningen. Noodzakelijk voor afspraken en besluitvorming over het op afstand zetten van onderhoudstaken en daaraan gekoppelde financiële bijdragen. Vervaardiging door een extern deskundig bureau Asset BV. Verwerking van gegevens in eigen Home-run applicatie. Iedere vereniging heeft concept-mop ontvangen na aparte informatieavond over MOP. Nu in gesprek met verenigingen over de concept-mop s waarna vaststelling van alle MOP s per buitensportaccommodatie.

17 Analyse achterstallig onderhoud Afbakening: wanneer is sprake van aan de gemeente toe te rekenen achterstallig onderhoud? Analyse van achterstallig onderhoud op basis van de gehouden 0-metingen, MOP s en een aparte schouw op locatie in aanwezigheid van vereniging. Analyse is voorgelegd aan de verenigingen die hierop konden reageren. Op basis hiervan nu traject van vaststelling van analyse op basis van overeenstemming met verenigingen. Indien geen overeenstemming: arbitraire beslissing van een externe, onafhankelijke partij.

18 Model sportbedrijf Peel en Maas Uitwerking van deze pilot door gemeente in overleg met / op verzoek van de buitensportverenigingen. Bij voldoende draagvlak (minimaal 5 deelnemende verenigingen) werkt gemeente het model verder uit. Uitwerking in samenspraak met beide klankbordgroepen, belastinginspectie Venlo en met ondersteuning van PWC belastingadviseurs. Reeds twee keer besproken met de verenigingen. Vereniging zijn in meerderheid positief over het model. Na de zomervakantie uitsluitsel over deelname door verenigingen. Gemeente richt sportbedrijf op met als uitgangspunt: faciliterende rol van gemeente in sportbedrijf, geen uitvoerende rol. Sportbedrijf moet na 2 á 3 jaar vervolgens op eigen benen staan.

19 Uitgangspunten sportbedrijf De gemeente richt een stichting op die een sportbedrijf gaat exploiteren. De stichting huurt de velden van de gemeente en stelt de velden met aanvullend dienstbetoon ter beschikking aan de verenigingen. De stichting koopt onderhoudsdiensten, sport- en spelmateriaal, elektriciteit, gas en onderhoudsmaterialen in. De verenigingen sluiten een gebruikersovereenkomst met het sportbedrijf waarmee de rechten van de vereniging zijn gewaarborgd. De gemeente faciliteert en ondersteunt. De gemeente richt stichting op met gemeentelijke invloed. PwC

20 Samenwerken / Sportbedrijf Peel en Maas 1. De gemeente verhuurt de sportaccommodaties belast met btw en krijgt inkoop-btw inzake aanleg, onderhoud en exploitatie van de sportaccommodaties van de Belastingdienst terug. 2. Het sportbedrijf exploiteert de sportaccommodaties door tegen vergoeding gelegenheid te geven tot sportbeoefening/bewegingsonderwijs aan de sportverenigingen en de onderwijsinstellingen. Het sportbedrijf heeft recht op aftrek van inkoop-btw. 3. Op de gebruiksvergoeding die door het sportbedrijf in rekening wordt gebracht aan de sportverenigingen en de onderwijsinstellingen drukt 6% btw. De btw is voor de sportverenigingen en de onderwijsinstellingen kostprijsverhogend. PwC

21 Afspraak Belastingdienst m.b.t. sportbedrijf Alle btw-aspecten van het sportbedrijf zijn schriftelijk met de Belastingdienst afgestemd incl. de privatisering op termijn. Bij de inrichting van het sportbedrijf worden ook alle fiscale aspecten schriftelijk met de Belastingdienst afgestemd. Geen belastingrisico tenzij fouten bij de uitvoering. Voorwaarde deelname vijf verenigingen. Geen consequenties als gemeente zich na 2 á 3 jaar terugtrekt. PwC

22 Verenigingen m.b.t. sportbedrijf Iedere vrijwilliger sluit vrijwilligersovereenkomst met het sportbedrijf waarin wordt vastgelegd op welke locatie de vrijwilliger wordt ingezet. De gemeente verhuurt de sportvelden aan het sportbedrijf die de velden exploiteert door het geven van gelegenheid tot sportbeoefening. Per vereniging wordt een eigen administratie bijgehouden en een eigen bankrekening geopend. Heel transparant worden kosten en opbrengsten in beeld gebracht. Per vereniging wordt een lijst met ingebrachte goederen opgesteld. PwC

23 Sportstichting: fiscaal profijtelijk Door sportstichting bestaat recht op aftrek van btw op: - Investeringskosten; - Sport- en spelmateriaal; - Kosten elektriciteit / gas. Gemeente kan activiteit op afstand zetten: kostenbesparing. Betere exploitatiemogelijkheden. Gemeente krijgt ook btw terug bij uitvoerende werkzaamheden. PwC

24 Verdere planning Individueel overleg met verenigingen over behoeftebepaling velden/banen/kleedlokalen waarna besluitvorming. Afronding overleg, uitwerking en vaststelling van MOP s en van aan de gemeente toe te rekenen achterstallig onderhoud. Vaststelling van lijst basisvoorzieningen. Verdere uitwerking / start sportbedrijf Peel en Maas? Duidelijkheid nodig over bovenstaande zaken; dan (verdere) financiële uitwerking algemeen en per accommodatie/vereniging. Besluiten algemeen en per vereniging: afhankelijk van voortgang.

25 Vr Vragen?

26